ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny,...

49
www.pandm.org www.pandm.org ZABURZENIA CHODU W R ZABURZENIA CHODU W R Ó Ó Ż Ż NYCH NYCH JEDNOSTKACH CHOROBOWYCH JEDNOSTKACH CHOROBOWYCH U OS U OS Ó Ó B STARSZYCH B STARSZYCH Anna K Anna K ę ę dziora i Aleksandra Maruszak dziora i Aleksandra Maruszak

Transcript of ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny,...

Page 1: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

ZABURZENIA CHODU W RZABURZENIA CHODU W RÓÓŻŻNYCH NYCH JEDNOSTKACH CHOROBOWYCH JEDNOSTKACH CHOROBOWYCH

U OSU OSÓÓB STARSZYCHB STARSZYCH

Anna KAnna Kęędziora i Aleksandra Maruszakdziora i Aleksandra Maruszak

Page 2: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

CHCHÓÓDD jest wynikiem wspjest wynikiem wspóółłdziadziałłania wielu ania wielu elementelementóów ruchowych na ktw ruchowych na któóre skre skłłada siada sięęwytrzymawytrzymałłoośćść ukukłładu kostnego, sprawnoadu kostnego, sprawnośćść

ukukłładu nerwowego, miadu nerwowego, mięśęśniowego w tym praca niowego w tym praca i odpowiednia sii odpowiednia siłła mia mięśęśni m.in. tuni m.in. tułłowia, owia,

miednicy, pomiednicy, pośśladkladkóów i kow i końńczyn dolnych. Sama czyn dolnych. Sama czynnoczynnośćść generowana jest przez OUN w mgenerowana jest przez OUN w móózgu, zgu,

a informacja o ruchu przekazywana jest do a informacja o ruchu przekazywana jest do mimięśęśni poprzez ukni poprzez ukłł. piramidowy drog. piramidowy drogąą korowokorowo--

rdzeniowrdzeniowąą..

A. Kędziora

Page 3: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

CHCHÓÓD D cdcd..

Nad koordynacjNad koordynacjąą, r, róównowagwnowagąą i i „„jakojakośściciąą””ruchu kontrolruchu kontrolęę sprawuje msprawuje móóżżddżżek. Chek. Chóód jest d jest podstawowpodstawowąą skskłładowadowąą aktywnoaktywnośści fizycznej, ci fizycznej, bierze udziabierze udziałł niemal w kaniemal w każżdej czynnodej czynnośści dnia ci dnia codziennego, a tym samym warunkuje naszcodziennego, a tym samym warunkuje nasząąsprawnosprawnośćść. Niemo. Niemożżnonośćść jego wykonania jest jego wykonania jest kalectwem i uzalekalectwem i uzależżnia nas od pomocy osnia nas od pomocy osóób b trzecich oraz wywiera negatywny wptrzecich oraz wywiera negatywny wpłływ na yw na funkcjonowanie wielu narzfunkcjonowanie wielu narząąddóów i ukw i ukłładadóów w

naszego cianaszego ciałła.a.A. Kędziora

Page 4: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

U ludzi starszych wraz z wiekiem chU ludzi starszych wraz z wiekiem chóód d ulega zmianie na skutek:ulega zmianie na skutek:

�� ProcesProcesóów inwolucyjnychw inwolucyjnych

�� UrazUrazóóww

�� ChorChoróób przewlekb przewlekłłychych

Page 5: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

PRZYCZYNY CHODU PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO I RODZAJE PATOLOGICZNEGO I RODZAJE

KOMPENSACJIKOMPENSACJI

1. B1. Bóól w jednej kol w jednej końńczynie, spowodowany czynie, spowodowany procesami zapalnymi stawprocesami zapalnymi stawóów, miw, mięśęśni, ni, urazem kourazem końńczyny, lub zespoleniem nerwu. czyny, lub zespoleniem nerwu. WiWiążąże sie sięę ze skrze skróóceniem fazy podporu na ceniem fazy podporu na bolboląącej kocej końńczynie i szybkim czynie i szybkim przemieszczeniem masy ciaprzemieszczeniem masy ciałła na koa na końńczynczynęęzdrowzdrowąą (utykanie) (utykanie) npnp: Ch: Chóód antalgiczny d antalgiczny (przeciwb(przeciwbóólowy):lowy):

A. Marchewka

Page 6: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO I RODZAJE KOMPENSACJI I RODZAJE KOMPENSACJI cdcd..

-- w przypadku zapalenia nerwu kulszowego w przypadku zapalenia nerwu kulszowego chory chodzi na palcach dotknichory chodzi na palcach dotknięętej btej bóólem lem

kokońńczyny ustawiajczyny ustawiająąc stopc stopęę w zgiw zgięęciu ciu podeszwowym, zginajpodeszwowym, zginająąc koc końńczynczynęę w stawie w stawie

kolanowym i biodrowym (zapobiega to kolanowym i biodrowym (zapobiega to nacinaciąąganiu n. kulszowego)ganiu n. kulszowego)

A. Marchewka

Page 7: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO I RODZAJE KOMPENSACJI I RODZAJE KOMPENSACJI cdcd..

-- w przypadku gruw przypadku gruźźlicy biodra znaczne licy biodra znaczne pochylenie tupochylenie tułłowia ku stronie chorej tak by owia ku stronie chorej tak by śśrodek cirodek ciężężkokośści przemieci przemieśściciłł sisięę na zewnna zewnąątrz trz

bolboląącego stawu biodrowego.cego stawu biodrowego.

A. Marchewka

Page 8: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO I RODZAJE KOMPENSACJI CD.I RODZAJE KOMPENSACJI CD.

2. Ubytki i niedomoga mi2. Ubytki i niedomoga mięśęśni spowodowane:ni spowodowane:

-- zblizbliżżaniem lub oddalaniem przyczepaniem lub oddalaniem przyczepóów w mimięśęśniowychniowych

-- poraporażżeniem lub niedoweniem lub niedowłładem wiotkim lub adem wiotkim lub spastycznymspastycznym

Page 9: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

PRZYCZYNY CHODU PRZYCZYNY CHODU PATOLOGICZNEGO I RODZAJE PATOLOGICZNEGO I RODZAJE

KOMPENSACJI CD.KOMPENSACJI CD.

-- stanem zapalnym mistanem zapalnym mięśęśnini

-- dystrofidystrofiąą mimięśęśniowniowąą

-- urazem i ubytkiem wrodzonym miurazem i ubytkiem wrodzonym mięśęśnini

Page 10: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

Ad.2. Ubytki i niedomoga miAd.2. Ubytki i niedomoga mięśęśni:ni:

PrzykPrzykłład1. Ubytek miad1. Ubytek mięśęśnia czworognia czworogłłowego uda owego uda momożże bye byćć kompensowany przez mikompensowany przez mięśęśnie nie łłydki ydki kulszowokulszowo--goleniowe oraz migoleniowe oraz mięęsiesieńń popośśladkowy ladkowy

wielkiwielki

A. Marchewka

Page 11: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

Ad.2. Ubytki i niedomoga miAd.2. Ubytki i niedomoga mięśęśni ni cdcd..

PrzykPrzykłład2. Ubytek miad2. Ubytek mięśęśnia ponia pośśladkowego ladkowego wielkiego mowielkiego możże bye byćć kompensowany przez kompensowany przez mimięęsiesieńń czworogczworogłłowyowy udauda-- proste kolanoproste kolano

A. Marchewka

Page 12: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

Ad.2. Ubytki i niedomoga miAd.2. Ubytki i niedomoga mięśęśni ni cdcd..

PrzykPrzykłład3. Poraad3. Porażżenie zginaczy grzbietowych enie zginaczy grzbietowych stopy powoduje jej opadaniestopy powoduje jej opadanie-- pacjent pacjent

kompensuje ten ubytek przez nadmierne kompensuje ten ubytek przez nadmierne zginanie kozginanie końńczyn dolnych w stawach czyn dolnych w stawach

biodrowych i kolanowychbiodrowych i kolanowych

A. Marchewka

Page 13: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

Ad.2. ubytki i niedomoga miAd.2. ubytki i niedomoga mięśęśni ni cdcd::

PrzykPrzykłład4. poraad4. porażżenie mienie mięśęśni piszczelowych ni piszczelowych prowadzi do koprowadzi do końńskiego ustawienia stopy skiego ustawienia stopy i nadmiernego obcii nadmiernego obciążążania wewnania wewnęętrznego trznego

brzegu stopybrzegu stopy

A. Marchewka

Page 14: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

Ad.2. Ubytki i niedomoga miAd.2. Ubytki i niedomoga mięśęśni ni cdcd..

PrzykPrzykłład5. poraad5. porażżenie mienie mięśęśni strzani strzałłkowych kowych prowadzi do szpotawego ustawienia stopy prowadzi do szpotawego ustawienia stopy i nadmiernego obcii nadmiernego obciążążania zewnania zewnęętrznego trznego

brzegu stopy brzegu stopy

A. Marchewka

Page 15: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

ZABURZENIA CHODU NA TLE ZABURZENIA CHODU NA TLE NEUROGENNYM:NEUROGENNYM:

1. Ch1. Chóód hemiparetyczny d hemiparetyczny (kosz(kosząący, pocy, połłowiczo owiczo niedowniedowłładny)adny)--wystwystęępuje w puje w niedowniedowłładzie adzie popołłowiczym: owiczym: kokońńczyna gczyna góórna rna zgizgięęta, dolna ta, dolna wyprostowana, przy wyprostowana, przy chodzeniu chory chodzeniu chory wykonuje ruchy wykonuje ruchy koszkosząące.ce.

www.pandm.org.pl

Page 16: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

ZABURZENIA CHODU NA TLE ZABURZENIA CHODU NA TLE NEUROGENNYM:NEUROGENNYM:

2. Ch2. Chóód d ataktycznyataktyczny--wystwystęępuje po puje po uszkodzeniach muszkodzeniach móóżżddżżku, ku, w uszkodzeniach w uszkodzeniach sznursznuróów tylnych: chw tylnych: chóód d jest niepewny, kroki jest niepewny, kroki niernieróówne, dwne, dłługie, ugie, nadmierne zginanie nadmierne zginanie kolan, mocne uderzanie kolan, mocne uderzanie stopami, chory stale stopami, chory stale patrzy pod nogi.patrzy pod nogi.

www.pandm.org.pl

Page 17: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

ZABURZENIA CHODU NA TLE ZABURZENIA CHODU NA TLE NEUROGENNYM:NEUROGENNYM:

3. 3. ChChóód d parkinsonowskiparkinsonowski((hipokinetycznyhipokinetyczny))--wystwystęępuje w chorobie puje w chorobie Parkinsona: postawa Parkinsona: postawa pochylona, kopochylona, końńczyny czyny ggóórne nie balansujrne nie balansująą, , kroki skroki sąą drobne, drobne, powolne, chory ma powolne, chory ma problem z problem z zapoczzapocząątkowaniem ruchu tkowaniem ruchu ((propulsjapropulsja), a jak ju), a jak jużżruszy to z zatrzymaniem, ruszy to z zatrzymaniem, wystwystęępujpująą trudnotrudnośści w ci w chodzie do tychodzie do tyłłu u ((retropulsjaretropulsja) i na boki ) i na boki ((lateropulsjalateropulsja).).

www.pandm.org.pl

Page 18: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

ZABURZENIA CHODU NA TLE ZABURZENIA CHODU NA TLE NEUROGENNYM:NEUROGENNYM:

4. Ch4. Chóód d paraparetycznyparaparetycznywiotkiwiotki-- wystwystęępuje w puje w wiotkich wiotkich niedowniedowłładach adach kokońńczyn dolnych: czyn dolnych: chchóód powolny d powolny kokońńczyny zaczyny załłamujamująąsisięę, sk, skłłonnoonnośćść do do upadkupadkóów.w.

www.pandm.org.pl

Page 19: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

ZABURZENIA CHODU NA TLE ZABURZENIA CHODU NA TLE NEUROGENNYM:NEUROGENNYM:

5. Ch5. Chóód brodzd brodząący (kocy (końński, koguci)ski, koguci)-- wystwystęępuje puje w poraw porażżeniu nerweniu nerwóów strzaw strzałłkowych, przy kowych, przy poraporażżeniu mieniu mięśęśni prostownikni prostownikóów stopy i w stopy i palcpalcóów, w zapaleniach wielonerwowych, w w, w zapaleniach wielonerwowych, w niedowniedowłładach obwodowych KD: chory adach obwodowych KD: chory wysoko unosi kowysoko unosi końńczyny dolne (stopy sczyny dolne (stopy sąąopadniopadnięęte) starajte) starająąc sic sięę nie zaczepinie zaczepićć o o podpodłłoożże.e.

A. Prusiński „Neurologia praktyczna”

Page 20: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

ZABURZENIA CHODU NA TLE ZABURZENIA CHODU NA TLE NEUROGENNYM:NEUROGENNYM:

6. Ch6. Chóód d dystonicznydystoniczny-- wystwystęępuje w zaburzeniach puje w zaburzeniach na tle zna tle złłego i nieskoordynowanego napinania ego i nieskoordynowanego napinania rróóżżnych grup minych grup mięśęśni (napinajni (napinająą sisięę npnp. . jednoczejednocześśnie nie agoniagoniśścici i antagonii antagoniśści): w czasie ci): w czasie prpróóby chodzenia nastby chodzenia nastęępuje przymusowe puje przymusowe zgizgięęcie podeszwowe cacie podeszwowe całłej stopy i skrej stopy i skręęt t miednicy.miednicy.

A. Prusiński „Neurologia praktyczna”

Page 21: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

ZABURZENIA CHODU NA TLE ZABURZENIA CHODU NA TLE NEUROGENNYM:NEUROGENNYM:

7. Ch7. Chóód kaczkowatyd kaczkowaty-- wystwystęępuje w puje w dystrofiachdystrofiachmimięśęśniowych, wrodzonym zwichniniowych, wrodzonym zwichnięęciu stawciu stawóów w biodrowych, dysfunkcji mibiodrowych, dysfunkcji mięśęśni poni pośśladkowych ladkowych śśrednich, osteomalacji: w trakcie chodu rednich, osteomalacji: w trakcie chodu chwianie na boki, kochwianie na boki, kołłysanie siysanie sięę w stawach w stawach biodrowych na skutek niedowbiodrowych na skutek niedowłładu miadu mięśęśni ni obrobręęczy stawu biodrowego.czy stawu biodrowego.

A. Prusiński „Neurologia praktyczna”

Page 22: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

ZABURZENIA CHODU NA TLE ZABURZENIA CHODU NA TLE NEUROGENNYM:NEUROGENNYM:

8. Ch8. Chóód md móóżżddżżkowykowy-- wystwystęępuje w puje w uszkodzeniach muszkodzeniach móóżżddżżku, guzach robaka ku, guzach robaka mmóóżżddżżku, w zapaleniach ku, w zapaleniach wielonerwowychwielonerwowych, , SM: chSM: chóód na szerokiej podstawie z szeroko d na szerokiej podstawie z szeroko rozstawionymi korozstawionymi końńczynami dolnymi, czynami dolnymi, chwiejchwiejąący sicy sięę, chory zostawia tu, chory zostawia tułłóów w tyle w w tyle (tu(tułłóów nie nadw nie nadążąża za koa za końńczynami dolnymi).czynami dolnymi).

A. Prusiński „Neurologia praktyczna”

Page 23: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

ZABURZENIA CHODU NA TLE ZABURZENIA CHODU NA TLE NEUROGENNYM:NEUROGENNYM:

9. Ch9. Chóód d choreatycznychoreatyczny((plpląąsawiczysawiczy))--wystwystęępuje w puje w plpląąsawicy sawicy Huntingtona: na Huntingtona: na wwłłaaśściwciwąą czynnoczynnośćśćchodu nawarstwiajchodu nawarstwiająąsisięę ruchy mimowolne, ruchy mimowolne, skrskręęty tuty tułłowia, owia, kokońńczyn, ruchy czyn, ruchy „„tanecznetaneczne””, grymasy., grymasy.

www.pandm.org.pl

Page 24: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

KLASYFIKACJA ZABURZEKLASYFIKACJA ZABURZEŃŃ CHODU:CHODU:

Ze względu na wielość przyczyn zaburzeńchodu punktem wyjścia do klasyfikacji jest obraz kliniczny, etiologia lub patogeneza tych zaburzeń. Jedną z najczęściej stosowanych obecnie klasyfikacji jest opublikowana po raz pierwszy w latach 90. XX w. klasyfikacja wyróżniająca trzy anatomiczne i patofizjologiczne poziomy zaburzeń chodu: niski, środkowy i najwyższy:

www.ppn.viamedica.pl

Page 25: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

KLASYFIKACJA ZABURZEKLASYFIKACJA ZABURZEŃŃ CHODU CHODU cdcd::

� Poziom niski (LLGD, LOWER LEVEL GAIT DISORDERS) wynikają z uszkodzenia obwodowych narządów ruchu lub układów czucia, przede wszystkim głębokiego, oraz narządów zmysłów, takich jak wzrok i równowaga (układ przedsionkowy). Przykładem LLGD są zaburzenia chodu występujące przy zapaleniu i innych chorobach stawów, w chorobach nerwowo-mięśniowych, zaburzeniach czucia głębokiego, zaburzeniach widzenia lub układu przedsionkowo-błędnikowego.

www.ppn.viamedica.pl

Page 26: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

KLASYFIKACJA ZABURZEKLASYFIKACJA ZABURZEŃŃ CHODU:CHODU:

� Poziom środkowy (MLGD, MIDDLE LEVEL GAIT DISORDERS) spowodowany jest uszkodzeniem struktur głębokich mózgu, takich jak wzgórze i jądra podstawy oraz pień mózgu i móżdżek, a wiąże się z nieprawidłową integracją bodźców sensorycznych w „mapę przestrzenną” ruchu

www.ppn.viamedica.pl

Page 27: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

KLASYFIKACJA ZABURZEKLASYFIKACJA ZABURZEŃŃ CHODU CHODU cdcd::

lub nieprawidłową modulacją siły mięśniowej w strukturach jąder podkorowych, móżdżku i dróg korowo-rdzeniowych. Uszkodzenia w tym rejonie powodują: chód hemiplegiczny, móżdżkowy i wynikający z uszkodzenia lub dysfunkcji układu pozapiramidowego.

www.ppn.viamedica.pl

Page 28: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

KLASYFIKACJA ZABURZEKLASYFIKACJA ZABURZEŃŃ CHODU:CHODU:

� Poziom najwyższy (HLGD, HIGHER LEVEL GAIT DISORDERS) do niego zalicza się: tak zwany chód ostrożny, podkorowe zaburzenia równowagi, czołowe zaburzenia równowagi, izolowane zaburzenia rozpoczęcia chodu (zastygnięcia), chód czołowy i psychogenne zaburzenia chodu.

www.ppn.viamedica.pl

Page 29: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

KLASYFIKACJA 9KLASYFIKACJA 9--u WZORCu WZORCÓÓW CHODU W CHODU OPUBLIKOWANA W 2004r:OPUBLIKOWANA W 2004r:

� chód ataktyczny (nieregularny rytm, skrócenie kroku, poszerzenie podstawy), typowy dla ataksji móżdżkowej i czuciowej, ale także dla pląsawicy;

� chód z osłabienia (na przykład opadanie stopy, chód „kaczy”) w przebiegu chorób mięśni, polineuropatii i uszkodzenia dróg korowo-rdzeniowych;

www.ppn.viamedica.pl

Page 30: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

KLASYFIKACJA 9KLASYFIKACJA 9--u WZORCu WZORCÓÓW CHODU W CHODU OPUBLIKOWANA W 2004r:OPUBLIKOWANA W 2004r:

� chód sztywny (utrata płynności chodu, sztywność kończyn dolnych i tułowia, zmniejszenie rotacji tułowia, skrócony krok, wąska lub poszerzona podstawa, zmniejszony zakres ruchów w stawach kończyn), występujący w spastyczności, parkinsonizmie, dystonii, a także w zespole wielozawałowym

www.ppn.viamedica.pl

Page 31: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

KLASYFIKACJA 9KLASYFIKACJA 9--u WZORCu WZORCÓÓW CHODU W CHODU OPUBLIKOWANA W 2004r OPUBLIKOWANA W 2004r cdcd::

� chód skręcający (zmiana kierunku chodu w jedną stronę) w chorobach układu przedsionkowo-błędnikowego i móżdżku;

� chód z zastygnięciami (trudności przy rozpoczęciu i zmianie kierunku chodu), typowy dla parkinsonizmu, zespołu wielozawałowego, wodogłowia normotensyjnego i innych uszkodzeń płatów czołowych;

www.ppn.viamedica.pl

Page 32: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

KLASYFIKACJA 9KLASYFIKACJA 9--u WZORCu WZORCÓÓW CHODU W CHODU OPUBLIKOWANA W 2004r OPUBLIKOWANA W 2004r cdcd::

� chód na poszerzonej podstawie w chorobach robaka móżdżku, ale także w innych uszkodzeniach móżdżku i w zespole wielozawałowym;

� chód na wąskiej podstawie, w chorobie Parkinsona lub w spastyczności;

www.ppn.viamedica.pl

Page 33: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

KLASYFIKACJA 9KLASYFIKACJA 9--u WZORCu WZORCÓÓW CHODU W CHODU OPUBLIKOWANA W 2004r OPUBLIKOWANA W 2004r cdcd::

� chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia istoty białej, ale występujący w wielu innych chorobach, szczególnie przebiegających z lękiem;

� chód dziwaczny (dziwaczny wzorzec chodu, odbiegający od wyżej opisanych), w którym mieści się chód psychogenny, ale także chód u osób z dystonią czy spowodowany lękiem przed upadkiem

www.ppn.viamedica.pl

Page 34: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

PRZYCZYNY ZABURZEPRZYCZYNY ZABURZEŃŃ CHODU PO 65rCHODU PO 65rżż::

Badacze z Harvard Medical School z Bostonu na materiale 120 chorych po 65rż.

diagnozowanych z powodu zaburzeń chodu stwierdzili, że najczęstszą ich przyczyną była:

� niedoczulica 18%

� choroby mięśni 17%

� zespół wielozawałowy 15%

Page 35: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

PRZYCZYNY ZABURZEPRZYCZYNY ZABURZEŃŃ CHODU PO 65rCHODU PO 65rżż::

� parkinsonizm 12%

� wodogłowie 7%

� zwyrodnienie móżdżku 7%

� zaburzenia psychogenne 3%

Page 36: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

USPRAWNIANIE ZABURZEUSPRAWNIANIE ZABURZEŃŃ CHODU:CHODU:

ĆĆWICZENIA POPRAWIAJWICZENIA POPRAWIAJĄĄCE STABILIZACJCE STABILIZACJĘĘ I I RRÓÓWNOWAGWNOWAGĘĘ I ZAKRES RUCHOMOI ZAKRES RUCHOMOŚŚCI:CI:

1. Unoszenie pośladków w górę: 2. Unoszenie pośladków + dodanie uniesienia kończyny dolnej wyprostowanej:

www.pandm.org.pl

Page 37: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

USPRAWNIANIE ZABURZEUSPRAWNIANIE ZABURZEŃŃ CHODU:CHODU:

ĆĆWICZENIA POPRAWIAJWICZENIA POPRAWIAJĄĄCE STABILIZACJCE STABILIZACJĘĘ, , RRÓÓWNOWAGWNOWAGĘĘ I ZAKRES RUCHOMOI ZAKRES RUCHOMOŚŚCI:CI:

3.3. Leżąc na boku, odwodzenie kończyny w górę ( z taśmą lub bez):

4.4. W pozycji leW pozycji leżążącej cej rotacja na boki lekko rotacja na boki lekko ugiugięętych kotych końńczyn czyn dolnych:dolnych:

www.pandm.org.pl

Page 38: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

USPRAWNIANIE ZABURZEUSPRAWNIANIE ZABURZEŃŃ CHODU:CHODU:

ĆĆWICZENIA POPRAWIAJWICZENIA POPRAWIAJĄĄCE STABILIZACJCE STABILIZACJĘĘ, , RRÓÓWNOWAGWNOWAGĘĘ I ZAKRES RUCHOMOI ZAKRES RUCHOMOŚŚCI:CI:

5. W le5. W leżżeniu na plecach eniu na plecach odwodzenie jednej koodwodzenie jednej końńczyny czyny dolnej w bok:dolnej w bok:

6. Z pozycji kl6. Z pozycji klęęcznej cznej przejprzejśście do pozycji na cie do pozycji na palce z lekkim palce z lekkim uniesieniem bioder:uniesieniem bioder:

www.pandm.org.pl

Page 39: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

USPRAWNIANIE ZABURZEUSPRAWNIANIE ZABURZEŃŃ CHODU:CHODU:

ĆĆWICZENIA POPRAWIAJWICZENIA POPRAWIAJĄĄCE STABILIZACJCE STABILIZACJĘĘ, , RRÓÓWNOWAGWNOWAGĘĘ I ZAKRES RUCHOMOI ZAKRES RUCHOMOŚŚCI:CI:

7. Le7. Leżążąc na brzuchu na pic na brzuchu na piłłce ce uniesienie kouniesienie końńczyny dolnej czyny dolnej nastnastęępnie dodanie uniesienia pnie dodanie uniesienia przeciwlegprzeciwległłej koej końńczyny gczyny góórnej:rnej:

8. W pozycji siedz8. W pozycji siedząącej cej przenoszenie ciprzenoszenie ciężężaru ciaaru ciałła a z jednego boku na drugi:z jednego boku na drugi:

Page 40: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

USPRAWNIANIE ZABURZEUSPRAWNIANIE ZABURZEŃŃ CHODU:CHODU:

ĆĆWICZENIA POPRAWIAJWICZENIA POPRAWIAJĄĄCE STABILIZACJCE STABILIZACJĘĘ, , RRÓÓWNOWAGWNOWAGĘĘ I ZAKRES RUCHOMOI ZAKRES RUCHOMOŚŚCI:CI:

9. Siedz9. Siedząąc na pic na piłłce przenoszenie ce przenoszenie ciciężężaru ciaaru ciałła z jednej strony na a z jednej strony na drugdrugąą z ruchami zgiz ruchami zgięęcia i cia i wyprostu kowyprostu końńczyn gczyn góórnych.rnych.

10. W pozycji siedz10. W pozycji siedząącej cej bokiem do bokiem do śściany z ciany z podparciem z typodparciem z tyłłu ru ręękami kami dociskanie kolanem pidociskanie kolanem piłłki ki do do śściany (noga ciany (noga dociskajdociskająąca ugica ugięęta w ta w kolanie).kolanie).

www.pandm.org.pl

Page 41: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

USPRAWNIANIE ZABURZEUSPRAWNIANIE ZABURZEŃŃ CHODU:CHODU:

ĆĆWICZENIA POPRAWIAJWICZENIA POPRAWIAJĄĄCE STABILIZACJCE STABILIZACJĘĘ, , RRÓÓWNOWAGWNOWAGĘĘ I ZAKRES RUCHOMOI ZAKRES RUCHOMOŚŚCI:CI:

11. Rotacja tu11. Rotacja tułłowia na piowia na piłłce:ce: 12. Wychylenia do przodu i 12. Wychylenia do przodu i do tydo tyłłu na piu na piłłce z ce z asekuracjasekuracjąą::

www.pandm.org.pl

Page 42: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

USPRAWNIANIE ZABURZEUSPRAWNIANIE ZABURZEŃŃ CHODU:CHODU:

ĆĆWICZENIA POPRAWIAJWICZENIA POPRAWIAJĄĄCE STABILIZACJCE STABILIZACJĘĘ, , RRÓÓWNOWAGWNOWAGĘĘ I ZAKRES RUCHOMOI ZAKRES RUCHOMOŚŚCI:CI:

13. Siedz13. Siedząąc na pic na piłłce z asekuracjce z asekuracjąąruchy na boki:ruchy na boki:

14. Na kr14. Na krążążku (poduszce ku (poduszce sensomotorycznej) sensomotorycznej) stawanie na pistawanie na pięęty i na ty i na palce:palce:

www.pandm.org.pl

Page 43: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

USPRAWNIANIE ZABURZEUSPRAWNIANIE ZABURZEŃŃ CHODU:CHODU:

ĆĆwiczenia poprawiajwiczenia poprawiająące jakoce jakośćść chodu i postawchodu i postawęę::

1. W pozycji siedz1. W pozycji siedząącej unoszenie barkcej unoszenie barkóów do gw do góóry, do ry, do przodu, do typrzodu, do tyłłuu

2. W pozycji siedz2. W pozycji siedząącej ruchy okrcej ruchy okrężężne barkami:ne barkami:

www.pandm.org.pl

Page 44: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

USPRAWNIANIE ZABURZEUSPRAWNIANIE ZABURZEŃŃ CHODU:CHODU:

ĆĆwiczenia poprawiajwiczenia poprawiająące jakoce jakośćść chodu i postawchodu i postawęę::

3. W siadzie lub w staniu 3. W siadzie lub w staniu krekreśślenie poziomych lenie poziomych óósemek: semek:

4. W siadzie marsz w 4. W siadzie marsz w miejscu:miejscu:

www.pandm.org.pl

Page 45: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

USPRAWNIANIE ZABURZEUSPRAWNIANIE ZABURZEŃŃ CHODU:CHODU:

ĆĆwiczenia poprawiajwiczenia poprawiająące jakoce jakośćść chodu i postawchodu i postawęę::5. W siadzie marsz w miejscu z 5. W siadzie marsz w miejscu z

naprzemiennymi ruchami naprzemiennymi ruchami kokońńczyn gczyn góórnych: rnych:

6. W staniu marsz w 6. W staniu marsz w miejscu z maszerowaniem miejscu z maszerowaniem rręękami po kami po śścianie:cianie:

www.pandm.org.pl

Page 46: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

USPRAWNIANIE ZABURZEUSPRAWNIANIE ZABURZEŃŃ CHODU:CHODU:

Pobudzanie chodu metodPobudzanie chodu metodąąPNF:PNF:

www.pandm.org.pl

Page 47: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

USPRAWNIANIE ZABURZEUSPRAWNIANIE ZABURZEŃŃ CHODU:CHODU:

Oporowanie chodu metodOporowanie chodu metodąąPNF:PNF:

www.pandm.org.pl

Page 48: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

BIBLIOGRAFIA:BIBLIOGRAFIA:

�� Antoni Antoni PrusiPrusińńskiski „„Neurologia praktycznaNeurologia praktyczna”” PZWL 2007r.PZWL 2007r.

�� www.pandm.org.plwww.pandm.org.pl..

�� www.ppn.viamedica.plwww.ppn.viamedica.pl

�� Anna Marchewka wykAnna Marchewka wykłłady z kinezyterapii 2006r.ady z kinezyterapii 2006r.

Page 49: ZABURZENIA CHODU W R ÓŻNYCH JEDNOSTKACH … CHODU W RÓŻNYCH... · chód ostrożny (powolny, krótki krok i obracanie się całym ciałem), charakterystyczny dla podkorowego uszkodzenia

www.pandm.orgwww.pandm.org

DZIDZIĘĘKUJKUJĘĘ ZA UWAGZA UWAGĘĘ