OBECNOŚĆ RECYCLINGU W SZTUCE

Natura - naturalizm

Natura inspirowała artystów, od kiedy powstały pierwsze świadectwa działania człowieka w obszarze kultury.

Począwszy od malowideł na ścianach groty Lascaux z okresu paleolitu przez wszystkie okresy w kulturze i sztuce artyści inspirują się naturą.

http://en.wikipedia.org/wiki/File:Lascaux2.jpg

Dążenie do coraz to dokładniejszego odwzorowania otaczającego nas świata było obecne tak w malarstwie jak i w rzeźbie, aż do XIX w. i momentu powstania fotografii. Ten moment przyjęło się podawać jako początek odejścia od ilustrowania rzeczywistości w sposób realistyczny. Ściganie się z fotografią nie miało sensu, choć nie oznacza to bynajmniej że natura zniknęła z horyzontu zainteresowań artystycznych eksperymentów.

Pejzaż to motyw i natchnienie dla twórców wszystkich epok, z jednej strony przez wieki eksploatowany w sposób instrumentalny będąc tłem dla sceny rodzajowej, czy bitwy, w XIX w. staje się motywem samym w sobie i tak juz pozostaje, zmienia się natomiast podejście do niego, a raczej ingerencje w niego.

Land Art

Przykładem zupełnie innej artykulacji i wrażliwości artystycznej jest sztuka ziemi, Land Art . Sam termin powstał w połowie XX w. i zaowocował dając inspirację do powstania sztuki ekologicznej.

Niezwykle interesującym przedstawicielem sztuki ekologicznej jest Jarosław Kozakiewicz, który prezentuje fantastyczne wizje, utopijnych wprawdzie, projektów, jednakże bardzo inspirujących w odbiorze. Jego film pt.” Natura do mieszkania” z 2007 r. w których pokazuje blokowiska zarośnięte

roślinnością, przedstawia rozwiązanie na niezbyt ekonomiczne w eksploatacji sypialnie wielkich miast.

Czy też druga praca Transfer z 2006 r., w którym Artysta prezentuje ciekawy pomysł łączenia punktów miasta za pomocą tuneli wypełnionych czystym powietrzem.

Pochodzenia sztuki ekologicznej można upatrywać w sztuce ziemi, która w sposób bezpośredni jednoczy się z otoczeniem.

Jeden z sztandarowych projektów tego nurtu to praca Robert’a Smithson’a , Spiral Jetty. To olbrzymia spirala poukładanych kamieni tworzących charakterystyczną drogę.

http://en.wikipedia.org/wiki/File:Spiral-jetty-from-rozel-point.png

Wspomniany wcześniej Jarosław Kozakiewicz W projekcie” Mars” buduję olbrzymiej wielkości części ciała jak uszy, nos.. i umiejscawia je w różnych częściach globu tym samym ją personalizując.

W tym nurcie świetnie czują się również takie gwiazdy jak Christo and Jeanne-Claude, że przypomnę tylko pracę Surrounded Islands, Biscayne Bay, Miami, Florida, 1980-83,

http://culturedart.blogspot.com/2010/11/surrounded-islands.html

Ekologia w sztuce

Opisując zjawiska ekologiczne w sztuce nie można zapomnieć o Teresie Murak. Jej prace od lat 70 można umiejscowić w nurcie Land Artu. Ostatnie realizacje zaś przenoszą ciężar zainteresowań na płaszczyznę feminizmu.

http://culture.pl/pl/wydarzenie/performance-i-wystawa-teresy-murak-w-podkowie-lesnej

Recycling i readymade

Dla artystów dobór materiałów jak i miejsca rzadko jest przypadkowy, bardzo często to z czego wykonane jest dzieło nadaje mu znaczenia symbolicznego , stwarza określone konotacje.

Czymś innym jest dzieło namalowane, a czymś innym jest wyrzeźbione.

Pablo Picasso w swoich przeróżnych odsłonach przez pewien czas zajmował sie rzeźbą i wśród wielokrotnie humorystycznych wypowiedzi artystycznych pojawiały się prace właśnie z recyclingu.

Istotne jest by zaznaczyć, iż oczywiście, taki termin nie funkcjonował w latach 40-tych ubiegłego wieku. Praca pt. „Głowa byka” 1943 r. to rzeźba, w której Picasso wykorzystuje siodełko i kierownicę rowerową do stworzenia uproszczonego portretu byka. Artysta w tej formie wykorzystuje tak charakterystyczne przedmioty i nadaje im zupełnie innej funkcji i znaczenia.

http://butterfield-reignbeau.blogspot.com/2011/05/picasso.html

Takie postawy artystyczne zapoczątkował Marcel Duchamp wstawiając do galerii suszarkę do butelek, koło od roweru , czy w końcu pisuar nadając mu nazwę „Fontanna” w 1917r.

http://www.historiasztuki.com.pl/kodowane/005-00-08-HISTORIA-RZEZBY-MODERNIZM.php http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Fontaine-Duchamp.jpg

Duchamp używa terminu Readymade od 1915 r. i tworzy jedną z największych rewolucji artystycznych w dziejach sztuki. Wspomniana praca „Fontanna” w 2004 roku zostaje wybrana na najbardziej wpływowe dzieło XXw.

Trzeba wspomnieć, że artystą chętnie pozyskującym inspiracje w przedmiotach codziennego użytku lub nawet śmieciach, nadając im „nowego życia” był nasz rodzimy artysta Władysław Hasior.

W pracach Pamięci dzieciom Zamojszczyzny, z 1970, czy też Wyszywanie charakteru, z 1974, ale i wielu innych Hasior tworzy zupełnie inną jakość, używając przedmiotów gotowych. Wykorzystywanie konotacji jakie wiążą się z funkcją przedmiotu tworzy zupełnie inny komunikat, bardzo często zaskakujący i trafny.

http://info.galerie.art.pl/galerie/hasior.html

Na koniec chciałem wspomnieć o współcześnie tworzącym twórcy, którego sztuka jest na granicy Readymade, a rzeźby tradycyjnej.

Jerzy Gąsiorek tworzący w Gorzowie Wlkp. potrafi w sposób niepowtarzalny dostrzec w przedmiocie jego ukryte znaczenia i wydobyć je z pomocą często prostych lub niewielkich zabiegów.

http://malarstwo-klosowicz.pl.tl/-g-W-KR%26%23280%3BGU-SZTUKI-g--_-Wtorkowe-spotkania-z-rysunkiem-i-malarstwem-.---g-In-the-CIRCLE-OF-ART-g--_-Tuesday-h-s-meeting-with-the-drawing-and-painting-.-.htm

Jak widać recykling nie jest nowy w świecie sztuki, choć przybiera różne formy i nazwy jest obecny juz od dekad.

dr Tomasz Kalitko

Tekst ma charakter dydaktyczny, edukacyjny.