str. 1/6

PIJARSKIE SZKOŁY W WARSZAWIE

Podstawowa i Gimnazjum ul. Gwintowa 3, 00-704 Warszawa, tel. 0(22) 841 28 76

www.warszawa.pijarzy.pl; e-mail: sp.pijarski.konkurs@gmail.com, gim.pijarski.konkurs@gmail.com

VI Ogólnopolski Pijarski Konkurs Gramatyczny im. ks. Onufrego Kopczyńskiego

test etapu szkolnego GIMNAZJUM

1. Niżej przedstawiono opisy słowników. Przy każdym z nich podaj właściwy tytuł.(5 p.)

tytuł słownika opis słownika

słownik ortograficzny zawiera zbiór alfabetycznie ułożonych wyrazów i wyrażeń

trudnych ze względu na pisownię oraz podaje zasady

ortografii i interpunkcji języka polskiego

informuje o tym, jak mówić i pisać poprawnie, czyli mówi o

odmianie wyrazów, wymowie i łączliwości składniowej słów

rejestruje wyrazy przyswojone przez polszczyznę z innych

języków

objaśnia znaczenie utartych związków wyrazowych

porządkuje wyrazy według ich podobieństwa znaczeniowego

rejestruje aktualnie używane słowa

Droga Uczennico! Drogi Uczniu!

Masz przed sobą test sprawdzający Twoją wiedzę z zakresu gramatyki, ortografii

i interpunkcji.

Powyżej wpisz godło uczestnika otrzymane od przedstawiciela komisji konkursowej.

Pracując, uważnie czytaj wszystkie polecenia.

Na wykonanie wszystkich zadań masz 60 minut. Powodzenia!

GODŁO UCZESTNIKA:

str. 2/6

2. Poniżej zapisano zdania z użyciem liczebników. Skoryguj błędy w nich zawarte. Zwróć uwagę

na to, że Twoim zadaniem jest korekta błędów z różnych kategorii i że mogą one dotyczyć nie

tylko liczebników. Niektóre zdania są bezbłędne – te oznacz adnotacją „poprawne”. (9 p.)

WZÓR: Po półtorej godzinie skończyłem zadanie.

Po półtorej godziny skończyłem zadanie.

31.VII.1965 urodził się mój ojciec.

.....................................................................................................................................................................

Ludność miasta składa się z tysiąca dwustu trzydziestu ośmiu mieszkańców.

.....................................................................................................................................................................

Marek potrzebował sześćdziesięciu pięciu dni, aby zwiedzić Francję.

.....................................................................................................................................................................

Siostra Tomka urodziła się w dwutysięcznym czwartym roku.

.....................................................................................................................................................................

W roku dwutysięcznym zdałam maturę.

.....................................................................................................................................................................

Marta chodzi do 3-iej klasy.

.....................................................................................................................................................................

Odwiedzę was 5 grudnia.

.....................................................................................................................................................................

O g. 15. będę już w pociągu do Krakowa.

.....................................................................................................................................................................

Nie dwa lecz sześć razy podchodziłam do egzaminu na prawo jazdy.

.....................................................................................................................................................................

3. Poniżej przedstawiono tabelę informującą o zaimkach. Uzupełnij ją informacjami teoretyczny-

mi oraz formami odpowiednich zaimków. (13 p.)

Ze względu na to, jaką część mowy zastępują, zaimki można podzielić na:

rzeczowne

np. ty np. która np. np. tam

np. np. np. np.

np. np. np. tyle np.

Za względu na znaczenie, wyróżnia się:

osobowe nieokreślone względne

np. ty np. któryś np. kto

str. 3/6

4. W podanych zdaniach zaznacz odpowiednie formy orzeczeń, aby wypowiedzenia były po-

prawne: (3 p.)

Rafał z Julią wyjeżdża/wyjeżdżają.

Dwoje uczniów otrzymało/otrzymali nagrody.

Magda i Michał niedługo wróci/wrócą ze szkoły.

5. Podmioty i orzeczenia z poniższych zdań wpisz w odpowiednie kolumny tabeli, a następnie

podaj ich nazwy. Jeżeli któraś z luk pozostanie pusta, wpisz w niej znak -. (10 p.)

a) Zdania ze względu na budowę dzielimy na pojedyncze oraz złożone.

b) Zdanie pojedyncze zawiera tylko jedno orzeczenie.

c) W niektórych zdaniach nie ma podmiotu.

d) Takie wypowiedzenia są zdaniami bezpodmiotowymi.

e) Oprócz orzeczeń wyrażonych czasownikami występują także orzeczenia imienne.

Zdanie Orzeczenie Rodzaj orzeczenia Podmiot Rodzaj podmiotu

a)

b)

c)

d)

e)

6. Wyjaśnij, jakie funkcje składniowe pełnią w wypowiedzeniach podkreślone wyrazy. (2 p.)

a) Marcin został klasowym skarbnikiem.

......................................................................................................................................................................

b) Skarbnik klasy ma wiele obowiązków.

..............................................................................................................................................................

7. Dokonaj analizy składniowej podanego zdania. (11 p.)

Mimo ogromnego doświadczenia alpiniści zginęli przy kolejnej próbie pokonania swojej

wytrzymałości psychicznej i fizycznej.

str. 4/6

8. Przeprowadź analizę składniową podanego zdania. Narysuj wykres. Określ rodzaje wypowie-

dzeń składowych. (3 p.)

Galopując, wjeżdżali coraz głębiej w dziką krainę, która zadziwiała ich swym bogactwem.

9. W podanych wyrazach podkreśl sylaby akcentowane. (5 p.)

wykonaliśmy, zrobiłabym, polonistyka, matematyka, Ameryka

10. Do poniższych wyrazów dopisz: wyraz podstawowy, oddziel formant od podstawy słowotwór-

czej i nazwij ten formant.(12 p.)

wyraz podstawowy wyraz pochodny formant nazwa formantu

pędziwiatr

śmiałek

podoficerski

ogrzewacz

11. Uporządkuj skrótowce. (10 p.)

MON, CPLiA, GUS, NBP, UW, CBOS, PKO, PAN, PAFAWAG, POLFA

Skrótowce

literowe głoskowe sylabowe mieszane

str. 5/6

12. Dopisz antonimy podanych wyrazów. (4 p.)

a) altruista - ...............................................................................................................................................................

b) awersja - ................................................................................................................................................................

c) ekspert - .................................................................................................................................................................

d) autentyk - ..............................................................................................................................................................

13. Udowodnij, że podane wyrazy są homonimami. W tym celu ułóż z każdym z nich po dwa zdania

wykazujące różnice znaczeń.(4 p.)

a) granat

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

b) kolejka

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

14. Określ styl podanych zdań. (4 p.)

a) Pierwotniaki, protisty zwierzęce (Protozoa) – drobne (według tradycyjnych definicji – jedno-

komórkowe) organizmy eukariotyczne, zaliczane tradycyjnie (do XX w.) do królestwa zwierząt,

w randze typu lub podkrólestwa.

STYL ..........................................................................................................................................................................

b) Dokonana ocena prawidłowości zawarcia ugody w świetle Ustawy o finansach publicznych zo-

stała zinterpretowana w ten sposób, że przedmiotowa ugodzona kwota nie ma odniesienia do

kwoty należnej.

STYL ..........................................................................................................................................................................

c) Co za numer, mówiłam ci, że było bosko!

STYL ..........................................................................................................................................................................

d) Pod martwą skałą więdną górskie kwiaty,/zwarzył je mróz,/burzą strącony i zniesiony desz-

czem/ przysypał gruz.

STYL ..........................................................................................................................................................................

str. 6/6

15. Uzupełnij tabelę, podając informację na temat pisowni małą i wielką literą.(13 p.)

Wielką literą piszemy imiona i nazwiska.

Małą literą piszemy nazwy dni tygodnia.

literą piszemy nazwy geograficzne.

literą piszemy nazwy zwyczajów, obrzędów i zabaw.

literą piszemy nazwy mieszkańców miast, dzielnic, wsi.

literą piszemy nazwy gatunków i odmian roślin.

literą piszemy nazwy przymiotników utworzonych od nazw geograficznych.

literą piszemy jedno- i wielowyrazowe nazwy dzielnic, ulic, parków, zabytków.

literą piszemy nazwy urzędów, szkół, organizacji.

literą piszemy nazwy języków programowania i systemów komputerowych.

literą piszemy nazwy tytułów naukowych.

literą piszemy nazwy tytułów zawodowych.

literą piszemy nazwy stopni wojskowych.

literą piszemy nazwy ras zwierząt.

literą piszemy przezwiska.

16. Uzupełnij tekst przecinkami zgodnie z zasadami interpunkcji. (3 p.)

Wyrażenia porównawcze czyli człony wypowiedzenia wprowadzane wyrazami jak jakby niczym

czy niż nie wymagają wydzielenia interpunkcyjnego jeżeli mają formę prostych konstrukcji. Jeżeli

jednak człon porównawczy wypowiedzenia ma formę zdania składowego wtedy konieczne jest

wydzielenie go przecinkiem. Przecinek jest również konieczny w tak zwanych porównaniach

paralelnych w których występuje najpierw zapowiedź porównania a w drugiej części

wypowiedzenia – dokończenie konstrukcji porównawczej (zwykle wprowadzone przez łączniki

jak i ale i).

(źródło: Edward Łuczyński, Przyjazna interpunkcja)