Braç ¸owiecka 11/201022

Min´∏o ju˝ 10 lat od czasu, kiedy pierwszy razprzy norze w Krotoszynie zorganizowaliÊmyBiesiad´ norowców. Ten okres pracy nad tym,aby w Polsce by∏y lepsze norowce, mo˝naÊmia∏o nazwaç udanym. Szczególnie widocznejest to w ostatnich pi´ciu latach.Kiedy zauwa˝yliÊmy, ˝e dyplomy to nie

wszystko – poniewa˝ w ∏owisku sprawdzajàsi´ przede wszystkim twarde, niezawodne psy– stworzyliÊmy formu∏´ pozwalajàcà na ocen´cech norowca zgodnie z potrzebami myÊli-wych. Sta∏y wzrost zainteresowania naszàideà umo˝liwia∏ wprowadzanie zmian, którychpodstawà by∏a konfrontacja za∏o˝eƒ z do-Êwiadczeniem na du˝ej populacji polujàcychpsów. 100 i wi´cej przejÊç dziennie oraz opra-cowanie numerycznej, obiektywnej metodyopisu pracy psa, pozwala na ciàg∏à analiz´ nietylko pojedynczych osobników. Mo˝na te˝ wy-ciàgaç wnioski na temat populacji, ras, ho-dowli, potomstwa. Celem nadrz´dnym jest to,aby patrzàc na wynik, mo˝na by∏o wyelimino-waç sympati´ czy antypati´ oceniajàcegoi mieç obraz pracy, którà wykona∏ pies. Dlatego formu∏y naszych cyklicznych spo-

tkaƒ sà bardzo proste. Ju˝ po wyst´pie kilkupsów myÊliwi rozumiejà metodologi´ i cel, któ-rym jest ocena przydatnoÊci psa do polowaniaw naturalnym ∏owisku czy do hodowli. I taknale˝y podchodziç do naszych imprez, którenigdy nie by∏y konkursami. To w∏aÊnie dzi´kiBiesiadom myÊliwi majà mo˝liwoÊç podj´ciadecyzji co do dalszej hodowli, wyboru repro-

duktora czy w∏aÊciwego dla siebie towarzyszapolowaƒ. Oczekiwania w stosunku do psa tobardzo indywidualna sprawa. Dlatego stwo-rzyliÊmy formu∏´, która w sposób jednoznacz-ny okreÊla jego prac´ w warunkach bardzozbli˝onych do warunków ∏owiska, bez udziw-nieƒ i nienaturalnej przewagi psa nad lisem.Dzi´ki jednoznacznoÊci i wymiernym wyni-

kom naszych spotkaƒ obserwujemy stale ro-snàce zainteresowanie myÊliwych Biesiadami.Ten rok by∏ kolejnym, kiedy ta impreza odby-wa∏a si´ ju˝ cyklicznie w ró˝nych miejscach naterenie naszego kraju. Sezon 2010 rozpocz´∏aBiesiada norowców w Grudziàdzu, w doskona-le przygotowanym obiekcie na terenie K¸nr 220 „Daniel”. Nast´pnie by∏a nora „Pod d´-bem” w Krotoszynie na strzelnicy K¸ nr 3„Knieja” i nora Szyszkowizna w Horoszczy ko-∏o Bia∏egostoku. W ka˝dym z tych miejsc sto-sowane sà te same regu∏y, co pozwala na rze-telnà ocen´ psów wy∏àcznie ze wzgl´du na ichumiej´tnoÊç pracy w norze.Sukcesem Biesiad jest spe∏nienie oczekiwaƒ

myÊliwych, którzy polujà z psem na co dzieƒ,i wy∏anianie naprawd´ dobrych osobników – coprzyznajà sami zainteresowani. DoÊwiadczenihodowcy, myÊliwi rozkochani w sztuce norowa-nia zapytani, który pies – wed∏ug nich – jestobecnie najlepszym norowcem w Polsce, w pi´-ciu przypadkach na siedem odpowiadajà: „Fa-rao”, a ranking Biesiad to potwierdza. Czy˝ nieto jest najwi´kszà nagrodà dla organizatorówi sensem tych imprez?

W tym miejscu pozwol´ sobie na kilka s∏ówpodsumowania i wymieni´ psy, które zaj´∏yczo∏owe miejsca w rankingu Biesiad w 2010roku. Okazuje si´, ˝e nie wystarczy, aby piesraz dobrze wypad∏. Wy˝ej wspomniany nie-miecki terier myÊliwski Farao (import z Serbii)nigdy nie by∏ na szczycie, natomiast pracujerówno, bez wzlotów i upadków, jest twardyi powtarzalny. Jest on wspó∏w∏asnoÊcià FilipaMarchwickiego i Paw∏a Koperskiego – znawcy,mi∏oÊnika i hodowcy, który dokona∏ najwi´k-szej liczby importów doskona∏ych przedstawi-cieli jagdterierów. Âwietnie zaprezentowa∏ si´ tak˝e Dilmar

Herbu Bia∏ozór Jaros∏awa Skoczkowskiego,wyjàtkowo dobry walijczyk, którego Jarek wy-hodowa∏, opierajàc si´ na doskona∏ych cze-skich pracujàcych egzemplarzach. MyÊl´, ˝eto wschodzàca gwiazda hodowli u˝ytkowychterierów walijskich. Takich psów w polskich li-niach niestety nie ma, a szkoda, bo to rasa do-skonale przystosowana do polowaƒ. Kolejne psy, które Êwietnie wypad∏y na Bie-

siadach, to niemieckie teriery myÊliwskie po-chodzàce z hodowli Zbigniewa Niedzielskiego,cz∏owieka, który pokaza∏, ˝e aby wyhodowaçdobre psy, trzeba oprócz wiedzy mieç wyczu-cie. Jego hodowla „z Króliczego Do∏ka” wiedzieprym wÊród u˝ytkowych jagdterierów. Hektorz Króliczego Do∏ka, którego w∏aÊcicielem jestBogdan Kuczyƒski, Franz z Króliczego Do∏ka,który pozosta∏ u Zbyszka, i Nemo z KróliczegoDo∏ka nale˝àcy do Mariusza Michalskiego to

Podsumowanie Biesiad norowców

Arch. P. Lisiaka

Braç ¸owiecka 11/2010 23

psy, które swoimi wynikami zas∏u˝y∏y nas∏owa uznania oraz podziw myÊliwychi hodowców. Wysoko uplasowa∏a si´ pierwsza w tej

stawce suka – Daja z Kvaltinovej, niemieckiterier myÊliwski – doskona∏y import ze s∏o-wackiej hodowli, nale˝àca do Janusza Trze-biatowskiego. Nale˝y nadmieniç, ˝e nieprzeszkodzi∏o jej opuszczenie jednej z trzechBiesiad. Jej wspania∏e, niespotykane i b∏y-skawiczne wygnania lisów z nory zostajàw pami´ci ka˝dego, kto choçby raz zakosz-towa∏ polowania przy norach. Jest to spe∏-nienie marzeƒ o psie wyrzucajàcym lisywprost pod lufy myÊliwego. Tu˝ za Dajà zna-laz∏a si´ Osa z Miradzkiego Lasu, tak˝e nie-miecki terier myÊliwski, która dotkliwie „˝à-dli∏a” podczas swoich wystàpieƒ. Jej hodow-cà i w∏aÊcicielem jest Damian Cierzniewski.Kolejny pies to brat miotowy wy˝ej wspo-mnianego Hektora – Hugo z Króliczego Do∏-ka, który tak˝e jest w∏asnoÊcià Bogdana Ku-czyƒskiego. Chc´ wspomnieç jeszcze o dwóch nie-

mieckich terierach myÊliwskich, które we-d∏ug mnie zas∏ugujà na to, aby o nich napi-saç. To Szeryf z Gàbiƒskiej Nory, którego ho-dowcà i w∏aÊcicielem jest Tomasz Guziak,oraz Jojo Duvadirio – doskona∏y importz W´gier nale˝àcy do Rafa∏a Idzika. Obydwate psy zas∏ugiwa∏y na konkurowanie o waw-rzyn pierwszeƒstwa, ale zbyt pochopne de-cyzje ich w∏aÊcicieli pozbawi∏y je tej mo˝li-woÊci. Na Biesiadzie jest jak na polowaniu– nie wystarczy mieç dobrego czworonoga,trzeba jeszcze podejmowaç w∏aÊciwe decy-zje. To one bardzo cz´sto przesàdzajà o koƒ-cowym sukcesie na polowaniu.W gronie jamników prym wiod∏y zdecy-

dowany lider Trex Anons, którego w∏aÊcicie-lem i hodowcà jest ni˝ej podpisany, orazQuen Anons, równie˝ wyhodowany przezemnie, a b´dàcy w r´kach Szymona Trawiƒ-skiego. W zasadzie pokazywa∏y równà,charakterystycznà dla jamników prac´w ka˝dym swoim wystàpieniu. Kolejnaw stawce by∏a suka Roma Stary Trop z ho-dowli Leszka Czokaj∏y, a nale˝àca do Woj-ciecha G∏owackiego. Suka mimo przebytejci´˝kiej choroby dalej pokazuje swoje walo-ry ∏owieckie. OczywiÊcie stawka by∏a d∏uga i nie spo-

sób napisaç o wszystkich, którzy wystàpilina Biesiadach. Wspomn´ jeszcze o corazlepiej pracujàcych paterdalterierach, jako˝e jest to rasa u nas bardzo ma∏o znana,a zas∏ugujàca na popularyzacj´ szczególniew ∏owiskach, gdzie trzeba kontrolowaç po-pulacj´ drapie˝ników. Swoje importy z Angliii Czech prezentowali nam Rafa∏ Idzikoraz Marek Lipowicz.

Na koniec kilka wniosków: z Biesiada jest doskona∏à okazjà do popu-laryzacji psów norujàcych. Mo˝na bez wàt-pienia stwierdziç, ˝e spotykajà si´ tutajnajlepsze norowce w Polsce oraz ludziepraktykujàcy z psami w ∏owisku. z Lata weryfikacji i ÊwiadomoÊç pracypsów doprowadzi∏y do wielu bezcennychimportów, które dzisiaj sà podstawà hodow-li u˝ytkowych psów norujàcych w naszymkraju. Czysto polskie linie norowców torzadkoÊç i dzi´ki Biesiadom sà wspomaga-ne doskona∏ymi importami. z Ârednia pracy samców jest o wiele wy˝szani˝ samic, choç mi∏o widzieç takie wyjàtkijak Daja z Kvaltinovej. z Psy starsze pracujà równiej ni˝ te zaczy-najàce, cz´sto w wieku 1–2 lat.z O jakoÊci norowca nie mo˝e decydowaçjeden start – jego klasa to przekrój kilkustartów. z Psom pomagajà „ich” nory. Psy pracujà-ce na „swoich”, znanych norach osiàgajàstatystycznie lepsze wyniki ni˝ podczaspracy na wyjeêdzie. z MyÊliwi bardzo cz´sto si´gajà po osobni-ki z dobrych, sprawdzonych hodowli, coznacznie poprawia wizerunek psa rasowe-go. Wed∏ug mnie ka˝dego psa mo˝na ze-psuç, natomiast nie ka˝dego da si´ u∏o˝yçdo polowania. Eksperymenty z osobnikami,które z cech rasy majà tylko wyglàd, alecharakter psa do towarzystwa, psujà obrazdoskona∏ych psów rasowych, które sà nie-ocenione podczas polowaƒ. z Coraz wi´cej ∏owców korzysta z terie-rów, szczególnie niemieckich terierów myÊliwskich. Niestety, jamniki stajà si´coraz mniej popularne wÊród myÊliwych,co nie pozostaje bez wp∏ywu na prac´w ∏owisku. Uwa˝am, ˝e jest to wynik bra-ku selekcji na u˝ytkowoÊç oraz adaptowa-nia ras myÊliwskich jako czworonogów dotowarzystwa, a nie do pracy, co sprawia,˝e psy przestajà polowaç. Nie zapominaj-my, ˝e aby mieç dobre psy, nale˝y je selek-cjonowaç nie tylko ze wzgl´du na wyglàd,ale przede wszystkim na u˝ytkowoÊç, i tow wymaganym przez nas kierunku. Takàw∏aÊnie rol´ spe∏niajà nasze treningi pod-czas Biesiad.z Poziom startujàcych psów z roku na roknapawa coraz wi´kszym optymizmem. To,co do niedawna by∏o w sferze marzeƒ, dzi-siaj staje si´ rzeczywistoÊcià. Mamy psy,z którymi mo˝na si´ pokazaç na najbardziejpresti˝owych konkursach europejskich. z Nie bez znaczenia jest sama edukacjaprzewodników, która podczas Biesiad jestczymÊ oczywistym.

Pawe∏ Lisiak

„Kukuruênik” na dziesi´ciolecie

20 sierpnia br. podczas ksi´˝ycowej nocy naÊciernisku graniczàcym z polem kukurydzystrzeli∏em okaza∏ego odyƒca. Typowy „kuku-ruênik”, mocno ot∏uszczony, po wypatrosze-niu wa˝y∏ 105 kilo. D∏ugoÊç szabli wynosi-∏a 20 centymetrów. Do medalu zabrak∏o kilkapunktów. W tym roku mija 10 lat mojej przynale˝no-

Êci do PZ¸. Prezent, jaki na t´ okolicznoÊç po-darowa∏ mi nasz patron, by∏ niezwykle hojny.Jest to mój pierwszy ponadstukilowy dzik.Polowa∏em w obwodzie nr 96, nale˝àcym doK¸ „Orze∏” w Cz∏uchowie.

Maciej Kowcun

Arch.M. Kowcuna(2)