ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR...

24
Mirosław Gronicki Wpływ globalnego kryzysu finansowego na polską gospodarkę Warszawa 31 maja 2011 r.

Transcript of ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR...

Page 1: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Mirosław Gronicki

Wpływ globalnego kryzysu finansowego na polską gospodarkę

Warszawa

31 maja 2011 r.

Page 2: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Spis treści

2

1. Geneza światowego kryzysu finansowego.

2. Światowy kryzys finansowy – skutki.

3. Polska gospodarka w latach 2007-10.

4. Przezwyciężanie kryzysu?

Page 3: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Geneza światowego kryzysu finansowego

otoczenie makroekonomiczne

3

1. Od zakooczenia „zimnej wojny” długi okres „luźnej”polityki pieniężnej.

2. Niskie stopy procentowe zachęcały do wprowadzania innowacji finansowych; banki centralne nie reagowały jednoczesnym wdrażaniem odpowiednich regulacji.

3. Powstanie bąbli spekulacyjnych (IT, rynek nieruchomości, rynki surowcowe).

4. Powiększanie nierównowag w światowym handlu zagranicznym i przepływach kapitałowych.

5. Duża dynamika światowego wzrostu gospodarczego (szczególnie na rynkach wschodzących).

Page 4: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Geneza światowego kryzysu finansowego

otoczenie makroekonomiczne

444

Rozwój globalnych rynków finansowych 1980-2009

(biliony USD)

0

200

400

600

800

1980 1993 2000 2006

Źródło: BIS, IMF

Wartość nominalna

instrumentów finansowych

na światowym rynku

Wartość

światowego PKB

2009

Page 5: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Geneza światowego kryzysu finansowego

otoczenie makroekonomiczne

555

Rozwój globalnych rynków finansowych 1980-2005

(aktywa finansowe jako % światowego PKB)

0

200

400

600

800

1 000

1 200

1980 1993 2000 2005

Instrumentypochodne*

Akcje

Obligacje

Depozyty bankowe

Źródło: BIS, IMF* Dane dostępne od roku 1998

Page 6: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Geneza światowego kryzysu finansowego

otoczenie makroekonomiczne

666

-1 000

-800

-600

-400

-200

0

200

400

600

800

1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006

Deficyt C/A USA

Wschodniej AzjiNadwyżka C/A

bn US$

Page 7: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Geneza światowego kryzysu finansowego kanały transmisji do Polski

7

I. Dwa podstawowe kanały transmisji globalnego kryzysu do Polski: finansowy i handlowy.

II. Finansowy: zamieszanie na rynkach finansowych: brak płynności, wzrost NPL, credit crunch. Kryzys bankowy.

III. Handlowy: załamanie handlu światowego: w 2009 wolumen obrotów zmniejszył się o ponad 11%.

Page 8: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Geneza światowego kryzysu finansowego podsumowanie

8

kryzys bankowy załamanie w h.z. recesja

problemy fiskalne

Page 9: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Światowy kryzys finansowyskutki

9

Handel zagraniczny

0

50

100

150

200

250

Świat

OECD

Pozostałe

Polska

Page 10: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Światowy kryzys finansowyskutki

10

-5%

-4%

-3%

-2%

-1%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Strefa euro Niemcy Stany Zjednoczone Wielka Brytania

Składowe cykliczne realnego PKB w strefie euro, Niemczech, Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii

Page 11: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Światowy kryzys finansowyskutki

11

Inflacja HICP w strefie euro

-1,0%

0,0%

1,0%

2,0%

3,0%

4,0%

5,0%20

01

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

r/r

HICP HICP core

Page 12: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Światowy kryzys finansowyskutki

12

Inflacja PPI w strefie euro

-10,0%

-8,0%

-6,0%

-4,0%

-2,0%

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

10,0%

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

r/r

PPI PPI core PPI interm.

Page 13: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Światowy kryzys finansowyskutki

13

Wykorzystanie mocy produkcyjnych

Page 14: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Światowy kryzys finansowysytuacja fiskalna

14

Deficyt sektora finansów publicznych

2007 2008 2009 2010

EU27 -0,9 -2,4 -6,8 -6,4

Euro area (17)) -0,7 -2,0 -6,3 -6,0

Polska -1,9 -3,7 -7,3 -7,9

Źródło: Eurostat

Page 15: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Światowy kryzys finansowysytuacja fiskalna

15

Dług sektora finansów publicznych

2007 2008 2009 2010

EU27 59,0 62,3 74,4 80,0

Euro area (17) 66,2 69,9 79,3 85,1

Polska 45,0 47,1 50,9 54,9

Źródło: Eurostat

Page 16: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Polska gospodarka w latach 2007-10

16

1. Polska była jedynym krajem w UE, w którym w 2009 r. wzrósł PKB.

2. Osiągnięty dzięki znacznej ekspansji fiskalnej.

3. Dodatkowo zmniejszono restrykcyjnośd polityki pieniężnej: zmniejszono podstawowe stopy procentowe, a kurs złotego względem euro mocno sięosłabił.

4. Źródła impulsu fiskalnego: zamierzony (obniżki podatków) i niezamierzony(wynikający z osłabienia gospodarczego) spadek wpływów oraz znaczny wzrost wydatków.

5. Niewielki wpływ światowego kryzysu na polski system finansowy.

6. Osłabienie aktywności gospodarczej skutkowało wzrostem bezrobocia.

Page 17: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Polska gospodarka w latach 2007-10

17

1. W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd (takjak zamierzał ) stopniowe zacieśnienie fiskalne.

2. Nieznacznie zwiększyły się wpływy do budżetu (z 37.2 do 37.8% PKB); audział wydatków wzrósł z 44.5 to 45.7% PKB.

3. W rezultacie, zamiast zacieśnienia fiskalnego i zmniejszenia deficytu doprowadzonodo jego zwiększenia (wg wstępnych szacunków do 7,9%).

4. Polityka pieniężna była neutralna dla wzrostu gospodarczego.

5. Policy-mix doprowadził do stopniowego zwiększania nierównowag.

Page 18: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Polska gospodarka w latach 2007-10

18

PKB i składowe

2007 2008 2009 2010

% rok/rokPKB 6,8 5,1 1,6 3,8Popyt krajowy 8,7 5,6 -1,0 4,3Spożycie indywidualne 4,9 5,7 2,1 3,2Spożycie publiczne 3,7 7,4 2,0 4,0Nakłady na środki trwałe 17,6 9,6 -1,1 -1,2

% PKB (wkład we wzrost PKB)Zmiana zapasów 1,7 -1,1 -2,5 1,8Saldo handlu zagranicznego -2,1 -0,6 2,7 -0,2

Źródło: Eurostat, MG

Page 19: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Polska gospodarka w latach 2007-10

19

Nierównowagi makroekonomiczne

2007 2008 2009 2010

% PKBSaldo na r-ku bieżącym -4,7 -5,0 -1,6 -3,3Deficyt sektora finansów publicznych -1,9 -3,7 -7,3 -7,9

% BAEL IVkwStopa bezrobocia 8,5 6,7 8,5 9,3

% rok/rokCPI 2,5 4,2 3,5 2,6PPI 2,0 2,2 3,4 2,1Deflator PKB 4,0 3,1 3,6 1,5

Źródło: Eurostat, GUS

Page 20: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Polska gospodarka w latach 2007-10

20

Nierównowagi makroekonomiczne

2007 2008 2009 2010

% PKB

Deficyt sektora finansów publicznych -1,9 -3,7 -7,3 -7,9

podsektor centralny -3,0 -3,9 -5,3 -5,9

podsektor budżetów lokalnych 0,0 -0,2 -1,0 -1,1

podsektor ubezpieczeo społecznych 1,1 0,4 -1,0 -0,8

Dług publiczny 45,0 47,1 50,9 54,9

Zadłużenie zagraniczne 48,4 57,0 59,6 65,4

sektora finansów publicznych 16,4 15,7 18,6 22,8PLN obligacje posiadane przez

nierezydentów 6,3 4,4 6,1 9,1

Źródło: MinFin, NBP

Page 21: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Polska gospodarka w latach 2007-10

21

Wielkości nominalne

2007 2008 2009 2010

% rok/rokPrzeciętne wynagrodzenie 7,9 10,1 5,4 4,0Przeciętna emerytura 3,0 9,2 8,7 6,5

PLN średniorocznieEUR/PLN 3,78 3,52 4,33 3,99USD/PLN 2,77 2,41 3,12 3,02

% na koniec rokuStopa referencyjna NBP 5,0 5,0 3,5 3,5

Źródło: GUS, NBP

Page 22: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Prognoza

22

1. W 2011 r. podstawowe agregaty makroekonomiczne mogą bydna podobnym poziomie jak w 2010 r. W II poł. Dynamika gospodarcza zacznie słabnąd (skutek wprowadzanego zacieśnienia fiskalnego).

2. Podstawowy dylemat: czy słabnący popyt krajowy zostanie skompensowany ekspansją eksportową?

3. PKB może powiększyd się o 3,5-4%.

4. Inflacja może byd wyzsza, a kursy walut na podobnych poziomachjak w koocówce 2010 r.

Page 23: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

I co dalej?

23

1. Do następnego spowolnienia mamy prawdopodobnie4 lata.

2. W okresie 2012-14 należy trwale zmniejszyd deficyt FP do 1-2% PKB i wprowadzid takie reformyby w następnym spowolnieniu nie przekroczył 4%.

3. Brak rozwiązao systemowych może w najlepszym razie doprowadzid do zwiększenia relacji długu FPdo około 70% PKB w 2018 r.

4. Prawdopodobieostwo przyspieszenia wzrostu gospo-darczego powyżej 6% niskie, w latach 2012-14 średniwzrost gospodarczy 3-3,5%.

Page 24: ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - TRZECI SEKTOR …muzeum-niepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2012/10/Gronicki1.pdf · W 2010 r. rząd nadal stymulował gospodarkę zamiast rozpocząd tak

Dziękuję za uwagę