Spis treści

Wstęp (Marta Bucholc, Sławomir Mandes, Tadeusz Szawiel, Joanna Wawrzyniak) . . . . 7

I. Instytucje politykiR o z d z i a ł 1. Samorządność naszych czasów (Adam Przeworski, przeł. Jan Winczorek) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

R o z d z i a ł 2. Konsolidacja demokracji w Polsce: poparcie dla demokracji, spo-łeczeństwo obywatelskie i system partyjny (Tadeusz Szawiel) . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

R o z d z i a ł 3. Poszukiwacze światłego obywatela. Rzecz o pojęciu kompetencji obywatelskich i związanych z nim kłopotach (Jan Dzierzgowski) . . . . . . . . . . . . . . 80

R o z d z i a ł 4. Wyborca czasu zmiany ustrojowej (Jacek Raciborski) . . . . . . . . . . . . 96

R o z d z i a ł 5. Przemiany systemu wyborczego w Polsce w latach 1991–2007 oraz ich konsekwencje dla systemu partyjnego (Tomasz Zając) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115

II. Instytucje i systemy społeczneR o z d z i a ł 6. Rekonstrukcja rynku pracy 1989–2009 (Wiesława Kozek) . . . . . . . . 137

R o z d z i a ł 7. Rozwój lokalnych ośrodków kultury po przełomie ustrojowym. Polska i Rosja – analiza porównawcza (Victoria Dunaeva) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150

R o z d z i a ł 8. Zmiany w ochronie zdrowia a system społeczno-gospodarczy w Pol-sce (Łukasz Raciborski) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158

R o z d z i a ł 9. Polski „boom edukacyjny” i jego następstwa (Marta Zahorska) . . . 175

R o z d z i a ł 10. Społeczne światy szkół katolickich (Magdalena Smak-Wójcicka) . . 191

R o z d z i a ł 11. Doktryna, instytucja, jednostka: transformacja Wojska Polskiego po roku 1989 (Piotr Chmielarz) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207

III. Przemiany struktur i wartościR o z d z i a ł 12. Dynamika zmian wartości Polaków na tle europejskim: EVS 1990–1999–2008 (Aleksandra Jasińska-Kania) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225

R o z d z i a ł 13. Transformacja i system klasowy w Polsce (Maciej Gdula) . . . . . . . 240

R o z d z i a ł 14. Duch polskiego kapitalizmu (Małgorzata Jacyno) . . . . . . . . . . . . . . 250

6

R o z d z i a ł 15. Religia i jej związki z pluralizmem w pokomunistycznej Polsce (Patrick Michel, przeł. Jan Dzierzgowski) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263

R o z d z i a ł 16. O polskiej wsi i tych, co „chłopu żywemu nie przepuszczą” (Izabella Bukraba-Rylska) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274

R o z d z i a ł 17. Homo sovieticus z perspektywy dwóch dekad (Krzysztof Tyszka) . . 294

IV. Tożsamości: naródR o z d z i a ł 18. Tożsamość narodowa Polaków a antysemityzm i stosunek do innych (Ireneusz Krzemiński) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315

R o z d z i a ł 19. Prymordializacja. Przemiany polskiej tożsamości narodowej po 1989 roku (Michał Łuczewski) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337

R o z d z i a ł 20. Czy czystki etniczne są skuteczne? Przypadek XX-wiecznej Polski (Chris Hann, przeł. Jan Dzierzgowski) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356

R o z d z i a ł 21. Między historią a Europą. Europeizacja polityki wobec mniejszo-ści narodowych w Polsce po 1989 roku (Sławomir Łodziński) . . . . . . . . . . . . . . . . . 378

R o z d z i a ł 22. Reformy prawa azylowego i przemiany postaw społecznych Po-laków wobec uchodźców w latach 1990–2010. Komplementarność czy rozłączność procesów prawnych i społecznych? (Katarzyna Andrejuk) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398

R o z d z i a ł 23. Trudny powrót (Robert Wyszyński) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409

R o z d z i a ł 24. Obcy wśród nas. Afrykanie w Polsce (Ewa Nowicka) . . . . . . . . . . 422

V. Tożsamości: genderR o z d z i a ł 25. Kobiety i mężczyźni – aktorzy „płynnej rzeczywistości”. Niespój-ności postaw, zachowań i pozycji – dwie dekady przemian w Polsce i na świecie (Renata Siemieńska) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 443

R o z d z i a ł 26. Przemiany tożsamości starszych kobiet jako ilustracja transfor-macji kulturowej po 1989 roku (Agata Urbanik) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 465

R o z d z i a ł 27. Tożsamość lesbijek i gejów a transformacja ustrojowa w Polsce (Katarzyna Perdzyńska) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482

VI. Tożsamość: polityka pamięciR o z d z i a ł 28. Polskie spory ideowe i nasze rozmowy o pamięci (Paweł Śpiewak) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501

R o z d z i a ł 29. Deklaracje przebaczenia i skruchy w polityce jako nowa instytu-cja publiczna w Polsce po 1989 roku (Karolina Wigura) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 520

R o z d z i a ł 30. Historia i pamięć. Społeczne ramy historii najnowszej (Joanna Wawrzyniak) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 532

Bibliografi a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 546

Notki o autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 591

Indeks nazwisk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 597

Spis treści