Perspektywy rynków finansowych.

Perspektywy rynków finansowych.

Wojciech Białek,

główny analityk CDM Pekao SA

Gdańsk, 8 października 2011

2

Plan prezentacji:

1. Cykl pokoleniowy.

2. Wzorzec dekadowy.

3. Długoterminowy cykl rotacji aktywów.

4. „Druga Norwegia”.

5. Perspektywy rynku surowców i dolara.

6. Rotacja aktywów w ramach cyklu koniunkturalnego w gospodarce.

7. 1987.

8. Rosja, Lehman Brothers, Grecja.

9. Perspektywy krótkoterminowe.

3

„Cykl pokoleniowy”

4

„2050: globalna wojna pomiędzy USA, Turcją, Polską i Japonią – nowymi wielkimi potęgami”

• … to zrobienie prognozy na następne kilka – góra kilkanaście lat - dla tylko jednego drobnego elementu rzeczywistości – rynków finansowych – nie powinno być aż takie trudne.

Skoro niektórzy robią prognozy dla całego świata aż na 100 następnych lat…

5

Inspiracja do odkrycia pokoleniowej cykliczności:

• Załamanie cen akcji z lat 2007-2009 nie miało precedensu od połowy lat 70-tych i końca lat 30-tych.

S&P 500, zmiana roczna (%) . [c.o.p 12 months]

S&P 500

Źródło: CDM Pekao, Reuters EcoWin

30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 00 05 10

Ind

eks

4

16

64

256

1024

Załamania S&P 500 ponad 40 proc. r/r

%

-75

-25

25

75

125

6

Inspiracja do odkrycia pokoleniowej cykliczności:

S&P 500, zmiana 2-mies. (%) . [c.o.p 2 months]

S&P 500


30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 00 05 10

Ind

eks

4

16

64

256

1024

%

-50

-25

0

25

50

75

100

rekordowe 2-miesięczne zwyżki S&P 500

• W marcu i kwietniu 2009 wzrost cen akcji w USA był najsilniejszy od początku 1975 roku i od połowy 1938 roku.

7

Cykl pokoleniowy na rynku akcji w USA.

• Każde pokolenie ma swoją hossę, swój boom, swoją bessę i swoją depresję.

• I swoją wojnę.

Dow Jones Industrial Average urealniona CPI . [ / if(lix()<obs(1913,3,1), ew:usa11810, ew:usa11800), lag 42]


1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010

Ind

eks

2

3

6

12

24

48

37 lat

34 lata

31 lat

34 lata

30 lat

36 lat

8

S&P 500 po uwzględnieniu inflacji i dywidend

1

10

100

1000

10000

Da

ta

18

78

18

87

18

96

19

05

19

14

19

23

19

32

19

41

19

50

19

59

19

68

19

77

19

86

19

95

20

04

Rok

Aspekt geopolityczny cyklu „pokoleniowego”.

• Amerykanie wygrywają co pokolenie kluczowy konflikt militarny od prawie 250 lat.

9

Obecna bessa (DJIA urealniony CPI) vs. „bessa wzorcowa” oparta na uśrednionym przebiegu realnych „rynków niedźwiedzia” rozpoczętych w kolejno w latach 1899, 1929 i 1966.

obecna bessa . [ / if(lix()<obs(1913,3,1), ew:usa11810, ew:usa11800), lag 62, slice 2000-01-14, rebase100.0]

"wzorcowa bessa" . [ / if(lix()<obs(1913,3,1), ew:usa11810, ew:usa11800), lag 62, slice 1966-02-09, rebase100.0, + United States, Dow Jones, Averages, Industrial Index, Price Return, Close, USD, / if(lix()<obs(1913,3,1), ew:usa11810, ew:usa11800), lag 62, slice 1929-09-03, rebase100.0, + United States, Dow Jones, Averages, Industrial Index, Price Return, Close, USD, / if(lix()<obs(1913,3,1), ew:usa11810, ew:usa11800), lag 62, slice 1906-01-19, rebase100.0 / 3]


0 1000 2000 3000 4000 5000

Ind

eks

25

30

37

44

54

65

78

95

• Wzorzec pokoleniowej bessy na Wall Street sugeruje, że najbliższe kilka lat będzie chudych.

• Potem rozpocznie się pokoleniowa hossa.

10

Hossa na DJIA od marca 2009 na tle zwyżek, które rozpoczynały się po kryzysach z lat 1907, 1938 i 1974. Do Jones Industrial Average

slice 1907-11-15, rebase 1907-11-15 = 100.0

slice 1938-03-31, rebase 1938-03-31 = 100.0

slice 1974-12-06, rebase 1974-12-06 = 100.0

slice 2009-03-09, rebase 2009-03-09 = 100.0


0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

Ind

ex

90

100

110

120

130

140

150

160

170

180

190

200

210• Obecne pokryzysowe odbicie cen akcji na Wall Street na tle podobnych ruchów z przeszłości

11

„Wzorzec pokryzysowego odbicia”.

odchylenia DJIA od wzorca . [slice 2009-03-09, / United States, Dow Jones, Averages, Industrial Index, Price Return, Close, USD, slice 1907-11-15, rebase 1907-11-15 = 100.0, + United States, Dow Jones, Averages, Industrial Index, Price Return, Close, USD, slice 1938-03-31, rebase 1938-03-31 = 100.0, + United States, Dow Jones, Averages, Industrial Index, Price Return, Close, USD, slice 1974-12-06, rebase 1974-12-06 = 100.0 / 3, * 65.47]

DJIA od 9 marca 2009 . [slice 2009-03-09, rebase 2009-03-09 = 100.0, * 65.47]

"wzorzec pokryzysowego odbicia" . [slice 1907-11-15, rebase 1907-11-15 = 100.0, + United States, Dow Jones, Averages, Industrial Index, Price Return, Close, USD, slice 1938-03-31, rebase 1938-03-31 = 100.0, + United States, Dow Jones, Averages, Industrial Index, Price Return, Close, USD, slice 1974-12-06, rebase 1974-12-06 = 100.0 / 3, * 65.47]


0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

Ind

eks

6000

7000

8000

9000

10000

11000

12000

13000

I kw. 2013

0,90

1,05

1,20

• Obecne pokryzysowe odbicie cen akcji na Wall Street na tle podobnych ruchów z przeszłości po ich uśrednieniu.

12

Cykl pokoleniowy na rynku akcji.

• Przypadek Francji.

Francja, indeks CAC-40

Zrodlo: CDM Pekao, Reuters EcoWin

59 62 65 68 71 74 77 80 83 86 89 92 95 98 01 04 07 10

Indeks

150

300

600

1200

2400

4800

9600

Pokoleniowa bessa

Tu stoisz?

13

P/E prof. Shillera

• Trzy ostatnie cykle pokoleniowe kulminowały przy średnim P/E liczonym według formuły prof. Shillera (S&P 500 do średniej z 10-letnich zysków) poniżej 10.

• Do tego poziomu ciągle jest daleko.

Real P/E Ratio (Shiller), S&P 500

mean std.dev. + coef. 68.3 std.dev. - coef. 68.3


90 00 10 20 30 40 50 60 70 80 90 00 10

Ratio

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

14

Cykl pokoleniowy na rynku akcji w USA.

• Próba prognozy.

Dow Jones Industrial Average urealniona CPI . [ / if(lix()<obs(1913,3,1), ew:usa11810, ew:usa11800), lag 42]


1905 1920 1935 1950 1965 1980 1995 2010 2025

Ind

eks

2

3

6

12

24

48

37 lat

34 lata

31 lat

34 lata

30 lat

36 lat

?

15

„Wzorzec dekadowy”

16

„Wzorzec dekadowy” („The Decennial Pattern”).

• Typowy wzorzec przebiegu notowań cen akcji w USA w okresie dekady.

17

„Wzorzec dekadowy” („The Decennial Pattern”) na GPW.

• Ostatnia dekada XX wieku (WIG).

WIG


91 93 94 95 96 97 98 99

Ind

eks

500

638

814

1039

1327

1693

2161

2758

3520

4493

5734

7318

9340

11920

15213

19416

24781

31627

18

„Wzorzec dekadowy” („The Decennial Pattern”) na GPW.

• Pierwsza dekada XXI wieku na GPW (WIRR/sWIG-80).


00 01 02 03 04 05 06 07 08 09

Ind

eks

1000

1216

1477

1796

2183

2653

3225

3920

4765

5792

7040

8557

10401

12643

15367

18679

22705

27598

19

Długoterminowy cykl rotacji aktywów.

20

„Wszystko” wkładamy 1 stycznia 2000 w rosyjskie akcje. W ciągu 8 lat pomnażamy nasz kapitał 14-krotnie.Potem przytrafia nam się „mały” wypadek, ale dekadę zamykamy przyzwoitym ponad 600 proc. zyskiem

Russia, RTS, Index (RTSI), Close, USD


00 01 02 03 04 05 06 07 08 09

Ind

eks

125

250

500

1000

2000

4000

Lata 2000-2009.

21

United States, Nasdaq, Composite Index, Close, USD

Source: Reuters EcoWin

90 91 92 93 94 95 96 97 98 99

Index

250

500

1000

2000

4000

8000

Wolne środki lokujemy 1 stycznia 1990 na amerykańskim rynku Nasdaq, po 10 latach sprzedajemy spółki technologiczne (zysk +795%, średnioroczna stopa zwrotu +24,5 proc.)

Lata 1990-1999.

22

Japan, Nikkei, 225, Index, Close, Japan, Yen


80 81 82 83 84 85 86 87 88 89

Index

5000

10000

20000

40000

1 stycznia 1980 roku kupujemy za posiadane środki japońskie akcje (Nikkei 225), po 10 latach sprzedajemy je z 890 proc. zyskiem (liczonym w USD, średnioroczna stopa zwrotu +25,8 proc.)

Lata 1980-1989.

23

World, Precious Metals, Gold, Spot, Close, USD


70 71 72 73 74 75 76 77 78 79

US

D/O

unce (

troy)

25

50

100

200

400

800

1 stycznia 1970 roku inwestujemy 35 dolarów kupując jedną uncję złota, sprzedajemy ją po 10 latach za 512 dolarów (średnioroczna stopa zwrotu +30,8 proc.)

Lata 1970-1979

24

Kto będzie „Japonią lat 80-tych” niedawno rozpoczętej dekady?

China, Shanghai SE, A Stock Index, Close, CNY

exp. trend


92 94 96 98 00 02 04 06 08 10

Ind

eks

250

319

407

520

663

847

1080

1379

1760

2246

2867

3659

4670

5960

7607

Chiny?

25

Kto będzie „Japonią lat 80-tych” niedawno rozpoczętej dekady?

Japonia?

…a może strefa euro (patrz wcześniejszy wykres CAC-40)?

Japan, Nikkei, 225, Index, Close, JPY


65 68 71 74 77 80 83 86 89 92 95 98 01 04 07 10 13 16 19

Indeks

1000

2000

4000

8000

16000

32000

64000

A

B

C

(a)

A

B?

C?

(b)?

26

„Druga Norwegia”

27

„Polska drugim Kuwejtem” – przed…

Grudzień 1980: Karlino

cena 1 bary łk i ropy naftowej (WTI, USD)


46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 70 72 74 76 78 80

1

2

4

8

16

32

64

Karlino: "Polska drugim Kuwejtem"

28

…i po:cena 1 baryłki ropy naftowej (WTI, USD)


80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98

10

20

40

-75%

Irak dokonuje aneksji Kuwejtu

29

Japonia, Nikkei 225


1965 1968 1971 1974 1977 1980 1983 1986 1989

Ind

eks

1000

2000

4000

8000

16000

32000

64000

-80%

Polska "drugą Japonią"

„Polska drugą Japonią” – przed…

30

… i po:Japonia, Nikkei 225


1989 1992 1995 1998 2001 2004 2007 2010

Indeks

6500

7865

9517

11515

13933

16859

20400

24684

29867

36139

-80%

31

„Polska drugą Irlandią” – przed…Irlandia

indeks ISEQ


1986 1989 1992 1995 1998 2001 2004

Indeks

400

800

1600

3200

6400

12800

-80%

"Polska drugą Irlandią"

32

… i po:Irlandia

indeks ISEQ


sty

2007

maj wrz sty

2008

maj wrz sty

2009

maj wrz sty

2010

maj wrz sty

2011

maj wrz

Inde

ks

1750

2026

2345

2715

3143

3638

4212

4875

5644

6534

7563

8756

10136

-80%

33

Jeśli Norwegia podzieli los Japonii i Irlandii, to celem indeksu giełdy w Oslo jest poziom o 80 proc. niższy niż w szczycie z 2007 roku.

Norwegia, BXLT (TOTX/OSEBX) Index (NOK)

exp. trend


1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012 2016

Inde

ks

13

17

22

29

39

52

69

93

123

164

218

290

386

514

-80%???

34

Ceny akcji w Norwegii a ceny ropy naftowej.

ropa naftowa (WTI, NYMEX), USD

Norwegia, OSEBX Index (NOK)


sty

08

kwi lip paź sty

09

kwi lip paź sty

10

kwi lip paź sty

11

kwi lip

Inde

ks

80

100

126

158

198

248

312

391

490

USD

/Bar

yłkę

10

12

15

18

21

26

31

38

46

56

67

81

98

119

144

cel do osiągnięcia w obecnej dekadzie

35

WIG w „drugiej Norwegii”.

WIG

WIG, trend . [exp. trend]

Industrial/TOTX/OSEAX Index (Norwegia), przes. ok. 20 lat . [lag 5400]

Industrial/TOTX/OSEAX Index (Norwegia), przes. ok. 20 lat., trend . [lag 5400, exp. trend]


1980 1990 2000 2010 2020 2030

Ind

eks

4

8

16

32

64

128

256

512

Ind

eks

3800

7600

15200

30400

60800

121600

243200

486400

36

Perspektywy rynku surowców i dolara.

37

„Cykl pokoleniowy” na rynku surowców.

• Obecna „pokryzysowa” sytuacja na rynku surowców wydaje się być analogiczna do tej z 1979 roku.

Goldman Sachs Commodity Index (USD)


71 74 77 80 83 86 89 92 95 98 01 04 07 10

Ind

eks

75

91

110

133

161

195

235

285

345

417

505

611

739

894

1082

Tu stoisz?

38

Oczekiwania amerykańskich konsumentów najgorsze od lat 1979-1980…

• … realna cena złota najwyższa od tego okresu.

oczekiwania konsumentów w USA (Reuters/University of Michigan)

cena złota (USD) urealniona CPI dla USA . [ / United States, All urban consumers, U.S. city average, Consumer Prices, All items, Index, 1982-1984=100, lag 42]


68 71 74 77 80 83 86 89 92 95 98 01 04 07 10

US

D/u

ncję

0,8

1,6

3,2

6,4

12,8

Ind

eks

40

50

60

70

80

90

100

110

39

Pomijając 2008 rok po raz ostatni realne stopy procentowe były tak niskie w USA w 1980 roku.

realna wysokość stopy FED (po odjęciu dynamiki CPI) . [ - United States, All urban consumers, U.S. city average, Consumer Prices, All items, Index, 1982-1984=100, c.o.p 1 year]


65 68 71 74 77 80 83 86 89 92 95 98 01 04 07 10

%

-7,5

-5,0

-2,5

0,0

2,5

5,0

7,5

10,0

• Źródłem recesji w USA z 1982 roku – tej której przyczyną nie był wcześniejszy „szok naftowy” – było skok wysokości realnych stóp procentowych do rekordowego poziomu, który nastąpił w latach 1980-1981.

40 MSCI Emerging Markets Free Index / MSCI World Index . [ / World, MSCI, Index, Gross Total Return]


88 90 92 94 96 98 00 02 04 06 08 10

0,10

0,15

0,20

0,25

0,30

0,35

0,40

0,45

0,50

Rynki „wschodzące” kontra rynki „rozwinięte”.

• Względna siła „Emerging Markets” wobec „Develomped Markets” nie była tak wysoka od 1994 roku.

41

Polityka „ilościowego poluzowania” w USA i Japonii.

• Jeśli FED nadal będzie naśladował działania BoJ sprzed 7 lat, to wycofanie z QE nastąpi w USA po przyszłorocznych wyborach.

rezerwy banków komercyjnych w banku centralnym

Japonia (reserve balances, JPY), przesunięcie 7 lat . [lag 84]

USA (adjusted reserves, USD)


80 85 90 95 00 05 10 15

tysią

ce

milia

rdó

w U

SD

(th

ou

sa

nd

billio

ns)

-0,06

0,19

0,44

0,69

0,94

1,19

1,44

1,69

1,94

2,19

tysią

ce

milia

rdó

w J

PY

(th

ou

sa

nd

billio

ns)

0

5

10

15

20

25

30

35

40

42

Rynki „wschodzące” kontra rynki „rozwinięte”.

• Ceny akcji na rynkach wschodzących pokonały poziom z 1994 roku dopiero w 2004 roku.

• Impulsem, który w 2004 roku uruchomił odpływ kapitału z EM było rozpoczęcie przez FED w lutym 1994 roku zaostrzania polityki pieniężnej.

Fed Funds Target Rate

MSCI Emerging Markets Free USD Index (Gross Total Return)


88 90 92 94 96 98 00 02 04 06 08 10 12

Ind

eks

100

200

400

800

1600

3200

%

0

2

4

6

8

10

sierpień 2007

4 lata i 8 miesięcy

43

Kryzysy meksykańskie.

Z WIKIPEDII:

„The Latin American debt crisis was a financial crisis that occurred in the early 1980s (and for some countries starting in the 1970s), often known as the "lost decade", when Latin American countries reached a point where their foreign debt exceeded their earning power and they were not able to repay it.”

„The 1994 Economic Crisis in Mexico, widely known as the Mexican peso crisis, was caused by the sudden devaluation of the Mexican peso in December 1994.The impact of the Mexican economic crisis on the Southern Cone and Brazil was labeled the Tequila Effect (Spanish: Efecto Tequila).”

… w 1982 roku władze PRL zawiesiły obsługę zadłużenia zagranicznego.

http://en.wikipedia.org/wiki/Financial_crisis

http://en.wikipedia.org/wiki/La_D%C3%A9cada_Perdida

http://en.wikipedia.org/wiki/Latin_America

http://en.wikipedia.org/wiki/External_debt

http://en.wikipedia.org/wiki/Devaluation

http://en.wikipedia.org/wiki/Mexican_peso

http://en.wikipedia.org/wiki/Southern_Cone

http://en.wikipedia.org/wiki/Brazil

http://en.wikipedia.org/wiki/Spanish_language

44

Jak Wall Street zniosła recesje z 1980 i 1982 roku?

S&P 500 PKB, zmiana roczna (%) [c.o.p 1 year]


72 74 76 78 80 82 84 86

Indeks

60

73

88

106

129

156

188

228

276

334

%

-3

-1

1

3

5

7

9

• Z godnością.

• W obecnych realiach powtórka tego scenariusza gospodarczego oznaczałaby 2 recesje w USA z rzędu: pierwszą w 2012 roku wywołaną skokiem cen surowców w latach 2011-2012, drugą w 2014 roku wywołaną wycofaniem się FED z QE w latach 2012-2013

Średnio 40-mies. cykl gospodarczy Kitchina.

• „Joseph Kitchin (1861 – 1932) was a British businessman and statistician. Analysing American and English interest rates and other data, Kitchin found evidence for a short business cycle of about 40 months.[1]. His publications led to other business cycle theories by later economists such as Nikolai Kondratieff, Simon Kuznets, and Joseph Schumpeter. „

• Źródło: http://en.wikipedia.org/wiki/Joseph_Kitchin

PKB, zmiana roczna (%) . [ - 100]


96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11

%

-2

-1

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

120 miesiące

123 miesiące

średnia długość cyklu 40 miesięcy

średnia długość cyklu 41 miesięcy

http://en.wikipedia.org/wiki/Great_Britain

http://en.wikipedia.org/wiki/Kitchin_cycle

http://en.wikipedia.org/wiki/Nikolai_Kondratieff

http://en.wikipedia.org/wiki/Simon_Kuznets

http://en.wikipedia.org/wiki/Joseph_Schumpeter

Cykl Kitchina a rynku akcji

• Dynamika WIG-u a dynamika produkcji przemysłowej.

WIG, zmiana roczna (%), przes. 10 tygodni . [lag 49, c.o.p 1 year]

produkcja przemysłowa, zmiana roczna (%)


96 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11

%

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

%

-75

-50

-25

0

25

50

75

100

Średnio 40-mies. „krótki” cykl koniunkturalny w gospodarce – cykl Kitchina - a cykl hossa-bessa na GPW. WIG


92 94 96 98 00 02 04 06 08 10

Inde

ks

500

1000

2000

4000

8000

16000

32000

64000

średnia odległość pomiędzy dołkami bessy na GPW - 40 miesięcy

średnia odległość pomiędzy szczytami hossy na GPW - 39 miesięcy

Czerwcowa prognoza dla WIG-u oparta na powyższych rozważaniach.

WIG


92 94 96 98 00 02 04 06 08 10 12 14 16

Inde

ks

500

631

797

1006

1270

1604

2024

2556

3227

4074

5143

6493

8197

10348

13065

16494

20823

26289

33189

41900

52898

66783

84311

106441

49

Trwający kryzys strefy euro odpowiednikiem kryzysu ERM z lat 1992-1993.

„ Niestety znacznie gorsze są perspektywy strefy euro. Jej cechą charakterystyczną jest funkcjonowanie wielkich systemów bankowych w – często już mocno zadłużonych - małych krajach. O ile banki w USA były „zbyt duże by upaść”, o tyle w Europie banki mogą okazać się „zbyt duże by mogły zostać uratowane”. Trwający spadek dolara wypchnie w 2010 roku euro na nowe historyczne rekordy, co wywoła w 2011 roku recesję w europejskim przemyśle. Cykliczny nawrót kryzysu finansowego wznowi procesy odśrodkowe w obrębie Europejskiej Unii Walutowej. Wobec braku perspektyw na solidarną akcję w stylu amerykańskim kapitał rozpocznie ucieczkę z małych zadłużonych krajów europejskich. W 2012 roku niemożność pozyskania finansowanie deficytów budżetowych zmusi te z nich, które nie będą gotowe zrzeczenia się kontroli nad swymi finansami, do opuszczenia Unii Walutowej.”

Wojciech Białek, Forbes, wrzesień 2009

50

16-letni cykl dolara.

• Obecna sytuacja techniczna dolara wydaje się być odpowiednikiem tej z końca lat 70-tch i połowy lat 90-tych.

USD/DEM


53 59 62 65 68 71 74 77 80 83 86 89 92 95 98 01 04 07 10 13

US

D/D

EM

1,00

1,21

1,46

1,77

2,14

2,59

3,14

3,80

4,59

5,56

6,73

2000

1969

1980

1961

1985

1995

2011?

51

„2012=1995”?

• Jeśli dynamika obecnego „wachlarza” na EUR/USD będzie podobna do dynamiki analogicznego „wachlarza” z poprzedniego cykli, to początku kilkuletniej fali umocnienia dolara należy oczekiwać pomiędzy wrześniem 2011 a sierpniem 2012 (średnio począwszy od kwietnia 2012).

EUR/USD


74 78 80 82 84 86 88 90 92 94 96 98 00 02 04 06 08 10 12

EU

R/U

SD

0,60

0,66

0,73

0,80

0,88

0,97

1,06

1,17

1,29

1,41

1,56

Tu byliśmy?

52

Zachowanie europejskich cen akcji podczas kryzysu ERM i obecnego kryzysu strefy euro.

• Czy w obrębie europejskiej unii walutowej powstanie unia fiskalna?

CAC-40


88 90 92 94 96 98 00 02 04 06 08 10 12 14 16

Indeks

750

1005

1347

1805

2419

3241

4344

5821

7801

10454

Kryzys strefy euro

Kryzys ERM

początek "convergence plays" związanych z ewentualnym powstaniem unii fiskalnej???

Początek "convergence plays" związanych z planowanym powstaniem unii walutowej

53

Rotacja aktywów w ramach cyklu koniunkturalnego w gospodarce.

54

Każda faza cyklu koniunkturalnego w gospodarce ma swoją „preferowaną” klasę aktywów, która w tej właśnie fazie zwykle wykazuje najwyższe stopy zwrotu…

Minimum tempa wzrostu PKB

Maksimum tempa wzrostu PKB

Maksimum tempa inflacji

Minimum tempa inflacji

AKCJEAKCJE

SUROWCESUROWCEGOTÓWKAGOTÓWKA

OBLIGACJEOBLIGACJE

Inflacyjna faza spowolnienia gospodarczego

Dezinflacyjna faza spowolnienia gospodarczego

Inflacyjna faza ożywienia gospodarczego

Dezinflacyjna faza ożywienia gospodarczego

55

WIG a dynamika PKB.

WIG



96 98 00 02 04 06 08 10

Ind

eks

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Ind

eks

6000

12000

24000

48000

• … w dezinflacyjnej fazie ożywienia gospodarczego są to akcje (fundusze akcyjne),…

56

Ceny surowców (w złotych) a dynamika CPI.

CPI, zmiana roczna (%) . [ - 100]

Goldman Sachs Commodity Index (PLN)


94 96 98 00 02 04 06 08 10

Ind

ek

s

250

303

366

443

536

648

785

949

1149

1390

1682

2035

Inde

ks

0

5

10

15

20

25

30

35

40• … w inflacyjnej fazie ożywienia gospodarczego są to surowce (fundusze inwestycyjne i ETF-y inwestujące w surowcowe),..

57

Stopy procentowe a dynamika PKB.


WIBOR 1-mies.


96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11

%

3

5

10

20

40

Inde

ks

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

?

• … w inflacyjnej fazie spowolnienia gospodarczego jest to gotówka (depozyty bankowe, bony skarbowe fundusze rynku pieniężnego),…

58

Obligacje skarbowe a dynamika CPI.

CPI, zmiana roczna (%) . [ - 100]

rentowność 10-letnich obligacji skarbowych (%)


99 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11

pro

c.

0,0

2,5

5,0

7,5

10,0

12,5

15,0

?

• … i wreszcie w dezinflacyjnej fazie spowolnienia gospodarczego są to długoterminowe obligacje skarbowe o stałym oprocentowaniu (fundusze obligacji).

59

Alokacja aktywów od 22 czerwca 2011 i od 1 października 2011.

„Przyszłe zmiany w kolejnych kwartałach będą polegały na zwiększaniu udziału gotówki kosztem znajdujących się w portfelu akcji.”

Alokacja aktywów

Akcje

Surowce

Gotówka

Obligacjeskarbowe

Alakacja aktywów

Akcje

Surowce

Gotówka

Obligacjeskarbowe

60

Wykres dnia z 1 lutego 2011: „Sygnał przegrzania koniunktury w USA.”

„Styczniowa wartość ISM Manufacturing mierzącego opinie amerykańskich przedsiębiorców na temat koniunktury w tamtejszym przemyśle przetwórczym osiągnęła najwyższy poziom od połowy 2004 roku. Indeks osiągnął wartość 60,8 pkt. wobec 60,4 pkt. w kwietniu tego roku. Ten odczyt można zinterpretować jako – niezbyt korzystny dla rynku akcji - sygnał przegrzania koniunktury w przemyśle USA. Warto jednak zwrócić uwagę, że nie zawsze tego typu sygnał przekłada się na rychłe załamanie cen akcji na Wall Street, tak jak to się stało jesienią 1987 roku (największy jednodniowy spadek cen akcji w USA w historii w październiku 1987) czy też wiosną ub. r. („Flash Crash” 6 maja 2010).”

ISM Manufacturing S&P 500 "ISM Manufacturing > 60"


75 80 85 90 95 00 05 10

60,0

87,8

128,6

188,3

275,7

403,6

591,0

865,3

1266,8

Indeks

25

35

45

55

65

61

Szczyt dynamiki wzrostu gospodarczego ustanowiony już w lutym.

• Model oparty o dane miesięczne GUS.

PKB, zmiana (%) . [ - 100]

model . [ - 100, Model 1:regression, ma 1]


97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11

%

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

62

Szczyt ożywienia gospodarczego wypadł wcześniej niż to sugerowała dynamika OECD-owskiego CLI dla Polski.


Indeks wsk. wyprzedz. koniunktury gosp., zm. roczna (%), przes. 11 mies. . [lag 11, c.o.p 12 months]


96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

%

-2,5

0,0

2,5

5,0

7,5

10,0

12,5

15,0

17,5

%

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

• Dynamika roczna indeksu wskaźników wyprzedzających liczonego dla Polski przez OECD sugerowała kontynuację fazy ożywienia gospodarczego do okolic czerwca 2011 roku.

63

Jaka ścieżka spowolnienia?

• Model dynamiki PKB oparty na CLI OECD dla Polski w wersji „amplitude adjusted”.


PKB, zmiana roczna (&) - model . [ - 100, Model 1:regression]


96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

%

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

64

Wpływ zmian kursu złotego na koniunkturę w przemyśle.


indeks "commodity currencies" wzgl. PLN, zm. roczna (%), przes. ok. 7 mies. . [lag 145, c.o.p 261 obs]


96 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

%

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

%

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

• Wpływ zmian kursu złotego należy ocenić jako neutralny/pozytywny w ok. 7 miesięcznej perspektywie.

• Każde ewentualne osłabienie złotego wywołane eskalacją kryzysu strefy euro w I kw. 2011 roku da polskiemu przemysłowi kolejny trwający 2-3 kwartały impuls wzrostowy.

65

Wpływ zmian stóp procentowych na koniunkturę w przemyśle.

WIBOR 3-mies., zmiana roczna (%), przes. 13 mies. . [lag 277, c.o.p 12 months]

Produkcja przemysłowa, zmiana roczna (%) . [joined, c.o.p 12 months]


97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

%

-16

-11

-6

-1

4

9

14

19

24

%

-60

-40

-20

0

20

40

60

• Wzrost krótkoterminowych stóp procentowych, który się dokonał będzie negatywnie wpływał na koniunkturę gospodarczą przynajmniej do III kw. 2012.

66

Model dynamiki produkcji przemysłowej oparty na powyższych zależnościach.

model . [Model 1:regression]



97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

%

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

• Raportowana przez GUS dynamika produkcji przemysłowej okazała się w czerwcu i lipca wyraźnie gorsza od tej sugerowanej przez model oparty na powyższych zależnościach.

67

Oczekiwania gospodarcze w Niemczech a polska produkcja przemysłowa.

• Model dynamiki rocznej polskiej produkcji przemysłowej oparty na poziomie oczekiwań gospodarczych w Niemczech wg instytutów IFO i ZEW również „zawyżał” dynamikę produkcji w ostatnich miesiącach.

Polska

model dynamiki produkcji oparty na oczekiwaniach gosp. w Niemczech wg IFO i ZEW . [Model 1:regression]



96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11

%

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

68

Dynamika złotowych cen metali przemysłowych a produkcja przemysłowa.

• Ten wskaźnik również latem wygenerował mylący sygnał.


indeks CRB Metale w PLN, zmiana roczna (%), przes. ok. 8 tyg., średnia 20-sesyjna . [lag 39, c.o.p 261 obs, ma 1]


96 98 00 02 04 06 08 10 12

%

-80

-55

-30

-5

20

45

70

95

%

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

35

69

Produkcja przemysłowa a zmiany rynkowych długoterminowych stóp procentowych.

• Zmiany rentowności obligacji sugerują początek ożywienia już wiosną 2012.

produkcja przemysłowa, zmiana roczna (%) .

rentowność 5-letnich obligacji skarbowych, zmiana roczna (%), przes. 1 rok [lag 258, c.o.p 12 months]


01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

%

-50

-40

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

50

60

70

%

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

70

1987.

71

Kiedy S&P 500 spadał równie szybko jak ostatnio? S&P 500

S&P 500, zmiana 11-sesyjna (%) . [c.o.p 11 obs]

"S&P 500 spada w ciągu 11 sesji o ponad 16 proc."


86 88 90 92 94 96 98 00 02 04 06 08 10 12

Inde

ks

150,0

191,4

244,3

311,8

398,0

508,0

648,3

827,4

1056,0

1347,8

Inde

ks

-40

-10

20

72

Co działo się po takich falach paniki?United States, Standard & Poors, 500 Composite, Index, Price Return, Close, USD

slice 1987-10-19, rebase 1987-10-19 = 100.0

slice 2002-07-22, rebase 2002-07-22 = 100.0

slice 2008-10-07, rebase 2008-10-07 = 100.0

slice 2011-08-08, rebase 2011-08-08 = 100.0


0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

Inde

x

60

70

80

90

100

110

120

130

140

150

160

170

180

73

Analogia z 1987 rokiem.

S&P 500 w latach 2009-2011

S&P 500 w latach 1985-1987 . [lag 6185]


09 10 11 12 13

Inde

ks

170

179

187

197

207

217

228

239

251

264

277

291

305

321

337

353

Inde

ks

840

882

926

972

1021

1072

1126

1182

1241

1303

1368

1437

74

Wycena amerykańskich akcji.

S&P 500

"P/E w USA poniżej 10,4 (dla prognozowanych zysków)"

P/E w USA (dla prognozowanych zysków) . [ / United States, Standard & Poors, 500, Index, 12 Months Forward Index EPS, USD]


86 88 90 92 94 96 98 00 02 04 06 08 10

Inde

ks

7,5

12,5

17,5

22,5

27,5

pkt.

150,0

221,6

327,4

483,8

714,7

1056,0

1560,2

75

Kiedy rentowności obligacji USA spadały tak szybko?

USA

rentowność 10-letnich obligacji skarbowych, zmiana 10-sesyjna (pkt proc.). . [c.o.p val 10 obs]

rentowność 10-letnich obligacji skarbowych (%)

"rentowność 10-latek spadek o przynajmniej 0,88 pkt. w ciągu 10 sesji" .


84 86 88 90 92 94 96 98 00 02 04 06 08 10

1,5

2,0

2,7

3,6

4,8

6,5

8,7

11,6

pkt.

pro

c.

-1,50

-1,00

-0,50

0,00

0,50

1,00

76

USD/CHF jak 1987 roku

• Równie wyprzedany w stosunku do długoterminowego trendu USD/CHF był jedynie kilkukrotnie w historii (w tym w IV kw. 1987 rok).

• Być może miało to związek z interwencją SNB. USD/CHF

trend . [exp. trend]


72 74 76 78 80 82 84 86 88 90 92 94 96 98 00 02 04 06 08 10 12

US

D/C

HF

0,60

0,70

0,81

0,93

1,08

1,26

1,46

1,69

1,96

2,27

2,63

3,05

3,53

4,10

31 grudnia 1987

77

Złoto w 1987 roku i teraz.

złoto (USD)


68 71 74 77 80 83 86 89 92 95 98 01 04 07 10

US

D/O

unce

(tro

y)

25

50

100

200

400

800

1600

3200

14 grudnia 1987

78

Rosja, Lehman Brothers, Grecja.

79

Kiedy WIG-20 spadał równie gwałtownie co ostatnio?

WIG-20, zmiana 8-sesyjna (%) . [c.o.p 8 obs]

"WIG-20 traci w ciągu 8 sesji ponad 19 proc."

WIG-20


94 96 98 00 02 04 06 08 10

Inde

ks

500,0

638,1

814,4

1039,5

1326,6

1693,2

2161,0

2758,0

3520,0

%

-40

-10

20

80

WIG-20 w analogiach z latami 1998 i 2008.

WIG-20

WIG-20 w 2008 roku . [lag 702]

WIG-20

WIG-20 w 1998 roku . [lag 3266]


cze

11

lip sie wrz lis gru sty

12

lut mar maj

Inde

ks

920

1065

1233

1427

1652

1913

Inde

ks

2000

2144

2299

2465

2643

2833

Inde

ks

1300

1505

1742

2017

2335

2703

Inde

ks2000

2144

2299

2465

2643

2833

81

Perspektywy krótkoterminowe.

82

Grecja bankrutem?rentowność obligacji skarbowych Grecji

2-letnich 5-letnich 10-letnich 30-letnich


05 06 07 08 09 10 11

%

1,3

1,7

2,2

3,0

4,0

5,4

7,2

9,7

13,0

17,4

23,3

31,3

41,9

56,2

75,3

83

10 lat temu zbankrutowała Argentyna. Argentyna

USD/ARS Buenos Aires SE General Index (ARS)


01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

US

D/A

RS

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

Inde

ks

2500

3328

4429

5895

7846

10443

13900

18501

24624

32775

43624

58063

77282

MegaSwap

bankructwo

bankructwo i początek dewaluacji peso

x10 w USD

84

Oznaczenie elliottowskie DAX-a (A-B-C od lutego)

DAX 30

Close, High, Low, Open

Żródło: CDM Pekao, Reuters EcoWin

sty

11

mar maj lip wrz lis sty

12

mar maj

Ind

ex

4800

5040

5292

5557

5834

6126

6432

6754

7092

7446

7819

B

(B)

A

C

(C)?

(A)

A

B

C

i

ii

iii

v

iv

(2)

(3)

i

(1)

ii

iii

iv

v

(5)?

(4)?

a

b

c

85

Wachlarz na DAX i cykl 13-sesyjny. DAX 30


Żródło: CDM Pekao, Reuters EcoWin

lipiec

11

sierpień wrzesień październik

Inde

x

4800

5040

5292

5557

5834

6126

6432

6754

7092

7446

7819

B

(B)

A

C

(C)?

(A)

A

B

C

i

ii

iii

v

iv

(1)

(5)?

86

Porównanie z kryzysem rosyjskim w jeszcze innym ujęciu.

S&P 500 DAX 30


96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11

Inde

ks

2000

2420

2928

3543

4287

5187

6277

7595

Inde

ks

500

608

739

898

1091

1327

87

S&P 500 - kolejna analogia. S&P 500

Open, High, Low, Close


sty

10

mar maj lip wrz lis sty

11

mar maj lip wrz lis

Inde

ks

1000

1050

1100

1150

1200

1250

1300

1350

1400

88

S&P 500 – zabawa wykresem. United States, Standard & Poors, 500 Composite, Index, Price Return, USD



mar

11

kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru

Ind

ex

1000

1040

1082

1126

1172

1219

1268

1319

1373

1428

1486

89

Załamania wartości WIG-u 20…

WIG-20 "230-sesyjne minimum WIG-u 20"


94 96 98 00 02 04 06 08 10

500,0

607,8

738,7

897,9

1091,4

1326,6

1612,5

1960,1

2382,5

2895,9

3520,0

90

… i co dalej?WIG-20

"historyczny wzorzec zachowania WIG-20" . [slice 1997-11-14, rebase 1997-11-14 = 100.0, + Poland, Warsaw SE, WIG20 Index, PLN, slice 2000-10-13, rebase 2000-10-13 = 100.0, + Poland, Warsaw SE, WIG20 Index, PLN, slice 2008-01-15, rebase 2008-01-15 = 100.0 / 3, * 24.8766]

WIG-20 . [slice 2011-08-04, rebase 2011-08-04 = 100.0, * 24.8766]


-260 -210 -160 -110 -60 -10 40 90 140 190 240

Ind

eks

1500

1650

1815

1997

2196

2416

2657

2923

3215

91

S&P 500 – analogia wrzesień 2011 – marzec 2008.

S&P 500

S&P 500 3,5 roku temu . [lag 894]


sty

11

lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru

Index

1054

1107

1162

1220

1281

1345

1412

Index

1250

1313

1378

1447

1519

1595

92

WIG-20: III kw. 2011 jednym z 4 najgorszych kwartałów minionych 17 lat.

WIG-20


95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11

Index

500

608

739

898

1091

1327

1613

1960

2382

2896

3520

WIG-20

slice 1998-09-30, rebase 1998-09-30 = 100.0

slice 2001-03-31, rebase 2001-03-31 = 100.0

slice 2008-12-31, rebase 2008-12-31 = 100.0


0 25 50 75 100 125 150 175 200 225 250

%

70

80

90

100

110

120

130

140

150

WIG-20

"uśrednienie zachowania WIG-u 20 po bardzo słabych kwartałach" [slice 1998-09-30, rebase 1998-09-30 = 100.0, + WIG20 Index, slice 2001-03-31, rebase 2001-03-31 = 100.0, + WIG20 Index, slice 2008-12-31, rebase 2008-12-31 = 100.0 / 3, * 21.8873]


0 25 50 75 100 125 150 175 200 225 250

Indeks

1900

1976

2055

2137

2223

2312

2404

2500

2600

2704

2812

• Co działo się na GPW z cenami akcji po takich kwartalnych falach wyprzedaży?

93

Co po 4 kolejnych spadkowych miesiącach WIG-u?

"liczba spadkowych miesięcy z rzędu"

WIG-20

"liczba spadkowych miesięcy z rzędu"

WIG


92 94 96 98 00 02 04 06 08 100

1

2

3

4

5

Inde

ks

500

2000

8000

32000

128000

0

1

2

3

4

5

Inde

ks

500

1000

2000

4000

94

Czy interwencja SNB złagodzi ewentualną wtórną falę wzrostu CHF/PLN?

CHF/PLN, zmiana 11-sesyjna (%) . [c.o.p 11 obs]

WIG-20

CHF/PLN


sty

08

maj wrz sty

09

maj wrz sty

10

maj wrz sty

11

maj wrz

CH

F/P

LN

1,75

2,01

2,31

2,65

3,05

3,50

Inde

ks

1250

1519

1847

2245

2729

3317

%

-15

-5

5

15

25

95

Sytuacja na rynku walutowym i rynku obligacji skarbowych a interwencja NBP.

USD/PLN rentowność 10-letnich obligacji skarbowych (%)


sty

08

kwi lip paź sty

09

kwi lip paź sty

10

kwi lip paź sty

11

kwi lip paź

%

5,00

5,50

6,00

6,50

7,00

7,50

US

D/P

LN

2,00

2,50

3,00

3,50

4,00• Zachowanie złotego wydaje się być obecnie bardzo podobne do tego z wiosny 2010. Ta analogia sugeruje szczyt słabości złotego w okolicach października (luty 2009-czerwiec 2010-październik 2011?).

96

EUR/PLN jak w lipcu 2002.

• Zachowanie EUR/PLN do złudzenia przypomina to co działo się na rynku w momencie bankructwa firmy WorldCom latem 2002 roku.

WIG-20 Poland, Spot Rates, USD/PLN, Close EUR/PLN


97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11

EU

R/P

LN

3,00

3,50

4,00

4,50

5,00

bankructwo firmy WorldCom

Indeks

500

666

886

1179

1569

2089

2780

3700

97

Koniunktura na GPW w okresie bankructw Argentyny i firm Enron i WorldCom.

WIG-20


sty

00

kwi lip paź sty

01

kwi lip paź sty

02

kwi lip paź sty

03

kwi lip paź

Ind

eks

750

868

1005

1163

1347

1559

1805

2089

2419

bankructwo Enron

bankructwo WorldCom

bankructwo Argentyny

98

Kiedy dołek na EUR/USD?

• Domniemany 1,5-roczny cykl na EUR/USD sugeruje dołek euro w listopadzie.

EUR/USD


04 05 06 07 08 09 10 11 12

EU

R/U

SD

1,15

1,20

1,24

1,30

1,35

1,40

1,46

1,52

1,58

99

Dolar a ceny surowców. Close, USD

World, GSCI, Index, Spot Return United States, ICE Futures US, US Dollar Index


sty

10

lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru sty

11

lut mar kwi maj cze lip sie wrz

Ind

ex

72,5

75,0

77,5

80,0

82,5

85,0

87,5

90,0

Ind

ex

450

500

550

600

650

700

750

800

100

Co z surowcami?

World, GSCI, Index, Spot Return, Close, USD


gru

08 09

lut kwi cze sie paź gru

10

lut kwi cze sie paź gru

11

lut kwi cze sie paź

Index

280

294

309

324

340

357

375

394

414

434

456

479

503

528

554

582

611

642

674

708

743

780Średnioterminowy trend GSCI w USD jak do tej pory pozostał nienaruszony.

101

Krótkoterminowy cykl na rynku surowców.Goldman Sach Commodnity Index


sty

11

lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru

Ind

eks

575

604

634

666

699

734

771

809

?

102

Co z surowcami?World, GSCI, Index, Spot Return, Close, PLN


sty

11

lut mar kwi maj cze lip sie wrz

Inde

x

1700

1750

1800

1850

1900

1950

2000

2050

2100

2150• GSCI w PLN.

103

Kiedy RPP zrobi nam hossę?

WIG-20 stopa referencyjna RPP


98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11

%

3

5

10

20

40

Inde

ks

750

1500

3000

6000• W historii minionych 15 lat na GPW nie zdarzyła się hossa nie poprzedzona obniżką stóp RPP.

104

Kiedy RPP obniży stopy procentowe?

stopa referencyjna RPP

FRAs, 9X12 (9 month forward on 3 month depo), Close, PLN


01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11

%

3

5

10

20

pierwsza w cyklu obniżka stóp

FRAs 9x12 spadek poniżej stopy referencyjnej RPP• Na podstawie doświadczeń 2 ostatnich cykli można ocenić, że rynek FRAs sugeruje, że z pierwszą obniżką stopy referencyjnej RPP będziemy mieli do czynienia za 2-4 miesięcy.

105

Dziękuję bardzo za uwagę i poświęcony czas.

Zapraszam na strony www.analizy.pekao.com.pl

i

wojciechbialek.blox.pl

http://www.analizy.pekao.com.pl/

http://wojciechbialek.blox.pl/

Perspektywy rynków finansowych.

Documents

Transcript of Perspektywy rynków finansowych.