7/25/2019 Petra Tekst

1/4

Pierwszym Europejczykiem, ktry dotar do Petry w 1812 r. bySzwajcar Joha !udwi" #urckhard. #adacz by przebray zamuzuma$skie"o kupca. Sp%dzi ki&ka &at a po #&iskim'schodzie.

1. Petra od wiekw bya schroieiem d&a podr(uj)cych popustyi kupcw. *zi%ki swojemu poo(eiu, Petra przezpoad 1+ &at bya ukryta przed -wiatem. Jedy) dro")dotarcia do iej by w)wz Sik. Petra bya atwa do obroy,a dzi%ki otoczeiu "rami staowia atura&) twierdz%.

2. ')wz Sik po arabsku/ 0sSi, czy&i ,,rozpad&ia334 tobardzo w)ski w)wz, do ktre"o prawie ie dociera so$ce.

Sik powsta w wyiku trz%sieia ziemi 5 m& &at temu.6ay w)wz ma ok. 2 km du"o-ci, 2m wysoko-ci, a wiektrych miejscach 2m szeroko-ci. 6iekawostka/ Petra,po "recku ,,skaa33. 7azwa&i j) tak "reccy kupcy, ktrzyhad&owa&i w iej.

5. NabatejczycyVI w. p.n.e. 7abatejscy omadowiezajmuj) ziemie &e()ce a Pocy Pwyspu 0rabskie"o.Zaoenie Petry IV w. p.n.e. 7abatejczycy zakadaj)Petr%9 w tym czasie powstaj) prawdopodobie pierwszezbioriki do przechowywaia wody i 'y(ya :;ara.Rozkwit miasta I w. p.n.e I w. n.e. Sto&ica kr&estwa7abatejczykw staje si% zacz)cym o-rodkiem had&owymstaro(yte"o -wiata.Aneksja 10 n.e 6esarz

7/25/2019 Petra Tekst

2/4

Zamek krzyowc(w )II w. n.e. >rzy(owcy wzosz) wPetrze twierdz%, ktra zostaje opuszczoa w ?@@ w.

Petra o'kryta na nowo 1*1+ n.e. *o Petry dociera

szwajcarski badacz Joha !udwi" #urckhard.+. Pochodz)cy z pustyi 7abatejczycy zacz%&i budowaA Petr%

w @B w. p..e. ' strate"iczych putkach miastarozmie-ci&i zbioriki a wod% i pomieszczeia, ktreudost%pia&i kupcom przemierzaj)cym pustyi%.

C. 7abatejczycy prawdopodobie pochodzi&i z Pwyspu0rabskie"o. *zi%ki upom, ktre zdobywa&i rabuj)c iep&emioa omadw, te( dzi%ki piractwu a Dorzu

6zerwoym utrzymywa&i si%. Po osied&eiu si% a stae wPetrze w B@ w. p..e., zajmowa&i si% kotro&) sz&akwhad&owych przebie"aj)cych obok miasta, -ci)"aj)cpodatki od kupcw podr(uj)cych przez ich terytorium.

. 7abatejczycy by&i spriti i ite&i"eti, wkrtce kotro&owa&ihade& kadzidami, przyprawami, (ywic) o&ibaow) i mirr),ktre byy poszukiwae w E"ipcie, Frecji i Gzymie. :prczhad&u przejmowa&i tak(e r(e"o rodzaju idee z ku&tur

'schodu i Hachodu. Eksperymetowa&i te( z ow)techik) i techo&o"i).

7/25/2019 Petra Tekst

3/4

ros)ce"o a suchych tereach ad Dorzem 6zerwoym.Pozyskuje si% j) z soku ro-&iy, wypywaj)ce"o z aci%Akory. H ko&ei mirra to (ywica z ba&samowca mirry,ros)ce"o w Soma&ii i w cz%-ci Etiopii.

M. Dieszka$cy Petry potra;&i zdobyA i przechowywaA wod%.')wz Sik zbiera *eszcze, woda z ie"o wpywaa do'adi Dusa ciek wody4.

1. Ha pomoc) systemu kaaw "rawitacyjych, ktrebyy wykute w ska&ych -ciaach, woda deszczowa z

strumiei bya kierowaa do miasta. Gozbudowaa sieAterakotowych rur doprowadzaa wod% do otwartych ipodziemych zbiorikw wykutych w skaach, "dziema"azyowao jej rezerwy. ' te sposb starao si%za"ospodarowaA ka(d) krop&% z iecz%stych w tym rejoieopadw deszczu.

11. 6zysta woda pita bya iezb%da d&a mieszka$cwmiasta oraz stad, byda, owiec i kz. 7a atura&ie

uksztatowaych tarasach wok Petry, byy po&a i sady,aby je awodiA trzeba byo zmieiA bie" strumiei.7abatejczycy dba&i i awadia&i "&eb% dzi%ki czemu,zapewia&i -wie(e po(ywieie d&a mieszka$cw. Lprawia&izbo(a, cebu&e, dakty&e, wio"roa, ;" i orzechy.

12. Petra, w czasie rozkwitu miaa ok. 2 tys.Dieszka$cw.#o"acze mieszkaj)cy w Petrze mieszka&i w obszerych,

wo&ostoj)cych domach, w ktrych mie&i kosztowe meb&e,Notay i o"rody. Pomieszczeia byy cz%sto urz)dzae w"reckim &ub rzymskim sty&u.

15. ' pocz)tkach Petry du(a i&o-A &udzi mieszkaa wjaskiiach i amiotach. *omy, budowae pIiej przyska&ych -ciaach, ie byy du(o &epsze od amiotw,przybywaj)cych dumie do miasta, omadw. Po pewymczasie zacz%to stawiaA proste, jedopi%trowe budyki z

ce"y i somy. Hwyk&i &udzie czerpa&i wod% z Nota, a

7/25/2019 Petra Tekst

4/4

"otowa&i a komua&ych piecach. Posiki spo(ywa&i wceramiczych aczyiach o "rubych brze"ach.

1=.