Podejmowanie decyzji
description
Transcript of Podejmowanie decyzji
Podejmowanie decyzjiPodejmowanie decyzji
Michał Białek
Klasyczna teoria decyzjiKlasyczna teoria decyzji
Opisuje zachowanie idealnie racjonalnego decydenta, w sytuacji wyboru jednej z kilku dostępnych opcji
Klasyczna teoria decyzjiKlasyczna teoria decyzji
Co wolimy: jeden z 1000 klientów może dostać całkowitą anulację opłaty za mieszkanie (400tys)
Co dziesiąty klient dostaje umorzenie czynszu przez pierwszy rok (350zł)
Klasyczna teoria decyzjiKlasyczna teoria decyzji
Ocena decyzji to iloraz oczekiwanej korzyści z jej prawdopodobieństwem
0,001*400.000 = 4000,1*12*350=420
Oczekiwana subiektywna Oczekiwana subiektywna użytecznośćużyteczność
– subiektywna ocena prawdopodobieństwa wystąpienia pewnego zdarzenia i subiektywnej oceny jego znaczenia
Sp (subiektywne prawdopodobieństwo)Su (subiektywna użyteczność)
Oczekiwana subiektywna Oczekiwana subiektywna użytecznośćużyteczność
Sp1*Su1*0,001= ???Sp2*Su2*0,1=???
SP1, Su1 = otrzymanie domuSp2, Su2 = anulowanie czynszu
Model kompensacyjnyModel kompensacyjny
Polega na szacowanie hipotetycznych zysków i strat
Potem oceniane jest globalna suma ocen
Strategie podejmowania Strategie podejmowania decyzjidecyzji
ZadowoleniaWybór pierwszej opcji z zespołu w
kolejności losowej i wybór tej, która spełnia kryteria
Strategie podejmowania Strategie podejmowania decyzjidecyzji
Eliminacja według aspektówUstalamy listę kryteriów, i eliminujemy
systematycznie dostępne opcje wg tego kryterium
Strategie podejmowania Strategie podejmowania decyzjidecyzji
Mają spełniać dwa kryteriaSzybkie – nie maja wymagać wiele czasuOszczędne – złożoność i poziom trudności
operacji umysłowych musi być jak najmniejszy
Teoria perspektywyTeoria perspektywy
Efekt obramowania – subiektywne osadzenie problemu w szerszej perspektywie
Co woliszCo wolisz
Świńska grypa, dwie opcje szczepionki:A – pewność, ze przeżyje 30% osóbB – 30% szans, że przeżyją wszyscy, ale
70%, że nie przeżyje nikt
Co wolisz?Co wolisz?
Świńska grypa, dwie opcje szczepionki:A – pewność, ze zginie 70% osóbB – 30% szans, że nikt nie umrze, ale 70%,
że umrą wszyscy?
Asymetria pozytywno-Asymetria pozytywno-negatywnanegatywna
Asymetria pozytywno-Asymetria pozytywno-negatywnanegatywna
Kahneman i TverskyPrzyrost uczuć negatywnych (straty) jest
bardziej dynamiczny niż pozytywnych (zysku)
Staramy się unikać starty niż maksymalizować zysk
Etapy procesu decyzyjnegoEtapy procesu decyzyjnego
Faza przeddecyzyjna Definiowanie problemuZbieranie informacji
Etapy procesu decyzyjnegoEtapy procesu decyzyjnego
Kto gromadzi najwięcej informacji:LaikŚrednio kompetentna osobaEkspert?
Etapy procesu decyzyjnegoEtapy procesu decyzyjnego
Trzeba też zastanowić się i bardzo dokładnie odpowiedzieć sobie jaka jest istota problemu, ponieważ źle zdefiniowany, niestarannie rozpoznany problem prowokuje do wyznaczania sobie nietrafnych celów i podejmowania błędnych działań.
Źle zdefiniowany problemŹle zdefiniowany problem
Na przykład często spotyka się tak błędnie sformułowane problemy: „Nasz problem to brak świetlicy we wsi”, „Problemem jest to, że dziewczyny kończą szkoły i uciekają do miasta, bo tam jest praca, a chłopcy zostają na gospodarce i rozpijają się w samotności”, „Problemem jest obecny wójt. Jak go nie będzie, wszystko się zmieni na lepsze”.
Źle zdefiniowany problemŹle zdefiniowany problem
Błędnie zdefiniowane problemy trzeba przeformułować, bo będą nas prowadziły do nietrafnych albo nawet absurdalnych rozwiązań. Sugerują bowiem od razu gotowe rozwiązania: że trzeba zbudować świetlicę, zabronić dziewczętom kształcenia i usunąć wójta, a wszystko będzie dobrze.
Źle zdefiniowany problemŹle zdefiniowany problem Definiując problem powinniśmy się zastanowić co
jest źle, a nie jak temu zaradzić. Poprawna identyfikacja problemu to nie „Brak świetlicy”, ale np. „Młodzież nie ma miejsca, gdzie mogłaby się spotykać”, albo: „Brakuje sali na zebrania sołeckie”, bądź: „Nie ma gdzie urządzać prób zespołu folklorystycznego”. Trafne rozwiązanie mogłoby być przecież inne np. może młodzież zamiast świetlicy wolałaby wstęp do pracowni komputerowej w szkole, a na zebrania warto dostosować salę OSP itp.
Źle zdefiniowany problemŹle zdefiniowany problem
Zamiast twierdzenia, że „Problemem jest obecny wójt”, trzeba się zastanowić co on konkretnie robi źle, na co się nie zgadza, czego nie robi, bo być może dałoby się na niego wpłynąć, przedstawiając mu konkretne postulaty i wywierając społeczny nacisk
Etapy procesu decyzyjnegoEtapy procesu decyzyjnego
Uruchomienie procesu decyzyjnego – wyróżnienie jednej z opcji i selektywne dobieranie argumentów, aby potwierdzały ten wybór
Etapy procesu decyzyjnegoEtapy procesu decyzyjnego
Ocena ważności – selekcja zebranych informacji na diagnostyczne i mniej
Decyzja na ten temat wynika zProcesów poznawczychDoświadczeniaKontekst
Etapy procesu decyzyjnegoEtapy procesu decyzyjnego
Faza postdecyzyjna – likwidacja wątpliwości. Dysonans poznawczy
Żal postdecyzyjnyŻal postdecyzyjny
Tym większy, im więcej:Waga decyzjiTrudność w jej podjęciuWaga decyzjiCzas poświęconyTrudność w przeciwdziałaniu negatywnym
skutkom
Dziękuje za uwagę