RAK PŁUCANAJCZĘSTSZY NOWOTWÓR ZWIĄZANY Z

NAŁOGIEM PALENIA TYTONIU

- I miejsce w zachorowalności i umieralności na nowotwory złośliwe wśród mężczyzn

- II miejsce w zachorowalności i umieralności na nowotwory złośliwe wśród kobiet

Pierwotny rak płuca

2

3

Polska:- 20 tysięcy nowych zachorowań rocznie- 18 tysięcy zgonów

Unia Europejska

- 241 tysięcy nowych zachorowań rocznie

USA

- 175 tysięcy nowych zachorowań rocznie

4

PALENIE PAPIEROSÓW- główna przyczyna wszystkich przypadków raka

płuca, ale w szczególności w odniesieniu do raka drobnokomórkowego i płaskonabłonkowego

- czynniki rakotwórcze w dymie tytoniowym to produkty niecałkowitego spalania tytoniu, np.:

BENZOPIRENDWUBENZOPIRENMETYLOCHRYZEN

5

- 25-30 % wszystkich zgonów z powodu nowotworów

- 87-91% zachorowań na raka płuca u mężczyzn

- 57-86% u kobiet w Japonii i Ameryce Północnej

Palenie tytoniu

6

PALENIE TYTONIU:

- zwiększa ryzyko zachorowania na raka przełyku, raka gardła i raka jamy ustnej

7

Związek przyczynowy z paleniem ma również:

rak pęcherza moczowego rak trzustki rak nerki rak żołądka rak szyjki macicy białaczka szpikowa

8

Zaprzestanie palenia zmniejsza ryzyko

zachorowania na raka!

9

PALENIE TYTONIU POWODUJE RÓWNIEŻ:

1. Przewlekłą Obturacyjną Chorobę Płuc.

2. Zwiększa ryzyko chorób serca i udaru mózgu.

10

1. Wskaźnik umieralności palaczy w wieku 35-69 lat jest większy niż osób niepalących.

2. P O Ł O W A nałogowych palaczy, którzy zaczęli palić we wczesnym okresie życia, umrze z powodu palenia.

3. Palacze żyją krócej o 20-25 lat od osób niepalących.

4. Palenie bierne również zwiększa ryzyko zachorowań na raka płuca.

5. Palenie cygara i fajki jest również niebezpieczne.

11

PRODUKCJA PAPIEROSÓW – „STRASZNE CYFRY”

Unia Europejska 749 mld sztuk

Chiny 1675 mld sztuk

12

KONSUMPCJA PAPIEROSÓW

W Europie obserwuje się największą spośród regionów WHO

konsumpcję papierosów produkowanych na jednego mieszkańca.

13

33,1 % mężczyzn

25,1 % kobiet

14

PREWENCJA PIERWOTNA RAKA PŁUCA Wszelkie działania, mające na celu zapobieganie rakowi płuca, zanim wystąpią objawy, poprzez eliminację palenia tytoniu:

oświata antynikotynowapogadankiprogramy indywidualnego rzucenia paleniapolityka antynikotynowa w szkołach, na

uczelniach, w zakładach pracycałkowity zakaz bezpośredniej i pośredniej

reklamy papierosówtworzenie w miejscach publicznych stref

wolnych od dymu tytoniowego

15

umieszczanie w eksponowanych miejscach na opakowaniach wyrobów tytoniowych, napisów ostrzegających przed skutkami palenia

ustalanie na niskim poziomie, górnej dopuszczalnej granicy zawartości substancji smolistych w papierosach

działania edukacyjne na temat szkodliwości palenia tytoniu i zachęcające do zaprzestania palenia

indywidualne działanie leczniczepowszechna pomoc lekarska w zwalczaniu nałogu

16

Historię palenia

poznaje się przez zebranie dokładnego wywiadu.

Pytamy o wiek rozpoczęcia palenia, liczbę wypalanych dziennie papierosów, liczbę prób porzucenia nałogu, ich skuteczność,

przyczyny powrotu do nałogu.

17

Rozpoznanie uzależnienia od nikotynywg kwestionariusza Fagerströma

1. Po jakim czasie po przebudzeniu zapalasz papierosa?2. Czy trudno jest Ci powstrzymywać się od palenia

w miejscach publicznych, gdzie jest to zabronione?

3. Z którego papierosa jest Ci najtrudniej zrezygnować?4. Ile papierosów wypalasz dziennie?5. Czy wypalasz więcej papierosów rano niż w pozostałe

części dnia?6. Czy palisz podczas choroby, która zmusza Cię

do leżenia w łóżku?

18

Stopień uzależnienia od nikotyny określony

za pomocą kwestionariusza wykazuje

ścisłą korelację z wielkością uzależnienia, wykazaną za pomocą

oznaczenia stężenia nikotynylub jej metabolitów we krwi.

 

19

Ocena motywacji do zaprzestania palenia

1. Czy chcesz rzucić palenie tytoniu?2. Czy decydujesz się na rzucenie palenia tytoniu dla

samego siebie, czy dla kogoś innego, np. dla rodziny?

3. Czy podejmowałeś/aś już próby rzucenia palenia?4. Czy orientujesz się, w jakich sytuacjach najczęściej

palisz?5. Czy wiesz, dlaczego palisz tytoń?6. Czy mógłbyś/mogłabyś liczyć na pomoc rodziny,

przyjaciół itp. gdybyś chciał/a rzucić palenie?

Test motywacji – stawiane pytania:

20

7. Czy członkowie Twojej rodziny są osobami niepalącymi?

8. Czy w miejscu, w którym pracujesz, nie pali się tytoniu?

9. Czy jesteś zadowolony ze swojej pracy i trybu życia?10. Czy orientujesz się, gdzie i w jaki sposób szukać

pomocy, gdybyś miał/a problemy z utrzymaniem abstynencji?

11. Czy wiesz, na jakie trudności będziesz narażony/a w okresie abstynencji?

12. Czy wiesz, w jaki sposób samemu sobie poradzić w sytuacjach kryzysowych?

21

Zagrożenie dla innych osób:• częstsze występowanie chorób

nowotworowych w rodzinach osób palących• częste występowanie uzależnienia od tytoniu

u dzieci palaczy• narażenie na niską wagę urodzeniową,

śmierć łóżeczkową, gorsza kontrola astmy, nawracające infekcje ucha środkowego, infekcje układu oddechowego u dzieci osób palących

22

Kwalifikacja do leczeniaDo minimalnej interwencji kwalifikowani są:1. Wszyscy palacze.

Do terapii grupowej kwalifikowane są osoby:2. Z przeciwwskazaniami do farmakoterapii.3. Ze słabszą motywacją i gotowością do zaprzestania palenia.4. Wybierający psychoterapię. Do terapii farmakologicznej kwalifikowane są osoby:5. Palące, silnie uzależnione od nikotyny.6. Ze schorzeniami, w których kontynuacja palenia stanowi

zagrożenie dla życia i zdrowia.7. Bez przeciwwskazań od farmakoterapii

23

Nikotynowa Terapia Zastępcza

Guma do żucia – dostępna bez receptyIlość gum na dobę: maksymalnie 24 gumy/dzieńWażne: 1 guma – czas żucia około 30 minut

Plastry – dostępne bez recepty

Tabletki do ssania – 4 mg, dla osób zapalających pierwszego papierosa <30 min. po przebudzeniu

24

Jakie mogą być objawy zespołu abstynencyjnego?

Objawy zespołu abstynencyjnego. Objawy subiektywne:

• psychiczny głód nikotynowy• natrętne myśli o paleniu• psychiczny niepokój, napięcie, trudności w

odprężaniu się• nadmierna nerwowość• poczucie dyskomfortu i frustracji• depresja lub obniżony nastrój• trudności w koncentracji uwagi• zaburzenia snu• zwiększony apetyt

25

Objawy obiektywne:• zwolnienie czynności serca• obniżenie ciśnienia krwi• zmniejszenie stężeń kortyzolu

i katecholamin• zaburzenia pamięci• zaburzenia wybiórczej uwagi• przyrost masy ciała

26

Jak sobie radzić z objawami zespołu

abstynencyjnego:• jeśli jesteś zgryźliwy, marudny:poinformuj najbliższych, znajomych, jakie są objawy zespołu abstynencyjnego, bądź dla siebie wyrozumiały, może spacer lub inny rodzaj aktywności fizycznej pomoże

27

–jeśli występuje kaszel i podrażnienie gardła:

to znak, że Twoje płuca i gardło oczyszczają się, pij ciepłą herbatę, inne napoje

28

• jeśli masz wzmożony apetyt:

jedz niskokaloryczne produkty, takie jak owoce, warzywa, popcorn, pij dużo wody, ssij twarde cukierki

29

• jeśli występują zawroty głowy, bóle głowy:

wyjdź na powietrze, przewietrz pomieszczenie w którym pracujesz, zdrzemnij się

30

• jeśli masz trudności ze skupieniem uwagi

- idź na spacer- pracuj etapami, z krótkimi przerwami- dużo śpij

31

• jeśli masz zaparcia- jedz dużo owoców, warzyw, ziaren, pij dużo wody

32

• jeśli występuje bezsenność- unikaj kawy, alkoholu- ćwicz, poruszaj się- kładź się do łóżka wtedy, gdy czujesz zmęczenie, jeżeli nie możesz zasnąć, wstań, poczytaj, zrób coś, wróć do łóżka, gdy poczujesz zmęczenie

33

Otoczenie:• poproś, aby nie palono w Twojej obecności.

Nikt nie powinien palić w domu, a przynajmniej należy wyznaczyć jedno pomieszczenie, w którym wolno palić, w innych nie

• wprowadź zakaz palenia w samochodzie• unikaj pomieszczeń, w których palą, wychodź

z tych, w których ktoś zapala papierosa• zaplanuj, gdzie możesz przejść z danego

pomieszczenia, w którym ktoś zacznie palić• spędzaj jak najwięcej czasu w miejscach,

w których jest zakaz palenia

34

NAUCZ SIĘ ODMAWIAĆ!

35

Polityka antynikotynowa w krajach

skandynawskich oraz w

Wielkiej Brytanii, znacznie zmniejszyła i ograniczyła

spożycie wyrobów tytoniowych.

36

EUROPEJSKI KODEKS WALKI Z RAKIEM

1. NIE PAL! PALENIE JEST NAJWAŻNIEJSZĄ PRZYCZYNĄ PRZEDWCZESNYCH ZGONÓW

2. JEŻELI PALISZ – PRZESTAŃ! ZAPRZESTANIE PALENIA ZANIM ROZWINIE SIĘ NOWOTWÓR ZŁOŚLIWY LUB INNA POWAŻNA CHOROBA, ZNACZNIE ZMNIEJSZA RYZYKO ZGONU Z POWODU PALENIA TYTONIU, NAWET JEŚLI PALENIE RZUCI OSOBA W ŚREDNIM WIEKU.

3. JEŻELI NIE POTRAFISZ PRZESTAĆ PALIĆ, NIE PAL PRZY NIEPALĄCYCH!

SKUTKI ZDROWOTNE TWOJEGO PALENIA MOGĄ TAKŻE PONOSIĆ OSOBY Z TWOJEGO OTOCZENIA.

37

NIE PAL!!!

38

39

Dziękujęza uwagę

Opracowanie graficzne i animacja komputerowa: Wanda Maria Dobryniewska

Prawa autorskie – kopiowanie i rozpowszechnianie bez zgody autora surowo wzbronione