1

PL

ODPOWIEDZI NA DODATKOWE PYTANIA PISEMNE PARLAMENTU

EUROPEJSKIEGO

UDZIELONE PRZEZ KANDYDATKĘ NA KOMISARZA

Sylvie GOULARD

Kandydatkę na komisarza do spraw rynku wewnętrznego

SEKCJA 1/ TEKA

1. Podczas wysłuchania 2 października 2019 r. Pani odpowiedzi i deklaracje nie były

dla nas wystarczająco jasne. W związku z tym chcielibyśmy zadać następujące

pytanie: Jak poradzi sobie Pani z zarządzaniem, koordynacją i kontrolowaniem tak

bezprecedensowo dużego portfolio – nowe główne dyrekcje generalne –

i z konfliktem interesów oraz dodatkowym zadaniem polegającym na utworzeniu

nowej dyrekcji generalnej (DG ds. Obrony i Przestrzeni Kosmicznej), zresztą

sztucznie dodanej, a także z odpowiedzialnością za media i politykę audiowizualną?

W jaki sposób zamierza Pani na przykład wpływać na nową politykę przemysłową?

Nową strategię obronną i kosmiczną?

2. Powierzona Pani przez Ursulę von der Leyen teka obejmuje przemysł i usługi

cyfrowe, sektor kosmiczny i obronność, usługi audiowizualne i MŚP. Jak zamierza

Pani wykorzystać potencjalne synergie między poszczególnymi strategiami i synergię

między dyrekcjami generalnymi?

3. Jako kandydatce na komisarza ds. rynku wewnętrznego powierzono Pani dość

ambitną tekę, której celem jest połączenie dosyć zróżnicowanych obowiązków, od

obronności po cyfryzację, przy spodziewanym całkowitym budżecie w wysokości aż

36 mld EUR. Mimo wyjaśnień przedstawionych w trakcie niedawnych rozmów

w Parlamencie wydaje się mało prawdopodobne, aby tak różnorodne i rozbieżne

obowiązki zgromadzone w jednym portfolio miały szansę na sprawną i zadowalającą

realizację.

Rozwój technologii i konwergencja modeli biznesowych sprawiły, że rozróżnienie między

„jednolitym rynkiem” a „jednolitym rynkiem cyfrowym” stało się nieaktualne. Dotyczy to

wszystkich przedsiębiorstw, w szczególności przedsiębiorstw przemysłowych. W związku

z tym konieczne jest jednolite i spójne podejście w zakresie regulacji, finansowania i narzędzi

https://pl.wikipedia.org/wiki/Sylvie_Goulard

2

koordynacji. Kwestia ta znajdzie się w centrum naszej strategii przemysłowej, której

podstawą będzie pogłębiony jednolity rynek oraz nasza strategia dotycząca MŚP. Nowy

zakres moich obowiązków pozwoli nam lepiej sprostać tym rosnącym oczekiwaniom.

Przemysł, przedsiębiorstwa i przedsiębiorcy potrzebują jednego interfejsu, który odpowie na

wyzwania, przed którymi stoi obecnie nasza gospodarka. Moja teka umożliwi lepsze

wykorzystanie synergii w wielu dziedzinach, na przykład w dziedzinie innowacji. Wszystkie

trzy dyrekcje generalne zajmują się sztuczną inteligencją, własnością przemysłową,

cyfryzacją i cyberbezpieczeństwem. Wszystkie dysponują szczególną wiedzą ekspercką ze

swoich sektorów: usług, towarów, technologii, mediów oraz sektora audiowizualnego,

kosmicznego i obronnego. Połączenie tej wiedzy stanowi wyjątkową szansę.

Pozwolę sobie przedstawić pięć przykładów synergii:

1. Jednym z naszych założeń jest połączenie obliczeń wielkiej skali, szybkich sieci

łączności, sztucznej inteligencji, przetwarzania w chmurze i zasobów kosmicznych

w celu osiągnięcia w Europie bardzo dokładnych prognoz i zdolności w zakresie

zarządzania kryzysowego. Takie zdolności dałyby europejskiemu przemysłowi

przewagę w dziedzinie sztucznej inteligencji / dużych zbiorów danych, co z kolei

przyniosłoby UE korzyści gospodarcze i społeczne. Dzięki temu moglibyśmy

odpowiedzieć na takie pytania, jak to, które tereny są szczególnie narażone na

ekstremalne zjawiska pogodowe lub rosnące poziomy oceanów. Dotyczy to sektora

publicznego (w zakresie planowania, działań zapobiegawczych itp.), sektora

budowlanego i wielu innych.

2. W pełni zabezpieczona infrastruktura danych będzie warunkiem wstępnym dla każdej

zaawansowanej gospodarki. Kwant będzie kolejnym kamieniem milowym na drodze

do bezpiecznej komunikacji. Opierając się na pracach dyrekcji generalnych

w dziedzinie przestrzeni kosmicznej i bezpieczeństwa cybernetycznego, chcielibyśmy

zachęcić ośrodki badań naukowych, przedsiębiorstwa prywatne i inne podmioty

publiczne do połączenia sił na rzecz opracowania i wdrożenia w pełni bezpiecznej

infrastruktury łączności kwantowej typu „end-to-end”, która połączy technologie

satelitarne i naziemne.

3. Sektory takie jak technologie medyczne, budownictwo, moda i produkty kosmetyczne

to przykłady sektorów, które muszą przystosować się do transformacji cyfrowej, albo

ich przyszłość będzie zagrożona. Odniosą one znaczne korzyści ze zintegrowanego

podejścia, w ramach którego prawodawstwo sektorowe zostanie poddane przeglądowi

i dostosowane do ery cyfrowej i neutralności klimatycznej. Aby dotrzeć do wszystkich

przedsiębiorstw i sektorów – nie tylko liderów – można rozpocząć szereg dialogów

sektorowych na temat wszelkich technologii (budowlanych, modowych, turystycznych

itp.). Celem byłaby współpraca ze wszystkimi zainteresowanymi stronami w celu

opracowania szeregu konkretnych działań, które wspomogłyby transformację cyfrową

wszystkich kluczowych sektorów unijnej gospodarki i pomogłyby czerpać z niej

zyski. Działania te byłyby wspierane przez wyspecjalizowane centra innowacji

3

cyfrowych, obejmujących nie tylko technologie cyfrowe, ale również rozwiązania

energooszczędne, nowe materiały i technologie produkcji.

4. Wzajemna wymiana między tradycyjnym przemysłem wytwórczym i sektorem

kreatywnym zawsze stanowiła szczególną cechę europejskiej doskonałości. Wraz

z integracją zaawansowanych technologii przed europejskimi twórcami otwierają się

nowe możliwości. Na przykład drukowanie 3D pozwala na bezprecedensowe łączenie

ekoprojektów i architektury kreatywnej. Profesjonalnie przygotowane produkcje

wirtualnej rzeczywistości pozwolą szkolić operatorów skomplikowanych maszyn.

Będę wspierać wspólne przestrzenie pracy w centrach innowacji cyfrowych skupiające

artystów, technologów i przemysłowców. W każdym państwie członkowskim

powinna istnieć przynajmniej jedna taka przestrzeń.

5. Zmiana klimatu, cyfryzacja i starzenie się społeczeństwa oznaczają, że Europejczycy

będą musieli podnosić swoje kwalifikacje i nabywać nowe, aby zapewnić dobrobyt

i utrzymać społeczną gospodarkę rynkową. Będę zatem ściśle współpracować

z komisarzem do spraw miejsc pracy nad inicjatywami, które mogą przynieść korzyści

przemysłowi.

W ramach dyrekcji generalnych zamierzam też zrealizować następujące zadania:

MŚP są kluczowymi podmiotami jednolitego rynku, zarówno w sektorze cyfrowym,

jak i obronnym. Powołam nowy zespół ds. MŚP w nowej Dyrekcji Generalnej ds.

Przemysłu Obronnego i Przestrzeni Kosmicznej, który to zespół zadba, by MŚP

i spółki o średniej kapitalizacji aktywnie uczestniczyły w programach na rzecz obrony

i przestrzeni kosmicznej. Zapewni też, że przedsiębiorstwa te będą liderami

w wykorzystaniu danych wygenerowanych przez nasze satelity i infrastrukturę

kosmiczną. Zespół ten połączy siły z zespołami ds. MŚP w DG GROW i DG CNECT

jako jedna grupa zadaniowa ds. MŚP. Razem zespoły te będą stanowić centralny

punkt Komisji dla MŚP, niezależnie od sektora. Jak szerzej opisano poniżej, powołam

specjalnego pełnomocnika ds. MŚP, wspieranego przez nową grupę zadaniową ds.

MŚP. Będzie on odpowiedzialny za integrację i ożywienie społeczności MŚP,

wsłuchiwanie się w obawy MŚP i wdrażanie strategii dotyczącej MŚP, którą

opracujemy.

Chcę zwiększyć synergię między zespołami ds. egzekwowania prawa trzech dyrekcji

generalnych w celu podjęcia działań w tej sprawie, niezależnie od tego, w czyj zakres

obowiązków wchodzą dane instrumenty prawne.

Biorąc pod uwagę wyjątkowe okoliczności związane z utworzeniem nowej Dyrekcji

Generalnej ds. Przemysłu Obronnego i Przestrzeni Kosmicznej mój gabinet skorzysta

z dodatkowej elastyczności i tymczasowego wsparcia w oparciu o decyzję

przewodniczącej. Po utworzeniu Dyrekcji Generalnej ds. Przemysłu Obronnego

i Przestrzeni Kosmicznej rozważę dostosowanie struktury DG GROW.

4

Podobne obawy pojawiają się z powodu niejasnego związku między Pani teką a teką

kandydatki na komisarza Margrethe Vestager, której zakres kompetencji wydaje się

pokrywać z Pani zakresem kompetencji szczególnie w sprawach związanych z agendą

cyfrową.

W związku z tym na obecnym etapie potrzebujemy więcej informacji, aby ocenić, czy

Pani teka i teka kandydatki na komisarza M. Vestager są ze sobą kompatybilne.

Za kierowanie pracami w zakresie przywództwa cyfrowego i ich koordynację będzie

odpowiadała wiceprzewodnicząca wykonawcza do spraw Europy na miarę ery cyfrowej. Pod

jej kierownictwem podejmę na przykład działania w kwestii sztucznej inteligencji, aby

zapewnić wymianę między przemysłem cywilnym, obronnym i kosmicznym.

Wiceprzewodnicząca, wraz z wiceprzewodniczącym wykonawczym do spraw gospodarki,

która służy ludziom, będzie też odpowiedzialna za strategię przemysłową i strategię

dotyczącą MŚP, a ja aktywnie zaangażuję się w prace dotyczące tych strategii, jak wyjaśniłam

w odpowiedziach na inne pytania.

Ponadto, choć doceniamy uwagę, którą poświęca Pani różnorodnym trudnościom,

z jakimi borykają się obecnie europejskie MŚP, w odpowiedziach nie zaproponowała

Pani żadnych konkretnych środków, które pozwoliłyby zaradzić tym trudnościom, tak

więc istnieje obawa, że kolejna Komisja nie podejmie zdecydowanych kroków

zapobiegających stopniowemu wykluczaniu szczególnie mikroprzedsiębiorstw z rynku

wewnętrznego.

MŚP – od tradycyjnych firm rodzinnych po przedsiębiorstwa typu start-up, w całej ich

różnorodności – stanowią 99% przedsiębiorstw i zatrudniają dwie trzecie pracowników w UE.

Europa nie wykorzystuje jednak w pełni ich potencjału. MŚP znajdą się w centrum naszej

polityki przemysłowej, która zagwarantuje, by ich potrzeby i obawy były uwzględniane i by

przedsiębiorstwa te mogły się rozwijać i stały się bardziej konkurencyjne.

Jestem głęboko przekonana, że powinniśmy przyjąć pragmatyczne i oddolne podejście,

wsłuchując się w głos wszystkich zainteresowanych stron, aby przedstawić skuteczne

propozycje. Jest to konieczne, aby poczynić postępy. Z tego powodu w ciągu pierwszych

sześciu miesięcy mojej kadencji zamierzam podjąć szczególne starania, aby dotrzeć do

posłów do Parlamentu Europejskiego i ich wyborców, odwiedzić państwa członkowskie,

stolice i regiony oraz porozmawiać z przedsiębiorcami i pracownikami, jak również z rządami

i parlamentami narodowymi. Uruchomię wszystkie odpowiednie sieci, struktury i fora

współpracy w tym zakresie. W tych staraniach wspierać będzie mnie nowy pełnomocnik ds.

MŚP, o którym mowa poniżej.

5

Strategia dotycząca małych i średnich przedsiębiorstw, którą będziemy wspólnie

budować, będzie miała na celu w szczególności:

i. ograniczenie barier regulacyjnych i administracyjnych;

ii. zwalczanie opóźnień w płatnościach;

iii. poprawę dostępu MŚP do finansowania;

iv. zagwarantowanie, by przepisy dotyczące jednolitego rynku uwzględniały specyfikę

MŚP;

v. wykorzystanie odpowiednich sieci i programów w celu zapewnienia MŚP

niezbędnych umiejętności i wsparcia, by mogły stawić czoła nowym wyzwaniom.

Aby zagwarantować, że cele te będą realizowane w sposób spójny i z udziałem wszystkich

zainteresowanych stron, utworzę specjalne stanowisko pełnomocnika ds. MŚP. Będzie on

odpowiedzialny za integrację i ożywienie społeczności MŚP, wsłuchiwanie się w obawy MŚP

i codzienne wdrażanie strategii dotyczącej MŚP. Wspierać będzie go nowa grupa zadaniowa

ds. MŚP, skupiająca istniejące lub mające wkrótce powstać zespoły ds. MŚP z DG GROW,

CNECT i przyszłej Dyrekcji Generalnej ds. Przemysłu Obronnego i Przestrzeni Kosmicznej.

Razem zespoły te będą stanowić centralny punkt Komisji dla MŚP, niezależnie od sektora,

i będą ściśle współpracować z EASME w zakresie wdrażania programu.

Jeżeli chodzi o bariery regulacyjne i administracyjne, dołożę wszelkich możliwych starań,

aby je ograniczyć lub zlikwidować. Będę na przykład współpracować z państwami

członkowskimi w celu przyspieszenia wdrażania rozporządzenia w sprawie jednolitego

portalu cyfrowego, a w szczególności zasady jednorazowości, która powinna zagwarantować,

że przedsiębiorstwa będą musiały przedłożyć dany dokument lub dane potwierdzenie tylko

raz.

Jeżeli chodzi o opóźnienia w płatnościach, nie do przyjęcia jest sytuacja, w której MŚP

często otrzymują płatność ponad 100 dni po terminie. Prowadzi to do ponad jednej czwartej

wszystkich upadłości MŚP. Nie zawaham się wszcząć postępowania w sprawie uchybienia

zobowiązaniom państwa członkowskiego, jeżeli któreś z nich nie będzie przestrzegać

przepisów.

Jeśli chodzi o dostęp do finansowania, w ostatnich latach poczyniliśmy postępy, ale

pozostaje wiele do zrobienia. Będę współpracować w tym zakresie z wiceprzewodniczącym

wykonawczym do spraw gospodarki, która służy ludziom, oraz z komisarzem do spraw

miejsc pracy.

Zamierzam zintensyfikować działania w ramach funduszu InvestEU w oparciu

o sukces obecnego instrumentu gwarancji kredytowych w ramach COSME. Komisja

proponuje kwotę 11,25 mld euro, co stanowi wzrost o 20% w stosunku do aktualnej

sytuacji. Dzięki temu kolejne tysiące MŚP uzyskałyby dostęp do finansowania.

Miałyby też łatwiejszy dostęp do nowych instrumentów finansowych UE, gdyż

jednolity zbiór przepisów w ramach programu InvestEU ułatwi udział w programie

i ograniczy biurokrację.

6

Poza tymi dwoma instrumentami potrzebujemy zarówno uproszczenia dostępu do unijnego

finansowania, jak i zapewnienia, aby możliwości te obejmowały potrzeby MŚP na każdym

etapie ich rozwoju.

Dopilnuję, by MŚP miały pojedynczy punkt kontaktowy, w którym będą mogły

zadać wszystkie pytania na temat możliwości uzyskania unijnego finansowania, tak

aby nie musiały sprawdzać każdego programu z osobna.

Obecna Komisja prowadzi pilotażowy program na rzecz zwiększenia finansowania dla

MŚP i przedsiębiorstw typu start-up na etapie scale-up. W ramach programu

ESCALAR zarządzającym funduszami venture capital udostępniono dodatkowe 300

mln EUR w celu kontynuowania inwestycji, a nawet tworzenia nowych funduszy na

potrzeby takich przedsiębiorstw. Program opiera się na sukcesie Small Business

Investment Company (SBIC) w USA i będę go rozszerzać w ramach InvestEU.

Możemy również zrobić więcej, by pomóc MŚP w korzystaniu z pierwszych ofert

publicznych (IPO), zapewniając im kapitał niezbędny do dalszego rozwoju

i komercjalizacji. Powinniśmy zadbać o to, by finansowanie było dostępne w całym

cyklu inwestycji w przedsiębiorstwo, i zwiększyć liczbę MŚP korzystających z IPO

w oparciu o poszerzenie istniejących instrumentów finansowych. Wsparcie finansowe

UE wzmocniłoby prace prowadzone w ramach unii rynków kapitałowych. Mogłoby to

dać polityczny impuls do odblokowania inwestycji na rynkach zamówień publicznych

w Europie. Uważam, że naszym celem powinno być uruchomienie tego instrumentu

już w 2021 r. w ramach InvestEU.

Aby MŚP mogły w pełni korzystać z jednolitego rynku, musimy zagwarantować, by

przepisy dotyczące jednolitego rynku uwzględniały specyficzne potrzeby MŚP.

Dopilnuję, aby akt prawny o usługach cyfrowych zapewniał MŚP

i przedsiębiorstwom typu start-up przewidywalność i jasność prawa, których

przedsiębiorstwa te potrzebują. Fragmentacja rynku sprzyja dużym platformom, które

są w stanie sprostać powiązanym złożonym kosztom i które wzmacniają swoją

pozycję na rynku. Zagwarantuję, aby były one sprawiedliwie traktowane

w gospodarce opartej na danych poprzez rygorystyczne egzekwowanie rozporządzenia

w sprawie stosunków między platformami a przedsiębiorstwami.

MŚP powinny również czerpać korzyści z pojawiających się możliwości w obszarze

przestrzeni kosmicznej i obronności, w tym z naszego programu kosmicznego

i Europejskiego Funduszu Obronnego. EFR przewiduje dopłatę przeznaczoną na

udział MŚP. Aby zapewnić aktywne uczestnictwo MŚP, ustanowię specjalny zespół

ds. MŚP w ramach nowej DG ds. Przemysłu Obronnego i Przestrzeni Kosmicznej,

którego zadaniem będzie ułatwić dostęp MŚP.

7

Ochrona własności intelektualnej ma kluczowe znaczenie dla naszych MŚP

i przedsiębiorstw typu start-up. Dotychczas jednak zaledwie 9 % naszych MŚP

wykorzystuje własność intelektualną, w związku z czym może okazać się, że ich

sprzedaż w Europie nie będzie możliwa. Powinno to ulec zmianie. Skupię się na

poprawie dostępu do doradztwa strategicznego w zakresie praw własności

intelektualnej oraz na udostępnianiu go w ramach wsparcia oferowanego przez

Europejską Sieć Przedsiębiorczości i europejskie centra innowacji cyfrowych, a także

na finansowaniu programu „Horyzont Europa”. Podejmę środki, aby pomóc naszym

małym przedsiębiorstwom korzystać z własności intelektualnej, kiedy próbują one

pozyskać środki finansowe lub współpracować z partnerami biznesowymi, na

przykład poprzez zagwarantowanie, że europejskie sieci wsparcia będą umożliwiać

znalezienie partnerów. Należy ograniczyć koszty i złożoność procesu uzyskiwania

ochrony praw własności intelektualnej, zarządzania nią i jej egzekwowania. Można

tego dokonać na przykład poprzez modernizację systemu regulującego ochronę

wzorów na potrzeby MŚP w nowej gospodarce, zbadanie możliwości wydania

wytycznych lub opracowanie wzorów umów mających wspierać partnerstwa

innowacyjne (jak w gospodarce współpracy). Wreszcie powinniśmy skupić się na

ułatwianiu przedsiębiorstwom walki z wszelkimi formami kradzieży własności

intelektualnej, takimi jak podrabianie produktów, piractwo i cyberkradzież.

Będę również skuteczniej działać, aby pomóc MŚP w czerpaniu większych korzyści

z zamówień publicznych, których wartość w UE opiewa na około 2 bln euro rocznie.

Do działań, które zamierzam zaproponować, należą: inicjatywa wspierająca

transgraniczne zamówienia publiczne dla nabywców publicznych i regionalnych MŚP

w regionach przygranicznych; wspieranie przedsiębiorstw typu start-up

i przedsiębiorstw scale-up dzięki programowi brokerstwa innowacji służącemu

ukierunkowanemu kojarzeniu podmiotów; promowanie kompleksowej cyfryzacji

procesu udzielania zamówień publicznych; i wspólnie z komisarzem do spraw handlu

– propagowanie lepszego dostępu europejskich MŚP do światowych rynków

zamówień publicznych oraz promowanie zmniejszenia obciążeń administracyjnych

w ramach stosunków dwustronnych i na całym świecie poprzez globalne uznanie

normy UE w odniesieniu do e-Certis.

Ponadto wykorzystanie odpowiednich sieci i programów, aby zapewnić MŚP umiejętności,

których potrzebują, i wspierać je w stawianiu czoła nowym wyzwaniom (np. cyfryzacji,

zrównoważonemu rozwojowi) również powinno stanowić element naszej strategii dotyczącej

MŚP.

W celu zapewnienia, aby MŚP odnosiły korzyści z cyfryzacji, wzmocnię europejskie

centra innowacji cyfrowych, a korzystając z istniejącej Europejskiej Sieci

Przedsiębiorczości – największej sieci wsparcia dla MŚP na świecie łączącej ponad

600 lokalnych, regionalnych i krajowych organizacji w całej Europie, począwszy od

agencji rozwoju regionalnego i agencji innowacyjności po izby handlowe, która ma

pomagać MŚP we wprowadzaniu innowacji i w rozwoju – utworzę wyspecjalizowane

8

usługi doradztwa w ramach inicjatywy rozwoju zdolności do zarządzania innowacjami

(„Enhanced Innovation Management Capacity”), aby pomóc MŚP w cyfryzacji.

Konieczne jest, aby nasze MŚP mogły czerpać korzyści z przejścia na gospodarkę

zrównoważoną i przewodzić temu procesowi. W związku z tym w ramach

Europejskiej Sieci Przedsiębiorczości ustanowię specjalnych doradców ds.

zrównoważonego rozwoju i przeanalizuję możliwości ułatwienia MŚP dostępu do

finansowania w celu inwestowania w zrównoważony rozwój.

Realizacja obu tych celów – cyfryzacji i zrównoważonego rozwoju – oznacza

intensyfikację działań służących zapewnieniu MŚP dostępu do potrzebnych im

umiejętności. Dlatego też, przy pomocy naszych sieci wsparcia, powinny one

stanowić część partnerstwa na rzecz umiejętności na potrzeby przemysłu, nad czym

chciałabym współpracować wraz z komisarzem do spraw miejsc pracy.

Musimy zaoferować naszym przedsiębiorcom więcej możliwości. W ciągu ostatnich

dziesięciu lat program „Erasmus” dla młodych przedsiębiorców pomagał zarówno

nowym, jak i doświadczonym przedsiębiorcom uczyć się od siebie nawzajem

i rozszerzać działalność na nowe rynki, co doprowadziło do wzrostu obrotów

i zatrudnienia. Budżet operacyjny programu jest jednak zbyt mały, ograniczając jego

skuteczność. Dotychczas program objął jedynie 16 000 przedsiębiorców w ponad 8

000 wymian. Zamierzam przeznaczyć na ten cel więcej środków, a jeśli bieżący

projekt pilotażowy wymian w Izraelu, Singapurze i Stanach Zjednoczonych zakończy

się pomyślnie – rozszerzyć go na większą liczbę państw trzecich. Pomoże to naszym

przedsiębiorcom rozszerzać działalność na coraz więcej rynków.

9

SEKCJA 2 / JEDNOLITY RYNEK

Podczas wysłuchania 2 października 2019 r. mówiła Pani o znaczeniu wzmocnienia

sektora usług i egzekwowania dyrektywy usługowej, aby rynek wewnętrzny dobrze

funkcjonował. W związku z tym chcielibyśmy zadać następujące pytania:

Jakie konkretne działania podejmie Pani, wraz z komisarzem do spraw miejsc pracy,

aby upewnić się, że zarówno wysoko wykwalifikowani specjaliści, jak i członkowie ich

personelu będą mogli w równym stopniu korzystać ze swobody przemieszczania się

podczas tymczasowego świadczenia usług transgranicznych? A bardziej konkretnie, co

zaproponuje Pani w celu położenia kresu sytuacjom, w których choć specjaliści są

natychmiastowo uprawnieni do tymczasowego świadczenia usług, nie dotyczy to ich

personelu, który obowiązuje zakaz ich świadczenia, chyba że dokonane zostanie

zgłoszenie o oddelegowaniu oraz spełniony szereg obowiązkowych warunków

i formalności? Jakie kroki przewiduje Pani w celu poszerzenia wiedzy usługodawców

o wymogach krajowych i delegowaniu w przypadku prowadzenia działalności

transgranicznej?

Jednolity rynek składa się z czterech swobód, które należy rozpatrywać łącznie i jako pakiet.

Stanowią one podstawę naszego celu, jakim jest wysoce konkurencyjna społeczna gospodarka

rynkowa.

Zakończenie budowy jednolitego rynku ma zasadnicze znaczenie. Usprawnienie jednolitego

rynku usług jest kluczowe dla UE, zarówno w wymiarze transgranicznym, jak i dla

gospodarki krajowej państwa członkowskiego. Sektor usług odpowiada za 70 % unijnego

PKB i zatrudnienia. Konkurencyjność unijnego przemysłu wytwórczego opiera się na

usługach: 40 % jego wartości dodanej stanowią nakłady w postaci usług. Sektor usług

również szybko ulega zmianom (np. poprzez cyfryzację i zmieniające się potrzeby

konsumentów) i stale pojawiają się nowe wyzwania. Będę pracować nad pokonywaniem

granic stawianych przez nasze gospodarki, ponieważ jednolity rynek, który ma rozmiar

kontynentu, stanowi dla nas również ochronę przed niepewnością geopolityczną.

Nawet jeżeli znaczenie jednolitego rynku jest niepodważalne, w pełni zdaję sobie sprawę

z tego, że czasami toczą się kontrowersyjne debaty na temat konkretnych działań mających na

celu rozwój jednolitego rynku usług.

Jeśli chcemy wykorzystać potencjał jednolitego rynku, konieczne jest wzajemne zaufanie.

Chcę zmienić sposób działania i wprowadzić podejście oddolne. W związku z tym zaangażuję

się w pogłębioną i pluralistyczną debatę z Państwem, państwami członkowskimi i wszystkimi

zainteresowanymi stronami. W ciągu pierwszych sześciu miesięcy mojej kadencji specjalnie

dołożę wszelkich starań, aby spotkać się z Państwem i z Waszymi wyborcami, złożyć wizyty

w państwach członkowskich, w stolicach, ale też w pozostałych regionach, a zwłaszcza

regionach przygranicznych, i podjąć współpracę z rządami, parlamentami narodowymi,

10

przedsiębiorstwami, pracownikami i wszelkimi zainteresowanymi stronami oraz

konsumentami. Zmobilizuję wszystkie istniejące sieci, struktury i fora współpracy oraz

zastanowię się, w jaki sposób je usprawnić, w razie potrzeby.

Chcę budować konsensus przed przedkładaniem wniosków. Moje inicjatywy polityczne będą

opierać się na tych konsultacjach, i na dowodach.

Państwa pytanie ma szczególne znaczenie dla regionów przygranicznych, w których

zazwyczaj mobilność specjalistów jest większa. Po pierwsze, dyrektywa w sprawie

uznawania kwalifikacji zawodowych ułatwia mobilność specjalistów (w tym poprzez

automatyczne uznawanie).

Po drugie, jeśli chodzi o delegowanie pracowników, prawdą jest, że wymogi administracyjne,

takie jak wnioski o dostarczenie pewnych dokumentów, w tym ich tłumaczeń pisemnych,

niejednokrotnie z dużym wyprzedzeniem czasowym, są zbyt często nakładane na

usługodawców. W ostatnich latach zrobiono wiele, aby zaktualizować ramy prawne

dotyczące delegowania pracowników oraz usprawnić wdrażanie i egzekwowanie przepisów.

Jednocześnie można by znacznie ograniczyć te obciążenia bez narażania na szwank nadzoru

nad delegowaniem pracowników i ochrony praw pracowników, jeżeli organy państw

członkowskich współpracowałyby skuteczniej i gdyby zbadano wszystkie potencjalne

możliwości cyfrowe. Nowo utworzony Europejski Urząd ds. Pracy będzie odgrywał bardzo

ważną rolę we wzmacnianiu współpracy między państwami członkowskimi. Należy

sfinalizować negocjacje w sprawie przeglądu przepisów dotyczących koordynacji systemów

zabezpieczenia społecznego, które również regulują kwestie związane z tymi obciążeniami.

Wiele z tych przepisów wchodzi w zakres kompetencji kandydata na komisarza do spraw

miejsc pracy. Będę z nim współpracować, aby zapewnić, że obowiązujące przepisy, za które

odpowiada (w tym dyrektywa w sprawie egzekwowania dyrektywy dotyczącej delegowania

pracowników), sprzyjają mobilności pracowników i umożliwiają zwalczanie nadużyć

finansowych, zgodnie z zasadami jednolitego rynku.

Po trzecie, dysponujemy systemem, który ułatwia współpracę i bezpośrednią wymianę

informacji między państwami członkowskimi w oparciu o platformę elektroniczną

udostępnianą przez Komisję: jest to system wymiany informacji na rynku wewnętrznym

(IMI). Władze krajowe nie wykorzystują jednak pełni jego potencjału w dziedzinie

delegowania pracowników: w 2018 r. 10 251 wymian informacji w ramach IMI dotyczyło

uznawania kwalifikacji zawodowych, lecz tylko 2 785 odnosiło się do kwestii związanych

z delegowaniem. Wraz z kandydatem na komisarza do spraw miejsc pracy będę promować

korzystanie z systemu IMI i stosować wszystkie dostępne narzędzia, aby zagwarantować, że

państwa członkowskie w pełni współpracują w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych

dla przedsiębiorstw.

Ponadto przekazywanie informacji na temat mających zastosowanie przepisów ma kluczowe

znaczenie dla zapewnienia przestrzegania przepisów przez przedsiębiorstwa. Gwarantuje to

pewność i przewidywalność prawa przedsiębiorstwom, które chcą świadczyć usługi

11

i delegować pracowników do innych państw członkowskich. Chcę w pełni wykorzystać

przyjęte niedawno rozporządzenie w sprawie utworzenia jednolitego portalu cyfrowego

(rozporządzenie (UE) 2018/1724). Powtarza ono i precyzuje spoczywający na państwach

członkowskich obowiązek udostępniania takich informacji oraz zapewnia standardy jakości

i łatwości dostępu. Dopilnuję, aby zobowiązania w zakresie udzielania informacji na temat

warunków zatrudnienia pracowników delegowanych wynikające z rozporządzenia były

skutecznie i w pełni stosowane.

Czy zamierza Pani, wraz z komisarzem do spraw miejsc pracy, przedstawić konkretne

propozycje poprzez rozszerzenie kompetencji Europejskiego Urzędu ds. Pracy w celu

zapewnienia swobodnego i sprawiedliwego przepływu usług i pracowników?

Europejski Urząd ds. Pracy ma na celu wspieranie sprawiedliwej mobilności oraz zapewnia

egzekwowanie unijnych przepisów dotyczących mobilności pracowników. Wykonywanie

tych zadań przez Europejski Urząd ds. Pracy ma kluczowe znaczenie. Kandydat na komisarza

do spraw miejsc pracy będzie odpowiedzialny za Urząd. Z uwagi na powiązanie ze

świadczeniem usług będę zdecydowanie dążyć do tego, aby Urząd ten wywiązał się

z obietnicy, zgodnie z którą obywatele i przedsiębiorstwa będą mogli czerpać korzyści

z jednolitego rynku, bez dopuszczania do jakichkolwiek nadużyć.

12

Jakie konkretne działania podejmie Pani w celu zwiększenia zaufania państw

członkowskich i przekonania ich, że wzrost gospodarczy w UE nie jest możliwy bez

dynamicznego rynku usług opartego na swobodnym przepływie osób?

Jednolity rynek nie może prawidłowo funkcjonować bez zaufania i współpracy między

państwami członkowskimi i organami tych państw. Mój cel jest dokładnie taki: budować

zaufanie, żeby dostarczyć nowego bodźca jednolitemu rynkowi usług, w oparciu o jak

najszerszy konsensus, poprzez moje zaangażowanie i dialog ze wszystkimi podmiotami

działającymi w dziedzinie gospodarki usługowej.

Państwa członkowskie i Komisja wspólnie ponoszą odpowiedzialność za funkcjonowanie

jednolitego rynku. Nie tylko wezwę państwa członkowskie do wykorzystania istniejących

form współpracy i struktur, lecz również zwrócę się do nich o wskazanie problemów,

z którymi się borykają. Chcę wiedzieć, w jaki sposób moglibyśmy wspólnie więcej zrobić.

Jednym z pomysłów wartych zbadania jest to, aby specjalne organy krajowe monitorowały

i zapewniały skuteczne wprowadzanie w życie przepisów dotyczących jednolitego rynku

w każdym państwie członkowskim. Organom tym można by przyznać skuteczne uprawnienia

egzekucyjne, na przykład w zakresie wnoszenia spraw do sądów krajowych w związku

z nieprzestrzeganiem przepisów dotyczących jednolitego rynku (w podobny sposób, jak to ma

już miejsce w dziedzinie ochrony danych i zamówień publicznych). Te specjalne organy

krajowe mogłyby tworzyć sieć na poziomie UE, podobną do innych sieci, takich jak np. sieć

krajowych organów do spraw konkurencji. Mogłyby one blisko ze sobą współpracować,

w tym poprzez wymianę poglądów na temat konkretnych przypadków i określonych

przeszkód dla jednolitego rynku, jak również poprzez propagowanie najlepszych praktyk

i wzajemne uczenie się. Te kwestie stanowią część dyskusji, które pragnę prowadzić

z państwami członkowskimi i organami krajowymi.

Biorąc pod uwagę Pani deklarację o „lepszym wdrażaniu dyrektywy usługowej”

i rozbieżne interpretacje w państwach członkowskich niektórych jej treści, jak zapewni

Pani jednolite wdrażanie i egzekwowanie dyrektywy usługowej przez państwa

członkowskie?

Na jednolitym rynku konkurencja sprzyja doskonałości. Jestem przekonana, że doskonałość

stanowi najlepszą ochronę. Jednolity rynek wspiera innowacje, a tym samym wydajność,

i utrzymuje ceny na niskim poziomie z korzyścią dla konsumentów.

Doprowadzenie do skuteczniejszego wdrożenia jednolitego rynku usług będzie kluczowym

tematem szerokich konsultacji, które mam zamiar przeprowadzić. Wysłucham wszystkich

propozycji i będę dyskutować ze wszystkimi stronami.

13

Prawidłowe wdrożenie obowiązujących przepisów mogłoby w dużym stopniu poprawić

funkcjonowanie jednolitego rynku. Będzie to jeden z moich głównych priorytetów, zwłaszcza

w dziedzinie usług.

Po pierwsze będę pracować nad usunięciem istniejących przeszkód. Wiem, że istnieje wiele

kontrowersji, ale wierzę, że można poczynić postępy, i będę dążyć do osiągnięcia konsensusu.

Przyjmę politykę aktywnego egzekwowania przepisów w oparciu o wnikliwe oceny

utrzymujących się przeszkód, które najbardziej szkodliwie wpływają na wzrost gospodarczy

i tworzenie miejsc pracy. Oceny te mogłyby przybrać formę badań sektorowych podobnych

do badań przeprowadzanych przez DG ds. Konkurencji. Nie zawaham się podjąć działań

prawnych niezbędnych do egzekwowania przepisów dyrektywy usługowej.

Po drugie będę działać na rzecz zapobiegania powstawaniu nowych nieuzasadnionych barier.

Chcę w pełni wykorzystać istniejące instrumenty, aby zapobiec powstaniu nowych barier na

jednolitym rynku. Takim instrumentem jest procedura notyfikacyjna na podstawie dyrektywy

w sprawie przejrzystości na jednolitym rynku. Będę również nalegać, aby państwa

członkowskie systematycznie analizowały – na podstawie dyrektywy w sprawie analizy

proporcjonalności – nowe przepisy, które zamierzają nałożyć na zawody regulowane.

Po trzecie dopilnuję, aby stosowanie przepisów w praktyce przez państwa członkowskie

ułatwiało, a nie komplikowało życie przedsiębiorstwom, a zwłaszcza MŚP. Sprawię –

wszczynając w tym celu również postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom

państwa członkowskiego – aby pojedyncze punkty kontaktowe działające na podstawie

dyrektywy usługowej osiągnęły swój pełny potencjał; zapewnię także, aby państwa

członkowskie przestrzegały obowiązków dotyczących przekazywania informacji i cyfryzacji

procedur w ramach jednolitego portalu cyfrowego. Instrumenty takie jak SOLVIT zapewniają

praktyczną pomoc, usprawnię więc ich działanie wraz z państwami członkowskimi. Aby

ułatwić działania państw członkowskich na rzecz wdrożenia przepisów dotyczących

jednolitego rynku, zamierzam wydać więcej wytycznych w sprawie stosowania

obowiązujących przepisów unijnych, na przykład poprzez aktualizację podręcznika

dotyczącego dyrektywy usługowej oraz przewodnika dla użytkownika dotyczącego

dyrektywy w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych.

Szczególną uwagę zwrócę na regiony przygraniczne. Są one bardzo istotne dla zrozumienia

problemów z funkcjonowaniem jednolitego rynku. To będzie ta część mojej pracy, która

polega na wsłuchaniu się w opinie innych, i może ona doprowadzić do przetestowania

nowych pomysłów lub określonych sposobów podejścia. Z tym samym nastawieniem

przyjrzę się również sytuacji tych konkretnych sektorów gospodarki, które mają szczególne

znaczenie dla konkurencyjności gospodarki europejskiej, takich jak usługi dla

przedsiębiorstw, budownictwo i handel detaliczny.

14

W trakcie wysłuchania potwierdziła Pani, że chciałaby pogłębić jednolity rynek. Jakie

konkretne działania podejmie Pani w tym celu? Sektor usług najbardziej odczuwa

skutki braku integracji europejskiej. W jaki sposób wzmocni Pani dyrektywę usługową

i rozszerzy jej zakres?

W procedurze konsultacji wspomnianej w poprzednich odpowiedziach będę mieć na uwadze

następujące pomysły z myślą o ich przetestowaniu i dostosowaniu, również w obliczu nowych

wyzwań:

1. Skuteczniejsze wdrożenie i egzekwowanie obowiązujących przepisów dotyczących

jednolitego rynku:

Jak wspomniałam powyżej, zamierzam podjąć szereg działań w celu zapewnienia lepszego

wdrożenia obowiązującego prawa UE w zakresie jednolitego rynku, w tym dyrektywy

usługowej. Myślę tu zarówno o działaniach na rzecz lepszego zapobiegania powstawaniu

nowych barier na jednolitym rynku, jak i o wprowadzeniu polityki polegającej na bardziej

aktywnym egzekwowaniu przepisów w odniesieniu do barier istniejących w poszczególnych

sektorach usług.

2. Poprawa współpracy między organami krajowymi:

Jak już wcześniej podkreśliłam, zamierzam ocenić, czy można by wzmocnić istniejące

struktury i sieci łączące organy państw członkowskich. Ewentualna sieć organów krajowych

mogłaby sprzyjać współpracy między nimi, zapewniać dostosowanie opracowywania

i wdrażania przepisów krajowych do prawa jednolitego rynku i sprzyjać zacieśnieniu

partnerskiej współpracy Komisji i państw członkowskich w zakresie egzekwowania

przepisów.

3. Rozszerzenie automatycznego uznawania:

Zbadam wspólnie z zainteresowanymi stronami możliwość rozszerzenia automatycznego

uznawania kwalifikacji – istniejącego obecnie w odniesieniu do architektów, lekarzy,

pielęgniarek i innych zawodów – na usługi świadczone w ramach zawodów regulowanych,

takich jak zawód inżyniera i księgowego. Zmieniona dyrektywa w sprawie uznawania

kwalifikacji zawodowych wprowadziła elastyczne narzędzia służące uzgadnianiu wspólnych

standardów kształcenia w poszczególnych zawodach w ramach oddolnego podejścia ze strony

tychże zainteresowanych środowisk zawodowych. Ułatwiło to mobilność. Będę zachęcać do

korzystania z tych narzędzi i propagować ich użycie w ścisłej współpracy ze wszystkimi

zainteresowanymi stronami.

Zbadam również istniejące na gruncie dyrektywy usługowej możliwości wprowadzenia

wspólnie uzgodnionych sposobów ułatwiania prowadzenia przedsiębiorstw i transgranicznego

świadczenia usług, np. dzięki przepisom dotyczącym ubezpieczenia od odpowiedzialności

cywilnej i jego dostępności w poszczególnych państwach członkowskich – co stanowi bardzo

15

praktyczny i codzienny problem dla wielu usługodawców. Będę w tej kwestii współpracować

z nominowanym wiceprzewodniczącym wykonawczym do spraw gospodarki, która służy

ludziom.

4. Propagowanie odpowiedzialnej gospodarki współpracy:

Pragnę zbadać kwestie związane z szybkim rozwojem gospodarki współpracy. Musimy

ocenić potrzebę podjęcia działań promujących szanse stwarzane obywatelom jako

konsumentom i przedsiębiorcom oraz mających na celu uniknięcie fragmentacji regulacyjnej

na jednolitym rynku, przy jednoczesnym uwzględnieniu uzasadnionych zagrożeń porządku

publicznego. W szczególności musimy zastanowić się nad tym, jak sprawić, by platformy

współpracy współpracowały z organami publicznymi na rzecz skuteczniejszej niż obecnie

ochrony interesów publicznych, w pełnej zgodności z zasadami jednolitego rynku. Będę

uczestniczyć w inicjatywach podejmowanych przez kandydatów na komisarzy do spraw

miejsc pracy i do spraw transportu w odniesieniu do warunków pracy osób pracujących za

pośrednictwem platform internetowych oraz kierowców świadczących usługi przejazdów.

5. Promowanie uczciwych internetowych platform handlowych:

Handel detaliczny w coraz większym stopniu odbywa się w internecie, co sprawia, że

platformy mają większą władzę. Dopilnuję, aby nowe przepisy dotyczące relacji między

platformami a przedsiębiorstwami zostały w pełni wdrożone na całym jednolitym rynku.

Przepisy te stanowią pierwszy krok na rzecz zapewnienia uczciwego traktowania

handlowców przez platformy internetowe oraz wprowadzenia przejrzystości w łączące ich

relacje – na przykład w odniesieniu do zmian w warunkach umów oraz kolejności wyników

wyszukiwania. Ponadto z pomocą unijnego centrum monitorowania gospodarki platform

internetowych pragnę zmierzyć się z wyzwaniami, jakimi są dostęp do danych oraz

uprzywilejowane traktowanie przez platformy własnych usług.

6. Zajęcie się kwestią usług społeczeństwa informacyjnego za pomocą aktu prawnego

o usługach cyfrowych:

Dostawcy usług cyfrowych, a w szczególności przedsiębiorstwa typu start-up napotykają

trudności, chcąc rozwijać na większą skalę swoją działalność w Europie, ponieważ muszą

zmierzyć się z niejednolitymi przepisami, podczas gdy dużo więksi globalni gracze,

a zwłaszcza wielkie platformy są w stanie sprawniej poruszać się w skomplikowanych

środowiskach prawnych. Akt prawny o usługach cyfrowych będzie miał na celu dostosowanie

i doprecyzowanie obowiązujących przepisów, często pochodzących sprzed 20 lat, z myślą

o utworzeniu wspólnego zbioru przepisów zamiast wielu przepisów krajowych (na przykład

w odniesieniu do mowy nienawiści i reklamy internetowej). Wzmocni to jednolity rynek.

Celem jest również zacieśnienie współpracy między państwami członkowskimi

i skuteczniejsze egzekwowanie przepisów, zwłaszcza w odniesieniu do zasady kraju

pochodzenia zapisanej w dyrektywie o handlu elektronicznym.

16

Podczas wysłuchania 2 października kilka pytań dotyczyło sektora usług. Pani

odpowiedzi nie zawierały konkretów i były sprzeczne. Na przykład stwierdziła Pani, że

powinniśmy wykorzystać potencjał rynku, nawet jeśli prowadzi to do

„krótkoterminowych poświęceń”. Wspomniała Pani również, że bariery w państwach

członkowskich w dziedzinie usług hamują gospodarkę i że należy unikać nadmiernie

rygorystycznego wdrażania. Jednak później wspomniała Pani, że celem nie jest

deregulacja rynku usług, lecz zapewnienie ochrony pracownikom i pogodzenie aspektów

społecznych i rynku. Na koniec stwierdziła Pani, wciąż w odniesieniu do dyrektywy

usługowej, że „nie powinniśmy wznawiać debaty, ale powinniśmy ponownie omówić

tematy, które na to zasługują”.

– Czy mogłaby Pani dokładnie wyjaśnić, jakie tematy zasługują na ponowne omówienie?

– Czy może Pani potwierdzić lub zaprzeczyć, że nie zamierza wznawiać debaty

o dyrektywie usługowej?

– Czy może Pani potwierdzić lub zaprzeczyć, że będzie w dalszym ciągu przestrzegać

zasady kraju przeznaczenia w dziedzinach takich jak usługi i ochrona konsumentów?

– Czy mogłaby Pani wyjaśnić, jakie konkretne środki zostaną przez Panią

przedstawione w celu pogodzenia spraw społecznych i rynku?

Dyrektywa usługowa została przyjęta po wielu debatach i jest wynikiem starannie

wyważonego kompromisu politycznego. Nie chcę ponownie wszczynać dawnych sporów. Nie

mam zatem zamiaru wysuwać nowych propozycji wznowienia debaty o dyrektywie

usługowej. Będę z pełnym poszanowaniem przestrzegać podstawowych zasad zapisanych

w Traktacie i w dyrektywie usługowej.

Zrobię jednakże wszystko co w mojej mocy, aby zapewnić prawidłowe i pełne wdrożenie

i egzekwowanie tej dyrektywy, tak by nasi konsumenci i przedsiębiorstwa mogli w pełni

czerpać potencjalne korzyści, jakie może przynieść ukończenie budowy jednolitego rynku.

Dobrym przykładem jest złożony przez obecną Komisję wniosek dotyczący usprawnionej

procedury powiadomień w zakresie usług.

Uzasadnieniem istnienia jednolitego rynku jest dobrobyt dla wszystkich: przedsiębiorców,

pracowników i konsumentów. Umożliwienie europejskim przedsiębiorstwom korzystania

z ich prawa do swobodnego przemieszczania się ma zasadnicze znaczenie. Bez tego Europa

nie będzie w stanie dotrzymać kroku konkurencji światowej, zwłaszcza w dziedzinie usług

cyfrowych. Musimy jednocześnie propagować lepszą ochronę praw pracowniczych i uczciwą

konkurencję.

Jak już wyjaśniłam podczas wysłuchania, musimy odpowiedzieć na stawiane zarzuty braku

sprawiedliwości podatkowej i społecznej. Taką drogę wytyczyła nowo wybrana

przewodnicząca, wzywając do „pogodzenia aspektu społecznego z rynkowym”. Nowa

17

Komisja jako całość skoncentruje się na ważnych kwestiach, do których zaliczają się

sprawiedliwa płaca minimalna, wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania osób

prawnych oraz zróżnicowane opodatkowanie firm z sektora zaawansowanych technologii.

Jeżeli chodzi o usługi cyfrowe, będziemy pracować nad kwestią praw osób pracujących za

pośrednictwem platform internetowych. Będę wspierać realizację tych inicjatyw, ściśle

współpracując z właściwymi komisarzami.

Jeżeli publikacja wniosku w sprawie regulacji technologii sztucznej inteligencji, nowego

i wieloaspektowego obszaru polityki, może nastąpić w ciągu pierwszych 100 dni kadencji

nowej Komisji, ile dni będzie Pani potrzebowała na przygotowanie konkretnych

i skutecznych wniosków, które pozwolą rozwiązać nieustanne problemy

z egzekwowaniem przepisów dyrektywy usługowej, które codziennie utrudniają rozwój

realnych przedsiębiorstw w całej Unii Europejskiej? Czy może Pani omówić

priorytetowe w Pani opinii zadania komisarza do spraw rynku wewnętrznego oraz

podać dane uzasadniające Pani wybór? Wiele z odważnych i przyciągających uwagę

projektów nowej Komisji dotyczy wąskich obszarów gospodarki cyfrowej, ale trzon

naszej gospodarki – usługi i rozwój MŚP – wymaga większej wyobraźni i przywództwa

politycznego. W oparciu o wysłuchanie chcielibyśmy uzyskać więcej wyjaśnień, czy

zawaha się Pani przed ponownym omówieniem kontrowersyjnych tematów, takich jak

usługi. Czy uważa Pani, że są obszary tabu, którymi Komisja w ciągu najbliższych

pięciu lat nie powinna się zajmować? Jakie to obszary? Poprzednia komisarz ds. rynku

wewnętrznego uznała, że trudno jest zmotywować państwa członkowskie do podążenia

za jej inicjatywami w dziedzinie usług – co zamierza Pani zrobić inaczej? Poprzednia

komisarz stwierdziła również, że nad motywowanymi jak najlepszymi intencjami

wnioskami dotyczącymi jednolitego rynku można stracić kontrolę w procesie

legislacyjnym. Jeżeli wnioski, które mają chronić jednolity rynek, zamienią się w swoje

przeciwieństwo i będą mu szkodzić, czy będzie Pani gotowa je wycofać przed

powstaniem szkody?

Rozwój technologii i ujednolicenie modeli biznesowych sprawiły, że rozróżnienie między

„jednolitym rynkiem” a „jednolitym rynkiem cyfrowym” stało się nieaktualne. Oddziałuje to

w równym stopniu na wszystkie przedsiębiorstwa, zakłady przemysłowe i usługodawców.

Jedną z silnych stron mojej teki jest możliwość przekrojowego wzmacniania synergii, w tym

w dziedzinach takich jak sztuczna inteligencja.

Istnieją liczne dane gospodarcze świadczące o tym, że korzyści ekonomiczne płynące

z jednolitego rynku są ogromne i sięgają 8,5% PKB UE. Analizy ekonomiczne wskazują

również na to, że ambitne wdrożenie dyrektywy usługowej doprowadziłoby do dodatkowego

wzrostu w wysokości 1,6% PKB UE. Korzyści i skutków związanych z jednolitym rynkiem

nie można jednak mierzyć jedynie pod kątem PKB. Jeżeli chodzi o przepływ osób, to około

17 mln obywateli UE mieszka lub pracuje w innym państwie członkowskim. Wszystko to

18

świadczy o tym, jak pilna jest potrzeba poczynienia postępów w zakresie jednolitego rynku

usług, i dlatego niezwłocznie przystąpię do związanych z tym prac.

W odpowiedziach na powyższe pytania podkreśliłam szereg moich priorytetów dotyczących

jednolitego rynku usług. Oto one:

zainicjuję aktywną politykę egzekwowania prawa;

wzmocnię zapobiegawcze środki egzekucyjne;

wydam wytyczne na temat sposobu stosowania prawa UE;

przeanalizuję kwestię rozszerzenia automatycznego uznawania;

będę wspierać rozwój odpowiedzialnej gospodarki współpracy;

będę propagować uczciwe traktowanie handlowców przez platformy cyfrowe; oraz

uaktualnię dyrektywę o handlu elektronicznym, wykorzystując w tym celu akt prawny

o usługach cyfrowych.

Nie ma dla mnie żadnych obszarów tabu, jednak tak jak wyjaśniłam powyżej, nie zamierzam

wznawiać debaty nad dyrektywą usługową.

Wszyscy wiemy, jak trudno jest osiągnąć postęp w sektorze usług, jednak jestem przekonana,

że jest to możliwe. Chcę pracować na rzecz osiągnięcia konsensusu, włączając państwa

członkowskie i zainteresowane strony dzięki mojemu podejściu zakładającemu szerokie

konsultacje. Przedstawiłam Państwu moje wstępne pomysły. Doprecyzuję je, stosując

wspomniane podejście, a następnie będę ich bronić w kolegium.

Jeżeli w jakimkolwiek momencie w trakcie procedury ustawodawczej którykolwiek z moich

wniosków miałby się obrócić w instrument osłabiający jednolity rynek i jego cele, nie

zawaham się zaproponować Komisji wycofanie takiego wniosku. Jednakże z uwagi na to, że

moje wnioski będą się opierać na wspomnianych szeroko zakrojonych konsultacjach, mam

nadzieję i oczekuję, iż nie będzie to konieczne.

Trzeba przyjąć do wiadomości fakt, że w szybko zmieniającym się świecie musimy być

dynamiczni i gotowi na zmiany, aby sprostać nowym wyzwaniom. Nasze priorytety i ich

realizacja będą musiały stanowić odzwierciedlenie tego zmieniającego się świata

i odpowiadać jego wymaganiom.

19

SEKCJA 3 / OBRONNOŚĆ

W epoce poważnej niestabilności geopolitycznej i gdy obywatele domagają się większej

ochrony, kluczowe będzie wspieranie ściślejszej współpracy w dziedzinie wydatków na

obronność, zachęcanie do projektów opartych na współpracy i rozwój europejskiej

suwerenności technologicznej. Jakie są Pani konkretne plany mające na celu spełnienie

tych oczekiwań?

Jak ocenia Pani realizację europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego?

Jak ocenia Pani wdrożenie pakietu dotyczącego obronności z 2009 r. i jakie konkretne

kroki podejmie Pani, aby zapewnić utworzenie prawdziwego jednolitego rynku

produktów obronnych, przy jednoczesnym dopilnowaniu, aby wszystkie państwa

członkowskie miały w nim swój udział i z niego skorzystały?

Mój główny wkład w promowanie współpracy w dziedzinie obronności i wspieranie

suwerenności technologicznej będzie polegać na skutecznym wprowadzeniu w życie

Europejskiego Funduszu Obronnego. Proponowany budżet w wysokości 13 mld euro

w ramach następnych wieloletnich ram finansowych umożliwi zgrupowanie i ukierunkowanie

obecnie rozproszonych inwestycji w badania w dziedzinie obronności oraz rozwój potencjału

na rzecz wspólnych projektów mających na celu ograniczenie zbędnego powielania działań

i zapewnienie większej efektywności wydatków publicznych na obronność. Budżet ten będzie

wspierał inwestycje w łańcuchy dostaw w sektorze obronności, umożliwiając w ten sposób

wypełnienie luki technologicznej i likwidację naszego technologicznego uzależnienia od

państw trzecich w zakresie potrzebnych w przyszłości zdolności krytycznych. Ma on na celu

wsparcie inwestycji w łańcuchy dostaw w sektorze obronności dzięki wspieraniu MŚP

zarówno pod względem finansowym, jak i w zakresie rozwoju specjalistycznych

umiejętności.

Jestem przekonana, że fundusz ten może stanowić doskonałe narzędzie umożliwiające

zachowanie bardziej konkurencyjnej i innowacyjnej europejskiej bazy przemysłowej,

składającej się z małych przedsiębiorstw, spółek o średniej kapitalizacji i dużych firm oraz

będącej w stanie zapewniać technologie i zdolności obronne, których będziemy potrzebować

w ciągu najbliższych 15 lub 20 lat.

Wyniki uzyskane w ramach realizowanych obecnie programów stanowiących pierwowzór

funduszu, Europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego (EDIDP) i działania

przygotowawczego Unii w zakresie badań nad obronnością, są zachęcające, co stanowi dobry

prognostyk dla Europejskiego Funduszu Obronnego.

Komisja otrzymała ponad 40 wniosków dotyczących projektów w odpowiedzi na

pierwsze zaproszenia do składania wniosków w ramach EDIDP. 14 spośród tych

wniosków złożono w odpowiedzi na zaproszenie dotyczące MŚP.

20

18 projektów zostanie sfinansowanych w ramach działania przygotowawczego Unii

w zakresie badań nad obronnością, a łączna wysokość przeznaczonego na ten cel

budżetu wynosi 90 mln euro. Około 30% budżetu trafi do MŚP.

Co się tyczy realizacji pakietu dotyczącego obronności z 2009 r., zamierzam oprzeć się na

przeprowadzonej przez Komisję w 2016 r. ocenie dyrektywy w sprawie zamówień

w dziedzinie obronności oraz dyrektywy w sprawie transferów produktów związanych

z obronnością w UE. W owym czasie wniosek z tej oceny był taki, że obie te dyrektywy służą

zakładanym celom i zasadniczo idą w dobrym kierunku. Żadna z zainteresowanych stron nie

uznała podczas konsultacji, aby konieczne było wprowadzenie zmian w dyrektywach, jednak

wszyscy podkreślali potrzebę wzmożenia wysiłków w celu zapewnienia właściwego

wdrożenia obu dyrektyw, w tym poprzez opracowanie odpowiednich wytycznych.

Aby to osiągnąć, obecna Komisja prowadziła intensywniejszy dialog techniczny z państwami

członkowskimi i wydała szereg zaleceń (np. mających ułatwić ujednolicenie krajowych

praktyk w zakresie transferów produktów związanych z obronnością, jak też wytycznych

dotyczących międzyrządowych i kooperacyjnych zamówień w dziedzinie obronności).

W roku 2018 Komisja po raz pierwszy wszczęła postępowanie w sprawie uchybienia

zobowiązaniom państwa członkowskiego w związku z dyrektywą w sprawie zamówień

w dziedzinie obronności.

Skuteczne egzekwowanie przepisów wspomnianych dyrektyw ma dla mnie priorytetowe

znaczenie. W razie potrzeby nie zawaham się wszczynać postępowań w sprawie uchybienia

zobowiązaniom państwa członkowskiego. Jestem jednak również zdania, że Komisja powinna

w dalszym ciągu wyjaśniać sposób funkcjonowania przepisów, i w tym celu można by wydać

dodatkowe wytyczne, aby zapewnić pełne i skuteczne wdrożenie dyrektyw.

Zamierzam również przeprowadzić dogłębną dyskusję z państwami członkowskimi

i Parlamentem Europejskim na temat tego, w jaki sposób można lepiej włączyć w łańcuchy

dostaw MŚP i spółki o średniej kapitalizacji z całej UE. Uważam, że powinniśmy propagować

i wspierać dobrowolną współpracę obejmującą liderów branży, MŚP i spółki o średniej

kapitalizacji.

Zgodnie z art. 41 ust. 2 TUE wydatki przypadające „na operacje mające wpływ na

kwestie wojskowe i polityczno-obronne” nie mogą być pokrywane z budżetu Unii.

Biorąc pod uwagę decyzję Trybunału Sprawiedliwości (sprawa C-263/14) i mając na

uwadze art. 41 ust. 2 TUE, brak podstawy prawnej do utworzenia Europejskiego

Funduszu Obronnego. Czy zgadza się z tym Pani, a jeśli nie, to dlaczego? Jaki

mechanizm kontroli i nadzoru parlamentarnego zapewni Pani podczas wdrażania

Europejskiego Funduszu Obronnego?

Europejski Fundusz Obronny ma na celu pobudzanie konkurencyjności i zdolności

innowacyjnych unijnego przemysłu obronnego dzięki wspieraniu opartych na współpracy

działań w zakresie badań i rozwoju w dziedzinie obronności. Nie będzie on służyć wspieraniu

21

wydatków związanych z operacjami wojskowymi lub obronnymi. W związku z powyższym

jest on w pełni zgodny z art. 41 ust. 2 TUE i odpowiednim orzecznictwem Trybunału. Art.

173 (dotyczący konkurencyjności przemysłu) i art. 182 (dotyczący badań) TFUE stanowią

podstawę prawną osiągniętego wcześniej w bieżącym roku porozumienia politycznego

w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie Europejskiego Funduszu

Obronnego. Nie można finansować operacji wojskowych ani obronnych z Europejskiego

Funduszu Obronnego.

Potrzeba kontroli parlamentarnej i ogólnych mechanizmów kontrolnych jest bezsporna.

Oprócz tego, co już przewidziano w rozporządzeniu w sprawie Europejskiego Funduszu

Obronnego, zamierzam:

omawiać z Parlamentem wkład, jaki Europejski Fundusz Obronny będzie miał

w realizację Europejskiej Unii Obrony,

wyjaśniać roczne programy prac,

przedstawiać wyniki corocznych zaproszeń do składania wniosków.

Ponadto będę omawiać z Państwem wszelkie kwestie etyczne, jakie mogą powstać

w związku z wprowadzaniem funduszu w życie.

Jednym z celów Europejskiego Funduszu Obronnego na mocy art. 3 jest zwiększenie

konkurencyjności, wydajności i zdolności innowacyjnych europejskiej bazy

technologiczno-przemysłowej sektora obronnego w całej Unii, jak również rozszerzenie

współpracy transgranicznej między podmiotami prawnymi. Pomysł ten znalazł również

odzwierciedlenie w kryteriach przyznawania funduszy, które m.in. premiują

nawiązywanie nowej transgranicznej współpracy między podmiotami prawnymi.

W swojej pisemnej odpowiedzi wydaje się Pani podzielać ten pomysł – napisała Pani, że

z należytą starannością będzie sprawować nadzór nad wdrażaniem EFR, zwłaszcza jeśli

chodzi o udział MŚP, ale również innych przedsiębiorstw, które dołączają do sektora

obronności. W trakcie wysłuchania zaprzeczyła temu Pani, wyrażając opinię, że

uważałaby Pani fundusz za sukces już przy zastosowaniu podstawowego kryterium,

którym byłby udział w konsorcjum co najmniej trzech podmiotów prawnych z siedzibą

w co najmniej trzech różnych państwach członkowskich. W świetle powyższej

sprzeczności chcielibyśmy prosić o precyzyjną odpowiedź na następujące pytania

zadane podczas wysłuchania:

Jakie konkretne kroki zamierza Pani podjąć w celu umożliwienia rozszerzania

współpracy transgranicznej między podmiotami prawnymi? W jaki sposób

zagwarantować, że głównymi beneficjentami EFR nie będzie tylko kilka największych

międzynarodowych przedsiębiorstw obronnych, które od lat uczestniczą

w międzynarodowej współpracy?

22

Musimy zapewnić możliwość uczestnictwa w Europejskim Funduszu Obronnym wszystkim

przedsiębiorstwom, dużym i małym, ze wszystkich państw członkowskich. Pragnę czerpać

z korzystnych doświadczeń związanych z wdrażaniem Europejskiego programu rozwoju

przemysłu obronnego (EDIDP).

Aby osiągnąć ten cel:

Dopilnuję, aby roczne programy prac Europejskiego Funduszu Obronnego

obejmowały specjalną kategorię MŚP, tak jak miało to miejsce w przypadku EDIDP.

Będzie to uzupełnieniem specjalnej premii, jaką przewidziano w rozporządzeniu

w sprawie Europejskiego Funduszu Obronnego za udział MŚP i spółek o średniej

kapitalizacji w konsorcjach z dużymi firmami.

Powołam specjalny zespół w obrębie nowej DG ds. Przemysłu Obronnego

i Przestrzeni Kosmicznej zajmujący się kwestiami MŚP i spółek o średniej

kapitalizacji. Będzie on odpowiadał za opracowanie platform i narzędzi

wspierających tworzenie sieci kontaktów zarówno pomiędzy samymi MŚP z różnych

państw członkowskich, jak i z dużymi firmami, oraz za zapewnienie niezbędnego

wsparcia i doradztwa. Zostaną również zorganizowane imprezy ułatwiające

nawiązywanie kontaktów i wymianę.

Wspomniany zespół będzie współpracował z innymi zespołami odpowiadającymi za

MŚP w innych obszarach objętych zakresem mojej odpowiedzialności (jak

wspomniana powyżej grupa zadaniowa ds. MŚP), jak też ze specjalnym

wysłannikiem ds. MŚP.

Czy zgodziłaby się Pani z opinią komisarz Elżbiety Bieńkowskiej, przedstawioną na

posiedzeniu komisji SEDE w zeszłym tygodniu, że jeżeli ostatecznie tylko 2–3 największe

europejskie przedsiębiorstwa sektora obronnego skorzystają z funduszu, to nie powinien

on być kontynuowany po 2027 r.?

Celem, który bardzo chciałabym zrealizować, jest sprawienie, aby Fundusz przynosił korzyści

przedsiębiorstwom każdej wielkości i ze wszystkich państw członkowskich oraz by stał się

katalizatorem tworzenia łańcuchów wartości w Unii Europejskiej. Zgadzam się zatem, że

gdyby do 2027 r. tylko 2–3 największe europejskie firmy przemysłu obronnego uzyskały

korzyści dzięki funduszowi, byłoby to porażką.

W miarę posuwania się naprzód należy temu zapobiegać poprzez rygorystyczne wdrażanie

poczynionych ustaleń. Z wyciągnięciem wniosków nie powinniśmy czekać do 2027 roku.

Będę co roku składać Państwu sprawozdanie z wprowadzania w życie funduszu oraz

opisywać, w jaki sposób doświadczenia uzyskane podczas realizacji dwóch programów

stanowiących pierwowzór funduszu należy uwzględniać na potrzeby odpowiedniego

wdrożenia samego funduszu. Przegląd śródokresowy funduszu będzie ważną okazją do

wyciągnięcia wniosków i uzgodnienia, w razie potrzeby, środków naprawczych.

23

SEKCJA 4 / POLITYKA PRZEMYSŁOWA

W piśmie określającym zadania oraz podczas wysłuchania ponownie potwierdziła Pani

zaangażowanie na rzecz długoterminowej strategii dla przyszłości przemysłu

europejskiego. Od dawna czekamy na bardziej zdecydowaną politykę przemysłową na

szczeblu UE. Odpowiedzi udzielone w formie pisemnej i ustnej nadal mają bardzo

ogólny charakter i nie zawierają konkretnych działań ani ich harmonogramu. Nie

dostrzegamy nic nowego, żadnych zmian ani środków, które Pani proponuje do

realizacji tej strategii. Nie widzimy spójnej, jednolitej strategii, lecz tylko zlepek

dobrych intencji, które nie stanowią spójnego i jednolitego instrumentu obejmującego

cele i wspólne założenia.

Jesteśmy przekonani, że obecne instrumenty to za mało, a programy następnych

wieloletnich ram finansowych nie będą wystarczające, zaś podczas wysłuchania

słyszeliśmy tylko mało konkretne propozycje i podejście typu „business as usual”.

Została Pani poproszona o zarządzanie obszernym portfolio i zwracamy się z prośbą

o więcej konkretów.

Jesteśmy stale świadkami zaciętej rywalizacji między potęgami gospodarczymi o dominację

w obszarze technologii i ich zastosowań. Stawką w tym względzie jest zdolność Europy do

pozyskiwania istotnych z punktu widzenia autonomii komponentów i usług, a także do

oferowania tego rodzaju komponentów i usług. Skuteczna odpowiedź na te wyzwania będzie

wymagała wspólnego zaangażowania podmiotów publicznych i prywatnych, wykorzystując

atuty Europy i ukierunkowując podejmowane wysiłki na zapewnienie aktywnej obecności

europejskich rozwiązań przemysłowych i technologicznych w kluczowych częściach

łańcucha wartości. Kompleksowa, długoterminowa strategia na rzecz europejskiego

przemysłu, w którą będę wnosić wkład, będzie miała na celu zapewnienie miejsc pracy

i wzrostu gospodarczego, doprowadzenie do przejścia na neutralny dla klimatu przemysł oraz

zapewnienie naszej suwerenności technologicznej, również w zakresie technologii cyfrowych.

Strategia ta wzmocni naszą bazę technologiczną dzięki ukierunkowanym projektom z zakresu

badań i innowacji oraz uwzględniać będzie szczególne potrzeby MŚP.

W ciągu pierwszych sześciu miesięcy dołożę szczególnych starań, aby dotrzeć do Państwa

i Państwa wyborców, odwiedzić państwa członkowskie, stolice i regiony, a także zainicjować

rozmowy z rządami i parlamentami narodowymi, z zainteresowanymi stronami,

przedsiębiorstwami, pracownikami i konsumentami. Zmobilizuję wszystkie sieci, struktury

i fora współpracy.

Chociaż nie ma jednego cudownego rozwiązania, w pełni zgadzam się z koniecznością

przyjęcia spójnego podejścia, określenia jasnych celów oraz ustalenia szczegółowego planu

działania i harmonogramu. Strategia przemysłowa musi uwzględniać potrzebę istnienie silnej

i odpornej społecznej gospodarki rynkowej. Priorytety, których będę bronić w kolegium, to:

ustanowienie skutecznych ram regulacyjnych,

ułatwianie realizacji projektów o znaczeniu strategicznym,

24

przyspieszenie działań na rzecz neutralności klimatycznej naszego przemysłu,

ułatwianie transformacji cyfrowej,

promowanie wykwalifikowanej siły roboczej oraz

propagowanie gospodarki społecznej (économie sociale et solidaire).

1. Ustanowienie skutecznych ram regulacyjnych

Głęboki i silny jednolity rynek towarów i usług (zarówno fizycznych, jak i cyfrowych)

jest niezbędnym warunkiem konkurencyjności przemysłu UE w skali światowej. (Zob. moja

odpowiedź powyżej na temat jednolitego rynku usług).

W akcie prawnym o usługach cyfrowych zaktualizuję nasze przepisy dotyczące szeregu

różnych usług cyfrowych, aby zapewnić przedsiębiorstwom większą pewność prawa oraz

lepiej chronić prawa obywateli i skuteczniej zadbać o ich bezpieczeństwo w internecie.

W odniesieniu do sztucznej inteligencji i danych będę pracować nad unijnym podejściem

z myślą o ustanowieniu nowych ram horyzontalnych dotyczących sztucznej inteligencji,

obejmujących także konsekwencje etyczne sztucznej inteligencji, zadbam o spójność

z bieżącą oceną ram prawnych dotyczących bezpieczeństwa produktów i odnośnego

prawodawstwa oraz zintensyfikuję prace nad poprawą dostępu do danych w przemyśle

i w obrębie poszczególnych sektorów, a w szczególności w zakresie dostępności danych dla

MŚP. (Zob. moja odpowiedź na temat sztucznej inteligencji).

Będę pracować nad naszymi przepisami dotyczącymi własności intelektualnej, aby

upewnić się, że stymulują one innowacje oraz że prawa własności intelektualnej są bardziej

dostępne dla MŚP. W Europie mamy silny system własności intelektualnej, ale musimy

zrobić więcej i zapewnić jego spójność, aby (i) przezwyciężyć utrzymującą się fragmentację

i dostosować nasze przepisy, (ii) ułatwić MŚP korzystanie z własności intelektualnej oraz (iii)

ograniczyć proceder podrabiania produktów objętych prawami własności intelektualnej.

Dogłębnie przeanalizuję również kwestie związane ze sztuczną inteligencją.

Wykorzystam potencjał, jaki drzemie w zamówieniach publicznych, do pobudzenia

innowacji i przyspieszenia przejścia na neutralność klimatyczną. W tym celu rozważę

aktualizację wytycznych dotyczących zamówień publicznych na innowacje i uruchomię

inicjatywę mającą na celu wspieranie współpracy między lokalnymi, regionalnymi

i sektorowymi nabywcami publicznymi w dziedzinie zielonych zamówień publicznych. (Zob.

moja odpowiedź poniżej na temat gospodarki o obiegu zamkniętym).

Jak zauważyłam w trakcie mojego wysłuchania, Europa powinna być otwarta, ale nie

powinna być bezbronna. Będę wnosić wkład w prace moich kolegów i koleżanki prowadzone

z myślą o zagwarantowaniu równych warunków działania dla naszego przemysłu

i wzmocnieniu zdolności Europy do bronienia się przed nieuczciwymi praktykami

handlowymi. (Zob. moja odpowiedź poniżej na temat stosunków zewnętrznych).

25

2. Ułatwianie realizacji projektów o znaczeniu strategicznym

Suwerenność technologiczna i wiodąca pozycja w przemyśle często wymagają prowadzenia

zakrojonych na szeroką skalę projektów o znaczeniu strategicznym, które wykraczają

poza granice jednego przedsiębiorstwa lub państwa członkowskiego i wymagają zasobów

przekraczających możliwości jednego przedsiębiorstwa lub państwa członkowskiego. Żadne

państwo członkowskie nie jest w stanie samo odpowiednio reagować na bieżące strategiczne

wyzwania, nie tylko jeśli chodzi o niezbędne zasoby finansowe, ale również jeśli chodzi

o zdolność propagowania europejskich konkurencyjnych rozwiązań. Udane inicjatywy, takie

jak inicjatywy z zakresu mikroelektroniki i baterii, pokazały, że możliwe jest osiągnięcie

skokowego wzrostu konkurencyjności dzięki połączeniu wysiłków podejmowanych przez

przemysł i państwa członkowskie oraz wysiłków na szczeblu UE.

Dlatego też będę kierować się podejściem sformułowanym w ramach strategicznego forum

ds. ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania

(IPCEI) i będę mobilizować niezbędne inwestycje w badania i innowacje w tych sektorach za

pomocą odpowiednich partnerstw w dziedzinie badań naukowych i innowacji oraz innych

instrumentów. Będę zachęcać – z zastrzeżeniem spełnienia określonych warunków – do

inicjowania dalszych projektów IPCEI, ustanowienia ram pomocy państwa, które umożliwią

realizację szeroko zakrojonych projektów innowacyjnych, w tym wprowadzanie w przemyśle

wypracowanych rozwiązań mających silny efekt mnożnikowy w całej Europie.

Wsłucham się w propozycje forum strategicznego dotyczące eliminowania barier

regulacyjnych i pozaregulacyjnych, a także czynników umożliwiających rozwój

strategicznych łańcuchów wartości.

Będę również zachęcać do tworzenia nowych sojuszy na rzecz przemysłu, takich jak

istniejący sojusz na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym w zakresie tworzyw sztucznych

oraz sojusz na rzecz zrównoważonych baterii, w celu usunięcia barier i stworzenia bodźców

sprzyjających rozwojowi w obszarach takich jak badania i rozwój, umiejętności, współpraca

MŚP czy normy w sektorach strategicznych.

Ponadto będę mobilizować środki z budżetu UE przewidziane w następnych WRF na

potrzeby technologii cyfrowych w celu wsparcia ograniczonej grupy projektów o dużym

oddziaływaniu z myślą o wsparciu suwerenności technologicznej UE w obszarach takich

jak obliczenia wielkiej skali i obliczenia kwantowe, sztuczna inteligencja,

cyberbezpieczeństwo i 5G.

Wreszcie, w ramach programów zaproponowanych przez Komisję w kolejnych wieloletnich

ramach finansowych (WRF) przewidziano znaczne środki finansowe na wsparcie silnej

polityki przemysłowej. We wnioskach Komisji przewidziano 187 mld euro na badania,

innowacje, cyfryzację, przestrzeń kosmiczną, technologie niskoemisyjne, MŚP,

inwestycje strategiczne i jednolity rynek, a także dodatkowe środki finansowe w ramach

funduszy strukturalnych oraz wsparcie dla sektora kreatywnego i przemysłu obronnego.

Z pomocą innych komisarzy będę miała wyjątkową możliwość inteligentnego łączenia

26

programów UE, które obejmują cały łańcuch wartości, od badań podstawowych przez

innowacje, wdrażanie, po infrastrukturę i umiejętności. Na przykład dostrzegam potencjał

wymiany doświadczeń między przemysłem i MŚP a sektorem obronnym oraz między

sektorem kosmicznym a sektorem technologii cyfrowych.

3. Przyspieszenie transformacji unijnego przemysłu w przemysł neutralny dla klimatu

o obiegu zamkniętym

Oprócz wsparcia finansowego dla projektów niskoemisyjnych zaproponuję środki mające na

celu ułatwienie przestawienia się przemysłu na neutralną dla klimatu gospodarkę o obiegu

zamkniętym, aby zadbać o to, by nasz przemysł czerpał z możliwości, jakie niesie jego

wiodąca pozycja w dziedzinie czystych technologii, i korzystał z szans rozwoju

międzynarodowego, a jednocześnie by przekształcał się w sposób jak najbardziej efektywny

pod względem wykorzystania zasobów.

W oparciu o strategię na rzecz tworzyw sztucznych oraz prace sojuszu na rzecz

zrównoważonych baterii będę budować sojusze w innych łańcuchach wartości, aby

przyśpieszyć wdrożenie koncepcji obiegu zamkniętego w naszym przemyślę oraz zwiększyć

jego konkurencyjność. (Zob. moja odpowiedź poniżej na temat gospodarki o obiegu

zamkniętym).

Będę zachęcać do transformacji energochłonnych sektorów przemysłu mając na celu

osiągnięcie ich neutralności dla klimatu, zgodnie z kierunkami nakreślonymi w komunikacie

Komisji „Czysta planeta dla wszystkich”. W swoich działaniach będę kierować się

założeniami planu rozwoju przemysłowego dla energochłonnych sektorów przemysłu.

Jednocześnie dopilnuję, aby uruchamiano centra innowacji zajmujące się czystymi

technologiami, aby pomóc przedsiębiorstwom, w szczególności MŚP, w osiąganiu

neutralności klimatycznej.

4. Ułatwianie transformacji cyfrowej

Sektory, takie jak sektor maszyn, budownictwa, branże kreatywne, branża mody lub

produktów kosmetycznych, będą czerpać ogromne korzyści z zintegrowanego podejścia,

w ramach którego dokonamy przeglądu przepisów sektorowych i dostosujemy je do ery

cyfrowej, tak aby umożliwić cyfryzację. W tym celu rozpocznę gruntowny przegląd tych

przepisów sektorowych.

Ponadto można by zainicjować szereg sektorowych dialogów na temat technologicznych

aspektów poszczególnych branż (branży budowlanej, modowej, turystycznej itd.). Celem

będzie współpraca ze wszystkimi zainteresowanymi stronami przy opracowywaniu szeregu

konkretnych działań, które pomogą wszystkim kluczowym sektorom gospodarki UE

przekształcić się i czerpać korzyści z cyfryzacji. Nabywcy publiczni muszą stać się

kluczowymi partnerami, ponieważ ich łączna siła nabywcza może zmienić rynek, zwłaszcza

w sektorach, w których są oni głównymi zamawiającymi, takich jak e-zdrowie, inteligentny

transport publiczny czy inteligentne budynki publiczne.

27

Jednocześnie zadbam o uruchomienie wyspecjalizowanych centrów innowacji cyfrowych.

Centra innowacji stanowią sprawdzone narzędzie, dzięki któremu przedsiębiorstwa,

w szczególności MŚP, mają dostęp do najnowszych technologii cyfrowych. Obecnie jednak

zakres ich działalności jest często bardzo szeroki i ukierunkowany na ogół przedsiębiorstw.

Musimy dotrzeć do szerokiego grona przedsiębiorstw i sektorów, nie tylko tych znajdujących

się w awangardzie, aby technologie cyfrowe mogły rozwinąć swój potencjał transformacyjny

oraz pełniej przyczyniać się do wzrostu zamożności.

5. Promowanie wykwalifikowanej siły roboczej

Nasza strategia przemysłowa musi zagwarantować, że nikt nie pozostanie w tyle, a nasze

przedsiębiorstwa będą miały dostęp do najlepszych na świecie pracowników o najwyższych

kwalifikacjach. Istnieje pilna potrzeba doskonalenia zawodowego i przekwalifikowania

pracowników na dużą skalę. Komisja podejmie inicjatywy, które będą wspierać i uzupełniać

strategie krajowe, a także wysiłki podejmowane przez branżę. Będę współpracować

z kandydatką na komisarza do spraw innowacji i młodzieży oraz kandydatem na komisarza do

spraw miejsc pracy w kwestiach związanych z rozwijaniem umiejętności, które są niezbędne

do przeprowadzenia podwójnej transformacji (zarówno transformacji cyfrowej, jak

i transformacji ekologicznej). Potrzeby w zakresie umiejętności – zarówno umiejętności

podstawowych, jak i zaawansowanych – należy identyfikować razem z przemysłem

w oparciu o podejście uwzględniające popyt.

6. Propagowanie gospodarki społecznej (économie sociale et solidaire)

Będę zachęcać do rozwijania dynamicznej gospodarki społecznej. Gospodarka ta to 2 mln

przedsiębiorstw i 10% PKB. Podmioty te są bardzo zróżnicowane: spółdzielnie,

stowarzyszenia, fundacje lub przedsiębiorcy społeczni, towarzystwa ubezpieczeń

wzajemnych. Podmioty te, które przeznaczają swoje zyski na uzyskanie społecznego zwrotu

z inwestycji poprzez obsługę swoich członków, społeczności lokalnych oraz konsumentów, są

niezbędne, aby zapewnić spójność. Zaproponuję kandydatowi na komisarza Nicolasowi

Schmitowi wspólne zorganizowanie forum wysokiego szczebla w celu podsumowania

sytuacji tego sektora z myślą o opracowaniu konkretnych działań. Ponadto zaproponuję

odpowiednie mechanizmy, w szczególności w kontekście nowej strategii dla MŚP, aby

nadać idei gospodarki społecznej nowy impuls dzięki trzem zagadnieniom priorytetowym

dotyczącym młodzieży, transformacji ekologicznej i rozwoju terytorialnego.

Nie możemy przewidzieć wszystkich zmian technologicznych i geopolitycznych w ciągu

najbliższych pięciu lat. Dlatego też dopilnuję, aby nasza wspólna strategia przemysłowa była

elastyczna, tak abyśmy mogli ją dostosować do nieprzewidzianych zmian.

W jaki sposób zadba Pani, by nowa strategia przemysłowa była w pełni zgodna z celem,

jakim jest osiągnięcie neutralności emisyjnej do 2050 r., i w związku z tym była gotowa

do przejścia na neutralność emisyjną? Czy będzie Pani nalegać, by agenda przemysłowa

miała, tak jak agenda cyfrowa w poprzedniej kadencji, jasno wytyczone cele

28

i harmonogram? W jaki sposób planuje Pani angażować przemysł i wspierać jego

aktywną rolę? Jakie jest Pani zdanie o zachętach podatkowych dla sektorów przemysłu

wiodących w tym procesie?

Nowa strategia przemysłowa będzie iść w parze z dążeniem do osiągnięcia neutralności

klimatycznej do 2050 r., z jasnymi celami pośrednimi w perspektywie 2030 r.

Będę zachęcać do transformacji energochłonnych sektorów przemysłu, mając na celu

osiągnięcie ich neutralności klimatycznej, zgodnie z kierunkami nakreślonymi w komunikacie

Komisji „Czysta planeta dla wszystkich”, a także będę kierować się założeniami planu

transformacji przemysłowej dla energochłonnych gałęzi przemysłu. Plan ten zostanie

opublikowany pod koniec października 2019 r. i zaprezentuję Państwu płynące z niego

wnioski w celu wymiany poglądów na temat działań następczych. Aby umożliwić

transformację energochłonnych sektorów przemysłu, należy zapewnić im dostęp do czystej

energii w wystarczającej ilości i po przystępnych cenach. W związku z tym zwiększę

dotychczasowe wysiłki – we współpracy z komisarz do spraw energii oraz

wiceprzewodniczącym odpowiedzialnym za Europejski Zielony Ład – poprzez łączenie

funduszy UE lub koordynację działań z państwami członkowskimi w celu opracowania

nowych technologii, wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz uruchomienia

niezbędnej infrastruktury do przesyłu i magazynowania tej energii tam, gdzie jest to

potrzebne. Wzmocni to również wiodącą pozycję UE jako dostawcy nowych zintegrowanych

rozwiązań w zakresie czystej energii.

Ambicją przyszłej Komisji jest przeprowadzenie transformacji sprawiedliwej dla wszystkich.

Ma to szczególne znaczenie dla regionów, w których znajdują się energochłonne sektory

przemysłu. Będę zwracać szczególną uwagę na działania wspierające, aby zapewnić

możliwości przekwalifikowania i podnoszenia kwalifikacji siły roboczej, tak aby pomóc jej

w dostosowaniu się do wymagań i wesprzeć regiony wysokoemisyjne przechodzące

transformację. W tym celu będę współpracować z kandydatami na komisarzy – Mariyą

Gabriel, Nicolasem Schmitem i Elisą Ferreirą. Zielone i cyfrowe umiejętności oraz zdolność

do przekwalifikowania się będą miały kluczowe znaczenie dla umożliwienia pracownikom

dostosowania się do nowych warunków.

Ponadto zaproponuję środki zachęcające do rozwoju rynków zrównoważonych produktów

przemysłowych, w szczególności poprzez opracowanie – wraz z komisarzem do spraw

środowiska i oceanów – drugiego planu działania dotyczącego gospodarki o obiegu

zamkniętym. Dążąc do zwiększenia obiegu zamkniętego w sektorze budowlanym, zaangażuję

się we współpracę z państwami członkowskimi w celu pobudzenia modernizacji

i zrównoważonego charakteru (istniejącego i nowego) środowiska zbudowanego, a także jego

odporności i zdolności adaptacji wraz z podejściem opartym na cyklu życia.

Realizacja naszych celów w zakresie dekarbonizacji przy jednoczesnym zachowaniu

konkurencyjności naszego przemysłu będzie oznaczać konieczność rozważenia niezbędnych

29

ram regulacyjnych, które umożliwią nam lepszą ocenę i skuteczniejsze wsparcie kandydata na

komisarza do spraw środowiska i oceanów w procesie monitorowania efektywności

środowiskowej i społecznej produktów, lecz także usług i organizacji w całym łańcuchu

dostaw. (Zob. moja odpowiedź na następne pytanie).

Będę współpracować z przemysłem i państwami członkowskimi w celu uruchomienia

projektu IPCEI w zakresie technologii i systemów wodorowych oraz będę kontynuować prace

nad budową przemysłu niskoemisyjnego, dążąc do realizacji skoordynowanych inwestycji na

dużą skalę.

Aby zapewnić udział przemysłu w tym procesie, będę nadal opierać się na grupach ekspertów

wysokiego szczebla, takich jak grupa ekspertów ds. energochłonnych sektorów przemysłu.

Jestem gotowa, jeśli zajdzie taka potrzeba, tworzyć nowe grupy ekspertów oraz wsłucham się

w Państwa sugestie na ten temat.

Odnosząc się do energochłonnych sektorów przemysłu (np. aluminium, stal, ceramika,

cement itp.): Wspomina Pani, że największym wyzwaniem dla Europy jest „stanie się

do 2050 r. pierwszym na świecie neutralnym dla klimatu kontynentem”, co moglibyśmy

poprzeć. Ryzyko polega na tym, że dążąc do neutralności pod względem emisji

dwutlenku węgla, stracimy przemysł, który przeniesie się poza Europę, gdzie można

zanieczyszczać i emitować CO2, i gdzie brak zobowiązań do przestrzegania wysokich

standardów środowiskowych lub społecznych. Jak zamierza Pani wspierać te gałęzie

przemysłu w procesie dekarbonizacji i uczynić obniżanie emisyjności atrakcyjnym dla

zainteresowanych sektorów?

Energochłonne sektory przemysłu chcą pozostać w Europie – mają ambicję, by stać się

bardziej ekologiczne, obniżyć emisyjność swojego procesu produkcji, dostarczać produkty

niskoemisyjne, korzystać z technologii niskoemisyjnych i przewodzić w procesie

transformacji, pomagając innym sektorom w dekarbonizacji przy użyciu ich czystych

produktów jako komponentów. Zobowiązuję się pomóc im w tym przedsięwzięciu.

Jedenaście sektorów energochłonnych, tj. przemysł aluminiowy, stalowy, ceramiczny,

cementowy i inne, współpracuje już w ramach grupy wysokiego szczebla ds. sektorów

energochłonny w celu opracowania planu generalnego wspólnej transformacji przemysłowej,

który zostanie wkrótce opublikowany, przy czym płynące z niego wnioski i sformułowane

w nim zalecenia omówimy już po publikacji. Nie powinniśmy zapominać o branży ICT.

Cyfryzacja może znacząco przyczynić się do zmniejszenia zużycia energii i emisji gazów

cieplarnianych w wielu sektorach, od rolnictwa precyzyjnego po transport połączony.

Jednocześnie sektor ICT jest jednym z niewielu sektorów, w których emisje gazów

cieplarnianych stale rosną. Jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie działania, istnieje

prawdopodobieństwo, że zapotrzebowanie na energię i wpływ na środowisko sektora ICT

30

szybko wzrośnie, a sektor ten stanie się poważną przeszkodą dla osiągnięcia celów

Europejskiego Zielonego Ładu.

W związku z tym kwestią tą musimy si�