KOLOROWE NAKŁADKI UŁATWIAJĄ CZYTANIE

Rodzice często zasta-nawiają się, jak po-móc dziecku, które nie lubi czytać lub robi to nieprawidło-wo. Pomocne mogą być nakładki do czy-tania. Przezroczyste, koloro-we nakładki przezna-czone są dla dzieci, które mają trudności w czytaniu. Nakładki pomagają redukować kontrast między bia-łym tłem, a czarnym nadrukiem. Przy wzmoŜonej nadwraŜ-liwości wzrokowej zbyt silny kontrast powoduje dyskomfort podczas czytania, szybkie zmęczenie oczu, a nawet ich ból i

łzawienie. Nakładki ograniczają miejsce czytania, co jest pomocne w szcze-gólności u dzieci z zaburzeniami ruchów gałek ocznych, gubią-cych się w tekście podczas czytania, przeskakujących z wiersza do wiersza lub zbyt szybko wy-biegających wzrokiem do przodu i domyśla-jących się znaczenia wyrazów. Kolorowa przesłona nie pozwa-la na to, poniewaŜ ogranicza pole widze-nia i ułatwia kontrolę ruchów gałek ocznych. Najbardziej polecany-mi kolorami nakładek

są: Ŝółty i niebieski. Dziecko samo powin-no zadecydować ja-kiego koloru nakładki będzie uŜywało do czytania. Kolorowe przesłony nie zlikwidują jednak problemu specyficz-nych trudności w czy-taniu, ale ułatwią wzrokowy odbiór tek-stu i zwiększą szanse na to, Ŝe dziecko bę-dzie dłuŜej i chętniej czytało.

Nakładki do czytania moŜna dostać w Wy-dawnictwie pedago-gicznym Operon. Są one dołączane do ze-szytów ćwiczeń Orto-graffiti. K. Polewaczyk

SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 114

INFORMACJE I PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI

PORADNIK TERAPEUTYCZNY DLA RODZICÓW

WAśNE TEMATY:

• Czytanie nie musi być Ŝmudne!

• Rozwój mowy dziecka— normy i nieprawidłowości.

• WraŜenia zmysło-we stymulatorem rozwoju dziecka.

• Kolorowe nakładki ułatwiają czytanie.

NUMER 2

ZESPÓŁ TERAPEUTÓW:

• B. Kalata-Grula logopeda, terapeuta pe-dagogiczny

• K. Polewaczyk terapeuta pedagogiczny terapeuta funkcji wzro-kowych

• A. Sieradzka—Słyk terapeuta pedagogiczny

• J. Ogórek terapeuta pracujący metodą integracji senso-rycznej.

Kolorowe nakładki po-magają dziecku podczas czytania, poniewaŜ ograniczają pole czyta-nego tekstu i redukują kontrast pomiędzy białą kartką a czarnym dru-kiem.

Wielu rodziców stawia sobie pytanie „Jak mam nauczyć moje dziecko czytać, jeśli ono wcale nie chce czytać. MoŜe niewłaściwie się do te-go zabieramy np. do-bierając za trudne lub nudne teksty do czyta-nia. Jeśli nasze dziecko potrzebuje pomocy, poniewaŜ źle czyta po-winniśmy starannie przemyśleć strategię naszego postępowania. Zacznijmy od tego, Ŝe nauka czytania powin-na dzieciom skojarzyć się z czymś przyjem-nym. Pozytywne nasta-wienie dziecka do czy-tania to połowa sukce-su. Zatem zaprośmy dziecko do zabawy, w której niechcący będzie uczyło się czytać. Wy-maga to od nas nieco sprytu, ale gra warta świeczki. I tak np. mo-Ŝemy pobawić się z dzieckiem w kalambu-ry, grę w której po przeczytaniu napisane-go na karteczce hasła dziecko ma pokazać gestem, ruchem lub rysunkiem treść prze-czytanego hasła, reszta uczestników gry zga-duje. MoŜna z tego uczynić zabawę dla całej rodziny. Dziecko oprócz tego, Ŝe świet-nie się bawi, takŜe czy-ta napisane na kartecz-ce hasła, mogą to być

przysłowia, nazwy zwierząt, zdania itp. To czy rozpoczynamy ćwi-czenia w czytaniu od zdań czy od wyrazów zaleŜy od poziomu czy-tania dziecka. Hasła napisane na kartecz-kach powinny być na-pisane duŜą czcionka np. rozmiar 22 Times New Roman. Jeśli dziecko wykazuje duŜe trudności w czytaniu pracę naleŜy zacząć od czytania sylab. Aby by-ło zabawnie sylaby moŜna pisać palcem na plecach dziecka, a po-tem dziecko palcem na naszych plecach pisze sylabę, a my odgaduje-my co zostało napisane. Najpierw mogą to być pojedyncze sylaby, na-stępnie dwie, trzy, z których powstają sło-wa. Kiedy dojdziemy juŜ do czytania tek-stów, postarajmy się, aby były dla dziecka atrakcyjne, takie, które zwrócą ich uwagę. Dzieci chętnie czytają teksty bajkowe, zabaw-ne, róŜnego rodzaju ciekawostki np. doty-czące świata przyrody lub człowieka, teksty z duŜymi ilustracjami, a z małą ilością tekstu. Warto sięgnąć do wier-szyków Tuwima czy Brzechwy, ale wielkość czcionki dostosować do moŜliwości naszego

dziecka. MoŜemy czy-tać na zmianę z dziec-kiem np. po jednym zdaniu albo wspólnie z dzieckiem. Starajmy się, aby dziecko czytało sylabami, nie literowa-ło. Nie wszystkie dzieci potrafią podzielić wy-raz na sylaby, zatem powinniśmy przyjść im z pomocą i sami sylaby w tekście zafalbanko-wać lub podkreślić sa-mogłoski, które naleŜy przeciągnąć głosem, by jakby śpiewająco dziec-ko mogło odczytać wy-raz. Kopalnią cieka-wych artykułów oraz wierszyków jest Inter-net. Wystarczy jedynie powiększyć znaleziony przez nas tekst. Poza tekstami warto sięgnąć po programy kompute-rowe edukacyjno-terapeutyczne ćwiczące czytanie np. Sposób na dysleksję. A. Sieradzka—Słyk

M. Borkowska

CZYTANIE NIE MUSI BYĆ śMUDNE!

SŁAWNI DYSLEKTYCY

STR. 2 PORADNIK TERAPEUTYCZNY

Hans Christian Andersen (1805 - 1875) pisarz duński, auto naj-piękniejszych baśni.

Nawet jako osoba dorosła nigdy nie na-uczył się pisać po-prawnie. Jego manu-skrypty zawierają wiele błędów charak-terystycznych dla dysleksji.

„NAUKA CZYTANIA

POWINNA KOJARZYĆ SIĘ

DZIECIOM Z CZYMŚ

PRZYJEMNYM”

Nikt nie rodzi się z umiejętnością mówie-nia, zdolność tę naby-wamy z wiekiem. Zasta-nówmy się zatem, kiedy rozwój mowy jest pra-widłowy, a kiedy należy zaniepokoić się. Żeby odpowiedzieć sobie na to pytanie, warto zrozu-mieć, jak przebiega roz-wój mowy dziecka, ja-kie są normy, a jakie odstępstwa. I. Okres przygotowaw-

czy, nazywany czasami zerowym to jeszcze czas ciąży, obejmuje okres od 3-9 miesiąca życia płodowego. Rozwijają się mózg oraz narządy mowy. II. Okres melodii jest kolejnym etapem, obej-muje czas od narodzin do mniej więcej roku. Dzieci w 2-3 miesiącu życia głużą czyli wydają przeróżnego rodzaju piski, krzyki, gardłowe dźwięki, które nie mieszczą się w systemie fonologicznym języka. Przeważnie są to naj-pierw samogłoski e, a, u, potem spółgłoski : m, p, b, k. Dzieci przy tym zdrowo gestykulują:) Głużenie jest czynno-ścią naturalną, zacho-waniem wrodzonym, bezwarunkowym i przebiega tak samo u wszystkich niemowla-ków, nawet u dzieci głuchych. III. Okres wyrazu

obejmuje 1-2 rok życia, dziecko ma bardziej rozbudowany słownik

bierny, rozumie wiele więcej słów, wyrażeń i zdań niż jest w stanie samodzielnie wypo-wiedzieć. W okresie tym obok istniejących już samogłosek w mo-wie dziecka doskonali się artykulacja spół-głosek: m., p, b, m., t, d, n, k, ś, ć czasem ź, dź. Pozostałe głoski zastępowane są ła-twiejszymi o zbliżo-nym miejscu artykula-cji. IV. Okres zdania, obejmuje 2-3 rok życia i jest czasem budowa-nia zdań, początkowo proste, złożone z dwóch lub trzech wy-razów i stopniowo przechodzą w wypo-wiedzi dłuższe. W tym okresie wypowiada już prawidłowo spółgło-ski: p, b, m, f, w, k, g, h, t, d, n, l oraz samo-głoski ustne a, o, u, e, y, i, a czasem nosowe: ą, ę. Pod koniec tego okresu pojawia się s, z, c, dz, które wcze-śniej były zastępowa-ne przez ś, ź, ć, dź. W słowniku dziecka znaj-duje się już ok. 800- 1500 wyrazów. V. Okres swoistej mo-

wy dziecięcej obejmu-je okres przedszkolny, czyli między 3-7 ro-kiem życia dziecka. W dalszym ciągu wzbo-gacany jest zasób słownictwa, rozwijana umiejętność budowa-

nia zdań złożonych, następuje dalszy rozwój artykulacyjny. 3-latek powinien już wymawiać wszystkie samogłoski ustne i no-sowe. Chociaż dużo gło-sek umie już dziecko wypowiedzieć popraw-nie w izolacji, w mowie potocznej zastępuje je łatwiejszymi. Najczę-ściej s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż są zastępowane przez zmiękczone od-powiedniki: ś, ź, ć, dź; zaś r wymawiane jest jako l bądź j, zamiast f występuje h. W czwartym roku po-winno już wymawiać w mowie potocznej s, z, c, dz. Często między 4 a 5 rokiem życia pojawia się głoska r. Głoski sz, ź, cz, dż są zastępowane przez s, z, c, dz lub ś, ź, ć, dź i jest to seplenie-nie fizjologiczne. Mowa dziecka pięcio-letniego powinna już być w pełni zrozumiała. Pojawiają się głoski sz, ż, cz, dż, chociaż w mo-wie potocznej mogą być jeszcze zamieniane na s, z, c, dz. Głoska r mo-że być już wymawiana poprawnie. Sześcioletnie dziecko powinno mieć już utrwaloną poprawną wymowę wszystkich głosek oraz opanowaną technikę mówienia.

B. Kalata-Grula

ROZWÓJ MOWY DZIECKA— NORMY I NIEPRAWIDŁOWOŚCI

STR. 3 INFORMACJE I PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI

Co powinno niepokoić Rodziców i kiedy naleŜy zgłosić się do logopedy:

•Dziecko nieprawidłowo wymawia głoskę ‘r’ lub w wieku 6 lat nie wymawia jej •Dziecko wsuwa język między zęby podczas wymawiania głosek •Dziecko zamienia głoski dźwięczne na bezdźwięczne- woda-(fota), buty-(puty) •Dziecko zamienia k-g =t-d kura-(dura),koło- (toło), kotek-(totek) •Dziecko nie reaguje na polecenia, włącza głośno telewizor, głośno mówi- moŜe wystąpić problem ze słuchem •Dziecko zacina się, powtarza głoski, sylaby, towarzyszą temu współruchy •Dziecko mówi przez nos •Dziecko ma nieprawidłowy zgryz utrudniający prawidłową artykulację głosek •Dziecko 6 letnie nie wypowiada się zdaniami , ma problem z komunikacją, występują agramatyzmy. Kochani Rodzice, to Wy

jesteście pierwszymi

najwaŜniejszymi

obserwatorami dziecka

i cokolwiek Was zaniepokoi,

zwróćcie się z tym do

specjalistów.

Remiszewska 40

Tel.: (22) 679 46 92

E-mail: sekretariat@sp114.edu.pl

SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI

NR 114

chodzących z róŜnych kanałów sensorycznych, w związku z czym mają one problem, aby odpowie-dzieć właściwą, zakończoną suk-cesem reakcją (w tym przypadku złapaniem piłki). To tylko przykład, ale integracja zmysłowa dotyczy całości funkcjo-nowania człowieka. Bez dobrej integracji trudno będzie się dziec-ku uczyć, radzić sobie ze zwykły-mi wyzwaniami dnia codzienne-go. Zakłócenia w przetwarzaniu sen-sorycznym będą mogły powodo-wać między innymi: trudności z nauką nowych zadań ruchowych, jazdą na rowerze, naśladowaniem ruchów, problemy z utrzymaniem uwagi na zadaniu czy opanowa-niem technik szkolnych (czytanie, pisanie, rysowanie). Proces integracji sensorycznej za-czyna się od pierwszych miesięcy Ŝycia płodowego i najintensywniej przebiega do końca wieku przed-szkolnego. Czynnikami warunkującymi pra-widłowy rozwój integracji senso-rycznej są: - niepowikłany przebieg ciąŜy, - niepowikłany okres okołoporo-dowy i dalszy okres Ŝycia, - środowisko bogate w róŜnorod-ne bodźce.

J. Ogórek

JuŜ od najwcześniejszych chwil Ŝy-cia rozwój dziecka jest stymulowa-ny przez wraŜenia zmysłowe docie-rające do mózgu. Codziennie tysiące wraŜeń dociera-ją do naszego ciała przez zmysły. Dziecko uczy się przez zmysły i bez nich nie mogłoby się rozwijać. Wra-Ŝenia z otoczenia i ciała odbierane są poprzez system wzroku, słuchu, węchu, smaku, dotyku, czucia głę-bokiego oraz zmysł równowagi. Przekazywane są do mózgu i tam organizowane. Mózg musi sobie radzić z napływem bodźców, pra-widłowo je integrować i przetwa-rzać tak, aby odpowiedzieć właści-wą reakcją dostosowaną do wymo-gów otoczenia. To w jaki sposób mózg odbiera bodźce, interpretuje i integruje je, wpływa na jakość oraz precyzję wykonywanych czynności. Dla przykładu: Ŝeby złapać piłkę musimy ją widzieć, ocenić odle-głość z jakiej jest rzucana, śledzić poruszającą się piłkę w trakcie zbli-Ŝania się do nas, by w odpowied-nim momencie dostosować ułoŜe-nie rąk i ciała, tak zaplanować ru-chy, aby ją moŜna było złapać, a przy tym nie stracić równowagi. Łapanie piłki wydaje się banalnym zadaniem dla nas, dorosłych, ale czy zawsze jest łatwe dla wszyst-kich dzieci? Widzimy przecieŜ wie-lokrotnie, Ŝe są dzieci, które za-miast złapać piłkę, wręcz nią obry-wają, skarŜąc się, Ŝe ktoś specjalnie w nie rzucił. Często mówi się o nich, Ŝe są niezdarne. Dzieci te mają problemy z koordynacją wzroko-wo- ruchową, obustronną koordy-nacją, bardzo często trudności z planowaniem motorycznym, rów-nowagą itp. Dlaczego tak się dzieje? Być moŜe dlatego, Ŝe podłoŜem ich problemów są zakłócenia w prze-twarzaniu wraŜeń zmysłowych po-

WRAśENIA ZMYSŁOWE STYMULATOREM ROZWOJU DZIECKA

W CELU ZWIĘKSZENIA SZANS EDUKACYJNYCH DZIECI Z DYSLEKSJĄ PRZYSTĄPILIŚMY DO PROGRAMU

„ORTOGRAFFITI”

J ESTEŚMY W I NTER NECIE ! ! !

W W W . S P1 1 4 . E D U . P L

KONTAKT DO NAS

E-mail:

terapiapedagog@sp114.edu.pl

terapia logo@sp114.edu.pl

„BEZ DOBREJ INTEGRACJI TRUDNO BĘDZIE SIĘ DZIECKU

UCZYĆ, RADZIĆ SOBIE ZE ZWYKŁYMI

WYZWANIAMI DNIA CODZIENNEGO”