Podsumowanie 2016 r. - BazaBiur.pl · Trendy w 2017 r. Ostrożny optymizm Deweloperzy zdają sobie...

Rynek gruntów inwestycyjnych w PolscePodsumowanie 2016 r.

2 Rynek gruntów inwestycyjnych w Polsce | Podsumowanie 2016 r.

Spis treści

Wstęp 3RynekNieruchomościMieszkaniowych 5RynekNieruchomościBiurowych 8RynekNieruchomościHandlowych 11RynekNieruchomościHotelowych 14GruntyRolne 16PrzykładowetransakcjezrealizowaneprzezDziałGruntówInwestycyjnychJLLw2016r. 17PrzykładoweprojektywtrakcienegocjacjiprowadzoneprzezDziałGruntówInwestycyjnychJLLw2017r. 18

Rynek gruntów inwestycyjnych w Polsce | Podsumowanie 2016 r. 3

Wstęp

Daniel PuchalskiDyrektorDziałuGruntówInwestycyjnychJLL

Rok2016byłbardzodobrydlawiększościuczestnikówrynkugruntówinwestycyjnychwPolsce.Zainteresowanieterenamipodzabudowęmieszkaniowąutrzymywałosię,podobniejakw2015,nawysokimpoziomie.Wszczególnościtatendencjaodnosiłasiędogruntówwnajwiększychmiastach.Popularnościącieszyłysiętakżetereny,naktórychmożliwajestrealizacjaparkówhandlowychorazinwestycjihotelowych.

Popytnagruntypodzabudowębiurowąutrzymywałsięnastabilnympoziomiepomimorosnącejwszybkimtempiepodażynowoczesnejpowierzchnibiurowejikonkurencjinarynkunajmu.Jesttoefekt,międzyinnymi,powrotuinwestorówdodługofalowychstrategiiopierającychsięnabudowiebankówziemi.

Dylematem,zjakimmusielisięzmierzyćinwestorzyw2016roku,byłnietylkoczastrwaniaprocesuadministracyjno-budowlanegoczycenagruntu,alesamaichdostępność.Deweloperzymieliokazjęodczućniedobóratrakcyjnychterenówumożliwiającychrozpoczęcie, wrelatywniekrótkimczasie,budowyprojektumieszkaniowego.Równieżwpozostałychsegmentachrynkunieruchomościkomercyjnychobserwowaliśmypodobnąsytuację-znaczniewyższąpodażpieniądzanadproduktemwpostacidostępnychgruntówinwestycyjnych,szczególniewnajwiększychpolskichmiastach.Wrazzezmianązasadnabywaniaziemirolnej,wprowadzonąodmaja2016roku,zmniejszyłasięteżliczbaterenówformalnierolnych,któremogąbyćrozpatrywanejakopotencjalnelokalizacjedlanowychosiedliczyinwestycjiocharakterzeusługowym.

W2016rokunajtrudniejbyłopozyskaćziemiępodinwestycjekomercyjnewatrakcyjnych,dobrzeskomunikowanychobszarachWarszawy,KrakowaczyGdańska.RelatywniewyższądostępnośćgruntówobserwowaliśmyweWrocławiu,ŁodziczyKatowicach,comiałoprzełożenienaliczbęprowadzonychnegocjacjiisfinalizowanychtransakcjisprzedażygruntów.

Inwestorzy,szczególniecidziałającywsegmenciebiurowym,analizowalizwiększymniżwubiegłychlatachzainteresowaniemofertygruntówwmiastachregionalnych.CorazczęściejsłyszeliśmyoplanachekspansjiwLublinie,SzczecinieczyRzeszowie.Obserwowaliśmyrównieżrosnącąpopularnośćdziałekzabudowanychobiektamidowyburzenia,przebudowylubrozbudowy.Analizowaneinabywanebyłytakżetereny,którewcześniejniecieszyłysiępowodzeniemzuwaginaobowiązekprzeprowadzeniakosztownejremediacjigruntulubochronękonserwatorską.

Cenynabywanychw2016rokugruntówbiurowychiusługowychnieprzekraczałypoziomuuniemożliwiającegouzyskaniesatysfakcjonującejstopyzwrotuzprojektowanychnanichinwestycji.Wprzypadkugruntówmieszkaniowych,nierównowagamiędzypopytemnaatrakcyjnegrunty,aichniskąpodażą,miałaprzełożenienawzrostcenzametrpowierzchniużytkowo-mieszkaniowej.Cenyofertoweitransakcyjnenieosiągnęłyoczywiścietakzawrotnychpoziomówjakw2007roku.Deweloperzyroztropnieunikaliprzeszacowywaniawartościgruntu.Nielekceważyliteżprognozanalitykówzapowiadającychzmniejszeniapopytuwrazzzakończeniemtrwaniarządowegoprogramu„MieszkaniedlaMłodych”iwzrostemwymagańbankówdotyczącychwysokościwkładuwłasnegokredytobiorcy.Wefekcie,podkoniecrokumogliśmymówićostabilizacjicenwsegmenciegruntówmieszkaniowych.

W2016rokumiałymiejscelicznezmianyprzepisów,którewpłynęłypośredniolubbezpośrednionarynekgruntówinwestycyjnych.Wśródnajważniejszychnależyzpewnościąwymienićprzepisywprowadzającedalekoidąceobostrzeniaiutrudnieniawhandluziemiąrolną.Odpoczątku2017rokuzaczęłyrównieżobowiązywaćnoweregulacjedotycząceopodatkowaniafunduszyinwestycyjnychzamkniętych. Zezmian,któremożnaokreślićmianemsprzyjającychinwestoromnależywskazać,żezdniem1stycznia2017rokuweszławżycieuchwalona16grudnia2016roku„Ustawaozmianieniektórychustaw


wcelupoprawyotoczeniaprawnegoprzedsiębiorców”,którawprowadzaułatwieniaiuproszczeniam.in.dlainwestorówbudowlanych. Wzaawansowanymstadiumsąpracenadustawąumożliwiającąprzekształceniewspółużytkowaniawieczystegodogruntuwprawowspółwłasności.ZzaciekawieniemobserwujemytakżedalszyrozwójzainicjowanegojesieniąrządowegoprogramuMieszkanie+,któregogłównymzałożeniemjestbudowatanichmieszkańnawynajemzopcjąichwykupu.

Podsumowując2016rokniemożnaniewspomniećokontrowersjachdotyczącychprocesureprywatyzacji,któredoprowadziłydoprzyjęciatzw.małejustawyreprywatyzacyjnej(„UstawaozmianieustawyogospodarcenieruchomościamiorazustawyKodeksrodzinnyiopiekuńczy”).Noweprzepisydopuszczająmożliwośćnegatywnegorozpatrzeniawnioskuozwrotnieruchomości,którezostałyprzeznaczonenacelpubliczny.Nieregulująjednakkwestiiodszkodowańwsytuacjinegatywnegorozpatrzeniawniosku.Ustawatanietylkonierozwiązujewszystkichdotychczasowychproblemówzwiązanychzroszczeniamidekretowymi,alekreujenowe.

Oilejednaktzw.małaustawareprywatyzacyjnadotyczywyłączniegruntównatereniem.st.Warszawy,otyleopracowywanykodeksbudowlanymaszansęzrewolucjonizowaćdotychczasowezasadyprowadzeniaprocesuinwestycyjno–budowlanegowPolsce.Zakreszmianproponowanychwkodeksiejestogromnyidotyczynietylkoplanowaniaprzestrzennegoorazprawabudowlanego,alerównieżgospodarkinieruchomościami.Projektkodeksujestnaetapiekonsultacjipublicznych.Jegoostatecznykształt,terminwejściawżycieiwpływnowychprzepisównaprocesinwestycyjnyorazryneknieruchomościtopytania,naktóremamynadziejęuzyskaćwkrótceodpowiedź.


Podsumowanie2016r.Nieustająca hossa

Sprzedażmieszkańnarynkupierwotnymrosłajużtrzecirokzrzędu.Pierwszepółrocze2016rokudlaniejednegodeweloperaokazałosiępasmemsukcesówzakończonychrekordowymiwynikamisprzedaży, awciągutrzechkwartałów2016niektórzyznichsprzedalitylemieszkańilewcałym2014roku.

Popytnarynkupierwotnymbyłbardzowysoki,mimowystępowaniaczynników,któremogłybygoograniczać,takichjakzaostrzeniepolitykikredytowejbankówwzakresiewysokościwkładuwłasnego,wzrostkosztówkredytuczywyczerpującasiępuladopłatdostępnychwramachprogramu„MieszkaniedlaMłodych”.Naodłożeniedecyzji ozakupiemogłatakżewpływaćzapowiedźwejściawżycieprogramurządowego„Mieszkanie+”.

Porazkolejnyokazałosięjednak,że,wobecniskooprocentowanychlokatbankowych,nabycienieruchomościjesttraktowanejakonajlepszalokatakapitału.Dodatkowo,wysokakonkurencyjnośćrynkuirozbudowanaofertaatrakcyjnychbonusówdlanabywcówmieszkań,sprzyjałystabilizacjicen.Wrezultacie,dobrzezlokalizowaneosiedlaznówprzyciągałykupującychjużnaetapieprzedsprzedażylokali.BardzodobrąkondycjęrynkumieszkaniowegopotwierdzająopublikowaneprzezGUSdanezaokresjedenastumiesięcy2016roku.Liczbamieszkańoddanychdoużytkowaniaprzezdeweloperówmiędzystyczniemalistopadem2016rokuwzrosłaoponad26%wporównaniuzanalogicznymokresemw2015roku,gdyodnotowanowzrosto3,1%wstosunkudo2014roku1.

W2016rokuzwiększyłasiętakżeliczbamieszkań,naktórychbudowęwydanopozwolenialubdokonanozgłoszeniazprojektembudowlanym(wzrostookoło7%).Wujęciuprocentowymniebyłatojednaktakznaczącazmiana,jakmiędzy2014a2015rokiem,gdyliczbamieszkań,naktórychbudowęwydanopozwolenialubdokonanozgłoszenia,wzrosłaookoło23%2.

Zmniejszeniunatomiast,ookoło0,2%,uległaliczbamieszkań,którychbudowęrozpoczętow2016roku.Wartozaznaczyć,żejeszczeroktemuobserwowaliśmywtymzakresiewzrosto21,7%3.Różnicawynikaniewątpliwiezreakcjideweloperównapłynącezrynkusygnałyosłabieniapopytuizapowiadaneprzezanalitykówzmniejszeniepulinabywcówzainteresowanychnabyciemlokalunarynkupierwotnym.

Program Mieszkanie+

Wewrześniu2016r.rządprzyjąłNarodowyProgramMieszkaniowy, wramachktóregorealizowanybędzieprogram„Mieszkanie+”zakładającybudowętanichlokalimieszkaniowychnawynajem,zmożliwościądojściapolatachdoprawawłasności.Programjestskierowanywszczególnościdoosóbośrednichiniskichdochodach,któreniemająmożliwościzaciągnięciakredytunazakuplokalu.Osiedlabudowanewramachprogramumająpowstawaćgłownienagruntach

należącychdoSkarbuPaństwaijednosteksamorząduterytorialnego.Zgodniezopracowywanymprojektem„UstawyoNarodowymFunduszuMieszkaniowymiprzekazywaniunieruchomościSkarbuPaństwanacelemieszkaniowe”powołanyzostanieFundusz,którybędziepełniłfunkcję„państwowegobankuziemi”,gromadząc,zarządzając iwykorzystującwcelachinwestycyjnychnieruchomościSkarbuPaństwa.

Naraziedeweloperzynieobawiająsię,byprogrammógłzachwiaćrównowagąnarynkumieszkaniowym.Grupadocelowabeneficjentówprogramujestinnaodichklientów.Niewiadomorównieżkiedymieszkaniabędądostępneijakiebędąfaktycznestawkiczynszu.KoordynowanytakżeprzezBGKNieruchomościprogram„MieszkanienaWynajem”,októrymbyłogłośnowubiegłymroku,niedoprowadziłdorewolucjinarynkunajmumieszkań,anipoprzezliczbęoferowanychlokali,anipoprzezwysokośćczynszównajmu,któremiałystanowićatrakcyjnąalternatywędlarynkunajmuprywatnego.

Zagraniczni inwestorzy instytucjonalni i deweloperzy

PolskajestpostrzeganajakobardzoatrakcyjnyrynekmieszkaniowywEuropie.W2016rokudoradcyJLLobserwowalizwiększonezainteresowaniezestronypodmiotówzzagranicznymkapitałeminwestycjamiwsegmenciemieszkaniowym,wtymdeweloperówzUkrainy,TurcjiiSkandynawii.Chcącskorzystaćzfalizwiększonegopopytunamieszkania,analizowalioniterenyinwestycyjneigotowedorealizacjiprojektymieszkaniowe.NiewszyscyjednakzdecydowalisięnarozpoczęcieaktywnościwPolscemiędzyinnymizuwagina„hermetyczność”polskiegorynkudeweloperskiegoorazbrakterenówspełniającychichkryteriainwestycyjne.

Jednązciekawszychtransakcjipotwierdzającychzarównostabilnośćpolskiejgospodarki,jakipotencjałrozwijającegosięrynkunajmumieszkań,byłpierwszywtymsegmenciezakupprzezzagranicznegoinwestorainstytucjonalnegocałegobudynku,awłaściwiejeszczejegoprojektu.BouwfoundsEuropeanResidentialFundkupiłodMatexiPolskaprojektdeweloperskiwcentrumWarszawy,przyul.Pereca, wramachktóregopowstanieblisko200lokalimieszkalnychnawynajemorazczęśćusługowa.Chwilęwcześniejrynekobiegłateżwiadomośćopodobnejtransakcji-sprzedażyprzezBBIDevelopment72mieszkańwwarszawskiejwieżyZłota44.MieszkaniakupiłfunduszCatella,któryplanujeprzeznaczyćjenawynajem.

Trendyw2017r.Ostrożny optymizm

Deweloperzyzdająsobiesprawę,żekontynuowanatrzecirokhossanarynkumieszkaniowymmożenieutrzymaćsięwnajbliższych

Rynek Nieruchomości Mieszkaniowych

1Budownictwomieszkaniowewokresiestyczeń-listopad2016roku,Opracowaniesygnalne,GUS,grudzień2016

2j.w.3j.w.


latach.DaneGUSwskazującemniejsząliczbęrozpoczętychnowychbudóww2016rokusąoznaką,żedeweloperzyzdająsobiesprawęzuwarunkowańrynkowych,licząsięzescenariuszemzmniejszeniapopytuidostosowująswojąprodukcjędomożliwościsprzedaży.ZdaniemspecjalistówJLLnienależyoczekiwaćkolejnychrekordówsprzedażynarynkupierwotnymw2017roku.Wobecstabilnejsytuacjiekonomicznejiutrzymującychsięnaniskimpoziomiestópprocentowych,jakrównieżwzwiązkuzmożliwościąskładaniawnioskówwramachprogramu„MdM”owypłatędofinansowaniawkładuwłasnegow2018r.,spadekpopytunarynkupierwotnymbędzieraczejpowolny.Tymsamymwnajbliższychmiesiącachsytuacjanajprawdopodobniejniezmienisięznaczącoibędziemyobserwowaćwyhamowaniewzrostusprzedaży,alenieregres.

Zmniejszonypopytmożedoprowadzićnietylkodowydłużeniaczasusprzedażymieszkań,aleteżdowalkioklientapoprzezwprowadzenieatrakcyjnychofertbonusowych,akcjimarketingowychipromocyjnych

ofertcenowychwniektórychkonkurencyjnychlokalizacjach.AnalitycyJLLnieprzewidująjednakznaczącychprzecenanikorektcenmieszkańwofercienarynkupierwotnym.

Dynamika zmian prawa

MinisterstwoInfrastrukturyiBudownictwaprowadzikonsultacjespołeczneprojektukodeksuurbanistyczno-budowlanego.Kodeksobejmujeprawobudowlane,ustawęoplanowaniuprzestrzennym,specustawy(drogowa,kolejowa)atakżeustawęogospodarowaniunieruchomościamiorazprawogeodezyjneikartograficzne.Jednymzpodstawowychzałożeńprojektowanegokodeksujestwprowadzeniezgodyinwestycyjnej,którazastąpiwieledecyzjiadministracyjnych.Zuwaginarewolucyjnąskalęzmian,projektwywołujebardzodużeemocje.Natymetapiepraclegislacyjnychtrudnojednakwyrokować,jakbardzowpłynieonnazachowaniainwestorównarynkugruntówinwestycyjnychijakiebędąskutkijegowprowadzenia.


Grunty mieszkaniowe zawsze w cenie

ZdaniemspecjalistówJLL,osłabieniepopytunazakupnowychmieszkańnarynkupierwotnyniespowodujespadkuzainteresowaniazakupemgruntówmieszkaniowych.Deweloperzychcąuzupełnićbankiziemi,adziękibardzodobrymwynikomsprzedażydysponująśrodkamifinansowyminarealizacjętegocelu.

Przekształcenie użytkowania

Projektustawyoprzekształceniuwspółużytkowaniawieczystegogruntówzabudowanychnacelemieszkaniowewewspółwłasność,któregowejściewżyciejestzapowiadanena1lipca2017rokuprzewiduje,żewszyscywłaścicielemieszkańorazlokaliusługowychwbudynkachwielorodzinnychstanąsięwspółwłaścicielamigruntu.Projektustawyobejmieteżuwłaszczeniemgruntypoddomami

jednorodzinnymi.Użytkownicywieczyścimieszkańbędąprzez20latwnosićopłatęprzekształceniowąwwysokościostatniejrocznejopłatyzaużytkowaniewieczyste.Niebędzieonajużjednakaktualizowana,alewaloryzowanaprzyzastosowaniuwskaźnikówzmiancennieruchomościopublikowanychprzezGUS.

Średnie ceny gruntów w 2016 r.

Obszar Cena (PLN/ m2 PUM*)WarszawaŚródmieście 2200–4000**PLNWarszawa–pozostałedzielnice 650–2500PLNMiastapowyżej400tys.mieszkańców

550–2000PLN

*PUM–PowierzchniaUżytkowaMieszkań**Pojedynczegruntywnajlepszychlokalizacjachosiągałycenynawet5000PLN/m2PUM


Podsumowanie2016r.Stabilizacja

Porekordowymroku2015,rynekbiurowypodtrzymujedobrąpassę.Rok2016charakteryzowałzarównowysokiwolumenpowierzchnibiurowejwbudowie,jakrównieżwysokaskalapopytu.Wcałymrokufirmywynajęłyokoło1,3milionam2,cojestnieconiższymwynikiemniżprzedrokiem,alezdecydowaniewyższymniżdwalatatemu.

WciążnajwyższypopytnapowierzchniebiuroweutrzymywałsięwWarszawieiKrakowieorazWrocławiu.Byłongenerowanyprzezdynamicznyrozwójsektorausługdlabiznesu,naturalnąekspansjęfirmwzwiązkuzewzrostemekonomicznym,jakrównieżpotrzebęzamianystarszychbiurnanowe,spełniająceoczekiwaniafirmpodkątemstandarduilokalizacji.Posiadanieatrakcyjnejsiedzibyjestistotnenietylkozuwaginawizerunekfirmy.Torównieżjedenzelementówstrategiiwalkionajlepszychpracowników.

Współczynnikniewynajętychbiurnakoniec2016r.kształtowałsięwWarszawienapoziomie14,2%.NajniższewartościosiągałwŁodzi6,2%,natomiastnajwyższewSzczecinieiKatowicach,odpowiednio14,7%i14,0%.Wporównaniuz2015rokiem,czynszepozostawałyrelatywniestabilne,zodczuwalnątendencjąspadkowąstawekefektywnychzewzględunarosnącąkonkurencjęnarynku.

Zachęceniwysokąaktywnościąnajemcóww2016roku,inwestorzyzoptymizmemkupowaligruntyw2016rokuirozpoczynalikolejneprojekty.

Rynek najemcy

Podobniejakwrokuubiegłymtakiwroku2016mieliśmydoczynienia zrynkiemnajemcy.Wobecszerokiegowyborunowoczesnejpowierzchnibiurowejoferowanejwkonkurencyjnychcenach,inwestorzy-byprzekonaćnajemcówdowyborudanegobudynku–muszązaproponowaćnietylkowysokąjakośćprzestrzenibiurowej,aleprzedewszystkimdoskonałąlokalizację.Standardemstałosięstosowanieekologicznychrozwiązańtechnicznychorazoferowaniedodatkowychudogodnień,takichjaksalafitness,ogólnodostępnesalekonferencyjne,pomieszczeniadotrzymaniarowerówiprysznice.Ważnajestrównieżatrakcyjnaaranżacjaprzestrzenniprzedimiędzybudynkami.Ponadto,najemcyoczekujądodatkowychzachętwpostaciwakacjiczynszowychidopłatdowykończeniapowierzchni.

Wcoraztrudniejszejsytuacjiznajdująsięwłaścicielestarzejącychsiębudynkówbiurowychoniższymstandardzie,charakteryzującychsięnieefektywnąpowierzchnią.Opuszczającyjenajemcynierzadkozwalniająnawetkilkapięter,którychponownewynajęciewkrótkimczasiestajesięprawdziwymwyzwaniem.Byporadzićsobiewtejtrudnejsytuacji,właścicielestarszychobiektównietylkoobniżajączynsze,aletakżeodświeżająwnętrzaorazpowierzchniewspólnenadającimbardziejnowoczesnywygląd.

Wzrost znaczenia regionów

Oferującaponad5mlnm2,WarszawazdecydowaniedominujenarynkupowierzchnibiurowychwPolsce.Miastaregionalneznówpokazałyjednakswójpotencjał.Nakoniecgrudnia2016rokułącznapowierzchnianowooddanychinwestycjiprzekroczyła400tys.m2,cooznaczanajlepszywynikmiastregionalnychodpoczątkuistnieniarynkunieruchomościkomercyjnychwPolsce.

Najwyższąaktywnościąbudowlanąwsegmenciebiurowympozastolicąw2016rokumożesiępochwalićKraków,gdziewrealizacjijestokoło250tys.m2nowoczesnejpowierzchnibiurowej.Wtensposóbinwestorzyodpowiadająnapopytnabiuragenerowanym.in.przezrozwójsektoranowoczesnychusługdlabiznesuorazniskiwskaźnikpustostanów.

RówniedynamicznierozwijałsięrynekbiurowyweWrocławiu,którycharakteryzujewysokipoziomnajmuorazjedneznajwyższychstawekczynszowychspośródmiastregionalnych.Podobniejakwzeszłymroku,w2016rokuanalitycyJLLodnotowalikilkaznaczącychtransakcjinarynkugruntówinwestycyjnychwtymsegmencie.

Trójmiejskirynekbiurowycechujecorazwiększezainteresowanienietylkozestronylokalnych,alerównieżzagranicznychdeweloperów.Zrealizowanewciąguostatnichlatinwestycjebiurowenazakupionychwcześniejprzezinwestorówgruntach,zaowocowaływ2016rokustaraniamiodokonaniekolejnychtransakcjizakupowych.

Dużywzrostpodażypowierzchnibiurowychzanotowałrównieżrynekkatowickiipoznański,coprzełożyłosięnastosunkowowysokiwspółczynnikpustostanównakoniec2016rokuorazpresjęzniżkowąnaczynszeefektywne,szczególniewprzypadkuprojektówwbudowie.

OstatniedwalatatoteżbezwątpieniaczasożywienianarynkubiurowymwŁodzi.Szczególnierok2016byłbardzoudanypodwzględemilościnowychprojektówwbudowieorazoddanychdoużytku.Wysokipopytzestronynajemcówikomercjalizacjaprojektówtypu„prime”doprowadziłydopodwyższeniagórnejgranicystaweknajmu.OżywieniejestniewątpliwiepowiązanezrealizowanymprzezmiastodziałaniamirewitalizacyjnymiorazprogramemNoweCentrumŁodzi,któregoefektymożemypodziwiaćjużdziśwpostacinowoczesnegodworcaŁódźFabryczna.NiemalnakażdymkrokuwidocznesąinwestycjeusprawniającekomunikacjęidziałaniapoprawiającewizerunekmiastadziękiktórymŁódźznajdujesięnacelownikuinwestorów.

AktywnośćdeweloperskautrzymywałasięnastabilnympoziomierównieżwtakichmiastachjakRzeszów,Bydgoszcz,SzczecinczyLublin.Zainteresowanietymilokalizacjamiwynikazniższychkosztówprowadzeniadziałalnościgospodarczej,dostępudodobrzewykształconychspecjalistówisprzyjającychwarunkówdoinwestowaniatworzonychprzezwładzelokalne.

Rynek Nieruchomości Biurowych

Rynek gruntów inwestycyjnych w Polsce | Podsumowanie 2016 r. 99 Central London Office Market Report | Q3 2016


Trendyw2017r.Rywalizacja o najemców

Wysokapodażpowierzchnibiurowejnaprzestrzeniostatnichdwóchlatsprawiła,żeinwestorzyzdużąostrożnościąpodchodządorealizacjinowychprojektówbiurowych.Dłużejanalizujązarównolokalizację,konkurencjęwsąsiedztwie,jakizainteresowaniepotencjalnychnajemców.

Wartowtymmiejscuzaznaczyć,żeryneknieruchomościgruntowych,chociażzwiązanyzrynkiemnajmubiur,niejestjegolustrzanymodbiciem.Wefekcie,gdynarynkunajmurośniekonkurencjaiwspółczynnikpustostanów,cenygruntówprzeznaczonychpodinwestycjebiurowezreguływykazująjedynienieznacznątendencjęzniżkową.Nowetransakcjezakuputerenówinwestycyjnychmająmiejsce,częstozperspektywąrozpoczęciabudowybiurowcadopierozaparęlat.

Dodatkowo,zuwaginazmieniającesiętrendynarynkuirozwójinfrastruktury,niektórelokalizacje,awrazznimidziałkiinwestycyjne,zyskująlubtracązainteresowaniepotencjalnychnabywców.ZmianywpreferencjachinwestorówsąszczególniewidocznewWarszawie.DużochętniejanalizująoniwchwiliobecnejdziałkiwsąsiedztwieIIliniimetra,wtymterenypoprawejstronieWisły,niżpopularnejeszczeparęlattemugruntynaSłużewcuPrzemysłowym.

Niezaspokojony apetyt

ZdaniemspecjalistówJLL,podobniejakwubiegłymroku,w2017rokuinwestorzybędąmusielizmierzyćsięzeznaczniewyższąpodażąpieniądzanadproduktemwpostacidostępnych,atrakcyjnychgruntówinwestycyjnych.Wszczególnościdotyczytonajbardziejpożądanych,centralnychidobrzewyeksponowanychlokalizacji.Zainteresowaniembędącieszyćsięnietylkoatrakcyjniepołożonedziałkizbudynkamidowyburzenia,przebudowylubrozbudowy,aleteżterenywymagająceponadstandardowychnakładówfinansowychzuwaginaobowiązekprzeprowadzeniakosztownejremediacjigruntulubobjęcieochronąkonserwatorską.Podwarunkiemoczywiście,żeichlokalizacjabędziespełniaćkryteriainwestora.


Obszar Cena (PLN/ m2 PUB**)WarszawaCOB* 2200–3500PLNWarszawaobrzeżaCOB 1600–2100PLNWarszawapozostałe 600–1300PLNMiastapowyżej400tys.mieszkańców

600–1500PLN

*COB–CentralnyObszarBiznesu**PUB–PowierzchniaUżytkowaBiur


Podsumowanie2016r.Dominacja centrów handlowych

CałkowitapodażnowoczesnychpowierzchnihandlowychwPolscewynosiobecnie13,4milionam2adominującymformatempozostającentrahandlowe.Z470000m2nowoczesnejpowierzchnihandlowejoddanejdoużytkunaprzestrzenicałego2016roku,najwięcejpowierzchnipowstałowramachcentrówhandlowych(72%).Pozostałapowierzchniatoparkihandlowe(6%),wolnostojąceobiektyhandlowe(21%)orazcentrawyprzedażowe(1%).

Rynekcentrówhandlowychtoaktualnie406obiektówołącznejpowierzchninajmuponad9,5milionam2.Pozostałeformatytoparkihandloweiwielkopowierzchniowemagazynyhandlowe:3,6milionam2 (27%)orazcentrawyprzedażowe:0,21milionam2(2%)4.

Polatach,gdynajwięcejcentrówhandlowychbudowanowmniejszychmiastach,znówprzybywaprojektówwgłównychaglomeracjach.

Wwynikuostatnichotwarćpoziomnasyceniapowierzchniąhandlowąwzrósłdopoziomu248m2/1000mieszkańców.Jestonwyższyodśredniejeuropejskiejosiągającejwartość206m2/1000mieszkańców,jednakwciążponiżejśredniejdlaEuropyZachodniejwynoszącej264m2 /1000mieszkańców.

Rozwój parków handlowych

Chociażcentrahandlowesąaktualnienajpopularniejszymformatemhandlowym,analitycyrynkuzwracająuwagę,żeniestanowiąonejużtakwielkiejatrakcjijakparęlattemu.Szczególniedotyczytotychobiektów,którenieoferująnicwięcejpozamożliwościązrobieniazakupów.Zdarzasię,żemieszkańcyotwarciemanifestująbrakzgodynalokalizacjęwichsąsiedztwienowegoobiektuhandlowegoodużejskalizuwaginauciążliwyhałasiwzmożonyruchsamochodowy.Dodatkowo,obserwowaneobecniepreferencjeizachowaniaklientówwskazująnacorazsilniejumacniającysiętrenddokonywaniacodziennych,podstawowychzakupówwmniejszychsklepachznajdującychsiębliskomiejscazamieszkania,wdrodzezpracydodomu.

Wyraźnierośnienatomiastpopularnośćparkówhandlowychopowierzchnimiędzy6tys.m2a10tys.m2,któreumożliwiająwykonanieszybkichzakupów.Ichformatidealniewpisujesięwzapotrzebowanienapowierzchnięsprzedażowąwmniejszychmiejscowościach,wktórychrealizacjagaleriihandlowejmogłabyokazaćsięryzykownym,anawetcałkowicienietrafionymprzedsięwzięciem.Dodatkowo,wprzypadkumiastowysokimnasyceniupowierzchniąhandlową,małeformatyhandlowepozwalająuzupełnićofertęsprzedażową,nieprowadzącdootwartejwojnyonajemcówiklientów.

Popularnośćparkówhandlowychmiaław2016rokubezpośrednieprzełożenienawysokiezainteresowaniegruntamiopowierzchnimiędzy

0,5haa3ha.Pozalokalizacją,którapowinnacharakteryzowaćsiębliskościągęstozaludnionychosiedliiodpowiedniąpowierzchnią,kluczowymwarunkiemdecydującymoatrakcyjnościterenuwoczachinwestorówjesturegulowanasytuacjaplanistyczna,awięcprzeznaczeniewmiejscowymplaniezagospodarowaniaprzestrzennegopodhandelwielkopowierzchniowy.

Ulice handlowe wracają do łask

Znaczenieulichandlowych,stanowiącychalternatywędlaprzepełnionychlubstarzejącychsięcentrówhandlowych,będziezdecydowanierosło.

WporównaniuzkrajamiEuropyZachodniej,gdziehistorycznieukształtowane,popularneulicehandlowesądominującymelementemrynkusprzedażydetalicznej,acentrahandloweodgrywająrolęuzupełniającą,rozwójpolskichulichandlowychmożnaokreślićjakosłaby.Jesttoefekt,międzyinnymi,dynamicznegowzrostupopularnościsklepówwielkopowierzchniowych,którezmieniłyzwyczajezakupowePolaków.Słabyrozwójipopularnośćulichandlowychjestteżwypadkowąszereguproblemówstrukturalnych,związanychzpodażąodpowiednioprzygotowanychlokali,długimczasemtrwaniaprocesówprzetargowychiuzyskanianiezbędnychpozwoleńnaprowadzeniedziałalności,planowanąaranżacjęlubniezbędnąprzebudowę.ZdaniemspecjalistówJLL,w2016rokumogliśmyzaobserwowaćwieleczynnikówwskazującychnapostępująceożywienieulichandlowychwnajwiększychmiastachPolski.Działaniarewitalizacyjne,wtymwprowadzaneograniczeniaruchukołowego,sprzyjałytworzeniuprzyjaznychdlapieszychprzestrzenimiejskich,którewpływająnazwiększeniefrekwencjiodwiedzinwsklepach.Niebezznaczeniabyłarównieżposzerzającasiędynamicznieofertalokaligastronomicznych,wzrostsiłynabywczejiwiększaskłonnościąpolskichkonsumentówdospędzeniaczasupozadomem,przekładającesięnawyższeobrotywlokalachusługowychihandlowych5.

Podatek dla sieci handlowych

Wzbudzającyniemałeemocjewbranżypodatekodsprzedażydetalicznejzostałwprowadzonydopolskiegosystemupodatkowegoustawąz6lipca2016roku.Przedmiotemopodatkowaniamiałybyćprzychodyzesprzedażydetalicznejosiągnięteoddniawejściawżycieustawy,czyliod1września2016roku.Podatnicy,którzyuzyskaliwdanymmiesiącuprzychódzesprzedażydetalicznejponad17mlnzł,mieliby,zgodnieznowymiprzepisami,składaćdeklaracjępodatkowąowysokościpodatkuorazobliczaćiwpłacaćpodateknarachunekurzęduskarbowego.WskutekwszczęciaprzezKomisjęEuropejskąpostępowaniawyjaśniającego,stosowaniepodatkuzostałoczasowozawieszonedokońca2017r.

Rynek Nieruchomości Handlowych

4RynekHandlowywPolsce,IVkw.2016r.,JLL5Big7CityCentres,wrzesień2016,JLL


Zakaz handlu w niedzielę

Równiegorącedyskusjewzbudzałw2016rokuprojektustawyozakaziehandluwniedzielę,będącyaktualnieprzedmiotempracwSejmie.Wprzypadkuwejściawżycieustawy,ograniczeniaodczułybynietylkosieciczycentrahandloweiichpracownicy,aleteżsamiklienci.Wszczególnościci,którzynajczęściejwniedzielęrobiązakupyikorzystajązofertyusługowo-rozrywkowejcentrum.Wobecpostępującegoaktualnietrenduprzekształcaniasięcentrówhandlowychwmiejscespotkań,spędzaniawolnegoczasu,anawetpracy,zamknięcieobiektuwniedzielęuniemożliwiłobyklientomkorzystaniezuatrakcyjnionejofertyrozrywkowo-usługowejobiektu.

Trendyw2017r.Centrum handlowe czy już rozrywkowe?

ZraportuJLL„Entuzjaściibywalcy.GeneracjaXiYwcentrachhandlowych”wynika,żemłodepokolenie,określanejakoGeneracjaY6,traktujegaleriehandlowejakomiejscespotkańtowarzyskich,wydarzeńspołecznychirozrywkowych.Grupataoczekuje,żebędąmoglispędzićwnichcałydzień,niekonieczniechodzącposklepach.

Niskiwspółczynniknasyceniapowierzchniąhandlowąwdanymmieścieniejestjużjedynymgwarantemsukcesuobiektuhandlowego.Wobecrozwojuinnychkanałówhandlu(e-commerce,bio-bazary,targimodowe,ulicehandlowe),któreciesząsięrosnącąpopularnościąszczególniewśródGeneracjiY,inwestorzy–żebyprzyciągnąćklienta-musządziśstawiaćnietylkonaofertęzakupową.Tym,corealniepodnosiatrakcyjnośćikonkurencyjnośćcentrumhandlowego,jestzaprojektowaniegojakomiejscaspotkań,rozrywkiirekreacji.Takiearanżacjelepiejpozycjonującentraorazzapewniająwysokąfrekwencjęodwiedzin.Najnowszetrendywprojektowaniucentrówhandlowychsprawiają,żesątojużwłaściwieobiektywielofunkcyjne-miejsca,wktórychpozazrobieniemzakupów,konsumentbędziemógłspędzićczaswolnywrestauracjach,kawiarniachczyklubiefitness.Torównieżmiejscapracy,oferująceprzestrzeńcoworkingowąiwarunkidospotkańbiznesowychczyorganizacjikonferencji.Napopularnościzyskująkoncepcjepołączeniacentrumhandlowegozplacówkąedukacyjną–żłobkiem,przedszkolemczyusługamizdrowia,jakrównieżzinstytucjąkulturyisztuki.Niebezznaczeniadlazwiększeniarozpoznawalnościobiektujestwkomponowaniegowprojektatrakcyjnej,otwartejprzestrzenipublicznejdostępnej24godzinynadobę.

Najemca weryfikuje atrakcyjność gruntu handlowego

Wzwiązkuzwysokimnasyceniempowierzchniąhandlową,przedpodjęciemdecyzjiozakupienieruchomościinwestorzybardzodokładnieanalizujątenwspółczynnik,jakrównieżsiłęnabywcząinawykizakupoweokolicznychmieszkańcóworazkonkurencyjneprojekty.Głównymczynnikiemdecydującymoichzainteresowaniu

danymgruntemjestjednaktakipoziomzainteresowaniapotencjalnychnajemców,któryumożliwiszybkiewynajęcieprojektowanegoobiektuhandlowegonawarunkachgwarantującychrentownośćinwestycji.

Drugie życie galerii handlowych

Wrazznasilającąsiękonkurencjązestronynowoczesnychobiektówhandlowych,pojawiasiępotrzebadostosowanychstarszychobiektówdonowychrealiówrynkowych.Rośnieliczbacentrówpoddawanychmodernizacji,rozbudowielubcałkowitejprzebudowiewkierunkuparkuhandlowegopoprzezlikwidacjękosztownychwutrzymaniupowierzchniwspólnychistworzeniedogodnegodostępudokażdegozesklepówbezpośredniozparkingu.

Drugie życie gruntów handlowych

BiałychplamnamapiehandlowejPolskijestcorazmniej,anasyceniegaleriamihandlowymiwwielumiastachosiągnęłopoziommaksymalny.Wefekcieniekażdyobszar,dlaktóregozagwarantowanowplaniemiejscowymmożliwośćrealizacjiobiektuwielkopowierzchniowego,stanowiobiektzainteresowaniainwestorów.Wszczególnościwłaścicielegruntówodużychareałachorazterenówzlokalizowanychbliskobudowanejlubfunkcjonującejjużgaleriihandlowejstająprzeddylematemokreślenianowegosposobuichzagospodarowania.

SpecjaliściJLLobserwująwzrostliczbyofertsprzedaży,którychprzedmiotemsąobiektyhandlowemającelataświetnościjużzasobą,jakrównieżgruntyprzeznaczonepodobiektywielkopowierzchniowe,wymagającestworzenianowejstrategiisprzedażowejzuwaginabrakrynkowegouzasadnieniadlarealizacjiplanowanejwcześniejgaleriihandlowej.


Obszar Cena (PLN / m2 PUU*)Warszawa-terenyprzeznaczonepodhandelwielkopowierzchniowy

2000–5000PLN

Warszawa-terenyprzeznaczonepodparkihandloweiwolnostojącebudynkihandlowe

1500–2000PLN

Miastapowyżej400tys.mieszkańców

400–1200PLN

*PUU–PowierzchniaUżytkowaUsług

6dotyczyosóburodzonychpomiędzy1981r.a1995r.


Podsumowanie2016r.Rozpędzony rynek

Narozwójrynkuhotelowegomawpływwzmożonyruchturystyczny,coznajdujepotwierdzeniewstatystykach.Spadekpopularnościwieludestynacjizagranicznych,będącywypadkowąm.in.sytuacjigeopolitycznejwAfrycePółnocnej,Grecji,Turcjiiproblemówzbezpieczeństwemwkrajacheuropejskich,sprawił,żew2016rokuPolacybardzochętnieodpoczywaliwkraju.Cowięcej,wzrósłteżpopytnawypoczynekwPolscewśródcudzoziemców.Wynikatozwiększejrozpoznawalnościpolskichmiastjakoatrakcyjnegokierunkupodróży,naktórymawpływichpromocjazagranicą,jakrównieżorganizacjaw2016rokuimprezdużegoformatu,takichjakchociażbyszczytNATOczyŚwiatoweDniMłodzieży.Niebezznaczeniapozostajetakżerozwójinfrastrukturydrogowej,kolejowejilotniczej.Dodatkowo,wzrostjakościusług,nietylkohotelarskich,aleteżgastronomicznychizdrowotnychsprawił,żeklienci,wtymcudzoziemcy,nietylkodecydująsięnapobytwPolsce,alerównieżwracajądoulubionychmiejscwkolejnychlatach.

Opróczwspomnianychwcześniejczynników,rosnącaliczbahotelijestwypadkowąożywieniawsektorzeMICE7.Dobrakondycjapolskiejgospodarkisprzyjarozwojowibiznesu,atenkreujezapotrzebowanienaobsługęspotkańikonferencjiorazusługinoclegowe.

Wprzypadkusiecihotelowych,dynamicznyrozwójodbywasięgłównieprzezfranczyzęlubumowyozarządzanie.Donajbardziejaktywnychoperatorównarynkuw2016roku,podktórychmarkąotworzyłysięlubpowstająobiektyhotelowe,należąAccorHotels/Orbis,HiltonWorldwide,MarriottInternational,BestWestern,InterContinentalHotelsGroup,LouvreHotelsGroup,CarlsonRezidorHotelGroupczyB&BHotels.Potencjałdostrzegłynowe,nieobecnedotychczasnapolskimrynkumarkihotelowetakiejakMoxy(Marriott),ACHotel(Marriott),ResidenceInn,MotelOneorazFourPointsbySheraton.

Równieżlokalnioperatorzy,tacyjakHoteleFocus,HoteleDiament,HoteledeSilvaczyQubussąaktywninarynkuirozbudowująswojesieciokolejnelokalizacje.

Rynek condo przenosi się do miast

Jeszczedoniedawnaofertalokalinawynajemkrótkoterminowykojarzonabyłagłówniezmiejscowościamiwypoczynkowymi.Zakuptakiegolokaluwiązałsięzchęciąposiadaniadrugiegomieszkanianadmorzemlubwgórach.

W2016rokuobserwowaliśmyrosnącąliczbęinwestycjiiprojektówwsegmenciecondowpolskichmiastach.Deweloperzydostrzegliwtymkoncepcieszansęnadywersyfikacjęswojejoferty.Rozwojowisegmentucondosprzyjająteżwarunkinarynkufinansowym,gdzietradycyjneformyinwestowaniatakiejaklokaty,fundusze,walutyczygiełdanie

Rynek Nieruchomości Hotelowych

7Turystykabiznesowa,skrótzjęzykaangielskiego:MICE-Meetings,Incentives,Confer-encesandExhibitionsIndustry


zapewniająsatysfakcjonującychpoziomówzysków.Cowięcej,sąpostrzeganejakoryzykowne.Jednymzargumentówprzemawiającychzainwestycjąwlokaltypucondojestzałożenie,żedobralokalizacjawjednejzaglomeracjipowinnaoprzećsięsezonowościkształtującejwskaźnikobłożeniawciągurokuwprzypadkuapartamentówwmiejscowościachturystycznych.Niewątpliwiekuszącajestrównieżgwarancjastabilnejstopyzwrotuzinwestycjiprzyminimalnymzaangażowaniuzestronywłaściciela.Wartojednakpodkreślić,żebezpieczeństwoinwestycjiwsystemiecondozależyprzedewszystkimodwspółpracyzprofesjonalnymipodmiotamiorazoperatorem.

Prywatne akademiki

Niewystarczającadlazaspokojeniapotrzebstudentówpodażakademikówzwróciłauwagęinwestorówprywatnychnatenobszarrynku.Dotychczasbyłonzdominowanyprzezobiektypaństwoweoniskimstandardzie.Prywatneakademiki,oferującestudentomwatrakcyjnejceniewieleudogodnień,takichjakInternetdostępnywpokojach,siłownia,całodobowaochronaczyparkingpodziemny,mogąśmiałokonkurowaćzofertąmieszkańnawynajem.

Jednymzczynnikówzwiększającychpopytnategotypuobiektyjestnapływzagranicznychstudentów.Wefekcie,w2016rokuobserwowaliśmypojawieniesięnarynkukilkunowychgraczyzainteresowanychinwestowaniemwtymsegmencierynku.W2017rokumożemyspodziewaćsiędalszegorozwojuichdziałalności,atymsamymzainteresowaniagruntami,naktórychmożnazrealizowaćtakiprojekt.

Trendyw2017r.Condoapartamenty i luksus na topie

ZdaniemanalitykówJLL,wkolejnychlatachbranżahotelarskawPolsce

możeliczyćnadalszyrozwój.Będziemyobserwowaćrosnącąofertęcondoapartamentówwmiastachorazrozwójturystykimedycznej.Napolskimrynkuhotelowymaktualniedominująobiektyklasyśredniej.Większośćobiektównależydosegmentuhotelitrzygwiazdkowych.NiemniejjednakwzrostzamożnościPolaków,jakrównieżzwiększającysięudziałturystówzagranicznychpowodują,żeekskluzywnehoteleiSPAstanowiąjedenznajszybciejrosnącychsegmentówrynkudóbrluksusowychwPolsce.DostępnośćusługSPAstałasięniemalstandardemwwysokiejklasyhotelach.Wrazzmodąnazdrowystylżycia,wzrósłteżpopytnapakietyusługzdrowotnychileczniczych.

Millenialsi dyktują warunki

Rosnącyudziałmłodegopokoleniawgrupiegościhotelowychbędziesprzyjaćpowstawaniuobiektówhotelowychuwzględniającychichgustaioczekiwania.DobrymprzykłademodpowiedzinatentrendjestrozwójmarkiMoxy(Marriott).Oferujeonastylowozaprojektowanewnętrza,nowoczesnerozwiązaniatechnologiczneorazswobodniejszykontaktmiędzygościemaobsługą.

Technologia kluczem do sukcesu

PopularnośćdokonywaniarezerwacjizapośrednictwemInternetuimożliwośćwyrażeniaswojejopiniinatemathotelusprawia,żeklienciwdużejmierzekierująsiędostępnymiwsieciinformacjami.Wśródobserwowanychnarynkutrendówwartowskazaćrównieżzaawansowanąpersonalizacjękomunikacjizklientemidążeniesiecihotelowychdobudowaniaznimbliższychrelacjipoprzezprezentowanieindywidualnychofertuwzględniającychjegogusta,zainteresowaniaorazcelostatnichpobytów.


Podsumowanie2016r.Handel ziemią nie dla wszystkich

Od1maja2016rokutransakcjęzakupuziemirolnejmogązawrzećtylkorolnicyindywidualni.NasprzedażinnejosobiealbofirmiemusiwyrazićzgodęAgencjaNieruchomościRolnych.Na5latzostałateżwstrzymanasprzedażpaństwowychnieruchomościrolnych.

Przyjęcieustawyograniczającejobrótziemiąrolnąmiałonacelu,międzyinnymi,wstrzymaniespekulacyjnegonabywaniapolskiejziemirolnejorazzwiększeniedostępnościgruntówrolnychnapotrzebyrolników.Ocenaskutkówdziałaniaustawyjestjednakniejednoznaczna.

Liczbachętnychnazakupziemipowejściuwżycieustawyznaczącozmalała.Wszczególnościwodniesieniudogruntówoarealeprzekraczającym3tys.m2.Niskaaktywnośćrynkusprawiła,żecenypodkoniecpierwszejpołowyroku2016rokustaływmiejscu, anastępniewykazywałytendencjęspadkową.

Dośćogólnadefinicjanieruchomościrolnejwzbudzałalicznewątpliwościcodointerpretacjinowychprzepisów.Ustawazakładasankcjęwpostacinieważnościumowysprzedaży,gdybyokazałosię,żejejpostanowienianaruszająustawę.Właściwainterpretacjajestwięckluczowadlazapewnieniabezpieczeństwatransakcji.

ZdaniemekspertówJLLobserwującychrynekobrotuziemiąrolnąw2016roku,deweloperzynierzadkorezygnowalizpodejmowaniaanalizynieruchomości,jeślitylkozachodziłyjakiekolwiekprzesłankiwskazującenamożliwośćpodleganiagruntupodprzepisynowejustawy.

DoradcyJLLobserwowaliw2016rokurównieżbardzowyraźne,wporównaniuzubiegłymilatami,zmniejszeniezainteresowaniainwestycjaminarynkuziemirolnejzestronypodmiotówzkapitałemzagranicznym.Inwestorzygotowidozaangażowaniaposiadanychśrodkówfinansowychwdługoletniejperspektywiezwracająuwagęnastabilnośćprawadającąmożliwośćbezpiecznegoplanowania.Nagłazmianazasadobrotugruntamirolnymiwzbudziławśródnichniepokójizaowocowaławwieluprzypadkachwstrzymaniemdecyzjiorozwoju wPolsce.

Trendyw2017r.Do odważnych grunt należy

ZdaniemanalitykówJLL,niewszyscyinwestorzywidząsytuacjęnarynkugruntówrolnychwczarnychbarwach.Poczucieniepewności,prowadząceniektórychdopodjęciadecyzjiozmniejszeniu,anawetcałkowitympozbyciusięposiadanychwPolsceareałów,inniinwestorzypostrzegająjakoszansę.Transakcjenapoziomieakcjiiudziałów współkachstanowiąokazjędoprzejęciategotypuaktywów.

Grunty Rolne


Biura Lokalizacja Powierzchniagruntu PotencjałinwestycyjnyWrocław 20000m² 60000m2PUB**Wrocław 4000m² 15000m2PUB**Łódź 2100m² 6000m2PUB**

MieszkaniaLokalizacja Powierzchniagruntu PotencjałinwestycyjnyWarszawa 31000m² 60000m2PUM*Warszawa 7300m² 2000m2PUM*Warszawa 4800m² 10000m2PUM*Kraków 36000m² 60000m2PUM*

Wielofunkcyjne Lokalizacja Powierzchniagruntu PotencjałinwestycyjnyWrocław 57000m² 80000m2PUB**+PUM*

Ziemia RolnaLokalizacja PowierzchniagruntuWielkopolska 532ha*PUMPowierzchniaUżytkowo-Mieszkaniowa**PUBPowierzchniaUżytkowaBiur***PUUPowierzchniaUżytkowaUsług

Przykładowe transakcje zrealizowane przez Dział Gruntów Inwestycyjnych JLL w 2016 r.

436 Wartość transakcji sfinalizowanych przy udziale Działu Gruntów Inwestycyjnych JLL w 2016 roku

mlnPLN


Biura Lokalizacja Wielkośćgruntu PotencjałinwestycyjnyWrocław 23000m² 65000m2PUB**Wrocław 12000m² 90000m2PUB**Kraków 5500m² 23000m2PUB**Katowice 6500m² 12000m2PUB**Lublin 9600m² 20000m2PUB**

MieszkaniaLokalizacja Wielkośćgruntu PotencjałinwestycyjnyWarszawa 22700m² 35000m2PUM*Katowice 11500m² 15000m2PUM*

HandelLokalizacja Wielkośćgruntu PotencjałinwestycyjnyBielanyWrocławskie 115000m² 80000m2PUU***NowySącz 60000m² 40000m2PUU***

*PUMPowierzchniaUżytkowo-Mieszkaniowa**PUBPowierzchniaUżytkowaBiur***PUUPowierzchniaUżytkowaUsług

Przykładowe projekty w prakcie negocjacji prowadzone przez Dział Gruntów Inwestycyjnych JLL w 2017 r.

700 Wartość transakcji w trakcie negocjacji prowadzonych przez Dział Gruntów Inwestycyjnych JLL*

mlnPLN*Stannadzień31stycznia2017r.

jll.pl

Jones Lang LaSalle

© 2017 Jones Lang LaSalle IP, Inc. All rights reserved. The information contained in this document is proprietary to Jones Lang LaSalle and shall be used solely for the purposes of evaluating this proposal. All such documentation and information remains the property of Jones Lang LaSalle and shall be kept confidential. Reproduction of any part of this document is authorized only to the extent necessary for its evaluation. It is not to be shown to any third party without the prior written authorization of Jones Lang LaSalle. All information contained herein is from sources deemed reliable; however, no representation or warranty is made as to the accuracy thereof.

JLL

Daniel PuchalskiNational DirectorLand Advisory Services+48 607 606 [email protected]

Mateusz DembińskiSenior ConsultantLand Advisory Services+48 602 756 [email protected]

Joanna KieszczyńskaSenior ConsultantLand Advisory Services+48 660 664 [email protected]

Podsumowanie 2016 r. - BazaBiur.pl · Trendy w 2017 r. Ostrożny optymizm Deweloperzy zdają sobie...

Documents

Transcript of Podsumowanie 2016 r. - BazaBiur.pl · Trendy w 2017 r. Ostrożny optymizm Deweloperzy zdają sobie...