Organy wegetatywne roślin nasiennych: Organy wegetatywne roślin nasiennych: liście, pędy, korzenie.liście, pędy, korzenie.

Budowa anatomiczna li ścia ro ślin okrytonasiennych.

Budowa morfologiczna li ścia.

Przekrój przez blaszk ę liściow ą.

Budowa anatomiczna li ścia.

a - wrębny, b – klapowany, c – dzielny, d – sieczny, e – pierz asto zło żony, f - dłoniasto zło żony

Nerwacje: a – widlaste, b – siatkowaty dłoniasty, c – siatkowy pierzasty, d - równoległy

Budowa anatomiczna li ścia (igły) ro ślin nagonasiennych.

Przepływ wody i asymilatów w li ściu

Mechanizm otwierania i zamykania aparatów szparkowych

Mechanizm działania aparatów szparkowych.

Mechanizm działania aparatów szparkowych.

Pęd rośliny dwuliściennej.

Zróżnicowanie li ści na roślinie.

Budowa pierwotna i

wtórna p ędu ro ślin

dwuli ściennych.dwuli ściennych.

Systemy korzeniowe

palowy wiązkowypalowy wiązkowy

korzenie przybyszowe kłącza perzu

Przekrój podłużny i poprzeczny korzenia

spichrzowego marchwi.

Korzeń roślin okrytonasiennych

a – budowa pierwotna b – budowa wtórna

Rodzaje wiązek przewodzących

glukoza skrobia

zostaje włączona w szlaki

przemian metabolicznych:

- celuloza – m. budulcowy

- lipidy – bł. plazmatyczne

- białka enzymatyczne

- kw. nukleinowe

- hormony

- witaminy

Szlaki metaboliczne glukozy.

Glukoza jako substrat

oddechowy.

np.: w czasie dojrzewania nasion

rzepaku wytworzona w cyklu

Calvina glukoza intensywnie

włącza sie w szlaki biosyntezy

podstawowych składników lipidów

– glicerolu i kw. tłuszczowych

Mechanizm przepływu wody w ro ślinie.

� Pobieranie, krążenie i wydalanie wody przez rośliny odbywa się dzięki mechanizmom aktywnym i biernym.

� Mechanizm aktywny w korzeniu, a bierny w liściach.

Na mechanizm aktywny w korzeniu składa si ę:

1 - transpiracja w li ściu,

2 – słup wody = kohezja + adhezja,2 – słup wody = kohezja + adhezja,

3 – parcie korzeniowe, które si ę tworzy w wyniku ró żnicy potencjałów

wodnych pomi ędzy komórkami korzenia, a roztworem glebowym.

Różnica ta wymusza wnikanie wody do korzenia.

Systemy naczy ń – zdjęcia mikroskopowe

Włośniki selektywnie pobierają z gleby jony potrzebne roślinie

dzięki specjalnym białkom przeno śnikowym (pompy jonowe).

Jony są przepompowywane z roztworu o mniejszym stężeniu

(roztwór glebowy) do roztworu o większym (sok komórkowy).

Energii dostarcza ATP wytworzone w oddychaniu komórkowym

(brak tlenu w korzeniu aktywne pobieranie jonów jest

ograniczone).

Pobieranie i transport umożliwiają także kanały jonowe (np.:

kanały potasowe, chlorkowe, wapniowe).

W glebach słabo napowietrzonych, w niskiej temp. kiedy

oddychanie komórkowe jest utrudnione pobieranie jonów

zachodzi bardzo powoli.

Transport w poprzek korzenia = transport z wło śników do naczy ń.Szlak apoplastyczny odbywa się w przestworach międzykomórkowych.Szlak symplastyczny odbywa się z komórki do komórki w cytozolu przez plazmodesmy.Bardziej efektywny jest transport apoplastyczny.

włośniki – epiderma – kora pierwotna – komórki endodermy – perycykl – ksylem- woda przenika do korzenia na drodze osmozy, dzięki różnicom potencjału wodnego w glebie i cytoplazmie komórek korzenia

Potencjał wodny jest równy różnicy

między ciśnieniem hydrostatycznym, czyli

turgorowym a ciśnieniem osmotycznym.

Woda zawsze się przemieszcza zgodnie z

gradientem potencjału od miejsca o

potencjale wyższym do miejsca o

potencjale wodnym niższym.

Potencjał wody czystej = 0

Rozpuszczone w wodzie substancje

zmniejszają potencjał wodny – im większe

jest stężenie roztworu, tym mniejszy jego

potencjał wodny.

Transport wody w naczyniach łodygi i li ści.

Transport wody w naczyniach korzenia.

Krążenie u ro ślin.

ZAŁADUNEK� sacharoza z kom. mi ękiszu asymilacyjnego do komórek przyrurkowych

(kosztem ATP),� z kom. przyrurkowych przez plazmodesmy do rurek sitowych ,� spada potencjał wodny (wzrasta siała ss ąca) rurek sitowych co powoduje,

ze część wody przenika z naczy ń do rurek sitowych = ro śnie ich turgor i tworzy si ę sok floemowy (wodny roztwór sacharozy).

ROZŁADUNEK� sacharoza jest transportowana z rurek sitowych do kom órek

miękiszowych korzenia (transport aktywny = ATP),� maleje st ężenie co powoduje wzrost potencjału wodnego w rurkach

sitowych, a woda przenika z nich do naczy ń,� sacharoza przekształca si ę w skrobi ę

Donor sacharozy = kom. mi ękiszu asymilacyjnego w li ściuAkceptor sacharozy = kom. mi ękiszu korzenia

Formy życiowe ro ślin.

ZADANIA dla ucznia

Źródła:Źródła:Materiały opracowane na podstawie:1. „Biologia” – repetytorium, WSiP2. „Biologia 1” – podręcznik zakres rozszerzony, Operon3. „Vademecum maturalne” - BIOLOGIA, Operon4. „Biologia”, Solomon, Berg, Martin, Vilee5. Testy maturalne, Operon6. „Biologia” – podręcznik zakres rozszerzony, WSiP