1

Pierwsze kroki w systemie Apolinex. Jerzy Grobelny, Marcin Kuli�ski Politechnika Wrocławska WPROWADZENIE

Apolinex jest jednym z najprostszych systemów oferuj�cych animowany model przestrzenny ciała

człowieka. System działa w �rodowisku AutoCada (od wersji 12) i dzi�ki temu nie wymaga �adnych

konwersji zbiorów graficznych ani przej�� mi�dzy ró�nymi systemami je�li do projektowania u�ywa si�

AutoCada. Umiej�tno�� posługiwania si� AutoCadem na �rednim poziomie całkowicie wystarcza do

efektywnego u�ycia mo�liwo�ci systemu Apolinex. Mo�liwe jest jednak tak�e zapoznanie si� z

AutoCadem poprzez system Apolinex, gdy� prosty sposób komunikacji pozwala osi�ga� tutaj szybkie

efekty projektowe nowicjuszom. Zakładaj�c, �e Apolinex został zainstalowany w kartotece AutoCada

poka�emy w trzech prostych lekcjach jak łatwo wykorzysta� mo�liwo�ci systemu do analizy projektu

stanowiska pracy wykonanego w AutoCadzie. Do wykonania tej analizy znajomo�� AutoCada nie jest

potrzebna(!).

LEKCJA 1

Nasza pierwsza lekcja pozwoli wstawi� manekina o wymaganych parametrach do trójwymiarowego

projektu stanowiska pracy skonstruowanego w AutoCadzie.

Nauczymy si�:

* Otwiera� zbiory AutoCada

* Uruchamia� system Apolinex

* Ustala� parametry manekina

* Wczytywa� manekina na scen�

* Zmienia� poło�enie manekina

* Ustala� sposoby obserwowania sceny

Wczytanie projektu AutoCada na scen�

UWAGA: wczytanie projektu (zawieraj�cego np. umeblowane biuro) mo�e nast�pi� jedynie przed

uruchomieniem systemu Apolinex! Aby przeprowadzi� badanie projektu stanowiska pracy, nale�y

najpierw wczyta� ten projekt do AutoCada, a nast�pnie uruchomi� system Apolinex.

Uruchom program AutoCad.

Z menu pull-down wybierz File, a nast�pnie Open... Aby tego dokona�, nale�y:

* przenie�� wska�nik myszki w górny obszar ekranu, tu� poni�ej paska z nazw� uruchomionego

programu

* wskaza� File i wcisn�� lewy przycisk myszy

2

* w rozwini�tym menu odnale�� Open..., wskaza� kursorem i wcisn�� lewy przycisk myszy

Na �rodku ekranu uka�e si� okno dialogowe wyboru plików (dialog-box), w którym poszukamy zbioru

o nazwie amodel.dwg. Zbiór ten znajduje si� w kartotece APOLINEX\EXAMPLES, któr� tworzy

program instaluj�cy systemu APOLINEX w głównej kartotece AutoCada, dlatego trzeba wej�� do tej

kartoteki. Dokonuje si� tego tak, jak w standardowych oknach dialogowych w Windows, to znaczy:

* wskazujemy nazw� APOLINEX w lewym oknie panelu + podwójny klik

* wskazujemy nazw� EXAMPLES w lewym oknie + podwójny klik

* wskazujemy nazw� zbioru amodel.dwg w prawym oknie + podwójny klik lub OK + klik

UWAGA: Powy�sze czynno�ci nale�y powtórzy� w ka�dym z przypadków niewła�ciwego lub

niezadowalaj�cego efektu uzyskanego w dalszym ci�gu lekcji 1 .

Rys. 2 prezentuje aktualny w tym momencie stan ekranu po prawidłowym wykonaniu omówionych

kroków.

Uruchomienie systemu Apolinex

Z menu pull-down (patrz rys.1 ) wybierz opcj� Load Application..., która znajduje si� w grupie Tools.

Aby tego dokona� trzeba:

* przenie�� wska�nik myszki w górny obszar ekranu, tu� poni�ej paska z nazw� uruchomionego

programu

* wskaza� Tools i wcisn�� lewy przycisk myszy

* w rozwini�tym menu odnale�� Load Application..., wskaza� kursorem i wcisn�� lewy przycisk

myszy

* w otwartym oknie dialogowym odnale�� katalog Apolinex, wskaza� go kursorem i dwukrotnie

(szybko) wcisn�� lewy przycisk myszki

* po�ród plików katalogu odnale�� Apolinex.lsp, wskaza� go myszk� i wcisn�� lewy przycisk myszki

* odnale�� przycisk Load i wcisn�� go

* w dolnej cz��ci okna dilalogowego powinien ukaza� si� napis: Apolinex.lsp successfully loaded.

* odnale�� przycisk Close i wcisn�� go

* Zamkn�� okno powitania systemu Apolinex wciskaj�c przycisk OK.

Wczytanie manekina na scen�

Aby wczyta� manekina na scen�, trzeba wybra� opcj� Load new manikin z

okienka (lub paska) narz�dziowego ApolinexMain.

Okno dialogowe, które poka�e si� na �rodku ekranu pozwala okre�li� wszystkie

mo�liwe parametry wczytywanego manekina. Domy�lnym osobnikiem jest

m��czyzna 50 centylowy z USA. Zmiany tego stanu mo�na dokona� otwieraj�c list� z nazwami

3

narodowo�ci. Do wyboru s� tak�e płe�, wymiary centylowe wzrostu - 2.5, 5, 50, 95, 97.5 dla kobiet i

m��czyzn. Mo�na tak�e wybra� trzy ró�ne formy manekina oraz trzy typy budowy ciała. Wypróbujemy

działanie tego okna dialogowego:

* Wskazujemy USA w grupie Population + lewy klik

* Wskazujemy wybrane wielko�ci np. 95 centyl

* Wskazujemy typ „ciała” Normal

* Wskazujemy OK + klik

* Pokazujemy kursorem dowolny punkt na ekranie (najlepiej w miejscu gdzie nie ma �adnego obiektu)

+ klik

Od wskazanego punktu do kursora myszki biegnie teraz ci�gła linia, zmieniaj�ca swe poło�enie wraz

z kursorem. Odcinek poziomy utworzony w stron� praw� od punktu wstawienia wyznacza k�t 0

stopni. Od tego k�ta w stron� przeciwn� do ruchu wskazówek zegara liczone s� k�ty w systemie. W

pierwszej górnej linii ekranu pokazywany jest aktualny k�t w ka�dej chwili (po znaku <). Wstawimy

manekina pod k�tem 0 stopni.

* Ustawiamy lini� tak, aby tworzyła odcinek poziomy w kierunku na prawo od punktu wstawienia + klik

Buduje si� rysunek manekina i przez chwil� trwa instalacja, zako�czona pojawieniem si� na ekranie

trzech zasadniczych menu systemu APOLINEX (rys. 3).

Poruszanie całego manekina na scenie

Manekin został wstawiony do rysunku. Funkcje poruszania całego ciała (Move

manikin i Rotate manikin z okienka narz�dziowego ApolinexMain) pozwol�

"posadzi�" go na krze�le:

* Wska� Rotate manikin + klik

* Wybierz manekina poprzez klikni�cie myszk�

* Wska� punkt wokół którego b�dzie obracany manekin (jako odpowied� na pytanie w linii

komunikacyjnej) - mo�e to by� dowolny punkt sceny, ale wskazane jest w naszym przypadku, aby był

to punkt le��cy blisko albo "na ciele" manekina + klik

* Obró� manekina tak aby znalazł si� w pozycji równoległej do krzesła to znaczy o 90 stopni w

stosunku do pozycji w jakiej był wczytany na scen� + klik

* Wska� Move manikin + klik

* Wybierz manekina, którego ma dotyczy� operacja, poprzez bezpo�rednie klikni�cie lewym

przyciskiem myszki

* Wska� punkt mniej wi�cej na �rodku pleców manekina + klik

* Przeci�gnij manekina na krzesło pokazuj�c miejsce gdzie ma znale�� si� wskazany uprzednio

�rodek pleców + klik

Rysunek 4 pokazuje wynik powy�szych działa�.

4

Obserwacja sceny

Dot�d obserwowali�my scen� projektow� z góry. Szybkie generowanie widoków z dowolnej pozycji

(rzutów równoległych) umo�liwiaj� opcje umieszczone w okienku narz�dziowym ApolinexViews.

Znajdziemy tam widoki z góry, z dołu, z boków, analogiczne widoki w lokalnym układzie

współrz�dnych manekina (przydatne np. wtedy, gdy sadzamy manekina przy stole o sko�nie

ustawionym blacie), oraz opcj� widoku z dowolnie wybranego kierunku w przestrzeni.

* Wska� opcj� Front View + klik

Wynik wyboru ilustruje rys. 5.

* Wska� opcj� Left View + klik

* Wybierz opcj� Top View a nast�pnie obró� manekina (Rotate manikin z

ApolinexMain) o ok. 45 stopni.

* Powtórz ogl�danie rzutów Front View i Left View ale tak�e zastosuj rzuty lokalne

Manikin coordinates Front View i Manikin coordinates Left View.

* Wybierz Top View i obró� manekina do poprzedniej (mniej wi�cej) pozycji

* Wska� opcj� View Point + klik

Na ekranie poka�e si� schemat wyboru punktu obserwacji w AutoCadzie w postaci

ruchomego układu współrz�dnych i dwóch współ�rodkowych okr�gów (rys. 6). Okr�gi te reprezentuj�

: mniejszy - równik , wi�kszy - biegun południowy za� �rodek jest biegunem północnym. Przy takiej

interpretacji i zało�eniu �e nasza scena jest wpisana w przedstawiona kul� do�� łatwo wybra�

odpowiedni punkt obserwacji.

* Wska� punkt le��cy pomi�dzy równikiem a biegunem północnym w lewej dolnej �wiartce systemu

wyboru (podobnie, jak na rysunku 6) + klik

Powiniene� uzyska� na ekranie obraz zbli�ony do tego z rysunku 7.

5

* Wska� opcj� Display Viewports Dialog + klik

* W oknie dialogowym, które poka�e si� na ekranie, wybierz Three: Right i kliknij

OK

* Przeci�gnij kursor na dolne okno z lewej strony ekranu

+ klik

* Wybierz Front View + klik

* Przeci�gnij kursor na górne lewe okno + klik

* Wybierz Top View + klik

* Przeci�gnij kursor na prawe okno + klik

* Wybierz View Point + klik i wybierz punkt obserwacji podobnie jak poprzednio

* Wybierz opcj� Hide lines + klik

Stan Twojego ekranu powinien by� podobny do tego z rysunku 8. Jak pokazali�my

rysunek mo�e by� ogl�dany z dowolnej pozycji i w kilku niezale�nych oknach.

Jeszcze jedno narz�dzie pomocne w analizie obrazu na ekranie to szybkie

powi�kszanie (pomniejszanie) rysunków oraz przesuwanie całych rysunków

wzgl�dem aktywnego okna. Słu�y do tego funkcja AutoCada zoom (z

parametrem w - window) oraz pan. W wersjach pod Windows u�ywaj do tego celu ikonek dost�pnych

w górnej cz��ci ekranu AutoCada, tu� pod listw� pull-down menu.

* Wybierz Single Viewport

* Wybierz Top View

* Wybierz Zoom Window z górnego paska ikon AutoCada

Zaznacz prostok�tny fragment rysunku, który obejmie ciało manekina, wskazuj�c

kolejno dwa skrajne naro�niki tego obszaru (+ klik po ka�dym wskazaniu)

Rysunek 10 ilustruje efekt tego działania.

* Wybierz opcj� Delete manikin

* Wska� manekina + klik

Manekin zostanie usuni�ty.

* Wybierz opcj� Quit without save

System zostanie wył�czony i przywrócone zostanie menu AutoCada.

W ten sposób zapoznali�my si� z podstawowymi metodami obserwowania

projektowanych obiektów na scenie oraz ze sposobem instalacji manekina o

wybranych parametrach na "scenie" projektowej. Na tym ko�czy si� lekcja 1.

6

LEKCJA 2

Zasadnicza cecha systemu APOLINEX polega na tym, �e prosty model ciała ludzkiego mo�e by�, jak

w przypadku Lekcji 1, wstawiony do wykonanego lub wykonywanego w AutoCadzie projektu. Manekin

mo�e by� przy tym dowolnie pozycjonowany, to znaczy w wyró�nionych 16 poł�czeniach mo�na

obraca� segmenty ciała, w prosty sposób symuluj�c rzeczywiste poło�enia ciała ludzkiego w

projektowanym �rodowisku. Lekcja 2 pozwoli zapozna� si� ze sposobem sterowania ruchami

segmentów manekina:

* Sterowanie w trybie "precise"

* Sterowanie w trybie "free"

* Pole widzenia i linia wzroku

* Kinematyka odwrotna r�k

Wczytanie manekina na scen�

W odró�nieniu od poprzedniej lekcji teraz rozpoczniemy od wczytania manekina na pusta scen�. W

tym celu:

* Uruchom AutoCad (je�li jest wył�czony)

* Uruchom system Apolinex (patrz Lekcja 1)

* Wybierz Load new manikin

* Zaznacz opcj� standing przy figurce manekina w pozycji stoj�cej i kliknij OK

* Wska� punkt wstawienia manekina po�rodku ekranu + klik

* Okre�l k�t wstawienia równy 0 (przemie�� kursor w prawo od punktu wstawienia) + klik

Nast�pnie wybierz View Point z ApolinexViews i wska� kursorem punkt powy�ej równika w lewej

dolnej �wiartce modelu ‘�wiata’ AutoCada (idea tego modelu to kula ziemska reprezentowana na

płaszczy�nie. �rodek to biegun północny, pierwszy okr�g – równik, drugi okr�g – biegun południowy)

Otrzymany rysunek powinien by� podobny do tego z rys. 11.

Poruszanie precyzyjne segmentami manekina

W trybie Free positioning poruszanie odbywa si� w danej pozycji manekina w aktywnym oknie. W

trybie Precise positioning natomiast system przeł�cza si� do wy�wietlania rzutu z lokalnego układu

współrz�dnych, w którym jest obserwowany dany segment (cz��� ciała manekina). Dodatkowo

dost�pny jest wtedy k�tomierz.

7

Ruch odbywa si� w płaszczy�nie zale�nej od wybranej opcji Move segment up/down, Move

segment left/right, Rotate segment.

Aby uaktywni� tryb Precise positioning nale�y:

* Wskaza� ikonk� steruj�c� trybami pozycjonowania

* Wcisn�� i przytrzyma� lewy klawisz myszki. Poni�ej wci�ni�tej ikonki rozwinie si� menu z mo�liwymi

do wybrania trybami pracy.

* Wskaza� Precise positioning i pu�ci� klawisz myszki

* Wskaza� Move segment up/down + klik

Wska� teraz głow� manekina (kursorem-celownikiem) i kliknij lewym klawiszem

myszki. Stan ekranu po tych czynno�ciach zilustrowano na rys. 12.

UWAGA: W trakcie przesuwania myszy mog� wyst�pi� kłopoty je�li wł�czony jest tryb skoku (Snap

on), w takim przypadku wył�cz klawiszem F-9 tryb skoku (Snap off)

* Przechyl głow� o -15 stopni obserwuj�c poło�enie "gumowego" kursora na skali k�tomierza + klik

* Wska� Move segment left/right + klik

* Znajd� ikonk� wyboru aktywnego elementu, wci�nij i przytrzymaj lewy przycisk

myszki. Poni�ej wci�ni�tej ikonki rozwinie si� menu z segmentami do wyboru.

* Wybierz Head positioning i pu�� lewy klawisz myszki

* Jak poprzednio kursorem odchyl głow� o 15 stopni w lewo lub w prawo + klik

* Wska� Rotate segment + klik

* Wybierz Head positioning

* Obró� głow� w wy�wietlonej pozycji o 15 stopni w lewo lub w prawo + klik

* Powtórz wymienione czynno�ci wybieraj�c zamiast głowy prawe rami�, najpierw przez bezpo�rednie

wskazanie, a potem poprzez ikonk� wyboru segmentu.

A�eby teraz wróci� do pozycji wyj�ciowej, trzeba by pami�ta� wszystkie operacje i wykona� je w

kolejno�ci odwrotnej. Poniewa� byłoby to uci��liwe, system oferuje automatyczny powrót wybranych

segmentów ciała manekina do pozycji wyj�ciowych:

* Wska� Undo segments rotations i wci�nij lewy klawisz myszki. Poni�ej

wci�ni�tej ikonki rozwinie si� menu z mo�liwymi do wybrania segmentami, których

ma dotyczy� operacja powrotu do pozycji wyj�ciowej.

8

* Wybierz Undo head rotations i pu�� lewy klawisz myszki

* W analogiczny sposób wybierz Undo arms rotations

Poruszanie przybli�one

* Wybierz tryb Free positioning

* Wska� Move segment up/down + klik

* Wska� głow� + klik

* Pochyl głow� + klik

* Wska� rami� + klik

* Podnie� r�k� + klik

* Wybierz Move segment left/right + klik

* Wska� głow� + klik

* Pochyl głow� na bok + klik

Jak wida�, w tym trybie punkt obserwacji si� nie zmienia. W zwi�zku z tym trzeba przed operacj�

poruszania upewni� si�, czy w danym rzucie mo�na manipulowa� odpowiednim segmentem (czy

wybrana o� obrotu segmentu nie jest równoległa do płaszczyzny ekranu).

Poka�emy ten problem na przykładzie:

* Wybierz Left View + klik

* Wybierz Move segment left/right + klik

* Wybierz Right arm positioning (poprzez ikonk� wyboru aktywnego segmentu) + klik

Próba manipulacji praw� r�ka nie da teraz dobrych rezultatów (co najwy�ej niespodziewane),

poniewa� o� obrotu r�ki jest równoległa (lub prawie równoległa) do płaszczyzny rysunku nie mo�na

wi�c pokaza� jaki ma by� k�t obrotu. W takich przypadkach nale�y zmieni� punkt obserwacji:

* Wska� Step back + klik

* Wybierz Front View + klik

* Wybierz Move segment left/right + klik

* Wybierz Right arm positioning + klik

* Odchyl r�k� od ciała + klik

Wczytanie projektu

Obecnie wczytamy na scen� projekt (analizowany ju� wcze�niej) w formie bloku.

* Wska� Top View + klik;

* Wybierz z pull-down menu AutoCada opcj� Insert, a nast�pnie Block...

* W oknie dialogowym wci�nij przycisk Browse...

* Wejd� w kartotek� Apolinex, a nast�pnie Examples

* Wska� plik amodel.dwg i kliknij przycisk Otwórz, a nast�pnie OK

9

* Przy pomocy kursora myszki umie�� wczytany blok w wybranym miejscu sceny + klik

* Ustaw manekina za krzesłem u�ywaj�c Move manikin i Rotate manikin

Twój projekt powinien by� teraz zbli�ony do rys. 13.

Pole widzenia i linia wzroku

Podobnie jak segmentami ciała mo�na sterowa� kierunkiem patrzenia manekina. Dodatkowo w

trakcie manipulacji uwidoczniona b�dzie "linia wzroku", aby łatwiej okre�li� punkty, na które spogl�da

manekin.

* Wybierz Front View + klik

* Wybierz Viewline position (poprzez ikonk� wyboru aktywnego segmentu) + klik

* Przesu� mysz na obszar rysunku i przesu� lini� wzroku tak, aby przecinała stół + klik

* Wybierz See (angles) + klik

Ostatni stan obrazu ilustruje rys. 14.

* Wska� Front View + klik

* Wybierz Precise positioning + klik

* Wybierz Viewline position

* Ustaw lini� wzroku poziomo (0 stopni) + klik

* Wybierz See + klik

* Wybierz Hide lines + klik

Obraz uzyskany ilustruje rys. 15.

10

Kinematyka odwrotna r�k manekina

Specjalny rodzaj sterowania manekinem (dodany od wersji 3.1) oparto na zasadach tak zwanej

odwrotnej kinematyki. Sterowanie polega na pokazywaniu myszk� miejsca, gdzie manekin ma si�ga�

r�k� praw� (Grasp right arm (without upper arm rotation) i Grasp right arm

(with upper arm rotation)) lub lew� (Grasp left arm (without upper arm

rotation) i Grasp left arm (with upper arm rotation)). Obie opcje działaj� w

trybie powtarzania, tzn. mo�na kolejno zmienia� ustawienia ko�czyn podaj�c

kolejne poło�enia poprzez wskazanie myszk� nowego punktu docelowego. Opcje

działaj� poprawnie tylko na prostopadłych rzutach globalnych lub rzutach lokalnych manekina. Tryby

without upper arm rotation s� przeznaczone do symulowania prostych ruchów wykonywanych bez

obracania r�ki w stawie ramieniowym. Tryby with upper arm rotation uwzgl�dniaj� taki obrót.

*Wybieraj kolejno rzuty Top View, Front View, Left View

*Wybierz Grasp right arm (without upper arm rotation), wskazuj ró�ne punkty i klikaj lewym

klawiszem myszki

* Powtórz czynno�ci dla pozostałych 3 opcji kinematyki odwrotnej.

Zwró� uwag�, i� przemieszczanie dłoni odbywa si� w zasadzie w płaszczy�nie rzutu a punktem

odniesienia dłoni jest jej �rodek ci��ko�ci.

Aby zako�czy� lekcj� wybierz Quit without save, a nast�pnie kliknij OK. Zamknij AutoCada,

wciskaj�c Nie w oknie dialogowym pytaj�cym o to, czy zapisa� zmiany w projekcie.

LEKCJA 3

Jedna z istotniejszych przesłanek konstrukcji systemu APOLINEX to dostarczenie projektantowi

narz�dzia szacowania obci��e� „pracuj�cego” na projektowanym stanowisku człowieka. W tej lekcji

nauczymy si� posługiwa� kalkulatorem momentów obliczaj�cym momenty siły (torques) w dolnej

cz��ci kr�gosłupa i w stawach - reprezentowanych przez punkty poł�cze� segmentów manekina.

Zobaczymy na czym polegaj�:

* Symulacje chwytania przedmiotów ze sceny

* Przypisanie ci��aru do r�k

* Obliczenia momentów

* Zmiana kolorów manekina i ustawienia dłoni

Przenoszenie przedmiotów

Testuj�cy dany projekt manekin mo�e "chwyta�" obiekty ze sceny w prosty sposób. Aby si� o tym

przekona� nale�y wykona� nast�puj�ce czynno�ci:

* Wczyta� przykład projektu amodel.dwg (patrz poprzednie lekcje)

11

* Uruchomi� system Apolinex

* Wczyta� manekina w pozycji standing i usytuowa� go przed stołem z klawiatur�

* Wybra� Front View + klik

* Ewentualnie powi�kszy� obraz u�ywaj�c funkcji zoom

* Wybra� opcj� Right forearm positioning (poprzez ikonk� wyboru aktywnego segmentu) i opu�ci�

przedrami� pionowo w dół

* Wybra� opcj� Right arm positioning i podnie�� prawa r�k� tak, aby dło� znalazła si� w okolicy

blatu stołu

Rysunek 16. pokazuje sytuacj� po wykonaniu tych operacji oraz wybraniu opcji Hide lines.

* Wybra� Assign objects to right hand by click and Enter + klik

* Przesun�� myszk� na scen� graficzn� i pokaza� kwadratowym kursorem

uko�nie stoj�c� tabliczk� digitizera + klik

* Je�li pokazany obiekt został zaznaczony (przerywane linie), to nale�y wcisna� Enter z klawiatury, w

przeciwnym wypadku powtórzy� wybór

* Wybra� Right arm positioning

* Podnie�� r�k� w gór� i zaobserwowa� zachowanie si� tabliczki + klik

Rys.17 Pokazuje przykład tabliczki podniesionej praw� r�k� (zastosowano opcj� Hide lines aby

podnie�� czytelno�� rysunku).

* Wybierz Detach objects assigned to right hand aby odczepi� digitizer od r�ki

manekina

Podobnie mo�na przył�czy� obiekt (np. siedzisko) do dolnej cz��ci tułowia manekina.

* W rzucie z góry (Top View) wczytaj manekina siedz�cego i umie�� go na krze�le

* Zmie� widok na Front View

* Wybierz Assign seat to manikin i wska� krzesło a nast�pnie wci�nij Enter

* Wybierz Move manikin

* Przesuwaj manekina obserwuj�c zachowanie krzesła

UWAGA: Obiekty przypisane do r�k i ciała s� zapisane w zbiorach niezale�nych od numeru

manekina. Wszystkie obiekty przypisane b�d� si� porusza� z aktywnym manekinem, czyli

niekoniecznie tym, do którego zostały pocz�tkowo przypisane. Dlatego je�li to ma istotne znaczenie

trzeba po aktywacji nowego manekina od nowa przypisa� elementy, które maj� by� „przył�czone” do

niego.

12

Przypisanie obci��e� i obliczanie momentów

* Wybra� Assign weights to hands + klik

* Wcisn�� OK w oknie dialogowym informuj�cym o sposobie wprowadzenia

warto�ci

* Wpisa� 10 + Enter jako odpowiedzi na pytania o ci��ar dla lewej i prawej r�ki pojawiaj�ce si� w

dolnej linii komunikacyjnej

* Wybra� Calculate moments + klik

* Wcisn�� OK w oknie dialogowym informuj�cym o konieczno�ci wybrania

manekina porównawczego a nast�pnie wskaza� kursorem manekina + klik

Rysunek 18. ukazuje okno z wykresami momentów w poszczególnych segmentach manekina.

* Powtórzy� operacje przy innych uło�eniach r�k manekina i przyjrze� si� ró�nicom w obliczonych

momentach.

Drugi manekin na scenie

Apolinex oferuje mo�liwo�� niezale�nego sterowania wieloma manekinami. Przeł�czanie sterowania

dokonuje si� przez wybranie opcji Select manikin by click i pokazanie manekina,

który ma by� zaktywowany. Przeł�czenia takie s� te� wykonywane automatycznie

w trybie obracania segmentów manekina. Je�li manekinów jest wi�cej to wybranie

np. Move segment up/down umo�liwia poruszanie dowolnego segmentu

dowolnego manekina w płaszczy�nie strzałkowej poprzez pokazanie tego

segmentu kursorem (celownik). Aktywny manekin jest zaznaczony czerwonym kwadratowym obrysem

na poziomie „podłogi”. Wczytanie drugiego manekina realizowane jest poprzez normaln� procedur�

wyboru:

* Wska� Top View + klik

* Wybierz Load new manikin + klik

* Wybierz z okna dialogowego manekina USA 5 centyl, m��czyzn�, typ somatyczny heavy w pozycji

standing

* Wska� OK + klik

* Wska� miejsce wstawienia przed stołem i kierunek tak, aby "drugi" mógł spojrze� na "pierwszego"

(rys. 19.)

* Po zainstalowaniu wybierz opcj� See

* Wybierz Hide lines

Rys. 20. Ilustruje rezultat, który powinien by� zbli�ony do Twojego je�li prawidłowo wykonałe�

dotychczasowe polecenia.

* Wybierz View Point i ustaw punkt obserwacji jak poprzednio (LEKCJA 1)

* Wybierz Precise positioning

13

* Kliknij w tułów i pochyl aktywnego manekina o 15 stopni do przodu

* Kliknij w lewe rami� drugiego manekina i unie� r�k� manekina o 45 stopni

* Wybierz Calculate moments i kliknij OK

* Do porównania wybierz drugiego, nieaktywnego obecnie manekina

Okno wykresów momentów pozwala zapisa� dane aktualnie wy�wietlane na dysk w dowolnie

nazwanym zbiorze (Save raport). Mo�na tak�e wczyta� dane z dysku (Open raport).

* Zapisz dane wybieraj�c Save raport i okre�laj�c nazw� zbioru.

* Otwórz zapisany zbiór przez Open raport.

Zmiany kolorów manekina i ustawienia dłoni

Apolinex umo�liwia chwilowe zmiany kolorów poszczególnych segmentów manekina, co szczególnie

przydaje si� w przypadku u�ywania wielu manekinów w skomplikowanych scenach.

* Wska� ikonk� Change segments colors, wcisnij i przytrzymaj lewy przycisk

myszki

* Z rozwini�tego menu wybierz Paint body i w oknie dialogowym kliknij dowolny

kolor a nast�pnie OK. Manekin aktywny zostanie przemalowany.

* Sprawd� jak działaj� inne opcje menu Change segments colors.

Funkcja Pose hand umo�liwia wybór kształtu dłoni tak, aby był on dopasowany do wykonywanej

przez manekina czynno�ci. Do wyboru mamy: normal (standardowa dło�), grasp (dło� chwytaj�ca

przedmiot, np. młotek) oraz push (np. wciskanie przycisku palcem).

* Wybierz Pose hand

* W oknie dialogowym ustaw za pomoc� przycisków jedn� z trzech mo�liwo�ci dla

lewej i prawej dłoni i wci�nij OK.

14

Rys. 1. Ekran systemu AutoCAD

Rys. 2. Ekran systemu po wczytaniu przykładu i nakładki Apolinex

15

Rys. 3. Manekin wczytany do przykładowego projektu

Rys. 4. Manekin na krze�le

16

Rys. 5. Manekin w rzucie bocznym

Rys. 6. Model przestrzeni do wyboru kierunku obserwacji

17

Rys. 7. Widok sceny po ustawieniu punktu obserwacji jak na rys. 6

Rys. 8. Ekran po wyborze opcji Three Viewports

18

Rys. 10. Efekt działania opcji Zoom Window

Rys. 11. Manekin w pozycji stoj�cej

19

Rys. 12. Precyzyjne pochylanie głowy z pomoc� k�tomierza

Rys. 13. Manekin przesuni�ty w pobli�e krzesła

20

Rys. 14. Pole widzenia manekina z rys. 13.

Rys. 15. Pole widzenia po zmianie kierunku patrzenia; ukryte linie niewidoczne

21

Rys. 16. Pozycja wyj�ciowa przed przypisaniem obiektu do r�ki

Rys. 17. Efekt podniesienia r�ki wraz z przypisanym do niej obiektem

22

Rys. 18. Wykresy momentów

Rys. 19. Dwa manekiny na scenie

23

Rys. 20. Pole widzenia drugiego manekina; usuni�te linie niewidoczne