Polska w procesie integracji europejskiej:

dekada do wiadcze (2004-2014)

Uniwersytet WarszawskiWydzia Dziennikarstwa i Nauk Politycznych

Polska w procesie integracji europejskiej:

dekada do wiadcze (2004-2014)

Redakcja naukowaKonstanty Adam Wojtaszczyk

Ma gorzata Mizerska-Wrotkowska Wojciech Jakubowski

Warszawa 2014

Recenzjaprof. dr hab. Teresa Łoś-Nowak (UWr)prof. dr hab. Arkadiusz Żukowski (UWM)

Redakcja i korektadr Wojciech Wrotkowski

Projekt okładkiPaulina Popławska

© Copyright by Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2014

Wszelkie prawa zastrzeżone. Każda reprodukcja lub adaptacja całości bądź części niniejszej publikacji, niezależnie od zastosowanej techniki reprodukcji (drukarskiej, fotografi cznej, komputerowej i in.), wymaga pisemnej zgody Autora i Wydawcy.

Publikacja fi nansowana ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych

ISBN: 978-83-63183-70-7

Arkuszy wydawniczych: 18

Wydawca:Wydział Dziennikarstwa i Nauk PolitycznychUniwersytet Warszawskiul. Krakowskie Przedmieście 300–927 Warszawatel./fax (48–22) 55 22 952www.wydawnictwo.wdinp.uw.edu.pl

Skład i łamanie, druk i oprawa: Zakład Grafi czny UW. Zam. 846/2014

Spis treści

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

DZIAŁ I:10-lecie członkostwa Polski w Unii Europejskiej

Rozdział 1: Zbigniew Czachór – Polska w Unii Europejskiej: międzyuniwersalizmem a partykularyzmem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Rozdział 2: Józef M. Fiszer – Suwerenność Polski po dziesięciu latachczłonkostwa w Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Rozdział 3: Dariusz Niedźwiedzki – Polacy i Europejczycy: zmiany dystansuspołecznego w procesie integracji europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

DZIAŁ II:Sytuacja w Unii Europejskiej i perspektywy jej rozwoju:

aspekty wewnętrzne

Rozdział 4: Wiesław Bokajło – Federacyjne projekty ustrojowe dla Wspólnoty Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85

Rozdział 5: Janusz Ruszkowski – Przyczyny ponadnarodowej aktywności Rady Unii Europejskiej: próba teoretycznego wyjaśnienia paradoksu . . . . . . . . . . 111

Rozdział 6: Konstanty Adam Wojtaszczyk – Problemy rozwoju integracji europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135

Rozdział 7: Jacek Czaputowicz – Demokracja a suwerenność w Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147

DZIAŁ III:Sytuacja w Unii Europejskiej i perspektywy jej rozwoju:

aspekty zewnętrzne

Rozdział 8: Dariusz Milczarek, Kamil Zajączkowski – Unia Europejska we współczesnym świecie: olbrzym gospodarczy, polityczny karzeł? . . . . . . . . . . . . 167

6 Spis treści

Rozdział 9: Ewa Latoszek, Magdalena Proczek – Polityka współpracy rozwojowej Unii Europejskiej po 1 maja 2004: rola Polski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203

Rozdział 10: Radosław Zenderowski, Monika Trojanowska-Strzęboszewska – Granice i pogranicza (w) Unii Europejskiej: ewolucja funkcji oraz znaczeń . . . . 229

Rozdział 11: Stanisław Konopacki – Partnerstwo Wschodnie po szczycie w Wilnie w 2013 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253

Rozdział 12: Józef Tymanowski – Ukraina w polityce Unii Europejskiej . . . . . . . 269

Noty o autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285

Wstęp

10-lecie członkostwa Polski w Unii Europejskiej jest niewątpliwie rocz-nicą zachęcającą do refl eksyjnego spojrzenia na miniony okres. Ocena powinna dotyczyć zarówno pozycji Polski w  strukturach unijnych, jak i  rozwoju UE w  wymiarach: wewnętrznym i  zewnętrznym oraz wpływu Polski na ten rozwój.

Przedmiotowa problematyka stała się motywem przewodnim I Ogólno-polskiego Kongresu Europeistyki, który odbył się w  Warszawie w  dniach 18-20 września 2014 roku pod patronatem honorowym Jego Ekscelencji Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego. Ze strony Uniwersytetu Warszawskiego patronował Kongresowi Jego Magnifi cencja Rektor prof. dr hab. Marcin Pałys jako Przewodniczący Komitetu Honorowego. Kongres zgromadził kilkuset uczestników: europeistów, politologów, przedstawi-cieli stosunków międzynarodowych, nauk ekonomicznych, socjologów, kulturoznawców, psychologów i prawników zarówno z kraju, jak i z zagra-nicy. W konsekwencji, występujący paneliści zapewnili interdyscyplinarny wymiar prezentacji badań europejskich, które ze swej istoty nie mieszczą się w przedmiocie badań jednej dyscypliny.

Prezentowana publikacja zawiera artykuły uczonych, których głównym lub jednym z głównych punktów zainteresowania jest problematyka integra-cji europejskiej. Została ona podzielona na trzy części: 10-lecie członkostwa Polski w UE; sytuacja UE z perspektywy jej rozwoju: aspekty wewnętrzne; sytuacja w UE i perspektywy jej rozwoju: aspekty zewnętrzne.

W pierwszej części podejmowane są kardynalne dla uczestnictwa Polski w UE zagadnienia: polski wymiar członkostwa (Zbigniew Czachór), człon-kostwo z  perspektywy suwerenności (Józef M. Fiszer); dystans społeczny w procesie integracji europejskiej (Dariusz Niedźwiecki).

W  części drugiej prezentowane są zagadnienia wewnętrzne rozwoju integracji europejskiej: zagadnienia ustrojowe – federacyjna perspektywa UE (Wiesław Bokajło); ponadnarodowa aktywność Rady UE (Janusz Ruszkowski); demokracja a suwerenność w UE (Jacek Czaputowicz); bariery w rozwoju UE (Konstanty A. Wojtaszczyk).

8 Wstęp

Trzecia część obejmuje charakterystykę pozycji UE w stosunkach mię-dzynarodowych (Dariusz Milczarek, Kamil Zajączkowski); wybrane poli-tyki zewnętrzne (Ewa Latoszek, Magdalena Proczek); politykę wschod-nią UE (Stanisław Konopacki, Józef Tymanowski), a  ponadto kwestię granic w  UE  (Radosław Zenderowski, Monika Trojanowska-Strzębo-szewska).

Inicjatorem I Ogólnopolskiego Kongresu Europeistyki pt. „Polska w pro-cesie integracji europejskiej – dekada doświadczeń” był Instytut Europeistyki Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.

Współorganizatorami Kongresu byli: Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Europeistyki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Instytut Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytut Politologii i Europeistyki Uniwersytetu Szczecińskiego, Instytut Politologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Katedra Studiów Europejskich Uniwersytetu Wrocławskiego, Katedra Unii Europejskiej im. J. Monneta Szkoły Głównej Handlowej, Wydział Dziennikarstwa i  Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, Wydział Nauk Politycznych i  Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza  w  Poznaniu, Wydział Politologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w  Lublinie, Wydział Studiów Międzynarodowych i  Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego, Zakład Europeistyki Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.

Radę Programową Kongresu tworzyli: Prof. dr hab. Konstanty Adam Wojtaszczyk – Przewodniczący Rady Programowej Kongresu; Instytut Europeistyki, Uniwersytet Warszawski; Prof. dr hab. Janusz Adamowski – Dziekan Wydziału Dziennikarstwa i  Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego; Prof. dr hab. Wiesław Bokajło – Katedra Studiów Europejskich, Uniwersytet Wrocławski; Prof. UAM dr hab. Zbigniew Czachór – Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w  Poznaniu; Prof. dr hab. Józef Fiszer – Instytut Studiów Politycznych, Polska Akademia Nauk; Prof. UW dr hab. Wojciech Jakubowski – Prodziekan Wydziału Dziennikarstwa i  Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego; Prof. UŁ dr hab. Stanisław Konopacki – Wydział Studiów Międzynarodowych i  Politologicznych, Uniwersytet Łódzki; Prof. dr hab. Artur Kuś – Instytut Europeistyki, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II; Prof. dr hab. Ewa Latoszek – Katedra Unii Europejskiej im. J. Monneta, Szkoła Główna Handlowa; Prof. dr hab. Zdzisław Mach – Instytut Europeistyki, Uniwersytet Jagielloński; Prof. UW dr hab. Dariusz Milczarek – Centrum Europejskie, Uniwersytet Warszawski; Dr hab. Dariusz Niedźwiedzki – Instytut Europeistyki,

Wstęp 9

Uniwersytet Jagielloński; Prof. dr hab. Artur Nowak-Far – Katedra Prawa Europejskiego, Szkoła Główna Handlowa, Instytut Europeistyki, Uniwersytet Warszawski; Prof. dr hab. Marek Pietraś – Wydział Politologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie; Prof. dr hab. Janusz Ruszkowski – Instytut Politologii i Europeistyki, Uniwersytet Szczeciński; Dr hab. Józef Tymanowski – Instytut Europeistyki, Uniwersytet Warszawski; Prof. dr hab. Radosław Zenderowski – Instytut Politologii, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

W skład Komitetu Honorowego Kongresu weszli: Lech Wałęsa – Laureat Pokojowej Nagrody Nobla, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1990-1995; Prof. dr hab. Jerzy Buzek – Premier Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1997-2001, Przewodniczący Parlamentu Europejskiego w latach 2009-2012; poseł do Parlamentu Europejskiego, Prof. dr hab. Lena Kolarska-Bobińska – Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego Rzeczypospolitej Polskiej; Radosław Sikorski – Minister Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej; Dr Marek Sawicki – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Rzeczypospolitej Polskiej; Dr  Mikołaj Dowgielewicz – Wicegubernator Banku Rozwoju Rady Europy; Dr Ewa Synowiec – Dyrektor Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce; Prof. dr hab. Danuta Hübner – Komisarz ds. Polityki Regionalnej w  latach 2004-2009, Poseł do Parlamentu Europejskiego; Dr  Janusz Lewandowski – Komisarz Unii Europejskiej ds. budżetu i  programowania fi nansowego w  latach 2010-2014, Poseł do Parlamentu Europejskiego; Agnieszka Pomaska – Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Przewodnicząca Komisji do spraw Unii Europejskiej Sejmu RP; Prof. dr hab. Hanna Gronkiewicz-Waltz – Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy; Anna Radwan – Prezes Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana; Dr Christian Schmitz – Dyrektor Fundacji Konrada Adenaueraw Polsce.

Komitet Organizacyjny Kongresu tworzyli: Prof. dr hab. Konstanty Adam Wojtaszczyk – Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego; Dr hab. Józef Tymanowski – Wiceprzewodniczący Komitetu Organizacyjnego; Dr Justyna Miecznikowska, Mgr Paweł Stawarz – Sekretarze Komitetu Organizacyjnego; Dr  Kamil Ławniczak, Dr Małgorzata Mizerska-Wrotkowska, Dr  Jad-wiga Nadolska, Dr Jolanta Szymańska, Dr Łukasz Zamęcki, Mgr Ewa Ciesielska, Mgr Anna Olejniczak, Mgr Aleksandra Daniluk, Mgr Julita Karwacka, Mgr Marta Rojewska, Mgr Małgorzata Smutek.

Organizatorzy Kongresu wyrażają podziękowania Jego Magnifi cencji Rektorowi Uniwersytetu Warszawskiego prof. dr hab. Marcinowi Pałysowi oraz Dziekanowi Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego za okazaną życzliwość i pomoc.

10 Wstęp

Mamy nadzieję, że publikacja kongresowa stanie się przyczynkiem do prowadzonej już dyskusji o integracji europejskiej i miejscu, jakie zajmuje w niej Polska.

prof. dr hab. Konstanty Adam WojtaszczykPrzewodniczący Komitetu Organizacyjnego I Ogólnopolskiego Kongresu Europeistyki

Noty o autorach

Wiesław Bokajło – prof. dr hab. Kierownik Katedry Studiów Europejskich na Uniwersytecie Wrocławskim, profesor w Wyższej Szkole Bankowej we Wrocławiu. Jego badania naukowe koncentrują się na historii doktryn poli-tyczno-prawno-ekonomicznych, historii integracji europejskiej, teorii demo-kracji i społeczeństwa obywatelskiego, teorii kultury politycznej, teorii integra-cji, w szczególności teorii federalizmu, metodologii i metodach europeistyki, niemcoznawstwie. Wypromował 18 doktorów. Członek kolegiów redakcyj-nych pięciu czasopism naukowych. Przewodniczący Rady Programowej wro-cławskiego „Rocznika Europeistycznego”, Przewodniczący Rady Naukowej Polskiego Towarzystwa Studiów Europejskich, Przewodniczący Zachodniego Oddziału Polskiego Towarzystwa Studiów Europejskich, Członek korespon-dent Europäische Zentrum für Federalismus Forschung oraz Internationale Erich-Fromm-Gesellschaft (Tybinga), Vice-Prezes Towarzystwa Badań nad Psychoanalizą (Wrocław); w latach 1998-2001 członek International Research Team (wyłonionego z  Europäische Zentrum für Federalismus Forschung przez European Association of Research on Federalism) dla wsparcia dzia-łalności COR/CEEC-Cyprus Liaison Group (EU Committee of the Regions); współautor raportu przekazanego Komisji Europejskiej przed rozszerzeniem UE o kraje środkowo-europejskie.

Zbigniew Czachór – dr hab., prof. UAM; politolog i prawnik. Specjalizuje się w prawie UE, prawie międzynarodowym publicznym oraz międzynaro-dowych (europejskich) stosunkach politycznych. Kierownik Zakładu Badań nad Integracją Europejską Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM w  Poznaniu. Wiceprzewodniczący Polskiego Towarzystwa Studiów Europejskich, Stały Doradcy Komisji do Spraw Unii Europejskiej Sejmu RP, Przewodniczący Rady Programowej Ośrodka Badań i Edukacji Europejskiej.

Jacek Czaputowicz – dr. hab., profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, kierownik Zakładu Metodologii Badań Europejskich w  Instytucie Europeistyki, Wydział Dziennikarstwa i  Nauk Politycznych

286 Noty o autorach

UW. W  latach: 2008-2012 Dyrektor Krajowej Szkoły Administracji Publicznej; 2004-2010 Zastępca Przewodniczącego Rady Administracyjnej Europejskiego Instytutu Administracji Publicznejw  Maastricht; 2006-2008 Dyrektor Departamentu Strategii i Planowania Polityki Zagranicznej w MSZ. Autor monografi i: Suwerenność, PISM 2013; Bezpieczeństwo mię-dzynarodowe. Współczesne koncepcje, PWN 2012; Teorie stosunków mię-dzynarodowych. Krytyka i systematyzacja, PWN 2008. Redaktor naukowy: Studia europejskie. Wyzwania interdyscyplinarności, WDiNP UW 2014; Polityka zagraniczna Polski. Unia Europejska. Stany Zjednoczone. Sąsiedzi, PISM 2008; Administracja publiczna. Wyzwania w dobie integracji europej-skiej, PWN 2008; Integracja europejska. Implikacje dla Polski, WAM 1999.

Józef M. Fiszer – prof. dr hab.; historyk, politolog, niemcoznawca. Kierownik Zakładu Europeistyki Instytutu Studiów Politycznych PAN; sekretarz, wiceprzewodniczący Rady Naukowej ISP PAN; członek Komitetu Nauk Politycznych PAN (od 1993); sekretarz naukowy KNP PAN (1993-2009); wiceprzewodniczący KNP PAN (2001-2012); członek Komitetu Narodowego ds. Współpracy z Międzynarodowym Stowarzyszeniem Nauk Politycznych (IPSA) – Th e Polish National Commitee for Cooperation with the International Political Science Association (2001-2012); ekspert Państwowej Komisji Akredytacyjnej; członek zespołu ekspertów Euro Team, powołanego przez Komisję Europejską (od 2010); kierownik Katedry Międzynarodowych Stosunków Politycznych Uczelni Łazarskiego w Warszawie. Autor i  redaktor naukowy ponad 350 prac naukowych z  zakresu histo-rii i  współczesnych stosunków międzynarodowych oraz poświęconych polityce zagranicznej Polski, stosunkom polsko-niemieckim i  UE, m.in.: System euroatlantycki przed i  po zakończeniu zimnej wojny. Istota, cele i  zadania oraz rola w budowie nowego ładu globalnego, 2013; Prezydencja Polski w  Radzie Unii Europejskiej, 2012; Europejska Polityka Sąsiedztwa Unii Europejskiej, 2012; Bilans pierwszych lat członkostwa Polski w  Unii Europejskiej, 2011; Parlament Europejski po Traktacie z  Lizbony. Polska w Parlamencie Europejskim. Doświadczenia i nowe wyzwania, 2011; Polska w Unii Europejskiej. Aspekty polityczne, międzynarodowe, społeczno-gospo-darcze i  wojskowe, 2009; Unia Europejska a  Polska – dziś i  jutro, 2004; Republika Federalna Niemiec, 1994; Geneza i  rozwój NRD w  latach 1949-1961, 1992.Redaktor naczelny „Myśli Ekonomicznej i Politycznej”. Członek wielu rad redakcyjnych i naukowych w kraju i zagranicą.

Wojciech Jakubowski – dr hab., prof. UW, politolog. Od 2008 r. pro-dziekan WDiNP UW ds. badań naukowych i  współpracy z  zagranicą,

Noty o autorach 287

kierownik Zakładu Najnowszej Historii Politycznej w  Instytucie Nauk Politycznych WDiNP UW. Profesor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Rzeczoznawca MEN. Redaktor Naczelny czasopisma „Społeczeństwo i Polityka. Pismo edukacyjne”. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na ewolucji administracji Kościoła Rzymskokatolickiego oraz instytucjach politycznych Miasta Państwa Watykańskiego. Ostatnie publikacje: Historia do 1918 roku. Perspektywa kulturowo-cywilizacyjna (wraz z M. Włodarczykiem i B. Zduniukiem), 2014; Zwrot polityczny ’48. Między polską drogą a projektem uniwersalnym (cz. I – redakcja wraz z M. Jabłonowskim i T. Krawczakiem), 2013; Nauki o  polityce. Zarys koncepcji dyscypliny (wraz z  Ł. Zamęckim i  P. Załęskim), 2013; Wakans Stolicy Apostolskiej w  2013 roku. Wybrane zagadnienia ustrojowo-historyczne, 2013; Konstytucyjne organy władzy RP w  latach 1989-2011 na tle polskich tradycji ustrojowych XIX i XX w. (wraz z  T. Słomką), 2012; Nowe spojrzenia w  naukach o  polityce (t. I  – redak-cja wraz z  A. Dąbrowskim i  M.  Krzysztoszkiem; t. II – redakcja wraz z  A.  Krawczyk i  J. Szczepańskim), 2012; Europeistyka. Podręcznik akade-micki (t. 1-2 – redakcja wraz z  K.A. Wojtaszczykiem), 2012; Organizacja Kościoła Rzymskokatolickiego na ziemiach polskich od X wieku do XXI wieku. Informatorium historyczne (wspólnie z  bp. Markiem Solarczykiem), 2011.

Stanisław Konopacki - dr. hab., profesor nadzwyczajny na Uniwersytecie Łódzkim, Kierownik katedry Europeistyki na UKSW w Warszawie. Absol-went chemii, fi lozofi i i  podyplomowych studiów europejskiej na UŁ. Przebywał na stażach i  stypendiach w  zakresie integracji europejskiej w  Sienie, Hull, Canterbury, Dublinie, Rennes I, London Metropolitan Univer sity. Wielokrotny benefi cjent programów Komisji Europejskiej. Aktualnie Jean Monnet Chair. Autor książek: Polska w dryfującej Europie, Toruń 2011; Th e End of Europe. Is the European Union Capable for Further Enlargement?, Florence-Natolin 2007; Obywatelstwo europejskie w  kontekście członkostwa Polski w  Unii Europejskiej, Łódź 2005; Integracja Europy w dobie postmodernizmu, Poznań 1998. Współautor: Changing Europe, Ney York-London 2002; National and Ethnic Identity in the European Context, Łódź 2001. Członek towarzystw naukowych: Polish European Community Studies Assocoation (PECSA), University Association for Contemporary Studies (UACES), European Union Studies Association-USA (EUSA), International Political Studies Association (IPSA), PAN.

Ewa Latoszek – prof. dr hab.; profesor zwyczajny SGH w  Kolegium Ekonomiczno-Społecznym SGH; kierownik Katedry Unii Europejskiej im.  Jean Monnet; profesor na Politechnice Warszawskiej i  w  Kolegium

288 Noty o autorach

Nauk Ekonomicznych i Społecznych. Główne obszary zainteresowań i prac badawczych: organizacje międzynarodowe i ich miejsce w świecie, integra-cja europejska, wspólne polityki UE, Polska w UE.Koordynowała szereg projektów badawczych (krajowych i  międzynaro-dowych), m.in.: Jean Monnet Modules, projekt EUintegRATIO w  ramach 7. Programu Ramowego Komisji Europejskiej. Od maja 2013 kieruje 11-oso-bowym zespołem w ramach projektu fi nansowanego przez NCN oraz dwoma projektami Jean Monnet, realizowanymi przez zespół składający się z człon-ków Polish European Community Studies Association (organizacji pozarzą-dowej, należącej do międzynarodowej sieci European Community Studies Association). Była inicjatorką współpracy SGH z fi rmą Ernst & Young w reali-zacji wspólnych programów dydaktycznych w Polsce oraz jednym z założy-cieli ścieżki nauczania w języku angielskim na SGH z zakresu „Zarządzanie fi nansami w biznesie”, mającej akredytację międzynarodową ACCA.Pełniła m.in. funkcje: Prodziekana w SGH, Prorektora w Szkole Wyższej im. R. Kudlińskiego w Warszawie, Wiceprzewodniczącego Komitetu Sterującego Research Alliance for Development (utworzonego przy Banku Światowym). Od wielu lat jest: Dyrektorem Studiów Podyplomowych, realizowanych we współpracy SGH – Ernst & Young (kilkanaście edycji); Przewodniczącym PECSA – Polskiego Stowarzyszenia Studiów Europejskich, należącego do sieci ECSA. Jest członkiem wielu organizacji krajowych i  międzynarodo-wych, a w latach 2007-2010 była członkiem Komitetu Nauk Ekonomicznych PAN. Wielokrotnie nagradzana przez Rektora SGH nagrodami I  stopnia. Za wybitne osiągnięcia naukowe i dydaktyczne otrzymała Brązowy Krzyż Zasługi, Medal Edukacji Narodowej i Nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego I  stopnia. W roku 2013 otrzymała Jean Monnet Chair i  została powołana przez Komisję Europejską na eksperta Advisory Group w ramach obszaru SC-6 w programie Horyzont 2020. W roku 2014 została ekspertem horyzontalnej grupy eksperckiej Komisji Europejskiej: Ad Hoc Advisory Group „Science with and for Society”.

Dariusz Milczarek – dr hab., prof. UW; absolwent Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego i  Johns Hopkins School of Advanced International Studies w  Waszyngtonie; politolog specjalizujący się w  europeistyce. Główne zainteresowania badawcze: historia i  poli-tyczno-militarne aspekty integracji europejskiej; polityka zagraniczna i bez-pieczeństwa UE; znaczenie UE w  świecie. Wieloletni dyrektor Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Koordynator i uczestnik licz-nych projektów badawczych.Autor ponad stu publikacji naukowych, m.in.: Historia integracji europejskiej w  zarysie, 2013; Unia Europejska we współczesnym świecie, 2005; Pozycja

Noty o autorach 289

i rola Unii Europejskiej w stosunkach międzynarodowych. Wybrane aspekty teoretyczne, 2003.Współautor i redaktor wielu prac, m.in.: Introduction to European Studies. A  New Approach to Uniting Europe, 2013; Europeistyka w  zarysie, 2006; Integracja europejska. Wybrane problemy, 2003.

Małgorzata Mizerska-Wrotkowska – dr, absolwentka Instytutu Stosunków Międzynarodowych UW (2004). Doktor nauk humanistycznych w zakre-sie nauk o  polityce (2007); adiunkt w  Instytucie Europeistyki WDiNP UW; stypendystka uniwersytetów w Hiszpanii, Szwecji, Meksyku i Japonii. W ramach LLP Erasmus Programme Teaching Staff Mobility przeprowadziła cykle wykładów na wielu europejskich uczelniach. Koordynuje i uczestni-czy w licznych projektach badawczych o zasięgu krajowym i międzynaro-dowym. Jest członkiem Rady Naukowej IE, opiekunem naukowym „Koła Młodych Dyplomatów” (od 2014), członkiem uczelnianego oraz instytuto-wego Zespołu ds. Zapewnienia Jakości Kształcenia oraz członkiem redak-cji „Przeglądu Europejskiego”. Należy do Polskiego Towarzystwa Studiów Międzynarodowych i  Polskiego Towarzystwa Studiów Europejskich. Jest członkiem Komitetu Organizacyjnego I  Ogólnopolskiego Kongresu Europeistyki. Ostatnie publikacje: Poland and Spain in Contemporary World (redakcja wraz z J.L. Orella Martínez), Madrid 2014; Poland and Spain: From Political Transition to European Integration (redakcja wraz z  J.Mª Reniu Vilamala), Barcelona 2013; Spain and Poland: Elections, Political Parties and Political Culture (redakcja wraz z J.Mª Reniu Vilamala), Barcelona 2013.

Dariusz Niedźwiedzki – dr hab., adiunkt w  Instytucie Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 2012 dyrektor tego instytutu. Z wykształ-cenia socjolog i antropolog społeczny; prowadzi badania i analizy dotyczące problemów konstruowania i rekonstruowania tożsamości społecznej, migra-cji, konfl iktów etnicznych, społecznych i kulturowych zmian w integrującej się Europie. Posiada szerokie doświadczenie badawcze i edukacyjne w zagra-nicznych uniwersytetach: Oxford University, Kent University, University of Amsterdam, University of Leuven. Jego ostanie publikacje to m.in.: European Identity of Polish Pendulum Migrants, [w:] M. Góra, Z.  Mach, K.  Zielińska (red.), Collective Identity and Democracy in the Enlarging Europe, 2012; Regional, Ethnic, European? Complex Identity Construction of Silesians in the Context of Cultural Borderland, RECON Online Working Paper 2011; Migracje i tożsamość. Od teorii do analizy przypadku, 2010.

Magdalena Proczek – dr, absolwentka Wydziału Handlu Zagranicznego SGH oraz Podyplomowego Studium Doskonalenia Pedagogicznego

290 Noty o autorach

i  studiów podyplomowych Ochrona własności intelektualnej na UMCS w Lublinie. Zainteresowania badawcze obejmują studia nad procesem inte-gracji międzynarodowej oraz działalnością organizacji międzynarodowych. Pracownik dydaktyczny i naukowy, promotor ponad 130 prac dyplomowych. Współautorka, autorka, współredaktor naukowy licznych publikacji, arty-kułów i recenzji, wykonawca Jean Monnet Permanent Course (1995-1998), badań statutowych i własnych, z rezerwy Rektora, współwykonawca i sekre-tarz grantu Komitetu Badań Naukowych, MNiSW, Narodowego Centrum Nauki. Uzyskała nagrodę zespołową I  stopnia Rektora SGH za działal-ność dydaktyczną w  latach 2002, 2004 i 2008, nagrodę zespołową MENiS w 2004, nagrodę indywidualną II stopnia Rektora SGH za pracę doktorską w 2005 r. Współzałożyciel i współopiekun SKN Organizacji międzynarodo-wych, członek Rady Naukowej Kolegium Gospodarki Światowej, a następnie Kolegium Ekonomiczno-Społecznego, Polish European Community Studies Association, Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, zespołów zajmujących się przygotowywaniem i  obsłu gą konferencji oraz seminariów krajowych i  międzynarodowych. Podjęła współpracę m.in.: z  Bankiem Światowym, UNDP, UNHCR, Amnesty International, Fundacją R. Schumana, Ambasadą Stanów Zjednoczonych, KSAP, NBP, Instytutem Podstawowych Problemów Techniki PAN.

Janusz Ruszkowski – prof. dr hab. w Instytucie Politologii i Europeistyki Uniwersytetu Szczecińskiego. Politolog, Jean Monnet Professor w Jean Monnet Chair on Eastern Dimension of the EU oraz Jean Monnet Centre of Excellence na Uniwersytecie Szczecińskim. Wykładał gościnnie na Uniwersytecie w Stuttgarcie (1995), Uniwersytecie w Catanii (1997, 2000), Uniwersytecie Konya (2006) oraz Uniwersytecie w Ołomuńcu (2007). Autor ponad 200 publi-kacji naukowych, w tym m.in.: Multi-level Governance w Unii Europejskiej, 2013 (współredakcja); Teorie w  studiach europejskich. W  kierunku nowej agendy badawczej, 2012 (współredakcja); Ponadnarodowość w systemie poli-tycznym Unii Europejskiej, 2010; Parlament Europejski. Dynamika instytu-cjonalna i kompetencyjna, 2010; Wstęp do studiów europejskich. Zagadnienia teoretyczne i  metodologiczne, 2007; Euro. Wspólna waluta zjednoczonej Europy, 2003 (wspólnie z  M. Żurkiem); Leksykon Integracji Europejskiej (cztery wydania: 1998, 2000, 2003, 2004, wspólnie z E. Górnicz, M. Żurkiem).Członek stowarzyszeń międzynarodowych: Jean Monnet Community (JMC), European Community Studies Association (ECSA) oraz European Political Science Network Association (Eps-Net).

Monika Trojanowska-Strzęboszewska – dr, kierownik Zakładu Studiów Europejskich Instytutu Politologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyń-

Noty o autorach 291

skiego w  Warszawie, doktor nauk humanistycznych w  dziedzinie nauk o  polityce; członkini Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Studiów Europejskich. Absolwentka Szkoły Nauk Społecznych (studia doktoranc-kie) przy Instytucie Filozofi i i  Socjologii PAN. Autorka prac naukowych poświęconych integracji europejskiej, w szczególności dotyczących proble-matyki granic UE, systemu Schengen i polityki imigracyjnej, m.in.: System Schengen i imigracja z perspektywy Polski i Niemiec, 2014 (redakcja); Polska w  Unii Europejskiej. Sprawowanie prezydencji w  Radzie 2013 (redakcja); Prawo do udziału w wyborach lokalnych jako forma partycypacji politycznej imigrantów. Polska na tle innych krajów europejskich, „Political Preferences. Preferencje polityczne” 2013; Trzy oblicza unijnych granic. Polityka granic zewnętrznych Unii Europejskiej, 2011.

Józef Tymanowski – dr hab. nauk humanistycznych w zakresie nauki o poli-tyce, specjalność: bezpieczeństwo narodowe. Od 2010 do 2012 roku przewod-niczący Komisji ds. Jakości Kształcenia w Katedrze Europeistyki. Uczestnik programu badawczego „Wschodnia polityka Unii Europejskiej” (od 2010 r.). Opiekun naukowy studenckiego Koła Młodych Dyplomatów (2011-2014). Zatrudniony w Instytucie Europeistyki (od 2009 r.). Od października 2012 r. kierownik Zakładu Europejskich Studiów Subregionalnych. Zainteresowania badawcze: polityka bezpieczeństwa państw Europy Wschodniej, przemiany systemowe państw Europy Wschodniej, polityka wschodnia UE, bezpie-czeństwo międzynarodowe. Dydaktyka: Polska w procesie integracji euro-pejskiej, systemy bezpieczeństwa państw, przemiany systemowe w Europie Środkowej i  Wschodniej, bezpieczeństwo międzynarodowe. Ważniejsze publikacje: Ukraina między Wschodem a Zachodem, 2013; Republika Białoruś między Wschodem a Zachodem, 2012 (w języku rosyjskim); Sąsiedzkie pań-stwa wschodnie w polskiej polityce bezpieczeństwa, 2009; Federacja Rosyjska w procesie demokratyzacji, 2011.

Konstanty Adam Wojtaszczyk – prof. dr hab., politolog, prawnik, Dyrektor Instytutu Europeistyki Wydziału Dziennikarstwa i  Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. W  latach 2005-2008 sprawował funkcję Prorektora Uniwersytetu Warszawskiego ds. studenckich. Kierował także Zakładem Instytucji Europejskich w Instytucie Nauk Politycznych WDiNP UW, a w latach 1998-2001 był dyrektorem tegoż instytutu. Obecnie redaktor naczelny „Przeglądu Europejskiego”, przewodniczący Rady Programowej Ośrodka Analiz Politologicznych UW oraz członek Rady Redakcyjnej „Studia Politica Germanica”. Pełni różne funkcje poza Uniwersytetem Warszawskim, m.in.: jest Przewodniczącym Komitetu Głównego Olimpiady Wiedzy o  Polsce i  Świecie Współczesnym (od 1992 r.); Prezydentem

292 Noty o autorach

Fundacji Europea, członkiem Centralnej Komisji ds. Stopni i  Tytułów, członkiem Zespołu Ekspertów Narodowego Centrum Nauki, przewodni-czącym Grupy Ekspertów na kierunku europeistyka Uczelnianej Komisji Akredytacyjnej, redaktorem naukowym serii „Europeistyka” wydawnictwa Poltext. Członek Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych, współzałoży-ciel Polskiego Towarzystwa Studiów Europejskich, Grant Jean Monet Chair, kierownik projektów badawczych fi nansowanych w ramach NCN. Redaktor licznych publikacji z dziedziny europeistyki, m.in.: Europeistyka. Podręcznik akademicki, t. 1-2, 2012 (redakcja wraz z W. Jaku-bowskim); Defi cyt demokracji w  Unii Europejskiej, 2012 (redakcja wraz z J. Szymańską); Integracja europejska, 2011; Modernizacja Unii Europejskiej, 2011; Prezydencja w  Radzie Unii Europejskiej. Słownik, 2011; Strategie roz-woju Unii Europejskiej, 2010 (redakcja wraz z J. Adamowskim); Prezydencja w Radzie UE, 2010.

Kamil Zajączkowski – dr, absolwent Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, doktor nauk humanistycznych w  zakresie nauki o polityce, adiunkt w Centrum Europejskim UW. Członek Polskiego Towarzystwa Studiów Międzynarodowych, Polskiego Towarzystwa Badań Wspólnoty Europejskiej (PECSA) i Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego. Laureat stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców (2013). Wykładowca na wielu uczelniach zagranicz-nych, europejskich i azjatyckich (m.in.: Xiamen University, Institut d’Études Politiques de Paris). Zainteresowania naukowe: stosunki zewnętrzne UE, pomoc rozwojowa i  humanitarna, stosunki międzynarodowe w  regionie Afryki Subsaharyjskiej, relacje UE-Afryka. Autor artykułów poświęconych tej tematyce. Współredaktor naukowy (z Dariuszem Milczarkiem i Arturem Adamczykiem) książki: Introduction to European Studies: A New Approach to Uniting Europe, 2013 oraz (z Arturem Adamczykiem) tomu Poland in the European Union: Adjustment and Modernisation. Lessons for Ukraine, 2012.

Radosław Zenderowski – prof. dr hab., politolog i  socjolog; kierownik Katedry Stosunków Międzynarodowych i Studiów Europejskich Instytutu Politologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w  Warszawie; dyrektor Instytutu Politologii UKSW; profesor Górnośląskiej Wyższej Szkoły Handlowej im. W. Korfantego w  Katowicach; członek Rady Naukowej Polskiego Towarzystwa Studiów Europejskich. Autor prac nauko-wych, poświęconych zagadnieniom tożsamości, nacjonalizmu oraz rela-cji między polityką i  religią w  Europie, m.in.: Kwestie narodowościowe w  Europie Środkowo-Wschodniej. Tom 1: Zagadnienia teoretyczne, 2014 (z J. Pieńkowskim); Religia a tożsamość narodowa i nacjonalizm w Europie

Noty o autorach 293

Środkowo-Wschodniej. Między etnicyzacją religii a  sakralizacją etnosu (narodu), 2011; Europa drogą Kościoła. Jan Paweł II o Europie i europejsko-ści, 2002 (z S. Sowińskim); więcej na stronie www.zenderowski.republika.pl.