Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni...

24
Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni: wyzwania w związku z perspektywą finansową na lata 2014-2020 Plany Zrównoważonej Mobilności Miejskiej kluczem do pozyskiwania środków europejskichPłock, 11 czerwca 2015 r. dr Marcin Wołek Katedra Rynku Transportowego, Uniwersytet Gdański

Transcript of Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni...

Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni: wyzwania w związku z perspektywą finansową

na lata 2014-2020

„Plany Zrównoważonej Mobilności Miejskiej kluczem do pozyskiwania środków europejskich”

Płock, 11 czerwca 2015 r.

dr Marcin WołekKatedra Rynku Transportowego, Uniwersytet Gdański

2

Plan prezentacji

• Zalecenia i wymogi w świetle zapisów RPO;• Punkt wyjścia;• Tworzenie gdyńskiego SUMP• podsumowanie

M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015

3

Zalecenia i wymogi w świetle analizy RPO

• „Inwestycje w transport miejski muszą wynikać z przygotowanych przezsamorządy planów, zawierających odniesienia do kwestii przechodzenia nabardziej ekologiczne i zrównoważone systemy transportowe w miastach.Funkcję takich dokumentów mogą pełnić plany dotyczące gospodarkiniskoemisyjnej, Strategie ZIT lub plany mobilności miejskiej…” [RPO woj.Podlaskiego na lata 2014-2020, s. 114];

• Podstawowym warunkiem ubiegania się o środki […] jest posiadanieprzez Beneficjentów planów gospodarki niskoemisyjnej […]. Wzależności od zdiagnozowanych potrzeb, Plany GospodarkiNiskoemisyjnej muszą zawierać odniesienie do następujących kwestii:zbiorowy transport pasażerski, transport niezmotoryzowany,intermodalność, transport drogowy, zarządzane mobilnością,wykorzystanie inteligentnych systemów transportowych, logistyka miejska,bezpieczeństwo ruchu drogowego w miastach, wdrażanie nowych wzorcówużytkowania, promocja ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów[SZOOP woj. lubuskiego]

M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015

4

5

Punkt wyjścia

M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015

• Audyt danych;• Audyt dokumentów strategicznych

wraz z oceną przydatności dlaSUMP;

• Analiza planu zrównoważonegorozwoju transportu publicznego iPGN;

• Utworzenie grupy roboczej;• Pełnomocnik / lider [„łamacz

procedur”, oszczędność czasu];• Ustalenie najpoważniejszych

deficytów wymagających zaangażowania największych środków.

6

Obszary deficytów w zakresie zrównoważonej mobilności w polskich miastach

• Wiarygodne wyniki badań transportu publicznego;• Wiarygodne i kompleksowe wyniki badań ruchu

rowerowego;• Wiarygodne i kompleksowe wyniki badań ruchu pieszego

[!!!];• Część planów transportowych prezentuje sobą niską

przydatność dla rozwijania w kierunku SUMP.

M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015

7

Interesariusze: wewnętrzni i zewnętrzni

• Jednostki i wydziały Miasta (planowanie przestrzenne, inwestycje,inżynieria ruchu i transport, nadzór właścicielski, ochrona środowiska,edukacja…)

• Służby (Straż Miejska, Policja…),• Sektor transportu publicznego (organizator transportu,

operator/operatorzy, PKP, );• Uczelnie i jednostki naukowo-badawcze;• Organizacje pozarządowe;• Przedsiębiorstwa.

M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015

8

Projekt CIVITAS DYN@MO (2012-2016)

• dofinansowany z 7 Programu Ramowego• projekt RTD zajmujący się planowaniem transportu,

przyjaznymi środowisku pojazdami i wykorzystaniem ITS i ICT

• Miasta partnerskie: Gdynia, Akwizgran (DE), Koprivnica (CR), Palma de Mallorca (SP)

Cele projektu:• rozwój systemów i usług transportowych• wprowadzenie ekologicznych środków transportu• wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań w zakresie

usług i systemów transportowych• zaangażowanie mieszkańców w proces planowania

mobilności• współpraca i wymiana doświadczeń pomiędzy

miastami

M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015

9

Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (tzw. SUMP) dla Miasta Gdyni

• Polityka transportowa Gdyni (1998);

• ZPRTP (2004);

• Projekt unijny BUSTRIP (2009) – SUTP(Plan Transportowy) dla Gdyni na 2008-2015;

• Istniejący SUTP – nie został uprawomocniony

• SUTP – zgodny z wytycznymi Komisji Europejskiej

• Plan transportowy (2014);

• BYPAD (2014).

Nowy SUMP na lata 2015-2025

M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015

10

Gdzie jesteśmy?

(w trakcie konsultacji w grupie roboczej i z interesariuszami)

(w opracowaniu)

M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015

11

Podejście do gdyńskiego SUMP

• Zaangażowanie społeczne• Konsultacje publiczne• Spotkania z interesariuszami• Badanie i zbieranie opinii

nt. transportu• Społecznościowe projekty

badawcze • Dwukierunkowa komunikacja

poprzez web 2.0• „żywe laboratorium” dla BSR

• Zebranie i integracja istniejących strategii i planów

• Przegląd i integracja istotnych dokumentów odnoszących się do mobilności w Gdyni

• Przegląd działań realizowanych i planowanych

• Wykorzystanie web 2.0 - platforma Mobility 2.0

• Wykorzystanie rozwiązań ITS - 3-poziomowy model transportowy do analiz SUMP

• Samoocena• Identyfikacja interesariuszy

i utworzenie grupy roboczej• Strategia długoterminowa:

2015-2025 (cele + działania)• Krótkoterminowy plan działań• Ciągły monitoring i ewaluacja/

aktualizacja co 2-3 latadynamiczny zaawansowany

interaktywnyzintegrowany

M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015

12

Interaktywny: wykorzystanie badań marketingowych

Badania pierwotne Podmiot Regularność

Badania preferencji i zachowań komunikacyjnychmieszkańców Gdyni (co 2-3 lata, ponad 1900respondentów);

ZKM Gdynia & UG

T

Badania preferencji i zachowań komunikacyjnychuczniów szkół ponadpodstawowych (po raz pierwszy wramach projektu CIVITAS DYN@MO, 2014)

UG & ZKM N

Badania oczekiwanych zmian w organizacji ruchu nawybranych ulicach w centrum Gdyni (trzy odrębnebadania, 1800-2700 respondentów dla każdej ulicy)

ZDiZ Gdynia N

Badania natężenia i struktury ruchu na ul. Świętojańskiej(2014, 2015, tbc…)

UG T

Ciągłe badania jakości transportu miejskiego (np..punktualność), popytu i przychodowościposzczególnych linii, sprzedaży biletów…

ZKM T

M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015

13

Badania ruchu pieszego w CIVITAS DYN@MO

• Kluczowe dla kompleksowych badańmobilności;

• Brak jednolitej metodologii;• Badania natężenia i struktury ruchu na

głłwoncyh ulicach w gdyni w 2014 r. i na ul.Świętojańskiej w 2015 r.;;

• Wstępne analizy potwierdzają zbliżonyudział ruchu pieszego w podziale zadańprzewozowych do innych miasteuropejskich. Pedestrian

share in modal split

Population [thous.]

Density [inhab./ sq. km]

Year of measure

Survey method

Bonn (Germany) 28% 327,9 2 322 2008 RHS Graz (Austria) 19% 270 2117 2013 RHS Aachen (Germany) 23% 258,7 1608 2011 HC Plymouth (UK) 18% 256 3207 2010 PSPS Magdeburg (Germ.) 21% 234,8 1164 2008 RHS Saarbrucken (Germ.) 23% 177,2 1061 2010 RHS Szeged (Hungary) 22% 161,8 576 2009 HS

14

Kluczowe elementy procesu

Ustalenie wspólnej wizji miasta i mobilności

Scenariusze rozwoju

Identyfikacja problemów i słabych stron

Ustalenie priorytetów w zakresie mobilności

Wyznaczenie celów strategicznych

Wyznaczenie celów operacyjnych

Dobór działań umożliwiających ich realizację

M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015

15

Wspólne dążenie do rozwoju systemu zrównoważonej

mobilności, zapewniającego

mieszkańcom wysoką jakość życia i możliwość

podróżowania w bezpiecznym, czystym

i przyjaznym środowisku

Jakość życia

Ekonomia

Środowisko

Energia

Wspólna wizja mobilności

Wydajny energetycznie transport miejski

Lepsze warunki do życia, pracy i podróżowania w Gdyni

Wzrost ekonomiczny i redukcja zapotrzebowania na transport

Zrównoważony transport dla czystego środowiska

Zrównoważony społeczny,

przestrzenny i ekonomiczny rozwój Gdyni

M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015

16

• Metodologia oceny jakości planowania mobilności w mieście wypracowana w ramach projektu ADVANCE

• 12 interesariuszy z instytucji: UM, ZDiZ, BPP, ZKM, Port Gdynia, PKM, SKM, BRM, Policja

• Ocena poszczególnych aspektów w Obszarze misji i Obszarze działań

• Obszar misji - bardzo duża rozbieżność wyników – średni wynik: 2,4/4

Mocne strony: wizja, ramy regionalne/krajowe, wsparcie polityczne

Słabe strony: współpraca wewnętrzna, EWALUACJA (!)

• Obszar działań – średni wynik 1,7/4

Mocne strony: jakość TZ (3,1!)

Słabe strony: zarządzanie parkowaniem, transport towarów, ograniczanie ruchu samochodowego

Samoocena z wykorzystaniem kwestionariusza ADVANCE

M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015

17

Priorytetyzacja

• Ankieta na www.mobilnagdynia.pl

• Zaproszonych ok. 80 interesariuszy

• 30 respondentów• 66 pytań w 8 grupach

tematycznych• Oceny w skali C – A++

(odp. 1 – 5)

4,454,24

4,214,144,14

4,104,03

4,003,97

3,903,793,793,79

3,763,693,693,693,693,69

3,623,623,62

3,593,52

3,483,453,43

3,383,38

3,343,31

3,283,28

3,243,21

3,173,143,143,143,14

3,073,073,07

3,032,972,972,96

2,932,902,89

2,832,832,83

2,762,76

2,722,452,45

2,412,38

2,342,312,31

2,282,21

2,17

Integracja biletowa transportu zbiorowegoParking miejski

Uwzględnianie ruchu pieszego podczas planowania inwestycjiPrzestrzenie publiczne

Gęstość zabudowań i przystanki transportu publicznegoParkingi typu Park & Ride

Ograniczenie wjazdu do miasta pojazdom ciężarowym…Bezpieczeństwo rowerzystów na skrzyżowaniach

Informacja pasażerskaSystem bezpieczeństwa ruchu drogowego

Bezpieczna droga do szkoły"Zielone" pojazdy w transporcie zbiorowym

Parkingi typu Bike & RideStrefa darmowego przejazdu transportem zbiorowym

Bezpieczeństwo transportu zbiorowegoPromocja zrównoważonej mobilności wśród studentów

Re-alokacja przestrzeni dla ruchu rowerowegoStrefy uspokojonego ruchu na osiedlach mieszkaniowychPromocja zrównoważonej mobilności wśród mieszkańców

System roweru miejskiegoRacjonalizacja podróży służbowych

Kontrola prędkości i egzekwowanie przepisów w ruchu drogowymPołączenia ponadregionalne w sieci rowerowej

Punkty ładowania pojazdów elektrycznychSystem monitoringu przestrzeni parkingowej

Integracja transportu rowerowego z transportem zbiorowymStandardy dla transportu towarów i dostawStrefy ograniczonej emisji zanieczyszczeń

Pojazdy elektryczne dla firmRowery na buspasach

Rozwój koncepcji miejskiego carpoolinguUprzywilejowanie pojazdów ekologicznych

Centrum mobilności lub oficer ds. mobilności

M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015

18

Cele strategiczne i operacyjne

Atrakcyjna i bezpieczna przestrzeń miejska

Poprawa warunków dla ruchu pieszego

Poprawa dostępności dla osób o ograniczonej mobilności

Poprawa warunków dla ruchu rowerowego

Poprawa jakości przestrzenipublicznej

Bezpieczny i efektywny system transportu

Zintegrowane planowanie systemu transportowego i mobilności na poziomie metropolitalnym

Rozwój systemu zarządzania ruchem z wykorzystaniem ITS

Rozwój konkurencyjnego publicznego transportu zbiorowego

Zwiększenie udziału niskoemisyjnych pojazdów

Racjonalne wybory transportowe

Edukacja i zwiększanie świadomości w zakresie zrównoważonej mobilności i bezpieczeństwa

Optymalizacja potrzeb transportowych

Równoważenie mobilności w dzielnicach

Rozwój nowych usługw zakresie mobilności

Efektywny transport ładunków w mieście

Poprawa dostępności transportowej portu morskiego

Stworzenie efektywnego i zrównoważonego systemu miejskiej dystrybucji

Wspieranie nowoczesnychtechnologii i rozwiązań organizacyjnych dla transportu towarowego

M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015

19

Cele strategiczne – cele – operacyjne – zadania: przykład

20

• Spotkania z grupami interesariuszy i mieszkańcami• Badania preferencji i przyzwyczajeń

transporotowych• Konsultacje, warsztaty• samoocena z wykorzystaniem

kwestionariusza , ankieta priorutetyzacyjna• Komunikacja z mieszkańcami - platforma Mobility 2.0

(www.mobilnagdynia.pl) i serwisy społecznościowe→ Konsultacja projektów społecznościowych→ Wizualizacja i dyskusja na temat wyników analiz

Włączenie interesariuszy i mieszkańców w planowanie

M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015

21

Kierunki dalszych prac

Konsultacje i zatwierdzenie działań do strategii SUMP

Dobór wskaźników do monitoringu i ewaluacji

Opracowanie krótkoterminowego planu działań do SUMP

Konsultacje i uzyskanie akceptacji Planu

Wersja robocza Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej

Konsultacje z interesariuszami i mieszkańcami

Uchwalenie Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla M. Gdyni

M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015

22

Centrum Kompetencji SUMP Regionu Morza Bałtyckiego

• Gdynia jako „żywe laboratorium” dla Polski i Regionu Morza Bałtyckiego

• Prowadzone przez Uniwersytet Gdański

• Wspierane przez Komisje Środowiska i Transportu Unii Miast Bałtyckich, Miasto Gdynia oraz Uniwersytet w Lund

• Cel: pomoc miastom w opracowaniu ich Planów Zrównoważonej Mobilności Miejskiej przez dostarczanie informacji, wsparcia, wymianę doświadczeń oraz szkolenie w czasie trwania i już po zakończeniu projektu CIVITAS DYN@MO

http://polska.bsr-sump.eu/ http://www.bsr-sump.eu/

M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015

23

Podsumowanie

• SUMP – kompleksowy i złożony PROCES;• Potrzeba przeprowadzenia audytu danych wśród

wszystkich interesariuszy miasta;• Możliwa integracja i rozbudowa istniejących planów i

innych dokumentów strategicznych (np. PGN,strategie ZIT, w jednym województwie POP);

• Potrzeba dostosowania celów i zadań do specyfikimiasta (np. silna pozycja rad dzielnic w Gdyni,rosnące znaczenie budżetu obywatelskiego);

• Konieczność uwzględnienia ram krajowych iREGIONALNYCH (RPO!).

Dziękuję za uwagę

Marcin Wołek

[email protected]

Tel. kom. 605 215 685