podstawowe pojęcia aseptyka antyseptyka dezynfekcja sterylizacja.pdf

ELEMENTY PIELELEMENTY PIELGNIARSTWAGNIARSTWA

Podstawowe pojcia:

aseptyka, antyseptyka,

dezynfekcja, sterylizacja

WNoZWNoZ Pracownia UmiejPracownia Umiejtnotnoci Pielci Pielgniarskich gniarskich AMGAMG________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Podstawowe pojPodstawowe pojciacia

aseptykaaseptyka

Aseptyka (gr. jaowo) postpowanie majce na celu niedopuszczenie do zakaenia drobnoustrojami rodowiska, sprztu, materiaw i pacjentw. Jest to posugiwanie si materiaem i narzdziami wyjaowionymi pozbawionymi bakterii, sporw, wirusw, grzybw.

L. Pasteur twrca naukowej aseptyki,

E. Bergmann aseptyczne leczenie ran, serwety do oboenia rany, sterylizacja par wodn,

K. Schimmelbusch autoklawy i puszki do sterylizacji materiaw i narzdzi (1890),

J. Mikulicz-Radecki wyjaowione rkawiczki baweniane (1887), jaowy strj operacyjny,

W. Halsted rkawiczki gumowe (1889).


antyseptykaantyseptyka

Antyseptyka (gr. anti przeciw, sepsis gniciu) to eliminowanie drobnoustrojw znajdujcych sina ywych tkankach. Polega na oddziaywaniu na struktur lub metabolizm drobnoustrojw, w wyniku czego procesy yciowe ulegaj cakowitemu lub okresowemu zahamowaniu.

I. Semmelweis dezynfekcja rk roztworem chlorku wapniowego (1847),

J. Lister kwas karbolowy (1867),

F. Nightingale podstawy higieny szpitalnej (1853-1856).


dezynfekcjadezynfekcja

Dezynfekcja to proces, ktry poprzez oddziaywanie na struktur lub metabolizm powoduje zabicie bakterii, grzybw i inaktywacj wirusw na skrze rk, z pola operacyjnego, na narzdziach, przedmiotach, materiaach.

Celem dezynfekcji jest eliminowanie drobnoustrojw, ktre mog stanowi zagroenie dla zdrowia.

Dezynfekcja zwyka prowadzi do zniszczenia form wegetatywnych, lecz nie niszczy przetrwalnikw bakterii, czci wirusw i grzybw.

Dezynfekcja wysokiego poziomu to zniszczenie form wegetatywnych bakterii, wirusw, prtkw i enterowirusw.


dezynfekcja dezynfekcja

Metody dezynfekcji:1. Metody fizyczne:

termiczne gorca woda, para wodna,

promieniowanie nadfioletowe metoda nie polecana,

filtrowanie filtry do wody, filtry do powietrza, filtry w urzdzeniach medycznych (respiratory, ssaki, aparaty do znieczulenia).

2. Metody chemiczne:

zwizki z aktywnym chlorem, tlenem,

alkohole,

aldehydy,

kwasy organiczne i nieorganiczne.


dezynfekcja dezynfekcja

Metody dezynfekcji c.d.:

3. Metody termiczno-chemiczne:

urzdzenia myjco-dezynfekujce do narzdzi chirurgicznych, sprztu medycznego, szka laboratoryjnego,

urzdzenia myjco-dezynfekujce do naczykuchennych,

urzdzenia piorco-dezynfekujce do bielizny.



Postpowanie po dezynfekcji:

mechaniczne oczyszczenie narzdzi , sprztu przy uyciu zimnej lub letniej wody (nie dochodzi do koagulacji substancji biakowych zawartych w materiale biologicznym krew, mocz, ropa),

dokadne opukanie w destylowanej lub przegotowanej wodzie,

osuszenie,

przechowywanie w sterylnym opakowaniu.



Cechy idealnego rodka dezynfekcyjnego:

szerokie spektrum dziaania,

brak narastania opornoci,

dua trwao koncentratu,

dobra rozpuszczalno w wodzie,

brak moliwoci cinania biaka,

brak zapachu,

brak dziaania dranicego na skr i bony luzowe,

wysoki stopie biodegradacji,

korzystne aspekty ekonomiczne.



B

Tbc

F

V

S

- bakteriobjczy (bez Tbc)

- prtkobjczy (prtki grulicy)

- grzybobjczy

- wirusobjczy

- sporobjczy

Symbole okrelajce zakres dziaania (spektrum) preparatw dezynfekcyjnych


sterylizacjasterylizacja

Sterylizacja (wyjaawianie) to proces majcy na celu trwae zniszczenie wszystkich form drobnoustrojw, w tym rwnie tych najbardziej opornych na wiele czynnikw fizycznych i chemicznych tj. przetrwalnikw (spor).

Gwarancj sterylnoci narzdzi i materiaw medycznych uzyskuje si przez zachowanie waciwego toku postpowania z materiaem przed, sterylizacj, prawidowym przeprowadzeniem procesu sterylizacji oraz waciwe postpowanie z materiaem po sterylizacji.



Ogniwa w sterylizacyjnym acuchu zalenoci: dezynfekcja w wannach z pynem dezynfekcyjnym,

dokadne mycie mechaniczne, rczne przy uyciu szczotki albo w myjniach ultradwikowych,

osuszenie za pomoc lnianych ciereczek, strumienia powietrza (pistolety, pompki),

odpowiednie opakowanie i zaopatrzenie pakietu we wskanik skutecznoci sterylizacji,

sterylizacja,

waciwe przechowywanie,

waciwy transport,

aseptyczne otwieranie opakowania.



Sterylizacja metody:1. Termiczne:

a) sterylizacja parowa jest metod uniwersaln, pewn, szybk i ekonomiczn:

- temp. 121C 15 minut przy nadcinieniu 1 atm. (przedmioty gumowe, sprzt z tworzywa sztucznego, rkawiczki),

- temp. 134C 3 minuty przy nadcinieniu 2 atm. (narzdzia chirurgiczne, bielizna operacyjna, materia opatrunkowy, szczotki do mycia paznokci, szko, optyka),

b) sterylizacja suchym, gorcym powietrzem metoda obecnie nie stosowana.



Sterylizacja metody c.d.:

2. Niskotemperaturowe:

a) sterylizacja tlenkiem etylenu TE silne dziaanie biobjcze, atwo wnika w gb tworzyw. W zwizku z toksycznoci TE po procesie sterylizacji musi by przeprowadzona degazacja (przedmioty termolabilne, aparaty optyczne, sprzt do jednorazowego uytku),

b) sterylizacja formaldehydowa formaldehyd i para wodna o niskiej temperaturze nie wymaga degazacji (koce, materace, poduszki, odzie),



Sterylizacja metody c.d.:2. Niskotemperaturowe- c.d.:c) sterylizacja plazmowa plazma to czwarty stan

skupienia (po staym, ciekym i gazowym). Czsteczki gazu nadtlenek wodoru, argon, azot, tlen w prni wzbudzane energi w polu elektromagnetycznym przechodz w stan plazmy (rektoskopy, gastroskopy, przewody wiatowodowe, yki laryngoskopu, sprzt przeznaczony dla maych dzieci).

3. Radiacyjna promieniowanie jonizujce:- promieniowanie elektromagnetyczne , X,- promieniowanie elektronowe powstaje w tzw. akceleratorach.



Metody kontroli skutecznoci sterylizacji:

1. Wskaniki fizyczne termometry (temperatura), zegary (czas), manometry (cinienie).

2. Wskaniki biologiczne uywa si okrelonego rodzaju mikroorganizmu np. spory Bacillus iumieszcza si fiolki we wntrzu wybranych pakietw.

3. Wskaniki chemiczne umieszcza si je wewntrz (paski) i na zewntrz (tamy, metki, groszki) pakietu lub zestawu. Zmieniaj barw pod wpywem waciwych parametrw sterylizacji.



Przechowywanie materiaw sterylnych:

Pomieszczenia powinny by:

suche,

o staej temperaturze,

wolne od zanieczyszcze,

wolne od mikroorganizmw patogennych.

Autoklawy - sterylizatory

Myjnie, dezynfektory

Myjnie ultradwikowe

Wanienki dezynfekcyjne

Opakowanie narzdzi do sterylizacji

Wskaniki chemiczne sterylizacji Tama do autoklaww

Paskowy wskanik ProChem SSI

Arkusz Bowie-Dicka

Paski ze sporami Bacillus

ProTest wskanik fiolkowy

Ampuki Prospore wskanik fiolkowy

WskaWskaniki biologiczne sterylizacji niki biologiczne sterylizacji

Przechowywanie materiau sterylnego

podstawowe pojęcia aseptyka antyseptyka dezynfekcja sterylizacja.pdf

Documents

Transcript of podstawowe pojęcia aseptyka antyseptyka dezynfekcja sterylizacja.pdf