Około 10-30% populacji jest dotkni ęta bezpłodno ścią, natomiast

około 20% par ma trudno ści z pocz ęciem dziecka.

Problemy pojawiaj ą się u coraz wi ększej liczby par i s ą one cz ęsto

wynikiem niekorzystnych zmian cywilizacyjnych , nieprawidłowej

diety , zmęczenia i stresu czy zanieczyszczonego środowiska ,

które zakłócaj ą płodno ść, naturalne cykle kobiety i procesy

spermatogenezy u m ężczyzn.

Kiedy dochodzi do ciąży cykliczne funkcje jajników i macicy zostają przerwane. Ciałko żółte nie degeneruje, nie zachodzi menstruacja, a ściana macicy pogrubia się umożliwiając implantację (zagnieżdżenie) i jego dalszy rozwój (bruzdkowanie -zarodek).

Bruzdkowanie zarodka człowieka. a) przedjądrza męskie i żeńskie przed połączeniem, b) stadium dwukomórkowe, c) stadium ośmiokomórkowe,d) dalsze bruzdkowanie prowadzi do stadium moruli.

ok. 7 dnia po zapłodnieniu

blastocysta przemieszcza się do

odpowiedniego miejsca w macicy,

gdzie rozpoczyna zagnieżdżanie.

Komórki trofoblastu namnażają się i Komórki trofoblastu namnażają się i

wnikają w błonę śluzową macicy.

ok. 45 dnia zarodek wraz z błonami płodowymi ma rozmiar piłeczki pingpongowej, ale matka wciąż może nie wiedzieć ze jest w ciąży. Owodnia wypełniona płynem owodniowym otacza zarodek i chroni go przed uszkodzeniem. Worek go przed uszkodzeniem. Worek żółtkowy staje się częścią powstającego sznura pępowinowego. Ustala się przepływ krwi przez sznur pępowinowy do łożyska.

Owodnia - tworz ąca bezpo średni ą warstw ę okrywaj ącą zarodek (gadów,ptaków i ssaków), zwanych owodniowcami. Owodni ę wypełnia płyn surowiczy (w ęglowodany, tłuszcze wykorzystywaneprzez zarodek) tworz ący tzw. wody płodowe, wydzielane przez komórki wars twywewnętrznej owodni ( chroni płód przed urazami mechanicz nymi i uciskami, atakże utrat ą wilgotno ści, mo że dostosowywa ć się poło żeniem do ciała matki.

Omocznia - (u gadów, ptaków i ssaków), pełni ąca rol ę zbiornika produktówprzemiany materii zarodka. Powstaje wskutek uwypukl enia jelita zarodkowego. Ugadów i ptaków bierze równie ż udział w procesach oddechowych zarodka, ussaków narz ąd szcz ątkowy, który zanika we wczesnym okresie ci ąży, a jejpozostało ść wchodzi w skład sznura p ępowinowego płodu.

Kosmówk ę - błona zewn ętrzna, której powierzchnia pierwotnie w cało ści, nast ępniezaś w części pokryta jest tzw. kosmkami. W kosmkach wykształc a się układnaczyniowy dzi ęki któremu dokonuje si ę wymiana substancji od żywczych i gazowychmiędzy matk ą a płodem i wydalanie produktów przemiany materii p łodu. Z kosmówkipowstaje w dalszej kolejno ści ło żysko.

Łożysko - narz ąd łączący zarodek ze ścianą macicy matki. W dalszym rozwojuzarodka kosmówka ulega silnemu rozrostowi i ok. 16- 18 tygodnia ci ążyprzekształca si ę w ło żysko, które rozwija si ę dalej a ż do 36 tygodnia ci ąży.Umiejscowienie ło żyska w macicy uzale żnione jest od pierwotnej implantacji jajapłodowego w jamie macicy.Spełnia rol ę organu wymiany mi ędzy matk ą a płodem. Za po średnictwem krwimatki dostarczane s ą do przestrzeni mi ędzykosmkowej substancje od żywcze, jakbiałka, aminokwasy, w ęglowodany, lipidy, witaminy, woda, hormony, a tak że tlenoraz inne substancje, jak np. środki farmakologiczne.oraz inne substancje, jak np. środki farmakologiczne.

Łożysko jest równie ż gruczołem wewn ętrznego wydzielania. Wytwarzagonadotropin ę kosmówkow ą, progesteron i estrogeny. Ło żysko stanowinaturaln ą barier ę immunologiczn ą.

Rozwijaj ący si ę w macicy płód (przekrój przez ciało, płód z błonam i płodowymi.

� plemnik przebija si ę przez wieniec promienisty,

� za pośrednictwem akrosomu trawi osłonk ę przejrzyst ą i wnika co cytoplazmy

oocytu,

� wzrasta stężenie jonów Ca , a to stymuluje jadro oocytu do kontynuowania

podziału mejotycznego (niezapłodniony oocyt znajduj e się w metafazie

mejozy II) i wydzielanie ciałka kierunkowego,

� jądro plemnika i oocytu odtwarza otoczk ę jądrow ą i wchodzi w faz ę S cyklu � jądro plemnika i oocytu odtwarza otoczk ę jądrow ą i wchodzi w faz ę S cyklu

komórkowego (tu: replikacja DNA, synteza histonów ),

� po ok. 15 godz. od zapłodnienia wytwarza si ę wspólne wrzeciono podziałowe,

� po ok. 30 godz. od zapłodnienia – zygota dzieli si ę na 2 blastomery – na tym

etapie mo żliwe jest rozdzielenie blastomerów, z których powst aną 2

identyczne genetycznie zarodki = bli źnięta jednojajowe,

� po 3-4 dniach zarodek osi ąga stadium = 12-16 blastomerów jest to stadium

moruli (przypomina owoc morwy)

� po 7 dniach morula przemieszcza si ę z jajowodu do macicy i tu przekształca

się w = blastocyst ę

� zanika osłonka przejrzysta

� na jednym z biegunów blastocysty wytwarza si ę skupisko komórek – w ęzeł

zarodkowy (embrioblast), a ścianki blastocysty s ą nazywane = trofoblastem

� z węzła zarodkowego rozwija si ę właściwy zarodek, a z trofoblastu najpierw

w kosmówk ę, a potem ło żysko

� proces implantacji zostaje zako ńczony 9 dnia

� w 8 dniu węzeł zarodkowy przekształca si ę w tarcz ę zarodkow ą zbudowana z

2 warstw komórek (listków zarodkowych – ektodermy i endodermy) = jest to

proces gastrulacji, w 15 dniu – 3 listek zarodkowy = mezoderma,

� w 2 i 3 tygodniu rozpoczyna si ę gastrulacja – zaczyna si ę tworzy ć struna

grzbietowa, dalej tworzy si ę płytka nerwowa, dalej cz ęści mózgu

(przodomózgowie, śródmózgowie, tyłomózgowie ), potem wyodr ębniaj ą się

zaczątki półkul mózgowych,zaczątki półkul mózgowych,

� w 1 miesi ącu rozwoju zaczyna bi ć serce (cz ęstość 60 razy/min), w rejonie

gardzieli tworz ą się tzw. kieszenie gardzieli i wykształcaj ą się elementy

układu oddechowego, uchyłki przewodu pokarmowego z nich powstanie

wątroba, p ęcherzyk żółciowy, trzustka,

� pod koniec 1 miesi ąca – zawiązki ko ńczyn dolnych i górnych,

� 2 miesi ąc – dalszy rozwój narz ądów, rozwijaj ą się mięśnie, impulsy wysyłane z

mózgu reguluj ą funkcje niektórych narz ądów i kształtuj ą pierwsze reakcje

odruchowe,

� od 3 miesi ąca zarodek nazywamy płodem i ma ju ż wygl ąd miniaturowego � od 3 miesi ąca zarodek nazywamy płodem i ma ju ż wygl ąd miniaturowego

człowieka, ró żnicuje si ę płeć, oczy i uszy, widoczne niektóre cz ęści szkieletu,

strun ę grzbietow ą zaczyna zast ępować kręgosłup, ruchy oddechowe pompuj ą

płyn owodniowy do i z płuc (płód ma 56 mm i 14 g).

� II TRYMESTR – serce bije 150 uderze ń/min,

� w 5 miesi ącu odczuwalne ruchy,

� III TRYMESTR – płód ro śnie szybko i zachodzi ostateczny rozwój tkanek i narządów,

� 6 miesi ąc – płód jest pomarszczony (prawdopodobnie skóra ro śnie szybciej niż leżąc pod ni ą tkanka ł ączna), je żeli dochodzi do przedwczesnego porodu niemowl ę może oddycha ć i płaka ć ale najcz ęściej umiera, gdy ż mózg i płuca nie s ą dostatecznie wykształcone,nie s ą dostatecznie wykształcone,

� 7 miesi ąc – rozwijaj ą się półkule mózgowe, odruchy chwytania, ssania, ciało jest okryte puszystym owłosieniem (lanugo),

� w ostatnich miesi ącach skóra zostaje pokryta ochronn ą substancj ą tzw. werniks (dziecko w chwili urodzenia waga ok. 3000g, 52 cm gł.),

� ciąża trwa około 280 dni = 40 tygodni

Okres I - rozwierania - etap w którym dochodzi do wygładzenia cz ęści pochwowej irozwarcia szyjki macicy które wynosi 10 cm średnicy. Pierwszy okres porodu zaczynasię, kiedy skurcze macicy staj ą się wystarczaj ąco cz ęste, silne i długie, aby rozpocz ąć

zauważalne wygładzenie i rozwieranie szyjki macicy. Okres rozwierania trwa uwieloródek 7 - 9 godzin, a u pierwiastek (kobiety, k tóre rodz ą po raz pierwszy) 9-15godzin.

Okres II - wydalania - obejmuje wydalanie płodu. Rozpoczyna si ę w chwili pełnegorozwarcia szyjki i ko ńczy si ę urodzeniem noworodka. Drugi okres trwa u wieloróde k0,5-1 godziny, a u pierwiastek 1 -3 godzin. 0,5-1 godziny, a u pierwiastek 1 -3 godzin.

Okres III - ło żyskowy - obejmuje odklejenie si ę i wydalanie ło żyska. Zaczyna si ę wchwili urodzenia noworodka i ko ńczy si ę wydaleniem ło żyska.Trwa u wieloródek 5-15 minut, a u pierwiastek 15-30 minut. Najcz ęściej ło żysko zostajewydalane w ci ągu 5 minut od urodzenia noworodka.

Okres poło żyskowy - to okres pierwszych 2 godzin po porodzie w którychobserwujemy kurczenie si ę macicy. W okresie tym obserwuje si ę krwawienie z drógrodnych oraz kontroluje si ę kanał rodny.

Poród prawidłowy – pomi ędzy 28, a 42 tygodniem, poronienie – przed 21

tygodniem, przed 38 tygodniem – poród przedwczesny , po 42 tygodniu – poród

opó źniony.

Interpretacja punktacji skali Apgar po 1 minucie (o dpowiadaj ąca definicji WHO):•8-10 punktów – noworodek żywotny•6-7 punktów – lekkie zaburzenia adaptacji•3-5 punktów – ci ężkie zaburzenia adaptacji•0-2 punkty – ci ężka zamartwica

Fizjologia noworodka donoszonego.Fizjologia noworodka donoszonego.

� normy masy ciała mieszcz ą się w granicach 2500 - 4600 g (chłopcy wa żą

przewa żnie wi ęcej od dziewczynek – średnia waga chłopców wynosi 3200 - 3500 g,

średnia waga dziewczynek 3000 - 3200 g),

� normy długo ści ciała mieszcz ą się w granicach 47 - 55 cm ( średnio 50 cm),

� długo ść ciemieniowo-siedzeniowa wynosi średnio 33 cm,

� obwód główki noworodka mie ści si ę w granicach 32 - 35 cm,

� obwód klatki piersiowej 32-33 cm,

� duża głowa stanowi ¼ długo ści ciała.

Stany przej ściowe noworodka.Stany przej ściowe noworodka.

Bli źniaki jednojajowe powstaj ą wtedy, gdy jeden plemnik zapładnia jedn ą

komórk ę jajow ą a podział na dwa zarodki nast ępuje pó źniej, dlatego te ż

bli źniaki jednojajowe s ą zawsze tej samej płci.

Bli źniaki dwujajowe powstaj ą wtedy, gdy dwa plemniki zapładniaj ą dwie

komórki jajowe. Bli źniaki mog ą być tej samej b ądź różnej płci. Po implantacji

w jamie macicy ka żdy z zarodków bli źniaków dwujajowych wytwarza

niezale żną kosmówk ę. W macicy istniej ą więc dwa niezale żne od siebie

zarodki z niezale żnymi od siebie anatomicznie błonami płodowymi. Wyst ępują

dwa, niezale żne od siebie ło żyska, które najcz ęściej jednak ściśle do siebie

przylegaj ą tworz ąc pozornie poł ączone ło żysko.

Choroby matki stanowi ące podło że do porodu przedwczesnego.Choroby matki stanowi ące podło że do porodu przedwczesnego.

Czynniki ryzyka ci ąży.Czynniki ryzyka ci ąży.

blastocysta

wkłucie w oocyt

embrion składa się z 8 komórek i jest gotowy do przeniesienia.