1

POLSKA: Strategia Partnerstwa dla Kraju 2005 - 2007

Projekt do konsultacji

2 grudnia 2004 r.

2

Spis Treści (1 z 2)I. KontekstII. Strategia rozwojowa Polski

• Priorytety rozwoju• Średnioterminowe wyzwania społeczno-ekonomiczne

III. Polska a Bank Światowy• Dotychczasowa współpraca i pożyczki• Doświadczenia i uzasadnienie dalszego wsparcia• Implikacje na przyszłość

IV. Propozycja strategii Banku Światowego• Zasady zaangażowania• Podejście operacyjne• Priorytety• Wyniki• Koordynacja działań z innymi partnerami

3

Spis Treści (2 z 2)

V. Ryzyko i zdolność kredytowa

VI. Konsultanci CPS • Rząd

• Partie polityczne

• Organizacje społeczeństwa obywatelskiego (OSO)

VII. Załączniki

4

I. Kontekst

5

Kontekst CPS

• Polska weszła do Unii w dniu 1 maja 2004 roku• Rząd wdraża cały szereg reform, w tym reformę wydatków

publicznych, aczkolwiek tempo tej reformy jest wolniejsze ze względu na ograniczone możliwości i wpływy polityczne

• Prawidłowo zaprojektowana pomoc techniczna BŚ, zmierzająca do likwidacji powyższych barier w ramach skromnej akcji kredytowej, jest szczególnie doceniana

• Możliwość uzyskania kredytu przez Polskę (rating BBB+) oraz znaczące środki z UE (13 mld EURO do końca 2006 r.)

• Polskie priorytety rozwojowe do końca 2006 r. zostały określone w dokumentach programowych UE; ewentualne pożyczki BŚ nie mogą prowadzić do nowych wydatków z powodu ograniczeń fiskalnych

6

Kontekst polityczny

• Dynamika polityczna wciąż związana jest z podziałem „komuniści / anty-komuniści”, następuje jednak wzrost populizmu

• Pomimo wyraźnego zwycięstwa w wyborach 2001 r. koalicja rządząca rozpadła się, co doprowadziło do rządów gabinetu mniejszościowego od lutego 2003 roku i dymisji Premiera oraz całego Gabinetu w maju 2004 roku, a także utworzenia nowego Gabinetu, który zwyciężył dwoma głosami w czasie głosowania wotum nieufności, odpowiednio w czerwcu i październiku 2004 roku

• Prawdopodobnie obecny rząd pozostanie przy władzy do wyborów w 2005; do tego czasu sytuacja pozostanie niepewna.

• Niepewność komplikuje program reform i ich wdrożenie, chociaż pewne postępy są możliwe do osiągnięcia

7

Kontekst społeczny – Ubóstwo, a zatrudnienie

• Ubóstwo jest bezpośrednio związane z możliwością utrzymania pracy; nie pojawiło się jeszcze zjawisko pracującej biedoty

• Istnieje bezpośrednia korelacja ze wzrostem gospodarczym, stąd podczas spowolnienia wzrostu w latach 1999 – 2003 poziom bezrobocia wzrósł z 13% do 20%; pomimo zarejestrowania ponownego wzrostu gospodarczego od połowy 2003 roku poziom bezrobocia utrzymał się na wysokim poziomie i dopiero w bieżącym roku obniżył się do 19 %

• Możliwość znalezienia i utrzymania zatrudnienia zależy od poziomu wykształcenia

• Transfery socjalne ułatwiły łagodzenie ubóstwa, chociaż istnieją dowody na to, iż zniechęcają one do aktywnego uczestnictwa w rynku pracy

8

Osiągnięcia gospodarcze CAS 2002, a sytuacja obecna

CAS 2002 Sytuacja obecnaWzrost na poziomie ok. 1% rocznie Rosnący wskaźnik wzrostu na poz. 6%

rocznie

Reformy strukturalne przy praktycznie wstrzymanej prywatyzacji z powodu niekorzystnej sytuacji politycznej

Powolny powrót do realizacji reform strukturalnych, sytuacja polityczna ma się poprawić po wyborach 2005 roku

Pogarszająca się polityka fiskalna w wyniku zmniejszenia przychodów; deficyt 6%

Poprawa polityki fiskalnej; deficyt w r. 2004 ok. 7%, niższy o 1,5%, niż w 2005 oraz poniżej 3% w 2007 r. Stopniowa realizacja planu ostrych ograniczeń budżetowych, optymistyczny poziom przychodów

Poprawa salda rachunku bieżącego w wyniku ograniczonego popytu

Silny rachunek bieżący (deficyt poniżej 2%) odzwierciedla szybki wzrost eksportu.

9

Osiągnięcia gospodarcze CAS 2002, a sytuacja obecna

CAS 2002 Sytuacja obecnaDług zewnętrzny na bezpiecznym poziomie, domestic deteriorating

Dług zewnętrzny na bezpiecznym poziomie, dług wewnętrzny ciągle rośnie ze szczytem wzrostu w 2006 roku poniżej poziomu limitu konstytucyjnego, następnie spadek

Rozluźnienie polityki monetarnej Zaostrzenie polityki monetarnej

Niska inflacja Inflacja niska, ale rosnąca

Zmienne kursy wymiany; poziom neutralny do korzystnego

Zmienne kursy wymiany, przygotowania do kursu w stosunku do EUR w ramach ERM-2; poziom korzystny

Zagraniczne inwestycje bezpośrednie poza cyklem

Stopniowy powrót zagranicznych inwestycji bezpośrednich

Poziom bezrobocia uporczywie wysoki Poziom bezrobocia uporczywie wysoki

10

II. Polska strategia rozwoju

11

Wyzwania związane z członkostwem w UE

• Zdolność do skorzystania z członkostwa i mądrego wykorzystania dostępnych środków

• Przyjęcie do strefy EURO wymaga konsolidacji finansów publicznych, restrukturyzacji wydatków publicznych i dalszych reform gospodarczych

• Dojście do poziomu dochodów UE wymaga podniesienia konkurencyjności gospodarki i zawarcia kompromisów wewnętrznych

12

II. Polska strategia rozwoju

• Ostrożne zarządzanie gospodarką i spełnianie warunków wejścia do strefy EURO

• Dojście do poziomów dochodu UE i zapewnienie pełnej konkurencyjności na rynkach europejskich i światowych

• Ograniczenie poziomu ubóstwa i podniesienie poziomu zatrudnienia

13

Średniookresowe priorytety społeczno-ekonomiczne (1 z 2)

• Utrzymanie solidnych ram makro-ekonomicznych• Dalsza wdrażanie reform strukturalnych, w tym: w

dziedzinie wydatków publicznych i administracji, ochrony zdrowia, edukacji, górnictwa i kolejnictwa

• Dalsza poprawa otoczenia biznesu, w tym: uproszczenie procedur administracyjnych, przewidywalność obciążeń podatkowych oraz poprawa infrastruktury w zakresie dróg, kolei i portów

• Wsparcie dla rozwoju gospodarki opartej na wiedzy, w tym: reforma edukacji i wspieranie innowacyjności sektora prywatnego

14

Średnio-okresowe priorytety społeczno-ekonomiczne (2 z 2)

• Poprawa systemu rządzenia i sądownictwa

• Tworzenie nowych miejsc pracy i zwalczanie ubóstwa, w tym: reforma edukacji, rynków pracy i świadczeń społecznych oraz poprawa motywacji w zakresie tworzenia miejsc pracy

• Pogłębienie pośrednictwa ze strony sektora finansowego

• Przyśpieszenie prywatyzacji pozostałych sektorów, w tym: górnictwa, energetyki i kolejnictwa

• Przyjęcie EURO do 2009 r.

15

Reforma wydatków publicznych

• Poprawa systemu zarządzania wydatkami publicznymi

• Optymalizacja powiązań pomiędzy polityką fiskalną, a rynkiem pracy 

• Promowanie długookresowego rozwoju oraz poprawa polityki w zakresie wydatków 

• Usprawnienie administracji podatkowej w celu poprawy klimatu inwestycyjnego

16

Reforma administracji publicznej

w przygotowaniu (do dalszego rozwinięcia)

17

Reforma sektora ochrony zdrowia

• Wdrożenie reformy finansowania świadczeń zdrowotnych w związku z nową ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

• Wprowadzenie do systemu bodźców zachęcających do efektywności i wydajności w finansowaniu i świadczeniu usług

• Poprawa funkcjonowania Narodowego Funduszu Zdrowia i jego oddziałów regionalnych

• Obniżenie zadłużenia w sektorze ochrony zdrowia• Poprawa jakości świadczeń• Racjonalizacja bazy szpitalnej w poszczególnych województwach• Poprawa zarządzania szpitalami• Wprowadzenie mechanizmu regulacji i efektywnej kontroli systemu• Poprawa poboru i redystrybucji składki zdrowotnej

18

Reforma Edukacji• Realizacja polskiej Strategii Rozwoju Edukacji dopiero się

rozpoczyna, najważniejsze wyzwania pozostają:• Poprawa konkurencyjności poprzez ograniczenie liczby

osób o niskich kwalifikacjach i reorientacja oświaty i edukacji na potrzeby rynku pracy;

• Przygotowanie obywateli do życia w społeczeństwie opartym na wiedzy poprzez zapewnienie dostępu do wysokiej jakości usług edukacyjnych;

• Wdrożenie systemu uczenia się przez całe życie z uwzględnieniem demograficznego profilu uczących się w Polsce;

• Powiązanie szkolnictwa wyższego z potrzebami społeczeństwa innowacyjnego i zapewnienie systemu równego rozdziału środków budżetowych.

19

Reforma górnictwa węgla kamiennego

• Wdrażany program rządowy 2003-2006 - spowolniony częściowo w wyniku poprawy cen i sytuacji rynkowej

• Cel - w postaci dobrowolnych odejść z sektora – pozostaje nadal nie spełniony, o ile nie zostanie wprowadzona obowiązkowa redukcja zatrudnienia, zmierzająca do zapewnienia długoterminowej rentowności

• Ograniczenie mocy wydobywczych przy silnej opozycji ze strony załóg i spółek węglowych

• Opóźnienie prywatyzacji; rząd winien szybko przeprowadzić prywatyzację w celu wykorzystania wyjątkowej sytuacji rynkowej

20

Reforma kolejnictwa

• Reforma jest w trakcie wdrażania, ale nastąpiło jej spowolnienie

• Pierwsza runda zwolnień została zakończona, nastąpiła również reorganizacja i restrukturyzacja finansowa, niemniej sektor daleki jest od trwałej poprawy

• Nie jest jeszcze jasne zaangażowanie w prywatyzację; konieczne jest rozpoczęcie programu, przy założeniu pełnej kontroli po stronie rządu i szybka prywatyzacja przewozów towarowych

• Konieczne mogą być dodatkowe zwolnienia i restrukturyzacja finansowa, jednak lepiej będzie to zrobić łącząc je z prywatyzacją

21

Poprawa otoczenia biznesu

• Poprawa egzekucji kontraktów i mechanizmów rozwiązywania dysput komercyjnych (włączając w to ugody poza sądem)

• Poprawa jakości usług infrastrukturalnych i rozbudowa mechanizmów zapewniających udział sektora prywatnego

• Wdrożenie programu prywatyzacji• Zredukowanie płatności podatkowych (z tytułu

ubezpieczenia społecznego) i zwiększenie przewidywalności systemu podatkowego

• Obniżenie kosztów wdrażania regulacji• Wzmocnienie ładu korporacyjnego• Rozwinięcie zdolności porównywania się wobec

konkurencji oraz stały monitoring, oraz, w miarę potrzeby poprawa otoczenia biznesu

22

Strategia reform prawnych

• Konieczne jest wzmocnienie możliwości zarządzania w zakresie systemu sądownictwa

• Niezbędna jest poprawa statystyk sądowych oraz dostęp decydentów do tych statystyk

• Niezbędna jest poprawa obłożenia sędziów w celu skrócenia czasu oczekiwania na rozstrzygnięcie sporów

• Konieczne jest przeprowadzenie analizy wpływu nowych przepisów prawa na regulacje

23

Modernizacja zarządu dróg publicznych

• Niezbędne są usprawnienia w zakresie możliwości planowania agencji, aby poprawić jakość i terminarze realizacji inwestycji

• Konieczny jest rozwój wewnętrznych możliwości określania priorytetów oraz wyboru inwestycji w oparciu o wskaźniki ekonomiczne przy zastosowaniu nowoczesnych narzędzi programistycznych

• Należy zlikwidować duże zapóźnienie w utrzymaniu dróg

24

Rozwój gospodarki opartej na wiedzy• Zwiększenie wydatków Polski na Badania i Rozwój (B+R)

z obecnego poziomu 0,7 % PNB przy udziale sektora prywatnego nie przekraczającego 1/3 ( UE zakłada 3 % PNB z udziałem sektora prywatnego 2/3)

• Rozwoj zdolności absorpcyjnych poprzez zwiększenie rodzimych B+R w celu skorzystania z bezpośrednich inwestycji zagranicznych

• Poprawa systemu ochrony praw własności• Poprawa wagi i jakości formalnej edukacji i systemów

nauczania ustawicznego i związków pomiędzy środowiskami naukowo – badawczymi a biznesowymi

• Ukończenie procesu liberalizacji telekomunikacji i zwiększenie konkurencyjności w celu obniżenia kosztu dostępu do telefonu i internetu – dla ułatwienia wprowadzenia e-rządzenia dla obywateli i biznesu

25

Zbyt wysokie bezrobocie

• Więcej musi być zrobione, by stymulować tworzenie nowych możliwości zatrudnienia

• Trzeba rozwiązać problemy barier na rynku pracy

• Transfery socjalne muszą być dokładniej adresowane, aby nie zniechęcać do aktywnego uczestnictwa w rynku pracy

26

Reforma rolnictwa

• Rozwój małych i średnich gospodarstw aby podnieść ich wartość dodaną

• Tworzenie nowoczesnych grup marketingowych w celu uzyskania ekonomiki skali w marketingu

• Tworzenie nowoczesnych grup producenckich w celu wdrożenia technik uczestnictwa i poprawy rentowności, możliwości sprzedaży oraz przyjaznej dla środowiska produkcji rolnej

27

Reformy sektora finansowego

• Tworzenie otoczenia sprzyjającego wzrostowi akcji kredytowej banków (poprawa w zakresie ochrony praw wierzyciela, jakości sprawozdań finansowych, informacji kredytowej)

• Rozwój niebankowych źródeł finansowania (leasing, factoring, venture capital, rynki papierów komercyjnych i obligacji)

• Dalsze wzmocnienie nadzoru nad sektorem finansowym (przygotowanie do Basel 2, rozwój ubezpieczenia opartego o ryzyko i regulacji i nadzoru funduszy emerytalnych, stowrzenie rady standardów księgowych i ciała publicznego nadzorującego profesję audytora)

• Rozwój rynków produktów hipotecznych

28

III. Polska, a Bank Światowy: dotychczasowa współpraca i wnioski

29

Dotychczasowa współpraca

• Pozytywny odbiór doradztwa w zakresie polityk i pracy analitycznej przez obecny i poprzednie rządy

• Znaczny poziom pożyczek w latach 90-tych, następnie stopniowe zmniejszenie , chociaż popyt istnieje nadal i powinien utrzymać się na poziomie 350 - 400 mln USD rocznie

• W ramach pożyczek świadczona jest pomoc techniczna i wsparcie rozwoju instytucjonalnego. Polska nie zaciągała pożyczek wyłącznie na finansowanie pomocy technicznej

30

Dotychczas udzielone pożyczki

• Od roku 1990 zatwierdzono łącznie 66 pożyczek na łączną kwotę 4,8 mld USD (zatwierdzonych minus kwoty skreślone), z czego do wypłaty pozostało 570 mln USD

• Obecny portfel obejmuje 14 pożyczek wspierających reformy górnictwa, kolejnictwa, modernizację portów, wsparcie Agencji Drogowej, utrzymanie i modernizację dróg, rozwój obszarów wiejskich, efektywność energetyczną, przesył energii i energetykę geotermalną, regionalne systemy wodociągowe, usuwanie skutków powodzi i osłonę przeciwpowodziową

31

Wnioski z dotychczasowej współpracy i uzasadnienie dla dalszego wsparcia (1)• Dochód na głowę w Polsce pozostaje poniżej progu wyjścia

z grupy państw korzystających z pożyczek BŚ• W dalszym ciągu istnieje potrzeba zrealizowania szeregu

reform w sektorach , w których Bank był i jest zaangażowany oraz tam, gdzie Bank może wnieść swój wkład na rzecz klienta (górnictwo, koleje, modernizacja dróg i portów, finansowanie służby zdrowia, szkolnictwo wyższe, zarządzanie finansami publicznymi, rozwój sektora finansowego)

• Możliwości tworzenia i realizacji projektów do finansowania przez środki UE są w dalszym ciągu ograniczone, co otwiera drogę dla dalszego wsparcia ze strony BŚ (pomoc techniczna w ramach pożyczek, częściowe współfinansowanie)

32

Wnioski z dotychczasowej współpracy i uzasadnienie dla dalszego wsparcia (2)

• Polska docenia i potrzebuje pomocy technicznej ze strony BŚ oraz stosunkowo ograniczonego wsparcia finansowego z jego strony

• Możliwości opracowania i wdrażania reform są ograniczane tempem reformowania administracji publicznej i instytucji. Wsparcie Banku w formie prac analitycznych oraz pomocy technicznej w ramach projektów pomogło i może dalej pomóc w rozwiązaniu tego problemu

• Zaangażowanie Banku Światowego w formie programu operacyjnego jest i dalej pozostanie znaczące dla wspierania i promowania koniecznych reform

33

Implikacje na przyszłość

• Potrzeba dopasowania priorytetów Banki i Polski, zgodnie z priorytetami BŚ jako instytucji

• Potrzeba dopasowania procedur BŚ do stosowanych w Polsce - zgodnie z inicjatywą “Wykorzystania systemów kraju” oraz “akredytacją podmiotów i sektorów” – zawartą we Framework Paper

• Potrzeba stworzenia istotnego programu operacyjnego w celu promowania oraz wspierania niezbędnych reform

• Potrzeba elastyczności w CPS:– odejście od czynników i scenariuszy kredytowania w kierunku szerokich

kryteriów, definiujących minimalne standardy dalszego zaangażowania oraz w kierunku górnych limitów, określonych w oparciu o zdolność kredytową;

– opracowanie ciągnionego, 18-miesięcznego programu - corocznie zgodnie z polskim cyklem budżetowym

34

IV. Proponowana strategia Banku Światowego

35

CPS – Zasady zaangażowania

Działalność BŚ w Polsce będzie musiała obejmować działania strategiczne i uwzględniać możliwości, koncentrując się na dziedzinach zgodnych z polskimi priorytetami strategicznymi, gdzie:

• uwzględnione są strategiczne kierunki polityki i kwestie strukturalne

• BŚ może wnieść dodatkową wartość z punktu widzenia władz Polski (doskonałość techniczna i przewaga konkurencyjna, w tym - w zakresie kosztów finansowania)

• Trwa efektywna współpraca partnerska z polskimi (sektor prywatny, organizacje młodzieżowe i społeczeństwa obywatelskiego) oraz zewnętrznymi partnerami (KE, EBI, OECD, BRRE) w oparciu o Porozumienie z marca 1998 r.

36

Wsparcie BŚ dla Polski zgodne z Framework Paper

Cele rozwojowe:• Pomoc dla Polski w ukończeniu procesu transformacji i

zapewnienie najpełniejszych ram dla trwałej i szybkiej konwergencji

• Promowanie długoterminowych celów rozwojowych, w tym - ograniczenie poziomu ubóstwa

37

Podejście operacyjne

• Usprawnianie efektywnego i pełnego wykorzystania funduszy strukturalnych i spójności UE w początkowym okresie członkostwa w UE

• Uproszczenie i dostosowanie procedur BŚ do praktyki polskiej zgodnie z inicjatywą Wykorzystania Systemów Kraju, tak by obniżyć koszty transformacji

• Działalność pożyczkowa i niepożyczkowa, ustalona dla 18-miesięcznych planów, corocznie aktualizowanych zgodnie z polskim cyklem budżetowym; program do końca 2 kwartału roku fiskalnego 2006 został ostatecznie opracowany; kwoty pożyczek uzależnione będą od zapotrzebowania ze strony klienta

• Możliwe do zastosowania instrumenty:

– Inwestycje wykorzystujące możliwości SWAP wraz z pomocą techniczną

– Pożyczki w zakresie pomocy technicznej zgodne z instrumentem pomocy technicznej, opisanym w Framework Paper, aczkolwiek na razie brak zainteresowania

– AAA i ESW

– Płatna pomoc techniczna w oparciu o zwrot poniesionych kosztów

38

Kluczowe priorytety CPS

• Wspieranie wzrostu i odwrócenie negatywnej dynamiki zadłużenia poprzez zmniejszenie deficytu budżetowego i restrukturyzację wydatków (konslolidacja fiskalna)

• Poprawa klimatu inwestycyjnego i wzrost konkurencyjności (konkurencyjność)

• Ograniczenie ubóstwa, mobilizowanie włączenia społecznego i wzrost zatrudnienia (zatrudnienie i ubóstwo)

39

Wsparcie ze strony BŚ: Proponowany program konsolidacji fiskalnej

Do grudnia 2005Pożyczki• Reforma kolejnictwa i prywatyzacja• Reforma górnictwa i prywatyzacja• Osłona przeciwpowodziowa w

dorzeczu Odry

Działalność niepożyczkowa• Wdrożenie reformy finansowania

służby zdrowia• ECCU7 ESW na temat polityki

fiskalnej• Wdrożenie zaleceń CFAA • Dialog dotyczący przygotowania

Narodowego Planu Rozwoju 2007-2013

Po grudniu 2005

Pożyczki• Wsparcie reform w celu

zmniejszenia obciążeń budżetu

Działalność niepożyczkowa• Stały dialog na temat bieżących i

przyszłych reform

• Wdrożenie zaleceń wynikających z ESW

• Reforma administracji publicznej

• Przegląd Narodowego Planu Rozwoju 2007-2013

40

Wsparcie ze strony BŚ: Proponowany program Konwergencja/konkurencyjność

Do grudnia 2005Pożyczki• Reforma górnictwa i prywatyzacja• Reforma kolejnictwa i prywatyzacja• Modernizacja zarządu dróg i zmniejszenie

zapóźnień w ich utrzymaniu• Modernizacja portów morskich• Rozwój innowacyjności sektora prywatnego Działalność niepożyczkowa• Szkolnictwo wyższe i wymagania

społeczeństwa opartego na wiedzy• Partnerstwo publiczno-prywatne – drogi i inna

infrastruktura • Efektywność energetyczna• Raporty dot. Rozwoju Usług Finansowych• Aktualizacja Władztwa Korporacyjnego i

raportów na temat przestrzegania standardów i kodów (ROSC)

• Studium Egzekucji Kontraktów

Po grudniu 2005Pożyczki• Dalsze wsparcie reformy i prywatyzacji

górnictwa i kolei• Dalsze wsparcie modernizacji instytucji

zarządu dróg i likwidacja zapóźnień w ich utrzymaniu

• Pomoc w spełnianiu standardów UE (środowisko, standardy czystości ścieków)

Działalność niepożyczkowa• Pomoc techniczna w zakresie zgodności

ze standardami UE (środowisko, standardy czystości ścieków, księgowość i audyt, usługi finansowe)

• Pomoc techniczna w zakresie poprawy klimatu prowadzenia działalności i pośrednictwa finansowego

41

Wsparcie ze strony BŚ: Proponowany program Ubóstwo i zatrudnienie

Do grudnia 2005Pożyczki• Po-akcesyjne wsparcie dla

obszarów wiejskich• Modernizacja miast – jedna spółkaDziałalność niepożyczkowa• ECCU7 działania międzynarodowe

ESW dot. rynków pracy

Po grudniu 2005Pożyczki• Wsparcie trwających i nowych

programów w zakr. wspierania wzrostu zatrudnienia, szczególnie na obszarach wiejskich i regionach nierozwiniętych (wzmocnienie rozwoju instutucjonalnego w zakresie zarządzania programami socjalnymi przez gminy)

Działalność niepożyczkowa• ESW nt. rynków pracy• Pomoc techniczna dot. realizacji ESW • Pomoc techniczna w zakr. poprawy

klimatu inwestycyjnego i pośrednictwa finansowego

• Pomoc techniczna nt. poprawy adresowania świadczeń pomocy społecznej

42

Wskaźniki wyników/efektów (1 z 2)Konsolidacja fiskalna• Trwałe postępy w kierunku osiągnięcia kryteriów Maastricht

zgodnie z definicją programu konwergencji dla Polski:– Zmniejszenie deficytu budżetowego zgodnie z programem– Ograniczenie dynamiki i poziomu długu poniżej limitu konstytucyjnego

Konwergencja/Konkurencyjność• Rentowne ekonomicznie górnictwo działa bez wsparcia z

budżetu; realizuje zobowiązania, w tym podatkowe i społeczne• Trwałe postępy w kierunku likwidacji zapóźnień w utrzymaniu

dróg; drogi w dobrym stanie z x% do y%• Rentowne i konkurencyjne koleje otrzymują trwałe i możliwe

do utrzymania wsparcie z budżetu jedynie na świadczenia społecznie konieczne, wnosi wkład w rozwój gospodarczy poprzez efektywne świadczenie usług transportu pasażerskiego i towarowego

43

Wskaźniki wyników/efektów (2 z 2)

• Skuteczne wdrożenie acquis communautaire

• Poprawa wskaźników GOW

Obniżenie poziomu ubóstwa i zatrudnienie

44

Pomoc ze strony innych partnerów wspierających rozwój

• Fundusze strukturalne i spójności UE około 13 mld EUR na lata 2004-2006 zgodnie z priorytetami Polski, określonymi w dokumentach programowych

• EBI realizuje duży program w Polsce (głównie infrastruktura), podobnie Bank Rozwoju Rady Europy (szczególnie sektory socjalne),a także EBOiR

45

V. Ryzyko

46

Podstawowe założenia CPS

• Dalszy wzrost gospodarczy powyżej średniej UE• Niska inflacja bazowa w zakresie 2.5% +/- 1%• Deficyt finansów publicznych zgodnie ze ścieżką

konwergencji• Deficyt w rachunku bieżącym pozostaje na poziomie ok.

2%-3% PKB• Negatywna dynamika długu ze szczytem w 2006 r. na

poziomie niższym od limitu konstytucyjnego, następnie spadek

• Zadowalający postęp na drodze to spełnienia kryteriów Maastricht

47

Zdolność kredytowa Polski, a ekspozycja BŚ

• Rating Polski na poziomie BBB+

• Chociaż dynamika długu polskiego pogorszyła się z 41% w 2001 do 51.6% PKB w 2003, silny wzrost gospodarczy w połączeniu z przyjęciem tzw. „Planu Hausnera” i jego realizacja oraz przyjęcie metodologii ESA-95 powinny utrzymać poziom zadłużenia poniżej limitu konstytucyjnego i powstrzymać negatywna dynamikę

• Zadłużenie wobec BŚ stanowi jedynie 2% łącznego poziomu zadłużenia.

48

Ryzyko• Niemożność skonsolidowania finansów publicznych i poprawy

procesów budżetowych może doprowadzić do:– następnej trudnej sytuacji fiskalnej, nawet gorszej niż w latach

2001 – 2002, gdy nastąpi kolejny cykl spowolnienia wzrostu– braku możliwości rozwoju sektora prywatnego, a więc negatywny

wpływ na potencjał wzrostu– problemów ze skuteczną absorpcją funduszy UE– pogorszenia możliwości osiągnięcia konwergencji i opóźnienie

wejścia do strefy EURO• Członkostwo w UE istotnie łagodzi wszelkie ryzyko związane z

krajem w średnim okresie• W sferze politycznej – brak stabilności uniemożliwił szybkie

dokończenie programu reform• Istnieje potrzeba ograniczenia poziomu bezrobocia; konieczna jest

poprawa klimatu inwestycyjnego i biznesowego aby motywować do tworzenia miejsc pracy; do tej pory poprawie nie towarzyszyły nowe możliwości zatrudnienia

49

VI. Konsultacje CPS

50

Konsultacje z rządem

• Formalne konsultacje z rządem odbędą się w okresie od listopada do połowy stycznia

• Konsultacje, które odbędą się pod koniec listopada i na początku grudnia obejmą spotkania z udziałem właściwych partnerów. W ramach przygotowania do spotkań projekt CPS zostanie przekazany rządowi na początku listopada

• Projekt dokumentu, uwzględniający wszystkie uwagi zostanie przekazany pod koniec grudnia na wewnętrzne spotkanie przeglądowe Banku Światowego na najwyższym szczeblu

51

Konsultacje z partiami politycznymi

• Konsultacje z najważniejszymi partiami politycznymi odbędą się w okresie od listopada do początku stycznia

• Konsultacje te będą odzwierciedleniem konsultacji przeprowadzonych z rządem

52

Konsultacje z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego

• Proces konsultacji rozpoczął się na początku września poprzez stworzenie nieformalnego komitetu doradczego CSO, wspierającego Bank w organizowaniu procesu konsultacji

• Proces obejmie prowadzenie dyskusji w formie elektronicznej wymiany poglądów na temat projektu CPS w listopadzie i w grudniu, oraz półdniowe warsztaty zorganizowane na północy kraju (Gdańsk/Szczecin), w Warszawie i na południu (Katowice); warsztaty odbędą się w dniach 6 – 8 grudnia

• Komitet doradczy przygotowuje listy uczestników do zatwierdzenia przez Bank; w każdych warsztatach uczestniczyć będzie 30 – 35 osób reprezentujących organizacje społeczeństwa obywatelskiego (CSO), sektor prywatny, związki zawodowe, samorządy i partie polityczne

• Oprócz powyższych warsztatów dodatkowo odbędą się dwa oddzielne spotkania w Warszawie z: i) przedstawicielami sektora prywatnego oraz ii) przedstawicielami środowisk młodzieżowych

53

VII. Załączniki

54

Banku ŚwiatowyProponowane pożyczki do grudnia 2005

Konsolidacja fiskalna• Reforma górnictwa i prywatyzacja • Reforma kolejnictwa i prywatyzacja

Konwergencja/Konkurencyjność• Utrzymanie dróg• Modernizacja portów• Osłona przeciwpowodziowa zlewni Odry• (Rozwój innowacyjności sektora prywatnego) Ubóstwo i bezrobocie• Post-akcesyjne wsparcie dla obszarów wiejskich• Rehabilitacja Obszaru Zaniedbanego

55

Reforma górnictwa i prywatyzacja

• Rentowne i konkurencyjne górnictwo nie będące obciążeniem dla budżetu, ale wnoszące wkład w rozwój gospodarczy kraju

• Ograniczenie zatrudnienia przy przekwalifikowaniu nadwyżki zatrudnienia do pracy w innych sektorach oraz osłony socjalne

• Ograniczenia mocy wydobywczych w sposób przyjazny dla środowiska i z zachowaniem bezpieczeństwa

• Prywatyzacja sektora dla osiągnięcia trwałego rozwoju

56

Reforma i prywatyzacja kolei• Rentowny i konkurencyjny sektor, przy możliwym do

przyjęcia poziomie wsparcia budżetowego jedynie w zakresie koniecznych usług socjalnych; wkład w rozwój gospodarczy przez efektywne świadczenie przewozów pasażerskich i towarowych

• Pomoc techniczna przy prywatyzacji przewozów towarowych

• Pomoc techniczna i ewentualna pożyczka lub gwarancja na świadczenie pasażerskich przewozów regionalnych realizowanych na zlecenie samorządów przez operatorów prywatnych

57

Partnerstwo w sektorze drogowym

• Rehabilitacja i utrzymanie dróg 2

• Poprawa zdolności instytucjonalnych w celu utrzymania i przyspieszenia inwestycji w infrastrukturę drogową

58

Modernizacja portów

• Modernizacja portów w Gdyni i Gdańsku

59

Osłona przeciwpowodziowa Dorzecza Odry

• Likwidacja zagrożenia powodziowego dla ponad 2,5 mln ludzi zamieszkujących kilka miast i osiedli wiejskich w trzech województwach Dolnego Śląska przez:– budowę Zbiornika Racibórz oraz – modernizację Wrocławskiego Węzła Wodnego

• Wzmocnienie instytucjonalne celem zapewnienia przygotowania na sytuacje zagrożeń, poprawa działań w zakresie prognozowania powodzi i osłony przeciwpowodziowej

• Współfinansowanie wraz z funduszami spójności UE, budżetem RP oraz Bankiem Rozwoju Rady Europy

60

Rozwój innowacyjności sektora prywatnego

• System grantów uzupełniających (łącznie z patentami) dla opracowania projektów badawczo-rozwojowych

• Pilotażowy Powierniczy Fundusz Kapitałowu Początkowego– Uzupełnienie inwestycji kapitałowych na poziomie 1:2 z

dostarczycielami funduszy typu venture capital– Granty uzupełniające dla przygotowania ofert inwestycji dla

venture capital

• Mechanizmy wyjścia dla funduszy typu venture capital poprzez sprzedaż inwestycji (polskim funduszom emerytalnym i ubezpieczycielom) oraz wprowadzenie akcji na giełdę (rozwój warszawskiego rynku kapitałowego)

61

Post-akcesyjne wsparcie obszarów wiejskich

• Tworzenie miejsc pracy poza rolnictwem i rozwój obszarów wiejskich

• Rozwój bankowego i niebankowego systemu finansowania na obszarach wiejskich

• Reforma systemu emerytur rolniczych• Pomoc społeczna na obszarach wiejskich• Administrowanie programem oświatowych

stypendiów socjalnych

62

Rehabilitacja Obszaru Zaniedbanego

• Ograniczenie bezrobocia i ubóstwa w wybranych miejscowościach poprzez opracowanie, finansowanie i wdrożenie wszechstronnych modeli działań naprawczych

• Rozwój instytucjonalny i budowa możliwości instytucjonalnych

• Zapewnienie infrastruktury dla rozwoju nowych przedsiębiorstw

• Rozwój biznesu związanego z projektem• Granty uzupełniające dla przedsiębiorstw• Programy nauczania ustawicznego

63

Bank ŚwiatowyDziałalność nie-pożyczkowa do

grudnia 2005Konsolidacja fiskalna• Realizacja reformy finansowania służby zdrowia• ECCU7 ESW na temat polityki fiskalnej• Wdrożenie zaleceń CFAA • Dialog nt. kierunków polityki/przegląd Narodowego Planu Rozwoju 2007-

2013• Reforma administracji publicznej

Konwergencja/Konkurencyjność• Szkolnictwo wyższe, wymogi społeczeństwa opartego na wiedzy• PPP – drogi, infrastruktura• Efektywność energetyczna

Ubóstwo i bezrobocie• ECCU7 studium rynków pracy

64

Efektywność energetyczna

• Rozwój inwestycji energooszczędnych• Wspieranie integracji infrastruktury energetycznej

z systemem energetycznym UE poprzez współfinansowanie projektów w ramach TEN-Energy

• Ewentualna pomoc techniczna w zakresie tworzenia instytucji zarządzającej złożami ropy i gazu oraz współfinansowanie infrastruktury

• Współfinansowanie projektów realizowanych przy wykorzystaniu funduszy strukturalnych

65

Wsparcie BŚ: KonwergencjaPomoc techniczna w zakresie Narodowego Planu Rozwoju

• Pomoc techniczna – analiza rządowego Narodowego Planu Rozwoju (NPR) na lata 2007-13, w tym:

• Analiza projektu NPR i seminarium z udziałem ekspertów międzynarodowych z dyskusją nt. projektu

• Analiza i wkład w tworzenie strategii sektorowych na wniosek odpowiednich ministerstw

• Analiza i wkład w strategie rozwoju regionalnego na wniosek samorządów

• Analiza i wkład w tworzenie narodowej strategii rozwoju regionalnego na wniosek Ministerstwa Gospodarki MOE

66

Pomoc techniczna w zakresie edukacjiKapitał ludzki silnym prognostykiem

wzrostu gospodarczegoCPS zgodna z polską Strategią Rozwoju Edukacji (Narodowy

Plan Rozwoju 2007-2013)Poprawa konkurencyjności poprzez zmniejszenie liczby

pracowników niewykwalifikowanych, przeorientowanie edukacji w kierunku potrzeb rynku pracy

Przygotowanie obywateli do życia w społeczeństwie opartym na wiedzy poprzez poprawę dostępności i jakości usług edukacyjnych

Zapewnienie systemu uczenia się przez całe życie przy uwzględnieniu struktury demograficznej uczących się

Ukierunkowanie systemu szkolnictwa wyższego na spełnianie potrzeb społeczeństwa innowacyjnego

67

Reforma Sektora Opieki Zdrowotnej• Aktywne uczestnictwo w procesie tworzenia polityki zdrowotnej oraz

głównych decyzjach dotyczących reformy systemu;• Pomoc w opracowaniu szczegółowych kryteriów i trybu podziału środków

na województwa tzw. algorytmu;• Wsparcie w opracowaniu zasad kontraktowania świadczeń oraz

mechanizmów płatności;• Opracowanie zasad licencjonowania świadczeniodawców;• Pomoc techniczna przy opracowaniu i wdrożeniu systemu informacji

medycznej;• Pomoc techniczna przy opracowaniu mechanizmy kontroli wdrażanych

reform oraz utworzenie w ramach Ministerstwa Zdrowia jednostki organizacyjnej odpowiedzialnej za zbieranie i przetwarzanie danych w obszarze ochrony zdrowia;

• Pomoc techniczna dla Narodowego Funduszu Zdrowia przy opracowaniu i analizie audytu instytucjonalnego NFZ;

• Seria warsztatów dla NFZ na tematy związane m.in.z: kontrolą ordynacji lekarskiej, zakresem informacji udzielanej pacjentom przez NFZ, wdrożeniem „inteligentnej karty”, systemem informacyjnym dla NFZ, itd.

68

Reforma administracji publicznej

• Program poprawy administracji w Ministerstwie Finansów wspierający przekształcenie go z orientacji na proces w kierunku organizacji opartej na wiedzy, która stara się:

• Być centrum doskonałości dla Polski• Być efektywna kosztowo w zakresie dalszego

rozwoju• Zarządzać jakością działań• Być zorientowana na potrzeby klienta

69

ESW w zakresie międzynarodowej polityki fiskalnej

• Wieloletnie prace obejmujące 8 nowych członków UE z Europy Środkowej i Wschodniej i kraje bałtyckie w szczególnie w następujących dziedzinach (dziedziny prac w 1-szym roku w nawiasach):– Zdrowie (finansowanie służby zdrowia)– Edukacja (finansowanie szkolnictwa wyższego)– Ubezpieczenia społeczne (świadczenia chorobowe,

ubezpieczenie od bezrobocia, inne programy socjalne)– Ryzyko fiskalne (Partnerstwo publiczno-prywatne)– Reforma administracji publicznej (Decentralizacja)– Reforma podatkowa (nie dotyczy)

70

AKRONIMY

AAA Analytic and Advisory Services; Usługi Analityczne i Doradcze

BRRE Bank Rozwoju Rady EuropyBŚ Bank ŚwiatowyB+R Badania + RozwójCAS Country Assistance Strategy; Strategia

Pomocy dla KrajuCFAA Country Financial Accountability Assessment;

ocena systemu finansów publicznych Kraju

CPS Country Partnership Strategy; Strategia Partnerstwa dla Kraju

CSO Civil Society Organizations; organizacje społeczeństwa obywatelskiego

71

AKRONIMYEBI Europejski Bank InwestycyjnyEBOiR Europejski Bank Odbudowy i

RozwojuECCU7 [akronim używany wewnątrz BŚ;

odnosi się do jednostki krajowej w skład której wchodzi Polska i 7 (z 10) krajów - nowych członków Unii Europejskiej (poza Maltą i Cyprem)]

ESW Economic and Sector Work; raporty ekonomiczne i sektorowe

KE Komisja EuropejskaPNB Produkt Narodowy BruttoSWAP Sector Wide Approach; (instrument

kredytowania inwestycyjnego BŚpozwalający na elastyczne reagowanie na potrzeby państw o średnim poziomie dochodów)

UE Unia Europejska