L

Szpik podlega ci¹głej

regeneracji. Oddaj¹c go dawca pozostaje zdrowym

człowiekiem!

„Nie ma trudności, której odpowiednia doza miłości nie pokonała; nie ma choroby, której by wystarczająca doza miłości nie wyleczyła;

nie ma drzwi, których by wystarczająca doza miłości nie otworzyła; nie ma przepaści, nad którą

odpowiednia doza miłości nie przerzuciłaby mostu; nie ma muru, którego by odpowiednia doza miłości nie obaliła; nie ma grzechu, którego by odpowiednia doza miłości nie odkupiła... To bez znaczenia, jak głęboko tkwi troska, jak beznadziejne są perspektywy, jak bardzo splątany jest węzeł, jak wielka pomyłka. Wystarczające doznanie miłości wszystko rozwiąże. Gdybyś tylko mógł wystarczająco kochać, byłbyś najszczęśliwszym i najpotężniejszym stworzeniem na świecie...”

Emmet Fox „Kazanie na górze.”

os może sprawić, że każdy z nas stanie kiedyś w obliczu choroby, w czasie której jedynym dla nas ratunkiem będzie przeszczep. Z drugiej strony – każdy z nas, zdrowych, może uratować życie innej osobie. Niezależnie po której stronie

będziemy, już teraz warto mieć świadomość, jak wiele można zrobić dla drugiego człowieka. Jak nasza decyzja może wpłynąć na życie innej osoby. Wystarczy tylko wiedzieć jakie to proste i pójść za odruchem serca. Tylko tyle...

Chciałabym napisać o dawstwie szpiku kostnego.

Co roku w Polsce około 3500 osób zapada na choroby nowotwo-rowe układu krwiotwórczego. Dla większości z nich jedyną szansą na wyleczenie jest przeszczep szpiku od zdrowego dawcy. O tym czy ktoś może być dawcą dla konkretnej osoby decydują tzw. antygeny zgodności tkankowej. Dawca i biorca muszą mieć iden-tyczne antygeny. Najczęściej w rodzinie zgodność antygenową ma rodzeństwo, jednak wielu chorych nie ma rodzeństwa, lub pomimo posiadania kilku braci lub sióstr, żadne z nich nie może być dawcą.

Ostatnią szansą dla chorego jest możliwość dotarcia do dawcy nie spokrewnionego. Istnieje opcja, że żyje gdzieś osoba, która może być doskonale dobrana pod względem antygenów zgodności tkankowej. Poszukiwanie i selekcjonowanie takich osób prowadzi Krajowy Bank Dawców Szpiku, który rejestruje wszystkie osoby chcące pomóc chorym poprzez oddanie swojego szpiku.

Co to jest przeszczep szpiku?Przeszczep szpiku jest najskuteczniejszą metodą leczenia niektó-rych chorób nowotworowych układu krwiotwórczego. Przed prze-szczepem należy zniszczyć całkowicie nieprawidłowo działający szpik chorego, po czym dożylnie (podobnie jak krew) przetacza się komórki dawcy, które tworzą nową krew. Jeśli to możliwe, biorca dostaje również przetoczoną krew wraz z płytkami dawcy szpiku, co ogranicza ewentualne późniejsze komplikacje. Zdarza się, że przeszczep się nie przyjmie, wówczas dawca może zostać

W

Podzi l siê swoim

życiem

e

Adremida czerwiec 201254

poproszony o powtórne oddanie materiału przeszczepowego.

Aby przeszczep szpiku był udany musi zaistnieć znaczna zgodność dawcy i biorcy odnoś-nie antygenów zgodności tkankowej (tzw. HLA). Niestety, układ HLA może występować w 5 miliardach kombinacji. Ale na szczęście nie wszystkie antygeny są jednakowo ważne i pomimo niepełnej zgodności przeszczep może zakończyć się sukcesem – ważne, by zgodność tkankowa dotyczyła najważniejszych antygenów.

Na czym polega pobranie szpiku?Na początek oddajemy tylko swoją krew, która zostanie poddana badaniom mającym na celu określenie antygenów zgodności tkankowej HLA. Wyniki tych badań zostają wprowadzone do rejestru krajowego, jak również do światowe-go rejestru dawców szpiku – BMDW. Oznacza to, że polscy dawcy będą dostępni dla chorych na całym świecie, ale również polscy chorzy mogą skorzystać z pomocy płynącej z całego świata.

Jako dawca szpiku figurujemy pod specjalnym zaszyfrowanym kodem we wspólnej światowej bazie danych. Cały czas zostaje więc zachowana anonimowość dawcy. Pamiętajmy też, że dawca może zgłosić się tylko do jednej bazy danych. Wynik badania twojej krwi zostanie wpro-wadzony do komputera i od tego momentu będziesz brany pod uwagę podczas szukania dawcy dla chorych kwalifikujących się do prze-szczepu szpiku.

Pamiętaj!!!Szpik zostaje od ciebie pobrany dopiero w momencie, kiedy okaże się, że chory potrzebuje szpiku takiego jak twój! W pierw-szej fazie oddajesz tylko swoją krew do badania.

Ważne: Szpik podlega ciągłej regeneracji. Oddając go dawca pozostaje zdrowym człowiekiem!

Możemy oddać swój szpik na dwa sposoby:1. Przy pomocy igły z kości talerza biodrowego pobiera się około 1000 ml. szpiku kostnego. Zabieg odbywa się w znieczuleniu ogólnym i trwa max. 1 godzinę. Szpik w organizmie dawcy regeneruje się w ciągu kilkunastu dni. Dawcy dodatkowo przetacza się jego własną krew, którą pobiera się od niego ok. 14 dni wcześniej. To wcześniejsze oddanie krwi akty-

wizuje pracę szpiku, a późniejsze jej podanie jest wskazane ze względu na wolniejszą produkcję krwi po przeszczepie.

2. Leukafereza.Coraz częściej stosowana – jest to separacja komórek jednojądrowych z krwi obwodo-wej. Celem zabiegu jest uzyskanie komórek posiadających zdolność odbudowy układu krwiotwórczego, które to komórki mogą w końcowym efekcie służyć jako materiał przeszczepowy. Procedura polega na założe-niu wkłuć do żył w zgięciu łokciowym. Krew pobierana z jednej ręki po odseparowaniu komórek krwiotwórczych podawana jest z powrotem do żyły w drugiej ręce. Koniecz-ne jest wykonanie 1-2 zabiegów w celu odseparowania wymaganej ilości komórek. Czas trwania zabiegu ok. 2-3 godziny.

Przed leukaferezą dawcy stosowane jest podanie tzw. czynnika wzrostowego. Pole-ga to na podaniu dawcy (przed oddaniem krwi) podskórnie czynnika wzrostowego, dzięki któremu wzrasta w krwi dawcy liczba komórek układu krwiotwórczego. Nie powo-duje to żadnych negatywnych skutków dla dawcy.

Potencjalny dawca szpiku musi spełnić pewne warunki:

1. Wiek 18-55 lat2. Dawcą nie może zostać osoba chora na nowotwory, choroby hematologiczne i immunologiczne.3. Dawca nie może być nosicielem wirusów: HIV, HBS, HCV.4. Dawca nie może chorować na cukrzycę, padaczkę, chorobę Creutzfeldta-Jacoba, choroby neurologiczne.5. Dawcą nie może być osoba leczona hormonami uzyskanymi z ludzkich przysa-dek, lub środkami immunosupresyjnymi.6. Dawcą nie może być chory na jakąkol-wiek inną poważną chorobę przewlekłą lub nawracającą.

Podsumowując – dawca powinien być w pełni zdrową osobą.

Zawsze możesz wycofać się z rejestru dawców szpiku. Możesz to zrobić również wtedy, gdy zostaniesz już wytypowany jako dawca dla

konkretnego pacjenta. Trzeba jednak wiedzieć, że przed planowanym prze-

szczepem chory szpik pacjenta jest niszczony i jeśli nie dostanie on

szpiku pobranego od dawcy – umiera. Tak więc działajmy

z pełną odpowiedzialnoś-cią i świadomością, że NAPRAWDĘ nasz szpik jest ŻYCIEM dla drugie-go człowieka.

Przecież tak niewiele potrzeba, by dać drugie-

mu zdrowie i życie! [Jolanta Domagała]

Aby zostać honorowym

dawcą szpiku należy:

- być zdrową osobą w wieku 18-55 lat- zgłosić się do Krajowego Banku

Dawców Szpiku- oddać próbki krwi

- wypełnić ankietę dla Honorowego Dawcy Szpiku

Szczegółowe informacje dla potencjalnych dawców szpiku (wraz z wymienionymi punktami rekrutacji) znajdują się na

stronie

www.szpik.info

Przecież tak niewiele potrzeba, by dać drugiemu zdrowie i życie!

Szpik zostaje od ciebie pobrany dopiero w momencie, kiedy okaże się, że chory potrzebuje szpiku takiego jak twój! W pierw-szej fazie oddajesz tylko swoją krew do badania.

55www.adremida.pl