Pami´ç i wdzi´cznoÊç · 2016. 7. 12. · koƒczy∏a swój szlak bojowy 1 Dywizja Pancerna...

33((118822)) MMaarrzzeecc 22000066 ISSN 0867-8952

Fot.

Kat

arzy

na H

oppe

W 62. rocznic´ zamachu na kata Warszawy – Franza Kutscher´

Pami´ç i wdzi´cznoÊç

W 62. rocznic´ zamachu na kata Warszawy – Franza Kutscher´

Pami´ç i wdzi´cznoÊç

„Pro Memoria” dla szkó∏ i muzeumWPomorskim Muzeum Wojskowym w Bydgoszczy 10 lutego br. od-by∏a si´ uroczystoÊç wrćzenia Medali „Pro Memoria”. Uhono-rowano nimi: Muzeum, jego dyrektora – IIrreenneeuusszzaa BBoogguusszzeewwiicczzaa orazZZbbiiggnniieewwaa TTyykkiieewwiicczzaa – Kawalera Orderu Wojennego Virtuti Militari,uczestnika bitwy pod Lenino. Medalem odznaczono tak˝e pi´ç szkó∏podstawowych: nr 62 im. 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza KoÊciuszki;nr 38 im. Zdobywców Wa∏u Pomorskiego – w Bydgoszczy; im. 8 Bydgo-skiego Pu∏ku Piechoty w Borównie; nr 1 im. Wojska Polskiegow Gniewkowie oraz Zespó∏ Szkó∏ nr 19 im. „Synów Pu∏ku” w Bydgosz-czy. Aktu dekoracji dokona∏ kierownik Urz´du, minister JJaann TTuurrsskkii,któremu towarzyszy∏ jego zast´pca, wiceminister JJeerrzzyy KKoozz∏∏oowwsskkii.

W spotkaniu uczestniczyli m.in.: m∏odzie˝ i dyrektorzy szkó∏, BBoogg--ddaann JJaaggooddzziiƒƒsskkii – prezes ZKRP i BWP w Bydgoszczy wraz z grupàkombatantów, WWiieess∏∏aawwaa TToommaassiikk--WWuusszzyyƒƒsskkaa – z kujawsko-pomor-skiego kuratorium oÊwiaty, AAnnttoonnii DD´́bbiiƒƒsskkii – szef WojewódzkiegoSztabu Wojskowego w Bydgoszczy, a tak˝e przedstawiciele dowództwaPomorskiego Okr´gu Wojskowego.

W okolicznoÊciowych wystàpieniach mówcy wyra˝ali uznanie dlatrudu, jaki wk∏adajà nauczyciele oraz uczniowie w upami´tnianie wyda-rzeƒ z okresu II wojny Êwiatowej i kultywowanie tradycji or´˝a polskie-go.

Na zakoƒczenie uroczystoÊci minister Jan Turski wrćzy∏ nagrodyi wyró˝nienia laureatom wojewódzkiego etapu konkursu „Losy ˝o∏nie-rza i dzieje or´˝a polskiego...”. Uhonorowano 16 uczniów z wojewódz-twa kujawsko-pomorskiego.

Dorota PI¸ATKombatanci podczas uroczystoÊci w Pomorskim Muzeum Wojskowymw Bydgoszczy (trzeci od prawej – wiceminister Jerzy Koz∏owski)

Minister Jan Turski wrćza nagrody laureatom wojewódzkiego etapukonkursu „Losy ˝o∏nierza i dzieje or´˝a polskiego...”

KOMBATANT 2006 nr 32

Wizyty kierownika Urz´du

GoÊcie naszego Urz´duW uznaniu zas∏ug18stycznia br. goÊciem Kierownika Urz´du do Spraw Kombatantówi Osób Represjonowanych by∏ AAnnddrrzzeejj RRoommaannoowwiicczz – Haller-czyk i legionista, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej i II wojny Êwia-towej, prezes Komitetu Obchodów Lotów nad Warszawà w RPA orazwiceprezes Fundacji Dziedzictwa Polskiego w RPA.

Minister JJaann TTuurrsskkii podzi´kowa∏ goÊciowi za jego wk∏ad w upami´t-nianie tradycji walk o niepodleg∏oÊç oraz za jego dzia∏alnoÊç jako pre-zesa Komitetu Obchodów Lotów nad Warszawà w RPA, który corocz-

ne organizuje uroczy-stoÊci na czeÊç lotni-ków niosàcych pomocpowstaƒczej Warsza-wie. Równie˝ jako wi-ceprezes FundacjiDziedzictwa Polskiegow RPA prezes AndrzejRomanowicz dzia∏a narzecz zachowania dla

potomnoÊci wszystkie-go, co stanowi dorobekdziedzictwa polskiego

na ziemi po∏udniowoafrykaƒskiej. W dowód uznania dzia∏alnoÊci An-drzeja Romanowicza minister uhonorowa∏ go „Medalem Urz´du” i dy-plomem „Za zas∏ugi dla ruchu kombatanckiego”.

Wyra˝ajàc swojà wdzićznoÊç za uznanie zas∏ug, Andrzej Romano-wicz wrćzy∏ Kierownikowi Urz´du ksià˝k´ FFrraanncciisszzkkaa SSoocchhyy--PPaapprroocc--kkiieeggoo „˚ywot cz∏owieka – w Polsce XX wieku – poczciwego”.

W spotkaniu uczestniczyli tak˝e gen. bryg. JJeerrzzyy KKuurrcczzeewwsskkii oraz na-czelnik Wydzia∏u Wspó∏pracy ze Stowarzyszeniami JJaann KKrryysstteekk.

K. H.

Na zdjćiu od lewej: nacz. Jan Krystek, prezesAndrzej Romanowicz, minister Jan Turski,gen. bryg. Jerzy Kurczewski

Warszawa, 23 lutego 2006 roku

PPaann SSeennaattoorrZZbbiiggnniieeww RRoommaasszzeewwsskkii

PPrrzzeewwooddnniicczzààccyy KKoommiissjjii PPrraaww CCzz∏∏oowwiieekkaa ii PPrraawwoorrzzààddnnooÊÊccii

SSeennaattuu RRzzeecczzyyppoossppoolliitteejj PPoollsskkiieejj

SSzzaannoowwnnyy PPaanniiee SSeennaattoorrzzee,, z satysfakcjà przyjà∏em decyzj´ Komisji Praw Cz∏owieka i Prawo-

rzàdnoÊci Senatu, której Pan przewodniczy, o wprowadzeniu do ustawybud˝etowej poprawek zwi´kszajàcych wydatki na pomoc socjalnà dlakombatantów – o 3.170 tys. z∏. Zwrócenie uwagi na kwesti´ pomocy ma-terialnej dla coraz bardziej s´dziwych kombatantów uwa˝am za wa˝nei potrzebne, bioràc pod uwag´ nie tylko ich zas∏ugi, ale tak˝e trudnà sy-tuacj´ socjalnà i zdrowotnà. Inicjatywa ta na pewno spotka si´ z ˝yczli-wym przyjćiem wszystkich Êrodowisk kombatanckich i osób represjo-nowanych.

(...) Zwi´kszenie pomocy dla kombatantów w ramach PaƒstwowegoFunduszu Kombatantów pozwoli na rozwiàzanie wielu problemówpodopiecznych Urz´du, oczekujàcych – zgodnie z artyku∏em 19 Konsty-tucji Rzeczypospolitej Polskiej – szczególnej opieki i troski Paƒstwa.Dodatkowe Êrodki wykorzystamy m.in. na dofinansowanie leczenia sa-natoryjnego kombatantów.

Mam nadziej´, ˝e proponowane przez Komisj´ Praw Cz∏owiekai PraworzàdnoÊci poprawki spotkajà si´ z przychylnoÊcià przedstawicie-li Sejmu i zostanà wprowadzone do ustawy bud˝etowej.

¸àcz´ wyrazy szacunkuDo wiadomoÊci: Redakcja Biuletynu KOMBATANT

Jan Turski

Fot. Katarzyna Hoppe

Fot. Dorota Pi∏at

Fot. Dorota Pi∏at

Posiedzenie prowadzi∏ w zast´p-stwie przewodniczàcego Rady,JJeerrzzeeggoo WWooêênniiaakkaa – wiceprze-wodniczàcy Rady, prezes Zwiàzku In-walidów Wojennych RP, dr in˝. MMaarriiaannKKaazzuubbsskkii. W spotkaniu uczestniczy∏kierownik Urz´du do Spraw Komba-tantów i Osób Represjonowanych, mi-nister JJaann TTuurrsskkii. Obecny by∏ przewod-niczàcy Federacji Âwiatowej Stowarzy-szenia Polskich Kombatantów w Lon-dynie – CCzzeess∏∏aaww MMaarryysszzcczzaakk.

Przed przystàpieniem do obrad, mini-ster Jan Turski uroczyÊcie wrćzy∏ wice-przewodniczàcemu Rady, wiceprezeso-wi ZG Zwiàzku Kombatantów RP i By-∏ych Wi´êniów Politycznych HHeennrryykkoowwiiSSttrrzzeelleecckkiieemmuu – „Medal Urz´du”, wrazz okolicznoÊciowym dyplomem z okazjiJubileuszu 85-lecia urodzin.

Jako pierwszy g∏os zabra∏ ministerJan Turski, zwracajàc uwag´ na fakt, i˝w tym roku „Informacja o dzia∏alnoÊciUrz´du” wzbogacona zosta∏a o obszer-ny, wielostronicowy aneks: „Uroczysto-Êci z okazji 60. rocznicy zakoƒczenia II wojny Êwiatowej organizowane i do-towane przez UdSKiOR”. Celem tejpublikacji by∏o – jak powiedzia∏: (...)ukazanie rozmiarów ubieg∏orocznychuroczystoÊci oraz - jak znaczàcym, do-minujàcym i absorbujàcym przedsi´-wzićiem by∏a ich organizacja. Na reali-zacj´ uroczystoÊci rocznicowych Sejmprzeznaczy∏ dodatkowe 2 mln z∏otych,zaÊ UdSKiOR by∏ ich koordynatoremna szczeblu centralnym. Obchody rocz-nicy – jeÊli chodzi o armi´, która sz∏az Zachodu – rozpocz´∏y si´ w 2004 r.uroczystoÊciami pod Monte Cassinooraz zwiàzanymi z 60. rocznicà wybu-chu Powstania Warszawskiego, konty-nuowane w Normandii i Bredzie, za-koƒczy∏y si´ w 2005 r. uroczystoÊciami

9 lutego br. odby∏o si´ – pierwsze w 2006 roku – posiedzenie Rady do Spraw Kombatantówi Osób Represjonowanych. Tematami spotkania by∏y: „Informacja o dzia∏alnoÊci Urz´du w 2005roku” oraz dyskusja na temat „Problemy prawne i organizacyjne sukcesji po stowarzyszeniachkombatanckich”.

Dzia∏alnoÊç Urz´du, sukcesja i etos kombatancki

w Bolonii i Wilhelmshaven, gdzie za-koƒczy∏a swój szlak bojowy 1 DywizjaPancerna genera∏a Stanis∏awa Maczka.Podobne uroczystoÊci zorganizowanezosta∏y na szlaku 400-tysićznej armii,która sz∏a od Lenino: w Wa∏czu, Ko∏o-brzegu, Siekierkach, Zgorzelcu... a˝ doBerlina. Wszyscy uczestnicy tamtychwydarzeƒ mogli – jeÊli wyrazili takie ˝y-czenie – wziàç w nich udzia∏. Nowymi entuzjastycznie przyj´tym przez kom-

batantów aspektem tych obchodów by∏fakt, i˝ np. uczestniczàcym w uroczysto-Êciach zdobywcom Ko∏obrzegu – z tejokazji miasto Ko∏obrzeg oraz Narodo-wy Fundusz Zdrowia sfinansowa∏y bez-p∏atny pobyt w sanatoriach.

Minister Jan Turski przypomnia∏ tak-˝e, i˝ z inicjatywy Urz´du, z okazji 60.rocznicy zakoƒczenia II wojny Êwiato-wej ustanowiony zosta∏ Medal „ProMemoria”. Otrzyma∏o go 6.150 wetera-nów walki i ofiar represji oraz osobyszczególnie zas∏u˝one w utrwalaniu pa-mići o tamtych heroicznych ludziachi wydarzeniach. Zainteresowanie Me-dalem by∏o ogromne i znacznie prze-kroczy∏o przewidywania.

Nawiàzujàc do uj´tej w sprawozdaniuproblematyki socjalnej, Kierownik

UdSKiOR zwróci∏ uwag´ na kolejnypozytywny aspekt obchodów rocznicy.Otó˝ na wniosek Urz´du przyznana zo-sta∏a decyzjà Rady Ministrów z tzw. re-zerwy ogólnej rzàdu – kwota 3 mln z∏o-tych na dodatkowà pomoc socjalnà dlakombatantów – Kawalerów OrderuWojennego Virtuti Militari. Decyzja tazosta∏a z satysfakcjà przyj´ta przez 750Kawalerów Orderu, w tym tak˝e miesz-kajàcych na sta∏e za granicà.

Minister mówi∏ równie˝ o filozofii, ja-kà kierowa∏ si´ Urzàd, organizujàcubieg∏oroczne obchody:

– Wielokrotnie wspomina∏em, ˝e b´-dziemy przyk∏adaç ogromnà wag´ dotego, aby uwzgl´dniona zosta∏a z∏o˝onamateria, jakà jest historia Polakóww czasie II wojny Êwiatowej i to, ˝e niedla wszystkich 8 maja 1945 r. oznacza∏koniec wojny. Do programu obchodóww∏àczone zosta∏y uroczystoÊci, które tendramat odzwierciedla∏y.

W ca∏ym zaÊ sprawozdaniu z dzia∏al-noÊci Urz´du wyczytaç mo˝na, i˝w 2005 roku UdSKiOR by∏ w znaczniemniejszym stopniu poddany presji poli-tycznej. Zakoƒczy∏y si´ dyskusje w Sej-mie na temat nowelizacji ustawy kom-batanckiej i tematyka ta w zasadzie niepowraca∏a w mediach czy na forum pu-blicznym. Bioràc zaÊ pod uwag´ fakt, i˝od zakoƒczenia II wojny Êwiatowejup∏yn´∏o ju˝ 60 lat i wiek kombatantówmieÊci si´ w przedziale 78-95 lat – pierwszoplanowe stajà si´ problemysocjalne i zdrowotne podopiecznychUrz´du.

Minister Jan Turski przypomnia∏, i˝w 2002 r., w ramach ∏atania tzw. dziurybud˝etowej, kwota przeznaczona na in-dywidualnà pomoc socjalnà dla komba-

KOMBATANT 2006 nr 3 3

Posiedzenie Rady do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych

Fot. Ewa Dumin

Ciàg dalszy na str. 4

tantów zmniejszona zosta∏a do 1 mln z∏.W latach 2003 i 2004 - kwota ta podwo-jona zosta∏a do 2 mln z∏. W 2005 r. rzàdprzeznaczy∏ na te cele 4 mln z∏ oraz3 mln z∏ dla Kawalerów Orderu Wojen-nego Virtuti Militari, a tak˝e 500 tys. z∏na nadzwyczajne wydatki w trybie po-mocy indywidualnej (operacje, choroby,protezy, zasi∏ki). Tak wić ogó∏emw 2005 r. kwota ta wynosi∏a 7,5 mln z∏o-tych. Ogó∏em 6,8 tys. najbardziej potrze-bujàcych kombatantów uzyska∏o wspar-cie w najbardziej dramatycznych sytu-acjach.

W 2006 r. – jeÊli Sejm przyjmie bud˝etzgodnie z proponowanymi za∏o˝eniami– Urzàd b´dzie dysponowa∏ kwotà8 mln z∏ na pomoc indywidualnà dlakombatantów, w tym 3.170 tys. z∏ dzi´kiinicjatywie senackiej Komisji PrawCz∏owieka i PraworzàdnoÊci (ostatecz-nie Sejm w dniu 17.02.2006 r. zatwier-dzi∏ poprawk´ senackà w wys. 2.500 tys.z∏ – przyp. red.). Swoje wystàpienie mi-nister Jan Turski zakoƒczy∏ s∏owami:

– Praktyka ostatnich lat pokaza∏a, ˝ezwyczaj sk∏adania Radzie do SprawKombatantów i Osób Represjonowa-nych corocznego sprawozdania jest po-trzebny. Dokument ten odzwierciedla,czym zajmuje si´ Urzàd i jego pracowni-cy oraz jakie dzia∏ania podejmujà w celurealizacji obowiàzków Paƒstwa wynika-jàcych z artyku∏u 19 Konstytucji RP.

Prezes MMaarriiaann KKaazzuubbsskkii, pozytywnieoceniajàc „Informacj´ o dzia∏alnoÊciUrz´du w 2005 r.”, zaproponowa∏ pozo-sta∏ym uczestnikom posiedzenia dysku-sj´ na ten temat.

W swoim wystàpieniu, prezes ZGZwiàzku Powstaƒców Warszawskichgen. bryg. ZZbbiiggnniieeww ÂÂcciibboorr--RRyyllsskkii wyra-zi∏ uznanie pod adresem Urz´du za to,i˝ od kilku ju˝ lat przygotowywane sàroczne sprawozdania z jego pracy orazzaproponowa∏ rozes∏anie tegorocznej„Informacji...” do wszystkich mini-sterstw oraz do obydwu izb parlamentu:– Ta informacja powinna byç szerokorozpowszechniona. (...) Nie ma takiegodrugiego urz´du, który móg∏by w spo-sób kompleksowy zajàç si´ sprawamiweteranów i osób represjonowanych...

Prezes HHeennrryykk SSttrrzzeelleecckkii stwierdzi∏m.in.: – Jest to bogaty materia∏ infor-

macyjny, który odzwierciedla stan fak-tyczny, jaki mia∏ miejsce w okresie mi-nionej kadencji. Kierownictwo Urz´dui jego pracownicy bronili w Sejmie inte-resów kombatantów. Dwukrotnie zor-ganizowano spotkania z premieremi przedstawicielami rzàdu. (...) Podej-mowane sà dzia∏ania we wspó∏pracyz wojewodami. Na szczeblu powiatówi gmin widoczne jest zrozumienie dlaspraw kombatanckich. Zatar∏y si´ ró˝-nice: skàd kto przyszed∏. W imieniuZwiàzku Kombatantów RP i By∏ychWi´êniów Politycznych podzi´kowa∏kierownikowi Urz´du i jego pracowni-kom.

Prezes Oddzia∏u Zwiàzku Sybirakóww Bia∏ymstoku, TTaaddeeuusszz CChhwwiieeddêêstwierdzi∏: – „Informacja...” stanowi

pe∏ne kompendium wiedzy o sprawachkombatanckich. Jest to materia∏, któryilustruje, jak olbrzymi zakres pracy wy-konuje UdSKiOR na rzecz kombatan-tów. To, co jest w zawarte w tym spra-wozdaniu, zas∏uguje na najwy˝szà oce-n´ i s∏owa najserdeczniejszego podzi´-kowania.

Prezesi – WW∏∏aaddyyss∏∏aaww MMaattkkoowwsskkii (któ-ry jednoczeÊnie zaproponowa∏ podjćieprzez Rad´ stosownej uchwa∏y) orazCCzzeess∏∏aaww MMaarryysszzcczzaakk przy∏àczyli si´ dopozytywnych opinii swoich przedmów-ców.

*W drugiej cz´Êci posiedzenia Rady

mówiono o problemach prawnych i or-ganizacyjnych sukcesji po stowarzysze-niach kombatanckich. Minister JJaannTTuurrsskkii nawiàza∏ do nap∏ywajàcych odÊrodowisk kombatanckich sygna∏ów,

w których wyra˝any jest niepokój, i˝ co-raz cz´Êciej weterani nie sà ju˝ w staniekontynuowaç swojej dzia∏alnoÊci. Pozo-staje zatem kwestia zachowania ich do-robku duchowego, zabezpieczenia do-kumentów, sztandarów, etc. Mówi∏o toczàcej si´ dyskusji na temat Mu-zeum WolnoÊci oraz o z∏o˝onej w 2004roku przez kierownictwo Urz´du na r´-ce Prezydenta RP oraz Prezydenta m.st.Warszawy – propozycji, by sta∏o si´ onojednoczeÊnie muzeum tradycji komba-tanckiej.

W 2006 r., w ramach porzàdkowaniai scalania zbiorów kombatanckich,UdSKiOR zawar∏ porozumienie zeZwiàzkiem Kombatantów RP i By∏ychWi´êniów Politycznych o przejmowaniudo archiwum Urz´du - akt kombatanc-kich po likwidujàcych si´ zarzàdachokr´gowych tego zwiàzku.

– Ten problem b´dzie narasta∏ – mó-wi∏ minister Jan Turski. Nale˝y zapew-niç dobre miejsce dla tych dokumentównaszej chlubnej, bohaterskiej historiioraz pamiàtek po polskim ruchu kom-batanckim. Powinno dojÊç do spotkaniakierownictw: Ministerstwa Kulturyi Dziedzictwa Narodowego, Urz´du doSpraw Kombatantów i Osób Represjo-nowanych, Archiwum Akt Nowych, Ra-dy Ochrony Pamići Walk i Mćzeƒ-stwa, Muzeum Wojska Polskiego, Mu-zeum Ruchu Ludowego oraz prezesównajwi´kszych stowarzyszeƒ kombatanc-kich. W tym gronie – fachowców – po-winna odbyç si´ dyskusja na ten temat.

Prof. AAddaamm SSzzeewwoorrsskkii, sekretarz Âro-dowiska 1 Dywizji Grenadierów Krajo-wego Zwiàzku By∏ych ˚o∏nierzy Pol-skich Si∏ Zbrojnych na Zachodzie mó-wi∏ m.in. o sytuacjach, kiedy wobec koƒ-ca kadencji niektórych zarzàdów Êrodo-wisk w Zwiàzku pojawia∏y si´ trudnoÊciz wyborem do ich w∏adz autentycznychweteranów. A przecie˝ – jak powiedzia∏– jesteÊmy stowarzyszeniem by∏ych ˝o∏-nierzy... Pan profesor poinformowa∏równie˝ zebranych, ˝e problem tenmo˝na rozwiàzaç na wzór francuski, np.poprzez nowelizacj´ statutu organizacjikombatanckiej i zmian´ jej nazwy na:„Stowarzyszenie kombatantów, ich ro-dzin i sympatyków”. Jest to – jego zda-niem – szansa na organizacyjne prze-


Z okazji Jubileuszu 85-lecia urodzin, wicepre-zes Rady Henryk Strzelecki otrzyma∏ z ràk mi-nistra Jana Turskiego „Medal Urz´du”. Obok(pierwszy z lewej) stoi prezes ZG ÂZ˚AK Cze-s∏aw Cywiƒski

Fot. Ewa Dumin

Ciàg dalszy ze str. 3

trwanie stowarzyszeƒ kombatanckich. Prezes TTaaddeeuusszz CChhwwiieeddêê przywo∏a∏

przyk∏ad bia∏ostockiego oddzia∏u Zwiàz-ku Sybiraków: – Sztandary sà, ale nie makto ich nieÊç. Mówi∏ o rozwiàzaniu tegoproblemu na szczeblu wojewódzkim: – Wojewoda wystàpi∏ do kuratora oÊwia-ty, aby szko∏y patronackie przyj´∏y obo-wiàzek wytypowania spoÊród swoichuczniów – cz∏onków pocztów sztandaro-wych oraz sprawujàcych funkcje opieku-nów kombatantów podczas uroczystoÊci.

Wypowiedzia∏ si´ na ten temat tak˝e,przyby∏y z Wlk. Brytanii, prezes CCzzeess∏∏aawwMMaarryysszzcczzaakk: – Te problemy sà równiewa˝ne za granicà... Istniejemy dopóki ˝y-jemy... W Wielkiej Brytanii dokumenta-cje przekazywane sà fundacjom, nato-miast zarzàdy stowarzyszeƒ wchodzà dozarzàdów fundacji.

Prezes Zarzàdu G∏ównego Âwiatowe-go Zwiàzku ˚o∏nierzy Armii KrajowejCCzzeess∏∏aaww CCyywwiiƒƒsskkii podkreÊli∏: – To sàwa˝ne sprawy zwiàzane z przysz∏oÊcià.Dotyczy to nie tylko Warszawy, ale i ca-∏ego kraju oraz zagranicy. Nie mo˝na do-puÊciç do tego, ˝e gdy cz∏onkowie na-szych zwiàzków umierajà – pozostajepustka... Mi´dzy innymi dlatego ma po-wstaç Komisja Historyczna i Pamići Na-rodowej.

Prezes WW∏∏aaddyyss∏∏aaww MMaattkkoowwsskkii podkre-Êli∏: – Iluzjà jest podtrzymywanie istniejà-cych stowarzyszeƒ czy myÊlenie o wspól-nym stowarzyszeniu. Musi powstaç orga-nizacja pozarzàdowa, na wzór Stowarzy-szenia „Wspólnota Polska”, która jest fi-nansowana m.in. przez bud˝et Senatu.Jej zadaniem by∏oby po pierwsze: upo-rzàdkowanie akt i pamiàtek po nie-uchronnym zakoƒczeniu dzia∏alnoÊci sto-warzyszeƒ. Po drugie – zaj´∏aby si´ eto-sem – pamićià narodowà oraz przej´∏a-by Êrodki finansowe pozosta∏e po stowa-rzyszeniach. Pomoc UdSKiOR wydajesi´ byç nieoceniona. Oczekujemy, i˝w nied∏ugim czasie zostanie powo∏anyspecjalny zespó∏, który b´dzie kontynu-owa∏ prac´ w tym zakresie...

Ks. pra∏at SStteeffaann WWyyssoocckkii, kapelanSzarych Szeregów, mówi∏ o wspó∏pracyStowarzyszenia z w∏adzami harcerskimi,które wyrazi∏y gotowoÊç pomocy, tak˝ew zakresie przejmowania dokumentacji.Zaproponowa∏, by problemy sukcesji po

stowarzyszeniach kombatanckich prze-dyskutowane zosta∏y najpierw w samychÊrodowiskach, a nast´pnie – zespó∏ po-wo∏any przez kierownika Urz´du wypra-cowa∏by formu∏´ ich rozwiàzania.

Minister JJaann TTuurrsskkii stwierdzi∏, i˝ po-winna powstaç instytucja paƒstwowao charakterze fundacji, np. „Pami´ç Pol-ska”, do której b´dzie mo˝na przekazy-waç dokumentacj´ Êrodowisk komba-tanckich.

*Na zakoƒczenie prezes WW∏∏aaddyyss∏∏aaww

MMaattkkoowwsskkii poinformowa∏ o spotkaniuprezesów zwiàzków kombatanckichz ministrem zdrowia prof. ZZbbiiggnniieewweemmRReelliiggàà, które odby∏o si´ 9 stycznia br.W spotkaniu uczestniczyli równie˝przedstawiciele Narodowego FunduszuZdrowia oraz dyrektor CentralnegoSzpitala Weteranów w ¸odzi dr LLeesszzeekkMMaarrkkuusszzeewwsskkii. Minister Zbigniew Reli-ga, po wys∏uchaniu opinii kombatantów,zapewni∏ m.in., i˝ ustawowe uprawnieniaweteranów b´dà w pe∏ni respektowane.W tym celu Ministerstwo Zdrowiawspólnie z Urz´dem do Spraw Komba-tantów i Osób Represjonowanych doko-najà przeglàdu przepisów wdra˝ajàcychustawowe postanowienia. Dyrektor De-partamentu Stowarzyszeƒ i Spraw So-cjalnych Krrzzyysszzttooff SSkkoolliimmoowwsskkii, któryuczestniczy∏ w spotkaniu, przedstawi∏ za-

UUCCHHWWAA¸̧AARRaaddyy ddoo SSpprraaww KKoommbbaattaannttóóww ii OOssóóbb RReepprreessjjoonnoowwaannyycchh

99 lluutteeggoo 22000066 rrookkuuRada przyj´∏a do wiadomoÊci sprawozdanie Urz´du do Spraw Kombatantów

i Osób Represjonowanych za rok 2005 i wyrazi∏a zadowolenie z obszernego i wy-czerpujàcego naÊwietlenia wszystkich dziedzin dzia∏alnoÊci Urz´du.

Rada pragnie w szczególnoÊci podkreÊliç osiàgnićia Urz´du w dziedzinie orga-nizacji uroczystoÊci w rocznice historycznych bitew stoczonych przez polskich ˝o∏-nierzy na wszystkich frontach II wojny Êwiatowej.

Rada wyra˝a uznanie za sprawne i terminowe za∏atwianie przez Urzàd wnio-sków organizacji kombatanckich w sprawach uprawnieƒ, awansów i odznaczeƒ, na-tomiast uwa˝a, ˝e opieka socjalna i zdrowotna zagwarantowana kombatantomw Konstytucji Rzeczypospolitej i w ustawie z 24 stycznia 1991 roku o kombatan-tach oraz niektórych osobach b´dàcych ofiarami represji wojennych i okresu po-wojennego, mimo znaczàcych osiàgni´ç Urz´du w tym zakresie, wymaga dalszychstaraƒ w kierunku poprawy jej jakoÊci.

za Rad´ ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych

zast´pca przewodniczàcego RadyMarian KAZUBSKI


sady korzystania z us∏ug CentralnegoSzpitala Weteranów w ¸odzi.

Prezes CCzzeess∏∏aaww MMaarryysszzcczzaakk poinfor-mowa∏ o planowanych w maju br. obcho-dach 60-lecia dzia∏alnoÊci Stowarzysze-nia Polskich Kombatantów. Mówi∏o rozpocz´tej finansowej zbiórce wÊródkombatantów, ich rodzin i znajomychw ca∏ej Wielkiej Brytanii na rzecz po-szkodowanych i rodzin ofiar tragediiw Katowicach. Przypomnia∏, i˝ nale˝a∏o-by powróciç do idei budowy pomnikagen. W∏adys∏awa Sikorskiego w Warsza-wie oraz Muzeum Genera∏a. Poruszy∏tak˝e spraw´, która zbulwersowa∏a nie-dawno Êrodowiska kombatanckie w Wlk.Brytanii – emisji w TV Polonia 2 styczniabr. programu „Rewizja nadzwyczajna”Dariusza Baliszewskiego, w którym – ichzdaniem – postaç genera∏a W∏adys∏awaAndersa zosta∏a przedstawiona w spo-sób tendencyjny i skrajnie nierzetelny.

Prezes ZPW, gen. bryg. ZZbbiiggnniieeww ÂÂccii--bboorr--RRyyllsskkii, nawiàzujàc do ubieg∏orocz-nej inicjatywy zwo∏ania „okràg∏ego sto-∏u” kombatantów, która zakoƒczy∏a sińiepowodzeniem – ponownie zwróci∏ si´z apelem do wszystkich stowarzyszeƒ – o rozwa˝enie mo˝liwoÊci zwo∏aniaKongresu Weteranów, podsumowujàce-go dotychczasowà dzia∏alnoÊç stowarzy-szeƒ oraz etos kombatancki.

Ewa DUMIN

Chicago

Pami´ç o tamtych dniach musi trwaç

Znany jest ze swojej dzia∏alnoÊci wystawienniczej – jestorganizatorem wystaw, na których prezentuje foto-grafie Sylwestra „Krisa” Brauna, jednego z najbar-dziej znanych kronikarzy Powstania Warszawskiego. BBooggddaannHHoorroosszzoowwsskkii, uczestnik Powstania Warszawskiego, wystawiaje w Stanach Zjednoczonych i w Polsce. Stara si´ tak˝eo otwarcie w Muzeum Holocaustu w Waszyngtonie wystawyupami´tniajàcej heroicznà walk´ ˝o∏nierzy i mieszkaƒcówstolicy w 1944 r.

Mieszka w Chicago, dzia∏alnoÊcià wystawienniczà zajmujesi´ od wielu lat – organizowane przez niego ekspozycje poka-zywane by∏y dotàdw USA w stanach:Wisconsin, Indianai Illinois. PodkreÊla,˝e ma „(...) ogrom-ny sentyment doWarszawy. Tamprzecie˝ walczy∏emz okupantem nie-mieckim, bra∏emudzia∏ w PowstaniuWarszawskim. By-∏em w obozie, cu-dem uniknà∏emÊmierci. Uciek∏em,wróci∏em do kraju.Z wojskiem rosyj-skim wszed∏em doWarszawy. (...) Tawojna wygrawero-wana jest w mojejduszy. Ca∏e mojedoros∏e ˝ycie jest wspomnieniem tamtych tragicznych chwil.O wojnie trzeba wcià˝ mówiç. M∏ode pokolenie musi pami´-taç o wojennej gehennie Polaków.”*

Dzia∏alnoÊç Bogdana Horoszowskiego spotyka si´ z wiel-kim uznaniem i poparciem – otrzyma∏ wiele rekomendacji odwa˝nych instytucji i osób w USA i w Polsce, m.in. w∏adz Chi-cago, Âwiatowego Zwiàzku ˚o∏nierzy Armii Krajowej, Mu-zeum Powstania Warszawskiego. Za swojà dzia∏alnoÊç zosta∏uhonorowany „Medal of Merit” i wpisaniem do Ksi´gi Mia-sta Chicago.

W zesz∏ym roku odwiedzi∏ Polsk´ – bra∏ udzia∏ w uroczysto-Êciach zwiàzanych z 60. rocznicà zakoƒczenia II wojny Êwia-towej. GoÊci∏ równie˝ w Urz´dzie do Spraw Kombatantówi Osób Represjonowanych, gdzie minister JJaann TTuurrsskkii, kie-rownik Urz´du, 10 paêdziernika ub.r. za szczególne zas∏ugiw upami´tnianiu polskiego czynu zbrojnego uhonorowa∏ goMedalem „Pro Memoria”.

A. B.

PPooddcczzaass ppoobbyyttuu ww PPoollssccee,, ccóórrkkaa bbrryyttyyjjsskkiieejj kkrróólloowweejj EEll˝̋bbiieettyyIIII,, kkssii´́˝̋nniicczzkkaa AAnnnnaa zz∏∏oo˝̋yy∏∏aa wwiieenniieecc nnaa GGrroobbiiee NNiieezznnaanneeggoo˚̊oo∏∏nniieerrzzaa.. TTaamm ttee˝̋ zzaammiieennii∏∏aa kkiillkkaa zzddaaƒƒ zz pprrzzeeddssttaawwiicciieellaammiiSSttoowwaarrzzyysszzeenniiaa LLoottnniikkóóww PPoollsskkiicchh.. NNaasstt´́ppnniiee mm..iinn.. zzwwiieeddzzii--∏∏aa MMuuzzeeuumm PPoowwssttaanniiaa WWaarrsszzaawwsskkiieeggoo,, ggddzziiee ssppoottkkaa∏∏aa ssii´́zz lliicczznnàà ggrruuppàà ppoollsskkiicchh kkoommbbaattaannttóóww,, aa ttaakk˝̋ee nnaaddaa∏∏aa sskkwweerroo--wwii nnaa wwaarrsszzaawwsskkiieejj OOcchhoocciiee iimmii´́ SSuuee RRyyddeerr.. LLaaddyy SSuuee RRyyddeerr((11992233--22000000)) ppooddcczzaass IIII wwoojjnnyy ÊÊwwiiaattoowweejj ss∏∏uu˝̋yy∏∏aa ww sseekkccjjii ppooll--sskkiieejj ZZaarrzzààdduu OOppeerraaccjjii SSppeeccjjaallnnyycchh aarrmmiiii bbrryyttyyjjsskkiieejj.. PPoozznnaa--∏∏aa PPoollaakkóóww,, kkttóórrzzyy jjaakkoo „„cciicchhoocciieemmnnii”” sskkoocczzkkoowwiiee wwrraaccaallii ddookkrraajjuu,, bbyy ddzziiaa∏∏aaçç ww rruucchhuu ooppoorruu.. PPrrzzyyggoottoowwyywwaa∏∏aa ttrraannssppoorrttyyzzee zzrrzzuuttaammii ddllaa wwaallcczzààcceejj ww PPoowwssttaanniiuu WWaarrsszzaawwsskkiimm ssttoolliiccyy..CChhaarryyttaattyywwnnaa FFuunnddaaccjjaa SSuuee RRyyddeerr,, kkttóórreejj nnaazzwwaa ppoocchhooddzziioodd iimmiieenniiaa ii nnaazzwwiisskkaa jjeejj zzaa∏∏oo˝̋yycciieellkkii,, jjeesstt ffuunnddaaccjjàà mmii´́ddzzyynnaa--rrooddoowwàà ddzziiaa∏∏aajjààccàà oodd ppoonnaadd ppóó∏∏ wwiieekkuu.. ((EEDD))

Ksi´˝niczka Annaw Muzeum Powstania Warszawskiego

JJeejj KKssiiàà˝̋´́ccaa WWyyssookkooÊÊçç KKssii´́˝̋nniicczzkkaa AAnnnnaa by∏a goÊciemMuzeum Powstania Warszawskiego 2 lutego, podczas trzy-dniowej wizyty w Polsce. Zwiedzi∏a ekspozycj´, szczególnieinteresowa∏a si´ losami Polaków w latach okupacji, hitlerow-skim terrorem i rozmiarem zniszczeƒ Warszawy po upadkuPowstania.

Nast´pnie spotka∏a si´ z kombatantami – kilkudziesi´cio-ma uczestniczkami Powstania Warszawskiego oraz by∏ymi˝o∏nierzami Polskich Si∏ Zbrojnych na Zachodzie, z gen. MMii--cchhaa∏∏eemm GGuuttoowwsskkiimm na czele. Rozmawia∏a z ka˝dà z osób, za-dawa∏a wiele pytaƒ, z ogromnym zainteresowaniem s∏ucha∏arelacji z dzia∏alnoÊci konspiracyjnej i walk powstaƒczych,mi´dzy innymi JJaaddwwiiggii KKaacczzyyƒƒsskkiieejj – sanitariuszki SzarychSzeregów, matki Prezydenta RP oraz MMaarriiii SSttyyppuu∏∏kkoowwsskkiieejj----CChhoojjeecckkiieejj „„KKaammyy”” – uczestniczki zamachu na Kutscher´,w czasie Powstania ∏àczniczki i sanitariuszki na Woli i Starówce.

Ksi´˝niczka wpisa∏a si´ do ksi´gi pamiàtkowej Muzeum,a tak˝e odda∏a ho∏d poleg∏ym Powstaƒcom – z∏o˝y∏a wienieci zapali∏a znicz przed Murem Pami´ci w Parku WolnoÊci. To-warzyszy∏a jej osobista Êwita oraz Ambasador Zjednoczone-go Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Pó∏nocnej CChhaarrlleessCCrraawwffoorrdd CMG.

Ewa ZIÓ¸KOWSKA

Ksi´˝niczka Anna zapali∏a znicz przed dzwonem gen. Antoniego Chru-Êciela „Montera”

Bogdan Horoszowski zosta∏ udekorowanyprzez ministra Jana Turskiego Medalem „ProMemoria”

* „Pami´ç historyczna musi trwaç”, Dziennik Zwiàzkowy, Chicago,18-20.11.2005



Londyn, 15 stycznia 2006 r.

KKaazziimmiieerrzz MM.. UUjjaazzddoowwsskkiiMMiinniisstteerr KKuullttuurryy ii DDzziieeddzziiccttwwaa NNaarrooddoowweeggooMMiinniisstteerrssttwwoo KKuullttuurryy ii DDzziieeddzziiccttwwaa NNaarrooddoowweeggoo

WWiieellccee SSzzaannoowwnnyy PPaanniiee MMiinniissttrrzzee,, w Paƒskie rće kieruj´ list, w którym chc´ wyraziç g∏´bokie oburzenie sposobem potrak-

towania przez telewizj´ publicznà postaci mego m´˝a, W∏adys∏awa Andersa. W programie pt. „Rewizja nadzwyczajna” Dariusza Baliszewskiego emitowanym w Pro-

gramie 1 TVP i póêniej powtórzonym w TV Polonia w dniu 2 stycznia br. postaç genera∏abroni W∏adys∏awa Andersa przedstawiona by∏a w tendencyjny sposób. Osoby zaproszonedo studia wykorzysta∏y sytuacj´, by daç wyraz swoim osobistym odczuciom i emocjom – coda∏o wizj´ jednostronnà i skrajnie nierzetelnà. W programie pojawi∏y si´ niezweryfikowaneinsynuacje i oskar˝enia, o osobie genera∏a Andersa mówiono j´zykiem bulwarowej prasy.

Rozumiem, ˝e autorzy programu szukajà sensacji, by przyciàgnàç uwag´ widza – sà jed-nak granice, które wyznacza nie tylko poczucie przyzwoitoÊci, ale przede wszystkim prawo.

Nie uwa˝am, by wyszukiwanie taniej sensacji sz∏o w parze z misjà spo∏ecznà, jakà zobo-wiàzana jest realizowaç Telewizja Polska. Jako nadawca publiczny TVP powinna przywià-zywaç uwag´ do jakoÊci i poziomu merytorycznego oferowanych programów. Chcia∏abymwierzyç, ˝e intencjà Telewizji Polskiej jest, by by∏a ona postrzegana jako instytucja s∏u˝àcadobru spo∏ecznemu.

Irena R. ANDERSDo wiadomoÊci: (...) JJaann TTuurrsskkii – Kierownik Urz´du do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych(...)

Londyn, 2 lutego 2006 r.

PPaannddrr TToommaasszz PPiieettrrzzyykkoowwsskkiiWWoojjeewwooddaa ÂÂllààsskkii

SSzzaannoowwnnyy PPaanniiee WWoojjeewwooddoo!!

Federacja Âwiatowa Stowarzyszenia Polskich Kombatantów zrzeszajàca b. ˝o∏nierzy Pol-skich Si∏ Zbrojnych rozproszonych w ca∏ym Êwiecie w wyniku ja∏taƒskiej niesprawiedliwo-Êci, ∏àczy si´ w bólu ˝a∏oby narodowej ze spo∏eczeƒstwem polskim.

Tragedia w katowickim Centrum Wystawienniczym poruszy∏a bardzo g∏´boko nasze ser-ca i umys∏y. Na rće Pana Wojewody, przedstawiciela Rzàdu Rzeczypospolitej na ZiemiÂlàskiej, sk∏adamy wyrazy najserdeczniejszego ubolewania i wspó∏czucia osieroconym Ro-dzinom, modlàc si´ tak˝e goràco o ∏ask´ powrotu do zdrowia wszystkich rannych.

Zdajàc sobie spraw´, ˝e nic nie zdo∏a ukoiç bólu i smutku poszkodowanych jak i Rodzinofiar tragedii, pragniemy zjednoczyç si´ z Wami.

JednoczeÊnie wyra˝amy wielkie uznanie dla wszystkich s∏u˝b, które nios∏y pomoc uwi´-zionym w gruzach. Tragedia rozgrywa∏a si´ niemal na naszych oczach. Walka o ˝ycie ka˝de-go cz∏owieka, poÊpiech i oddanie w niesieniu pomocy, prawdziwy heroizm tkwiàcy w zwy-k∏ych ludziach, wyzwoli∏ si´ z serc Polaków. Panie Wojewodo! ByliÊmy i jesteÊmy z Wami!

Wraz ze s∏owami solidarnoÊci i pociechy chcemy tak˝e przynieÊç wsparcie materialne.Dlatego te˝ przeprowadzamy finansowà zbiórk´ wÊród kombatantów, ich rodzin i znajo-mych w ca∏ej Wielkiej Brytanii.

Prosimy Pana Wojewod´ o wskazanie celu, który najskuteczniej wesprze ofiary katastrofy.

Z wyrazami powa˝aniaCzes∏aw MARYSZCZAK

Przewodniczàcy Stowarzyszenia Polskich KombatantówFederacja Âwiatowa

orazMieczys∏aw S. JARKOWSKI

Prezes Stowarzyszenia Polskich KombatantówWielka Brytania

22 ppaaêêddzziieerrnniikkaa nnaa HHeelluu uroczyÊcie obchodzono 66. roczni-c´ zakoƒczenia obrony Rejonu Umocnionego Hel w 1939 r. W uroczystoÊci na cmentarzu komunalnymw Helu uczestniczyli m.in.: 11 ˝yjàcych Obroƒców Heluz woj. pomorskiego, przedstawiciele dowództwa Marynar-ki Wojennej RP, w∏adze Helu i Jastarni, prezes i sekretarzZarzàdu Wojewódzkiego ZB˚Z i OR WP w Gdaƒsku, cz∏on-kowie ZKRP i BWP, nauczyciele i m∏odzie˝ szkolna, pocztysztandarowe organizacji i stowarzyszeƒ. Dowódca 9 Flo-tylli Obrony Wybrze˝a, kontradmira∏ Czes∏aw Dyrcz przed-stawi∏ rys historyczny, zwiàzany z przygotowaniami dowojny obronnej oraz przebiegiem walk a˝ do jej zakoƒcze-nia. Msz´ Polowà odprawili: ks. kanonik kmdr por. Jan Ma-liszewski – kapelan 9 FOW oraz proboszcz miejscowej pa-rafii Czes∏aw Florentyn Nowak. Z kolei prezes Ko∏a nr 3 ZB˚Z i OR WP mjr Roman Malinowski, w okoliczno-Êciowym przemówieniu powiedzia∏ m.in.: Uhonorowaniepoleg∏ych i spoczywajàcych tu 31 Obroƒców Helu z 1939 r. zbiorowym tytu∏em „Honorowy Obywatel Mia-sta” (...) to ho∏d za odwag´, wol´ walki, m´stwo i bohater-stwo w nierównej walce prowadzonej o nienaruszalnoÊçgranic Polski i zachowanie polskoÊci tej ziemi. Przemówie-nia wyg∏osili tak˝e: Obroƒca Helu kmdr Julian Ochmani kmdr Zbigniew Kowalski. Nast´pnie ods∏oni´to i poÊwi´-cono odrestaurowany pomnik Obroƒców Helu. Obecni nauroczystoÊci Obroƒcy Helu otrzymali wyró˝nienia: od Do-wódcy 9 FOW medal pamiàtkowy wydany z okazji 40-le-cia Flotylli; od Zarzàdu G∏ównego ZB˚Z i OR WP dyplomhonorowy wydany z okazji 60. rocznicy zakoƒczenia IIwojny Êwiatowej. Uczestnicy uroczystoÊci z∏o˝yli wieƒcei wiàzanki kwiatów przed pomnikiem Obroƒców Helu i po-mnikiem ˝o∏nierzy IV Batalionu Korpusu Ochrony Pograni-cza „Hel”. Po obiedzie zorganizowanym w WojskowymZespole Wypoczynkowym „Jantar” odby∏o si´ spotkaniewspomnieniowe z przyby∏ymi Obroƒcami Helu i towarzy-szàcymi im osobami.

1100 ppaaêêddzziieerrnniikkaa ww BByyddggoosszzcczzyy, w Muzeum PomorskiegoOkr´gu Wojskowego odby∏a si´ uroczystoÊç patriotycznaz okazji 65. rocznicy powstania Batalionów Ch∏opskich.UroczystoÊç przed tablicà poÊwićonà ˝o∏nierzom Batalio-nów Ch∏opskich zorganizowali: Zarzàd Okr´gowy ZKRPi BWP wspólnie z Radà Okr´gowà Ârodowiska ˚o∏nierzyBatalionów Ch∏opskich. Referat okolicznoÊciowy wyg∏osi∏ppor. Stanis∏aw CieÊla, przewodniczàcy Rady Okr´gowejÂ˚BCh. Po cz´Êci oficjalnej w sali Muzeum POW odby∏osi´ spotkanie, podczas którego Medalem „Pro Memoria”uhonorowani zostali: Zofia Tabor i Marian Niedziela.



Z nades∏anej korespondencji

Uprawnieni do Êwiadczeƒ medycznych: – kkoommbbaattaannccii ii iinnnnee oossoobbyy uupprraawwnniioonnee

– na podstawie legitymacji kombatantalub zaÊwiadczenia wydanego przezUrzàd do Spraw Kombatantów i OsóbRepresjonowanych;

– iinnwwaalliiddzzii wwoojjeennnnii – na podstawie legity-macji inwalidy wojennego wydanej przezZUS;

– oossoobbyy rreepprreessjjoonnoowwaannee – na podstawielegitymacji osoby represjonowanejwydanej przez ZUS;

– wwddoowwyy // wwddoowwccyy ppoozzoossttaallii ppoo kkoommbbaattaann--ttaacchh ii iinnnnyycchh oossoobbaacchh uupprraawwnniioonnyycchh– posiadajàcy stosowne zaÊwiadczeniewydane przez Urzàd do Spraw Komba-tantów i Osób Represjonowanych.

Osoba ubiegajàca si´ o udzielenie Êwiad-czenia w CSzW winna przedstawiç: – dowód osobisty, – legitymacj´ kombatanta lub inwalidy wo-

jennego, osoby represjonowanej, – ewentualne skierowanie (wymagane tyl-

ko do leczenia szpitalnego), – wyniki badaƒ i informacje z przebiegu

dotychczasowego leczenia, w szczególno-Êci te warunkujàce przyjćie na leczeniew CSzW.

PPooddssttaawwoowwaa OOppiieekkaa ZZddrroowwoottnnaa– Êwiadczenia medyczne udzielane w ra-

mach podstawowej opieki zdrowotnejodbywajà si´ na ogólnych zasadach obo-wiàzujàcych ubezpieczonych w NFZ, tj.po wyborze lekarza oraz piel´gniarki po-przez wype∏nienie stosownych deklaracji;

Zasady przyj´ç w Centralnym Szpitalu – w przypadku nag∏ego pogorszenia sta-

nu zdrowia osoby przebywajàcej pozamiejscem zamieszkania, internistycznejpomocy medycznej udziela na terenieCentralnego Szpitala Weteranów Kon-sultant ds. Weteranów, a po godzinachpracy Konsultanta, lekarz POZ lub le-karz dy˝urny Izby Przyj´ç.

AAmmbbuullaattoorryyjjnnee lleecczznniiccttwwoo ssppeeccjjaalliissttyycczznnee– kombatanci, inwalidzi wojenni i osoby

represjonowane nie majà obowiàzkuposiadania skierowania do poradnispecjalistycznej;

– Êwiadczenia medyczne udzielane sà naogólnie przyj´tych zasadach pracy Ga-binetów Specjalistycznych – koniecznewczeÊniejsze uzgodnienie terminu wi-zyty za poÊrednictwem Rejestracji Spe-cjalistycznej.

LLeecczzeenniiee ssttoommaattoollooggiicczznnee– bez skierowania; – Êwiadczenia medyczne udzielane sà na

ogólnie przyj´tych zasadach pracy Ga-binetów Stomatologicznych – koniecz-ne wczeÊniejsze uzgodnienie terminuwizyty za poÊrednictwem RejestracjiStomatologicznej.

AAmmbbuullaattoorryyjjnnee LLeecczzeenniiee RReehhaabbiilliittaaccyyjjnnee– kombatanci, inwalidzi wojenni i osoby

represjonowane nie majà obowiàzkuposiadania skierowania do poradni re-habilitacji;

– Êwiadczenia medyczne udzielane sà na

ogólnie przyj´tych zasadach pracy Ga-binetów Specjalistycznych – koniecznewczeÊniejsze uzgodnienie terminu wi-zyty za poÊrednictwem Rejestracji Spe-cjalistycznej.

LLeecczzeenniiee SSzzppiittaallnnee– warunkiem przyjćia do Szpitala w try-

bie planowym jest posiadanie skiero-wania na leczenie szpitalne;

– leczenie szpitalne w trybie planowymodbywa si´ po uzgodnieniu terminuz osobà odpowiedzialnà za koordyna-cj´ przyj´ç w danym oddziale;

– pacjenci w stanach zagro˝enia ˝yciaprzyjmowani sà niezw∏ocznie.

Szpital realizuje Êwiadczenia w nast´pu-jàcych zakresach: lecznictwo szpitalne,ambulatoryjna opieka specjalistyczna, le-czenie psychiatryczne, rehabilitacja lecz-nicza, podstawowa opieka zdrowotna, le-czenie stomatologiczne.

WW rraammaacchh lleecczznniiccttwwaa sszzppiittaallnneeggoo nnaa--sstt´́ppuujjààccee ssppeeccjjaallnnooÊÊccii:: – ortopedia (tel. do sekretariatu Kliniki

– 042 6393511) – artroskopia (tel. do sekretariatu Klini-

ki – 042 6393539) – chirurgia r´ki (tel. do sekretariatu Kli-

niki – 042 6393535) – chirurgia ogólna, chirurgia klatki pier-

siowej, chirurgia onkologiczna (tel. dosekretariatu Kliniki – 042 6393521)

– urologia (tel. do sekretariatu Kliniki – 042 6393531)

– neurochirurgia (tel. do sekretariatu


Dyrektor CentralnegoSzpitala Weteranów, dr Leszek Markuszewski:

– Koncepcja Centralnego Szpitala Wetera-nów opiera si´ na nowoczesnym rozumieniuszpitala o takim charakterze, na wzór oÊrod-ków amerykaƒskich o rozbudowanej struktu-rze specjalnoÊci medycznych, dzi´ki czemumo˝liwe jest zapewnienie kompleksowejopieki osobom cierpiàcym cz´sto na wieleschorzeƒ jednoczeÊnie. Dzi´ki swojej struk-turze, przyjmujàc kombatantów i weteranów,Szpital jest gotów zwi´kszyç iloÊç udzielanychÊwiadczeƒ o 12 tysićy hospitalizacji orazo 100 tysićy porad w zakresie lecznictwaotwartego.

Powo∏anie Centralnego Szpitala Wetera-nów nie wymaga∏o dodatkowych Êrodków,b´dzie on finansowany g∏ównie ze sk∏adek

Dyrektor Uniwersyteckiego Szpitala Klinicz-nego dr Leszek Markuszewski prezentujekombatantom i pracownikom s∏u˝by zdrowiabaz´ diagnostyczno-klinicznà CentralnegoSzpitala Weteranów podczas spotkania z pre-zesami oraz przedstawicielami najwi´kszychzwiàzków i stowarzyszeƒ w kraju, zorganizo-wanego w Szpitalu 10 listopada ub.r.

* Fragment wywiadu opublikowanego w „Aspek-cie Polski”, grudzieƒ 2005 r., 12 (111)

ubezpieczeniowych, tyle ˝e sk∏adki te b´dàukierunkowane na konkretny cel. Ârodki b´-dà „sz∏y” za pacjentem-kombatantem. Nieb´dzie to zatem kolejny szpital dla uprzywile-

jowanych, b´dzie mia∏ charakter pomocowydla tej konkretnej grupy osób, która jak ˝ad-na inna tej pomocy potrzebuje. B´dzie to„ich” miejsce, szpital, w którym na pewno niezostanà odes∏ani z kwitkiem. Kombatanci za-wsze traktowali ten szpital jak swój, a my za-wsze udzielaliÊmy im Êwiadczeƒ w ramachobecnych skromnych mo˝liwoÊci naszej pla-cówki. By∏a to pomoc oparta na zasadachnieformalnych – zwyk∏ej ludzkiej ˝yczliwoÊcii szacunku dla Ich wieku. Nie mogliÊmy jed-nak doprowadzaç w ten sposób do wyd∏u˝a-nia si´ i tak ju˝ zbyt d∏ugich kolejek pacjen-tów regionalnych, dlatego z takà konsekwen-cjà walczyliÊmy o zinstytucjonalizowanieopieki lekarskiej nad kombatantami i powo-∏anie Centralnego Szpitala Weteranów.Wreszcie si´ uda∏o! (...)*


Kliniki – 042 6393551)– neurologia, rehabilitacja neurologiczna (tel. do sekretariatu Kli-

niki – 042 6393591) – okulistyka (tel. do sekretariatu Kliniki – 042 6393634) – otolaryngologia (tel. do sekretariatu Kliniki – 042 6393581) – choroby wewn´trzne (tel. do sekretariatu Kliniki – 042 6393571) – kardiologia interwencyjna, diabetologia (tel. do sekretariatu Kli-

niki – 042 6393563) – anestezjologia (tel. do sekretariatu Kliniki – 042 6393501) – rehabilitacja pourazowa (tel. do sekretariatu Kliniki – 042

6393696)

W ka˝dej Klinice wyznaczony jest lekarz – koordynator ds. wetera-nów. Rejestr pacjentów-weteranów prowadzà Sekretariaty Klinik. Kontakt z Izbà Przyj´ç: 042 6393424.

WW rraammaacchh aammbbuullaattoorryyjjnneejj ooppiieekkii ssppeeccjjaalliissttyycczznneejj pprrzzyyjjmmuujjàà nnaasstt´́--ppuujjààccee ppoorraaddnniiee: alergologiczna, chirurgii endokrynologicznej, chi-rurgii ogólnej, chirurgii klatki piersiowej, chirurgii r´ki, chorób me-tabolicznych, chorób p∏uc i gruêlicy, dermatologiczno-wenerolo-giczna, diabetologiczna, endokrynologiczna, foniatryczna, gastro-logiczna, ginekologiczno-po∏o˝nicza, kardiologiczna, kardiologiiinterwencyjnej i Poradnia Kontroli Rozruszników, laryngologiczna,leczenia bólu, leczenia osteoporozy, nefrologiczna, neurochirur-giczna, neurologiczna, okulistyczna, okulistyczna leczenia jaskry,onkologiczna, ortopedyczna, chirurgii twarzowo-szcz´kowej, reu-matologiczna, urologiczna, a tak˝e poradnie: psychologiczna, zdro-wia psychicznego oraz rehabilitacji.

*UUmmaawwiiaanniiee wwiizzyytt ddoo wwsszzyyssttkkiicchh wwww.. ppoorraaddnnii:: Rejestracja Specjalistyczna – osobiÊcie poniedzia∏ek – piàtek 7:30 – 17:00 lub telefonicznie poniedzia∏ek – piàtek 8:00 – 16:00, tel. 0426393422, 042 6373449. W ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej: Gabinet Przyj´çWeteranów – poniedzia∏ek – piàtek 8:30 – 11:00.

ÂÂwwiiaaddcczzeenniiaa ssttoommaattoollooggiicczznnee zz zzaakkrreessuu: stomatologii zachowaw-czej, chirurgii stomatologicznej, protetyki, ortodoncji. Umawianiewizyt: Rejestracja Stomatologiczna – poniedzia∏ek – piàtek 7:30 – 18:00, tel. 042 6393599.

*ÂÂwwiiaaddcczzeenniiaa ddiiaaggnnoossttyycczznnee zz nnaasstt´́ppuujjààccyycchh zzaakkrreessóóww: radiologiaklasyczna, tomografia komputerowa, ultrasonografia, w tym tak˝eultrasonografia dopplerowska, medycyna nuklearna, densytome-tria, badania elektrofizjologiczne, echokardiografia, elektrokardio-graficzne próby wysi∏kowe, Holter EKG, Holter ciÊnieniowy/ABPM/, koronarografia, koronaroplastyka, elektromiografia, en-cefalografia, endoskopia, badania s∏uchu, diagnostyka laboratoryj-na, patomorfologia, litotrypsja.

Ww. Êwiadczenia b´dà udzielane po okazaniu skierowania nadane badania.

Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zak∏adu Opieki ZdrowotnejUniwersytecki Szpital Kliniczny nr 2im. Wojskowej Akademii Medycznej

Uniwersytetu Medycznego w ¸odzi– Centralny Szpital Weteranów

dr n. med. Leszek MARKUSZEWSKI

Posiedzenie Zespo∏u Doradczego do Spraw OpiekiZdrowotnej i Socjalnej nad Kombatantami

Problemy zdrowia kombatantów sà pierwszoplanowe

7lutego br. w siedzibie Urz´du do Spraw Kombatantówi Osób Represjonowanych odby∏o si´ posiedzenie Zespo∏uDoradczego do Spraw Opieki Zdrowotnej i Socjalnej nadKombatantami poÊwićone omówieniu kluczowych problemówopieki zdrowotnej nad kombatantami. Na posiedzenie przybylistali cz∏onkowie zespo∏u, przedstawiciele nast´pujàcych stowa-rzyszeƒ i zwiàzków kombatanckich: Krajowego Zwiàzku by∏ychWi´êniów Politycznych Hitlerowskich Wi´zieƒ i Obozów Kon-centracyjnych, Stowarzyszenia Szarych Szeregów, Zwiàzku In-walidów Wojennych RP, Zwiàzków Kombatantów Rzeczpospo-litej Polskiej i By∏ych Wi´êniów Politycznych, Zwiàzku ˚o∏nie-rzy Narodowych Si∏ Zbrojnych, Ogólnopolskiego Zwiàzku ˚o∏-nierzy Batalionów Ch∏opskich, Zwiàzku Sybiraków, Âwiatowe-go Zwiàzku ˚o∏nierzy Armii Krajowej, OgólnopolskiegoZwiàzku ˚o∏nierzy Armii Krajowej, Stowarzyszenia PolskichKombatantów w Kraju oraz Zwiàzku Wi´êniów PolitycznychOkresu Stalinowskiego.

W naradzie udzia∏ wzià∏ kierownik Urz´du do Spraw Kom-batantów i Osób Represjonowanych, minister JJaann TTuurrsskkii, którypoinformowa∏ zebranych o zasadach, jakimi dotychczas kiero-wa∏ si´ Urzàd w dà˝eniu do zagwarantowania kombatanckiemuÊrodowisku adekwatnej do potrzeb opieki zdrowotnej i pomocysocjalnej. Minister Jan Turski z∏o˝y∏ jednoczeÊnie podzi´kowa-nia cz∏onkom Zespo∏u za ich wieloletnià, aktywnà wspó∏prac´z Urz´dem.

Prowadzàcy posiedzenie, dyrektor Departamentu Stowarzy-szeƒ i Spraw Socjalnych KKrrzzyysszzttooff SSkkoolliimmoowwsskkii, omówi∏ proble-matyk´ modelu s∏u˝by zdrowia, pomocy spo∏ecznej dla komba-tantów. PodkreÊli∏ wag´ spotkania z ministrem zdrowia ZZbbii--ggnniieewweemm RReelliiggàà, poÊwićonego sprawom opieki zdrowotnejnad Êrodowiskiem kombatanckim i jego stanowisko wyra˝ones∏owami: problemy zdrowia kombatantów sà problemem pierw-szoplanowym, znajdujàcym si´ w centrum zainteresowania re-sortu zdrowia. Dyrektor Krzysztof Skolimowski przedstawi∏ ze-branym zasady pracy Centralnego Szpitala Weteranów w ¸odzi.Poinformowa∏ tak˝e o nowo otwartej Przychodni dla Komba-tantów przy ul. Litewskiej 11 w Warszawie. Na zakoƒczenie – zaznaczy∏ koniecznoÊç objćia Êrodowiska kombatanckiegope∏niejszà, przemyÊlanà opiekà (m.in. w zakresie s∏u˝by zdro-wia) przez samorzàdy terenowe, w tym gminy, powiaty i woje-wództwa.

Tematyka zdrowia kombatantów i opieki zdrowotnej wywo-∏a∏a zrozumia∏e zainteresowanie i dyskusj´ uczestników narady.Szczególnà uwag´ zwrócono na kwesti´ nowych zasad funkcjo-nowania Domów Pomocy Spo∏ecznej, dzia∏alnoÊci sanatoriów(kwestie odp∏atnoÊci i czasu oczekiwania na turnus), nieprze-strzegania zapisu o pierwszeƒstwie przyj´ç kombatantów do le-karza pierwszego kontaktu oraz przyj´ç przez lekarzy specjali-stów bez skierowania.

Katarzyna KWIATKOWSKAWydzia∏ Spraw Socjalnych i Zdrowotnych


Weteranów

Ciàg dalszy ze str. 7

1122 ppaaêêddzziieerrnniikkaa ppoodd LLeenniinnoo odby∏y si´ uroczyste obchody62. rocznicy bitwy, w której udzia∏ bra∏a 1 Dywizja im. Ta-deusza KoÊciuszki. Na uroczystoÊci, jak co roku, wyjecha-∏a polska delegacja, z licznym udzia∏em m∏odzie˝y. Obcho-dy zorganizowane przy wspó∏udziale Konwentu Porozu-mienia Polsko-Rosyjsko-Bia∏oruskiego rozpocz´∏a MszaÊw. na cmentarzu, na którym spoczywajà prochy pole-g∏ych w bitwie Polaków. W obchodach uczestniczyli przed-stawiciele miejscowych w∏adz, polskich organizacji spo-∏ecznych oraz polscy weterani.

1144 ppaaêêddzziieerrnniikkaa ww WWaarrsszzaawwiiee na Zamku Królewskim odby-∏o si´ spotkanie, zorganizowane przez Stowarzyszenie Bu-dowy Pomnika Tadeusza KoÊciuszki z prezesem prof. Ma-rianem M. Drozdowskim, dla przypomnienia 188. rocznicyÊmierci Naczelnika. W programie spotkania znalaz∏ si´ po-kaz filmu Zbigniewa Kowalskiego „Siedemnastu wspania-∏ych”, poÊwićonego amerykaƒskiej eskadrze lotniczej im.T. KoÊciuszki, wspomagajàcej armi´ polskà w latach1919-1920. Nast´pnie poinformowano te˝ zebranycho stanie przygotowaƒ do budowy pomnika Naczelnikaw Warszawie oraz do Roku KoÊciuszkowskiego 2006w Polsce, na Bia∏orusi i w Stanach Zjednoczonych.

1166 ppaaêêddzziieerrnniikkaa ww KKoossssoowwiiee, w koÊciele parafialnym od-by∏a si´ uroczystoÊç patriotyczna, zorganizowana przezÂwiatowy Zwiàzek ˚o∏nierzy Armii Krajowej Okr´g Kielce,Ko∏o W∏oszczowa – poÊwićona 61. rocznicy bitwy, sto-czonej przez oddzia∏y AK na tym terenie w dniach 26-31paêdziernika 1944 r. W ciàgu pićiu dni walk Niemcy u˝yliprzeciw partyzantom czo∏gi i samoloty Partyzanci wzi´li doniewoli 99 jeƒców niemieckich i zdobyli 3 wozy bronii amunicji oraz moêdzierz 81 mm. W uroczystoÊci upa-mi´tniajàcej to wydarzenie wzi´li udzia∏ przedstawicielew∏adz wojewódzkich, powiatowych i gminnych, komba-tanci, poczty sztandarowe i m∏odzie˝ szkolna. Msz´ Êw.poprowadzi∏ ks. proboszcz Andrzej ̊ uber, a homili´ wyg∏o-si∏ ks. por. Witold Stolarczyk, kap∏an AK w czasie okupacjihitlerowskiej. Po Mszy Êw. wrćzono dwóm kombatantomOdznaki Zarzàdu Wojewódzkiego ÂZ˚AK. PrzemówienieokolicznoÊciowe wyg∏osi∏ Zbigniew Zieliƒski, by∏y ˝o∏nierz74 Pu∏ku AK na tym terenie i by∏y kierownik UdSKiOR.

1199--2222 ppaaêêddzziieerrnniikkaa odby∏ si´ XLV Centralny Zlot M∏odzie˝y„Palmiry 2005”, poÊwićony 60. rocznicy zakoƒczenia II wojny Êwiatowej. Organizatorem by∏o Polskie Towarzy-stwo Turystyczno-Krajoznawcze, udzia∏ w uroczysto-Êciach wzi´∏y delegacje organizacji kombatanckich i ka-deckich. Zlot rozpoczà∏ si´ w Studziankach Pancernych,a zakoƒczy∏ przejÊciem uczestników na cmentarz w Palmi-rach, gdzie odby∏ si´ Apel Poleg∏ych i z∏o˝ono wieƒcew Mauzoleum.

2244 ppaaêêddzziieerrnniikkaa ww WWaarrsszzaawwiiee odby∏ si´ „VI Wieczór Dobro-czynny w Teatrze Polskim”, zorganizowany przez Stowa-rzyszenie „Wspólnota Polska”, ZHR i Towarzystwo Mi∏o-

Êników Wo∏ynia i Polesia. GoÊciem honorowym wieczoruby∏ prof. Andrzej Stelmachowski, prezes Stowarzyszenia„Wspólnota Polska”. W programie znalaz∏y si´ m.in.: pre-zentacja reporta˝u Ewy Szakalickiej „Tu si´ koƒczà tory”,zrealizowanego w 60. rocznic´ wysiedlenia ludnoÊci pol-skiej z Kresów; wyst´p Chóru ˚o∏nierzy Armii Krajowej„Nowogródzkie Or∏y” w 20. rocznic´ dzia∏alnoÊci oraz wy-st´py m∏odzie˝y polskiej z Kresów i z zagranicy. Podczasimprezy odby∏a si´ równie˝ kwesta na rzecz pomocy dlarepresjonowanych Polaków na Bia∏orusi.

2277 ppaaêêddzziieerrnniikkaa ww WWaa∏∏bbrrzzyycchhuu, w Szkole Podstawowej nr 30 im. Armii Krajowej odby∏o si´ uroczyste wrćzenieMedali „Pro Memoria”. Po poÊwićeniu Medali przez bp.Êwidnickiego, ks. prof. Ignacego Deca – jednym Medalemodznaczono sztandar Szko∏y, zaÊ drugi zosta∏ wrćzonydyrektorce Szko∏y Marcie Chruszcz-PrzyÊlewicz. Nast´pnemedale zosta∏y wrćzone przez mjr. Andrzeja Sow´ z WKUw Âwidnicy cz∏onkom Niezale˝nego Ruchu KombatantówArmii Krajowej: Tadeuszowi Ba∏azemu, Zdzis∏awowi Bu-˝antowiczowi, Wojciechowi Czerwiƒskiemu, RudolfowiDiugowi, Bronis∏awowi Glapiakowi, Henryce Jureckiej,Czes∏awowi Ko∏odziejczykowi, Krystynie M∏odejowskiej--Szwaja, Januszowi Nejmanowi, Irenie PrzyÊlewicz, Urszu-li Szeles, Krystynie Zygier. W uroczystoÊci uczestniczyliprzedstawiciele Urz´du Miasta, samorzàdu, organizacjispo∏ecznych i dyrektorzy szkó∏ oraz uczniowie i ich rodzi-ce.

3300 ppaaêêddzziieerrnniikkaa ww WWaarrsszzaawwiiee, w koÊciele drewnianym nacmentarzu Bródnowskim odprawiona zosta∏a Msza Êw. za˝o∏nierzy Polskiego Paƒstwa Podziemnego straconychw latach 1944-1956. Po Mszy Êw. uczestnicy udali si´ dokwatery 45 N, najwi´kszej zbiorowej mogi∏y. Tam zebralisi´ pod spalonym masztem, pod którym 15 paêdziernikawiceprezes Spo∏ecznego Komitetu „Pami´ç i Trwanie” – Lucjan Bernaciak znalaz∏ zniszczone wiàzania metalowei nadpalonà, sprofanowanà polskà flag´.

66--77 lliissttooppaaddaa ww LLuubblliinniiee, pod patronatem prezydenta mia-sta Andrzeja Pruszkowskiego, organizacje, stowarzysze-nia i zwiàzki kombatanckie – jak co roku – zorganizowa∏yZaduszki Kresowe. 6 listopada odby∏a si´ Msza Êw. w ko-Êciele oo. Dominikanów w intencji Rodaków poleg∏ychw obronie Kresów Wschodnich RP, zamordowanychw Katyniu, Miednoje i Charkowie, na Wo∏yniu, w Ponarachi na terenach woj.: lwowskiego, stanis∏awowskiego, tarno-polskiego; zmar∏ych w sowieckich ∏agrach, na Syberii,w Kazachstanie. Po Mszy Êw. z∏o˝ono kwiaty i zapalonoznicze przed Tablicà Ponarskà w bocznej nawie koÊcio∏a.7 listopada w Trybunale Koronnym odby∏ si´ wieczór po-ezji, wspomnieƒ i koncert muzyki polskiej. Poezj´ patrio-tycznà recytowa∏ Ludwik Paczyƒski z teatru lubelskiego.Wspomnienie o wileƒskich Ponarach wyg∏osi∏a Helena Gu-lanowska, o tragedii profesorów wy˝szych uczelni Lwowaw 1941 roku – Andrzej Micha∏owski. Wspomnienie o Pio-trze Horbowskim-Zaranku, za∏o˝ycielu Towarzystwa Przy-jació∏ Grodna i Wilna – Eugeniusz Markowski, zaÊ LeonPopek mówi∏ o cmentarzach na Wo∏yniu.

88 lliissttooppaaddaa ww CChhrrzzaannoowwiiee odby∏a si´ konferencja z okazjiNarodowego Âwi´ta Niepodleg∏oÊci, zorganizowana przezstarost´ Chrzanowa przy udziale I Liceum Ogólnokszta∏cà-cego im. S. Staszica, z udzia∏em kombatantów z ZKRPi BWP. Przed spotkaniem jedenastu weteranom wrćzonomedale i dyplomy Wojny Obronnej 1939 r. Podczas konfe-rencji sekretarz Zarzàdu Okr´gu ZKRP i BWP kpt. Zenon Pi-kulski opowiedzia∏ m∏odzie˝y o swoim pobycie na Sybirzeoraz o szlaku bojowym od Lenino do Berlina.

99 lliissttooppaaddaa ww DD´́bbiiccyy, w Szkole Podstawowej nr 12 im. Ar-mii Krajowej zorganizowano uroczystoÊç patriotycznà,podczas której poÊwićono Krzy˝ Armii Krajowej oraz od-s∏oni´to i poÊwićono tablic´ pamići dowódców obwodui placówki AK i BCh Obwód D´bica. Na spotkanie, zorga-nizowane staraniem nauczycieli, wychowawców i uczniówSP nr 12, przyby∏y liczne delegacje w∏adz samorzàdo-wych, organizacji kombatanckich i lokalna spo∏ecznoÊç.PoÊwićenia Krzy˝a Armii Krajowej, b´dàcego replikàkrzy˝a ustawionego na Ka∏u˝ówce – miejscu bitwy sto-czonej 24 sierpnia 1944 r. w ramach akcji „Burza” – doko-na∏ honorowy kapelan 5 Pu∏ku Strzelców Konnych ArmiiKrajowej, ks. pra∏at Stanis∏aw Fio∏ek.

99 lliissttooppaaddaa wwee WWrroocc∏∏aawwiiuu, z inicjatywy pe∏nomocnika wo-jewody ds. kombatantów i osób represjonowanych Jerze-go Walewskiego, odby∏o si´ spotkanie ust´pujàcego zestanowiska wojewody dolnoÊlàskiego Stanis∏awa ¸opa-towskiego z DolnoÊlàskà Radà Kombatantów. Podczasspotkania wojewoda podzi´kowa∏ za dobrà i owocnàwspó∏prac´, cz∏onkowie Rady zaÊ – za wk∏ad i zaanga˝o-wanie w organizacj´ obchodów rocznic, m. in. 60. roczni-cy zakoƒczenia II wojny Êwiatowej, 65. rocznicy ZbrodniKatyƒskiej, Dnia Weterana, Dnia Sybiraka, za udzia∏ w wie-lu imprezach i kombatanckich uroczystoÊciach i in. PrezesZO ZIW RP Czes∏aw D∏ugosz wrćzy∏ wojewodzie St. ¸o-patowskiemu Medal NIKE, przyznany przez Zarzàd G∏ów-ny za wzorowà wspó∏prac´.

1100 lliissttooppaaddaa ww BBiiaa∏∏eejj PPooddllaasskkiieejj zorganizowano spotkaniez okazji 87. rocznicy odzyskania niepodleg∏oÊci. Przygoto-wa∏ je Zarzàd Ko∏a Âwiatowego Zwiàzku ˚o∏nierzy ArmiiKrajowej przy wspó∏udziale WKU i Zarzàdu RejonowegoZwiàzku By∏ych ˚o∏nierzy Zawodowych i Oficerów Rezer-wy Wojska Polskiego. UroczystoÊci poprzedzi∏a Msza Êw.za Ojczyzn´ w koÊciele p. w. NNMP. Oprócz przedstawicie-li w∏adz samorzàdowych, w spotkaniu uczestniczyli kom-batanci II wojny Êwiatowej i weterani wojskowej powojen-nej s∏u˝by czynnej. Podczas uroczystoÊci przekazano sta-roÊcie bialskiemu upominek od Departamentu Wychowa-nia i Promocji ObronnoÊci Ministerstwa Obrony Narodowejw formie wydawnictwa „Wojsko Polskie w II wojnie Êwia-towej”. Nagrod´ wrćzyli p∏k Mieczys∏aw Matusiak i por.Boles∏aw ¸ugowski. UroczystoÊci patriotyczne by∏y tak˝eokazjà do wrćzenia awansów na wy˝szy stopieƒ wojsko-wy, Medalu „Pro Memoria” i dyplomów.

1100 lliissttooppaaddaa ww WWoo∏∏cczzyynniiee odby∏y si´ obchody Narodowe-go Âwi´ta Niepodleg∏oÊci po∏àczone z ods∏onićiem po-mnika. UroczystoÊç rozpocz´∏a si´ Mszà Êw., którà cele-browa∏ ks. kardyna∏ Henryk Gulbinowicz. GospodarzamiuroczystoÊci byli: Zwiàzek Kombatantów RP i BWP w Wo∏-czynie oraz burmistrz Wo∏czyna Jan Leszek Wiàcek. PoMszy Êw. i przejÊciu ulicami Wo∏czyna do miejsca ods∏o-nićia obelisku odegrany zosta∏ hymn Polski. Nast´pnie ze-branych goÊci przywita∏ dyrektor OÊrodka Kultury w Wo∏-czynie Rafa∏ Neugebauer. Ods∏onićia obelisku dokonali:marsza∏ek woj. opolskiego Grzegorz Kubat, burmistrz Wo∏-czyna Jan Leszek Wiàcek oraz prezes ZKRP i BWP w Wo∏-czynie – por. Tadeusz Rudnicki. Odczytania aktu erekcyjne-go tablicy upami´tniajàcej 60. rocznic´ zakoƒczenia II woj-ny Êwiatowej – dokona∏ sekretarz Ko∏a ZKRP i BWP por.Bronis∏aw Zab∏ocki. Tablic´ poÊwići∏ ks. kard. H. Gulbino-wicz. Podczas uroczystoÊci z∏o˝ono wieƒce i wiàzankiprzed pomnikiem. Wrćzono tak˝e Medale „Pro Memoria”.



Centralne uroczystoÊci obchodówrocznicy Powstania Styczniowe-go odby∏y si´ w Warszawie,przed pomnikiem – Krzy˝em Romual-da Traugutta w parku jego imienia; przyBramie Straceƒ Cytadeli Warszawskiejoraz w Muzeum Niepodleg∏oÊci w War-szawie. Organizatorami by∏y: Dowódz-two Wojsk Làdowych, Muzeum Nie-podleg∏oÊci, Muzeum X Pawilonu Cyta-deli Warszawskiej, Stowarzyszenie Sza-rych Szeregów, Stowarzyszenie Pol-skich Kombatantów Obroƒców Ojczy-zny oraz Stowarzyszenie Polskich Arty-stów Muzyków.

Zap∏onà∏ znicz przy Bramie Straceƒ CytadeliWarszawskiej

Fot. Departament Wychowaniai Promocji ObronnoÊciMinisterstwa Obrony Narodowej

Warszawa

W rocznic´ wielkiego zrywu niepodleg∏oÊciowego

Przed pomnikiem – Krzy˝em Romu-alda Traugutta, straconego 5 sierpnia1864 r. na stoku Cytadeli ostatniegodyktatora Powstania Styczniowego – przedstawiciele w∏adz stolicy, RadyWarszawy i Dzielnicy ÂródmieÊcie z∏o-˝yli wieƒce i wiàzanki kwiatów oraz za-palili znicze. W uroczystoÊci uczestni-czyli równie˝ przedstawiciele Stowarzy-szenia Szarych Szeregów, ÂwiatowegoZwiàzku ˚o∏nierzy Armii Krajowej,harcerze oraz delegacje zwiàzków rze-mieÊlniczych i artystycznych.

UroczystoÊç o podobnym charakterzemia∏a miejsce tak˝e przy Bramie Stra-ceƒ w Cytadeli Warszawskiej. Równie˝22 stycznia w po∏udnie, w koÊciele Êw.Katarzyny odprawiona zosta∏a Msza Êw.w intencji Ojczyzny.

Oprac. A. B.

Kraków

Ku czci PowstaƒcówStyczniowych

Zwiàzek Inwalidów WojennychRP Oddzia∏ w Krakowie odponad 20 lat czci pami´ç po-wstaƒców styczniowych w ka˝dà kolej-nà rocznic´ wybuchu Powstania. Rów-nie˝ i w tym roku, mimo siarczystegomrozu, 24 stycznia przy grobach po-wstaƒców na Cmentarzu Rakowickimspotkali si´ inwalidzi wojenni, komba-tanci, m∏odzie˝ szkolna, przedstawi-ciele wojewody ma∏opolskiego i mar-sza∏ka woj. ma∏opolskiego, by zapaliçznicze, z∏o˝yç kwiaty i wys∏uchaç prze-mówienia prezesa Zarzàdu Okr´go-wego ZIW RP w Krakowie, AAnnttoonniiee--ggoo FFuuggllaa.

Krakowscy inwalidzi wojenni majàszczególny powód, aby czciç pami´çweteranów Powstania Styczniowego.W budynku, w którym mieÊci si´ Za-rzàd Okr´gowy i 3 dzielnicowe Od-dzia∏y ZIW RP, w latach 1901-1922mieÊci∏o si´ Przytulisko WeteranówPowstania Styczniowego, w którymprzebywa∏o kilkudziesićiu by∏ych po-wstaƒców. Gdy w 1922 r. pozosta∏oich ju˝ niewielu, przekazali budynekprzy ul. Biskupiej Skarbowi Paƒstwaz przeznaczeniem dla inwalidów wo-jennych Wojsk Polskich z WielkiejWojny Âwiatowej i wojen póêniej-szych.

Z wdzićznoÊci za to Zarzàd Okr´-gowy ZIW RP w Krakowie urzàdzi∏w budynku Izb´ Pamići PowstaniaStyczniowego im. Êw. – inwalidy wo-jennego, malarza i cz∏owieka wielkie-go serca, Brata Alberta niosàcego po-moc ubogim. To ma∏e muzeum posia-da szereg cennych, oryginalnych pa-miàtek z Powstania Styczniowego1863-1864 i jest odwiedzane g∏ównieprzez m∏odzie˝ szkolnà i wojskowych.

Antoni FUGIELPrezes ZO ZIW RP w Krakowie


143. rocznica Powstania Styczniowego

22 stycznia br. min´∏a 143. rocznica wybuchu Powstania Stycz-niowego – najd∏u˝ej trwajàcego polskiego zrywu niepodleg∏o-Êciowego XIX w. Z tej okazji w miejscach pamići w ca∏ym kra-ju odby∏y si´ uroczystoÊci patriotyczne dla uczczenia walczà-cych i poleg∏ych niemal pó∏tora wieku temu powstaƒców.

Krzy˝ Romualda Traugutta

Delegacje z∏o˝y∏y wieƒce przed Krzy˝em Ro-mualda Traugutta

Jeszcze przed uroczystoÊcià Sybira-cy i mieszkaƒcy stolicy sk∏adali wià-zanki kwiatów i zapalali zniczeprzed pomnikiem, a tak˝e przy podk∏a-dach z nazwami miejsc na Wschodzie,w których byli, i w których zgin´li ichnajbli˝si.

UroczystoÊç, zorganizowana przezZwiàzek Sybiraków, rozpocz´∏a si´„Hymnem Sybiraków” – jej uczestnicyodÊpiewali go, trzymajàc si´ za rćei wspominajàc losy w∏asne i bliskich, de-portowanych na „Nieludzkà Ziemi´”.

OkolicznoÊciowe przemówienie wy-g∏osi∏ RRyysszzaarrdd PPiioottrroowwsskkii, prezes Od-dzia∏u Warszawskiego Zwiàzku Sybira-ków. Powiedzia∏ on m.in.: – To, co nasspotka∏o, nazwaç mo˝na wspó∏czesnymtargiem niewolników, bo po przyjeêdziena miejsce wybierano nas, jak niewolni-

Przed Pomnikiem Poleg∏ym i Pomordowanym na Wschodzie, 10 lutego br. spotkali si´ cz∏onkowie organizacji sybirackich, byuczciç kolejnà rocznic´ pierwszej masowej deportacji w g∏àb ZSRR.

Warszawa

Polski trakt znaczy∏ybezimienne krzy˝e...

ElblàgModlono si´ za Ojczyzn´ i Golgot´ Wschodu

WElblàgu Zarzàd Oddzia∏u Zwiàzku Sybiraków postanowi∏uczciç i upami´tniç rocznic´ pierwszej deportacji. Z tejokazji odby∏a si´ uroczysta Msza Êw. w koÊciele p.w. Êw. Rafa∏aKalinowskiego, Patrona Sybiraków, po której Sybiracy spotkalisi´ u proboszcza parafii, ks. WWoojjcciieecchhaa ZZwwoolliicckkiieeggoo. Modlono

si´ za Ojczyzní Golgot´ Wschodu.

Przed Krzy˝emKatyƒskim, na cmen-tarzu komunalnymdelegacja Sybirakówz∏o˝y∏a kwiaty i zapa-li∏a znicze, a w sie-dzibie Zarzàdu Od-dzia∏u odby∏o si´spotkanie Sybira-ków – Êwiadków

tamtych wydarzeƒ z przedstawicielami mediów.

Teodor MONGIA¸¸O

LublinNasza Pami´ç

5lutego br., w kaplicy koÊcio∏a garnizonowego w Lublinie, kape-lan Sybiraków ks. JJaannuusszz KKaanniiaa odprawi∏ Msz´ Êw., w której po-leciliÊmy dusze naszych zmar∏ych.

Od 6 lat Sybiracy zrzeszeni w Lubelskim Oddziale Zwiàzku Sybi-raków co roku o godzinie 10 spotykajà si´ przy pomniku Matki Sy-biraczki.

Spotkanie rozpo-czyna wys∏uchaniehymnu Sybiraków,który zawsze wywo∏ujeogromne wzruszenie,sk∏adamy kwiaty, za-palamy znicze w krót-kiej modlitwie „Wiecz-ne odpoczywanie” si´gamy pamićià do naszych Matek.

W uroczystoÊci rocznicowej przy pomniku Matki Sybiraczkiuczestniczyli przedstawiciele ˚o∏nierzy Oddzia∏u PartyzanckiegoAK „Szarugi” oraz przedstawiciele Zwiàzku Pi∏sudczyków – Od-dzia∏ w Lublinie. Do∏àczajà do nas mieszkaƒcy Lublina.

– Co roku spotykamy si´, aby uroniç ∏z´, wspominajàc o naszymtragicznym dzieciƒstwie – mówi KKrryyssttyynnaa MMaatteeuusszzuukk, wiceprze-wodniczàca Zwiàzku Sybiraków w Lublinie, która na „NieludzkiejZiemi” sp´dzi∏a 6 lat.

K. M.


66. rocznica pierwszej masowej deportacjiludnoÊci polskiej w g∏àb ZSRR

ków – kto do jakiego trafi ko∏chozu. (...)MyÊmy to wszystko prze˝yli dzi´ki na-szym Matkom, którym winniÊmy w tymdniu szczególny ho∏d. Bo to dzi´ki nimmo˝emy dziÊ Êpiewaç wspólnie „HymnSybiraków”.

Nast´pnie delegacje: w∏adz stolicyz komisarzem Warszawy MMiirrooss∏∏aawweemmKKoocchhaallsskkiimm, Zwiàzku Sybiraków i in-nych organizacji z∏o˝y∏y wieƒce przedPomnikiem Poleg∏ym i Pomordowanymna Wschodzie. UroczystoÊç zakoƒczy∏aodegrana przez wojskowego tr´bacza„Cisza”.

WÊród uczestników uroczystoÊci by∏m.in. najstarszy cz∏onek ÂrodowiskaBorowiczan, 90-letni CCzzeess∏∏aaww WWeerrnniicckkiips. „Czech”, by∏y ˝o∏nierz Armii Krajo-wej w obwodzie Soko∏ów Podlaski „S´p– Proso”, wi´zieƒ ∏agru Borowicze 270.

A.B.

Przed pomnikiem Matki SybiraczkiFot. Jan Adolf Urnia˝

Fot. Ewa Dumin

Fot. Ewa Dumin

Fot. Ewa DuminDelegacje, m.in. Urz´du do Spraw Kombatan-tów i Osób Represjonowanych, z∏o˝y∏y wieƒce

Pomnik Poleg∏ym i Pomordowanym na Wscho-dzie

Przedstawiciele Zarzàdu Oddzia∏u: sekretarzJerzy Skorynkiewicz, cz∏onek Zwiàzku Micha∏Wo∏oszczak i prezes Teodor Mongia∏∏o – sk∏a-dajà kwiaty przed Krzy˝em Katyƒskim

PabianiceW intencji zmar∏ychi w podziće za powrót do Kraju

UroczystoÊç w niedziel´ 12 lutegobr. w koÊciele NajÊwi´tszej MariiPanny Ró˝aƒcowej w Pabianicach roz-pocz´∏a si´ wprowadzeniem do koÊcio-∏a pocztów sztandarowych przy dêwi´-kach „Hymnu Sybiraków”.

Msza Êw., koncelebrowana przez ks.proboszcza JJaacckkaa GGaassiiƒƒsskkiieeggoo, by∏asprawowana w intencji Sybirakówzmar∏ych na zes∏aniu z wycieƒczenia,g∏odu i zimna, zamordowanych w obo-zach, poleg∏ych w walkach na frontachwschodnim i zachodnim, za zmar∏ychju˝ po powrocie do Kraju oraz w inten-cji ˝yjàcych Sybiraków w podziće zapowrót do Ojczyzny. Modlitw´ wier-

Na pierwszym planie poczet sztandarowyÂwiatowego Zwiàzku ˚o∏nierzy Armii Krajo-wej – Ko∏o Pabianice

Wroc∏awSpotkanie Sybiraków

W66. rocznic´ pierwszej masowejdeportacji Polaków na „Nieludz-kà Ziemi´”, 10 lutego br., w goÊcinnymklubie Âlàskiego Okr´gu Wojskowegowe Wroc∏awiu odby∏o si´ spotkanie Sy-biraków. (...)

Po uczczeniu zmar∏ych minutà ciszy,po wys∏uchaniu „Hymnu Sybiraków”oraz po modlitwie, poprowadzonejprzez kapelana wroc∏awskich Sybira-ków ks. pra∏ata FFrraanncciisszzkkaa GG∏∏ooddaa, wice-wojewoda RRoommaann KKuullcczzyycckkii udekoro-wa∏ 98 Sybiraków Krzy˝ami Zes∏aƒcówSybiru. Ponadto udekorowano czteryosoby Honorowà Odznakà Sybirakaoraz dwie – Medalem „Pro Memoria”.

Z okolicznoÊciowym przemówieniemwystàpi∏ prezes JJaann FFeenncc, nast´pnieg∏os zabrali: ks. bp EEddwwaarrdd JJaanniiaakk, wi-cewojewoda RRoommaann KKuullcczzyycckkii, wice-marsza∏ek RRaaffaa∏∏ BBoorruuddkkoo oraz radnyJJaann CChhmmiieelleewwsskkii.

Po cz´Êci oficjalnej wystàpi∏a m∏o-dzie˝ z Publicznego Gimnazjum nr 2 z Jelcza-Laskowice w programie„27. rocznica pontyfikatu Jana Paw∏aII”, przygotowanym przez katechetk´KKrryyssttyynn´́ PPeelliisszzeekk i ks. AAddaammaa SStteeffaannaa..

Obchody rocznicowe zakoƒczonoprzed Pomnikiem Zes∏aƒców Sybiru na

Moment dekoracji prezesa Oddzia∏u ZwiàzkuSybiraków we Wroc∏awiu Jana Fenca meda-lem Zwiàzku Kombatantów SolidarnoÊci

UroczystoÊç w Klubie SOW. Od lewej: p∏k Alek-sander Goraj – przedstawiciel Dowódcy 3 Kor-pusu Obrony Powietrznej, ks. bp E. Janiak, wi-cewojewoda R. Kulczycki, wicemarsza∏ek R. Borudko, J. Chmielewski – radny Rady Miej-skiej, Tadeusz Kaklin – wiceprezes ZG ZwiàzkuSybiraków oraz wiceprezes ZO Zwiàzku Sybi-raków we Wroc∏awiu – Boles∏aw Filak

Bia∏ystokCentrum edukacji

Ponad dwieÊcie osób zebra∏o si´w Urz´dzie Wojewódzkim w Bia-∏ymstoku 10 lutego br. Licznej grupieSybiraków wrćzono Krzy˝e Zes∏aƒcówSybiru, przypominano lata poniewierki,niewolniczej pracy, g∏odu i chorób.Obecnie bia∏ostocki Oddzia∏ ZwiàzkuSybiraków nale˝y do najbardziej aktyw-nych w Polsce. Jest tu przecie˝ GróbNieznanego Sybiraka, obok muzeumi corocznie odbywajà si´ Marsze ˚ywejPamići Polskiego Sybiru. JeÊli spe∏niàsi´ plany miejscowego Oddzia∏u IPN, topowstanie tak˝e centrum naukowo--edukacyjne deportacji, repatriacji i mi-gracji. Gromadzono by w nim doku-mentacj´, w tym nagrania radiowe i te-lewizyjne osób, które zosta∏y wywiezio-ne z rodzinnych stron po wrzeÊniu 1939roku.

A. D.


66. rocznica pierwszej masowej deportacjiludnoÊci polskiej w g∏àb ZSRR

Skwerze Sybiraka, gdzie po modlitwachpoprowadzonych przez ks. pra∏ata WWoojj--cciieecchhaa TTookkaarrzzaa z∏o˝ono wieƒce i zapa-lono znicze.

12 lutego br., w koÊciele p.w. Êw. El˝-biety ks. pra∏at Franciszek G∏ód odpra-wi∏ Msz´ Êw. w intencji Sybiraków – za-

nych czyta∏a ZZooffiiaa ZZnnaammiieerroowwsskkaa. UroczystoÊç zgromadzi∏a licznie przy-

by∏ych Sybiraków z Pabianic i okolic,¸odzi, Zgierza, sympatyków i przyjació∏pabianickiego Ko∏a Zwiàzku Sybira-ków. Przybyli równie˝ przedstawicielew∏adz samorzàdowych miasta i powiatuna czele z prezydentem prof. JJaanneemmBBeerrnneerreemm, starostà GGrrzzeeggoorrzzeemm JJaann--

cczzaakkiieemm, przedstawiciele organizacjikombatanckich, stowarzyszeƒ, zwiàz-ków zawodowych, partii politycznychi poczty sztandarowe.

Po Mszy Êw. uczestnicy przeszli przedtablic´ upami´tniajàcà wydarzenia z lat1939-1954, aby oddaç ho∏d wszystkimdeportowanym i wi´zionym przezZwiàzek Sowiecki. Przemówienie wy-g∏osi∏ JJaann KKwwiiaattkkoowwsskkii – prezes pabia-nickiego Ko∏a Zwiàzku Sybiraków.

Po uroczystoÊci w koÊciele nastàpi∏ospotkanie Sybiraków i zaproszonychgoÊci w sali parafialnej.

W trakcie spotkania dzielono si´wspomnieniami dawnych prze˝yç. Niezabrak∏o te˝ poezji patriotycznej i ze-s∏aƒczej w wykonaniu Zofii Znamie-rowskiej i KKrryyssttyynnyy WWeellffeell--BBiieellaa.

Jan KWIATKOWSKIprezes Ko∏a Zwiàzku Sybiraków

w Pabianicach

równo ˝yjàcych, jak i tych, którzy na za-wsze pozostali na „Nieludzkiej Ziemi”.Krótkie s∏owa przypomnienia naszegolosu wyg∏osi∏a równie˝ rzeczniczka pra-sowa naszego Zwiàzku, ZZooffiiaa HHeellwwiinngg.

W∏odzimierz KOWALCZYK

Ciàgle powa˝nym problemem jest stan zdrowotnycz∏onków Zwiàzku. Ubywa cz∏onków, np. od styczniado 31 grudnia 2004 r. zmar∏o 226 kombatantów. Âred-nia wieku wynosi 83 lata. Ludzie starsi, a takimi sà kombatan-ci, cz´sto nie mogà si´ odnaleêç w nowej rzeczywistoÊci. Do-strzegamy te˝ widmo biedy u tych, którzy majà niskie emery-tury, renty. Ludzie ci wymagajà wsparcia finansowego,a z tym nie jest najlepiej. Otrzymanie zapomogi z PomocySpo∏ecznej lub Urz´du ds. Kombatantów wymaga du˝ych za-biegów. Dlatego inspirujemy m∏odzie˝ starszych klas i harce-rzy, aby w ramach wolontariatu pomagali samotnie ˝yjàcymkombatantom, m.in. w kompletowaniu niezb´dnych doku-mentów o zapomogi. (...)

Poddano tak˝e krytycznej ocenie zaprzepaszczenie noweli-zacji ustawy kombatanckiej, gdzie mo˝na by∏o przywróciç dlacz´Êci ˝o∏nierzy frontowych uprawnienia kombatanckie. Obec-nie szans takich nie ma. Za ten stan rzeczy win´ ponoszà lewi-cowi pos∏owie w Sejmie poprzedniej kadencji. (...)

W naszym województwie wyst´pujà struktury czteroszcze-blowe i – co ciekawe – w ko∏ach podleg∏ych zarzàdom miej-skim i miejsko-gminnym nie mamy trudnoÊci z wyboremw∏adz. Próby ∏àczenia kó∏ nie powiod∏y si´, bowiem cz∏onko-wie twierdzà, ˝e ma∏e to lepsze, ˝e wszyscy dobrze si´ znajà,˝e wytworzy∏a si´ przyjaêƒ wÊród cz∏onków, a w du˝ym koleczuliby si´ zagubieni. Dyskutanci mówili o uproszczeniu roz-liczeƒ mi´dzy ko∏ami a Zarzàdem Okr´gu i G∏ównym Zarzà-dem naszego Zwiàzku. By∏y te˝ g∏osy, by zmieniç procentowypodzia∏ sk∏adek, pozostawiajàc wi´kszy odpis w ko∏ach.O tych sprawach m.in. mówi∏ WW∏∏aaddyyss∏∏aaww KKuucc – prezes Ko∏aGminnego w ¸ambinowicach i TTaaddeeuusszz SSpprraawwaa – prezes Za-rzàdu Miejsko-Gminnego w Ozimku. Natomiast JJeerrzzyy KKllaakk– przewodniczàcy Klubu Kawalerów Krzy˝a Walecznych przyZarzàdzie Okr´gu i SSttaanniiss∏∏aaww DDzziiaadduurraa – prezes Ko∏a Gmin-nego naszego Zwiàzku w Baborowie apelowali, aby ocaliç odzapomnienia naszà przesz∏oÊç. A próby takie sà, np. przemil-czenie 60. rocznicy walk na Wale Pomorskim i o Ko∏obrzeg,itp. Krytycznie w tej dziedzinie oceniono media, ∏àcznie z ra-diowym magazynem wojskowym. Nie dotyczy to lokalnychÊrodków przekazu.

Po wr´czeniu dyplomu uznania gen. dyw. Ryszardowi Lacknerowiprzez p∏k. Stefana Szelk´. Stojà z prawej: Maciej Mazurek – wojewódz-ki konserwator zabytków, a z lewej: Augustyn G∏owacki i Henryk Brzo-zowski

Wojewoda Opolski Bogdan Tomaszek dekoruje Medalem „Pro Memo-ria” Ryszarda Kubackiego. Stojà z prawej: Dariusz Chàdziƒski i p∏kStefan Szelka

Modlitw´ poprowadzi∏ ks. kapelan Henryk Kaczmarek. Stojà z prawej:Ryszard Ciecierski – senator RP, Gra˝yna Firster, gen. bryg. RomanKlecha, gen. dyw. Ryszard Lackner, p∏k Stefan Szelka, Bodgan Toma-szek, p∏k Antoni Tkacz – szef WSzW i gen. bryg. Edward Szwagrzyk

Po raz trzeci w 2005 r., 15 grudnia ub.r. w salikonferencyjnej sztabu 10 Opolskiej BrygadyLogistycznej im. p∏k. Piotra Wysockiego obra-dowa∏ Zarzàd Okr´gu Zwiàzku KombatantówRP i By∏ych Wi´êniów Politycznych w Opolu.Oceniono rocznà dzia∏alnoÊç Zarzàdu Okr´gui ogniw terenowych. OkreÊlono tak˝e kierunkipracy na 2006 r.

Opole

Doroczna kombatancka debata


Problemy nurtujàce kombatantów

Siedzà w pierwszym rz´dzie od prawej: p∏k Ryszard Grela, Gra˝yna Fri-ster, p∏k Stefan Szelka, Bogdan Tomaszek, gen. dyw. Ryszard Lackner,gen. bryg. Roman Klecha, Krystyna Lenart-Juszczewska. Stojà: p∏k An-toni Tkacz, Maciej Mazurek, a w drugim rz´dzie siedzà od prawej:p∏k Zbigniew Owczarek i Maciej Zembrzuski; drugi od koƒca przyÊcianie stoi S∏awomir Tubek

Dokonano te˝ oceny upami´tnienia 60. rocznicy zakoƒcze-nia II wojny Êwiatowej. Z tej okazji wzniesiono dwa pomniki– w Strzelcach Opolskich i Tu∏owicach, a tak˝e ods∏oni´to7 tablic. (...) Plenum podsumowa∏o udzia∏ szkó∏ podstawo-wych i Êrednich w obchodach. W wielu szko∏ach powsta∏y no-we izby pamići, organizowano konkursy tematyczne. Wyda-no okolicznoÊciowe gazetki oraz zapraszano kombatantówna spotkania.

Mimo dostrzegalnego post´pu w naszym województwiew tej dziedzinie, nadal dostrzega si´, ˝e odgórnie nie wytwa-rza si´ klimatu w zakresie kszta∏towania postaw patriotyczno--obronnych wÊród spo∏eczeƒstwa, a zw∏aszcza m∏odzie˝y. Od-notowano te˝ spadek szacunku dla tradycji narodowychi proojczyênianego wychowania. By zmieniç ten stan rzeczypo˝àdane jest, aby wszystkie instytucje centralne w kraju,a szczególnie Ministerstwo Edukacji Narodowej, kierownic-twa organizacji harcerskich i m∏odzie˝owych przy udzialeUrz´du ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych i auto-rytetów naukowych, opracowa∏y programy nauczania historiii obiektywnie oceni∏y wk∏ad poszczególnych formacji zbroj-nych w okresie II wojny Êwiatowej w walce o wolnoÊç i nie-podleg∏oÊç Ojczyzny.

Cz∏onkowie Zarzàdu stwierdzili, i˝ samorzàdy wszystkichszczebli uczyni∏y du˝y krok w zakresie opieki nad kombatan-tami. W∏àczy∏y si´ w realizacj´ wysuni´tego przez nasz Zwià-zek has∏a „Kombatancie, nie jesteÊ sam”. Na zakoƒczeniepodj´to uchwa∏´, w której dokonano oceny rocznej pracy Za-rzàdu Okr´gu i ogniw terenowych, wytyczajàc jednoczeÊniezadania na 2006 rok.

W drugiej cz´Êci posiedzenia odby∏o si´ kombatanckie tra-dycyjne spotkanie op∏atkowe, które poprzedzone zosta∏owrćzeniem wyró˝nieƒ. I tak po raz pierwszy nowo mianowa-ny wojewoda opolski BBooggddaann TToommaasszzeekk udekorowa∏ czte-rech kombatantów Z∏otymi Krzy˝ami Zas∏ugi, a wÊród nichJJóózzeeffaa KKaacczzoorraa, ZZyyggmmuunnttaa KKoowwaallsskkiieeggoo i MMiieecczzyyss∏∏aawwaa WWóójj--cciikkaa, a Srebrnym Krzy˝em Zas∏ugi – MMaarriiaannaa WWrrzzeessiiƒƒsskkiieeggoo.

Równie˝ Wojewoda Opolski uhonorowa∏ dziesićiu kom-batantów z∏otym i srebrnym Medalem Opiekuna Miejsc pa-mići Narodowej, m.in. RRyysszzaarrddaa GGrreell´́, TTaaddeeuusszzaa HHeebbdd´́,JJeerrzzeeggoo KKaarrkkoossaa, EEddwwaarrddaa KKaaccaa∏∏´́, MMiikkoo∏∏aajjaa PPuucchhiinnccaa i JJaannaaWWooêênneeggoo.

Wojewoda wrćzy∏ te˝ Medale „Pro Memoria” dla DDaarriiuu--sszzaa CChhààddzziiƒƒsskkiieeggoo i RRyysszzaarrddaa KKuubbaacckkiieeggoo oraz dziewi´ç„Medali Urz´du” przyznanych przez Kierownika Urz´du doSpraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Otrzymalije m.in. ZZddzziiss∏∏aaww FFiilliinnggiieerr, WW∏∏aaddyyss∏∏aaww ¸̧uucczzkkiieewwiicczz, MMiieecczzyy--ss∏∏aaww RRzzeeppiieellaa, WW∏∏aaddyyss∏∏aaww RRuuddyykk i EEddmmuunndd ÂÂll´́zzaakk. (...)

Odznaki „Za zas∏ugi dla ZKRP i BWP” i dyplom uznaniawrćzy∏ cz∏onek Zarzàdu G∏ównego – prezes Zarzàdu Okr´-gu ZKRP i BWP, p∏k SStteeffaann SSzzeellkkaa. W spotkaniu wzi´liudzia∏ senatorowie RP, przedstawiciele w∏adz rzàdowych, sa-morzàdowych, wojska i w∏adz oÊwiatowych, organizacji spo-∏ecznych, harcerstwa i wszystkich stowarzyszeƒ kombatanc-kich na czele z ich prezesami. Licznie stawili si´ byli ˝o∏nie-rze zawodowi z prezesem Zarzàdu Wojewódzkiego MMiieecczzyy--ss∏∏aawweemm MMaaÊÊllaakkiieemm.

Nowy Sàcz

O pomocyi potrzebie integracji24listopada ub. roku odby∏o si´ zebranie sprawozdaw-czo-wyborcze Ko∏a Miejskiego Zwiàzku KombatantówRP i By∏ych Wi´êniów Politycznych w Nowym Sàczu. Uczest-niczyli w nim cz∏onkowie i podopieczni Zwiàzku oraz zapro-szeni goÊcie. Podczas spotkania ust´pujàcy prezes LLeeooppoollddLLaacchhoowwsskkii z∏o˝y∏ sprawozdanie z dzia∏alnoÊci Zarzàdu zaokres up∏ywajàcej kadencji. PoÊród wielu problemów, jakimizajmowa∏ si´ Zarzàd, prezes wyró˝ni∏ m.in. koniecznoÊçopieki nad Miejscami Pamići Narodowej. Zadanie to jestpomyÊlnie realizowane dzi´ki wspó∏pracy z Wydzia∏emSpraw Spo∏ecznych i Wydzia∏em Edukacji Urz´du Miastaoraz dyrekcjami szkó∏, Organizacjà Spo∏eczno-Wychowawczà„Strzelec”, ZHP i ZHR. Zarzàd Ko∏a wiele troski poÊwići∏te˝ niesieniu pomocy niepe∏nosprawnym cz∏onkom i pod-opiecznym. Pomaga∏ potrzebujàcym w staraniach o pomoc fi-nansowà z Paƒstwowego Funduszu Kombatantów.

W dyskusji g∏os zabrali kombatanci, podopieczni oraz go-Êcie. Cz∏onkowie Ko∏a uskar˝ali si´ na utrudnienia w dost´-pie do odpowiedniej opieki lekarskiej, tak potrzebnej lu-dziom w podesz∏ym wieku, wysokie ceny lekarstw i niskieemerytury i renty, szczególnie podopiecznych. W tym kon-tekÊcie zg∏oszono koniecznoÊç zwi´kszenia staraƒ o pomocfinansowà z PFK. Interesowano si´ równie˝ mo˝liwoÊciàawansów na wy˝sze stopnie oficerskie i otrzymania odzna-czeƒ. Byli te˝ dyskutanci, którzy uwa˝ali, ˝e nale˝y dà˝yç dointegracji z innymi zwiàzkami kombatanckimi i stworzyç je-den zwiàzek. AAnnttoonnii ¸̧aattkkaa, przedstawiciel komendanta Od-dzia∏u Stra˝y Granicznej, zachća∏ do dalszego udzia∏uw spotkaniach z m∏odzie˝à, dzielenia si´ z nià prze˝yciamiwojennymi, gdy˝ jest potrzeba, by wychowywaç jà w duchupatriotyzmu.

W dalszej cz´Êci zebrania dokonano wyboru cz∏onków no-wego Zarzàdu Ko∏a, Komisji Rewizyjnej i delegatów na ze-branie sprawozdawczo-wyborcze Okr´gu. Nast´pnie KomisjaUchwa∏ i Wniosków przedstawi∏a zebranym wnioski i zalece-nia wynikajàce z dyskusji, które zebrani przyj´li w formieuchwa∏y.

Na podstawie materia∏u nades∏anego przez Jana KOLKA i Jana MAZANCA


Problemy nurtujàce kombatantów

Zebranym ˝yczenia z∏o˝yli: wojewoda opolski – BogdanTomaszek, dowódca Âlàskiego Okr´gu Wojskowego – gen.dyw. RRyysszzaarrdd LLaacckknneerr i dowódca 10 Opolskiej Brygady Logi-stycznej im. p∏k. Piotra Wysockiego – gen. bryg. RRoommaann KKllee--cchhaa. Podzi´kowali te˝ kombatantom za ich walk´ o niepodle-g∏oÊç Ojczyzny.

Stefan SZELKA

„„PPoowwiittaanniiee””„Dopiero teraz zacznà si´ dla Was krwawe

i zabójcze walki, gdy zajmiecie pozycje nanasiàkni´tej krwià ziemi pod CASSINO. Ju˝przed Waszym przyjÊciem walczyli tu w s∏u˝-bie angielskiej dzielni ˝o∏nierze z Kanady,Nowej Zelandii, Marokka i Indyj, lecz mu-sieli si´ wycofaç z powodu ogromnych strat.Obecnie na Was przychodzi kolej z∏o˝yç da-nin´ krwi dla Anglii. Macie umrzeç z dala odOjczyzny, z dala od rzek ojczystych, Wis∏y,Dunajca, Bugu czy Sanu. Kiedy hordy czer-wonoarmistów wkraczajà na ziemie naszejOjczyzny, kiedy ˝ony i dzieci wzywajà Wasnadaremnie, musicie ryzykowaç ˝ycie, musi-cie czekaç na zdziesiàtkowanie Waszych sze-regów do ostatniego ˝o∏nierza. Was posy∏ajàna pozycje najbardziej niebezpieczne, ocze-kujàc od Was bohaterskiej Êmierci, która niema nic wspólnego ze sprawà Polski, ˝àdajàbezmyÊlnej Êmierci dwóch ostatnich dywizyjwalecznej armii polskiej.”

To prawda, ̋ e natarcie 2 Korpusu na kom-pleks Monte Cassino by∏o czwartym z koleiszturmem, bo poprzednie zakoƒczy∏y si´kl´skà wojsk alianckich. Doborowe wojskaniemieckie wykaza∏y si´ du˝à determinacjà,zajmowa∏y stanowiska doskonale wkompo-nowane w teren, ufortyfikowane, nasyconebronià maszynowà i artylerià. Natomiastatakujàcy pope∏nili wiele b∏´dów operacyj-nych i taktycznych, a jednym z nich by∏ozbombardowanie klasztoru benedyktynów.Na t´ walnà bitw´ nasi ˝o∏nierze czekali wy-jàtkowo d∏ugo, mieli ÊwiadomoÊç, jak cennedla sprawy polskiej by∏oby spektakularnezwyci´stwo. Jednak mog∏o zastanowiç coniektórych pytanie z ulotek: „Walczycie zaWaszà Ojczyzn´. Ale dlaczego w∏aÊciwiemacie do ostatniego ˝o∏nierza polec weW∏oszech?”

Wszystkie te ulotki napisane zosta∏y do-brà polszczyznà. Niemieccy propagandziÊci

W poczàtkach maja 1944 r. 2 Korpus Polski przygotowywa∏ si´ doszturmu na Monte Cassino. Na pozycje naszych oddzia∏ów spada∏ypociski nie tylko ze ÊmiercionoÊnymi ∏adunkiem, tak˝e z ulotkami,które mia∏y os∏abiç wol´ walki podkomendnych gen. W∏adys∏awa An-dersa. Trzeba przyznaç, ˝e by∏y to teksty dobrze obmyÊlane, mog∏yrzeczywiÊcie budziç wàtpliwoÊci w umys∏ach ˝o∏nierzy-pielgrzymów.Kilka z nich znalaz∏em w zbiorach Centrum 2 Korpusu Polskiegow Orchard Laike (USA), a ostatnio równie˝ w Instytucie Polskim i Mu-zeum Sikorskiego w Londynie. Cytujàc je zachowuj´ oryginalnà pi-sowni´.

Na ziemi w∏oskiej

Wroga propaganda

wykorzystywali ró˝ne wàtki, fa∏sz ∏àczyliz faktami znanymi polskim ˝o∏nierzom, od-wo∏ywali si´ do ich prze˝yç i doÊwiadczeƒ.W tym jednak przypadku zapomnieli, ˝ewielu walczàcych w sk∏adzie obu dywizji,zw∏aszcza w 5 Kresowej Dywizji Piechoty,pochodzi∏o ze wschodnich rubie˝y Rzeczy-pospolitej, nad San i Dunajec wić przedk∏a-dali Niemen, Prypeç, Dniestr.

TTwwoojjee ddzziieecciiWi´kszoÊç szykujàcych si´ do szturmu Po-

laków mia∏a za sobà od niemal pićiu dotrzech lat roz∏àki z rodzinà. Kiedy poszli doarmii gen. Andersa, ich ˝ony i dzieci zostalina ∏asce losu na rozleg∏ych przestrzeniachZSRR, lub starali si´ przetrwaç w warun-kach okupacji niemieckiej. Wiosnà 1944 ro-ku Armia Czerwona zajmowa∏a terenywschodnie II RP, co wprowadza∏o dodatko-we zdenerwowanie Kresowiaków. Co dziejesi´ z najbli˝szymi? Czy ˝yjà? Czy wróc´ donich? Takie pytania sp´dza∏y sen z powiek˝o∏nierzy 2 Korpusu.

I w tym stanie ducha „˝ubry” (wspomnia-na 5 Kresowa DP) i „Êwierki” (3 DywizjaStrzelców Karpackich) podnosili z ziemiulotki niemieckie z wizerunkiem urokliwegoblondasa, tyle ˝e zasmuconego, wo∏ajàcegodo ojca – wróç! A na drugiej stronie widnia∏tekst: „Kolego Polaku! Twoje dzieci znajdu-jà si´ w obliczu niebezpieczeƒstwa. Walczyszw szeregach sprzymierzeƒców bolszewików,którzy wtargn´li na wschodnie Kresy Polski,na ziemie ojczyste, aby obróciç je w perzyní zmieniç na jedno wielkie cmentarzysko!PomyÊl zatem o Twoich dzieciach...”. Per-wersyjnie brzmia∏o to: „Kolego Polaku!”

Byli Sybiracy wiedzieli, na co staç NKWD.Niemiecki autor ulotki jàtrzy∏ przypomnie-niem, ˝e ziemiom kresowym grozi ponownykataklizm, jeszcze gorszy ni˝ po wrzeÊniu1939 r. „Znacie ich i wiecie, co bolszewicy

potrafià: Plàdrowaç! Gwa∏ciç! Wywoziç!Wytrzebiaç! Mordowaç! Rozstrzeliwaç!” Pa-mi´tali, trzeba by∏o zaciskaç z´by, by broniçsi´ przed tà prawdà.

S∏owom towarzyszy∏y rysunki, z regu∏ybardzo wyraziste, cz´sto upodobniajàce si´do karykatur. Groênie i odpychajàco wyglà-dali zw∏aszcza funkcjonariusze sowieccyz nahajkami i bagnetami, w charakterystycz-nych czapkach, z czerwonymi gwiazdami.Uwag´ przyciàga∏y równie˝ has∏a.

KKaattyyƒƒ„˚o∏nierze Polacy! Grozi Wam wielkie

niebezpieczeƒstwo. Ominà∏ Was Katyƒ,uszliÊcie z ˝yciem z raju bolszewickiego.MieliÊcie dotychczas szcz´Êcie – ale teraz je-steÊcie niepo˝àdani. Zespolone formacjepolskie nie podobajà si´ Stalinowi, który dà-˝y do zniszczenia Waszej Ojczyzny. Wasi wo-dzowie w Londynie otrzymali z Moskwy in-strukcje likwidowania Was w sposób nie-skomplikowany.

PrzebywaliÊcie na razie na spokojnychpozycjach Êrodkowego odcinka frontu w∏o-skiego. Teraz macie byç rzuceni w piek∏oCASSINA. Przed kilku laty Stalin wys∏a∏ekip´ morderców, aby zlikwidowa∏a w Katy-niu kolegów Waszych. Ale Anglicy sà spryt-niejsi. Wysy∏ajà Was na front CASSINO,abyÊcie mogli polec w aureoli bohaterstwa.

PPoollssccyy ˚̊oo∏∏nniieerrzzeeCzy orientujecie si´ w tej grze, w którà

Was wciàgni´to.” Cz´sto powracano w ulotkach niemiec-

kich do tragedii katyƒskiej. Charakterystycz-ne, ˝e w tym czasie w rozkazach dowództwa2 Korpusu i poszczególnych jego zwiàzkównie wspominano o losie polskich oficerów – ofiar NKWD z wiosny 1940 r. Nie chcianowtórowaç propagandzistom niemieckimi dra˝niç sojuszników zachodnich?

Niemcy nie mieli ˝adnych skrupu∏ów.„Koledzy Polacy! Wasz rzàd zwróci∏ si´ nie-dawno do rzàdu moskiewskiego, domagajàcsi´ wiadomoÊci o losie Polaków zes∏anych naSyberi´, ale Moskwa odmówi∏a wszelkiej od-powiedzi. Wy byliÊcie w Rosji Sowieckiej, naodpowiedê nie czekacie, wiecie przecie˝, codzieje w paƒstwie NKWD. Czy wiecie o tym,˝e walczàc we W∏oszech przyczyniliÊcie si´do budowy czerwonej Polski radzieckiej?”

CCoo ddaalleejj?? Ulotki sugerowa∏y, ˝e wprowadzenie

2 Korpusu Polskiego do walk o bezpoÊredniewyzwolenie Polski (na froncie wschodnim)b´dzie niemo˝liwe, bo zostanie on zdziesiàt-kowany we W∏oszech. To mia∏ byç te˝ dowódna perfidnà polityk´ dowództwa alianckiego


wobec Polaków. Gdyby – twierdzi∏ autor tek-stu – mocarstwa zachodnie rzeczywiÊciechcia∏y utrzymaç polskie dywizje na czaskonfrontacji z ZSRR, to by je oszcz´dza∏y.

Jedna z ulotek przedstawia∏a W. Chur-chilla zabijajàcego gwoêdziami trumny3 DSK i 5 KDP. Do tego dodano komentarzw wykonaniu premiera Wielkiej Brytanii.Brzmia∏ on nast´pujàco: skoro Anglia mautrzymaç poprawne stosunki z sowieckimsprzymierzeƒcem, to dywizje polskie wal-czàce na froncie po∏udniowym powinny wy-ginàç. W t

Pami´ç i wdzi´cznoÊç · 2016. 7. 12. · koƒczy∏a swój szlak bojowy 1 Dywizja Pancerna...

Documents

Transcript of Pami´ç i wdzi´cznoÊç · 2016. 7. 12. · koƒczy∏a swój szlak bojowy 1 Dywizja Pancerna...