POCZĄTKI WŁADZY KOMUNISTÓW W POLSCE

Manifest PKWNPoczątkiem tworzenia władz komunistycznych na terenie Polski było zainstalowanie Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN) w Chełmie Lubelskim 28 lipca 1944 roku. Jego przewodniczącym był Edward Osóbka-Morawski wraz z wicepremierami. Zgodzili się oni na ograniczenie swej niezależności a jako granicę wschodnią uznali linię Curzona. Do Polski udali się w sierpniu, zaś 22 lipca ogłoszono Manifest PKWN, w którym określał się jako legalny rząd tymczasowy dążący do wywalczenia niepodległej ojczyzny, podstawą na jakiej działał miała być konstytucja marcowa, zapowiedziano reformę rolną i nacjonalizację majątku poniemieckiego. Za gwarancję bezpieczeństwa Polski uznano sojusz z ZSRR. Miano walczyć o Pomorze, Śląsk, Opole i część Prus Wschodnich.

Program zawarty w Manifeście zakładał:

- przeprowadzenie reformy rolnej bez odszkodowania-poszanowanie własności prywatnej i zwrócenie dóbr odebranych przez Niemców- planowanie ustroju demokratycznego, co było niemożliwe przez układ z ZSRR i sam Manifest, który był pod kontrolą Stalina

Nie wspomniano o nacjonalizacji.

22 lipca 1944 r. – Manifest PKWN

Polska staje się zależna od Związku Radzieckiego

27 lipca 1944 – podpisanie porozumienia o polsko-radzieckiej granicy między PKWN, a rządem ZSRR:- Polacy zrzekli się Kresów Wschodnich w zamian za przesunięcie terytorialne na zachodzie

Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej

31 grudnia 1944 – PKWN zostaje przekształcony na Rząd Tymczasowy, który zostaje uznany oficjalnie przez ZSRR, Jugosławię Czechosłowacją nawiązuje nieoficjalne stosunki dyplomatyczne z francuskim rządem

Nowy rząd miał przeprowadzić w jak najszybszym czasie wolne wybory parlamentarne.

Nowe granice Polski

Granica wschodnia miała biec linia Curzona a na zachodzie opierać się o Odrę i Nysę Łużycką. Granice Polski miały zostać ostatecznie zatwierdzone na konferencji pokojowej, do której nigdy nie doszło. Granica zachodnia została zatwierdzona z NRD w układzie zgorzeleckim w 1950 roku a z RFN w 1970 roku. Granica z Czechami ostatecznie została ustalona w 1958 roku, kiedy to stornie czeskiej przyznano Zaolzie a Polakom Kotlinę Kłodzką. Państwo polskie objęło obszar 312 tysięcy km² z 24 milionami mieszkańców.

Przesiedlenia ludności

Ludność przed wojną – 35 mln ludziLudność po wojnie – 24 mln ludzi

Część ludności znalazła się poza terenem Polski wskutek przesunięcia granic na zachód. Większość postanowiła nie wracać do kraju i pozostali na Zachodzie. Było to bardzo dotkliwe dla naszego kraju. Z terenów Ziem odzyskanych wysiedlono 3 mln Niemców, natomiast z obszarów nadgranicznych na wschodzie do ZSRR deportowano 500 tys. Ukraińców, 36 tys. Białorusinów oraz kilkanaście tysięcy Litwinów. Pozostałych przesiedlono w

1947 r. w ramach akcji „Wisła” na Ziemie Odzyskane.

Żydzi także opuszczali nasz kraj z obawy na narastające nastoje antysemickie. Przesiedlenia były wykonywane często pod przymusem i w atmosferze terroru, a podróż przebiegała w ciężkich warunkach. Z czasem na Ziemiach odzyskanych dochodziło do konfliktów, z powodu odmiennego dialektu, czy wyznania co również powodowało opuszczanie Polski przez ludność. Tablica upamiętniająca wypędzonych podczas akcji Wisła w Beskidzie Niskim

Walka z opozycją19 stycznia 1945 rozwiązuje się AK, na jej miejsce powstaje na ziemiach na zachód od Wisły kadrowa organizacja „Nie” na czele

gen. Fieldorfem-Nilem– po aresztowaniu 16 przywódców polskiego podziemia gen. Anders

rozwiązuje „Nie” i powołuje Delegaturię Sił ZbrojnychJanem Rzepeckim

– walkę zbrojną z władzą komunistyczną prowadzą oddziały Narodowego Związku Wojskowego, oddziały Józefa Kurasia-Ognia i

Zygmunta Szyndzielorza-Łupaszki – w nocy z 4/5 sierpnia 1945 następuje atak żołnierzy AK na więzienie

w Kielcach i uwolnienie więźniów– 2 sierpnia 1945 TRJN ogłasza amnestię, jednak nadal trwają

prześladowania członków podziemia– represje powodują utworzenie 2 września 1945 organizacji

WiN(Wolność i Niezawisłość) na czele z płk. Rzepeckim

Z podziemiem władza rozprawia się w sposób zasadniczy na przełomie 1947 i 1948 roku (do początku lat 50. działają niedobitki organizacji konspiracyjnych, choć przeważnie są one silnie infiltrowane przez UB).

Referendum, 30 VI 1946

W czerwcu 1946 roku TRJN przeprowadził referendum w którym społeczeństwo miało odpowiedzieć na pytania: 1. czy jest za zniesieniem senatu, 2. czy jest za ustrojem gospodarczym Polski z przeprowadzoną reformą rolną i nacjonalizacją przemysłu, 3. czy jest za utrwaleniem istniejących granic państwowych. W wyniku fałszerstw i nadużyć wyborczych władza ogłosiła wyniki referendum, które stwierdzały, iż większość społeczeństwa odpowiedziała "tak" na wszystkie trzy pytania.

Sfałszowane wybory, 19 I 1947

Wypełniając postanowienia konferencji jałtańskiej, na której mocarstwa zobowiązały rząd Polski "do przeprowadzenia wolnych, nieskrępowanych wyborów na zasadzie powszechnego głosowania" władze Polski Ludowej zdecydowały się na rozpisanie wyborów powszechnych w 1947. Wybory zostały sfałszowane. Według podanych wyników komuniści otrzymali 80 % głosów, a PSL tylko 10%. Pełnię władzy w Polsce przejęli komuniści. Nowy sejm wybrał Bolesława Bieruta na prezydenta, zaś premierem został Józef Cyrankiewicz.

Plakat przedstawia w negatywnym świetle AK i władze emigracyjne.

Komunistyczny plakat propagandowy z okresu referendum.

Źródło:- zdjęcia: google grafika- treść: www.konflikty.pl, www.bryk.pl, podręcznik „Poznać przeszłość. Wiek XX”

Autor prezentacji: Kamila Andrearczyk kl. 1 C