OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJmnikow.eu/wp-content/uploads/2020/06/Prawa_wlasnosci...Halina...

Halina Król CC BY SA

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

Prawo autorskie w szkole

Aut. Zosiakarolak1 http://blogiceo.nq.pl/jedynkapleszew/?p=783


Własność intelektualna - wszystko to, co powstało w drodze intelektualnego procesu i zostało ujęte w postaci materialnej (zapis, rysunek, szkic, przedmiot, plan, projekt, książka itp.).

Własność intelektualna jest to zbiór praw będący wynikiem rozmaitej aktywności człowieka w dziedzinie:

literackiej, artystycznej, naukowej,przemysłowej,

Obszary te podlegają ochronie w ramach określonych aktów prawnych.

CO TO JEST WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA?


w zakresie prawa własności artystycznej, naukowej i literackiej – Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 1994 r., Nr 24, poz. 83 z późn. zm.)

w zakresie prawa własności przemysłowej – Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (tekst jednolity - Dz. U. z 2003 r., Nr 119, poz. 117 z późn. zm.)

Ustawa o ochronie baz danych z 27.07.2001 r.

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z 16.04.1993 r.

AKTY PRAWNE


CZYM JEST WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA?

Własność intelektualna jawna: patenty, wzory użytkowe, oprogramowanie, prawa wydawnicze, prawa autorskie, znaki towarowe

Zbigniew Gawski, Józef Waldemar Matusiak, Helena Nisztuk, Tadeusz Wilczarski Praktyczne Aspekty oraz Korzyści z Ochrony Własności Przemysłowej w Działalności Przedsiębiorstw PWN Warszawa 2005 str6

Własność intelektualna ukryta (know how): tajemne receptury, bazy danych, metody analityczne, prace badawcze, procedury obsługi rynku itp.


http://www.codozasady.pl/wp-content/uploads/2012/09/schemat1.bmp.pnghttp://www.uprp.pl


jest każdy utwór zdefiniowany jako:

“każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia”*

“wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe), plastyczne, fotograficzne, lutnicze, wzornictwa przemysłowego, architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne, muzyczne i słowno-muzyczne, sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne, audiowizualne (w tym filmowe)”*

* Ustawa o ochronie praw autorskich i prawach pokrewnych

PRZEDMIOTEM PRAWA AUTORSKIEGO


Utworami nie są: akty normatywne (np. ustawy) lub ich projekty, dokumenty urzędowe, urzędowe materiały, znaki i symbole, opublikowane opisy patentowe lub ochronne proste informacje prasowe.

Prawo autorskie nie chroni również idei, odkryć, procedur, metod i zasad działania oraz koncepcji matematycznych.


Autorem może być każdy, kto tworząc coś, spełni wymienione warunki (utwór musi być oryginalny, posiadać indywidualny charakter), jednocześnie nie musi spełniać żadnych wymogów dotyczących tego, jak został ustalony czy jakiej jest jakości.

KTO MOŻE BYĆ AUTOREM?

http://zabawy.otokoto.pl/pieczatki-z-lisci-zabawa-plastyczna/


Prawa autorskiePrawa autorskie

osobisteosobiste majątkowemajątkowe


PRAWA AUTORSKIE OSOBISTE


PRAWA AUTORSKIE MAJĄTKOWE

Pozwalają zarządzać utworem na tzw. polach eksploatacji.

Są to sposoby korzystania z utworu, które autor może

sprzedać lub udzielić na nie licencji.

Prawa majątkowe są dziedziczne,a czasem przysługują pracodawcy.

Oznacza to, że jedna osoba może być autorem, a inna zarabiać na

jego dziele.


CZAS TRWANIA PRAW AUTORSKICH

Rys.. Schemat czasu trwania praw autorskich majątkowych. Schemat dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska aut. Centrum Cyfrowe Projekt: Polska / Piotr Chuchla.


DOMENA PUBLICZNA

Utwory mogą zostać ponownie wydane bez ponoszenia opłat z tytułu praw autorskich lub konieczności uzyskiwania zgody autorów.

Należy pamiętać o prawach do wykonania.

Z utworów z domeny publicznej możemy korzystać bardzo swobodnie, modyfikować je i rozpowszechniać.


UTWORY ZALEŻNE

To utwory bazujące na innych utworach. Aby stworzyć utwór zależny, nie musimy się pytać nikogo o zgodę, ale aby nim rozporządzać musimy uzyskać zgodę posiadaczy prawa autorskich majątkowych do utworu pierwotnego, z którego skorzystaliśmy.


UTWORY ZALEŻNE

Cykl "Gruby rudy kot na słynnych obrazach" Swietłana Pietrowa.Źródło: http://www.dziennikzachodni.pl/artykul/3335599,kot-w-sztuce-matka-whistlera-z-kotem-i-inne-przerobki-obrazow-z-kotami-zdjecia-dzien-kota,id,t.html

Vincent van Gogh - inspiracje

Leonardo da Vinci - Mona Lisa

Salvador Dali - Upływający czas


DOZWOLONY UŻYTEK

Zezwala on m.in. na legalne, nieodpłatne wykorzystanie utworów chronionych prawem autorskim w określonych sytuacjach prywatnych oraz przez instytucje naukowe i oświatowe.

Stanowi ograniczenie monopolu autorskiego; istotą jest upoważnienie do korzystania z chronionego utworu bez zgody osoby uprawnionej,


Dozwolony użytek

Działalność naukowa

Powszechność w dostępie

do informacji

Prawo cytatu do podejmowania

dyskusji i polemik

Działalność oświatowa

i dydaktyczna


DOZWOLONY UŻYTEK

Dozwolony użytek dzieli się na:

● osobisty

● publiczny

● prawo cytatu.


DOZWOLONY UŻYTEK OSOBISTY

Zakres własnego użytku osobistego obejmuje:

korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów już rozpowszechnionych przez krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.

Dopuszczalne jest zwielokrotnianie.

Dozwolony użytek osobisty nie obejmuje programów komputerowych.

http://schmoozd.com

KORZYSTAJ. OGLĄDAJ. ODTWARZAJ. PREZENTUJ. PRZEŻYWAJ.

RÓB TO TAK, AŻEBY DALEJ MOŻNA BYŁO MÓWIĆ O TWOIM ULUBIONYM TWÓRCY.

NIE POZBAWIAJ GO JEGO TWÓRCZOŚCI.


DOZWOLONY UŻYTEK PUBLICZNY

Prawo nieodpłatnego korzystania z utworów uzasadnione celem społecznym w zakresie potrzeb informacyjnych, oświatowych, naukowych i kulturalnych.

http://poradnik.wfirma.pl/

Dozwolony użytek publiczny obejmuje jedynie te utwory, które zostały już rozpowszechnione, wymaga wyraźnego podania autora i źródła.


Prawo cytatu

wolno przytaczać w dziele stanowiącym utwór, urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości w uzasadnionym celu (wyjaśnianie, analiza krytyczna, nauczanie lub prawa gatunku np. pastisz, parodia);

warunkiem jest wyraźne wymienienie imienia i nazwiska twórcy oraz źródła – nie wystarczy powołać ich w bibliografii

brak ram ilościowych – ile możemy cytować?● „cytowany urywek lub nawet cały drobny utwór musi pozostawać w takiej

proporcji do wkładu własnej twórczości, aby nie było wątpliwości co do tego, że powstało własne, samoistne dzieło.” (SN, wyrok z dnia 23 listopada 2004 r., I CK 232/04)

jeśli cytujemy coś, czego prawa autorskie nie chronią, możemy to robić bez ograniczeń (np. ustawy, uzasadnienia wyroków)


10 ZASAD DOZWOLONEGO UŻYTKU EDUKACYJNEGO

1. Możesz legalnie korzystać z każdego zasobu (filmu na płycie, z YouTube, książki, muzyki), niezależnie od źródła z którego pochodzi, o ile zrobisz to w ramach lekcji lub zajęć szkolnych. Nie możesz takich zasobów rozpowszechniać poza grupą Twoich uczniów

2. Możesz legalnie kopiować (kserować, skanować i wysyłać mailem, nagrywać na pendrive) fragmenty dowolnych utworów (filmów, książek, muzyki) swoim uczniom do celów edukacyjnych

http://centrumcyfrowe.pl/dozwolony-uzytek-w-edukacji-infografika/


UŻYTEK EDUKACYJNY

3. W ramach zajęć (lekcji, prac domowych, wydarzeń szkolnych) możesz modyfikować dowolny utwór (wiersz, piosenkę, film) nie pytając o zgodę posiadaczy praw, o ile nie będziesz wykorzystywanych utworów w żaden sposób rozpowszechniać poza szkołą.

4. Jeśli chcesz dzielić się utworami w celach edukacyjnych w sieci musisz pamiętać, że rozpowszechnianie ich nie może wykroczyć poza grupę Twoich uczniów (np. możecie dzielić się nimi w mailach, w zamkniętym kursie e-learningowym lub wirtualnym dysku, do którego mają dostęp jedynie Twoi uczniowie.



5. Jeśli chcesz otwarcie dzielić się w sieci zasobami edukacyjnymi własnego autorstwa (np. prezentacją czy filmem) pamiętaj, by do ich tworzenia wykorzystywać wyłącznie materiały z legalnych źródeł, które na to pozwalają, np. z utworów znajdujących się w domenie publicznej lub OZE (np. na licencjach CC).

6. Podczas imprez szkolnych (akademii, przedstawień, dyskotek) możesz wykonywać dowolne utwory (muzyki, filmów) nieodpłatnie i bez konieczności pytania o zgodę lub uzyskiwania licencji, o ile imprezy te pozostają bezpłatne, a wykorzystywane utwory nie będą rozpowszechniane poza szkołą (np. nie możesz umieścić w sieci nagrań wideo z muzyką, którą wykorzystaliście podczas takiego wydarzenia).



7. W celach informowania o aktualnych wydarzeniach możesz (np. prowadzenia gazetki szkolnej czy strony www) używać fragmentów utworów wykorzystywanych w trakcie tych wydarzeń (np. w artykule o wystawie, na której była Twoja klasa można wykorzystać zdjęcia, na których widać eksponaty).

8. Możesz również wykorzystywać fragmenty (lub drobne utwory w całości) cudzych utworów podczas tworzenia własnych korzystając z prawa cytatu. Cytaty należy każdorazowo wyraźnie zaznaczyć (np. cudzysłowem i przypisem).



9. Swoboda korzystania z dowolnych utworów w celach edukacyjnych nie dotyczy oprogramowania ani baz danych.

10. Możesz skserować fragmenty lub całą książkę na potrzeby własne lub Twoich znajomych i rodziny.



Otwarte (wolne) licencje

https://youtu.be/5o8TnFqw3aU


Licencje Creative Commons (CC) – zestaw licencji, na mocy których można udostępniać utwory objęte prawami autorskimi. Licencje te są tworzone i utrzymywane przez organizację Creative Commons.

Licencje Creative Commons pozwalają twórcom utworów zachować własne prawa i jednocześnie dzielić się swoją twórczością z innymi.


http://creativecommons.pl/

http://creativecommons.pl/


Uznanie autorstwa. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać objęty prawem autorskim utwór oraz opracowane na jego podstawie utwory zależne pod warunkiem, że zostanie przywołane nazwisko autora pierwowzoru.

BYang.

Atribution

Użycie niekomercyjne. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać objęty prawem autorskim utwór oraz opracowane na jego podstawie utwory zależne jedynie do celów niekomercyjnych.

NCang. Non-

commercial

Na tych samych warunkach. Wolno rozprowadzać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.

SAang. Share

Alike

Bez utworów zależnych. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać utwór jedynie w jego oryginalnej postaci – tworzenie utworów zależnych nie jest dozwolone.

NDang. No

derivative works

LICENCJE CREATIVE COMMONS


WYSZUKIWANIE GRAFIKI


https://pixabay.com/

https://pixabay.com/


https://www.flickr.com/

https://www.flickr.com/


wspólna nazwa dla wszelkich zasobów edukacyjnych, do których istnieje w pełni otwarty dostęp dzięki objęciu ich wolnymi licencjami lub przeniesieniu do domeny publicznej i udostępnieniu za pomocą dowolnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych.

edukacyjne

Autor: Jonathasmello, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Otwarte_Zasoby_Edukacyjne_-_Polska_wersja_%C5%9Bwiatowego_logo.svg?uselang=plTen plik udostępniony jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0


GDZIE SZUKAĆ OZE?

http://otwartezasoby.pl/

https://pl.wikibooks.org/wiki/Przewodnik_po_OZE/Katalog_Otwartych_Zasobów_Edukacyjnych

http://creativecommons.pl/znajdz-materialy-na-licencjach-creative-commons/

http://otwartezasoby.pl/

https://pl.wikibooks.org/wiki/Przewodnik_po_OZE/Katalog_Otwartych_Zasob%C3%B3w_Edukacyjnych

https://pl.wikibooks.org/wiki/Przewodnik_po_OZE/Katalog_Otwartych_Zasob%C3%B3w_Edukacyjnych




https://www.nina.gov.pl/baza-wiedzy/otwarte-zasoby-edukacja-dla-wszystkich/

https://www.nina.gov.pl/baza-wiedzy/otwarte-zasoby-edukacja-dla-wszystkich/


http://www.prawoautorskie.gov.pl/

http://www.prawoautorskie.gov.pl/


http://legalnakultura.pl/pl

http://legalnakultura.pl/pl


Serdecznie dziękuję

Halina Król

http://magicwords.mondoblog.org

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJmnikow.eu/wp-content/uploads/2020/06/Prawa_wlasnosci...Halina...

Documents

Transcript of OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJmnikow.eu/wp-content/uploads/2020/06/Prawa_wlasnosci...Halina...