„Podstawy prawa” - isaplublin.pl · Projekt pt. „Rozwiń z nami firmę” współfinansowany...

Projekt pt. „Rozwiń z nami firmę” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Materiały dydaktyczne na szkolenie

„Podstawy prawa”

realizowane w ramach projektu pn. „Rozwiń z nami firmę”

współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej






realizowane w ramach projektu pn. „Rozwiń z nami firmę”

współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej


w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

Priorytet: VIII Regionalne kadry gospodarki

Działanie: 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie

Poddziałanie: 8.1.1 Wspieranie rozwoju i kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla

przedsiębiorstw

przez

Acton Training Center Ltd. Sp. z o.o. Oddział w Polsce

w partnerstwie z

Instytutem Spraw Administracji Publicznej w Lublinie

projekt pn. „Rozwiń z nami firmę”

Nr umowy:

627/POKL.08.01.01-06-401/12-00





opracowanie

Maciej Podleśny



PROGRAM SZKOLENIA

Nazwa szkolenia „Podstawy prawa”

BLOKI TEMATYCZNE Z KRÓTKĄ CHARAKTERYSTYKĄ

Lp. Nazwa bloku tematycznego Charakterystyka bloków tematycznych Liczba godzin bloku

tematycznego

Zasady i warunki wykonywania działalności gospodarczej

Prezentacja podstawowych definicji, takich jak przedsiębiorca, przedsiębiorstwo, firma itp zasady i formy wykonywania działalności gospodarczej, zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej, obowiązki przedsiębiorców

5

Obowiązki przedsiębiorcy w zakresie przepisów BHP, budowlanych, sanitarnych, przeciwpożarowych oraz ochrony środowiska.

Analiza poszczególnych aktów prawnych celem zaprezentowania ciążących na przedsiębiorcach obowiązków związanych z wykonywaniem działalności gospodarczej

5

Wybrane zagadnienia prawa podatkowego

Wskazanie podstawowych zasad prawa podatkowego oraz rodzajów opodatkowania przedsiębiorców oraz warunków wyboru poszczególnych sposobów opodatkowania

5

Wybrane zagadnienia prawa administracyjnego

Analiza kluczowych z punktu widzenia przedsiębiorców przepisów prawa administracyjnego materialnego oraz procesowego

5

Przygotowanie skargi w trybie postępowania skargowego oraz zaskarżenia przewlekłości postępowania

Analiza studium przypadku, zaproponowanie właściwego rozwiązania oraz sporządzenie pism procesowych

10

Przygotowanie pism procesowych mających na celu weryfikacje decyzji administracyjnej

Analiza studium przypadku, zaproponowanie właściwego rozwiązania oraz sporządzenie pism procesowych

10



Przygotowanie umowy sprzedaży

Zapoznanie się z przepisami prawa regulującymi omawiane zagadnienie oraz samodzielne sporządzenie umowy w stosunku do wskazanego stanu faktycznego

10

Przygotowanie wniosku o przywrócenie terminu wraz ze sporządzeniem środka zakarznia

Zapoznanie się z przepisami prawa regulującymi omawiane zagadnienie oraz samodzielne sporządzenie pism procesowych w stosunku do wskazanego stanu faktycznego

10

Analiza i rozwiązywanie pytań związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, prawa pracy, prawa podatkowego i prawa administracyjnego

Sprawdzenie nabytej wiedzy oraz umiejętności poprzez udzielenie poprawnych odpowiedzi na przygotowane pytania testowe

20



SYLABUS SZKOLENIA

Nazwa szkolenia Podstawy prawa

Wymiar godzinowy 80 godzin

Forma zajęć Wykład, studia przypadku, problemowa analiza pytań testowych

Cel szkolenia Celem szkolenia jest zapoznanie uczestników z wybranymi przepisami prawa związanymi z funkcjonowaniem przedsiębiorców, prawem podatkowym oraz administracyjnym

Nabyte umiejętności przez uczestnika

Uczestnicy szkolenia będą potrafili stosować odpowiedni przepisy prawa celem wyboru odpowiedniej formy prowadzenia działalności gospodarczej, będą znali obowiązki przedsiębiorców, potrafili rozważyć wybór odpowiedniej formy opodatkowania, sporządzać podstawowe umowy oraz pisma procesowe

OPIS BLOKÓW TEMATYCZNYCH

Lp. Nazwa bloku tematycznego Opis bloku tematycznego Liczba godzin

Przedsiębiorcy i ich oznaczenia.

Definicja poszczególnych pojęć związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej

2

Formy prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby fizyczne.

Omówienie jednoosobowej działalności gospodarczej, spółki cywilnej oraz sółek kapitałowych

4

Zasady prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorców

Analiza zasad na podstawie obowiązujących przepisów prawa oraz wybranego orzecznictwa

2

Obowiązki przedsiębiorcy Obowiązki ewidencyjne, podatkowe księgowe przedsiębiorców

2

Przepisy BHP Wymogi względem pracowników, organizacja szkoleń i obowiązki ciążące na przedsiębiorcach

2



Pierwsza pomoc i ochrona przeciwpożarowa

Obowiązki przedsiębiorców w zakresie przepisów. Uprawnienia kontrolne służb pożarowych

2

Mały i średni przedsiębiorca, jako podmiot korzystający ze środowiska

Wymagania prawne w zakresie korzystania ze środowiska. Uzyskiwanie przez przedsiębiorców stosownych pozwoleń

Formy opodatkowania przedsiębiorców

Omówienie wyboru formy opodatkowania: zasady ogólne, podatek liniowy, ryczałt, karta podatkowa

4

Terminy w prawie i postępowaniu administracyjnym

Terminy załatwienia sprawy administracyjnej, przywrócenie terminu stronie postępowania

1

Sposoby weryfikacji rozstrzygnięć w postępowaniu administracyjnym

Odwołanie od decyzji, weryfikacja rozstrzygnięć ostatecznych wznowienie postępowania, stwierdzenie nieważności decyzji itp.

3

Analiza i wybór odpowiedniej formy opodatkowania

Wybór odpowiednich wariantów opodatkowania na podstawie wskazanych przykładów

10

Sporządzeni umowy sprzedaży Analiza stanu faktycznego i sporządzenie stosownej umowy na podstawie wskazanych przepisów prawa

10

Przygotowanie skargi w trybie postępowania skargowego oraz zaskarżenia przewlekłości postępowania

Wybór odpowiedniego środka prawnego i sporządzenie pism procesowych

10

Sporządzenie pisma procesowego celem weryfikacji rozstrzygnięcia administracyjnego

Wybór odpowiedniego środka prawnego i sporządzenie pism procesowych

10

Analiza, rozwiązanie oraz omówienie pytań sprawdzających nabyte umiejętności

Prawo gospodarcze, prawo pracy, prawo podatkowe, prawo cywilne oraz prawo administracyjne

20

Stosowane pomoce dydaktyczne



Literatura uzupełniająca 1. C. Kosikowski, Publiczne prawo gospodarcze Polski i Unii Europejskiej, 2010

2. A. Kidyba, Prawo handlowe, 2012

3. M. Wierzbowski, M. Szubiakowski, A. Wiktorowska, Postępowanie administracyjne - ogólne, podatkowe, egzekucyjne i przed sądami administracyjnymi, 2012

4. T. Liszcz, Prawo pracy, 2012

MATERIAŁY DYDAKTYCZNE

Zasady i warunki wykonywania działalności gospodarczej

I. Określenie ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej oraz wolność prowadzenia działalności

gospodarczej

Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w art. 20, 21 i 22 stanowi, że społeczna gospodarka rynkowa oparta jest

na działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów

społecznych. Ograniczenie wolności gospodarczej wg Konstytucji RP jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i

tylko ze względu na ważny interes publiczny. Rzeczypospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia.

Podejmowanie działalności gospodarczej Prawa osoby zamierzającej rozpocząć działalność Gospodarczą

Podejmowanie, wykonywanie, zawieszenie wykonywania i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla

każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa, stanowi o tym art. 6

ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Zgodnie z w/w ustawą – działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana,

handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność

zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności

wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa,

leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i

świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.

Zwrócić należy uwagę na pewne ograniczenia wynikające z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej

związane z podejmowaniem wykonywania działalności gospodarczej. W szczególności dotyczy to reglamentacji

działalności poprzez konieczność uzyskania przez osobę zamierzającą prowadzić działalność gospodarczą w

konkretnej dziedzinie stosownego zezwolenia, koncesji zgłoszenia, licencji czy wpisu do rejestru działalności

regulowanej. Związane jest to najczęściej z koniecznością spełnienia przez przedsiębiorcę szeregu szczególnych

warunków określonych w odrębnych przepisach. Osoba fizyczna, aby mogła wykonywać samodzielnie



działalność gospodarczą czy to jako jednoosobowy przedsiębiorca, czy to wspólnik jakiejkolwiek spółki, musi

posiadać pełną zdolność do czynności prawnych, która uregulowana jest przepisami kodeksu cywilnego. Z w/w

przepisów wynika, że pełną zdolność do czynności prawnych osiąga się w zasadzie z chwilą ukończenia

osiemnastu lat, to jest uzyskania pełnoletności.

II. Przedsiębiorca

Działalność gospodarczą określoną w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej prowadzi przedsiębiorca.

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której

odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub

zawodową. Podjęcie działalności gospodarczej może nastąpić w dniu złożenia wniosku o wpis do ewidencji

działalności gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą pod firmą, którą ujawnia się we właściwym dla danego

przedsiębiorcy rejestrze (np. ewidencja działalności gospodarczej, rejestr przedsiębiorców KRS). W przypadku

prowadzenia działalności przez osobę fizyczną, jej firmą jest jej imię i nazwisko. Do firmy można włączyć

pseudonim lub określenia wskazujące na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz

inne określenia dowolnie obrane. Przy określaniu firmy przedsiębiorcy zwrócić jednak należy uwagę, na fakt, że

firma powinna się odróżniać dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym

samym rynku oraz na to, że firma nie może wprowadzać w błąd w szczególności co do osoby przedsiębiorcy,

przedmiotu działalności, miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia Firma przedsiębiorcy jest prawnie chroniona.

Przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego

działania, chyba, że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać usunięcia

jego skutków, złożenia oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie, naprawienia na zasadach

ogólnych szkody majątkowej lub wydania korzyści uzyskanej przez osobę, która dopuściła się naruszenia.

Uregulowania dotyczące firmy zawarte są w przepisach kodeksu cywilnego w Dziale III.

III. Przedsiębiorcy i ich oznaczenia.

Każdy przedsiębiorca, czy to osoba fizyczna, czy to osoba prawna, czy to inna jednostka organizacyjna nie

posiadająca osobowości prawnej prowadzi swoją działalność wykorzystując do tego celu zorganizowany zespół

składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej. Zgodnie z

art. 55.1 Kodeksu cywilnego tak zorganizowany zespół składników jest przedsiębiorstwem. Obejmuje ono w

szczególności: 1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa

przedsiębiorstwa), 2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materia-łów, towarów i wyrobów,

oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości, 3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy

nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych

stosunków prawnych, 4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne, 5) koncesje, licencje

i zezwolenia, 6) patenty i inne prawa własności przemysłowej, 7) tajemnice przedsiębiorstwa,8) księgi i



dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Bez względu na to, przedsiębiorca prowadzi

działalność gospodarczą dużych, średnich czy małych rozmiarów w skład jego przedsiębiorstwa wchodzą wyżej

wymienione składniki.

Formy prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby fizyczne.

Osoby fizyczne mają do wyboru różne formy organizacyjne prowadzenia działalności gospodarczej. Mogą ją

prowadzić jednoosobowo, występują wówczas samodzielnie jako przedsiębiorcy. Mogą także prowadzić tę

działalność z innymi osobami w ramach form dopuszczonych przez przepisy prawa. Dotyczy to w szczególności

spółki cywilnej, spółek prawa handlowego oraz spółdzielni. Spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu

przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Spółkę cywilną tworzą wspólnicy będący

przedsiębiorcami działającymi na podstawie w/w ustawy w zakresie wykonywanej przez nich działalności

gospodarczej. Aby prowadzić działalność w wyżej wymienionej formie wspólnicy – przedsiębiorcy zawierają

umowę spółki cywilnej w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego zawarte w szczególności w art. 860 do 875.

Ustrój spółki cywilnej jako formy grupowej prowadzenia działalności przez minimum dwóch przedsiębiorców i

zasady wewnętrzne pomiędzy wspólnikami uregulowane są w umowie, zawartej w formie pisemnej. Zawierając

umowę spółki cywilnej wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez

działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów, które mogą polegać na wniesieniu do

spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług. Dodatkowo w umowie spółki wspólnicy zawierają

postanowienia dotyczące między innymi: prowadzenia spraw spółki, zakresu zwykłych czynności,

reprezentowania spółki, udziału w zyskach i stratach, czasu jej obowiązywania, rozwiązania spółki. Większość

uregulowań dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej zależy od woli stron –

wspólników, gdyż przepisy dotyczące spółki dopuszczają taką możliwość. Zwrócić jednak należy uwagę na fakt,

że przepisy bezwzględnie obowiązujące (nie podlegające woli stron) będą obowiązywały w takim zakresie, jak

jest to przewidziane w kodeksie cywilnym. Dotyczy to w szczególności zasady ponoszenia odpowiedzialności za

zobowiązania spółki, która to zasada stanowi, że za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie.

Wobec wierzycieli za zobowiązania odpowiadają oni całym swoim majątkiem .O wyborze działalności w formie

spółki handlowej decydują osoby zainteresowane grupowym (z wyjątkiem jednoosobowej spółki z ograniczoną

odpowiedzialnością lub jednoosobowej spółki akcyjnej) prowadzeniem działalności gospodarczej. Zawierając

umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu

przez wniesienie wkładów oraz jeżeli umowa lub statut tak stanowi przez współdziałanie w określony sposób.

Stanowi o tym art. 3 ustawy z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 z

późn. zm.) Kodeks spółek handlowych reguluje tworzenie, organizację funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie,

podział i przekształcenie spółek, wśród których wyróżnia się: spółki osobowe – nie posiadające osobowości

prawnej i jednostki bardziej sformalizowane – spółki kapitałowe, będące osobami prawnymi. Do spółek

osobowych należą: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo akcyjna, zaś



spółkami kapitałowymi są: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna.24Podstawą działania

każdej ze spółek jest zawarcie stosownej umowy (statutu) oraz wpis do rejestru przedsiębiorców Krajowego

Rejestru Sądowego prowadzonego przez sąd rejonowy sąd gospodarczy właściwy ze względu na siedzibę spółki,

a poprzedzony sporządzeniem przez osoby zainteresowane szeregu dodatkowych dokumentów wymaganych dla

utworzenia danego rodzaju spółki oraz dokumentów w postaci formularzy KRS i formularzy składanych w ramach

tzw. jednego okienka (REGON, NIP I ZUS).

Każda ze spółek handlowych uregulowana jest odmiennie i tak w szczególności:

- spółka jawna powstaje w wyniku zawarcia w formie pisemnej umowy pomiędzy wspólnikami. Zasadniczo w

swoim działaniu zbliżona jest do spółki cywilnej, jednak to co ją zdecydowanie odróżnia od w/w formy jest fakt, że

jest przedsiębiorcą (w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej), prowadzi

przedsiębiorstwo pod własną firmą, a każdy z jej wspólników odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia

całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką ( z tym że wierzyciel spółki może

prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna).

-spółka partnerska jest spółką osobową tworzoną przez wspólników w celu wykonywania

wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Partnerami w spółce mogą być osoby

posiadające prawo wykonywania w następujących zawodów: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera

budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów

wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza,

pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza

przysięgłego. Jakkolwiek spółka partnerska w swoim działaniu zbliżona jest do spółki jawnej, jednak zasadnicza

różnica między nimi polega na odmiennym uregulowaniu zasad ponoszenia odpowiedzialności za zobowiązania

spółki. Zgodnie bowiem z art. 95 kodeksu spółek handlowych partner w spółce partnerskiej nie ponosi

odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów

wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób

zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały

kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki. Umowa

spółki partnerskiej winna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności, zaś do zgłoszenia wniosku o

wpis spółki do rejestru przedsiębiorców, oprócz dokumentów wymaganych dla spółki partnerskiej, niezbędne jest

złożenie dokumentów potwierdzających uprawnienia każdego partnera do wykonywania wolnego zawodu.

- spółka komandytowa jest spółką osobową prowadzącą przedsiębiorstwo pod własną firmą, w której wobec

wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz) a

odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona do określonej w umowie

wysokości – sumy komandytowej. Umowa spółki winna być zawarta w formie aktu notarialnego. W zasadzie

zarówno spółka partnerska jak i komandytowa, poza swoimi odrębnościami wynikającymi z istoty każdej z nich w

swoich działaniach zbliżona jest do spółki jawnej. Najbardziej sformalizowaną formą w obrębie spółek osobowych



jest spółka komandytowo-akcyjna, która to spółka prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a w której wobec

wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz),

a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. W związku z takim założeniem, jeśli przepisy kodeksu

handlowego w dziale dotyczą-cym w/w spółki nie regulują jakichś zagadnień, odpowiednio stosuje się: w zakresie

stosunku prawnego komplementariuszy, zarówno między sobą, wobec wszystkich akcjonariuszy, jak i wobec

osób trzecich, a także wkładów tychże wspólników do spółki, z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy –

odpowiednio przepisy dotyczące spółki jawnej, w pozostałych sprawach odpowiednio przepisy dotyczące spółki

akcyjnej. W spółce komandytowo-akcyjnej występuje kapitał zakładowy, który powinien wynosić przynajmniej 50

000 zł. Podstawą utworzenia spółki akcyjnej jest sporządzenie przez założycieli w formie aktu notarialnego

statutu spółki. Spółki kapitałowe, to jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna są formami

prowadzenia działalności gospodarczej najbardziej znanymi, gdyż były one często tworzone jeszcze w okresie

obowiązywania kodeksu handlowego z 1934 roku. Przepisy kodeksu spółek handlowych, które weszły w życie 1

stycznia 2001 uwzględniły doświadczenia wynikające z funkcjonowania wymienionych spółek w okresie końca lat

dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku w nowej rzeczywistości politycznej, społecznej i gospodarczej w Polsce. Nie

zmieniły jednak istoty tych organizacji gospodarczych, zasad ich tworzenia i funkcjonowania.

- spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – jest to spółka kapitałowa, która może być utworzona przez jedną lub

więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym. Posiada osobowość prawną. Wspólnicy spółki nie

odpowiadają za zobowiązania spółki, a wobec spółki zobowiązani są do świadczeń określonych w umowie.

Kapitał zakładowy spółki z ograniczoną odpowiedzialności wynosi 5 000 zł i dzieli się na udziały (równe lub

nierówne), z tym że wartość nominalna jednego udziału nie może być niższa niż 50 zł. Umowa spółki winna być

zawarta w formie aktu notarialnego. Przedmiotem wkładu do spółki mogą być zarówno pieniądze jak i rzeczy i

prawa, z tym że nie może być wkładem prawo niezbywalne lub świadczenie pracy lub usług. Spółka z

ograniczoną odpowiedzialnością działa poprzez swoje organy. Obligatoryjnymi organami są: zgromadzenie

wspólników, którym są wszyscy wspólnicy, a które jest najwyższym organem spółki podejmują-cym uchwały w

najważniejszych jej sprawach i zarząd spółki, który działa jako organ zarządzający i wykonawczy, to jest prowadzi

jej sprawy, reprezentuje ją wobec osób trzecich i ponosi odpowiedzialność za swoje działania. W spółce z

ograniczoną odpowiedzialnością mogą działać także organy nadzoru: rada nadzorcza i komisja rewizyjna. W

zasadzie ustanowienie organów nadzoru zależy od woli wspólników. Wyjątek stanowią spółki o kapitale

zakładowym przewyższającym 500 000 zł i liczbę wspólników 25. W takich spółkach powinna być ustanowiona

rada nadzorcza lub komisja rewizyjna. Przepisy kodeksu spółek handlowych dają szerokie uprawnienia

wspólnikom do skonstruowania umowy spółki według własnej woli. Pamiętać jednak należy, że niektóre zasady

dotyczące spółki są zawarte w przepisach bezwzględnie obowiązujących, zatem w bieżącej działalności spółki

należy sięgać nie tylko do umowy spółki ale także do kodeksu spółek handlowych.

- spółka akcyjna – jest spółką kapitałową i z analizy przepisów kodeksu spółek handlowych wynika, że jest to

forma działalności gospodar-26czej przewidziana dla większych przedsięwzięć gospodarczych. Jej



funkcjonowanie jest najbardziej sformalizowane i jakkolwiek w szeregu przypadków zbliżona jest do spółki z

ograniczoną odpowiedzialnością (w szczególności: osobowość prawna, zobowiązanie akcjonariuszy do

świadczeń jedynie określonych w statucie, kapitał zakładowy podzielony na akcje, brak odpowiedzialności

akcjonariuszy za zobowiązania spół-ki, działanie poprzez swoje organy) jednak wiele uregulowań jest

odmiennych (np. w szczególności: minimalny kapitał zakładowy 100 000 zł, akcje imienne i na okaziciela,

konieczność protokołowania notarialnego walnych zgromadzeń, konieczność corocznego badania sprawozdania

finansowego przez biegłego rewidenta, różne sposoby podwyższania kapitału zakładowego). Dokonując zatem

wyboru prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki akcyjnej, zainteresowane osoby muszą zdawać

sobie sprawę z tego, że działalność taka obciążona będzie dodatkowymi kosztami, o których mowa powyżej oraz

z koniecznością korzystania z usług doradców: prawników i ekonomistów.

Działalność gospodarcza może być prowadzona także przez spółdzielnie i spółdzielnie socjalne. Zgodnie z

ustawą z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych oraz ustawa z dnia 16 września 1982 r. – Prawo

spółdzielcze. Spółdzielnią jest dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób o zmiennym składzie

osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi działalność

gospodarczą. Spółdzielnią socjalną jest spółdzielnia, która mogą założyć następujące osoby: bezrobotne, osoby

wymienione w przepisach ustawy o zatrudnieniu socjalnym oraz osoby niepełnosprawne. Liczba założycieli takiej

spółdzielni nie może być mniejsza niż pięć osób. Zwrócić należy uwagę na fakt, że w definicji działalności

gospodarczej zawartej w art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej pojawia się stwierdzenie, że

działalnością gospodarczą jest również działalność zawodowa, która wykonywana jest w sposób zorganizowany i

ciągły. Dotyczy to w szczególności prowadzenia działalności przez osoby wykonujące tzw. wolne zawody.

Jakkolwiek brak jest definicji wolnego zawodu, jednak po analizie przepisów kodeksu spółek handlowych

dotyczących spółki partnerskiej można wysnuć wniosek, że działalność zawodową wykonują reprezentanci

zawodów wymienionych w w/w przepisach, o których mowa powyżej. Wykonywanie wolnych zawodów

najczęściej uregulowane jest odrębnymi aktami prawnymi dotyczącymi każdego z nich. Cechami

charakterystycznymi wolnych zawodów są w szczególności: konieczność posiadania odpowiednich kwalifikacji,

predyspozycji i wiedzy, osobiste świadczenie czynności zawodowych, niezależność zawodowa, najczęściej

obowiązkowa przynależność do samorządu zawodowego. Osoba zamierzająca wykonywać wolny zawód winna

znać przepisy dotyczące danej grupy zawodowej oraz zasady wykonywania wolnego zawodu, który reprezentuje.

IV. Zasady prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorców

Prowadząc działalność gospodarczą przedsiębiorca działa zgodnie z przepisami prawa na zasadach uczciwej

konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów. Wykonywane przez

siebie czynności opiera w szczególności o przepisy prawa cywilnego. Dotyczy to przede wszystkim przepisów

regulujących zagadnienie zobowiązań. Zastosowanie mają w szczególności przepisy części ogólnej 27z zakresu

zobowiązań, jak i dotyczące umów: zlecenia, o dzieło i innych związanych z typem prowadzonej przez siebie

działalności. Prowadzenie działalności gospodarczej w zasadzie polega na stałym zawieraniu umów i ich



wykonywaniu. Najistotniejsze znaczenie w tym zakresie będzie miała zasada swobody umów wyrażona w art.

353.1 kodeksu cywilnego o brzmieniu następującym: „Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny

według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani

zasadom współżycia społecznego”. Z wymienionej powyżej zasady wynika, że istnieje swoboda w zawarciu lub

nie zawarciu umowy, wybór kontrahenta zależy od woli strony zamierzającej zawrzeć umowę, zasadniczo treść

umowy może być ustalona przez strony dowolnie. W ramach swobody umów strony mogą zawierać umowy

nazwane (które przewidziane są w kodeksie cywilnym lub innych przepisach) lub nienazwane, w których strony

samodzielnie kształtować będą wzajemne prawa i obowiązki uwzględniając jednak postanowienia cytowanego

powyżej art. 353.1 kodeksu cywilnego. Z punktu widzenia warunków wykonania umowy najkorzystniejszą formą

jej zawarcia jest forma pisemna (poza wypadkami, gdy przepisy prawa wymagają formy szczególnej (np. aktu

notarialnego, czy notarialnie poświadczonych podpisów). Precyzując na piśmie wzajemne prawa i obowiązki,

strony umowy wiedzą jak ukształtowany jest dany stosunek zobowiązaniowy i jaki jest zakres ich

odpowiedzialności w stosunku do kontrahenta. Wykonując działalność gospodarczą i wykorzystując lokal oraz

środki trwałe nie będące własnością przedsiębiorcy, przedsiębiorca korzysta z wymienionych składników

majątkowych na podstawie umów najmu, dzierżawy czy leasingu. W wymienionych umowach strony ustalają

wzajemne prawa i obowiązki związane z wykorzystywaniem przez przedsiębiorcę składników majątkowych innej

osoby, w tym zasady odpłatności w formie czynszu czy czas obowiązywania umowy.

VII. Interpretacja przepisów

Przedsiębiorca mający wątpliwości co do prawidłowości zastosowania przepisu prawa, z którego wynika

obowiązek świadczenia przez niego daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne ma możliwość

wystąpienia do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej o wydanie

interpretacji co do zakresu zastosowania przepisów w jego indywidualnej sprawie. Umożliwiają to mu przepisy

ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa

(Dz.U. z 2005 Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) Występując o indywidualną interpretację przedsiębiorca we wniosku

winien przedstawić stan faktyczny oraz własne stanowisko. Organ dokonujący interpretacji wydaje w tym zakresie

decyzję, od której służy przedsiębiorcy nie zgadzającemu się ze stanowiskiem organu odwołanie odpowiednio do

sądu administracyjnego lub do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Jakkolwiek interpretacja wydana przez

organ nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, jednakże przedsiębiorca nie może być obciążony jak imikolwiek

daninami publicznymi, sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się

do otrzymanej interpretacji. Interpretacja organów wydana w trybach, o którym powyżej jest wiążąca dla organów

administracji publicznej lub państwowych jednostek organizacyjnych właściwych dla przedsiębiorcy i może

zostać zmieniona tylko w drodze wznowienia postępowania. Przedsiębiorcy mają prawo dochodzenia swoich

roszczeń w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej w sprawach ze stosunków cywilnych od

innych przedsiębiorców. Postę-28powanie przed sądami w takim zakresie uregulowane jest w przepisach

kodeksu postępowania cywilnego, w szczególności w Dziale IVa. Postępowanie w sprawach gospodarczych. W



tym miejscu zwrócić należy uwagę na fakt, że postępowanie takie jest bardzo sformalizowane i niejednokrotnie

wymaga pomocy prawników (radców prawnych czy adwokatów). Duże problemy pojawiają się już przy wszczęciu

postępowania i formułowaniu pozwu. Brać należy pod uwagę w szczególności brzmienie art. 479.11 k.p.c., który

nakłada na przedsiębiorcę obowiązek podania wszystkich twierdzeń oraz dowodów na ich poparcie pod rygorem

utraty prawa powoływania ich w toku postępowania, chyba że wykaże, że ich powołanie w pozwie nie było

możliwe albo potrzeba powołania wynikła później. Dodatkowo przedsiębiorca – powód powinien dołączyć do

pozwu odpis reklamacji lub wezwania do dobrowolnego spełnienia żądania wraz z dowodem doręczenia albo

wysłania go pozwanemu przesyłką poleconą oraz odpisy pism świadczących o próbie wyjaśnienia spornych

kwestii w drodze rokowań. Uregulowania zawarte we wskazanym przepisie wskazują na konieczność

dokumentowania wszelkich operacji gospodarczych, tak aby nie było trudności w udowodnieniu swojego

stanowiska zmierzającego do wyegzekwowania roszczeń.

V. Obowiązki przedsiębiorcy

a) ewidencyjne .Osoba fizyczna zamierzająca prowadzić działalność gospodarczą, po wyborze formy prawnej, w

jakiej będzie ją prowadziła zobowiązana jest do zarejestrowania działalności. W sytuacji, gdy będzie to

jednoosobowy przedsiębiorca prowadzący samodzielnie działalność gospodarczą, osoba fizyczna zobowiązana

jest do wpisania tego faktu do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez organy samorządowe:

urzędy gminy lub urzędy miasta, która to ewidencja zajmuje się rejestracją osób fizycznych otwierających lub

prowadzących działalność gospodarczą, jak też udzielaniem informacji o zarejestrowanych przedsiębiorcach.

Właściwość miejscowa zależy od siedziby prowadzenia działalności .Od 31 marca 2009 roku zgłoszenie

działalności gospodarczej dokonywane jest na podstawie wniosku, którego wzór zamieszczony jest w

rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 24 marca 2009 w sprawie wniosku o wpis do ewidencji działalności

gospodarczej. Zgłoszenia można dokonać bądź to w formie papierowej, bądź to w formie elektronicznej,

wypełniając formularz, o którym mowa w w/w rozporządzeniu. Wniosek, o którym mowa powyżej jest

jednocześnie wnioskiem o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON),

zgłoszeniem identyfikacyjnym do naczelnika urzędu skarbowego (NIP) oraz zgłoszeniem płatnika składek ZUS.

Zatem Osoba fizyczna zamierzająca zarejestrować się jako przedsiębiorca składa jeden wniosek. Nie ponosi z

tego tytułu żadnych opłat. Dzięki temu wnioskowi przedsiębiorca uzyskuje:

- numer REGON nadawany przez Urząd Statystyczny, w dokumencie którego rodzaj prowadzonej

działalności gospodarczej określony jest zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności – PKD 2007,

- numer identyfikacji podatkowej – NIP nadany przez naczelnika urzędu skarbowego, gdyż osoby fizyczne,

osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które na podstawie odręb-

29nych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu oraz otrzymują numery identyfikacji

podatkowej – NIP, który przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców KRS lub ewidencji działalności

gospodarczej winien umieszczać w oświadczeniach pisemnych skierowanych w zakresie swojej działalności do



oznaczonych osób i organów oraz posługiwać się nim w obrocie prawnym i gospodarczym. Gdy dwie lub więcej

osób fizycznych prowadzić będą działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, każda z nich zobowiązana jest

do zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej swojego wniosku i uzyskania statusu przedsiębiorcy.

Uczestniczenie w spółce cywilnej nie pozbawia jej wspólników samodzielnego statusu przedsiębiorcy każdego z

nich. Wybór przez osobę fizyczną prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki prawa handlowego

(osobowej lub kapitałowej) lub spół-dzielni czy spółdzielni socjalnej wiąże się z koniecznością spełnienia

warunków wynikających z przepisów regulujących tworzenie wymienionych jednostek gospodarczych, w

szczególności związane ze sporządzeniem dokumentów niezbędnych do ich utworzenia i wpisaniem jednostki do

Krajowego Rejestru Sądowego w sądzie właściwym ze względu na siedzibę danej jednostki.

Po uzyskaniu wpisu do właściwego rejestru nadającego status przedsiębiorcy, przedsiębiorca – osoba prawna

również uzyskuje numer REGON i numer NIP.W związku z zarejestrowaniem działalności gospodarczej

przedsiębiorca winien dodatkowo dokonać stosownego zgłoszenia w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS

ZUA albo ZUS ZZA) – w formie pisemnej lub elektronicznej. Jeśli dodatkowo nie pozostaje w stosunku pracy,

podlega ubezpieczeniu społecznemu (ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe),

ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz ponosi składki na fundusz pracy. Na takiej samej zasadzie podlega

ubezpieczeniu społecznemu gdy jest wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, lub

wspólnikiem spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie

emerytalne i rentowe dla osób, o których mowa powyżej stanowi zadeklarowana kwota nie niż-sza jednak niż

60% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy

wymiaru składek na dany rok kalendarzowy. Zwrócić należy uwagę na stosunkowo nową regulację dotyczącą

określenia podstawy wymiaru składek dla osób rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej. Z art.

18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że dla osób prowadzących działalność gospodarczą

podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie pierwszych 24 miesięcy

kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak

niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Zasada ta nie ma zastosowania dla osób, które prowadzą lub

prowadziły w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności pozarolniczą

działalność gospodarczą lub wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego

przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym

wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres

wykonywanej działalności gospodarczej. Jeśli przedsiębiorca zatrudnia pracowników, jako płatnik składek na

ubezpieczenie społeczne, również dokonuje stosownego zgłoszenia w ZUS.30

Jeżeli osoba fizyczna zatrudniona jest w spółce kapitałowej, spółdzielni lub spółdzielni socjalnej (na podstawie

spółdzielczej umowy o pracę) – podlega ubezpieczeniu społecznemu, tak jak każda osoba pozostająca w

stosunku pracy. Zgłoszenia do ubezpieczenia i płatności składek dokonuje zakład pracy. Powyższe obowiązki

wynikają z przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych.



Dodatkową czynnością ewidencyjną jest zgłoszenie do urzędu skarbowego i rejestracja przedsiębiorcy jako

podatnika VAT – w sytuacji, gdy przedsiębiorca zamierza od początku prowadzenia działalności rozliczać

podatek od towarów i usług.

b) obowiązki księgowe i związane z zatrudnianiem pracowników. Prowadząc działalność gospodarczą

przedsiębiorca zobowiązany jest do właściwego dokumentowania wszystkich operacji gospodarczych, to jest

właściwego prowadzenia księgowości. Osoba fizyczna działająca jako przedsiębiorca w zasadzie prowadzi

księgowość w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Podatkowa księga prowadzona być może

zarówno w formie papierowej jak i elektronicznej. Może ją prowadzić sam przedsiębiorca – przy niezbyt

skomplikowanych operacjach gospodarczych, jak również może zlecić jej prowadzenie wyspecjalizowanemu

podmiotowi, który działając na podstawie ustawy o rachunkowości zajmuje się usługowym prowadzeniem ksiąg

rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz zeznań i deklaracji

podatkowych. Prowadząc działalność gospodarczą na większą skalę – przy wielkości obrotów określonych w

odrębnych przepisach – przedsiębiorca jednoosobowy (spółka cywilna) oraz osoby prawne prowadzą księgowość

w formie ksiąg rachunkowych na podstawie ustawy o rachunkowości. Wraz z rozpoczęciem prowadzenia

działalności gospodarczej przedsiębiorca zobowiązany jest do założenia konta bankowego. Art. 22 ust. 1 ustawy

o swobodzie działalności gospodarczej stanowi bowiem, że dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych

z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w

każdym przypadku, gdy: 1) stroną transakcji, z której wynika płatność jest inny przedsiębiorca oraz jednorazowa

wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 EURO

przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez NBP ostatniego dnia miesiąca

poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji. Prowadząc działalność gospodarczą, niezależnie czy

jako jednoosobowy przedsiębiorca, spółka cywilna, czy jako spółka handlowa, przedsiębiorca ma prawo

zatrudniania pracowników. Z brzmienia art. 3 kodeksu pracy wynika bowiem, że pracodawcą jest jednostka

organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one

pracowników. Zatrudnianie pracowników podlega zatem reżimowi przepisów prawa pracy, w szczególności

przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 roku Nr 21, poz. 94 z późn. zm) i

przepisów wykonawczych. Zatrudnienie pracownika polega w zasadzie na zawarciu umowy o pracę pomiędzy

pracodawcą a pracownikiem, czego skutkiem jest nawiązanie stosunku pracy. W art. 22 par.1 kodeksu pracy

zawarta została definicja stosunku pracy, z której wynika, że przez nawiązanie stosunku pracy pracownik

zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego ro-31dzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem

oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudnienia pracownika za

wynagrodzeniem. Jest to definicja stosunku pracy. Dodatkowo par. 1.1 wymienionego artykułu stanowi, że

zatrudnienie w warunkach określonych powyżej jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy bez względu na

rodzaj zawartej umowy. Jeśli przedsiębiorca nie zamierza zatrudniać pracowników, a niektóre prace związane z

prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą powierzyć innej osobie fizycznej, to w zależności od rodzaju



czynności może zawrzeć z taką osobą stosowną umowę cywilnoprawną np. umowę zlecenia (jako umowę

starannego działania) lub umowę o dzieło (jako umowę rezultatu). Zawierając takie umowy przedsiębiorca

również posiada obowiązki związane między innymi: z pobraniem zaliczki na podatek dochodowy od osób

fizycznych, czy składek na ubezpieczenie społeczne, w tym zdrowotne, w przypadku zaistnienia przesłanek

ustawowych (od umów zlecenia). c) podatkowe

Przedsiębiorcę obowiązują w szczególności następujące przepisy podatkowe.

Osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej

czy to jednoosobowo czy w formie spółki cywilnej oraz jako wspólnika spółki osobowej wymienionej w kodeksie

spółek handlowych obowiązują przepisy podatkowe dla tego typu jednostek organizacyjnych, i tak:

- podatek dochodowy wymienione powyżej osoby obliczają i płacą na podstawie przepisów o podatku

dochodowym od osób fizycznych – PIT, jeśli przedsiębiorcą jest osoba prawna obowiązują ją przepisy o podatku

dochodowym od osób prawnych – CIT,

- przepisy ustawy o podatku od towarów i usług – VAT,

- podatki i opłaty lokalne

d) inne obowiązki przedsiębiorcy, dotyczące zwłaszcza odpowiedzialności związanej z prowadzeniem

działalności gospodarczej. Przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą na zasadach uczciwej konkurencji i

poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów. Obowiązany jest spełnić określone

przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności dotyczące ochrony przed

zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a tak-że ochrony środowiska. W związku z

powyższym przedsiębiorcę obowiązują wszystkie przepisy związane z jego odpowiedzialnością zarówno cywilną,

podatkową, jak i wynikającą z przepisów szczególnych dotyczących konkretnego rodzaju działalności

prowadzonej przed przedsiębiorcę. Przedsiębiorca może być poddawany kontrolom swojego działania

związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej na zasadach wynikających bądź to z przepisów ustawy o

swobodzie działalności gospodarczej, ordynacji podatkowej, ubezpieczeń społecznych, przepisów prawa pracy

jak i z przepisów określonych w ustawach szczególnych dotyczących konkretnego rodzaju działalności.

VI. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej

Przedsiębiorca, który znalazł się w sytuacji bądź to osobistej bądź to majątkowej nie pozwalającej mu czasowo

prowadzić swojej działalności ma prawo do zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej. Uprawnienie

takie wynika w szczególności z art. 14 a ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Uprawnionym do

zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na okres od 1 miesiąca do 24 miesięcy jest przedsiębiorca

nie zatrudniający pracowników, w tym także będących między innymi na urlopach wychowawczych czy

bezpłatnych, gdyż w dalszym ciągu posiadają oni status pracownika. Jeżeli zawarł umowy cywilnoprawne, które

mają charakter ciągły (np. umowa zlecenie lub chałupnicza) przed zgłoszeniem informacji o zawieszeniu

działalności musi rozwiązać wymienione umowy, gdyż zatrudnienie takich osób, jakkolwiek nie pracowników w

rozumieniu kodeksu pracy świadczy o wykonywaniu działalności gospodarczej. Jeśli działalność gospodarcza



prowadzona jest w formie spółki cywilnej zawiesić wykonywanie działalności muszą wszyscy wspólnicy takiej

spółki. Zawieszenie wykonywania działalności oraz wznowienie następuje na wniosek przedsiębiorcy i podlega

zgłoszeniu do ewidencji działalności gospodarczej. Jeśli przedsiębiorca podlega wpisowi do rejestru

przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego powyższe fakty regulują przepisy o Krajowym Rejestrze

Sądowym. Okres zawieszenia wykonywania działalności zależy od woli

przedsiębiorcy i rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji, nie wcześniej jednak niż w

dniu złożenia wniosku i trwa do dnia złożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności

gospodarczej.

VII. Oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych

Dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorcy zagraniczni

mogą, na zasadzie wzajemności, o ile ratyfikowane umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, tworzyć

oddziały z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

.Przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział może wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie

Przedsiębiorca zagraniczny może rozpocząć działalność w ramach oddziału po uzyskaniu wpisu oddziału do

rejestru przedsiębiorców

Niezależnie od obowiązków określonych w przepisach o Krajowym Rejestrze Sądowym przedsiębiorca

zagraniczny jest obowiązany:

1) podać imię i nazwisko oraz adres na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osoby upoważnionej w oddziale do

reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego;

2) dołączyć poświadczony notarialnie wzór podpisu osoby, o której mowa w pkt 1;

3) jeżeli działa na podstawie aktu założycielskiego, umowy lub statutu - złożyć ich odpisy do akt rejestrowych

oddziału wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem na język polski; w przypadku gdy przedsiębiorca zagraniczny

utworzył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej więcej niż jeden oddział, złożenie tych dokumentów może

nastąpić w aktach jednego z oddziałów, z tym że w aktach rejestrowych pozostałych oddziałów należy wskazać

ten oddział, w którego aktach złożono wskazane dokumenty, wraz z oznaczeniem sądu, w którym znajdują się

akta, i numeru oddziału w rejestrze;

4) jeżeli istnieje lub wykonuje działalność na podstawie wpisu do rejestru - złożyć do akt rejestrowych oddziału

odpis z tego rejestru wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem na język polski; w przypadku gdy przedsiębiorca

zagraniczny utworzył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej więcej niż jeden oddział, złożenie tych dokumentów

może nastąpić w aktach jednego z oddziałów, z tym że w aktach rejestrowych pozostałych oddziałów należy

wskazać ten oddział, w którego aktach złożono wskazane dokumenty, wraz z oznaczeniem sądu, w którym

znajdują się akta, i numeru oddziału w rejestrze.

informacje o jednostce

orzeczenia sądów



tezy z piśmiennictwa

komentarze

Przedsiębiorca zagraniczny, który utworzył oddział, jest obowiązany:

1) używać do oznaczenia oddziału oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego wraz z przetłumaczoną na

język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów "oddział w Polsce";

2) prowadzić dla oddziału oddzielną rachunkowość w języku polskim zgodnie z przepisami o rachunkowości;

3) zgłaszać ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wszelkie zmiany stanu faktycznego i prawnego w

zakresie okoliczności, o których mowa w art. 91 ust. 1 pkt 2, w terminie 14 dni od dnia ich wystąpienia.

Zgłaszając informację o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca

podaje następujące dane:

• oznaczenie przedsiębiorcy (imię i nazwisko) oraz numer PESEL,

• oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy,

• okresu, na jaki zostaje zawieszona działalność,

• oświadczenie o nie zatrudnianiu pracowników.

VIII. Zakończenie prowadzenia działalności gospodarczej

Zakończenie prowadzenia działalności gospodarczej w zasadzie zależy od woli przedsiębiorcy i następuje z

chwilą wykreślenia z właściwego rejestru, do którego wpisany jest przedsiębiorca. Wyjątek stanowi ogłoszenie

upadłości, czyli sytuacji, gdy z analizy sytuacji majątkowej przedsiębiorcy wynika, że wystąpiły przesłanki

upadłościowe określone w przepisach ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze

(Dz.U. Nr 60, poz. 535 z późn. zm.), to jest gdy 34dłużnik stał się niewypłacalny (czyli nie wykonujący swoich

wymagalnych zobowiązań pieniężnych), a w przypadku dłużnika będącego osobą prawną albo jednostką

organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej, której przepisy przyznają zdolność prawną za

niewypłacalnego uważa się także takiego dłużnika, gdy jego zobowiązania przekraczają wartość jego majątku,

nawet wówczas, gdy na bieżąco wymagalne zobowiązania wykonuje. Jeśli zakończenie wykonywania

działalności nie następuje w trybie upadłościowym czy układowym, każdy przedsiębiorca po podjęciu decyzji o

zaprzestaniu działalności gospodarczej winien zakończyć swoje bieżące interesy gospodarcze, spłacić powstałe

zobowiązania i wyegzekwować przysługujące mu należności. Zakończenie wykonywania działalności przez

przedsiębiorcę wpisanego do ewidencji działalności gospodarczej nie jest w znaczący sposób sformalizowane,

jedynie gdy działalność prowadzona jest w formie spół-ki cywilnej, jej zakończenie poddane jest reżimowi

przepisów dotyczących spółki cywilnej oraz postanowieniom umowy spółki. Zakończenie prowadzenia

działalności następuje z chwilą wykreślenia z ewidencji działalności gospodarczej na wniosek przedsiębiorcy

składany wraz z wnioskiem do urzędu statystycznego, urzędu skarbowego i ZUS. Przedsiębiorca wpisany do

rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego winien przeprowadzić proces likwidacyjny określony dla



każdej ze spółek w kodeksie spółek handlowych. Przeprowadzenie tego procesu i wydanie przez sąd rejestrowy

postanowienia o wykreśleniu spółki z rejestru przedsiębiorców kończy jej byt prawny. Wykaz podstawowych

aktów prawnych dotyczących przedsiębiorczości

Obowiązki przedsiębiorcy w zakresie przepisów BHP, budowlanych, sanitarnych, przeciwpożarowych

oraz ochrony środowiska.

I. Przepisy BHP

W przypadku jednoosobowych działalności gospodarczych, czyli w przedsiębiorstwach, w których nie ma

zatrudnionych pracowników, jedynie jest właściciel prowadzący swoją działalność, nie podlega obowiązkom

związanym z wymogami BHP. Małżonkowie prowadzący wspólne gospodarstwo domowe mogą sobie pomagać

bez nawiązywania formalnych stosunków pracy. W takiej sytuacji, na właścicielu firmy również nie spoczywają

obowiązki wykonywania zadań związanych z BHP. Podobnie w sytuacji, gdy osobą pomagającą jest I grupa

pokrewieństwa, nie związana z właścicielem umową.

Sytuacja się zmienia, gdy w firmie zostaje zatrudniony pracownik, z którym jest nawiązany stosunek pracy w

postaci umowy o pracę. Wówczas na właściciela firmy nakładane są pewne obowiązki, po-nieważ staje się on

pracodawcą. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy1) (Dz.U. rok 1998 nr 21 poz. 94), podaje nam

definicję pracownika. Zgodnie z nią, Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę,

powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Z kolei Pracodawcę, definiuje się jako

jednostkę organizacyjną, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osobę fizyczną, jeżeli zatrudniają

one pracowników. Zatem bez względu czy umowa o pracę została zawarta z osobą spokrewnioną, czy też z

osobą zupełnie obcą, na zatrudniającym spoczywają obowiązki związane z zapewnieniem warunków i

dokumentacji BHP.

Zatrudnienie pracowników nie powoduje konieczności stworzenia dodatkowego stanowiska, na którym zakres

obowiązków polegałby na prowadzeniu dokumentacji BHP. Zadania mogą być realizowane przez samego

właściciela firmy, mogą być zlecone specjaliście spoza firmy lub dodane jako zakres dodatkowych obowiązków

jednemu z pracowników. Pracodawca może samodzielnie prowadzić zadania BHP w swoim przedsiębiorstwie,

pod warunkiem że posiada odpowiednią wiedzę w tym zakresie oraz kwalifikacje. W przeciwnym wypadku,

doradztwo w zakresie przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy powinno zostać powierzone osobom

wyspecjalizowanym w tym zakresie.

Zgodnie z przepisami, pracodawca może samodzielnie prowadzić zadania i dokumentację BHP, pod warunkiem



że:

- posiada ukończone odpowiednie szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy

- zatrudnia do 10 pracowników

- zatrudnia do 20 pracowników, przy czym firma jest zakwalifikowana do grupy działalności, dla której ustalono

nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków

przy pracy i chorób zawodowych.

Podstawowe obowiązki pracodawców i pracowników, związane z zagadnieniami bezpieczeństwa i higieny pracy,

określa dział Dziesiąty Kodeksu Pracy. Nakłada on na pracodawcę konieczność organizowania stanowisk pracy

w taki sposób, aby było na nich zapewnione bezpieczeństwo realizowanych zadań przez pracownika.

Pracodawca musi również zapewnić przestrzeganie przepisów oraz zasad bezpiecznej i higienicznej pracy,

panujących w przedsiębiorstwie a w razie wystąpienia uchybień od zasad – ma obowiązek wydawać polecenia

ich usunięcia i kontrolę wykonania poleceń. Jest on zobowiązany do eliminowania wszelkich zagrożeń oraz

zapobiegania wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym.

Jeśli specyfika działania przedsiębiorstwa polega na pracy z czynnikami szkodliwymi lub niebezpiecznymi,

bezwzględnie należy pracownikom zapewnić środki ochrony indywidualnej. Ponadto, w każdej firmie musi być

mierzone i dokumentowane ryzyko zawodowe. Bez względu na zagrożenia, dla każdego stanowiska pracy musi

powstać tzw. ocena ryzyka zawodowego. Pracownik musi być również o takim ryzyku poinformowany.

II. Pierwsza pomoc i ochrona przeciwpożarowa

Kodeks Pracy nakłada na pracodawcę obowiązek wyznaczenia pracownika, do udzielania pierwszej pomocy oraz

wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników. Takimi osobami może być

oczywiście pracodawca, jeśli posiada wiedzę oraz umiejętności w tych zakresach. Potwierdzeniem posiadania

wiedzy jest certyfikat lub zaświadczenie o ukończeniu szkolenia z pierwszej pomocy, a w przypadku pracowników

odpowiedzialnych za ochronę przeciwpożarową – szkolenia w tym zakresie. Informację który pracownik został

wyznaczony do realizowania tych zadań, powinni posiadać wszyscy pracownicy. Obowiązkowo, w

przedsiębiorstwie powinny być zapewnione środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy. Najpopularniejsza

w tym celu jest apteczka pierwszej pomocy. Powinna się ona znajdować w miejscu ogólnodostępnym,

widocznym, niezastawionym prze inne przedmioty. Obok apteczki powinna znajdować się lista osób

przeszkolonych z zasad udzielania pierwszej pomocy, zawierająca imię i nazwisko, miejsce pracy oraz telefon lub

inny środek komunikacji elektronicznej z tą osobą. Przy apteczce nie może zabraknąć również instrukcji

udzielania pierwszej pomocy oraz wykazu wyposażenia apteczki. Miejsce przechowywania apteczki powinno być

odpowiednio oznakowane.

.Szkolenia BHP



Organizacja szkoleń z bezpieczeństwa i higieny pracy jest również obowiązkiem ustawowym, spoczywającym na

pracodawcy. Szkolenia muszą się odbywać w godzinach pracy pracownika oraz na koszt pracodawcy. Za

szkolenie zorganizowane poza godzinami pracy, są naliczane nadgodziny.

Obowiązkowe szkolenia w zakresie BHP to:

-Szkolenie wstępne, które jest organizowane przy zatrudnieniu nowego pracownika. Szkolenie to składa się z

przedstawienia ogólnych zasad BHP oraz z instruktażu stanowiskowego, który jest dokonywany przez

przełożonego lub pracodawcę.

-Szkolenia okresowe.

Każde z tych szkoleń posiada ściśle określony zakres tematyczny oraz czas trwania i częstotliwość

organizowania szkolenia, w podziale na typy stanowisk. Ramowe programy dla danych stanowisk można znaleźć

w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie

bezpieczeństwa i higieny pracy.(Dz.U. rok 2004 nr 180 poz. 1860).

Tematyka związana z bezpieczeństwem i higieną pracy, wymogi prowadzenia stosownych dokumentów oraz

prowadzenie spraw związanych z tym zagadnieniem jest obszerna, w zależności od rodzaju prowadzonej

działalności, ilości zatrudnionych pracowników a także skali działalności przedsiębiorstwa. Jednak potrzeba

zapewnienia bezpieczeństwa jest oczywista i konieczna w każdym przedsiębiorstwie, nawet z minimalnym

wymiarem zatrudnienia.

W szczególności pracodawca musi:

• organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy;

Pracodawca ma obowiązek zapewnić swoim pracownikom pomieszczenia pracy odpowiednie do rodzaju

wykonywanych w zakładzie prac i liczby zatrudnionych pracowników (art. 214 § 1 k.p.). Budowę lub przebudowę

obiektu budowlanego z pomieszczeniami pracy pracodawca może prowadzić tylko na podstawie projektu, który

uwzględnia wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz uzyskał pozytywną opinię uprawnionego

rzeczoznawcy. Obiekty budowlane i znajdujące się w nich pomieszczenia pracy, a także tereny i urządzenia z

nimi związane pracodawca ma obowiązek utrzymywać w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki

pracy. Natomiast stanowiska pracy pracodawca może wyposażać tylko w takie maszyny i inne urządzenia

techniczne oraz narzędzia pracy, które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności określone w ustawie o

systemie oceny zgodności. W związku z tymi wymaganiami pracodawca powinien zapewnić, aby maszyny i inne

urządzenia techniczne oraz narzędzia pracy, w które wyposażane są stanowiska pracy w jego firmie, były

oznaczone znakiem CE lub miały deklarację zgodności wystawioną przez producenta (na jego wyłączną

odpowiedzialność).

• zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bhp, wydawać polecenia usunięcia uchybień

w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń;

Pracodawca ma obowiązek na bieżąco kontrolować stosowanie przez pracowników przepisów i zasad bhp oraz

udzielać pracownikom wskazówek. Wskazówki są udzielane przeważnie w formie ustnej. Pracownik ma



obowiązek potwierdzić na piśmie, że zapoznał się z przepisami i zasadami bhp (art. 2374 § 3 k.p.). Obowiązek

ten ma istotne znaczenie dowodowe przy odpowiedzialności porządkowej pracownika za naruszenie tych

przepisów i zasad.

• reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bhp oraz dostosowywać środki podejmowane w celu

doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się

warunki wykonywania pracy;

• zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej

zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska

pracy;

• uwzględniać ochronę zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz

pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych;

Należy pamiętać, że bezwzględny obowiązek przeniesienia pracownicy do innej pracy zachodzi, gdy pracodawca

zatrudnia kobietę przy pracy szczególnie uciążliwej lub szkodliwej dla zdrowia wszystkich kobiet. Obowiązek ten

występuje także wobec pracownicy w ciąży lub karmiącej piersią, gdy praca przez nią wykonywana jest dla niej

wzbroniona bez względu na stopień narażenia na czynniki szkodliwe dla zdrowia lub niebezpieczne, a jeżeli

przeniesienie do innej pracy jest niemożliwe, pracodawca jest zobowiązany zwolnić ją na czas niezbędny z

obowiązku świadczenia pracy.

W stosunku do pracowników młodocianych pracodawca ma przede wszystkim obowiązek przepro-wadzić

instruktaż wyjaśniający podstawy skutecznego stosowania środków ochrony indywidualnej oraz zasad

bezpieczeństwa i higieny pracy w praktyce. Obowiązkiem pracodawcy jest tu również przestrzeganie stosowania

przez młodocianych właściwych środków ochrony indywidualnej i właśnie zasad bhp.

• zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad

warunkami pracy;

Koszty działań podejmowanych przez pracodawcę w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w żaden sposób

nie mogą obciążać pracowników.

III. Przekazywanie informacji

Pracodawca jest zobowiązany przekazywać pracownikom informacje o:

• zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, na poszczególnych stanowiskach pracy i

przy wykonywanych pracach, w tym o zasadach postępowania w przypadku awarii i innych sytuacji

zagrażających zdrowiu i życiu pracowników,

• działaniach ochronnych i zapobiegawczych podjętych w celu wyeliminowania lub ograniczenia zagrożeń, o

których mowa powyżej,

• pracownikach wyznaczonych do:

- udzielania pierwszej pomocy,

- wykonywania czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników.



IV. Współdziałanie pracodawców

Jeżeli w jednym miejscu pracę wykonują pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców. W takiej sytuacji

pracodawcy mają obowiązek:

• współpracować ze sobą,

• wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników

zatrudnionych w tym samym miejscu,

Należy jednak pamiętać, że wyznaczenie koordynatora nie zwalnia poszczególnych pracodawców z obowiązku

zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy zatrudnionym przez nich pracownikom.

• ustalić zasady współdziałania uwzględniające sposoby postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń dla

zdrowia lub życia pracowników.

Od 18 stycznia 2009 r. pracodawcy zostali również zobowiązani do informowania się nawzajem oraz

pracowników lub ich przedstawicieli o działaniach w zakresie zapobiegania zagrożeniom zawodowym

występującym podczas wykonywanych przez nich prac. Przepis ten ma na celu umożliwienie przekazania

pracownikom pełnej informacji o zagrożeniach istniejących w danym miejscu pracy.

VI. Obowiązki z zakresu przepisów przeciwpożarowych i ewakuacji

Od 18 stycznia 2009 r. pracodawca jest zobowiązany:

• zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, gaszenia pożaru i ewakuacji

pracowników,

• wyznaczyć pracowników do:

- udzielania pierwszej pomocy,

- wykonywania czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników, zgodnie z przepisami o

ochronie przeciwpożarowej,

• zapewnić łączność ze służbami zewnętrznymi wyspecjalizowanymi w szczególności w zakresie udzielania

pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ratownictwa medycznego oraz ochrony przeciwpożarowej.

Działania te powinny być dostosowane do rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, liczby zatrud-nionych

pracowników i innych osób przebywających na terenie zakładu pracy oraz rodzaju i poziomu występujących

zagrożeń.

Obecnie trwają prace nad nowelizacją tych przepisów. Niemniej jednak nie idą one w stronę całkowitego

zniesienia tego obowiązku, lecz złagodzenia wymagań, jakie musi spełniać osoba wyznaczona jako

odpowiedzialna za ewakuację i ochronę ppoż.

VII. Bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia

Jeżeli w zakładzie wystąpią zagrożenia dla zdrowia lub życia pracodawca musi niezwłocznie:

• poinformować pracowników o tych zagrożeniach oraz podjąć działania w celu zapewnienia im odpowiedniej

ochrony,



• dostarczyć pracownikom instrukcje umożliwiające w przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia

przerwanie pracy i oddalenie się z miejsca zagrożenia w miejsce bezpieczne.

Pracownicy, którzy podjęli działania mające na celu uniknięcie niebezpieczeństwa, nie mogą ponosić

jakichkolwiek niekorzystnych konsekwencji tych działań, pod warunkiem że nie zaniedbali swoich obowiązków.

Natomiast w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia lub życia pracodawca musi:

• wstrzymać pracę i wydać pracownikom polecenie oddalenia się w miejsce bezpieczne,

• nie wydawać polecenia wznowienia pracy do czasu usunięcia zagrożenia.

Pracodawca, w przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia dla ich zdrowia lub życia albo dla zdrowia lub

życia innych osób, musi także umożliwić pracownikom podjęcie działań, które pozwolą im uniknąć

niebezpieczeństwa. Działania takie, podjęte na miarę ich wiedzy i dostępnych środków technicznych, mogą być

wykonane nawet bez porozumienia z przełożonym.

V. Ułatwienia dla przedsiębiorcy

Ustawa z dnia 9 listopada 2012 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2

stycznia 2013 poz. 2)

Nowe przepisy, które obowiązują od 17 stycznia 2013 r., uchylają nałożony dotychczas na pracodawców

obowiązek zgłaszania Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) i Państwowej Inspekcji Sanitarnej danych dotyczących

miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności oraz zmian w tym zakresie. Uchylają również przepis, który

nakładał sankcję za niespełnienie tego obowiązku. Kara wynosiła od 1 tys. zł. do 30 tys. zł.

Państwowa Inspekcja Sanitarna będzie także miała prawo do nieodpłatnego korzystania z danych

zgromadzonych w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON) prowadzonym

przez prezesa GUS, jak też do danych gromadzonych przez ZUS na koncie płatnika składek.

VI. Mały i średni przedsiębiorca, jako podmiot korzystający ze środowiska

Ważną podstawę praw i obowiązków małych i średnich przedsiębiorców w ochronie środowiska tworzą przepisy

ustawy z 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska (p.o.ś.). Przepisy tego aktu prawnego dość precyzyjnie

określają, kto jest podmiotem korzystającym ze środowiska. W myśl art. 3 pkt 20 p.o.ś., podmiotem takim może

być:

- przedsiębiorca, w rozumieniu art. 4 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej oraz osoby

prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt,

ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego oraz osoby wykonujące zawód medyczny w



ramach indywidualnej praktyki lub indywidualnej specjalistycznej praktyki,

- jednostka organizacyjna niebędąca przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobo-dzie

działalności gospodarczej,

- oraz osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobo-dzie

działalności gospodarczej, korzystająca ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga

pozwolenia. Według stanowiska NSA, pojęcie jednostki organizacyjnej niebędącej przedsiębiorcą obejmuje

wszelkie twory organizacyjne, niezależnie od ich statusu prawnego.

Ocena, czy określona jednostka organizacyjna niebędąca przedsiębiorcą, może zostać uznana za podmiot

korzystający ze środowiska, zależy od stanu faktycznego ustalonego w konkretnej sytuacji. Jeżeli działalność

określonej jednostki organizacyjnej niebędącej przedsiębiorcą polega na korzysta-niu ze środowiska w

rozumieniu ustawy p.o.ś., jednostka ta staje się podmiotem praw i obowiązków o charakterze administracyjnym

określonych w tej ustawie.

W art. 4 p.o.ś. uregulowano trzy sposoby korzystania ze środowiska. Powszechne korzystanie ze środowiska

przysługuje z mocy ustawy każdemu i obejmuje korzystanie ze .środowiska bez użycia instalacji, w celu

zaspokojenia potrzeb osobistych oraz gospodarstwa domowego, w tym wypoczynku, oraz uprawiania sportu, w

zakresie:

- wprowadzania do środowiska substancji lub energii;

- innych, niż wymienione w pkt 1., rodzajów powszechnego korzystania z wód w rozumieniu ustawy z 18 lipca

2001 r. Prawo wodne.

Ochrona środowiska: prawa i obowiązki przedsiębiorców

Korzystanie ze środowiska wykraczające poza ramy korzystania powszechnego może być (w drodze ustawy)

obwarowane obowiązkiem uzyskania pozwolenia, ustalającego w szczególności zakres i warunki tego

korzystania, wydanego przez właściwy organ ochrony środowiska. Zwykłym korzystaniem ze środowiska jest

takie korzystanie wykraczające poza ramy korzystania powszechnego, co do którego ustawa nie wprowadza

obowiązku uzyskania pozwolenia, i zwykłe korzystanie z wody w rozumieniu przepisów ustawy Prawo wodne.

Korzystanie ze środowiska powinno odbywać się zgodnie z zakresem zasad ogólnych prawa ochrony

środowiska, takich jak np. zasada zrównoważonego rozwoju, zasada prewencji, zasada przezorności i zasada

kompleksowości ochrony. Zasady te wyznaczają dyrektywy postępowania dla podmiotów korzystających ze

środowiska.

Obowiązki małego i średniego przedsiębiorcy korzystającego ze środowiska

Ogólne obowiązki podmiotu korzystającego ze środowiska określone są w art. 140 ust. 1 p.o.ś. Podmiot taki ma

obowiązek zapewnić przestrzeganie wymagań ochrony środowiska, w szczególności przez:

- odpowiednią organizacją pracy;

powierzanie funkcji związanych z zapewnieniem ochrony środowiska osobom posiadającym odpowiednie

kwalifikacje zawodowe;



- zapoznanie pracowników, których zakres czynności wiąże się z kwestiami ochrony środowiska, z wymaganiami

w tym zakresie, gdy nie jest konieczne odpowiednie przygotowanie zawodowe w tym zakresie,

- oraz podejmowanie działań w celu wyeliminowania lub ograniczenia szkód w środowisku, wynikających z

nieprzestrzegania wymagań ochrony środowiska przez pracowników, a także podejmowania właściwych środków

w celu wyeliminowania takich przypadków w przyszłości.

Ponadto pracownicy zobowiązani są postępować w sposób zapewniający ochronę środowiska. W art. 140 ust. 1

p.o.ś unormowane został obowiązki o charakterze organizacyjnym. Mają one doprowadzić do wykonania celów

ochrony przed zanieczyszczeniem uregulowanych w ustawie p.o.ś. Szczegółowe obowiązki przedsiębiorców

zajmujących się np. gospodarką odpadami reguluje m.in. ustawa o odpadach.

Wybrane zagadnienia prawa podatkowego i administracyjnego

I. Wybór formy opodatkowania przedsiębiorcy

Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą,

prowadzący działy specjalne produkcji rolnej lub uzyskujący przychody z najmu do maja możliwość decydować o

formie opodatkowania.

O tym, czy podatnik będzie miał prawo wyboru formy opodatkowania, czy też jest takiego prawa pozbawiony,

decyduje charakter działalności, jaką zamierza prowadzić. Jeżeli jest uprawniony do skorzystania z płacenia

podatku w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, czy też w formie karty podatkowej, będzie musiał

zdecydować, czy chce z tego prawa skorzystać. Jeśli jednak uważa, że aby uzyskać przychody ze swojej

działalności, będzie musiał ponosić duże wydatki – w tej sytuacji korzystniejsze może być płacenie podatku

dochodowego na zasadach ogólnych. Podatnik ma również prawo, o ile spełnia warunki określone w ustawie, do

płacenia 19% podatku od dochodu z prowadzonej działalności gospodarczej (tzw. podatek liniowy).

Kiedy podatnik zdecyduje się na prowadzenie określonej działalności gospodarczej, musi dokonać wyboru formy

opodatkowania podatkiem PIT. Wybór ten jest bardzo ważny, gdyż wpływa nie tylko na wysokość przyszłego

podatku, ale też na rodzaj i zakres prowadzonych ewidencji księgowych.

Podstawową formą opodatkowania dochodu z działalności gospodarczej jest opodatkowanie na ogólnych

zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej.

Podatnik może też wybrać opodatkowanie według jednolitej 19% stawki podatku bądź jedną ze zryczałtowanych

form opodatkowania:

-ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, zwany dalej ryczałtem, albo

-kartę podatkową.

Przy zastosowaniu skali podatkowej lub 19% stawki, podatek oblicza się od dochodu, tj. różnicy po-między

faktycznie uzyskanym przychodem a kosztami jego uzyskania.



Przy opodatkowaniu ryczałtem, podatek oblicza się od przychodu, czyli koszty uzyskania przychodu nie będą

miały wpływu na wysokość podatku.

Natomiast przy opodatkowaniu kartą podatkową na wysokość podatku nie ma wpływu ani wysokość przychodu,

ani koszty jego uzyskania, gdyż podatek ustalany jest decyzją organu podatkowego.

Przy wyborze formy opodatkowania niezbędna jest zatem znajomość wskaźników ekonomicznych związanych z

funkcjonowaniem firmy. Podatnik powinien m.in. dokonać analizy wielkości spodziewanych przychodów,

wydatków, czyli kosztów uzyskania przychodu, w tym również kosztów związanych z prowadzeniem księgowości,

które różnią się w zależności od wybranej formy opodatkowania.

Decydując się na wybór formy rozliczenia, podatnik musi wziąć pod uwagę:

- rodzaj działalności, którą zamierza uruchomić,

- jej rozmiar,

- wysokość spodziewanych przychodów i kosztów.

Zmiana formy opodatkowania w trakcie roku podatkowego nie jest możliwa. Podatnik będzie mógł to zrobić

dopiero od następnego roku podatkowego.

Na wybór formy opodatkowania podatnik ma czas:

- do 20 stycznia roku podatkowego (w 2013 r. jest to dzień 21 stycznia - 20 stycznia wypada w nie-dzielę) lub

- do dnia złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG)

składanego na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w którym może dokonać wyboru

formy opodatkowania - jeżeli rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej lub

- przed rozpoczęciem działalności w przypadku karty podatkowej albo do dnia uzyskania pierwszego przychodu

w pozostałych przypadkach, jeżeli wyboru formy opodatkowania nie dokonał we wniosku o wpis do CEIDG.

Jeżeli podatnik zdecyduje się na opodatkowanie dochodów według jednolitej 19% stawki podatku albo w formie

ryczałtu albo w formie karty podatkowej, o wyborze tym musi powiadomić pisemnie właściwego naczelnika

urzędu skarbowego.

Jeżeli podatnik rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej, oświadczenie o wyborze jednolitej 19%

stawki podatku lub ryczałtu oraz wniosek o zastosowanie karty podatkowej może złożyć na podstawie przepisów

o swobodzie działalności gospodarczej.

Jeśli podatnik zdecyduje się na opodatkowanie na zasadach ogólnych według skali podatkowej, nie musi

zawiadamiać o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Jeżeli jednak kontynuuje swoją działalność i w

poprzednim roku podatkowym był opodatkowany w innej formie a od nowego roku chce być opodatkowany na

ogólnych zasadach i opłacać podatek według skali podatkowej, to musi o tym poinformować właściwego

naczelnika urzędu skarbowego.

W przypadku opodatkowania dochodów według skali podatkowej lub wyboru opodatkowania we-dług jednolitej

19% stawki podatku oraz ryczałtu - naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania



podatnika. W przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną - naczelnik urzędu

skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania każdego ze wspólników.

W przypadku karty podatkowej - naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca położenia

zorganizowanego zakładu, wskazanego w zgłoszeniu do ewidencji działalności gospodarczej, a gdy działalność

jest wykonywana bez posiadania zorganizowanego zakładu - według miejsca zamieszka-nia podatnika lub

siedziby spółki niebędącej osobą prawną, a jeżeli nie można ustalić siedziby tej spółki - według miejsca

zamieszkania jednego ze wspólników. Jeżeli działalność jest prowadzona w kilku zorganizowanych zakładach na

terenie objętym właściwością miejscową kilku naczelników urzędów skarbowych, właściwość ustala się według

miejsca wskazanego przez podatnika jako siedzibę działalności.

Przychodu opodatkowanego w formach zryczałtowanych oraz dochodu opodatkowanego według 19% stawki nie

łączy się z przychodami z innych źródeł podlegającymi opodatkowaniu podatkiem PIT.

Zasady ogólne (według skali podatkowej)

Zasady ogólne są podstawową formą opodatkowania. Zatem brak jest warunków ograniczających możliwość

opodatkowania w tej formie. Jeżeli nie podatnik nie zadeklaruje wyboru innej formy opodatkowania, tj. według 19-

procentowego podatku liniowego, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, czy też karty podatkowej, płaci

podatek dochodowy według skali podatkowej.

O tym, że podatnik będzie płacić podatek PIT według skali podatkowej, nie musi zawiadamiać naczelnika urzędu

skarbowego. Jeżeli jednak kontynuuje swoją działalność i w poprzednim roku podatkowym był opodatkowany w

innej formie a chce od nowego roku być opodatkowany na ogólnych zasadach i opłacać podatek PIT według skali

podatkowej, to musi o tym poinformować właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

Podstawa opodatkowania

Podstawę opodatkowania na zasadach ogólnych stanowi dochód (nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich

uzyskania). Przed obliczeniem podatku dochód ten można pomniejszyć o składki określone w ustawie z dnia 13

października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych zapłacone bezpośrednio na własne ubezpieczenia

emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących oraz wpłaty na

indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego. W przypadku, gdy koszty uzyskania przekroczą sumę

przychodów, różnica stanowić będzie stratę. Strata z działalności gospodarczej podlega odliczeniu od dochodu z

tego samego źródła w latach następnych.

Przy zasadach ogólnych przedsiębiorca może także skorzystać z ulg podatkowych, np.: ulgi na dzieci, ulgi na

Internet, ulgi rehabilitacyjnej, ulgi dla osób osiągających dochody za granicą. Ponadto może rozliczać się

wspólnie z małżonkiem lub z samotnie wychowywanym dzieckiem.

Obowiązki podatnika

Niestety z tą formą opodatkowania wiąże się największa ilość obowiązków. Decydując się na zasady ogólne

należy:

- obliczać wysokości miesięcznych lub kwartalnych zaliczek na podatek i wpłacać je na rachunek urzędu



skarbowego,

Zaliczki miesięczne podatnik wpłaca w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczki

kwartalne wpłaca w terminie do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest

zaliczka. Zaliczkę za ostatni miesiąc lub ostatni kwartał roku podatkowego podatnik wpłaca w terminie do 20

stycznia następnego roku podatkowego. Przy czym, nie wpłaca zaliczki za ostatni miesiąc lub odpowiednio

kwartał, jeżeli przed upływem terminu do jej wpłaty złoży zeznanie roczne i dokona zapłaty podatku wynikającego

z zeznania.

Z kwartalnych zaliczek podatnik może skorzystać, jeżeli jest tzw. małym podatnikiem, a więc jeżeli przychody ze

sprzedaży wraz z podatkiem VAT nie przekroczyły w poprzednim roku podatkowym równowartości 1 200 000

euro, albo jeżeli rozpoczyna działalność. Należy pamiętać, że według usta-wy PIT - podatnikiem

rozpoczynającym działalność jest podatnik, który w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat,

licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, nie prowadził działalności gospodarczej samodzielnie

lub jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej oraz działalności takiej nie prowadził małżonek tej osoby,

jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.

Jeżeli podatnik chce kwartalnie wpłacać zaliczki, musi zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika

urzędu skarbowego o wyborze tej metody do 20 lutego roku podatkowego. W przypadku gdy rozpoczyna

prowadzenie działalności w trakcie roku podatkowego, powinien złożyć zawiadomienie w terminie do dnia

poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego

przychodu. Zawiadomienie to dotyczy również następnych lat podatkowych, chyba że podatnik złoży

zawiadomienie o rezygnacji z tej metody.

Obowiązek wpłacania zaliczki przy opodatkowaniu według skali podatkowej powstaje dopiero od miesiąca, w

którym dochód z działalności, pomniejszony o przysługujące odliczenia (m.in. zapłacone składki na

ubezpieczenia społeczne), przekroczył kwotę określoną w skali podatkowej powodującą obowiązek zapłacenia

podatku (w 2013 r. jest to 3091 zł).

- po zakończeniu roku podatkowego - w terminie do dnia 30 kwietnia roku następnego - złożyć ze-znanie o

wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym (PIT-36); w zeznaniu tym podatnik powinien wykazać i

zsumować wszystkie osiągnięte przez niego dochody, które są opodatkowane według skali podatkowej, np. ze

stosunku pracy, z emerytury, itp., prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów albo księgę rachunkową.

Podatnicy, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej, muszą założyć księgę na dzień

rozpoczęcia tej działalności. Ponadto są oni obowiązani zawiadomić w formie pisemnej naczelnika urzędu

skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika o prowadzeniu księgi w terminie 20 dni od dnia

jej założenia.

Jeżeli podatnik będzie kontynuował swoją działalność w następnym roku i w bieżącym roku jego przychody

wyniosą co najmniej równowartość 1 200 000 euro - będzie obowiązany w następnym roku prowadzić księgi

rachunkowe i na ich podstawie ustalać dochód do opodatkowania podatkiem PIT.



W 2013 r. jest to obowiązkowe wówczas, gdy przychody w 2012 r. wyniosły co najmniej 4 936 560 zł.

Podatek liniowy

Dochód uzyskany w 2013 r. z pozarolniczej działalności gospodarczej może być także opodatkowany według

19% stawki.

O wyborze tego sposobu opodatkowania należy powiadomić pisemnie właściwego naczelnika urzędu

skarbowego do dnia 20 stycznia roku podatkowego (w 2013 r. jest 21 stycznia - 20 stycznia wypada w niedzielę),

a jeżeli podatnik rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, oświadczenie może złożyć na

podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, a jeżeli podatnik nie złożył oświadczenia na

podstawie tych przepisów - pisemne oświadczenie składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, nie

później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.

Wybór sposobu opodatkowania dokonany w oświadczeniu, o którym mowa powyżej, dotyczy również lat

następnych, chyba że podatnik, w terminie do dnia 20 stycznia roku podatkowego, zawiadomi w formie pisemnej

właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z tego sposobu opodatkowania lub złoży w tym terminie

pisemny wniosek lub oświadczenie o zastosowanie form opodatkowania określonych w ustawie o

zryczałtowanym podatku dochodowym.

W przypadku, gdy podatnik uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do

udziału w zysku spółki niemającej osobowości prawnej przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub

obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników

wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy,

podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania podatkiem liniowym i jest obowiązany do

wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej

oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.


Tak jak w przypadku zasad ogólnych, podstawą opodatkowania jest dochód (nadwyżka sumy przy-chodów nad

kosztami ich uzyskania). Przed obliczeniem podatku dochód ten można pomniejszyć o składki na ubezpieczenie

społeczne zapłacone bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe

podatnika oraz osób z nim współpracujących oraz wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego.

Natomiast obliczony podatek od dochodu obniża się o kwotę zapłaconej składki na powszechne ubezpieczenie

zdrowotne, przy czym obniżenie nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki.

Wybierając 19% podatek dochodowy, nie można korzystać z prawa do wspólnego opodatkowania z małżonkiem,

z preferencji przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci, a także z innych ulg i zwolnień (np. tzw.

ulgi na dzieci, ulgi na Internet), z wyjątkiem ulgi dla osób osiągających dochody za granicą (art. 27g ustawy o

PIT).




Decydując się na opodatkowanie podatkiem liniowym należy:

- obliczać wysokości miesięcznych lub kwartalnych zaliczek na podatek i wpłacać je na rachunek urzędu

skarbowego,

- Należny podatek według 19% stawki podatnik oblicza niezależnie od wielkości osiągniętego dochodu, co

oznacza, że zaliczkę podatnik musi zapłacić już za pierwszy miesiąc, w którym osiągnął dochód.

- Zaliczki miesięczne podatnik wpłaca w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczki

kwartalne wpłaca w terminie do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest

zaliczka. Zaliczkę za ostatni miesiąc lub ostatni kwartał roku podatkowego podatnik wpłaca w terminie do 20

stycznia następnego roku podatkowego. Przy czym, podatnik nie wpłaca zaliczki za ostatni miesiąc lub

odpowiednio kwartał, jeżeli przed upływem terminu do jej wpłaty złoży zeznanie roczne i dokona zapłaty podatku

wynikającego z zeznania.

Z kwartalnych zaliczek podatnik może skorzystać, jeżeli spełnia kryteria opisane w części dotyczącej zaliczek

kwartalnych rozliczanych na zasadach ogólnych wg skali podatkowej.

po zakończeniu roku podatkowego - w terminie do dnia 30 kwietnia roku następnego - złożyć zeznanie o

wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym (PIT-36L); w zeznaniu tym podatnik powinien wykazać i

opodatkować jedynie dochód z działalności gospodarczej, jeśli więc podatnik osiągnął też inne dochody, np. ze

stosunku pracy, to musi złożyć odrębne zeznanie - w tym przypadku PIT-37, prowadzić podatkową księgę

przychodów i rozchodów albo księgę rachunkową.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Warunki opodatkowania

Pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych podatnik

składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania w terminie do dnia 20

stycznia roku podatkowego (w 2013 r. jest to dzień 21 stycznia - 20 stycznia wypada w niedzielę), a jeżeli

podatnik rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, oświadczenie może złożyć na

podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, a jeżeli podatnik nie złożył oświadczenia na

podstawie tych przepisów - pisemne oświadczenie składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według

miejsca zamieszkania podatnika, nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Oświadczenie to

będzie ważne również w latach następnych, chyba że podatnik postanowi zmienić formę opodatkowania i

poinformuje o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego, przy czym w następnym roku prowadzenia

działalności można korzystać z tej formy opodatkowania wtedy, gdy przychody za rok poprzedni nie przekroczą

kwoty 150 000 euro.

Aby w 2013 r. wybrać ryczałt, przychód osiągnięty w 2012 roku nie może przekraczać 615.300 zł.



Podatnik nie utraci prawa do ryczałtu, jeżeli w trakcie roku podatkowego uzyska przychody powyżej

równowartości 150 000 euro. Podatnik ma prawo do opodatkowania swoich przychodów w tej formie za cały rok

podatkowy.

Należy tu zwrócić uwagę, że niektóre rodzaje działalności gospodarczej wykluczają możliwość korzystania z

opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Zalicza się do nich np. prowadzenie aptek,

lombardów, wykonywanie większości wolnych zawodów.


Podstawę opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych stanowi przychód. A zatem nie ma

możliwości pomniejszania go o koszty uzyskania przychodów. Można jednak dokonywać odliczeń od przychodu,

np. o zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o

systemie ubezpieczeń społecznych, wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego dokonane w

roku podatkowym, wydatki na cele rehabilitacyjne (tzw. ulga rehabilitacyjna), wydatki na Internet (tzw. ulga

internetowa), darowiznę na określone cele. Podatnik może też skorzystać z ulgi dla osób osiągających dochody

za granicą (art. 27g ustawy o PIT).

Wysokość podatku

Wysokość stawek ryczałtu uzależniona jest od rodzaju działalności. Przykładowo:

20% od przychodów osiąganych z działalności w zakresie określonych wolnych zawodów. Wolny zawód to

działalność gospodarcza wykonywana osobiście przez lekarzy, lekarzy stomatologów, lekarzy weterynarii,

techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, tłumaczy oraz nauczycieli w zakresie świadczenia

usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny, jeśli działalność ta nie jest wykonywana na

rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób

fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej, z tym że za osobiste

wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o

pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują

czynności związane z istotą danego zawodu, 17% od przychodów ze świadczenia niektórych usług

niematerialnych, m.in. wynajmu samochodów osobowych, hoteli, pośrednictwa w handlu hurtowym,

8,5% od przychodów m.in. z działalności usługowej, w tym od przychodów z działalności gastronomicznej w

zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,

5,5% od przychodów m.in. z działalności wytwórczej i budowlanej,

3% od przychodów m.in. z działalności usługowej w zakresie handlu oraz z działalności gastronomicznej, z

wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu.

Szczegółowe informacje dotyczące stosowania poszczególnych stawek ryczałtu w odniesieniu do konkretnych



rodzajów przychodów można znaleźć w ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałto

wanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Obliczony ryczałt można obniżyć o kwotę zapłaconej składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne (do

wysokości 7,75% podstawy wymiaru składki).

Należy pamiętać, że dokonując wyboru opodatkowania w formie ryczałtu traci się jednocześnie prawo do

wspólnego rozliczania się z małżonkiem, a także w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących

dzieci, a także prawo do ulgi na dzieci.


Korzystając z tej formy opodatkowania podatnik jest obowiązany:

- do prowadzenia ewidencji przychodów,

- co miesiąc wpłacać podatek na rachunek urzędu skarbowego; obowiązek ten może być również wypełniany raz

na kwartał,

Ryczałt za każdy miesiąc podatnik oblicza samodzielnie i wpłaca co miesiąc (a w określonych warunkach co

kwartał) do urzędu skarbowego. W trakcie roku nie wypełnia żadnych deklaracji. Ryczałt za każdy miesiąc oblicza

i wpłaca w terminie do dnia 20 następnego miesiąca, a za miesiąc grudzień - w terminie złożenia zeznania,

odpowiednio ryczałt za kwartał - w terminie do dnia 20 następnego miesiąca po upływie kwartału, za który ryczałt

ma być opłacony, a za ostatni kwartał roku podatkowego - w terminie złożenia zeznania.

Wpłacać ryczałt co kwartał mogą wyłącznie podatnicy, których otrzymane przychody z działalności prowadzonej

samodzielnie albo przychody spółki - w roku poprzedzającym rok podatkowy - nie przekroczyły kwoty stanowiącej

równowartość 25 000 euro.

Podatnicy, którzy wybiorą kwartalne wpłaty ryczałtu, są obowiązani do dnia 20 stycznia roku podatkowego

zawiadomić o tym naczelnika właściwego urzędu skarbowego (zawiadomienie to dotyczy również następnych lat

podatkowych, chyba że podatnik złoży zawiadomienie o rezygnacji z tej metody, zgłosi likwidację działalności lub

wybierze inną formę opodatkowania).

złożyć w terminie do dnia 31 stycznia następnego roku zeznanie roczne o wysokości uzyskanego przychodu,

wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28); PIT-28 służy

również do rozliczenia przychodów z najmu i dzierżawy osiąganych poza działalnością gospodarczą, o ile tę

formę opodatkowania podatnik wybrał dla tych przychodów; jeśli podatnik osiągnął też inne dochody, np. ze

stosunku pracy, musi złożyć odrębne zeznanie - w tym przypadku PIT-37,



Karta podatkowa

Warunki opodatkowania

Lista rodzajów działalności podlegających opodatkowaniu w formie karty podatkowej jest bardzo obszerna. Aby

móc opłacać podatek w formie karty podatkowej należy prowadzić działalność gospodarczą, która uprawnia do

takiego opodatkowania, a także złożyć wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej (PIT-

16) w terminie do dnia 20 stycznia roku podatkowego (w 2013 r. jest 21 stycznia - 20 stycznia wypada w

niedzielę), a jeżeli podatnik rozpoczyna działalność, wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty

podatkowej składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego przed rozpoczęciem działalności lub może

dołączyć do wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej składanego na

podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Naczelnik urzędu skarbowego po rozpatrzeniu

wniosku wydaje decyzję, w której ustala wysokość podatku dochodowego.

Jeżeli do dnia 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej lub nie

dokonał wyboru innej formy opodatkowania, uważa się, że prowadzi nadal działalność opodatkowaną w tej

formie.

Wysokość podatku

Stawki karty podatkowej określone są kwotowo, a ich wysokość uzależniona jest, m. in. od rodzaju i zakresu

prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników, liczby mieszkańców miejscowości, w której

prowadzona jest działalność gospodarcza.


Podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej są zwolnieni od obowiązku

prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych oraz wpłacania zaliczek na podatek do-chodowy.

Muszą oni jednak pamiętać o wpłacaniu podatku dochodowego w formie karty podatkowej, pomniejszonego o

zapłaconą składkę na ubezpieczenie zdrowotne na rachunek urzędu skarbowego, w terminie do 7 dnia każdego

miesiąca za miesiąc poprzedni, a za grudzień - w terminie do dnia 28 grudnia roku podatkowego.

Opłacając podatek dochodowy w formie karty podatkowej podatnik nie musi składać zeznania podatkowego a

zapłaconą i odliczoną kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne powinien wykazać w rocznej deklaracji (PIT-

16A). Deklarację tę podatnik musi złożyć w urzędzie skarbowym do 31 stycznia roku następnego. Jeśli natomiast

podatnik osiągnął też inne dochody poza działalnością gospodarczą, np. ze stosunku pracy, to musi złożyć

zeznanie właściwe dla rozliczenia tych dochodów - w tym przypadku PIT-37.

Wybierając kartę podatkową nie można skorzystać z różnego rodzaju ulg i odliczeń, nie można rów-nież rozliczyć

się wspólnie z małżonkiem, ani w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowują-cych dzieci.

Oświadczenie o wyborze formy opodatkowania

A zatem, podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym prowadzili działalność i byli opodatko-wani:

w formie podatku liniowego, ryczałtem, w formie kary podatkowej, na zasadach ogólnych chcąc utrzymać tę



formę opodatkowania nie muszą składać żadnego oświadczenia.

Obowiązek złożenia pisemnego oświadczenia o wyborze formy opodatkowania w terminie do 21 stycznia 2013 r.

mają tylko podatnicy, którzy zamierzają zmienić formę opodatkowania.

Natomiast podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą na wybór formy opodatkowania ma czas:

- do dnia złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG)

składanego na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w którym może dokonać wyboru

formy opodatkowania lub

- przed rozpoczęciem działalności w przypadku karty podatkowej albo do dnia uzyskania pierwszego przychodu

w pozostałych przypadkach, jeżeli wyboru formy opodatkowania nie dokonał we wniosku o wpis do CEIDG.

Wybrane zagadnienia z postępowania administracyjnego

I.Strona postępowania administracyjnego (art.28-34 KPA)

Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności

organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.

Stronami mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o państwowe i samorządowe jed-nostki

organizacyjne i organizacje społeczne - również jednostki nie posiadające osobowości prawnej.

Zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych stron ocenia się według przepisów prawa cywil-nego, o ile

przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

Osoby fizyczne nie posiadające zdolności do czynności prawnych działają przez swych ustawowych

przedstawicieli. Strony nie będące osobami fizycznymi działają przez swych ustawowych lub statutowych

przedstawicieli. W sprawach dotyczących praw zbywalnych lub dziedzicznych w razie zbycia prawa lub śmierci

strony w toku postępowania na miejsce dotychczasowej strony wstępują jej następcy prawni. W sprawach

dotyczących spadków nie objętych jako strony działają osoby sprawujące zarząd majątkiem masy spadkowej, a w

ich braku - kurator wyznaczony przez sąd na wniosek organu administracji publicznej.

Pełnomocnik

• Każda osoba fizyczna posiadająca zdolność do czynności prawnych

• Rodzaje pełnomocnictwa:

- ogólne (do reprezentowania strony przed wszystkimi organami we wszystkich postępowaniach,

- szczegółowe - do reprezentowania strony w konkretnej sprawie administracyjnej,

- rodzajowe - do sporządzenia za stronę określonej czynności w toku postępowania (np. złożenie odwołania

Domniemanie pełnomocnictwa:

W sprawach mniejszej wagi organ administracji publicznej może nie żądać pełnomocnictwa, jeśli pełnomocnikiem

jest członek najbliższej rodziny lub domownik strony, a nie ma wątpliwości co do istnienia i zakresu upoważnienia



do występowania w imieniu strony.

II. Terminy (57-60 KPA)

Terminy w prawie administracyjnym dzielimy na terminy materialne i procesowe. Podstawowa różnica

przejawia się w skutek, które występują wraz z ich upływem. Upływ terminów materialnych, bez względu na

okoliczności skutkuje wygaśnięciem lub powstanie uprawnieninia (np. 3 letni okres ważności pozwolenia na

budowę po upływie którego pozwolenie wygasa). Upływ terminów procesowych powoduje z kolei, że czynność

dokonana jest nieskuteczna, ale zazwyczaj można taki termin próbować przywrócić.

Wśród terminów procesowych wyróżniamy następujące rodzaje terminów:

1) Ustawowe - ustanowione przez ustawodawcę, których nikt nie może zmienić, np. 14 dni

na złożenie odwołania od decyzji

2) Urzędowe - ustalane każdorazowo przez organ prowadzący postępowanie, np. termin

do zawarcia ugody

3) Instrukcyjne - ustalane przez ustawodawcę, ale ich przekroczenie nie powoduje nieskuteczności

dokonanej czynności, np. termin załatwienia sprawy przez organ

Termin załatwienia sprawy (35-38 KPA)

Organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki. Niezwłocznie powinny być

załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone w oparciu o dowody przedstawione przez stronę łącznie z

żądaniem wszczęcia postępowania lub w oparciu o fakty i dowody powszechnie znane albo znane z urzędu

organowi, przed którym toczy się postępowanie, bądź możliwe do ustalenia na podstawie danych, którymi

rozporządza ten organ. Załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie

później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od

dnia wszczęcia postępowania, zaś w postępowaniu odwoławczym - w ciągu miesiąca od dnia otrzymania

odwołania. Organy wyższego stopnia mogą określać rodzaje spraw, które załatwiane są w terminach krótszych

niż określone wyżej. Do terminów określonych w przepisach poprzedzających nie wlicza się terminów

przewidzianych w przepisach prawa dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania

oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu. O każdym

przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 organ administracji publicznej obowiązany jest

zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy. Ten sam obowiązek

ciąży na organie administracji publicznej również w przypadku zwłoki w załatwieniu sprawy z przyczyn

niezależnych od organu. Na niezałatwienie sprawy w terminie określonym w przepisach kodeksu stronie służy

zażalenie do organu administracji publicznej wyższego stopnia. Organ, uznając zażalenie za uzasadnione,

wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych

niezałatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby także podjęcie środków zapobiegających naruszaniu



terminów załatwiania spraw w przyszłości.

Pracownik organu administracji publicznej, który z nieuzasadnionych przyczyn nie załatwił sprawy w terminie 36

albo nie załatwił sprawy w dodatkowym terminie, podlega odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej albo

innej odpowiedzialności przewidzianej w przepisach prawa.

Sposoby obliczania terminów:

Jeżeli początkiem terminu określonego w dniach jest pewne zdarzenie, przy obliczaniu tego terminu nie

uwzględnia się dnia, w którym zdarzenie nastąpiło. Upływ ostatniego z wyznaczonej liczby dni uważa się za

koniec terminu.

Terminy określone w tygodniach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim tygodniu, który nazwą odpowiada

początkowemu dniowi terminu.

Terminy określone w miesiącach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim miesiącu, który odpo-wiada

początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było – w ostat-nim dniu tego

miesiąca. Jeżeli koniec terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się

najbliższy następny dzień powszedni.

Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem nadano pismo w polskiej placówce pocztowej albo

złożono w polskim urzędzie konsularnym. Termin uważa się za zachowany również w przypadku, gdy przed jego

upływem żołnierz lub członek załogi statku morskiego złożył je w dowództwie jednostki wojskowej lub kapitanowi

statku, a także gdy osoba pozbawiona wolności złożyła pismo w administracji zakładu karnego.

Przywrócenie terminu (58-60 KPA):

W razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdo-podobni, że

uchybienie nastąpiło bez jego winy. Prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu siedmiu dni od dnia

ustania przyczyny uchybienia terminu. Jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnić czynności, dla której

określony był termin. Przywrócenie terminu do złożenia prośby o przywrócenie terminu jest niedopuszczalne. O

przywróceniu terminu postanawia właściwy w sprawie organ administracji publicznej. Od postanowienia o

odmowie przywrócenia terminu służy zażalenie. O przywróceniu terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia

postanawia ostatecznie organ właściwy do rozpatrzenia odwołania lub zażalenia. Przed rozpatrzeniem prośby o

przywrócenie terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia organ administracji publicznej na żądanie strony

może wstrzymać wykonanie decyzji lub postanowienia.

III. Weryfikacja decyzji

Wniosek o uzupełnienie decyzji - 111 KPA

Strona może w terminie czternastu dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji zażądać jej uzupełnienia co do

rozstrzygnięcia bądź co do prawa odwołania, wniesienia w stosunku do decyzji powództwa do sądu

powszechnego lub skargi do sądu administracyjnego albo sprostowania zamieszczonego w decyzji pouczenia w

tych kwestiach.



W przypadkach określonych wyżej termin dla strony do wniesienia odwołania, powództwa lub skargi biegnie od

dnia doręczenia jej odpowiedzi.

Błędne pouczenie w decyzji co do prawa odwołania albo wniesienia powództwa do sądu powszechnego lub

skargi do sądu administracyjnego nie może szkodzić stronie, która zastosowała się do tego pouczenia.

Sprostowanie oczywistej omyłki - 113 KPA

Organ administracji publicznej może z urzędu lub na żądanie strony prostować w drodze postanowienia błędy

pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez ten organ decyzjach.

Organ, który wydał decyzję, wyjaśnia w drodze postanowienia na żądanie organu egzekucyjnego lub strony

wątpliwości co do treści decyzji.

Na postanowienie w sprawie sprostowania i wyjaśnienia służy zażalenie

Odwołanie - 127-140 KPA

Od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji. Właściwy do

rozpatrzenia odwołania jest organ administracji publicznej wyższego stopnia, chyba że ustawa przewiduje inny

organ odwoławczy.

Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze nie służy

odwołanie, jednakże strona niezadowolona z decyzji może zwrócić się do tego organu z wnioskiem o ponowne

rozpatrzenie sprawy; do wniosku tego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań od decyzji.

Odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczy, jeżeli z odwołania wynika, że strona nie jest

zadowolona z wydanej decyzji. Przepisy szczególne mogą ustalać inne wymogi co do treści odwołania.

Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję.

Odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została

ogłoszona ustnie - od dnia jej ogłoszenia stronie. Przepisy szczególne mogą przewidywać inne terminy do

wniesienia odwołania. Przed upływem terminu do wniesienia odwołania decyzja nie ulega wykonaniu. Wniesienie

odwołania w terminie wstrzymuje wykonanie decyzji.

Przepisów powyższych nie stosuje się w przypadkach, gdy:

1) decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności (art. 108),

2) decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy.

Ponadto decyzja podlega wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania, gdy jest zgodna z

żądaniem wszystkich stron.

O wniesieniu odwołania organ administracji publicznej, który wydał decyzję, zawiadomi strony.

Jeżeli odwołanie wniosły wszystkie strony, a organ administracji publicznej, który wydał decyzję, uzna, że to

odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, może wydać nową decyzję, w której uchyli lub zmieni

zaskarżoną decyzję.

Przepis ten stosuje się także w przypadku, gdy odwołanie wniosła jedna ze stron, a pozostałe strony wyraziły

zgodę na uchylenie lub zmianę decyzji zgodnie z żądaniem odwołania.



Od nowej decyzji służy stronom odwołanie.

Organ administracji publicznej, który wydał decyzję, obowiązany jest przesłać odwołanie wraz z aktami sprawy

organowi odwoławczemu w terminie siedmiu dni od dnia, w którym otrzymał odwołanie, jeżeli w tym terminie nie

wydał nowej decyzji.

Organ odwoławczy stwierdza w drodze postanowienia niedopuszczalność odwołania oraz uchybienie terminu do

wniesienia odwołania. Postanowienie w tej sprawie jest ostateczne.

Organ odwoławczy może w uzasadnionych przypadkach wstrzymać natychmiastowe wykonanie decyzji.

Organ odwoławczy może przeprowadzić na żądanie strony lub z urzędu dodatkowe postępowanie w celu

uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie albo zlecić przeprowadzenie tego postępowania organowi, który

wydał decyzję.

Strona może cofnąć odwołanie przed wydaniem decyzji przez organ odwoławczy. Organ odwoławczy nie

uwzględni jednak cofnięcia odwołania, jeżeli prowadziłoby to do utrzymania w mocy decyzji naruszającej prawo

lub interes społeczny.

Organ odwoławczy wydaje decyzję, w której:

1) utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję albo

2) uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy bądź

uchylając tę decyzję - umarza postępowanie pierwszej instancji, albo

3) umarza postępowanie odwoławcze.

Organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia

przez organ pierwszej instancji, gdy rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego prze-prowadzenia

postępowania wyjaśniającego w całości lub w znacznej części. Przekazując sprawę organ ten może wskazać,

jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.

W sprawach należących do właściwości organów jednostek samorządu terytorialnego organ odwoławczy

uprawniony jest do wydania decyzji uchylającej i rozstrzygającej sprawę co do istoty jedynie w przypadku, gdy

przepisy prawa nie pozostawiają sposobu jej rozstrzygnięcia uznaniu organu samorządowego. W pozostałych

przypadkach organ odwoławczy, uwzględniając odwołanie, ogranicza się do uchylenia zaskarżonej decyzji i

przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji.

Organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się chyba, że zaskarżona decyzja

rażąco narusza prawo lub rażąco narusza interes społeczny.

Wznowienie postępowania (145-153 KPA)

W sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli:

1) dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały

się fałszywe,

2) decyzja wydana została w wyniku przestępstwa,



3) decyzja wydana została przez pracownika lub organ administracji publicznej, który podlega wyłączeniu

stosownie do art. 24, 25 i 27 kpa,

4) strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu,

5) wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące

w dniu wydania decyzji, nie znane organowi, który wydał decyzję,

6) decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu,

7) zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy

wydaniu decyzji (art. 100 § 2 kpa),

8) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone lub

zmienione.

9) można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o

niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego

została wydana decyzja. W takiej sytuacji skargę o wznowienie wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia

wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

10 ) Można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy zostało wydane orzeczenie sądu

stwierdzające naruszenie zasady równego traktowania, zgodnie z ustawą z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu

niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania (Dz. U. Nr 254, poz. 1700), jeżeli

naruszenie tej zasady miało wpływ na rozstrzygnięcie sprawy zakończonej decyzją ostateczną.

Uchylenie decyzji z przyczyn określonych w pkt 1 i 2 nie może nastąpić, jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia

decyzji upłynęło dziesięć lat, zaś z przyczyn określonych w art. 3-8 oraz w pkt 9), jeżeli od dnia doręczenia lub

ogłoszenia decyzji upłynęło pięć lat.

Nie uchyla się decyzji także w przypadku, jeżeli w wyniku wznowienia postępowania mogłaby zapaść wyłącznie

decyzja odpowiadająca w swej istocie decyzji dotychczasowej.

Wznowienie postępowania następuje z urzędu lub na żądanie strony. Wznowienie postępowania z przyczyny

określonej w pkt 4 i 9 następuje tylko na żądanie strony.

Podanie o wznowienie postępowania wnosi się do organu administracji publicznej, który wydał w sprawie decyzję

w pierwszej instancji, w terminie jednego miesiąca od dnia, w którym strona dowiedziała się o okoliczności

stanowiącej podstawę do wznowienia postępowania.

Termin do złożenia podania o wznowienie postępowania z przyczyny określonej w pkt 4 biegnie od dnia, w

którym strona dowiedziała się o decyzji.

Wznowienie postępowania następuje w drodze postanowienia.

Postanowienie stanowi podstawę do przeprowadzenia przez właściwy organ postępowania co do przyczyn

wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia istoty sprawy.

Odmowa wznowienia postępowania następuje w drodze zaskarżalnego postanowienia.



Organ administracji publicznej, po przeprowadzeniu postępowania wydaje decyzję, w której:

1) odmawia uchylenia decyzji dotychczasowej, gdy stwierdzi brak podstaw do jej uchylenia

2) uchyla decyzję dotychczasową, gdy stwierdzi istnienie podstaw do jej uchylenia i wydaje nową decyzję

rozstrzygającą o istocie sprawy.

W przypadku gdy w wyniku wznowienia postępowania nie można uchylić decyzji na skutek okoliczności, o

których mowa w art. 146 kpa, organ administracji publicznej ograniczy się do stwierdzenia wydania zaskarżonej

decyzji z naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności, z powodu których nie uchylił tej decyzji.

Organ administracji publicznej właściwy w sprawie wznowienia postępowania wstrzyma z urzędu lub na żądanie

strony wykonanie decyzji, jeżeli okoliczności sprawy wskazują na prawdopodobieństwo uchylenia decyzji w

wyniku wznowienia postępowania. Na postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji służy stronie

zażalenie chyba, że postanowienie wydał minister lub samorządowe kolegium odwoławcze.

Zmiana lub uchylenie decyzji ostatecznej (154-155 KPA)

Decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa, może być w każdym czasie uchylona lub

zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, lub przez organ wyższego stopnia, jeżeli

przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony.

W takich przypadkach właściwy organ wydaje decyzję w sprawie uchylenia lub zmiany dotychczaso-wej decyzji.

Decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona

lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, lub przez organ wyższego stopnia, jeżeli

przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes

społeczny lub słuszny interes strony.

Stwierdzenie nieważności decyzji (156 KPA - 159)

Organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która:

1) wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości,

2) wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa,

3) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną,

4) została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie,

5) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały,

6) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą,

7) zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa.

Nie stwierdza się nieważności decyzji z przyczyn wymienionych w pkt 1, 3, 4 i 7, jeżeli od dnia jej doręczenia lub

ogłoszenia upłynęło dziesięć lat, a także gdy decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne.

Właściwy do stwierdzenia nieważności decyzji jest organ wyższego stopnia, a gdy decyzja wydana została przez

ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze - ten organ.

Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu.



Rozstrzygnięcie w sprawie nieważności decyzji następuje w drodze decyzji.

Organ administracji publicznej, właściwy w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji, wstrzyma z urzędu lub na

żądanie strony wykonanie decyzji, jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo, że jest ona dotknięta jedną z wad

nieważności. Na postanowienie o wstrzymaniu wykonania decyzji służy stronie zażalenie.

I. Materiały dydaktyczne do zajęć praktycznych - Kazusy

Kazus nr 1

Przyjmując założenie, że A prowadzi działalność świadczącą usługi krawieckie, nie zatrudniając przy tym

żadnych pracowników i osiąga wskazane poniżej przychody wskaż najkorzystniejszą formę opodatkowania:

1) Przychody – 55 000 zł

2) Koszty – 20 000

3) Możliwe odliczenia od dochodu – 13 000 (w tym składki na ubezpieczenie społeczne itp.)

4) Możliwe odliczenia od podatku 2500 (składki na ubezpieczenie zdrowotne

1)Rozliczenie na zasadach ogólnych

2)Podatek liniowy

3) Ryczałt ewidencjonowany

4) Karta podatkowa

Kazus nr 2

Przyjmując założenie, że A prowadzi działalność świadczącą usługi ubezpieczeniowe, zatrudniając przy tym

dwóch pracowników i osiąga wskazane poniżej przychody wskaż najkorzystniejszą formę opodatkowania:

1) Przychody – 180 000 zł

2) Koszty – 100000

3) Możliwe odliczenia od dochodu – 20 000 (w tym składki na ubezpieczenie społeczne itp.)

4) Możliwe odliczenia od podatku 8000 (składki na ubezpieczenie zdrowotne)



ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. – o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14,

poz. 176 z późn. zm.)

ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. – o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów

osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.)

Kazus nr 3

Kupujący K i sprzedawca S zawarli dnia 10 marca 2006 r. umowę sprzedaży samochodu. W celu zmniejszenia

kwoty podatku od czynności cywilnoprawnych zgodnie oświadczyli w umowie, iż cena sprzedaży wynosi 30.000

zł, choć w rzeczywistości miała ona wynosić 50.000 zł. Po zawarciu umowy K miał przekazać na konto S 50.000

zł, ale tego nie uczynił. Gdy S domaga się zapłaty 50.000 zł, K odsyła go do umowy i twierdzi, że nie zapłaci,

dopóki nie zostanie właścicielem i żąda od S przeniesienia własności samochodu i jego wydania.

Art. 535 KC art. 66 i nast. KC, art. 72 KC , art. 701 i nast. KC. art. 66 KC – art. 60 KC, art. 83 KC

Zadanie:

1) Sporządź przedmiotową umowę sprzedaży pojazdu

2) Czy S. posiada roszczenie wobec K. z umowy sprzedaży

Kazus nr 4

25 VII 2012 B. złożył do Wójta Gminy K. wniosek o ustalenie warunków zabudowy dla będącej jego własnością

nieruchomości. 30 września 2012 r. otrzymał informację podpisaną przez zastępcę Wójta, w której napisano, że z

powodu braków kadrowych w Urzędzie sprawa zostanie rozstrzygnięta do końca maja 2013 roku.

1) Sporządź odpowiednie pismo procesowe prowadzące do szybszego wydania rozstrzygnięcia

2) Wskaż sposób zdyscyplinowania niekompetentnego pracownika

Art.12 kpa, 35 kpa,36 kpa,37kpa ,38 kpa, art. 221kpa, 227 kpa, 229 kpa

Kazus nr 5



W dniu 25 IV 2012 listonosz pozostawił w skrzynce odbiorczej powtórne zawiadomienie o możliwości odebrania

przesyłki w placówce pocztowej do dnia 2 maja 2012. Adresat przebywał w tym czasie w szpitalu, który to szpital

opuścił 5 maja. 7 maja udał się do urzędu gdzie zapoznano go z treścią decyzji, która była dla niego

niekorzystna. Jednocześnie uzyskał informację, że decyzja nie została odebrana w terminie.

Zadanie

Sporządź odpowiednie pisma procesowe prowadzące do zmiany niekorzystnego dla strony rozstrzygnięcia.

III. Materiały dydaktyczne do ćwiczeń

1.Umowa spółki partnerskiej powinna być zawarta w formie:

a) pisemnej,

b) aktu notarialnego

c) pisemnej pod rygorem nieważności,

2. Do spółek osobowych zaliczymy:

a) spółkę jawną,

b) spółkę akcyjną,

c) spółkę lokacyjną,

3. Celem działania spółki partnerskiej może być:

a) prowadzenie działalności wytwórczej,

b) prowadzenie dowolnej działalności gospodarczej,

c) wyłącznie wykonywanie wolnego zawodu,

4. Za zobowiązania spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają:

a) tylko osoby, które tworzyły spółkę;

b) solidarnie tylko spółka oraz osoby, które działały w jej imieniu;

c) solidarnie spółka i osoby, które działały w jej imieniu oraz akcjonariusz do wartości niewniesionego wkładu na

pokrycie objętych akcji - art. 13 k..s.h



5) W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, w której jest trzech wspólników i każdy z nich posiada 50 głosów

na zgromadzeniu wspólników odbyło się głosowanie nad uchwałą o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego.

Jeden wspólnik głosował za, drugi – przewodniczący zgromadzenia – głosował przeciw, a trzeci powstrzymał się

od głosu. Umowa spółki nie zawiera żadnej regulacji dotyczącej wymaganej większości głosów. Czy

zgromadzenie wspólników zatwierdziło sprawozdanie finansowe?

a) tak;

b) nie, z powodu braku wymaganej większości; - art. 4 § 1 pkt 9 i 10 k.s.h. i art.245 K.s.h.

c) nie, gdyż przy równowadze głosów za i przeciw decydujący jest głos przewodniczącego.

6. Czy w jednoosobowej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością występuje zgromadzenie wspólników?

a) nie występuje, albowiem funkcjonowanie tego organu w jednoosobowej spółce nie ma uzasadnienia;

b) występuje, przy czym wszystkie uprawnienia zgromadzenia wspólników wykonuje jedyny wspólnik; - art. 156

K.s.h.;

c) występuje i nie ma żadnych różnic pomiędzy spółką jednoosobową a spółką liczącą większą liczbę

wspólników.

7. Czy zawiadomienia o zwołaniu zgromadzenia wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz

walnego zgromadzenia w spółce akcyjnej mogą być wysyłane wspólnikom i akcjonariuszom pocztą

elektroniczną?

a) takie rozwiązanie jest dopuszczalne zarówno w odniesieniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jak i

spółki akcyjnej, jeżeli wspólnik lub akcjonariusz spółki akcyjnej, w której wszystkie wyemitowane akcje są

imienne, wyrazili na to uprzednio pisemną zgodę, podając jednocześnie adres, na jaki ma zostać zawiadomienie

przesłane; - art. 238 § 1 K.s.h. , art. 402 § 3 K.s.h.;

b) takie rozwiązanie jest dopuszczalne tylko w odniesieniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jeżeli

wspólnik wyraził na to uprzednio pisemną zgodę, podając jednocześnie adres, na jaki ma zostać zawiadomienie

przesłane; w odniesieniu do spółki akcyjnej takie rozwiązanie nie może być stosowane;

c) takie rozwiązanie jest dopuszczalne tylko w odniesieniu o spółki akcyjnej, jeżeli akcjonariusz wyraził na to

uprzednio pisemną zgodę, podając jednocześnie adres, na jaki ma zostać zawiadomienie przesłane; w

odniesieniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością takie rozwiązanie nie może być stosowane.

8. Czy w spółce akcyjnej istnieje obowiązek utworzenia kapitału zapasowego?

a) nie ma takiego obowiązku;

b) istnieje obowiązek utworzenia kapitału zapasowego, a przepisy K.s.h. wskazują źródła, z jakich powinien być

on zasilany; - art. 396 § 1 K.s.h.;

c) istnieje obowiązek utworzenia kapitału zapasowego, ale wysokość wpłat na ten kapitał zależy wyłącznie od



uznania akcjonariuszy.

9. Księgami podatkowymi są:

a) księgi rachunkowe

b) ewidencja przychodów

c) ewidencja ryczałtu

10. Podatkiem jest:

a) publicznoprawne , nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne rzecz Skarbu Państwa

b) publicznoprawne odpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne rzecz Skarbu Państwa

c) publicznoprawne , nieodpłatne, przymusowe i zwrotne świadczenie pieniężne rzecz Skarbu Państwa

11) właściwymi składkami podatku dochodowego od osób fizycznych w 2013 roku są

a) 19%,30% i 40% b) 20%,22% i 32%

b) 22%,32% i 45%

c) 18% i 30%)

12. Właściwą stawką opodatkowania dochodów osób prawnych jest:

a) 19%

b) 22%

c) 32%

13. Podatnicy podatku od towaru i usług dokonują rozliczenia tego podatku za okres

a) miesiąca kalendarzowego, lub

b) kwartału kalendarzowego, czy też

c) trzydziestu po sobie następujących dni kalendarzowych

14) Podstawową stawką podatku od towaru i usług jest

a) 19%

b) 22%

15. Utrata przez przedstawiciela ustawowego zdolności do czynności prawnych powoduje:

a) umorzenie postępowania,

b) zawieszenie postępowania,.

c) odroczenie postępowania



16. Do katalogu zasad ogólnych postępowania administracyjnego zaliczamy min.:

a) zasadę prawdy obiektywnej,

b) zasadę ustności,

c) zasadę ugodowego załatwiania spraw spornych.

17. Świadkiem w postępowaniu administracyjnym nie może być:

a) małżonek strony,

b) osoba niezdolna do spostrzegania i komunikowania swoich spostrzeżeń,

c) osoba niepełnoletnia

18. Pracownik podlega z mocy prawa wyłączeniu od udziału w postępowaniu, jeżeli:

a) zachodzą uprawdopodobnione okoliczności mogące świadczyć o braku bezstronności pracownika,

b) żądają tego wszystkie strony postępowania.

c) w sprawie swojego małżonka

19. Odwołanie należy złożyć w terminie:

a) 7 dni od daty doręczenia decyzji,

b) 14 dni od daty wydania decyzji,

c) 14 dni od daty doręczenia decyzji.

20. Załatwienie sprawy szczególnie skomplikowanej, wymagającej postępowania wyjaśniającego, powinno

nastąpić nie później niż w ciągu:

a) miesiąca,

b) dwóch miesięcy,

c) czternastu dni.

21. Podstawę prawną wydania decyzji może stanowić:

a) uchwała Rady Gminy,

b) zarządzenie,

c) ustawa.

22. Rzecznik Praw Obywatelskich biorący udział w postępowaniu administracyjnym jest:



a) stroną postępowania,

b) organem prowadzącym postępowanie,

c) uczestnikiem na prawach strony.

23. Organ wyda postanowienie o wznowieniu postępowania administracyjnego jeżeli:

a) decyzja została wydana przez organ niewłaściwy,

b) decyzja została wydana po upłynięciu terminu załatwienia sprawy,

c) strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu

24. Do KRS wpisuje się

a) organizacje prywatne

b) partie polityczne

c) zakłady opieki zdrowotnej

25. Sąd rejestrowy swoją właściwością obejmuje obszar

a) Rzeczypospolitej

b) województwa lub jego części

c) gminy

26. Wgląd do Polskiej Klasyfikacji Działalności zapewnia

a) sąd rejestrowy

b) gmina

c) minister właściwy ds. gospodarki

27. Za udzielanie informacji, wydawanie odpisów, wyciągów lub zaświadczeń Centalna Informacja

a) pobiera opłaty

b) nie pobiera opłat

c) może pobrać opłatę

28. Tekst jednolity statutu sp. z o. o. składany do Rejestru

a) ma formę aktu notarialnego

b) ma formę pisemną z podpisami urzędowo poświadczonymi

c) wystarcza że będzie zachowana zwykła forma pisemna

29. Dane zawarte w rejestrze a niedopuszczalne ze względu na obowiązujące przepisy prawa



a) sąd rejestrowy wykreśla z urzędu

b) sąd rejestrowy wykreśla po wysłuchaniu stron

c) sąd rejestrowy wykreśla po wysłuchaniu zainteresowanych osób lub złożeniu przez nie pisemnego

oświadczenia

30. Wpis jest dokonany

a) z chwilą zamieszczenia danych w rejestrze

b) z chwilą złożenia wniosku o wpis

c) z chwilą uwidocznienia w systemie teleinformatycznym CEIDG lub PKD

31. Organizacja pożytku publicznego

a) nie ma osobowości prawnej

b) ma osobowość prawną

c) uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisu do rejestru

32. Stowarzyszenie wpisane do odpowiedniego rejestru podejmując działalność gospodarczą

a) nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców

b) podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców

c) ulega wpisowi do rejestru przedsiębiorców z urzędu

33. Do rejestru dłużników niewypłacalnych wpisuje się dłużnika na wniosek wierzyciela

a) jeżeli dłużnik w terminie 30 dni od wezwania do zapłaty nie spłacił długu

b) posiadającego tytuł egzekucyjny

c) posiadającego tytuł wykonawczy jeżeli dłużnik w terminie 30 dni od wezwania do zapłaty nie spłacił długu

34. Wpisy dokonane w rejestrze dłużników niewypłacalnych podlegają wykreśleniu

a) z urzędu, gdy świadczenie zostało spełnione

b) z urzędu, po upływie 5 lat od dokonania wpisu

c) na wniosek osoby wpisanej gdy tytuł wykonawczy na podstawie którego dokonano wpisu został prawomocnie

pozbawiony wykonalności

35. Od decyzji udzielającej interpretacji

a) przysługuje odwołanie

b) nie przysługuje odwołanie

c) przysługuje skarga



36. Interpretacja jest wiążąca

a) dla organów administracji publicznej

b) dla organów administracji publicznej właściwych przedsiębiorcy

c) dla przedsiębiorcy

37. Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą

a) z chwilą złożenia wniosku o wpis do Ewidencji Działalności Gospodarczej

b) po uzyskaniu wpisu w KRS

c) z chwilą złożenia wniosku o wpis do Ewidencji Działalności Gospodarczej lub po uzyskaniu wpisu w KRS

38. Powszechne korzystanie ze środowiska przysługuje z mocy ustawy

a) każdemu

b) tylko i wyłącznie osobom prawnym

c) spółkom kapitałowym

39. Zgodnie z przepisami, pracodawca może samodzielnie prowadzić zadania i dokumentację BHP, pod

warunkiem że posiada ukończone odpowiednie szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy i zatrudnia

a) do 5 pracowników

b) do 10 pracowników

c) do 50 pracowników

40. Pracodawca:

a) ma obowiązek zgłaszania Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) danych dotyczących miejsca, rodzaju i zakresu

prowadzonej działalności oraz zmian w tym zakresie

b) ma obowiązek zgłaszania Państwowej Inspekcji Sanitarnej (PIP) danych dotyczących miejsca, rodzaju i

zakresu prowadzonej działalności oraz zmian w tym zakresie

c) nie ma obowiązku zgłaszania Państwowej Inspekcji Pracy oraz Państwowej Inspekcji Sanitarnej (PIP) danych

dotyczących miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności oraz zmian w tym zakresie

„Podstawy prawa” - isaplublin.pl · Projekt pt. „Rozwiń z nami firmę” współfinansowany...

Documents

Transcript of „Podstawy prawa” - isaplublin.pl · Projekt pt. „Rozwiń z nami firmę” współfinansowany...