Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragmentpełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnierozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przezNetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym możnanabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione sąjakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgodyNetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepieinternetowym E-ksiazka24.pl.

200 najczęściej nada-wanych polskich imion w XX w. Pochodzenie i historia imion, patro-ni i wybitni imiennicy, imiona w filmie i lite-raturze, obcojęzyczne formy imion, popu-larność w statystyce, zdrobnienia i daty imienin oraz wiele innych informacji.www.nomen-omen.pl

Szkolnys³ownikortograficzny

NOMEN OMENW Y D A W N I C T W O

D R J A N G R Z E N I A

Jan Grzenia

Szkolny s³ownik ortograficzny ukaza³ siê po razpierwszy pod tym samym tytu³em w wydawnic-twie Prószyñski i S-ka w roku 2001. Obecnewydanie jest poprawion¹ i uaktualnion¹ wersj¹poprzedniej edycji.

Opracowanie typograficzne, sk³ad i ³amanieJan Grzenia

Projekt ok³adkiUrszula Mazurowska

KorektaJolanta Otfinowska

WydawnictwoNomen OmenDr Jan Grzeniawww.nomen-omen.pl

Copyright © by Jan Grzenia 2010Wszelkie prawa zastrze¿one

ISBN 978-83-62187-04-1

Informacje dla Czytelników

Szkolny s³ownik ortograficzny to pomoc naukowa dla uczniów starszychklas szko³y podstawowej i gimnazjum. Ksi¹¿ka przyda siê tak¿e licealistomi wszystkim osobom poszukuj¹cym szybkiego rozwi¹zania problemów or-tograficznych, poniewa¿ objaœnia najwa¿niejsze problemy ortograficzne,z którymi stykaj¹ siê pisz¹cy po polsku.

W czêœci pierwszej s³ownika, zatytu³owanej Zasady pisowni, Czytelnikznajdzie objaœnienie regu³ polskiej ortografii; czêœæ druga to S³ownik orto-graficzny, znajduje siê w nim kilkadziesi¹t tysiêcy hase³ w kolejnoœci alfabe-tycznej.

Regu³y pisowni zosta³y sformu³owane bardzo zwiêŸle i prosto. W czêœcis³ownikowej ksi¹¿ki podano miêdzy innymi regu³y u¿ycia niektórych wyra-zów w piœmie, dotyczy to g³ównie interpunkcji przed spójnikami i zaimka-mi. Z kolei nazwy mieszkañców i przymiotniki pochodz¹ce od nazw w³a-snych zosta³y podane w formie gniazd s³owotwórczych, dziêki czemu ³atwiejmo¿na skojarzyæ wyrazy i szybciej przyswoiæ ich pisowniê.

W artyku³ach has³owych podano tak¿e niektóre formy odmiany, ograni-czaj¹c siê do zakoñczeñ wyrazów, które mog¹ sprawiæ problemy, g³ównieortograficzne. Rzadziej spotykane formy odmiany zosta³y podane w nawia-sie. Odciêta czêœæ wyrazów zosta³a zast¹piona znakiem ~.

Autor

Zasady pisowni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

G³oski i literych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9ó . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10rz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11¿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12¹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13ê . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13om, on, em, en . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13j . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Budowa wyrazów a ortografia-by . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14nie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15-¿e, -¿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16przymiotniki z³o¿one . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16rzeczowniki z³o¿one . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16przyimki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16przedrostki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17przyrostki: -cki, -dzki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17przyrostki: -stwo, -wstwo, -ctwo, -dztwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18zakoñczenia wyrazów: -cji, -sji, -zji, -ii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18skróty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18skrótowce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Spis rzeczy

8

Wielkie i ma³e literywielka litera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19ma³a litera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Interpunkcjakropka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21przecinek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21œrednik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22dwukropek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22wielokropek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22³¹cznik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23myœlnik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23pytajnik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23wykrzyknik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23nawias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24cudzys³ów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Inne problemy ortograficznedzielenie wyrazów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24liczebniki z³o¿one . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Polski alfabet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

S³ownik ortograficzny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Spis rzeczy

Zasady pisowni

G£OSKI I L ITERY

ch

• Dwuznak ch piszemy, gdy w formach odmiany lub wyrazach pokrewnych wy-mienia siê na sz, np. zaduch – duszno, suchy – susza, piechur – pieszo, ³añcuch –³añcuszek, strach – straszyæ, wêch – wêszyæ.

ch : sz

• Dwuznak ch piszemy na koñcu wyrazu, np. pech, rozmach, ruch.WYJ¥TKI: druh, Boh (rzeka na Ukrainie), Czatyrdah (góry na Ukrainie).

-ch

• Dwuznak ch piszemy po literze s, np. schab, schronisko, wschód.

sch

h

• Literê h piszemy, gdy w formach odmiany lub wyrazach pokrewnych wymieniasiê na g, ¿ lub z, np.

h : g wahanie – waga;h : ¿ druh – dru¿yna;h : z b³ahy – b³azen.

h : g h : ¿ h : z

• Literê h piszemy w rozpoczynaj¹cych wyraz cz¹stkach obcych:  hekto-, helio-,hemo-, hetero-, higro-, hiper-, hipo-, homo-, hydro-, np. hektolitr, heliocentryczny,hemoglobina, heteroatom, higroskopijny, hiperinflacja, hipoteka, homonim, hyd-rologia.

hekto-, helio-, hemo-, hetero-, higro-, hiper-, hipo-, homo-, hydro-

W innych wypadkach w¹tpliwoœci rozstrzygamy za pomoc¹ s³ownika.

10

J. G

rzen

ia,

Szko

lny

s³o

wn

ik o

rto

graf

iczn

y

ó

• Literê ó piszemy, gdy wymienia siê ona na o, e lub a w formach odmiany lubwyrazach pokrewnych, np.

wóz – wozu, wróg – wrogi, z³ó¿ – z³o¿yæ;siódmy – siedem, szósty – szeœæ, wióz³ – wieŸæ;obróciæ – obracaæ, wmówiæ – wmawiaæ, przeróbka – przerabiaæ.

ó : o ó : e ó : a

• Literê ó piszemy w cz¹stce -ów na koñcu wyrazów (to znaczy w dope³niaczuliczby mnogiej rodzaju mêskiego), np. domów, psów, samochodów.

• Literê ó piszemy w przyrostkach -ów, -ówka, -ówna, np. Bytów, Kraków, ma-kówka, parówka, Nowakówna, Kucówna.

-ów piszemy na koñcu wyrazów.

WYJ¥TKI: Jedynymi wyrazami koñcz¹cymi siê na -uf s¹ puf (taboret) oraz puf albopuff (wyraz naœladuj¹cy sapanie).

• Literê ó piszemy na pocz¹tku wyrazów utworzonych od ósmy, ów: ósemka,ósmak, ósmoklasista, ósmoklasistka, ósmy, ów, ówczesny, ówczeœnie, ówdzie, ów¿e.

ósmy, ów

• Literê ó piszemy w pewnej liczbie wyrazów, w których nie ma wymiany ó na o,e lub a (s¹ to wyrazy z ó niewymiennym), np. chór, córka, góra, jaskó³ka, Józef,k³ótnia, król, królik, krótki, mózg, ogólny, ogórek, o³ów, o³ówek, oprócz, pagórek,powtórzyæ, p³ótno, póki, próba, pró¿ny, równy, ró¿a, skóra, skrót, stró¿, szczegó³,tchórz, wiewiórka, w³óczka, wró¿yæ, wyró¿niaæ, Ÿród³o, ¿ó³ty, ¿ó³w.

W wyrazach, które od nich pochodz¹, zachowujemy ó w odpowiednim miejscu,np. równy – równaæ, równanie, równie¿, równoleg³y, równole¿nik, równoœæ itd.

Pisowniê tych wyrazów trzeba zapamiêtaæ.

Litery ó nigdy nie piszemy na koñcu wyrazu.

UWAGA: Wyrazy skuwka, zasuwka zosta³y utworzone za pomoc¹ przyrostka -kaod czasowników skuwaæ, zasuwaæ. Wyraz podkuwka piszemy z liter¹ u, kiedy ozna-cza dolne okucie sañ, a wiêc pochodzi od podkuwaæ. W pozosta³ych wypadkachpiszemy podkówka (bo wyraz ten pochodzi od wyrazu podkowa).

u

• Literê u piszemy na pocz¹tku wyrazów (z wyj¹tkiem ósmy, ów i wyrazów, któreod nich pochodz¹) i na koñcu wyrazów (zawsze), np. udo, uleczyæ, urz¹d, od razu,d¿iu-d¿itsu, kakadu.

• Literê u piszemy w wiêkszoœci przyrostków, np.

G³oski i litery

19

• Kiedy ostatnia litera skrótu jest te¿ ostatni¹ liter¹ wyrazu, nie stawiamy po niejkropki, np. nr (numer), mgr (magister), dr (doktor).

Kropkê postawimy po takich skrótach, gdy wystêpuj¹ w przypadku innym ni¿ mia-nownik, np. od nr. (numeru) pierwszego, spotkanie z mgr. (magistrem) Leszczyñskim,pozna³em dr. (doktora) Kowalskiego. Zamiast kropki mo¿emy te¿ dopisaæ koñcówkê(nru, mgra, dra itd.).

numer → nr magister → mgrnumeru → nr. albo nru magistra → mgr. albo mgra

• Kropki nie stawiamy w miêdzynarodowych skrótach jednostek miar, np. m (metr),cm (centymetr), mm (milimetr), km (kilometr), g (gram), dag (dekagram), kg (kilo-gram), l (litr), s (sekunda), A (amper), K (kelwin), cd (kandela).

skrótowce

Skrótowce to rodzaj skrótów. Tworzymy je, skracaj¹c nazwy wielowyrazowe, np.MSZ (Ministerstwo Spraw Zagranicznych), RP (Rzeczpospolita Polska), PKP (PolskieKoleje Pañstwowe).

• W skrótowcach nie stawiamy kropek, np. SA (spó³ka akcyjna), TPD (Towarzy-stwo Przyjació³ Dzieci), UMCS (Uniwersytet Marii Curie-Sk³odowskiej).

Wyj¹tkiem od tej zasady s¹ skróty imienia i nazwiska, w których stawiamy kropki,np. B. R. L. (Beata Romana Leszczyñska), D. S. (Dorota Sakwerda), K. K. (KatarzynaKaczmarczyk).

• Jeœli skrótowiec siê odmienia, koñcówkê fleksyjn¹ dopisujemy ma³ymi literamipo ³¹czniku: PAN (Polska Akademia Nauk), PAN-u, PAN-owi, PAN-em, w PAN-ie.Jeœli w zapisie skrótowca tylko pierwsza litera jest wielka, przed koñcówkami fleksyj-nymi nie stosujemy ³¹cznika, np. Elektrim, Elektrimu, o Elektrimie.

WIELKIE I MA£E LITERY

wielka litera

• Wielk¹ liter¹ piszemy imiona, nazwiska, przydomki, pseudonimy, przezwiskaludzi, zwierz¹t, postaci mitologicznych i fantastycznych, np. Adam, Karolina, Szcze-pañski, Bór (pseudonim), Krzywousty, Lassie, Apollo, Zeus, Batman.

• Wielk¹ liter¹ piszemy nazwy pañstw, krain, miast, osiedli, wsi, np. Czechy, Wê-gry, Kaszuby, Bawaria, Kalifornia, Szczecin, Nowa Wieœ.

• Wielk¹ liter¹ piszemy nazwy czêœci miast (dzielnic, osiedli, ulic, placów, par-ków, budowli), np. Mokotów, ul. Boles³awa Chrobrego, Park £azienkowski, Kolo-seum, Sukiennice.

• Wielk¹ liter¹ piszemy nazwy mieszkañców czêœci œwiata, ras, plemion, szcze-pów, np. Amerykanin, Europejczyk, Murzyn, Indianin, Apacz, Pigmej.

Wielkie i ma³e litery

20

J. G

rzen

ia,

Szko

lny

s³o

wn

ik o

rto

graf

iczn

y

• Wielk¹ liter¹ piszemy nazwy mieszkañców pañstw, np. Francuz, Francuzka,Japoñczyk, Japonka, Rosjanin, Rosjanka.

• Wielk¹ liter¹ piszemy nazwy geograficzne, np. Ocean Spokojny, Pacyfik, MorzeBa³tyckie, Bug, Onega, Wy¿yna Krakowsko-Czêstochowska, Dolina Koœcieliska, Sa-hara, Puszcza Bia³owieska, Pó³wysep Apeniñski, Zatoka Perska, Kana³ Sueski.

• Wielk¹ liter¹ piszemy nazwy gwiazdozbiorów, gwiazd, planet, np. Psy Goñcze,Wielka NiedŸwiedzica, S³oñce, Syriusz, Mars, Wenus.

• Wielk¹ liter¹ piszemy nazwy w³asne instytucji i przedsiêbiorstw, np. Szko³a Pod-stawowa nr 52 w Katowicach, Liceum Ogólnokszta³c¹ce im. Józefa Pi³sudskiego,Ministerstwo Edukacji Narodowej, Bank Œl¹ski, Polski Czerwony Krzy¿.

• Wielk¹ liter¹ piszemy pierwszy wyraz w tytu³ach utworów literackich i nauko-wych (ksi¹¿ek, artyku³ów, wierszy, pieœni, piosenek itp.) oraz dzie³ sztuki, np. W pu-styni i w puszczy, Nowa encyklopedia powszechna, S³ownik jêzyka polskiego, Damaz ³asiczk¹, S¹d ostateczny, ¯ó³ta ³ódŸ podwodna.

WYJ¥TKI: Stary Testament, Nowy Testament, Pismo Œwiête oraz nazwy ksi¹g Pis-ma Œwiêtego, np. Ksiêga Rodzaju, 1 Ksiêga Królewska.

• Wielk¹ liter¹ piszemy wszystkie wyrazy w tytu³ach gazet i czasopism, np. TwójStyl, Gazeta Wyborcza, Poradnik Domowy.

Jedynie spójniki i przyimki wystêpuj¹ce wewn¹trz nazwy piszemy ma³¹ liter¹, np.Wiedza i ¯ycie, Literatura na Œwiecie.

ma³a litera

• Ma³¹ liter¹ piszemy wszystkie wyrazy pospolite, np. telefon, samochód, szko³a.• Ma³¹ liter¹ piszemy nazwy zwyczajów, np. andrzejki, dyngus, prima aprilis,

walentynki.UWAGA: Nazwy œwi¹t piszemy wielk¹ liter¹, np. Dzieñ Matki, Wielki Pi¹tek, Bo¿e

Narodzenie, Œwiêto Narodowe Trzeciego Maja.• Ma³¹ liter¹ piszemy wyrazy oznaczaj¹ce godnoœci, tytu³y i stopnie noszone przez

osoby, np. papie¿, prezydent, wojewoda, profesor, dyrektor, genera³.Ze wzglêdów uczuciowych lub grzecznoœciowych te wyrazy mo¿emy te¿ czasem

zapisywaæ wielk¹ liter¹ (zwyczaj ten stosujemy g³ównie w listach, równie¿ elektro-nicznych), np. Papie¿ Jan Pawe³ II; Szanowny Pan Profesor Jan Kowalski; KochanejWychowawczyni ¿yczymy wszystkiego najlepszego...

• Ma³¹ liter¹ piszemy nazwy mieszkañców miast, osiedli, wsi, np. bronowiczanin,bronowiczanka, bronowiczanie; radomianin, radomianka, radomianie; warszawia-nin, warszawiak, warszawianka, warszawianie, warszawiacy.

• Ma³¹ liter¹ piszemy nazwy wydarzeñ historycznych, np. bitwa grunwaldzka,bitwa pod Grunwaldem, ho³d pruski, druga wojna œwiatowa, powstanie styczniowe,powstanie warszawskie.

UWAGA: Nazwy miesiêcy oznaczaj¹ce wa¿ne wydarzenia w historii wspó³czes-nej Polski piszemy od wielkiej litery, np. Grudzieñ a. Grudzieñ ’70.

• Gdy chcemy zaznaczyæ swój szacunek do osoby, przedmiotu, wydarzenia i osóbz nim zwi¹zanych, wielk¹ liter¹ mo¿emy zapisaæ wyraz nazywaj¹cy je, np. Papie¿,Ojczyzna, Powstanie Warszawskie, Orze³ Bia³y.

Wielkie i ma³e litery

J. G

rzen

ia,

Szko

lny

s³o

wn

ik o

rto

graf

iczn

y

II (jod; cyfra rzymska = 1)i – spójnik wspó³rzêdny. Nie

stawiamy przed nimprzecinka, np. Wszyscyœpiewali i tañczyli.Przecinek przed i mo¿emypostawiæ, gdy wprowadzazdanie oznaczaj¹ce wynik,rezultat jakiegoœ faktu, np.Uczyli siê dobrze,i otrzymali nagrodê(Uczyli siê dobrze, wiêcotrzymali nagrodê).W takim wypadkumo¿emy i zamieniæna wiêc.

ib. a. ibid. (ibidem)ibis (ptak)IBM (International Business

Machines) ndm a. IBM-u,IBM-ie

ichtiologia ~giiidea ~ei, ~eê; ~ee, ~eiidealizacja ~cjiidealizm ~muidea³ (cz³owiek idealny) ~³a

a. ~³u — (doskona³oœæ,wzór) ~³u

idée fixe ndmidentyfikacja ~cjiideografia ~fiiideogram ~muideologia ~giiideowiec ~wcaidiocieæidiom ~muidiotaidiotyzm ~muidylla; ~lli a. idyllidŸ no!idŸ¿e!igelit ~tuigielnik

igielnyiglakiglasto-liœciastyiglicaiglicznia ~niigliwie ~wiaigloo ndmig³a; igie³ignorancja ~cjiignorantignorowaæigraæigraszkaigrekigrzyska — igrzyska

olimpijskie; XXVII IgrzyskaOlimpijskie w Sydney

iguanai in. (i inni, i inne)i ju¿Ikar — Ikarowy (bêd¹cy

dzie³em Ikara), ikarowy(taki jak u Ikara) —Ikarowy lot (lot Ikara),ikarowe loty (ryzykowneprzedsiêwziêcia)

Ikarus (marka autobusu) —ikarus (autobus markiIkarus)

ikebanaikonaikonografia ~fiiikraikrzakikrzycaikrzyæ siêiksile, DCMs. ilu, N. iloma a. ilu

– zaimek. Jeœli wprowadzawypowiedzeniepodrzêdne, oddzielamy jeprzecinkiem, np. Niewiem, ile ona ma lat.

ile b¹dŸile byilekolwiek, ilukolwiek –

spójnik wprowadzaj¹cywypowiedzeniepodrzêdne. Oddzielamy jeprzecinkiem, np. Ilekolwiekby mia³ pieniêdzy,wszystkie wyda.

ilekolwiek b¹dŸilekolwiek byilekroæ – spójnik

wprowadzaj¹cywypowiedzeniepodrzêdne.Wypowiedzenie tooddzielamy przecinkiem,np. Zawsze, ilekroæwchodzi³ do podziemi,czu³ lêk.

ilekroæ byileœ, DCMs. iluœ, N. ilomaœ

a. iluœile¿, DCMs. ilu¿, N. iloma¿

a. ilu¿ile¿ byile¿ toiloczas ~suiloczyn ~nuilokrotnyiloletniilorakiiloraz ~zuiloœæiluminacja ~cjiilustracja ~cjiilustrowaæiluzja ~zjiiluzjonistai³, i³u, ile; i³ówI³awa — i³awianin, i³awianka

— i³awski — PojezierzeI³awskie

87

i³o³upek ~pka a. ~pkui³owacieæi³owiec ~wcaim. (imienia) — I Liceum

Ogólnokszta³c¹ce im.Powstañców Œl¹skichw Rybniku

imaæ siêimad³o; ~de³image ndm a. image’u,

image’emimaginacja ~cjiimakimamim bardziejim bardziej byimbecylimbir ~ruimbrykim dalejimieninyimiennikimiennyimies³ów ~s³owuimiê, imieniaimigracja ~cjiimigrantimitacja ~cjiimmatrykulacja ~cjiim mniejimmobiliserimmunitet ~tuimmunologia ~giiimpas ~suimpedancja ~cjiimperatorimperializm ~muimperium; ~ria, ~riówimpertynencja ~cjiimpet ~tuimplant ~tuimplozja ~zjiimponowaæimport ~tuimporterimportowaæimpotencja ~cjiimpregnacja ~cjiimpresariat ~tuimpresarioimpresja ~sji

impresjonizm ~muimprezaim prêdzejimprowizacja ~cjiimprowizowaæimpuls ~suim..., tym... (np. im szybciej,

tym lepiej)im wiêcejIn (ind)in. (inaczej; inny)inaczej (skrót: in.) – spójnik

wspó³rzêdny. Stawiamyprzed nim przecinek, np.Poœpieszmy siê, inaczejnie zd¹¿ymy.

inauguracja ~cjiinaugurowaæin blancoincipit ~tuincognito ndmincydent ~tuind (pierwiastek chem.,

symbol: In) ~duindeks ~suIndianie — Indianin, Indianka

— indiañskiIndie ~dii — indyjski —

Ocean Indyjski, Pó³wysepIndyjski

indoktrynacja ~cjiindolencja ~cjiindologia ~giiIndonezja ~zji —

Indonezyjczyk,Indonezyjka —indonezyjski

indorindukcja ~cjiindustrializacja ~cjiindyczyæ siêindygoindykindywidualizacja ~cjiindywidualizm ~muindywiduum; ~dua, ~duówinercja ~cjiinfamia ~miiinfantinfantylnyinfekcja ~cji

infiltracja ~cjiinflacja ~cjiinfolinia ~niiinformacja ~cjiinformacyjno-ostrzegawczy

(informacyjnyi ostrzegawczy)

informatykainformatyzacja ~cjiinformowaæinfradŸwiêk ~kuinfrastrukturainfu³ainfu³atingerencja ~cjiingerowaæingrediencje ~cjiinhalacja ~cjiinia, iniiinicjacja ~cjiinicja³ ~³uinicjatywainiekcja ~cjiInkowie — Inkas a. Inka,

Inkaska — inkaskiinkasentinkasoinklinacja ~cjiinkrustacja ~cjiinkubatorinkunabu³ ~³uinkwizycja ~cjiinkwizytorin minusinnowacja ~cjiinnowiercainny (skrót: in.)innym razeminochód ~choduInowroc³aw ~wia —

inowroc³awianin,inowroc³awianka —inowroc³awski

in plusinscenizacja ~cjiinsektinsektobójczyinseminacja ~cjiinskrypcja ~cjiinspekcja ~cjiinspekt ~tu

inseminacja

88

J. G

rzen

ia,

Szko

lny

s³o

wn

ik o

rto

graf

iczn

y

inspektorinspektorat ~tuinspicjentinspiracja ~cjiinstalacja ~cjiinstancja ~cjiinstant ndminstrukcja ~cjiinstrukta¿ (szkolenie,

instruowanie) ~¿uinstruktorinstrument ~tuinstrumentacja ~cjiinstruowaæinstynkt ~tuinstytucja ~cjiinstytut ~tuinsulinainsurekcja ~cji — insurekcja

koœciuszkowskainsygnium; ~gnia, ~gniówinsynuacja ~cjiintegracja ~cjiintelekt ~tuintelektualistainteligencja ~cjiinteligentinteligentnyintencja ~cjiintendentintensyfikacja ~cjiintensywnyinterakcja ~cjiinteraktywnyinteres ~suinteresantinteresowaæinterface → interfejsinterfejs ~suinterferencja ~cjiinterferon ~nuinterior ~ruinterkontynentalnyinterligainterlinia ~niiinterlokutorintermezzointernainternacjonalizminternacjona³internat ~tu

Internet ~tu — internauta(u¿ytkownik Internetu) —internetowy

interpelacja ~cjiinterpretacja ~cjiinterpretowaæinterpunkcja ~cjiinterregnum; ~na, ~nówinterreksinterview a. interwiew ~wu

a. ndminterwa³ ~³uinterwencja ~cjiinterweniowaæinterwiew a. interview ~wu

a. ndmintifadaintonacja ~cjiintonowaæintradaintratnyintrodukcja ~cjiintroligatornia ~niintronizacja ~cjiintrospekcja ~cjiintrowertykintruzintrygaintryganctwointrygantintrygowaæintubacja ~cjiintuicja ~cjiintymnyin vitroinwalida ~dziinwalidzkiinwalidztwoinwazja ~zjiinwektywainwencja ~cjiinwentaryzacja ~cjiinwentarzinwersja ~sjiinwestorinwestowaæinwestycja ~cjiinwestyturainwigilacja ~cjiinwokacja ~cjiin¿. (in¿ynier) — in¿. arch.

(in¿ynier architekt), in¿.górn. (in¿ynier górnictwa),in¿. mech. (in¿yniermechanik)

in¿ynier (skrót: in¿.)in¿ynieria ~riiiperyt ~tuiPhone, iPhone’a, o iPhonieiPod, iPoda, o iPodzieippon ~nuipsylon ~nu a. ndmIr (iryd)Irak ~ku — Irakijczyk, Irakijka

— irackiIran ~nu — Irañczyk, Iranka

— irañski — Wy¿ynaIrañska

irchaIrlandia (wyspa; pañstwo)

~dii — Irlandczyk,Irlandka — irlandzki —Morze Irlandzkie,Irlandzka ArmiaRepublikañska

Irlandia Pó³nocna, IrlandiiPó³nocnej — Irlandczyk,Irlandka — irlandzki

iron (chem.) ~nuironia ~niiironizowaæirracjonalnyiryd ~du (symbol: Ir)irygacja ~cjiirysirytacja ~cjiirytowaæischias ~suiskaæiskiernikiskraiskrochron ~nuiskrzyæislam ~muIslandia ~dii — Islandczyk,

Islandka — islandzkiistnieæistnyistotaistotnyiœciæ, iszczê; iœæcieiœcie (naprawdê, istotnie)

inskrypcja

89

iœæ, idê, idziesz; idŸcie; szed³,sz³a, szli

i tak – spójnik wprowadzaj¹cydopowiedzenia.Wypowiedzenie tooddzielamy przecinkiem,np. IdŸ ju¿ spaæ, i tak nieskoñczysz dzisiaj tej pracy.

i tak dalej (skrót: itd.)Italia ~lii — italskiitalianistykaitalianizm ~muitaliki (kursywa)itd. (i tak dalej)

iterb (pierwiastek chem.,symbol: Yb) ~bu

itp. (i tym podobnie; i tympodobne)

itr (pierwiastek chem.,symbol: Y) ~ru

i tym podobne (skrót: itp.)i tym podobnie (skrót: itp.)izbaizobaraizolacja ~cjiizolatkaizotermaizotop ~pu

Izrael (pañstwo) ~la —Izraelczyk, Izraelka —izraelski

i¿ – spójnik wprowadzaj¹cywypowiedzenie podrzêdne.Zawsze poprzedzamy goprzecinkiem, np.Przypomnia³ sobie, i¿ jutromama obchodzi urodziny.

i¿by – spójnik wprowadzaj¹cywypowiedzenie podrzêdne.Zawsze poprzedzamy goprzecinkiem, np. W¹tpiê,i¿by to on powiedzia³.

i¿by

UU (uran)uaktualniæuaktywniæuatrakcyjniæUB (Urz¹d Bezpieczeñstwa)

ndmubabraæ ~brzê (a. ~bram)ubarwiæubaw ~wuubawiæubezdŸwiêczniæubezpieczalnia ~niubezpieczeniowiec ~wcaubezpieczyæubezw³asnowolniæubiæubiec, ubiegnê; ubieg³ubiegaæ siêubieg³yubiegn¹æ, ubiegnê; ubieg³ubieliæubieraæubieralnia ~niubijaczubijakubikacja ~cjiubiór, ubioruubli¿yæub³ociæub.m. (ubieg³ego miesi¹ca)uboczeubodn¹æ → ubóœæubogi; ubodzy; ubo¿szyubogo; ubo¿ejubojnia ~niubolewaæubo¿eæubo¿yæubój, uboju; uboi a. ubojówubóstwiæubóstwoubóœæ, ubodê; ubódŸcie;

ubód³

ub.r. (ubieg³ego roku)ubraæ, ubiorê; ubierzcieubranie; ubrañubrdaæubrudziæubyæ, ubêdê; ub¹dŸcieubytek ~tkuubzduraæuca³owaæucapiæuch a. uch!ucharakteryzowaæuchatkauchatyuchlaæ siêucho (narz¹d s³uchu); uszy —

(uchwyt); ucha (a. uszy)uchodziæuchodŸcauchowaæuchowiec ~wcauchroniæuchwaliæuchwa³auchwyciæuchwyt ~tuuchybiæuchyliæuci¹æ, utnê; uci¹³, uciê³a,

uciêli; uci¹wszy; uciêtyuci¹g ~guuci¹gn¹æ; ~n¹³, ~nê³a, ~nêliuci¹¿liwyucichn¹æ; ~chn¹³ a. ~ch³,

~ch³a, ~chli; ~chn¹wszya. ~ch³szy

uciec, ucieknê; uciek³uciechaucieczkauciekaæuciekinierucieleœniæucieleœniæ siê

uciemiê¿yæucieraæucierpieæucieszyæuciêcieucinaæucios ~suucisk ~kuuciskaæucisn¹æ; ~n¹³, ~nê³a, ~nêli;

uciœniêtyuciszyæuczciæuczciwyuczelnia ~niuczennicauczeñ, uczniauczepiæuczerniæuczestnictwouczestniczyæuczestnikuczêszczaæuczniakuczonyucztauczucieuczuciowiec ~wcauczuæuczuleniowiec ~wcauczuliæuczyæuczynek ~nkuuczyniæuczynnyudaæ, udam, udadz¹udar ~ruudaremniæudawaæudeptaæ ~pczê (a. ~pcê)uderzaæuderzyæ; uderzudko; udek

256

J. G

rzen

ia,

Szko

lny

s³o

wn

ik o

rto

graf

iczn

y

ud³awiæ siêudo; ududobruchaæudogodniæudoiæ, udoisz; udójcieudomowiæudoskonaliæudostêpniæudowodniæudój, udojuudrapn¹æ; ~n¹³, ~nê³a, ~nêliudrêczyæudrêkaudro¿niæudry — iœæ (pójœæ) na udryudrzeæ, udrê; udar³udusiæudzia³ ~³uudzia³owiec ~wcaudziec, udŸcaudzieliæudziobaæ; udziobcie

(a. udzióbcie)udziwniæudŸwig ~guudŸwign¹æ; ~n¹³, ~nê³a, ~nêliuelastyczniæuf a. uf!ufaæufarbowaæuff a. uff!ufnyUFO (Unidentified Flying

Object) ndmufologia ~giiufoludek ~dkauformowaæufundowaæUganda — Ugandyjczyk,

Ugandyjka — ugandyjskiuganiaæ siêugasiæugi¹æ, ugnê; ugi¹³, ugiê³a,

ugiêliugier, ugruuginaæug³askaæ, ug³aszczê

(a. ug³askam)ugnieœæ, ugniotê; ugniót³ugoda; ugódugodowiec ~wca

ugodziæ; ugódŸ, ugódŸcieugoœciæ; ugoœæcieugotowaæugór, ugoruugryŸæ, ugryzê; ugryz³ugrz¹Ÿæ, ugrzêznê; ugrz¹z³,

ugrzêz³a, ugrzêŸliugrzêzn¹æ, ugrzêznê; ugrz¹z³,

ugrzêz³a, ugrzêŸliuha a. uha!uhla (ptak)uhmuhu a. uhu!uintensywniæuiœciæ; uiœæcieUJ (Uniwersytet Jagielloñski),

UJ-otu, UJ-ocie a. ndmujadaæujarzmiæujawniæUjazd, Ujazdu, UjeŸdzie —

ujazdzianin, ujazdzianka— ujazdowski

ujazdowski — AlejeUjazdowskie, parkUjazdowski(w Warszawie)

uj¹æ, ujmê; uj¹³, ujê³a, ujêli;uj¹wszy; ujêty

ujechaæ, ujadê; ujedŸcieujednoliciæujemnyujeœæ, ujem; ujad³, ujedliujeŸdziæ, uje¿d¿ê; ujeŸdŸ,

ujeŸdŸcie; uje¿d¿onyuje¿d¿aczuje¿d¿aæuje¿d¿alnia ~niujêcie; ujêæujêtyujmaujrzeæUjœcie (miasto) ~cia —

ujœcianin, ujœcianka —ujœcieñski

ujœcie (rzeki); ujœæujœæ, ujdê; uszed³, usz³a,

uszli; uszed³szyUkajali ndmukaraæukaz ~zu

ukazaæ; uka¿cieuk¹siæUKF (fale ultrakrótkie),

UKF-u, UKF-ie a. ndmukisiæukisn¹æ; ~isn¹³ a. ~is³, ~is³a;

~isn¹wszy a. ~is³szyukleja (ryba) ~lei; ~lei a. ~lejuklêkn¹æ; uklêkn¹³ a. ukl¹k³,

~k³a, ~kli; uklêkn¹wszya. ukl¹k³szy

uk³ad ~du — Uk³adS³oneczny

uk³adaæuk³on ~nuuk³oniæ siêuk³ucieuk³uæ, uk³ujê a. ukolêuknuæukoiæ, ukojê, ukoisz; ukójcieukoñczyæukop ~puukorzeniæ siêukorzyæ siê; ukorzcie siêukos ~suukosiæukoœnikukoœnyukradkiemUkraina — Ukrainiec,

Ukrainka — ukraiñskiukraœæ, ukradnê; ukrad³ukrêciæukroiæ, ukrojê, ukroisz;

ukrójcieukrop ~puukróciæukruszyæukrycieukryæukrzywdziæukszta³ciæukuæukulele ndmukulturalniæukwasiæukwia³ ~³u a. ~³aukwieciæulul. (ulica)ulaæ, ulejê

ud³awiæ siê

257

Ulanów ~nowa —ulanowianin, ulanowianka— ulanowski

ul¹c siê, ulêgnie siê; ul¹g³ siêa. ulêgn¹³ siê, ulêg³a siê

ul¹c siê → ulêkn¹æ siêulec, ulegnê; uleg³ulecieæuleczyæuleg³yulegn¹æulepek ~pkuulepiæulepszyæulewauleŸæ, ulezê; uleŸcie; ulaz³ule¿a³yule¿eæ; ule¿cieule¿eæ siêulêga³ka (gruszka)ulêgn¹æ siê; ~gn¹³ siê a. ul¹g³

siê, ~g³a siê, ~gli siêulêkn¹æ siê; ul¹k³ siêulga; ulgulica (skrót: ul.)ulicznikulikUlissesUlm, Ulmu a. ndm — ulmskiulotkaulotniæ siêUlster (kraina) ~ru — ulsterskiultimatum ndmultraczu³yultradŸwiêk ~kuultrafiltr ~ruultrafiolet ~tuultramarynaultranowoczesnyultrasonografia ~fii (skróty:

usg. a. USG)ultraszybkiulubiæulubienicaulubieniec ~eñcaulubionyul¿yæu³adziæu³agodziæ; ~godŸcie

a. ~gódŸcieu³amek ~mka

u³anU³an Bator ndm a. U³an

Batoru — u³anbatorczyk,u³anbatorka —u³anbatorski

u³askawiæu³atwiæu³omek ~mkau³omnyu³owiæ; u³ówcieu³o¿yæ; ~³ó¿cieu³udaumaiæ, umajê, umaiszumarlakumar³yumartwiæumar|zn¹æ; ~rzn¹³ a. ~rz³,

~rz³a, ~rzli; ~rzn¹wszyumar|zniêtyumawiaæ siêumazaæ; uma¿cieumbraUmbria (region we W³oszech)

~rii — Umbryjczyk,Umbryjka — umbryjski

umêczyæumiar ~ruumieæ, umiemumiejêtnyumiejscowiæ; ~cówcieumieœciæ; umieœæcieumieœæ, umiotê; umiót³umiêdzynarodowiæ; ~dówcieumiliæumilkn¹æ; ~kn¹³ a. ~k³, ~k³a,

~kliumizgiumizgn¹æ siê ~n¹³ siê, ~nê³a

siê, ~nêli siêumkn¹æ; ~n¹³, ~nê³a, ~nêliumlaut ~tuum³óciæumniejszyæumocniæumoczyæumoralniæumorzyæ; umórzcieumowa; umówumo¿liwiæumór — na umórumówiæ siê

umrzeæ, umrê; umar³umrzykumuzykalniæumyæumys³umyœliæumyœlnyumywalkaumywalnia ~niunaoczniæunasienniæuncja ~cjiunderground ~duunerwiæUNESCO (United Nations

Educational, Scientific andCultural Organization)ndm

unia, uniiUnia Europejska (skrót: UE),

Unii EuropejskiejUNICEF (United Nations

International Children’sEmergency Fund),UNICEF-u, UNICEF-iea. ndm

unicestwiæUniejów — uniejowianin,

uniejowianka —uniejowski

uniemo¿liwiæunieruchomiæunieszczêœliwiæunieszkodliwiæunieœæ, uniosê; uniós³unieœmiertelniæuniewa¿niæuniewinniæuniezale¿niæuniezwykliæunifikacja ~cjiuniform ~muuniformizacja ~cjiunik ~kuunikat ~tuunikn¹æ; ~n¹³, ~nê³a, ~nêliunisonounita (grekokatolik)uniwerek ~rkuuniwersalizm ~muuniwersa³ ~³u

uniwersa³

258

J. G

rzen

ia,

Szko

lny

s³o

wn

ik o

rto

graf

iczn

y

uniwersjadauniwersum ndmuniwersytet ~tu — Uniwersytet

Miko³aja Kopernikaw Toruniu, Uniwersytet im.Adama Mickiewiczaw Poznaniu, UniwersytetŒl¹ski w Katowicach

UNIX a. Unix, Uniksa,Uniksie

uni¿ony; ~¿eñszyunos ~suunosiæunowoczeœniæuobecniæ siêuodporniæuogólniæuosobiæ; uosóbcieuosobienieUPA (Ukraiñska Powstañcza

Armia) ndmupad ~duupadek ~dkuupad³yupa³ ~³uupamiêtniæupañstwowiæ; ~twówcieuparcieuparciuchupartyupaœæ (przewróciæ siê),

upadnê; upad³ —(utuczyæ), upasê; upas³

upatrzyæupchn¹æ; ~n¹³, ~nê³a, ~nêliupe³noletniæupe³nomocniæupe³noprawniæupewniæupi¹æ, upnê; upi¹³, upiê³a,

upiêli; upiêtyupichciæ; ~chæcieupiæupiec; upiek³upierzenieupiêkszyæupiorny; ~rniupiór, upioraupitrasiæupleœæ, uplotê; uplót³up³awy

up³az ~zuup³yn¹æup³ynniæup³yw ~wuupodliæupodobniæupoiæ, upojê, upoisz; upójcieupokorzyæ; ~kórzcie

(a. ~korzcie)upolityczniæupominek ~nkuupomnieæuporczywyuposa¿yæupoœledziæupotoczniæupowa¿niæupowa¿nionyupowszechniæupór, uporu, uporzeupraæ, upiorê; upierzcieuprawauprawdopodobniaæ

a. uprawdopodabniaæuprawdopodobniæuprawiæuprawniæuprawomocniæupra¿yæuprosiæuproœciæ, uproszczê,

uproœæcieuprowadziæuprz¹œæ, uprzêdê; uprz¹d³uprz¹tn¹æ; ~n¹³, ~nê³a, ~nêliuprz¹¿, uprzê¿yuprzeæ siê, uprê siêuprzedmiotowiæ; ~tówcieuprzedniuprzedziæuprzejmieuprzejmyuprzemys³owionyuprzyjemniæuprzykrzonyuprzykrzyæ siêuprzystêpniæuprzytomniæupstrzonyupstrzyæupubliczniæ

upust ~tuupuœciæ; upuœæcieuraczyæuradziæUral ~luUran (planeta)uran (pierwiastek chem.,

symbol: U) ~nuUrania (muza) ~niiuranowceuraz ~zuurazauraziæ ~ra¿êura¿aæura¿onyur¹gaæur¹gliwyUrbanurbanistykaurbanizacja ~cjiurbanizm ~muurbi et orbi ndmurealniæuremia ~miiureus ~suurlop ~puURM (Urz¹d Rady Ministrów),

URM-u, URM-ie a. ndmurnaurobek ~bkuurobiæ; uróbcieuroczyuroczyskouroczyœcieurodaurodzaj ~aju; ~ajów a. ~aiurodziæ; urodŸcie a. uródŸcieurodzinyurodziwyurodzonyurografia ~fiiuroiæ, urojê, uroisz; urójcieurok ~kuurokliwyurologia ~giiuroniæurosn¹æ; urós³urozmaiciæ ~maicê; ~maiæcieuróœæ → urosn¹æUrsus (dzielnica Warszawy;

fabryka) ~sa — ursuski

uniwersjada

259

Ursus (marka ci¹gników) —ursus (ci¹gnik marki Ursus)

Ursynów — ursynowskiUrszulauruchomiæUrugwaj ~ju — Urugwajczyk,

Urugwajka — urugwajskiurwaæurwipo³eæ ~³ciaurwisurwiskourynaurywek ~wka a. ~wkuurz¹d, urzêdu — Urz¹d Rady

Ministrów (skrót: URM),Urz¹d Antymonopolowy,Urz¹d Ochrony Pañstwa(skrót: UOP)

urz¹dzenieurz¹dziæurzec, urzeknê; urzek³;

urzeczonyurzeczywistniæurzeŸbiæurzêdasurzêdniczeæurzêdnikurzêdowaæurzêdowyurzn¹æ (no¿em, pi³¹); ~n¹³,

~nê³a, ~nêli a. ur¿n¹æurzynaæ (no¿em, pi³¹)ur¿n¹æ (no¿em, pi³¹); ~n¹³,

~nê³a, ~nêli a. urzn¹æUSA (United States

of America) ndmusadowiæ; ~dówcieusadziæusamodzielniæUSC (Urz¹d Stanu

Cywilnego) ndmusch³yuschn¹æ; uschn¹³ a. usech³uschniêtyUSG a. usg. (ultrasonografia)

ndmusiaæ, usiejêusi¹œæ, usi¹dê; usiad³usidliæusiedzieæ ~dzê, ~dzimy;

usiedŸ, usiedŸcie

usi³owaæuskar¿aæ siêuskoczyæuskok ~kuuskrzydliæuskubn¹æ; ~n¹³, ~nê³a, ~nêlius³ugaus³ugobiorcaus³ugodawcaus³u¿nyus³u¿yæus³yszeæusma¿yæusmoliæ; usmolcie

a. usmólcieusn¹æ; ~n¹³, ~nê³a, ~nêliuspokoiæ ~koisz; ~kójcieuspo³eczniæusposobiæ; ~sóbcieusprawiedliwiæusprawniæusta, ustustaæ (skoñczyæ siê), ustanê

— (wytrwaæ stoj¹c),ustojê, ustoisz; ustójcie

ustaliæustanowiæ; ~nówcieustaszeusta-usta (sztuczne

oddychanie)ustawaustawiaæustawiæustawodawcaustawodawstwoust¹piæusterkaustêp ~puustêpliwyustêpstwoUstka — ustczanin, ustczanka

— usteckiustnikustnyustroiæ ~strojê, ~stroisz;

~strójcieustronie (zacisze)ustronnyUstroñ (miasto) ~onia —

ustronianin, ustronianka —ustroñski

ustroñ (zacisze) ~oniustrój ~rojuustrugaæ ~ugam (a. ~u¿ê);

~ugajcie (a. ~u¿cie)ustrzec, ustrzegê; ustrze¿cie;

ustrzeg³ustrzeliæustrzyc, ustrzygê; ustrzy¿cie;

ustrzyg³; ustrzy¿onyUstrzyki Dolne, Ustrzyk

Dolnych — ustrzyckiusun¹æ; ~n¹³, ~nê³a, ~nêliususzyæusuw ~wuusuwiskousynowiæ; ~nówcieusypiskouszakuszatek ~tkauszatkauszatyuszczegó³owiæ; ~³ówcieuszczelkauszczelniæuszczerbek ~bkuuszczêœliwiæuszczkn¹æ; ~n¹³, ~nê³a, ~nêliuszczupliæuszczypliwyuszczypn¹æ; ~n¹³, ~nê³a,

~nêliuszkouszkodziæuszlachetniæusznyusztywniæuszyæuœcisk ~kuuœcisn¹æ; ~n¹³, ~nê³a, ~nêli;

uœciœniêtyuœciœliæuœlizg ~guuœmiaæ siê ~miejê siê; ~miali

siê a. ~mieli siêuœmiech ~chu — Order

Uœmiechuuœmiechn¹æ siê; ~n¹³ siê,

~nê³a siê, ~nêli siêuœmiechniêtyuœmierciæuœmierzyæ

uœmierzyæ

260

J. G

rzen

ia,

Szko

lny

s³o

wn

ik o

rto

graf

iczn

y

uœpiæuœwiadczyæuœwiadomiæuœwietniæuœwiêciæuœwiniæUtah (stan w USA) ndmutaiæ, utajê, utaiszutajniæutarcieutarczkautarg ~guutartyutensylia ~liówutêsknionyutkn¹æ; ~n¹³, ~nê³a, ~nêliutkwiæutleniaæutleniæut³uc, ut³ukê; ut³uk³utoczyæuton¹æ; ~n¹³, ~nê³a, ~nêliutopia ~piiutopiæutopizm ~muuto¿samiæutraciæutracjuszutrafiæutrapieniec ~eñcaUtrata (rzeka)utrata (strata)utr¹ciæutrudniæutrudziæutrwalaczutrwaliæutrz¹sn¹æ; ~n¹³, ~nê³a, ~nêli;

utrz¹œniêtyutrz¹œæ, utrzêsê; utrz¹œcie

a. utrzêœcie; utrz¹s³,utrzês³a, utrzêœli;utrzêsiony

utrzeæ ~trê; ~tar³utrzymanek ~nkautuczyæutuliæutwardziæutwierdziæutworzyæ; ~twórzcie

utwór ~woruutyæutylitaryzm ~muutylizacja ~cjiUV (promieniowanie

ultrafioletowe)UW (Uniwersytet

Warszawski) ndmuwagauwarzyæ (ugotowaæ),

uwarzê; uwarz, uwarzcieuwa¿aæ (byæ uwa¿nym),

uwa¿am; uwa¿aj,uwa¿ajcie

uwa¿nyuwerturauwêdziæuwiadomiæuwiarygodniæuwi¹d ~duuwiæuwidoczniæuwieczniæuwielbiæuwieñczyæuwierzyæuwierzytelniæuwiesiæuwieœæ, uwiodê; uwiód³uwieŸæ, uwiozê; uwióz³,

uwieŸliuwiêd³yuwiêdn¹æ; uwiêdn¹³

a. uwi¹d³, ~d³a, ~dliuwiêdniêtyuwiêziæ, uwiê¿ê; uwiêŸcieuwiêz³yuwiêzn¹æ, uwiêznê; uwi¹z³,

uwiêz³a, uwiêŸliuwiêŸuwin¹æ siê; ~n¹³ siê, ~nê³a

siê, ~nêli siêuw³aszczyæuw³osionyuwodzicieluwodziæ; uwódŸcieuwolniæuwoziæ, uwo¿ê; uwoŸcie

a. uwóŸcieuwra¿liwiæ

uwspó³czeœniæuwsteczniæuwydatniæuwypukliæuwyraŸniæuwzglêdniæuwzi¹æ siê, uwezmê siê;

uwzi¹³ siê, uwziê³a siê,uwziêli siê

uzale¿niæuzasadniæUzbekistan ~nu — Uzbek,

Uzbeczka a. Uzbejka —uzbecki

uzbroiæ ~zbrojê, ~zbroisz;~zbrójcie

uzbrojenieuzda; uzduzdatniæuzdrawiaczuzdrowicieluzdrowiæ; uzdrówcieuzdrowiskouzêbienieuzgodniæuziemiæuzmys³owiæ; ~s³ówcieuznaæUznam ~muuzupe³niæuzurpacja ~cjiuzus ~suuzwoiæ ~zwojê, ~zwoisz;

~zwójcieuzysk ~kuuzyskaæuŸdzienicau¿aliæ siêu¿¹æ (sierpem), u¿nê; u¿¹³,

u¿ê³a, u¿êliu¿¹dliæu¿eraæ siêu¿ycieu¿yczyæu¿yæu¿ynaæ (sierpem)u¿ytek ~tkuu¿ytkowniku¿ywkau¿yŸniæ

uœpiæ

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragmentpełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnierozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przezNetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym możnanabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione sąjakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgodyNetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepieinternetowym E-ksiazka24.pl.