„Piramida kontroli" sektora publicznego

we współczesnym świecie - podstawowe kierunki zmian

soures: www.intosai.org, www.eurosai.org, www.oecd.dyndns.org, http://www.oag-bvg.gc.ca/,www.theiia.org, www.mf.gov.pl/_files_/, www.coso.org/.../, www.gao.gov, www.anao.gov.au; www.ec.europa.eu

KATOWICE, O1 czerwiec, 2010 r.Maria Zacharczuk-Kakietek

Temat jest bardzo obszerny.Ta prezentacja:

•Pokaże przegląd rozumienia kluczowych elementów audytu i kontroli

•Przeprowadzi międzynarodowe porównanie porównanie głównych poziomów „piramidy kontroli”

•Nie pokaże szczegółów wewnątrz piramidy, zostawiając je do dyskusji

Agenda

Definicje

Kontrola przedsięwzięcia polega na upewnieniu się, że wszystko (w tym momencie, w tej chwili – is being) jest wykonane w zgodzie z przyjętym planem, zgodnie z wydanymi poleceniami i ustanowionymi zasadami.

Jej celem jest wskazać (zwrócić uwagę na) błędy, które mogą być usunięte tak żeby można je było usunąć i zapobiec ich powtarzaniu. (Henri Fayol, 1911)

Trójpoziomowa „piramida kontroli”

Kluczowe elementy audytu i kontroli

REASONABLE ASSURANCE

INFORMATION

Z a r z ą d z a n i e

• Jakich „udziałowców” ma „piramida”?

• Jaka definicja audytu i kontroli?

• Jakie różnice – audytowanie (audyt) wewnętrzne, audyt (audytowanie)?

i w tym kontekście:• różne typy audytu• różne role audytora • Główny model kontroli wewnętrznej

autorstwa the Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO).

Definicje

Audyt (audit) (Audiare (łac.) – słyszeć, słuchać, przesłuchiwać, badać (audiatur et altera pars)

Ocena osoby, organizacji, systemu, procesu, przedsiębiorstwa, projektu lub produktu:

ustalenie wartość i rzetelności informacji ; także prowadzenie oceny systemów kontroli wewnętrznej.

Audyt jest IFAC

Audyt jest: OCCD

AUDYT ZEWNĘTRZNY

General mandate (1)Question 1: What is the institutional scope of your mandate?

BG

CY

FI

IT

LT

LV

LU

MT

SI

SK

ES

SE

GovernmentPublic bodies Enterprises Natural persons

central regional local

CZ

NL

X X X X €

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X X

X

X

X

X

X

X

X

X

€ €

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

€

X

€

€

X

X

X

LegendX normal competence€ only for EU funds

X X X X X

?

?

?

€

X

?

€

€

X X

€

Pim Boers and Jan van den Bos (Algemene Rekenkamer19 February 2009)

Types of auditQuestion 2: Which types of audit can your SAI perform under the laws, regulations and customs of your country?

BG

CY

FI

IT

LT

LV

LU

MT

SI

SK

ES

SE

Compliance Operational Performance

CZ

NL

X X IT-audits, audit of concessions, environmental audits

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Financial Other

X IT-audits, audit of capital projects, special investigations

X

X

X IT-audits and other audits

X X X

IT-audits

X X

?

X IT-audits

X IT-audits, integrity audits

X

X IT-audits

X

X

Pim Boers and Jan van den Bos (Algemene Rekenkamer,2009)

AUDYT WEWNĘTRZNYAUDYT WEWNĘTRZNY

DefinicjeDefinicje

Audyt wewnętrzny jest: Audyt wewnętrzny jest: działalnością niezależną i obiektywną, której celem jest działalnością niezależną i obiektywną, której celem jest

przysporzenie wartości i usprawnienie działalności przysporzenie wartości i usprawnienie działalności operacyjnej organizacji. operacyjnej organizacji. Polega na systematycznej i dokonywanej Polega na systematycznej i dokonywanej w uporządkowany sposób ocenie procesów: zarządzania w uporządkowany sposób ocenie procesów: zarządzania ryzykiem, kontroli i ładu organizacyjnego, i przyczynia ryzykiem, kontroli i ładu organizacyjnego, i przyczynia się do poprawy ich działania. Pomaga organizacji się do poprawy ich działania. Pomaga organizacji osiągnąć cele dostarczając zapewnienia o skuteczności osiągnąć cele dostarczając zapewnienia o skuteczności tych procesów, jak również poprzez tych procesów, jak również poprzez (IIA,2009)(IIA,2009)

Kraj (rząd centralny/federalny)

„Podległość” audytu wewnętrznego

Australia Dyrektor generalny

Kanada Wiceminister lub Associate Deputy Minister

Holandia Dyrektor Generalny Departamentu

Szwecja Komórki AW Biur Rządowych raportują stałym sekretarzom agencji. Dokładnie zarządowi lub dyrektorowi generalnemu

Wielka Brytania Dyrektor generalny

Stany Zjednoczone APn

Kierujący Departamentem/Agencją i Kongres

Source:Bestuurlijke Orgonisotie D/2005/10106/018

Rola i umiejętności audytu wewnętrznego

Szeroka gama kompetencji w tradycyjnym audycie wewnętrnym

Największa różnorodność w Holandii For example, in the Netherlands, the departmental accountants services have to be rebuild so that not only accountants, but also graduates in public administration, graduates in business administration, economists, operational auditors and IT-auditors are involved

Źródło Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties and Ministerie van Financiën, 2002 pp.7). Departments can appeal to an interdepartmental expert poll if they lack sufficient audit capacity

Role i umiejętności audytorów wewnętrznych Rząd określa minimalne wymagania np.:

Zjednoczone Królestwo: the Government Internal Audit Certificate dodatkowe dla kierującego AW (HM Treasury, 2001a: 21).

Kanada: różne np..Certified General Accountants, Certified Management Accountants or Chartered Accountants (Consulting and Audit Canada, 2003:11).

Polska: CIA, CGAP, ACCA, CFA …

Kraj (rząd centralny/federalny)

Kto kontroluje działania audytu wewnętrznego?

Australia Australian National Audit Office

Kanada Office of the Auditor General of Canada

Holandia Ministry of Finance

Szwecja Riksrevisionen

Wielka Brytania National Audit Office

Stany Zjednoczone Government Accountability Office

Polska Ministry of Finance, National Audit Office

Source:Bestuurlijke Orgonisotie D/2005/10106/018

Kontrola wewnętrzna

Odpowiedzialność (zadanie) wszystkich w organizacji.

Ogólnie kierujący organizacją jest odpowiedzialny za ustanowienie dobrze funkcjonyjącego systemu

Examples

Zjednoczone Królestwo: dyrektor generalny z dyrektorem (the most senior position in the department),z dyrektorem finansowym. Odpowiednik Ministerstwa Finansów (The UK Treasury) zaprojektowało także model zarządzania ryzykiem

Kanada: Odpowiednik polskiej NIK (Office of the Comptroller General) zapewnia i ensures and enforces appropriate controls and promoting sound resource stewardship . Odpowiednik MF (Treasury Board Secretariat) tworzy developed Zintegrowane Ramy Zarządzania Ryzykiem – centralny model

Holandia: każdy minister ma pozostawioną swobodę wyboru systemu kontroli wewnętrznej ale

W Australii, Polsce, Szwecji, Stanach Zjednoczonych: w oparciu o COSO (w Polsce standardy MF…

Source:Bestuurlijke Orgonisotie D/2005/10106/018

Kontrola wewnętrzna – koordynacja – przykłady

• Zjednoczone Krlestówo: dyrektor generalny przy pomocy dyrektora finansowego

• Kanada: odpowiednik NIK • Treasury Board Secretariat developed the Integrated Risk

Management Framework as e central control model.

• Holandia: minister ma swobodę wyboru

• Australia, Poland, Sweden, the United States: central control model is defined based on the COSO.

Source:Bestuurlijke Orgonisotie D/2005/10106/018

Control Environment

Risk Assessment

Control Activities

MonitoringInformation

&

Communications

COSO model

COSO Model

„„Piramida kontroli””

• Audyt wewnętrzny – kontrola wewnętrznaauditor also has the mandate to review managemen

• Audyt zewnętrzny – audyt wewnętrzny

• Ministerstwo Finansów.

Podsumowanie (2)

Budżetowanie i system rachunkoy stają się coraz bardziej zoorientowane na rezultaty = potrzeba modernizacji systemów audytu i kontroli wewnętrznej

Tradycyjne rozumienie : reaktywna; błędy wykryto

Wspłczesne : proaktywna; błędom zapobiegamy

Dobrze za pierwszym razem

Ttadycyjne systemy kontroli:

•Oceniają wykonywanie regulacji

•Nie oceniają/kontrolują osiągania celów.

Nowoczesne rozumienie audytu i kontroli:

•Od zgodności z prawem i regulacjami do rezultatów

•Od wzajemnej kontroli do jasnego podziału pracy między „graczy” na trzech poziomach

Podsumowanie (3)

Wyzwania w nowoczesnej kontroli wewnętrznej (1)

Współpraca między „aktorami piramidy kontroli” (single audit).

Pozyskiwanie profesjonalistów i rotacja kadr.

Gwarancja niezależności (też MF KPRM).

Nowe rodzaje audytu i kontroli w pełni skupione na działaniach

Przekładanie rezultatów na decyzje.

Wyzwania w nowoczesnej kontroli wewnętrznej (2)

Audytowanie systemu mierzenia wykonania zadań Auditing performance measurement systems.

Zapewnienie, że ustalenia i wyniki analiz stanowią wkład w podejmowanie decyzji zarządczych i politycznych.

Przemyślenia na przyszłość

Zarobię więcej mając więcej audytorów (nie jestem właścicielem firmy audytorskiej)?

Jak wykorzystać (używać) takich ludzi…

Auditor’s role (financial, compliance, performance…)Advisory role? Research and development role? Exemplary role for professional management?

Zapraszam do dyskusji

mazac@nik.gov.pl

Management control: an interdisciplinary subject