Obligacje Wprowadzenie

W czasach, gdy rynki akcji rosn, a na rynkach dominuj byki, obligacje wydaj si mao atrakcyjne. Obligacje ujawniaj jednak swoje zalety, gdy rynek akcji zaczyna si zaamywa wtedy obligacje reaguj zdecydowanie mniej gwatownie i okazuj si naprawd dobr inwestycj. Ze wzgldu na stosunkowo due bezpieczestwo i stabilno warto rozway inwestycj cho czci portfela inwestycyjnego w obligacje. Obligacje s dunymi papierami wartociowymi, dlatego w przeciwiestwie do akcji nie daj udziau w przedsibiorstwie, lecz prawo do otrzymania od emitenta okrelonej serii patnoci. Obligacje su emitentom do kredytowania swojej dziaalnoci, a dziki emisji obligacji mog oni uzyska wicej rodkw, ktrych nie byliby w stanie pozyska od pojedynczego podmiotu (np. banku). Podstawowe definicje

Inwestujc w obligacje warto zapozna si z poniszymi terminami:

warto nominalna warto obligacji, od ktrej obliczana jest wielko kuponu odsetkowego

cena emisyjna cena, po jakiej emitent sprzedaje obligacje podczas emisji pierwotnej; cena emisyjna moe by zarwno nisza (z dyskontem), wysza (z premi), jak i rwna wartoci nominalnej

termin wykupu termin, w ktrym emitent obligacji dokona odkupu papieru po cenie nominalnej (wraz z ewentualnymi odsetkami)

kupon odsetkowy okresowa (np. kwartalna, proczna, roczna) patno emitenta dla posiadacza obligacji, liczona procentowo od wartoci nominalnej

Emitent obligacji

Ze wzgldu na emitenta obligacje mona podzieli na trzy grupy:

korporacyjne emitowane przez przedsibiorstwa, oferuj zwykle najlepsz rentowno kosztem wyszego ryzyka

skarbowe emitowane przez Skarb Pastwa, uznawane powszechnie za najbezpieczniejsze obligacje

komunalne emitowane przez jednostki samorzdu terytorialnego (np. gminy, powiaty, miasta itp.)

Oprocentowanie obligacji

Oprocentowanie obligacji suy do obliczania wartoci kuponw odsetkowych wypacanych w rwnych okresach w trakcie ycia obligacji.

Oprocentowanie moe przybiera rne formy, jednak sposb jego wyznaczania jest z gry okrelony. W odniesieniu do sposobu oprocentowania wyrniamy obligacje:

zerokuponowe w tym przypadku nie s wypacane kupony odsetkowe, obligacja jest sprzedawana z dyskontem (tzn. po cenie niszej od wartoci nominalnej)

o staym oprocentowaniu oprocentowanie jest stae przez cay okres do wykupu (np. 7% w skali roku)

o zmiennym oprocentowaniu oprocentowanie jest zmienne i uzalenione od okrelonej stopy procentowej na rynku powikszonej o pewn stawk procentow (np. WIBOR3M + 4,5%)

Rentowno do wykupu (YTM)

Oprocentowanie obligacji nie oznacza jej rentownoci w przypadku, gdy cena emisyjna (lub bieca cena rynkowa) rni si od wartoci nominalnej. Jeeli cena jest wysza od wartoci nominalnej to rentowno jest nisza od oprocentowania waloru. W przeciwnym przypadku - gdy cena obligacji ksztatuje si poniszej wartoci nominalnej rentowno przewysza oprocentowanie. Miernikiem rentownoci jest YTM (ang. yield to maturity), czyli rentowno do wykupu. Obrazuje ona, jak rentowno uzyskaby Inwestor gdyby zakupi obligacj po biecej cenie P i przetrzyma j a do terminu wykupu. Dodatkowym zaoeniem jest, e wszystkie otrzymane odsetki (w formie kuponw odsetkowych) zostan ponownie zainwestowane po stopie YTM. Rentowno do wykupu jest rwnie przydatnym narzdziem, ktre pozwala sprawdzi, czy przy oczekiwanej stopie rentownoci, bieca cena obligacji jest dla Inwestora satysfakcjonujca. Naley pamita, e YTM mierzy rentowno obligacji w przypadku, gdy jest ona trzymana do terminu wykupu przez emitenta. Ewentualna odsprzeda przed terminem wykupu po biecej cenie rynkowej moe skutkowa zmian zrealizowanej stopy zwrotu z inwestycji. Zaleno midzy biec cena a rentownoci do wykupu (YTM) przedstawia poniszy wzr:

P bieca cena obligacji C1, C2,..., Cn kupony odsetkowe patne w kolejnych okresach W warto nominalna obligacji (otrzymywana podczas wykupu) YTM rentowno do wykupu n liczba lat do wykupu obligacji

We wzorze zastosowano uproszczenie, e obligacja oferuje roczne kupony odsetkowe, a zakup obligacji nastpuje w ofercie pierwotnej lub bezporednio po wypacie poprzedniego kuponu. Rolowanie obligacji

Inwestor, ktry naby obligacje i przetrzyma je do terminu wykupu, moe rozway tzw. rolowanie posiadanych obligacji (w przypadku, gdy emitent stwarza tak moliwo). Operacja ta polega na nabyciu obligacji nowej emisji - zwykle na preferencyjnych warunkach. Inwestor moe oczekiwa wyszego oprocentowania lub nabycia obligacji z dyskontem (czyli po niszej cenie). Rolowanie obligacji oznacza, e emitent chce przeduy pierwotny termin spaty zaduenia.