Ochrona IP w poglądach libertarian

Koło Naukowe Historii Doktryn WPiA UJ | www.knhd.law.uj.edu.pl

Libertarianizm a ochrona własności intelektualnej | Piotr Eckhardt | 10 – 11 listopada 2012 r.

www.knhd.law.uj.edu.pl

Libertarianizm a ochrona własności intelektualnej



Jak Wam się wydaje?

• Które doktryny polityczne nie zakładają ochrony praw własności intelektualnej?

• Jak do ochrony praw własności intelektualnej odnoszą się liberałowie?



Libertarianizm

Filozofia polityczna opierająca się na:• Wolnościowej tradycji• Samoposiadaniu• Aksjomacie nieagresji• Prawie własności• Wolnym rynku• Państwie minimalnym lub

anarchokapitalizmie• Założeniach ASE



Pochodzenie praw własności

Samoposiadanie

• Wyłączne, niezbywalne prawo do własnej osoby i decydowania o jej losach oraz podejmowanych działaniach.

• Prawo przyrodzone - naturalne

Pierwotne zawłaszczenie

• Konsekwencja możliwości swobodnego działania – prawo do jego efektów.

• Zbywalne prawo do wszystkich elementów przyrody, które przed zawłaszczeniem przez daną jednostkę były niczyje.

• Ale także: prawo do wszystkich własnych wytworów

Dobrowolna wymiana

• Odpłatna• nieodpłatna



Płaszczyzna sporu

• Prawo własności jest nienaruszalne i jego ochrona nie podlega dyskusji.

• Różnice poglądów wśród libertarian:Czy dobra intelektualne mogą być w ogóle

traktowane jako przedmiot prawa własności?



Dyskusja na łamach Liberty (XIX w.)

• Benjamin Tucker - przeciwnik ochrony dóbr intelektualnych: – Koncepcja własności wtórna wobec

rzadkości dóbr– Pojęcie własności nie byłoby znane w

wypadku braku rzadkości dóbr– Nie należy go stosować jeżeli dobra nie są

rzadkie– PWI sztucznym monopolem



Dyskusja na łamach Liberty (XIX w.)

Zwolennicy ochrony dóbr intelektualnych: – Dobra intelektualne są normalnym

wytworem ludzkiej pracy i dlatego podlegają ochronie:„zasadą własności przysługującej jednostce (…) jest, że dominium każdego człowieka wobec wszystkich innych

rozciąga się na produkty i osiągnięcia jego własnej pracy” Lysander Spooner

– Ochrona ta powinna mieć charakter prawnonaturalny



Ayn Rand

• Każda produktywna praca składa się z wysiłku fizycznego i umysłowego.

• Własność intelektualną stanowią wytwory pracy wymagającej minimalnego wkładu fizycznego i maksymalnego wkładu umysłowego.

• Po wygaśnięciu patentu/praw autorskich własność intelektualna nie staje się własnością publiczną, tylko przestaje być własnością w ogóle.



David Friedman

• Ochrona dóbr intelektualnych ze względów utylitarnych – argumentacja zbliżona do tej z Law & Economics.

• EAP PWI (W. Załuski):– Argument ex ante za ochroną IP: wyłączenie

konsumpcji – Argument ex post przeciw ochronie IP:

tworzenie monopolu informacyjnego



Stephan Kinsella

• Ochrona dóbr intelektualnych nie może mieć uzasadnienia prawnonaturalnego

• Krytyka kontraktowej ochrony praw własności intelektualnej:– Niemożliwość wprowadzenia ochrony

wobec osób trzecich– Patenty i prawa autorskie ograniczają

możliwości użycia prawnonaturalnie chronionej własności naturalnej



Poglądy obecnie przeważające

• Brak uzasadnienia prawnonaturalnego• Ochrona kontraktowa– Minarchiści: ramy prawne wg państwa

minimalnego– Anarchokapitaliści: ???

• Uzasadnienie utylitarystyczne (Friedman, EAP)

Ochrona IP w poglądach libertarian

Lifestyle

Transcript of Ochrona IP w poglądach libertarian