Cza

sop

ism

o p

raco

wni

ków

Gru

py

FC

A w

Po

lsce

• R

ok

XX

/2 •

Num

er 1

21 •

Maj

201

6

PROMOCJA ZDROWIANAJLEPSZA NA ŚWIECIE

na podbój rynkuFiat Tipo

SosnowiecNowy impuls WCM

FCAwokółnasC Z A S O P I S M O P R A C O W N I K Ó W G R U P Y F C A • M A J 2 0 1 6

wejdź do świata

3FCA Wokół Nas

Ze świata FCA 4

FCA i Google pracują nad autonomicznym autem 6

Na podbój rynku – plany sprzedaży na rok 2016 8

Marki Grupy FCA na Motor Show 2016 14

Zakład Tychy zwycięzcą konkursu EHSLA w kategorii zdrowie i bezpieczeństwo 20

Roboty i przyszłość Comau na świecie 26

Na pierwszym planie 30

Mirafiori znów tętni życiem 32

Wywiad z Kristijanem Fiketem, dyrektorem zakładu Automotive Lighting w Sosnowcu 36

Comau Poland na targach Automaticon 2016 40

FCA partnerem Światowych Dni Młodzieży 44

Rower to jest świat! 48

Szlakiem Shafer Trail 50

Nowości 58

Książki 60

Kuchnia 62

Cennik samochodów 64W N

UM

ER

ZE

6

36 4450

FCA Wokół NasMAJ 2016

rok XX/2 • numer 121 • maj 2016

WydawcaFiat Chrysler Polska Sp. z o.o.

Odpowiedzialny za edycję w Grupie FCAClaudio D’Amico

Redaktor NaczelnyFilippo Gallino

Z-ca Redaktora NaczelnegoFrancesco Novo

Redakcja Satiz Poland Sp. z o.o.

Mirosława MalichJakub Wężyk

Studio graficzneIrena Nycz-ImielskaMaciej Feodorów

ReklamaGabriela Kolonkotel.: 33 8132761kolonko@satiz.pl

Opracowanie, łamanie i przygotowanie do druku

Satiz Poland

SATIZ POLAND Sp. z o.o.ul. Sempołowskiej 1943-300 Bielsko-Biała

www.satiz.ple-mail: redakcja@satiz.pl

DrukDimograf

Bielsko-Biała

Nakład11.600 egz.

Oddano do druku 16 maja 2016 r.

1420

ZE ŚWIATA FCA

Alfa Romeo Giuliai Abarth 595 „KlasykamiPrzyszłości”Co roku czytelnicy niemieckiegomagazynu motoryzacyjnego „MotorKlassik”, z których większość  tokolekcjonerzy starych aut, wybierająaktualnie produkowane modelesamochodów, które mają szansęstać się ponadczasowymi ikonamilub klasykami przyszłości. Tytuły„Klasyk Przyszłości” przyznawanemodelom są ważnym wskaźnikiemtrendów w branży samochodówkolekcjonerskich nadchodzącychczasów. Tegorocznymi triumfatoramiplebiscytu zostały Alfa Romeo Giuliajako „Klasyk Przyszłości” w kategoriisamochodów o średniej pojemności,oraz już drugi rok z rzędu Abarth 595w kategorii samochodów  o małejpojemności. Alfa Romeo 4C po raztrzeci z rzędu została zwycięzcąw kategorii Coupé. Marka AlfaRomeo zdobyła również tytuł „ClassicCar of the Year”, prezentującniezwykle rzadki egzemplarzsportowego samochodu z lat 30.XX wieku – 8C 2900B Touring.

NIEMCY

Niezwyciężony Power WagonPo ponad siedemdziesięciu latach od wyprodukowania pierwszegosamochodu 4x4 w Chicago zaprezentowano nowy light truck Ram

Power Wagon 2017. To najmłodsze dziecko z rodziny, która powstaław 1945 wraz z wprowadzeniem na rynek pierwszego, przeznaczonego

na rynek cywilny pickupa Dodge z napędem na cztery koła,wywodzącego się z legendarnego „dżipa” z II wojny światowej. Nowy

model jest jeszcze mocniejszy i bardziej wszechstronny niżkiedykolwiek wcześniej. Wyposażono go w potężny silnik benzynowy

V8 Hemi o pojemności 6.4 litra, generujący 410 koni mocy i momentwynoszący niemal 600 Nm. Dysponuje napędem na wszystkie koła

i reduktorem, dzięki któremu stawi czoła nawet najbardziejekstremalnym wzniesieniom i przeszkodom.

USA

Jeep „na dziko”USA

Moab Easter Jeep Safari w stanie Utah (USA) to najważniejsze wydarzenie dlapasjonatów jazdy terenowej i marki, która co roku prezentuje tam wersje

przygotowywane specjalnie na tę okazję. Aby uczcić 50. edycję tegowydarzenia, marki Jeep i Mopar przygotowały siedem samochodów

koncepcyjnych Jeep, między innymi modele Wrangler „Trailcat” oraz Jeep„Crew Chief”. Podczas Easter Jeep Safari w okolicach Moab organizowane są

pasjonujące wyprawy terenowe: miasteczko mieści się tuż przy WielkimKanionie Kolorado, Parku Narodowym Arches i licznych pięknych zakątkach,

jakie tylko może zaoferować Dziki Zachód. Więcej o tym miejscu na str. 50-57.

4 FCA Wokół Nas

przygotowane przez redakcję

5FCA Wokół Nas

Jeep Renegade i Wrangler „Samochodami Roku” pisma „Auto Bild allrad”Drugi rok z rzędu czytelnicy niemieckiego magazynu branżowego „Auto Bild allrad” wybrali Jeepa®Renegade’a ulubionym samochodem w tak ważnej kategorii, jaką jest „Samochody off-roadowe i SUV-y w cenie do30.000 euro”. Wyróżnienie to potwierdza, że Renegade – pierwszy kompaktowy SUV Jeepa i jego najmłodsze „dziecko”– trafił do serc niemieckich klientów. Jeep Renegade jest najbardziej popularnym modelem marki oraz jej główną siłąnapędową handlowego sukcesu w regionie EMEA. Czytelnicy „Auto Bild allrad” wyłonili również Jeepa Wranglera, jakozwycięzcę kategorii „Samochody off-roadowe i SUV-y w cenie od 30.000 do 50.000 euro”. W konkursie wzięło udział170 modeli podzielonych na 10 kategorii. Głosowanie czytelników dowiodło, że zarówno Jeep Renegade, jak i JeepWrangler mogą się poszczycić niezrównanymi osiągami podczas jazdy po drodze i w terenie.

NIEMCY

Jeepdociera do New Delhi

Marka Jeep zadebiutowała na indyjskim rynku, prezentując na Salonie Samochodowymw New Delhi trzy modele: Jeep Grand Cherokee, Jeep Wrangler Unlimited i Jeep GrandCherokee SRT. Sprzedaż rozpocznie się w połowie roku. Kevin Flynn, President andManaging Director FCA India Automobiles mówi: „Indie stanowią dla marki Jeep bardzoważny rynek, a dodatkowe znaczenie ma fakt, że pojawiamy się na nim właśnie w roku,w którym marka ta obchodzi swoją 75. rocznicę. Liczymy na bardzo dobre rezultaty”.

INDIE

Spod znakuScorpionaPowstała „The Scorpionship”,oficjalna społeczność Abarthaskierowana do pasjonatów marki. Jejczłonkiem może zostać każdy, ktowypełni specjalny formularz na stroniehttp://scorpionship.abarth.com/en_uk.Członkowie „Scorpionship” będąmogli cieszyć się z wielu korzyści, jak specjalne promocje na towary,zestawy kit i akcesoria Moparw sklepie on-line Abartha, a takżekonkursy z nagrodami. Przynależnośćdo tej społeczności oznacza równieżotrzymywanie najświeższychinformacji o modelach, wydarzeniachlub wiadomościach ze świata markispod znaku Scorpiona.

WŁOCHY

6 FCA Wokół Nas

FCA IGOOGLERAZEM

STWORZĄ SAMOCHÓD,KTÓRY SAM JEŹDZI

Podpisano porozumienie o wspólnymprogramie eksperymentalnym.

Modelem badawczym będzie hybrydowyminivan Chrysler Pacifica.

7FCA Wokół Nas

Dawne marzenie – samochód bez kierowcy –zaczyna się spełniać dzięki porozumieniu Google i FCA. Dyrektor pełnomocny FCA,

Sergio Marchionne mówi: „Praca z Google to dla FCAokazja do współpracy z jedną z wiodących firm tech-nologicznych na świecie, umożliwiająca przyspieszenieprocesu innowacji przemysłu motoryzacyjnego. To, cote dwie firmy osiągną, będzie miało zasadnicze zna-czenie dla rozwoju technologii, które przyniosą konsu-mentom liczne korzyści”.Co przewiduje współpraca pomiędzy dwiema firmamii jak zamierzają one osiągnąć swój cel? Google Self-Driving Car Project i FCA będą pracować wspólnie nadwprowadzeniem opracowanej przez Google technologiiautonomicznej jazdy do hybrydowch minivanów ChryslerPacifica, rozszerzając w ten sposób aktualny programdoświadczalny giganta z Doliny Krzemowej. Należy pod-kreślić, że Google po raz pierwszy będzie pracowaćz producentem samochodów nad uzupełnieniem swo-jego systemu jazdy niezależnej (włącznie z czujnikamii oprogramowaniem) do samochodów.W ciągu najbliższych miesięcy Google będzie testowałopracowany przez siebie program doświadczalny w mo-delu Chrysler Pacifica. Inżynierowie z FCA i Google po-dzielą się odpowiedzialnością za poszczególne etapy

zgodnie ze swoimi kompetencjami. W pierwszej fazieFCA zaprojektuje i wykona specjalnie dla tego projektuokoło 100 samochodów. Z kolei Google przystosujeczujniki i komputery pozwalające tym samochodomporuszać się po drogach w sposób samodzielny.Aby przyspieszyć prace, inżynierowie i badacze z obuspółek będą pracować wspólnie w ośrodku znajdującymsię na południowym wschodzie miasta Michigan w USA. „FCA dysponuje zespołem zdolnych i doświadczonychinżynierów, a Chrysler Pacifica Hybrid to samochódidealny do testowania autonomicznej jazdy Google –oświadczył John Krafcik, dyrektor generalny GoogleSelf-Driving Project. – Współpraca z FCA to dla nasmoż liwość przyspieszenia prac związanych z opraco-waniem auta bez kierowcy, który sprawi, że nasze drogibędą bezpieczniejsze, a także umożliwi poruszanie sięosobom, które nie mogą prowadzić pojazdów”.Dzięki samochodom autonomicznym można byłobyuniknąć niektórych śmiertelnych wypadków drogowych.Około 94%z nich spowodowane jest bowiem przezbłąd ludzki i co roku przyczynia się do śmierci 33 tysięcyosób w samych tylko Stanach Zjednoczonych. Ta współ-praca pozwoli więc zarówno FCA, jak i firmie Googlelepiej zrozumieć, co jest potrzebne, aby samochodysamosterujące stały się rzeczywistością.

8 FCA Wokół Nas

NA PODBÓJ„W 2015 zanotowaliśmy rekordową

sprzedaż Jeepa i Fiata Professional.Rok 2016 będzie przełomowy także dlaFiata i Alfy Romeo” – mówi Marek Kisz,

dyrektor handlowy FCA Poland.

Filippo Gallino i Jakub Wężykzdjęcia: Satiz Poland

WŁodzi na konwencjidealerów FCA Po-land, poza Markiem

Kiszem spotkaliśmy się takżez przedstawicielami marek FCA:Rafa łem Grzaneckim (Fiat i Abarth),Sławomirem Szałkowskim (markiPremium) i Piotrem Kolejwą (Fiat Professional). Porządek obrad za-kładał omówienie sytuacji na rynkuoraz kwestię najważniejszą – wy-lansowanie nowych modeli i ocze-kiwania związane ze wzrostemsprzedaży marek FCA na rynku polskim.

Widzę twarze uśmiechniętei wielkie poruszenie wśródprzedstawicieli sieci sprzedaży.Czyżby nadchodził przełom?Marek Kisz: Właśnie zamknę-liśmy 2015 rok oceną pozytywną,a perspektywy na ten i kolejne latawyglądają rewelacyjnie. Dlatego at-mosfera podczas prezentacji dlasieci dealerów jest dużo bardziejoptymistyczna niż w latach ubieg-łych. Lansując nowe modele zwięk-szyliśmy tzw. „pokrycie rynku” ofertąFCA, dzięki czemu możemy terazmyśleć o pełnym wykorzystaniu po-

tencjału naszych marek. Myślę tuna przykład o Fiacie Tipo, który jestdla nas powrotem do najważniej-szego na rynku seg men tu C. Widaćwyraźnie, że klient w Polsce ocze-kuje dużego rodzinnego samochoduw przystępnej cenie. Zainteresowa-nie tym pojazdem jest więc ogromne– pod względem liczby zamówieńwyprzedza nas jedynie rynek włoski.W 2016 roku przed Fiatem otwierająsię dlatego największe perspektywy.Naszym celem jest powrót Fiata donajszybciej rosnących marek w ran-kingu sprzedaży w Polsce. Podstawy

9FCA Wokół Nas

Powyżej:Marek KiszprezentujeFiata 124

Spider, modelstworzony

głównie po to,by spełniaćmarzeniakierowcy

RYNKU

są solidne: Tipo sedan, a doceloworównież hatchback i kombi. Dziękimodelowi Alfa Romeo Giulia powró-cimy również do bardzo ważnegosegmen tu D. Jeep natomiast po-dwoił z okładem swoją wielkośćsprzedaży, przeżywając w ostatnichlatach prawdziwy boom na swojemodele. Fiat Professional jest lide-rem rynku od 2001 roku. Już dzisiajna cztery sprzedane w Polsce sa-mochody dostawcze jeden wyjeżdżaz naszych salonów sprzedaży,a w 2016 roku gama zostanie jesz-cze wzbogacona o dwa nowe mo-dele oraz face lifting trzeciego.W 2015 roku FCA Poland sprze-dał ponad 23 tysiące aut, czylio 1 500 więcej niż w roku po-przednim. Czy można powie-dzieć, że w pełni wykorzystałwzrostowy trend popytu narynku?M. K.: Naszym celem strategicz-nym jest zarówno wzrost sprzedaży,jak i zysku. Staram się nieustannieprzypominać, iż sprzedaż bez zyskuoznacza działalność charytatywną,a sprzedaż ze stratą ekonomicznynonsens. Warto jednak zanotować,iż zainteresowanie samochodami

dostawczymi Fiata wzrosło(+12,5%), a Jeep zarejestrował re-kordową w historii tej marki w Pol-sce sprzedaż niemal 2600 sztuk(wzrost +53,7% względem roku2014). W przypadku innych marekskoncentrowaliśmy się na maksy-malizacji rezultatu finansowegoprzy wykonaniu określonych pla-nów budżetowych. Dotyczy to za-równo marki Fiat, która w 2015przesunęła swój punkt ciężkości namodele z rodziny 500, jak i AlfyRomeo, dla której 2016 rok możeokazać się przełomowy po poja-wieniu się w salonach Alfy Giuliiw drugiej połowie tego roku. Cieszyrównież wzrost sprzedaży Fiata 500o niemal połowę. Jesteśmy dumni,

iż tak wspaniały samochód po-wstaje w Polsce, w jednej z naj-lepszych fabryk na świecie. A jakich zmian dla marki Fiatnależy oczekiwać po wprowa-dzeniu na rynek modelu Tipo?M. K.: Premiera Tipo była dla nasniezmiernie ważna. Salony zaczęłoodwiedzać coraz więcej osób, coprzełożyło się również na większezainteresowanie innymi produktaminaszej grupy. Wielu dealerom tłumygości przypomniały czasy świetno-ści, gdy wprowadzaliśmy produko-wany w Polsce model Panda Clas-sic. Trzeba również przyznać, że po-mogły nam media, za co jesteśmyim ogromnie wdzięczni. Dziennika-rzy przekonała konferencja pra-sowa, podczas której zobaczyli sa-mochód idealnie odpowiadający po-trzebom rynku polskiego. Mało tego– świetnie wyceniony. Informacjeo Tipo na pierwszych stronachgłównych portali w Polsce wyświet-lane były przez wiele dni. Spowo-dowało to niesamowite zaintereso-wanie naszym produktem. A to do-piero początek – wkrótce pojawiąsię inne wersje, hatchback i kombi.Tym samym marka Fiat będzie ofe-

10 FCA Wokół Nas

Po prawej:Rafał

Grzanecki,CountryManager

Fiat & Abarth.„Największy

wpływ nawzrost

sprzedażybędzie miałmodel Tipo”

wskazują na zmianę preferencjiklientów. Uważamy, że oba te mo-dele mają jeszcze duży potencjałwzrostu. Fiat 500L, który w swoimsegmencie jest najczęściej kupo-wanym samochodem w Europie,musi podczas prezentacji pokazać,czym jest w istocie, czyli autem ro-dzinnym. Na nadwoziu auta kom-paktowego może po prostu pomie-ścić dużo, dużo więcej. Nato-miast 500X należy do silnie rosną-cego w Europie segmentu, gdziepopyt przekroczył już dzisiaj o 30%poziom segmentu A, czyli city car. Jeszcze kilka lat temu na rynkupolskim dominowały samo-chody z segmentu A. Któryz nich okaże się bestselleremw roku 2016?

11FCA Wokół Nas

«Tipo tosamochód,który w ceniebiletu klasyekonomicznejzapewnia namautomatycznyupgrade do klasybiznes»

R. G.: Obecnie segment city carzajmuje raptem 5% rynku, co po-kazuje, że Polacy przesiadają siędo aut większych. Przecież repre-zentujący segment B model Punto,mimo długiej obecności w ofercie,wciąż dobrze się sprzedaje. W ze-szłym roku Fiat nie posiadał nato-miast modelu w segmencie C, któryjest najbardziej rozwiniętym seg-mentem w Polsce (stanowi 27%całego rynku). Fiat Tipo jest zatemniezmiernie istotnym samochodem

dla marki i z pewnością zna-

rowała konkurencyjny produkt,w największym segmencie rynko-wym w Polsce. Jeden na trzy ku-powane u nas samochody osoboweto właśnie produkty pokroju Tipo.Model otwiera nam zatem ogromnypotencjał wzrostu i rozwoju makiFiat w Polsce. Przyjrzyjmy się zatem marceFiat w nieco szerszej perspek-tywie. Jakie macie plany naprzyszłość?Rafał Grzanecki: Marka Fiat po-siada obecnie dwie rodziny samo-chodów. Jedna z nich obejmujeauta premium o charakterze emo-cjonalnym (500, 500X oraz 500L).Do drugiej rodziny należą samo-chody wszechstronne i ekono-miczne, jak Panda, Punto, a od nie-dawna także Tipo. W ostatnich la-tach rynek polski interesował sięgłównie autami praktycznymi, na-leżącymi do drugiej grupy. W 2015roku duże zaskoczenie przyniósłjednak model 500, który sprzeda-liśmy w liczbie 1 675 egzemplarzy(+47% w stosunku do 2014 r.). Wy-przedził on tym samym zarównoPunto (1 668 szt.), jak i Pandę(1 556), zajmując pierwsze miejscew rankingu sprzedaży marki. Suk-ces Fiata 500 jest jednocześniesukcesem całej gamy 500. Sporymzainteresowaniem ze strony klien-tów zaczął się cieszyć model 500L(577) oraz 500X (726). Wyniki te

cząco zmieni jej pozycję, tym bar-dziej że do końca roku w sprzedażypojawić się mają jego dwie dodat-kowe wersje nadwozia: hatchbackoraz station vagon, czyli combi.W 2016 roku rynek samochodówosobowych w Polsce najprawdopo-dobniej urośnie o ok. 10 tys. szt.,przekraczając poziom 360 tys. Fiatplanuje sprzedać 8,3 tys. samocho-dów. Będzie to oznaczało wzrosto tysiąc sztuk w stosunku do rokupoprzedniego. Największy wpływ nawzrost sprzedaży będzie miał modelTipo, który już na początku rokuokazał się hitem sprzedażowym.Numerem 2 zostanie najpewniej500. Fiat będzie natomiast dążył dotego, żeby trzecie miejsce na po -dium zajął model 500X. Nie możnana koniec zapomnieć o Fiacie 124Spider, który pojawi się w ofercietakże w wersji Abarth. W tym seg-mencie wielkość sprzedaży (przedewszystkim w Polsce, gdzie ryneknie jest otwarty na tego typu mo-dele) schodzi na drugi plan, bo to

samochód, który jest stworzonygłównie po to, by spełniać marzenianabywcy.W 2015 marka Jeep sprzedałaprawie 2 600 pojazdów. Jakiemodele zamawiano najczę-ściej?Sławomir Szałkowski: Najwięk-sza liczba zamówień dotyczyła mo-delu Renegade, który został zaku-piony aż przez 1071 nabywców. Topierwszy model Jeepa, któregosprzedaż w jednym roku przekro-czyła 1000 sztuk. Dobre wyniki za-notował także model Grand Chero-kee (806 szt.,), który w swoim seg-mencie uplasował się na drugimmiejscu (jedyny rynek w Europie),wyprzedzając mocnych graczy kon-kurencji. Zaś rok 2015 okazał sięnajlepszy dla modelu Cherokee(466). Nigdy wcześniej nie sprze-dano tylu egzemplarzy tego samo-chodu. Wyniki te pokazują, że ame-rykańska legenda zagościła na do-bre także w Polsce, gdzie zaintere-sowanie marką Jeep stale rośnie.W 2016 roku planujemy podążaćza wzrostem rynku. Jeśli uda namsię utrzymać 15% wzrost, to liczbasprzedanych Jeepów po raz pierw-szy w historii przekroczy 3 tys. sztuk!To jednak dopiero przedsmak tego,co nas czeka w niedalekiej przy-szłości, bowiem już rozpoczęliśmyprzygotowania do kolejnej wielkiejpremiery – następcy Jeepa Com-passa, która będzie miała miejscew 2017 roku.

Segment średnich SUV-ów, najwięk-szy spośród wszystkich segmentówaut typu SUV, rozwija się bardzo dy-namicznie, zatem przyszły rok za-powiada się bardzo obiecująco!Przejdźmy zatem do Alfy Ro-meo, tak wyczekiwanego bo-hatera roku 2016. Czy wystar-tował już plan odnowy marki? S. S.: Zdecydowanie tak. Pierwszedostawy Alfy Romeo Giulii, dziękiktórej powrócimy nareszcie do seg-mentu D, pojawią się w czerwcu,a zamówienia na ten samochód za-częliśmy przyjmować już od 15kwietnia. Ponadto marka pracujeobecnie nad wprowadzeniem dosprzedaży samochodu klasy D-SUV.W 2015 roku sprzedano ogółem678 pojazdów marki Alfa Romeo,z czego 572 sztuk Giulietty oraz 111Mito. W stosunku do 2014 roku po-dwoiliśmy sprzedaż najmocniejszejodmiany Giulietty – QuadrifoglioVerde. W ofercie marki mamy jużodświeżone modele Mito oraz Giu-lietty. Stylistycznie nawiązują one do

SławomirSzałkowski,

CountryManagerPremiumBrands.

„Renegade topierwszy Jeep,

któregosprzedaż

w jednym rokuprzekroczyłatysiąc sztuk”

12 FCA Wokół Nas

podwójna i półtorej kabiny z miejs-cem na zabudowę do typowo prak-tycznych zastosowań. Podstawątego pickupa terenowego jest silna,prawdziwa rama, która nadajetemu samochodowi charakter„woła roboczego”. W tym roku od-będzie się także ważna premieramodelu Talento, następcy Scudo.Ten ostatni należy do ważnegoi najbardziej dynamicznie rozwija-jącego się segmentu rynku (obej-mującego blisko 17% popytu).Mamy spore apetyty w związkuz rokiem 2016, choć o wynikachsprzedaży nowych modeli przeko-namy się dopiero w roku 2017.

13FCA Wokół Nas

Po lewej: Piotr Kolejwa,

CountryManager FiatProfessional

POGODNIEJSZE NASTROJENa spotkaniu dealerówFCA w Polsce już drugi rokz rzędu uczestniczyłaHenryka Bochniarz –członek Rady NadzorczejFCA Poland. Przywitała onagości słowami pełnymioptymizmu: „Z radościąstwierdzam, że naszenastroje są zdecydowaniepogodniejsze niż podczas ostatniego spotkania.Myślę, że 2016 będzie znacznie lepszy od rokuubiegłego. Obserwując sposób funkcjonowaniakoncernu FCA muszę powiedzieć, że tempo,w jakim staje się on firmą globalną, jestimponujące. Niezmiernie cieszy mnie fakt, że naszregion, do którego Polska również jest zaliczana,zanotował w ostatnim czasie 12-procentowywzrost. Oznacza to jednak dalsze podwyższaniepoprzeczki. Chciałabym, żeby wizerunek FCAw Polsce był obrazem firmy, która rozwija nowetechnologie oraz inwestuje w pracowników, będąctym samym dobrym miejscem pracy. Mamnadzieję, że to wszystko stworzy pozytywny obrazcałej naszej działalności”.

Alfy Romeo Giulii, ale poza zmianamiw wyglądzie konstruktorzy wprowa-dzili nowe silniki oraz znacznie upro-ścili gamę. W najbliższym czasieklienci będą mogli zatem wybieraćspośród trzech wersji wyposażenia:bazowej, noszącej taką samą nazwęjak dany model, następnie Superoraz Veloce. Dzięki tej zmianie uela-styczni się system dobierania kon-kretnego silnika do wersji wyposa-żenia. Jak wiadomo Alfa Romeo ko-jarzy się ze sportowymi emocjami,a zatem z silnikami o dużych mo-

cach. Teraz, dzięki zmianie oferty,silniki te staną się dużo bardziej do-stępne także w tańszych opcjachwyposażenia. Fiat Professional jest lideremna polskim rynku nieprzerwa-nie od 15 lat. Co możemy po-wiedzieć o planach markiw związku z niezłymi wynikamizeszłorocznymi?

Piotr Kolejwa: W 2015 rokumarka utrzymała pozycję lidera,sprzedając ponad 12  tysiący sa-mochodów. Fiat Ducato (8 159 szt.)okazał się najczęściej kupowanymsamochodem w kategorii lekkichpojazdów dostawczych i od 9 lattriumfuje w swojej klasie. Rosnącąpopularność zanotował także modelDoblò, którego odświeżoną wersjęzaprezentowano w ubiegłym roku.Samochód ten sprzedano w liczbie1 619 szt. Klienci chętnie kupowalitakże model Fiorino (1 421 szt.).W bieżącym roku marka planujewprowadzić do oferty jego wersjępo faceliftingu. Istotne dla firmy bę-dzie także pojawienie się gamiepickupa Fullback, którego segment,do tej pory niszowy w Polsce, za-czął się rozwijać. Fiat Fullback, pro-dukowany na bazie sprawdzonejkonstrukcji Mitsubishi L200, do-stępny będzie w trzech wersjachnadwoziowych: 1,5 kabiny, kabina

14 FCA Wokół Nas

PREMIERY ŚCIĄGNĘŁY TŁUMY

Anna Borsukiewicz, zdjęcia Jerzy Kozierkiewicz

Stoisko grupy FCA przeżywałona poznańskim Motor Show 2016

prawdziwe oblężenie. Tłumy targowychgości gromadziły się zwłaszcza wokół

Fiatów – prezentowanego w Polsce po razpierwszy kabrioletu 124 Spider i modelu

Tipo. Podziwiano też gamę Jeepówi Alfy Romeo w nowych wersjach.

15FCA Wokół Nas

Obszerne i atrakcyjnew formie stoisko grupy

FCA, przygotowane przezpoznańskich dealerów: firmy Auto-Centrum SA, POL-CAR i VoyagerClub zostało rozplanowane bardzoprzejrzyście. Odwiedzający jegoście mogli podziwiać najnowszemodele marek grupy FCA.

PROSTO Z GENEWYNajwiększy tłok był w centralnejczęści stoiska, gdzie wyekspono-wano biały kabriolet – Fiat 124Spider. Po raz pierwszy przedsta-wiono go podczas tegorocznego sa-

lonu samochodowego w Genewie.Na Motor Show 2016 model miałswoją polską premierę, a prezen-tował się w towarzystwie swego po-przednika, powstałego przed pół-wieczem kultowego już Fiata 124Sport Spider.„To do niego nawiązywali projek-tanci z Centrum Stylu Fiata, kon-struując współczesną wersję samo-chodu o stylowym, włoskim wyglą-dzie i sportowych osiągach” – mó-wił Bogusław Cieślar, kierownikBiura Prasowego – rzecznik FCAPoland S.A. – Fiat 124 Spider wy-posażony w czterocylindrowy silnik

turbo o pojemności 1.4 litra z tech-nologią MultiAir ma moc 140 KMi moment obrotowy równy 240 Nm.Napęd przekazywany jest za po-mocą sześciostopniowej skrzynibiegów. Samochód przyspieszado 100 km/h w 7,5 sekundy i możeosiągnąć prędkość 215 km/h.Drugim premierowym modelemFiata był Fullback, którym markaFiat Professional wchodzi do kate-gorii średniej ładowności pick-upów. Auto, przedstawione na poz-nańskich targach w wersji nadwo-ziowej z podwójną kabiną, ma podmaską 2.4-litrowy turbodiesel,

modelem wielkie nadzieje na suk-ces rynkowy” – mówił BogusławCieślar. Podkreślał też zaintereso-wanie klientów innymi wystawio-nymi w Poznaniu samochodamiFiata, takimi jak odnowione modelez rodziny 500, czyli 500, a także

16 FCA Wokół Nas

Na stoiskugrupy FCA

bardzoprzejrzyście

zaprezentowa -no nowościwszystkich

marek

wersje 500L i 500X oraz Abarth500. „Są one prezentowane nawszystkich międzynarodowych wy-stawach, co jest powodem do sa-tysfakcji pracowników polskiejfabryki FCA w Tychach” – pod-kreślał.

rozwijający moc 180 KM, zesta-wiony z automatyczną, pięcio-stopniową skrzynią biegów oraz na-pędem 4x4 z samoblokującym,elektronicznym mechanizmem róż-nicowym.

OBLEGANE TIPORównie tłoczno było po prawej stro-nie stoiska FCA, gdzie prezento-wano model Tipo, który wywołujechyba największe emocje przy-szłych klientów Fiata. Goście Motor Show mogli obejrzeć dwa sa-mochody modelu: białego sedanaTipo z silnikiem 1.4 16v o mocy95 KM i brązowego w wersji wypo-sażenia Opening Edition. Oba cie-szyły się bardzo dużym zaintere-sowaniem. Zaglądano pod maskiaut i do bagażników, zasiadano zaich kierownicami, „przymierzano”się do foteli, a przedstawicieli markiFiat wypytywano o szczegóły tech-niczne auta i możliwości jego za-kupu. „Dzięki walorom stylistycznymi użytkowym tego auta, a także jegoprzystępnej cenie, wiążemy z tym

„Tą limitowaną edycją świętujemy75 lat produkcji samochodówmarki Jeep – tłumaczył SławomirSzałkowski, Country Managermarek Jeep  oraz Alfa Romeo. –Rocznicowe modele, odznaczającesię unikatowymi elementami stylis-tycznymi, mają na bocznychdrzwiach charakterystyczne znaczkiprzedstawiające sylwetkę historycz-nego Willysa i datę 1941. W Polscebędzie tylko 120 takich aut. Zain-teresowanie nimi jest ogromne, boJeep jest marką, która ma swoichzaprzysięgłych miłośników, a jejklienci lubią się wyróżniać po-przez swoje pojazdy”.Obok rocznicowego Jeepa Rene-gade przedstawiono jego pra-przodka, Willysa MB. Dużą po-wierzchnię ekspozycyjną zajęły teżwspółczesne modele Jeepów.„Uważni obserwatorzy mogą za-uważyć, jak nasza marka dba o tra-dycję, wykorzystując we współczes-nych samochodach elementyobecne w pierwszych, wojskowychpojazdach, takie jak np. kładziona

przednia szyba czy trapezoidalnenadkola” – podkreślał SławomirSzałkowski.Reprezentantami marki Alfa Ro-meo na Motor Show były dwa auta:czerwona Giulietta i kremowe MiTo,oba w wersji 2016, proponowanew nowej stylizacji. „Jest ona pozor-nie niewielka, ale w Giulietcie na-stąpiły znacznie głębsze zmianyniż tylko dotyczące grilla – wyjaśniałSławomir Szałkowski. – Na przykładwszystkie wersje wyposażenioweauta, włącznie z podstawową, otrzy-mały mocniejsze, 170-konne silnikiczy skrzynie biegów TCT (skrzynia

17FCA Wokół Nas

Motor Show w liczbachNa poznańskim salonie samochodowym, któryodbył się od 3 marca do 30 kwietnia, ponad 140wystawców z Polski i z zagranicy zaprezentowałoblisko 70 motoryzacyjnych nowości. TegorocznyMotor Show przebiegał zatem w dużej mierze podznakiem premier. Najnowsze modele z prawiewszystkich segmentów, od samochodówmiejskich, po limuzyny, SUV-y, samochodyciężarowe, kampery, motocykle, skutery, a nawetquady, można było oglądać w 10 pawilonachhandlowych, a także na terenach zewnętrznych.Czterodniową ekspozycję uzupełniały spotkania,pokazy oraz wiele innych wydarzeń pośrednio lubbezpośrednio związanych ze światem motoryzacji. W sumie w Motor Show w Poznaniu udział wzięłoponad 133 tys. gości.

75-lecie Jeepauczczonorocznicowąwersją modeluRenegadeAnniversary

JEEP NA KOLOROWYCHSZLAKACHTłem do ekspozycji marki Jeep byłaplansza przedstawiająca terenowąmapę, na której umieszczono kolo-rowe „szlaki” wyznaczające drogirozwoju modeli pojazdów wywodzą-cych się od ich protoplasty – woj-skowego samochodu Willys MBz 1941 r. Szlak czerwony wiódł domodelu Jeep Comanche z 1991roku, niebieski rozgałęział się przy1974 r. na dwie linie prowadzącedo modeli Commander i Cherokee.Przerywana biała linia dzieliła sięprzy 2007 roku na dwa rozgałęzie-nia: Jeepa Compass i Jeepa Patriot,natomiast droga ewolucji zazna-czona szlakiem brązowym prowa-dziła w strony Jeepa Wranglerai Wranglera Unlimited z 2008 r. orazdo najnowszego modelu – JeepaRenegade zaprezentowanegow roku ubiegłym. Właśnie ten model z nadwoziemo zielonym, „terenowym” kolorzezaprezentowano w Poznaniuw wersji rocznicowej Anniversary.

automatyczna dwusprzęgłowa). Naprzykładzie MiTo, które demonstru-jemy tu w najbogatszej wersji,chcemy pokazać, że jest to auto dlawyjątkowych kierowców, ceniącychrównież jego walory sportowe.Zresztą MiTo wciąż cieszy się wiel-kim zainteresowaniem. W 2015 r.sprzedaliśmy więcej tych samocho-dów niż rok wcześniej”.

POLSKA PREMIERAMASERATI LEVANTEPodczas poznańskiego Motor Showswoją polską premierę miał grana-towy Levante – pierwszy SUVw ofercie Maserati. „To druga poGenewie premiera tego auta naświecie – podkreślał z dumą Wie-sław Litewski, dyrektor sprzedażyw firmie Chodzeń, która jest oficjal-nym importerem marki Maseratiw Polsce. – Zainteresowanie mo-delem jest olbrzymie. Do dziś sprze-daliśmy już 17 samochodówLevante z silnikami benzynowymii turbodieslami współpracującymiz 8-stopniowymi przekładniami au-tomatycznymi, z których siła napę-dowa jest kierowana do czterechkół. Auto, w zależności od wersji,rozpędza się do 264 km/h (ben-zyna) i 230 km/h (diesel)”.Na swoim stoisku Maserati zapre-zentowało też luksusowe coupéGranTurismo MC Stradale i limu-zynę Ghibli, która z silnikiem diesla,jak określił to Wiesław Litewski, jest

by odebrać dyplomy i statuetki dlanagrodzonych aut. W kategorii sa-mochodów najmniejszych pierwszemiejsce (i to po raz ósmy z rzędu)otrzymał Fiat 500, a drugie –Abarth 595. Uczestnicy plebiscytuszczodrze nagrodzili auta Alfa Ro-meo. W kategorii samochodówkompaktowych drugie miejsce za-jęła Giulietta, Giulia triumfowaławśród samochodów klasy średniej,a Alfa 4C Spider jako druga sta-nęła na podium w kategorii kabrio-letów. Marka Alfa Romeo zostałateż wyróżniona w wizerunkowej ka-tegorii „Ładny, stylowy wygląd”.Laureatami konkursu zostały teżJeepy, zajmując drugie miejscew kategorii SUV-y (model Rene-gade) i trzecie w kategorii samo-

18 FCA Wokół Nas

Levante – pierwszy SUVmarki Maserati

już odnosiw Polscesukcesy

handlowe

„koniem pociągowym” marki.Sprzedano już ponad 20 sztuk tegomodelu.

DESZCZ NAGRÓDSamochody marek z Grupy FCAzdobyły liczne nagrody w plebiscy-cie Best Cars 2016, organizowa-nym już po raz dwudziesty drugiw 12 krajach Europy oraz w Chi-nach, Brazylii i Meksyku. Polskimorganizatorem plebiscytu jest re-dakcja miesięcznika „Auto motori sport”, a jej czytelnicy wybieralinajlepsze auta spośród 364 modelipodzielonych na 11 klas. Ogłosze-nie polskich wyników odbyło sięna targach Motor Show podczasgali w pawilonie Pod Iglicą.Przedstawiciele FCA Poland – Bo-gusław Cieślar, kierownik Biura Pra-sowego – rzecznik FCA Poland S.A.i Sławomir Szałkowski, Country Ma-nager marek Jeep oraz Alfa Romeowielokrotnie wychodzili na estradę,

chodów terenowych. Fiaty „pięć-setki” uznano za samochody naj-bardziej przystępne cenowo – mo-del 500X w kategorii SUV-ówi 500L wśród vanów.Czytelnicy magazynu „Auto motori sport” nagrodzili również MaseratiGhibli (I miejsce w kategorii autklasy wyższej średniej) oraz Ferrari,które triumfowało wśród kabriole-tów (model 488 Spider) i zajęło trze-cie miejsce w tej kategorii (modelCalifornia).Warto dodać, że właśnie autoz Grupy FCA było główną nagrodądla polskich uczestników plebiscytuBest Cars 2016. Czerwony JeepRenegade, który przez targowe dnizdobił stoisko „Auto motor i sport”trafił do pana Jacka Opioła z Gdyni.

Podczas poznańskich targów przy-znano też tytuły Motor ShowAwards w konkursie, którego ka-pitułę stanowią znani polscy dzien-nikarze motoryzacyjni. Oceniają oniwedług swego uznania różne pro-dukty związane z motoryzacją,przyznając indywidualnie nagrody.Wojciech Kukuła z magazynu„Flota” uhonorował w tym konkur-sie Fiata Tipo, a nagrodę odebrałSławomir Szałkowski.

85 LAT LICENCJI FIATAW POLSCEWystawę pod tym tytułem zorgani-zował Automobilklub Wielkopolski,od lat obecny na salonach motory-zacyjnych MTP w Poznaniu. Tego-roczna ekspozycja miała szczególny,monotematyczny charakter. Mijabowiem 85 lat od podpisania przezpolski rząd 10-letniej umowy z Fia-tem, dotyczącej produkcji licencyj-nej samochodów w PaństwowychZakładach Inżynierii w Warszawie.Produkcję przerwała wojna. Do li-cencyjnego Fiata powrócono po la-tach w modelach 125p i 126p.„Zaprezentowaliśmy 19 zabytko-wych aut – mówił Grzegorz Ziół-kowski, jeden z organizatorów wy-stawy. – Więcej nie zmieściłoby sięna powierzchni 300 metrów, któredla nas przeznaczono. Najstarszeto oryginalne Fiaty: 509 Sportz 1926 roku i 514 Roadster z 1929roku oraz auta licencyjne, takie jakPolski Fiat 508 Łazik z 1936 rokuczy Fiat 508 Junak z 1938 roku”. Wśród aut powojennych wzrokprzyciągały zarówno oryginalnaMultipla jak i piękne kabriolety1200 i 1500. Nie brakowało oczy-wiście polskich Fiatów 125p (naczele z żółtą taksówką jaka wystę-powała w serialu „Zmiennicy”) i Ma-luchów. Na wystawie można byłoobejrzeć ich „pradziadka”, czyliFiata Topolino. Autko to, a takżeprezentowanego pierwszy raz pokonserwacji Fiata 1200 z nadwo-ziem Pininfariny przywiózł do Poz-nania Jacek Balicki z Bielska-Bia-łej, kolekcjoner, wiceprezes Auto-mobilklubu Beskidzkiego. „Jestemzaprzyjaźniony z wielkopolskimi ko-lekcjonerami – opowiadał. – Tymbardziej że remontami zabytkowychpojazdów zajmuję się od 1989 rokui w poznańskich zbiorach są autapo mojej konserwacji. Takie, jak pre-zentowany na wystawie Fiat Junakz charakterystycznym znaczkiem„Polski Fiat”.

19FCA Wokół Nas

Ferrari z polskim akcentemNa stoisku marki Ferrari, reprezentowanej przezfirmę Ferrari Katowice, królowały 3 czerwonesamochody. Po raz pierwszy na targachw Poznaniu pokazano F12 berlinettę, będącąflagowym modelem Ferrari. „Jest to najdroższymodel w ofercie firmy, znajdujący się zarazemw tuzinie najdroższych aut na świecie –informował Maciej Nowak, doradca handlowyFerrari Katowice. – Kosztuje około 1 mln 600tysięcy zł. Ma nadwozie firmy Pininfarina z 12-cylindrowym silnikiem V12 o mocy 740 KM.Rozwija prędkość maksymalną 340 KM,przyspiesza do setki w 3,1 sekundy. Drugiz samochodów to California T – modelkomfortowo-sportowy z nadwoziem typu coupé-cabrio, czyli składanym (w 14 sekund) twardymdachem i silnikiem turbo V8 o mocy 560 KM. Najoryginalniejszym z aut Ferrariprezentowanych w Poznaniu była jednakberlinetta o zamkniętym nadwoziu – model 488GTB. „Jest to egzemplarz unikatowy, jedyny takina świecie, ozdobiony na nadwoziu niebieskimpaskiem o specjalnym kolorze Blue Katowice –mówił Maciej Nowak. – Auto powstało naspecjalne zamówienie naszego klienta, któryużyczył go, byśmy mogli go pokazać poznańskiejpubliczności. Ważne jest również, że za wyglądwnętrza Ferrari 488 GTB odpowiedzialny byłzmarły niedawno polski projektant Janusz Kaniewski, który współtworzył takiesamochody jak Ferrari California i 458 Italia, Alfa Romeo MiTo i Alfa Romeo Giulietta. Był teżtwórcą aktualnego logo Fiata”.

20 FCA Wokół Nas

Zakłady FCA z całego świata „stoczyłybitwę” na pomysły poprawy środowiska,

zdrowia i bezpieczeństwa w pracy.Absolutnymi zwycięzcami tego boju zostały

Zakłady FCA w Tychach i w Verrone.

MISTRZOWIE POMYSŁÓW

Mirosława Malich, Jakub Wężyk zdjęcia: Ireneusz Kaźmierczak

Sto pięćdziesiąt zakładówFCA z całego świata wzięłoudział w EHSLA (Environ-

ment, Health and Safety LeadershipAwards), konkursie między zakła-dami i pracownikami, którego ce-lem było wdrożenie innowacyjnychprojektów dotyczących poprawyjakości środowiska, energiioraz zdrowia i bezpieczeństwapracy zgodnie z zasadami WorldClass Manufacturing. Konkurs, po-dzielony na dwie kategorie „Envi-ronment and Energy” oraz „Healthand Safety”, przebiegał dwueta-powo: pierwszy na poziomie regio-nów i jednostek organizacyjnychFCA (EMEA, NAFTA, LATAM, APAC,Magneti Marelli, Teksid i Comau),a drugi na poziomie światowym. Do jury konkursu EHSLA, składają-cego się z audytorów WCM, spe-cjalistów BHP, dyrektorów zakładóworaz przedstawicieli centrali dotarłow sumie ponad 250 projektów,zarówno z zakładów FCA w Europie,Brazylii, ze Stanów Zjednoczonych,a nawet od poddostawców. Rywa-lizacja była więc duża. Absolutnymizwycięzcami, tak na poziomie re-gionów (poziom EMEA), jak i glo-balnym, okazały się zakłady FCAPoland z Tychów w kategorii„Health and Safety” oraz zakład FCAz Verrone (Włochy) w kategorii „En-vironment and Energy”. W ceremo-nii wręczenia nagród przy CRF(Centrum badawczo-rozwojowym)w Orbassano koło Turynu wziąłudział również Edoardo Gai, szefSustainability Services w firmie Ro-becoSAM, zajmującej się zrówno-ważonymi inwestycjami i opraco-wywaniem raportów Dow JonesSustainability Index. Projekt zaprezentowany przez tyskizakład dotyczył Programu Promo-cji Zdrowia w FCA Poland. W 2015roku w ramach jego realizacji pra-cownikom zaproponowano 51 ro-dzajów bezpłatnych badań (pracow-nicy pokrywają tylko koszt podatku

wynikający z przepisów prawa),z obszaru profilaktyki chorób tar-czycy, nowotworów, chorób układupokarmowego, wątroby, płuc, układukrążenia, oczu i wielu innych.

W TROSCE O ZDROWIEProgram Promocji Zdrowia skiero-wany jest do pracowników FCA Po-land, a jego celem są działania pre-wencyjne nastawione na wczesnerozpoznawanie symptomów i zapo-bieganie chorobom. „Program ba-zuje na organizowanych od 2003roku inicjatywach zdrowotnychobejmujących głównie badania pod-stawowe i szczepienia – mówi Ka-tarzyna Knapczyk (zdjęcie poni-żej), Environment Health and SafetyManager. – Obecny, jego uregulo-wany i znacznie rozszerzony zakreszostał opracowany w 2009 roku.Inicjatorem programu od samego

początku jego istnienia jest dyrektorpersonalny zakładu AndrzejPiętka, który z dużym zaangażo-waniem dba o to, by zapewnić fun-dusze na jego coroczne przepro-wadzanie, a także ciągły rozwój orazdostęp pracowników do coraz toszerszej gamy badań i opieki zdro-wotnej na najwyższym poziomie”. Korzystanie z profilaktyki i diagno-zowania stanu zdrowia poprzedzająinformacje o Programie PromocjiZdrowia przekazywane za pośred-nictwem plakatów, audycji w radio-węźle oraz specjalnego wydania ga-zetki zakładowej „Wiadomości”.„Dzięki niej każdy może zapoznaćsię z wykazem oferowanych badań,harmonogramem pracy Zakłado-wego Centrum Zdrowia oraz zesta-wieniem pozazakładowych placó-wek medycznych świadczących do-datkowe badania – wyjaśnia MariaMatuszek z działu BHP. – Wraz z drWyporkiem przygotowujemy takżeopis specjalistycznych badań, którepo raz pierwszy będą dostępnew programie. Dzięki temu pracow-nicy mogą dowiedzieć się, na czymdane badanie polega, jak wyglądajego przebieg oraz jaki jest jego cel”. Liczba badań jest z roku na rokwzbogacana w taki sposób, byzakres badań był dostosowany jak

21FCA Wokół Nas

Na sąsiedniejstronie,

od lewej:Ewa

Grudowska(specj. BHPi Ochrona

Środowiska),Alfredo

Leggero (szefManufacturing

FCA),KatarzynaKnapczyk

i Antoni Greńpodczas

ceremoniiwręczenia

nagrody EHSLA.Poniżej:

kierownictwozakładu orazpracownicydziału BHP

sprzęt do wykonania próby wysiłko-wej i badania pracy serca metodąHoltera. Pozostałe poradnie (w su-mie 14) wyposażone są równieżw nowoczesny sprzęt wysokiejjakości, jak np. dermatoskop czy vi-deolaryngoskop, pozwalający cały

22 FCA Wokół Nas

MariaMatuszek

z działu BHP

najbardziej do potrzeb i oczekiwańpracowników. „Ich dobór uzależ-niony jest m. in. od sugestii pra-cowników, przekazywanych zapośrednictwem specjalnej ankiety– dodaje Maria Matuszek. – Osoba,która ją wypełnia może nas też do-datkowo poinformować o poziomiezadowolenia z poprzednich edycjiprogramu, zaproponować nowe ba-dania oraz wyrazić swoją opinię nt.sposobu funkcjonowania Zakłado-wego Centrum Zdrowia”. Większość oferowanych w progra-mie badań można zrealizować bez-pośrednio w zakładzie, szybko, bezkolejek, a część badań specjalis-tycznych, typu prześwietlenie płuc,tomografia, densytometria czy ko-lonoskopia, we współpracującychz zakładem klinikach specjalistycz-nych w Tychach i Bielsku-Białej.„Trzeba jednak podkreślić, że w spe-cjalistycznych poradniach zlokalizo-wanych w naszych dwóch CentrachZdrowia w Tychach i Bielsku-Białejoferujemy coraz większy zakresusług medycznych – mówi Kata-rzyna Knapczyk. – Mamy na przy-kład świetnie wyposażony gabi-net USG, ginekologiczny, w tym rokuotwarliśmy także gabinet kardiolo-giczny, do którego zakupiliśmy

rok wykonywać specjalistyczne ba-dania. Oprócz podnoszenia świado-mości pracowników w zakresie dba-nia o swoje zdrowie, oferujemy imdzięki temu także możliwość szyb-kiego zdiagnozowania i prewencji,co jest niezwykle istotnym elemen-tem promocji zdrowia. Pracownicymogą także skorzystać z poraddietetyka, który podpowie, jak le-czyć się za pomocą diety i utrzymy-wać zdrowy tryb życia poprzez od-powiednie odżywanie”. Popularyzacji i poszerzaniu wiedzyz zakresu profilaktyki zdrowia sprzy-jają organizowane w zakładzie spot-kania ze specjalistami analizującymikonkretne zagadnienia dotyczące

zdrowia. „W ubiegłym roku pra-cownicy uczestniczyli w wykła-dach nt. radzenia sobie ze stresem,zdrowego odżywiania, higienymózgu, czy też o zagrożeniach pły-nących z zażywania narkotykówi dopalaczy. Tego typu spotkania nietylko zwracają uwagę pracownikówna istotne zagrożenia związanez zdrowiem, ale także mogą zmo-tywować ich do działania zawczasu,zanim dane zagrożenie przekształcisię w konkretny problem” – wyjaś-nia Katarzyna Knapczyk.Wdrożenie prozdrowotnej kulturyw zakładzie obejmuje oprócz badańtakże dwa istotne elementy, którezostały wysoko ocenione przez jury

konkursu: opiekę rehabilitacjnąoraz szeroki zakres aktywności spor-towo-rekreacyjnej w Centrum Rek-reacji i Kultury. „Pierwszy z nichumożliwia pracownikom cierpiącymna schorzenia układu kostno-szkie-letowego lub po urazach leczeniew Centrum Rehabilitacji w Tychachi w poradni rehabilitacyjnej w Biel-sku-Białej – dodaje Katarzyna Knap-czyk. – Ten szeroki wachlarz różnychform dbania o zdrowie uzupełniawreszcie bogata oferta CRiK z na-prawdę wieloma atrakcjami sporto-wymi i turystycznymi. Jeśli więc dlapracownika wskazany jest jakikol-wiek rodzaj aktywności fizycznej,może ją tam zrealizować na wielesposobów. I co ważne – ostatni ele-ment dostępny jest także dla rodzinpracowników, dzięki czemu sze-roko pojęta aktywność fizyczna,sport i rekreacja promowane sąrównież w domu”.

REZULTATY PROGRAMU Promocja Zdrowia w FCA Polandjest zorganizowana i zarządzanazgodnie z 7 krokami metodologiiZarządzania Zdrowiem. „Jeszcze doniedawna w filarach technicznychWCM-u skupiano się wyłącznie nabezpieczeństwie – mówi KatarzynaKnapczyk. – Kwestia zarządzaniazdrowiem uregulowana została dwalata temu, kiedy podejście to usys-tematyzowaliśmy w sposób meto-dologiczny, opracowując wskaźnikipozwalające monitorować corocznedziałania, które po zrealizowaniu sąrównież oceniane”.Plan zdrowia dla pracownikówjest ustalany począwszy od analizyich potrzeb, a kończy się długoter-minowym planem utrzymania ichdobrej kondycji zdrowotnej. Pod-stawą jest indywidualna ocenastanu zdrowia bazująca na wyni-kach badań okresowych, którewskazują, na jakim stanowiskudany pracownik może być zatrud-niony i jakie są czynniki mogące

wpływać na stan jego zdrowia. Ko-lejne kroki obejmują: analizę wyni-ków i planowanie dalszych działańpod kątem indywidualnej opieki nadpoprawą stanu zdrowia pracownika.W tym momencie proponujemy pra-cownikowi badania z Programu, takaby jak najszerzej mógł on zdiag-nozować ewentualne dolegliwości.Lekarz wspólnie z pracownikiemanalizują potrzebę wykonania po-szczególnych badań. Następnymietapami są: zastosowanie środkówzaradczych (np. ukierunkowanie le-czenia, zmiana trybu życia, sposobuodżywiania, zmiana stanowiska bar-dziej odpowiadająca stanowi zdro-wia pracownika), weryfikacja re-zultatów na podstawie wskaźni-ków absencji chorobowej, zaanga-żowania pracowników w program,ilości wykonanych badań i wreszciedalszy rozwój w oparciu o dotych-czasowe doświadczenia. „Ostatnikrok wiąże się z utrzymaniem tegorezultatu i oceną wpływu programuna zdrowie pracowników, a takżeciągłe monitorowanie działań z tegozakresu – dodaje Katarzyna Knap-

czyk. – W przypadku oceny efek-tywności na nasze zdrowie nie-zbędne jest bowiem ciągłe rozwi-janie inicjatywy, systematyczna kon-trola i szybka reakcja w przypadkuzdiagnozowania choroby”.Skuteczność promocji zdrowia jestmierzona pod kątem obniżeniawskaźnika nieobecności w pracyz powodu chorób. „Zmiany w tymwzględzie są znaczne – dodaje Ka-tarzyna Knapczyk. – W 2011 rokuwskaźnik absencji wynosił 1,92%i od tego czasu sukcesywnie sięzmniejszał, by w 2015 roku osiąg-nąć poziom 1,43%. W tych latachznacząco wzrosła liczba oferowa-nych badań. W 2011 roku pracow-nik mógł skorzystać z 24 badań.W 2015 ich liczba wyniosła 51.Szerszy wachlarz badań wyraźniewpłynął na zainteresowanie pra-cowników programem, ponieważw porównaniu do roku 2011 (3952badania) w 2015 pracownicy sko-rzystali z aż 9739 pojedynczych ba-dań, a poziom zaangażowania w ini-cjatywę w ciągu ostatnich czterechwzrósł z 12% do 34%”.

23

"Pomysłodawcatej inicjatywy,

dyrektorpersonalny

Andrzej Piętka,zawsze starał

się ją wspieraći rozwijać,

a terazwidoczne sąwyniki jego

wytrwałości" – mówi Antoni

Greń

Antoni Greń i Andrzej Piętka Chodzi o zdrowie naszych pracowników„Jesteśmy dumni ze zdobytej nagrody, ponieważ jest ona potwierdzeniem tego, jakważne są nasze pomysły i wysiłki na rzecz ochrony zdrowia naszych pracowników –mówią Antoni Greń, dyrektor Zakładu Tychy FCA Poland oraz Andrzej Piętka, dyrektorpersonalny FCA Poland. – Nie wszystko bowiem można sprowadzić do rachunkuekonomicznego. W tym przypadku w grę wchodzi zdrowie pracowników, dlategonasze inicjatywy wykraczają dalece poza wymogi prawne. Myślimy, że dlapracujących tutaj osób możliwość wykonywania co roku specjalistycznych badańkontrolnych wzbudza duże zadowolenie. Szczegółowy projekt Programu PromocjiZdrowia w Tychach został zaakceptowany na platformie „best practice” metody WCM.Oznacza to, że Zakład Tychy jest w tym obszarze wzorem dla innych i że wszystkiefabryki FCA na świecie mogą brać z nas przykład”.

24 FCA Wokół Nas

Marek Wyporekkierownik NZOZ VIA-MEDw Bielsku-Białej i TychachProgram promocji zdrowia obejmujez jednej strony szeroko pojęte działaniaw ramach Centrum Rekreacji i Kultury(CRiK), gdzie pracownicy mogą korzystaćz różnych form relaksu i wypoczynku,a z drugiej prowadzoną przez nasochronę zdrowia. Dotyczy ona ofertyszerokiego wachlarza badańprofilaktycznych związanychz prewencją, zapobieganiem i wczesnymwykrywaniem schorzeń, które wynikajązarówno z rodzaju wykonywanej pracy,jak i z wieku czy stylu życia. Program tenrozpoczęliśmy w 2003 roku od wąskiegozakresu badań laboratoryjnych oraz

badań mammograficznych i USG piersi,które z czasem poszerzono o USGtarczycy, jamy brzusznej i gruczołukrokowego. Dzięki tym badaniomrozpoznano m. in. wiele przypadkówkamicy pęcherzyka żółciowego, schorzeńtarczycy czy gruczołu krokowego, któredotykają sporą część naszej populacji.

W kolejnym etapie na liście znalazły siębadania kardiologiczne m. in. UKG, próbawysiłkowa, badania holterowskie orazgastrologiczne jak panendoskopiai kolonoskopia tak bardzo istotnew profilaktyce schorzeń przewodupokarmowego. Później przyszedł czasna badania EMG wykonywane przypodejrzeniu zespołu cieśni nadgarstka –jednej z chorób zawodowych, którawystępują nie tylko u pracownikówprodukcji, ale także wykonujących pracęprzy komputerze. Od ubiegłego rokuoferta została wzbogacona o możliwośćwykonania badań obrazowych tomografiikomputerowej. W ich ramach pracownicymogli, w zależności od wskazań lekarza,wykonać tomografię komputerową głowy,klatki piersiowej, brzucha, kręgosłupa.Nie można także nie wspomnieć

OPINIE O INICJAT

Lekarze i pielęgniarki NZOZ VIA-MED w Tychach

Doświadczony zespół medyczny obu przychodni, w Bielsku-Białeji Tychach, liczy 38 osób, w tym 22 lekarzy, którzy dokładająstarań, aby zapewnić wysoką jakość opieki zdrowotnej.Na zdjęciu personel Centrum Zdrowia w Tychach, od lewej: lek. med. Bogusława Warchał-Ślosarczyk (PoradniaLaryngologiczna), lek. med. Jolanta Solnica (PoradniaOkulistyczna), lek. med. Teresa Mryczko (Poradnia OgólnaMedycyny Pracy), lek. med. Joanna Lipa (Poradnia OgólnaMedycyny Pracy), pielęgniarka Olga Zrada, lek. med. Jerzy Pruchnicki (Poradnia Chirurgiczna), pielęgniarkaMałgorzata Linek, pielęgniarka – Danuta Kowalik.

Marta Szczepaniakkontrola realizacji produkcji na Montażu GłównymProgram Promocji Zdrowia to świetna okazja, abyzadbać o siebie. Dzięki niemu udało się w poręuchwycić początki anemii. Wcześniej nie odczuwałamżadnych dolegliwości, ani osłabienia, podejrzewamwięc, że badania zrobiłabym dopiero wtedy, gdychoroba ta byłaby już mocno zaawansowana.Dlatego bardzo się cieszę z takich możliwości.Tym bardziej że wszystko jest na miejscu, badaniaprzeprowadzane są szybko i bez kolejek, a informacjeo programie można przeczytać w specjalnej gazetce,na plakatach oraz w radiowęźle. Na wydziałach mamyteż informacje o godzinach pracy poszczególnychporadni oraz o wycieczkach czy karnetach na basen,z których korzysta cała moja rodzina.

25FCA Wokół Nas

Marzena Skrzypczyńskapracownik magazynowy w Służbie Technicznej (ZT)W ramach Programu Promocji Zdrowia robię głównie badaniaw kierunku nadciśnienia, na poziom cukru we krwi i związanez dolegliwościami reumatycznymi. Dzięki badaniom mogękontrolować swój stan zdrowia i się leczyć. Jestem też bardzozadowolona, że w zakładzie otwarto poradnię kardiologiczną,do której zapisałam się już na pierwszą wizytę. Skorzystałam teżz porady dietetyka, bo mam podwyższony cukier. I muszęprzyznać, że po roku zmiany sposobu odżywiania się są efekty.Po złamaniu ręki uczęszczałam na rehabilitację, dzięki czemuszybko odzyskałam sprawność palców. W szpitalu na takiezabiegi musiałabym czekać minimum 3-4 miesiące. To jest bardzoduże ułatwienie.

Bartosz Szafarczyk mechanik Utrzymania Ruchu na SpawalniMój ojciec zmarł w młodym wieku na raka, dlategoprofilaktycznie wykonuję badania w tym kierunku.W takiej sytuacji trzeba być bowiem czujnymi lepiej szybciej to uchwycić. A jeśli u nasw zakładzie jest taka możliwość, to tym bardziejtrzeba z niej korzystać. Ostatnio takżeuczęszczałem na zabiegi rehabilitacyjne, na które otrzymałem skierowanie od neurologa,ponieważ miałem problemy z kręgosłupem.Co ważne, czekałem bardzo krótko. Oprócz tegokorzystamy z żoną z ofert CRiK-u. Jeździmygłównie na wycieczki górskie, korzystamy teżz karnetów na basen.

YWIE PRACOWNIKÓW ZAKŁADU TYCHY

o szczepieniach przeciw grypie i przeciwwirusowemu zapaleniu wątroby typu B(wzw typ B).Jak widać zakres badań jest szeroki,a terminy ich przeprowadzenia są krótkiei wynoszą od jednego do kilkunastu dni,co jest dodatkowym plusem biorąc poduwagę istniejące problemy w tymzakresie w placówkach NFZ. Skorzystaćz ich mogą wszyscy pracownicy FCAPoland i innych spółek biorących udziałw tym programie, którzy mogą regularniekontrolować stan swojego zdrowia,a także wykonywać badania zalecanew zależności od płci i wieku. Pracownicyz tzw. grup ryzyka, u których w najbliższejrodzinie występowały przypadki choróbnowotworowych, mogą również wykonaćbadania i wyjaśnić sytuację związaną zeswoim stanem zdrowia.

Poza badaniami z promocji zdrowiapracownicy mogą na co dzień korzystaćz opieki zdrowotnej w dwóch naszychprzychodniach w Bielsku-Białeji Tychach. W obu dostępne są poradnie:medycyny pracy, chirurgiczna,dermatologiczna, ginekologiczna,laryngologiczna, neurologiczna,okulistyczna i fizykoterapia. Nowościąw Tychach jest otwarta na początkukwietnia poradnia kardiologiczna.W przychodni VIA-MED w Tychach poradudziela również dietetyk. W obuplacówkach mamy całodobowe punktypomocy doraźnej oraz gabinetyzabiegowe, gdzie pobierany jest materiałdo badań laboratoryjnych. VIA-MEDwspółpracuje również z pracowniamiRTG, gdzie kierowani są pracownicydo wykonania zdjęć.

26 FCA Wokół Nas

Mauro Fenzi, dyrektorpełnomocny Comau,tłumaczy jak fabrykiprzyszłości będą się

zmieniać dziękiautomatyce. Jakie jest

też podejście firmy do biznesu start-up.

Francesco Novo

ROBOTY I P

27FCA Wokół Nas

Ludzie i fabryki. Ludzie i ro-boty. Ludzie i przyszłość. Ho-ryzont firmy Comau jest co-

raz szerszy, ponieważ jej menedże-rowie i technicy potrafią patrzećpoza jego granice, wyobrażając so-bie świat za dwadzieścia lat.Zmienili jedynie narzędzia, przy po-mocy których uważnie przyglądająsię coraz bardziej zróżnicowanemubiznesowi: innowacja powstaje bo-wiem teraz również w tak zwanychstart-upach i w niewielkich przed-siębiorstwach, które tworzą orygi-nalne pomysły i poszukują aniołówbiznesu, skłonnych pomóc rozwinąćim skrzydła. Menedżerowie Comau

zaczęli też słuchać młodych in-żynierów, absolwentów uniwersy-tetów, wykorzystujących swoją wie-dzę w laboratoriach firmy. Wynikipokazują, że taki sposób pracy po-płaca: według szacunków spółkaodnotowała w 2015 r. 2 mld przy-chodów (w 2014 r. było to 1,6 mld).O sytuacji spółki mówi MauroFenzi, od roku dyrektor pełno-mocny firmy. Inżynier, absolwentPolitechniki w Mediolanie. Po obro-nie pracy z dziedziny automatykirozpoczął pracę w jednej ze spółeknależących do grupy Comau, któraspecjalizowała się w automatycedla sektora kosmicznego. Później

pracował w Japonii, a po powrociepowrócił do sektora samochodo-wego, gdzie zajmował praktyczniewszystkie kierownicze stanowiska.Ale szczególnie mile wspomina czasspędzony w branży lotniczej i kos-micznej „Byłem wtedy kierownikiemprojektu – mówi – w ramach misjio nazwie Rosetta, sondy, któraw 2004 roku wyruszyła na kometęCzuriumow-Gierasimienko. Odpo-wiadałem za zrobotyzowany systempokładowy, który w ubiegłym rokuzaczął funkcjonować, umożliwiajączbadanie komety. Jestem dumny,że wprowadziłem włoską technolo-gię i Comau do kosmosu”.

RZYSZŁOŚĆ

28 FCA Wokół Nas

Rok 2015 był dla Comau szcze-gólny. Dlaczego?„Ponieważ osiągnęliśmy najwyższew historii przychody i jeszcze bar-dziej poszerzyliśmy nasze portfolioklientów. Projektowanie dla klien-tów nowych rozwiązań i zastoso-wań o innowacyjnym charakterzeprzyniosło pozytywne rezultaty. I toniemal we wszystkich obszarachświata. W sposób szczególny rok2015 był wyjątkowy dla naszejgłównej działalności, czyli produkcjinadwozi. Ale trzeba powiedzieć, żerównież robotyka się rozwija. Obec-nie 75 procent naszych przycho-dów osiągamy poza Grupą FCA.Zaopatrujemy w urządzenia niemalwszystkich producentów samocho-dów na świecie”.Comau dostarcza branży samo-chodowej głównie maszynyi roboty. Czy nie jest to niecoograniczające?„Automatyka rozwija się obecnie nacałym świecie. Jest więcej sekto-rów, w których jest stosowana, alezmienia się też model zastosowań.Swego czasu wszyscy wymagali odnas najwyższej zdolności produk-cyjnej w połączeniu z wysoką jako-ścią i niskimi kosztami. Teraz chcąmniejszych partii, szybkiego tempai wciąż wysokiej jakości. A fabrykamusi znajdować się coraz bliżej pro-ducenta, ponieważ klient wymagaproduktów w coraz krótszym czasie.I każdy chce inne produkty. Dlatego

wyzwaniem, jakie stoi przed auto-matyką, jest elastyczność”.Branża, w której działacie, jestjedną z najbardziej konkuren-cyjnych i innowacyjnych naświecie: jak to jest być na ta-kim samym poziomie jak Niem -cy czy Japończycy?„Aby „popchnąć” automatyzacjęw kierunku nowych dziedzin, musisię również zmienić sposób projek-towania produktów i rozwiązań.Podczas gdy Niemcy i Japończycy– czyli nasi główni konkurenci –wciąż oferują automatykę o dużymstopniu złożoności (między innymipo to, by bronić swych pozycji narynku), Comau nastawia się na au-tomatykę łatwą w zastosowaniu. To-warzyszy nam następująca myśl:jeśli nie możemy uprościć rozwiązań,możemy uprościć sposób pracyi wykorzystania maszyn. Przygoto-waliśmy plan, którego celem jestotwarcie automatyki na tych, którzyz niej korzystają. Uważam, że to jestnajlepszy sposób na rozwój rynku.W przyszłości zaproponujemy sys-tem kontroli robotów, który wyko-rzystuje aplikacje na smartfony luboprogramowanie działające naotwartych platformach”.Czego oczekują od was klienci?„Chcą prostych i modułowych sys-temów, które mogłyby rozwijać sięzgodnie z potrzebami rynku, w spo-sób szybki i elastyczny. Dzisiaj po-szukuje się rozwiązań wszechstron-

nych, by realizować więcej niż jedenprodukt na tej samej linii i produktyzmienne pod względem ilości czę-ści. Comau proponuje rozwiązania,które można demontować i składaćna nowo”.Które rynki są najbardziej inte-resujące?„Z geograficznego punktu widzeniaważna jest obecność Comau w Chi-nach, gdzie jesteśmy jedną z trzechnajwiększych firm w branży. Mamytam cztery placówki i zatrudniamytysiąc osób, a ostatnio, niedalekoSzanghaju, otworzyliśmy fabrykęprodukującą roboty. Azja jest bezwątpienia tym kontynentem, na któ-rym czujemy, że odgrywamy rolęważnego gracza. W porównaniuz naszymi konkurentami wykorzys-tujemy fakt, że jesteśmy elastycznii szanujemy lokalną kulturę.W Ameryce Południowej stawiamyczoła kryzysowi, broniąc wypraco-wanych udziałów w rynku. Nie takdawno braliśmy tam udział w po-wstaniu wielkiego zakładu FCAw Pernambuco. W Ameryce Pół-nocnej zajmujemy bardzo ważnąpozycję; od końca lat 90. przeję-liśmy Pico, firmę będącą lideremw tej branży. Na przykład wszystkienowe modele Tesli są tam wytwa-rzane na liniach Comau. Wkrótcew Las Vegas będziemy montowaćurządzenia dla nowego producenta.W regionie EMEA z dużą rozwagąpodejmuje się inwestycje, jednak

Urządzeniewykonane

przez Comauw Pernambuco,

w Brazylii,służące dospawanianadwozia

modelu JeepRenegade. Na

kolejnej stronierobot Amico

intensywnie współpracujemy z naj-ważniejszymi markami”.A pod względem sektorów za-stosowań?„Tutaj odczuwa się zmianę. Są sek-tory, na które w przeszłości mocnostawiano, a które przeżywają obec-nie fazę stagnacji, jak aeronautyka.I są takie, które dopiero się rozwi-jają, w których „dostosowywanie”produktu jest kluczowe. Na przykładokulary, moda czy rowery. A pozatym robotyka oswaja się z ludźmi.O ile dotychczas robot był widzianyjako przedmiot ładny, ale raczej mu-siał być trzymany z dala od opera-torów, to w aktualnym planie inno-wacji Comau chce, aby maszynybyły do dyspozycji ludzi, którzymogą pracować z nimi „ramię w ra-mię”. To koniec klatek, w których„uwięzione” były roboty. Robot jutra„czuje” obecność człowieka i pra-cuje bezpiecznie obok niego”.A co ponadto?„Drugi trend innowacji, który od-krywamy dzięki niektórym firmomtypu start-up, jest jeszcze bardziejzaawansowany. Mowa o tak zwanej„robotyce odzieżowej”. Produkty ta-kie jak kurtki, które nie tylko po-zwalają technikowi pracować obokrobota, lecz także umożliwiają opra-cowywanie rozwiązań, dzięki którymwykonywane przez niego czynnościbędą mniej uciążliwe i będzie jemożna wykonywać z większą pre-cyzją. Inny obszar dotyczący np.spawaczy, którzy na polu naftowymłączą ze sobą wielkie elementy ru-rociągów. W tym zakresie jesteśmyw kontakcie z włoską i amerykań-ską firmą typu start-up, z którymiwspólnie opracowujemy to, comożna nazwać egzoszkieletem,czyli wynalazkiem widzianym do-tychczas jedynie w filmach z ga-tunku science-fiction. Warto takżewspomnieć o branży medycznej,w której egzoszkielet może wiele zro-bić, aby pomóc osobom ponowniewykorzystać swoje ramiona czy nogi.

Współpracujemy w tym temaciez kilkoma specjalistycznymi instytu-cjami medycznymi. Dla nas ogrom-nym wyzwaniem jest nasza czołowapozycja w robotyce przyszłości”.Ale jak udaje się wam być za-wsze innowacyjną firmą?„Dzięki słuchaniu wszystkich. Azwłaszcza ludzi młodych. Comaujest widziana przez klientów jakonajbardziej innowacyjna firmaw branży. Dlatego w ubiegłym rokunasi pracownicy, którzy zmienilimentalność, przygotowali plan.Według niego bycie innowacyjnymzaczyna się od tego, jak pracuje siękażdego dnia w biurze. I nie możnatego robić w zamkniętym pomiesz-czeniu, ale trzeba wyruszyć i „łowić”pomysły na rynku. Pójść np. do mło-dych ludzi z firm typu start-up i zo-baczyć, czym się zajmują. Podejściedo pracy dzisiejszych firm znaczniesię różni od tego sprzed dziesięciulat: innowacja powstaje obecnierównież w niewielkich laboratoriach,w których ludzie młodzi opracowująnowe pomysły za pomocą szybkieji wydajnej sieci. Ważne jest, abywyprzedzić innych i w razie potrzebyprzyznać się do błędu, który jestczęścią tej gry, oraz przyjąć do wia-domości, że z dziesięciu firm typustart-up może dwie odniosą sukces.Ale te dwie mogą zmienić świat.Cztery lata temu firma Comau, mimokryzysu, zdobyła się na odwagę, byuruchomić wspólnie z PolitechnikąTuryńską innowacyjne studia magi -sterskie z zakresu automatyki prze-mysłowej. I przyjąć każdego roku20-30 studentów. Również dziękinim firma Comau zmieniła się”.Ostatnie generacje robotówoferują budzące podziw możli-wości. Czy ludzie powinni sięzacząćmartwić?

„Próbujemy realizować takie roboty,które będą mogły wykonywać czyn-ności z jednej strony niemożliwe,a jednocześnie sprawić, by były onełatwiejsze w zastosowaniu. A pozatym, co jest najważniejsze: wreszciewprowadziliśmy włoski styl. Naszenajmłodsze „dzieci” (Racer3 i Amico)mają tak przyciągający wygląd, żewkrótce fabryki staną się miejscamiprzyjemnymi do odwiedzenia. Wie -my, że technologia produkcji i samprodukt są sobie coraz bliższe, rów-nież pod względem komunikacji. Natyle iż często wykorzystywana jestona w reklamie, ponieważ techno-logia jest gwarancją jakości i dziękitemu może wpłynąć na sprzedażproduktu. Fabryka staje się więcczymś w rodzaju salonu wystawo-wego. Racer3 jest najszybszym naświecie robotem w swojej klasie.Ludzie jednak nie muszą się mar-twić, wręcz przeciwnie. Na początkuroboty zastąpiły osoby w pracachciężkich i powtarzanych, na przykładw spawaniu nadwozia. Teraz, gdyroboty są inteligentniejsze, będą po-magać człowiekowi w umacnianiujego miejsca pracy, nie w jego utra-cie. Dbałość o kwestie społecznewpływa na nasze decyzje znaczniebardziej, niż mogłoby się wydawać.Zdajemy sobie sprawę, że ry-nek potrzebuje lep-szych produktówprzy niższych kosz-tach. Ale chcemy,aby odbywało sięto przy niezastą-pionej obecnościczłowieka w fabry-kach”.

30 FCA Wokół Nas

NA PIERWSZYM PLANIE

Marka Fiat, udostępniając flotę samochodów na potrzeby organizacjiNarodowego Święta Biegania, została partnerem motoryzacyjnymczwartej edycji Orlen Warsaw Marathon, która odbyła się 24 kwietnia br.Już po raz czwarty uczestników największej imprezy biegowej w Polsceeskortowała flota samochodów marki Fiat. FCA Poland, jako partnermotoryzacyjny imprezy, udostępnił organizatorowi samochody Fiat 500X,które pełniły funkcję aut bezpieczeństwa. Dodatkowo Fiat 500X byłnagrodą główną, która została wylosowana wśród biegaczy,pokonujących dystans maratoński wynoszący 42,195 kmw regulaminowym czasie (na zdjęciu). Niekwestionowanym zwycięzcąimprezy został Artur Kozłowski, który wygrał Orlen Warsaw Marathon,został mistrzem Polski i wywalczył awans olimpijski do Rio de Janeiro.

Ponad 80 studentów z największym włoskich uczelni wrazz uczestniczącymi po raz pierwszy w tym projekciestudentami z Politechniki Śląskiej w Gliwicach spotkało sięw marcu w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym (CRF)w Pomigliano Technical Center we Włoszech z okazji trzeciejedycji programu „Face2Face with FCA”. Inicjatywa,zorganizowana przez FCA, ma na celu wspieranie młodychinżynierów, startujących w zawodach Formuły SAE, tj.w wyścigach jednomiejscowych bolidów zaprojektowanychprzez studentów uczelni i wydziałów technicznych z całegoświata, przez ekspertów z sektora.

Face2Face z FCA

Marka FIAT partnerem Orlen Warsaw Marathon

Fiatem 126do Władywostoku Arkady Fiedler jr., wnuk znanego przed latypolskiego podróżnika i pisarza, po raz kolejnywybiera się w podróż Fiatem 126p. Tym razemcelem jego wyprawy, która planowana jest naczerwiec, będzie Władywostok. Podróżnikowistartującemu z Poznania towarzyszyć będzie ekipafilmowa jadąca Fiatem  Freemont 2,0 Mjtd AWD.Wyprawę śledzić będzie można nawww.facebook.com/PoDrodzeAfryka)

31FCA Wokół Nas

Zakład Magneti Marelli Suspension Systems Bielskoprodukujący zawieszenia osiągnął poziom Srebrny WCM,uzyskując 61 punktów. Podczas 13. audytu po jednymdodatkowym punkcie zdobyły: z filaru technicznego –Early Equipment Management / Early ProductManagement (3 punkty), a z filaru zarządczego –Management Commitment (4 punkty) oraz Allocation of Highly Qualified People to Model Areas (3 punkty).

Fiat Ducato laureatem Fleet Awards Polska 2016Do tegorocznej edycji Plebiscytu Fleet Awards Polska 2016 zostałonominowanych 125 samochodów, a udział wzięło 296 jurorów podczasWielkiego Testu, w tym blisko 100 dziennikarzy motoryzacyjnych orazponad 6200 uczestników głosowania internetowego. 20 kwietnia br.w Twierdzy Modlin pod Nowym Dworem Mazowieckim wszyscy jurorzymieli okazję poznać i testować auta nominowane do Plebiscytu przezproducentów i importerów. Najlepsze samochody flotowe wybieranebyły w kilku kategoriach odpowiadających poszczególnym segmentomrynku. Zwycięzcą w kategorii „Duży samochód dostawczy” został FiatDucato, który pokonał takich konkurentów jak: Renault Master, IvecoDaily, Peugeot Boxer, Citroën Jumper, Mercedes Sprinter, Ford Transit,Hyundai H350.

przygotowane przez redakcję

Srebrny medal WCM dla Magneti MarelliSuspension

Spółka marszałkowska Inwestycje Medyczne Łódzkiegow drodze ogłoszonego przetargu nieograniczonego wybrałaofertę producenta pojazdów specjalistycznych AMZ-Kutno nadostawę nowych ambulansów dla łódzkich oraz piotrkowskichratowników medycznych. Karetki zostały zbudowane na bazie nowego Fiata Ducatow wersji Furgon (L2H2-rozstaw osi 3450 mm) z wysokoprężnąjednostką napędową MultiJet osiągającą moc 180 KM. Jakokaretka Fiat Ducato otrzymał specjalistyczne wyposażenie. Sąto m.in. specjalne nosze o wysokiej wytrzymałości (wagapacjenta do 230 kg) i krzesła kardiologiczne z gąsienicowymsystemem płozowym do transportu chorych po schodach.Oficjalne, uroczyste przekazanie samochodów odbyło się20 kwietnia br. Jest to największy do tej pory jednorazowyzakup tego typu pojazdów w Polsce.

34 ambulanse na bazie Fiata Ducato

MIRAFIORIZNÓW TĘTNI

ŻYCIEM32 FCA Wokół Nas

Odwiedzamy zakład, w którym powstajeMaserati Levante. Technologia, organizacja,ale przede wszystkim kompetencje i pasjastanowią fundamenty nowego życia tejfabryki będącej symbolem włoskiegoprzemysłu. Fabryki, w której „tworzy sięmarzenia”.Francesco Novo i Paola Ravizzazdjęcia: Alessandro Lercara

33FCA Wokół Nas

„Chcieliśmy stworzyćnajpiękniejsze Maseratii na nowo wnieść życie

do zakładu Mirafiori”

34 FCA Wokół Nas

Wdawnej fabryce ponownie słychać warkotsilników. To imponujący dźwięk jednosteknapędowych nowego modelu Maserati

Levante. Mirafiori, najsłynniejszy zakład samochodowyEuropy znowu żyje. Wręcz tętni życiem, bowiem odkilku tygodni na jego liniach powstaje SUV marki spodznaku trójzębu. „Siłą Mirafiori zawsze były umiejętnościludzi pracujących w tym zakładzie – mówi Luigi Ga-lante, szef zakładów EMEA Premium Brand – i to dziękinim mogliśmy zacząć nową misję zakładu. Produko-wanie modelu premium, jakim jest Levante, wymagałodogłębnej zmiany mentalności, silnych motywacji i wielunowych kompetencji. Pracownicy Mirafiori również tymrazem pokazali swoją pasję. I to, że dziś możemytutaj mówić o pomyślnym uruchomieniu produkcji, za-wdzięczamy w całości właśnie im”.W Mirafiori, od 1939 roku, czyli od chwili powstaniaobiektu, wyprodukowano naprawdę wiele odnoszącychsukces samochodów. Wystarczy wspomnieć o takichmodelach jak Fiat 500, Fiat 127 i Fiat Uno, które nadobre wpisały się w historię motoryzacji. Były tosamochody produkowane w ogromnych ilościach, przezdługi czas kojarzone z tą właśnie fabryką, która musiałastawić czoła zmieniającej się sytuacji rynkowej. Abynie utracić, a wręcz wykorzystać zasób kompetencjizdobytych w ciągu tych wielu lat, FCA podjęła podwójnewyzwanie: stworzenie tutaj całkowicie nowego modelu(Levante to pierwszy SUV w historii marki Maserati),należącego do samochodowego segmentu premium,czyli samochodu, który musi konkurować z najbardziejekskluzywnymi flagowymi modelami marek niemieckichi amerykańskich.„Z projektem tym postanowiliśmy zmierzyć się dwalata temu – wspomina Luigi Barbieri, dyrektor zakładu.– Na zbudowanie linii modelu Levante, który – dokładnietak jak ta fabryka – istniał wówczas jedynie na kartkachobliczeniowych projektantów, przystosowaliśmy 300tysięcy metrów kwadratowych dawnych warsztatów.Ale przede wszystkim rozpoczęliśmy głęboką operacjępod hasłem „change management”, która była nie-odzownym warunkiem, by sprostać tak skomplikowa-nemu wyzwaniu. Najważniejszym zadaniem była pracanad ludźmi, nad ich motywacjami i kompetencjami.

Jakość produktu wywodzi się bowiem z pasji i miłościludzi do swojej pracy.Domenico Romeo jest szefem personelu zakładu. Byłtutaj od początku, po tym jak wcześniej brał udziałw uruchomieniu produkcji w zakładach Pomiglianoi AGAP. „Chcemy, aby nasi ludzie – opowiada – byliprzede wszystkim dumni z tego, co robią. To mypierwsi musimy uwierzyć w samych siebie. Mieć zwy-cięską mentalność, zupełnie jak samochody, które two-rzymy. Nie wystarczyły więc tradycyjne szkolenia (cho-ciaż ostatecznie przeprowadziliśmy ich prawie 500 ty-sięcy godzin). Konieczne było pogłębienie motywacjiludzi. Pracowaliśmy więc w grupach, w których od-grywano poszczególne role, każdy dzięki temu mógłzapoznać się z wielką i pozytywną zmianą, w jakiej brałudział. To jednak nie wystarczyło. Trzeba jeszcze byłotrochę świeżości. Zatrudniliśmy więc około sześćdzie-sięciu młodych inżynierów tuż po studiach, którychrozmieściliśmy w poszczególnych jednostkach”. Ale ro-biono to wszystko, nie zapominając oczywiście o szko-leniach technicznych: gdy tworzone były linie, dziesiątkitechników i pracowników fizycznych podróżowały doModeny i do Grugliasco, gdzie znajdują się dwa innezakłady Maserati, aby nauczyć się, co to znaczy pro-dukować samochód z logo trójzębu. Do Mirafiori przy-jeżdżało także wiele osób z Grugliasco, aby umocnićnaszą strukturę. Barbieri dodaje: „Levante to modelniezwykły, ale jego produkcja jest bardzo skompliko-

35FCA Wokół Nas

wana. Poszczególne kombinacje wyposażenia i opcjidają ponad sto tysięcy różnych wersji. Tworzymy tutaj120 samochodów dziennie: aby zobaczyć dwa iden-tyczne, musiałoby chyba upłynąć kilka miesięcy. Niewystarczy więc najbardziej zaawansowana technologia,potrzebni są właściwi ludzie, którzy mają świetne wa-runki do pracy, by uzyskać jakość, a wręcz perfekcję,jakiej oczekuje klient Maserati”.Potrzebna była więc doskonała linia produkcyjna. W Mi-rafiori zdołano tego dokonać dzięki zaangażowaniuwszystkich w tworzenie każdego pojedynczego miejscapracy. „Dzięki WPI (Work Place Integration) – kon-tynuuje Barbieri – wykonaliśmy na montażu 170 ergo-nomicznych i wydajnych stanowisk. Udostępniliśmywszystkim wideo-terminaI (Operator Terminal), po-przez który można otrzymywać informacje, rejestrowaćrealizowane działania, komunikować się. Jest to wyjąt-kowe narzędzie (zintegrowane z NPL, czyli systememinformacyjnym, który steruje poszczególnymi procesamifabryki), które – w połączeniu z czasem cyklu trwającymokoło sześć minut na każdą operację (a więc mowatutaj o czynnościach długich i skomplikowanych) –czyni z naszych pracowników na wydziale Montażuprawdziwą elitę techników”. Doświadczenie i młodość,kompetencja techniczna i rzemieślnicza dbałośćo szczegóły – to mieszanka, jaką stworzono w Mirafiori.„My tworzymy marzenia”, mówią pracownicy, a staryzakład na nowo tętni życiem.

Od góry: LuigiGalante, Luigi

Barbierii Domenico

Romeo. Zdjęcieu góry: odcinek

linii modeluLevante.

Na pierwszychstronachzdjęcie

przedstawiająceprecyzyjną

kontrolękońcową

samochodu

Kristijan Fiket, od lipca 2014 roku dyrektor za-kładu Automotive Lighting Magneti Marelli Po-land w Sosnowcu, opowiada o rzetelnym po-

dejściu do World Class Manufacturing, które wpłyniena rozwój zakładu. Mówi też o komforcie pracy, aktua-lnym stanie rynku i o tym, jak zrobić dobre światła,zostawiając daleko w tyle konkurencję. Od kiedy jest pan związany z Magneti Marelli?Od 2012 roku, ale zacznijmy od początku.Z pochodzenia jestem Chorwatem, mieszkam w Cze-chach, a pracuję w Polsce. Cztery lata temu zostałemzatrudniony w Automotive Lighting w Czechach, gdziew zakładzie w Jihlavie produkowane są reflektory doniemieckich samochodów klasy premium. Pełniłem tamfunkcję konsultanta WCE (World Class Engineering).

Później odpowiadałem za wdrożenie i realizację tegosystemu w naszej centrali w Niemczech. Do fabrykiw Sosnowcu trafiłem jako ekspert WCM, którego tutajwówczas poszukiwano. W temacie WCM-u pracuję jużok. 14 lat. Z podobnym systemem zetknąłem się takżew Toyocie – w Kanadzie oraz w Czechach. Co wpłynęło na pana decyzję o pracy w Automo-tive Lighting?Najbardziej zainteresował mnie fakt, że jest on częściąMagneti Marelli, a ta z kolei należy do FCA, dla którejWCM jest poważnym strategicznym tematem – to misię bardzo podoba. Dziś jest wiele firm, które posiadajądany system zarządzania produkcją, ale nie jest onczęścią cyklu produkcyjnego. Tworzy się w nich tylkotzw. Lean Office, który funkcjonuje obok produkcji i całej

36 FCA Wokół Nas

Postęp zawsze wymaga wysiłku. Powinno mu jednak towarzyszyć

przekonanie, że to, co się robi, ma sens.Jakub Wężyk, zdjęcia: Satiz Poland

ZODROBINĄ POZYTYWNEGO FANATYZMU

37

organizacji firmy. FCA natomiast traktuje WCM jako in-tegralny element produkcji, czego przykładem jest za-kład FCA Poland w Tychach. Wasza firma jest uniwersalna, ponieważ dużaczęść produkcji trafia do różnych klientów...Tak, obecnie 23% naszej produkcji trafia do Grupy.Więcej klientów w portfolio oznacza jednak większąliczbę audytów tych klientów, bo tak jak FCA realizujeWCM, tak np. PSA stosuje QSB+, VW – VDA 6,3,a GM – PIQS. Choć systemy te są do siebie podobne,bo w każdym z nich chodzi o walkę ze stratami, tojednak nieco różnią się między sobą. Każdy z klientówprzeprowadza audyt w ramach realizowanej przez sie-bie metodologii, na liniach, które wytwarzają dla niegoprodukty. Jak pan ocenia oszczędności związane z wpro-wadzeniem WCM-u?WCM jest dla nas zarówno strategicznym, jak i tak-tycznym narzędziem do poprawy konkurencyjności. Odjej stopnia uzależniona jest liczba realizowanych przeznas projektów, a te, jak wiadomo, konieczne są, byfabryka zarabiała. Jeszcze w marcu 2015 roku zakładAutomotive Lighting w Sosnowcu miał najmniejszeoszczędności w całej Grupie (21 zakładów). Wówczasnasze oszczędności wynosiły 4,3%. Na koniec lutego2016 roku, a więc niecały rok później, wykazaliśmy już13,5% oszczędności, plasując się tym samym na pierw-szym miejscu. Ten fakt jest doskonałym argumentemdla wszystkich, którzy nie wierzą, że WCM jest skuteczny– potwierdził to także wynik ankiety Great Place toWork. Ten kwestionariusz jest przeprowadzany wśródpracowników co dwa lata. Do niedawna poziom zado-wolenia z pracy w naszym zakładzie wynosił zaledwie25%, co stawiało go na ostatnim miejscu w grupie Automotive Lighting. Ankieta przeprowadzona w 2015roku dała natomiast wynik 39%. Można zatem powie-dzieć, że poziom zadowolenia pracownika rozwija sięwraz z WCM-em. Jak przekonać pracowników do WCM-u?Wiele zależy w tym względzie od leadera. Musi miećon nie tylko pasję i energię, ale przede wszystkim po-winien być autentyczny w swoich działaniach. Tylkowówczas pracownicy zainteresują się jego postawąi zaczną inaczej patrzeć na WCM. Ponadto każdy pra-cownik zakładu musi być przygotowany na pewną formępozytywnego fanatyzmu oraz rozumieć, dlaczego tensystem jest realizowany w jego miejscu pracy. Jeśli tozrozumie i zobaczy, że wyniki uległy znacznej poprawie,a jemu samemu pracuje się lepiej, wówczas jeszczebardziej zaangażuje się w realizację tej metodologii.W naszym zakładzie WCM jest sposobem wykonywaniapracy – nie ma w tym względzie alternatywy. Można

powiedzieć, że tutaj jest on naszym życiem. W tej me-todologii jest bowiem tak, że człowiek spotyka się z pro-blemami, ale nigdy nie rezygnuje z pracy nad ich wy-eliminowaniem. Prędzej, czy później, po trzech, czterech,a może nawet pięciu próbach, problem uda się roz-wiązać. Mamy tu takie powiedzenie, że jak robimyPDCA (koło ciągłego doskonalenia – Plan, Do, Check,Act), ten sam problem musimy rozwiązać pięć razy, bygo całkowicie wyeliminować. Jeśli człowiek wie, że tenpiąty raz nadejdzie, wówczas się cieszy, bo ma świa-domość, że w końcu uda mu się uporać z daną trud-nością. Ale niestety, często ludzie podejmują zaledwiejedną próbę rozwiązania danego problemu i jeśli nieskończy się ona sukcesem, od razu rezygnują z dalszychdziałań. Wielu z nas ma bowiem tendencję do obieranianajkrótszej drogi. Jest to całkowicie normalne zjawiskow mentalności ludzkiej. Jak zatem zmotywować ludzi do podejmowaniakolejnych prób?Istnieje piękna i trafna definicja WCM-u, która spro-wadza się do tego, że leader, który czuwa nad pra-cownikiem, ma się zachowywać w stylu „do as I do”,„don’t do as I say”. Leader wtedy realizuje oba hasła,kiedy po zgłoszeniu przez pracownika problemu zabierago na linię, i tam razem z nim analizuje daną trudność,tworząc projekt poprawy (kaizen). Nie może jednakbyć tak, że leader poleci pracownikowi samodzielnierozwiązać dany problem. Osoba zatrudniona nadanym stanowisku powinna mieć możliwośćzobaczenia, jak leader podchodzi do danegoproblemu. Dawanie przykładu jest tu nie-zmiernie ważne, dlatego esencją WCM-u jesthasło „lead by example”. Za panem znajduje się dużaszyba, przez którą widać linięprodukcyjną...Tak, to jest moje metaforyczneokno. Dzięki niemu jestemstale połączony z moimiludźmi. Jeśli jestem w biurze,widzą, że wykonuję kon-kretną pracę. Jeśli nato-miast biuro jest puste, pra-

FCA Wokół Nas

Kristijan Fiket:„Leader musimieć nie tylkopasję i energię,

ale przedewszystkim

powinien byćautentyczny

w swoichdziałaniach”

W AutomotiveLighting kluczemdobrego WCM-u jestdobry WCE

cownicy wiedzą, że przebywam na hali. Na poszcze-gólnych liniach produkcyjnych spędzam 14 godzin ty-godniowo. Wówczas weryfikuję rozwój zakładu orazprojekty, jakie w danej chwili są realizowane. Analizujęwszystkie działania związane z WCM-em w skali ty-godnia. W zakładzie funkcjonuje biuro projektowe. Jakiesą związki pomiędzy nim a produkcją? Nasze biuro R&D pracuje głównie dla nas, choć zdarzasię, że wykonuje projekty również dla innych zakładówgrupy Automotive Lighting. Jest to prężnie działającebiuro, które od początku do końca może zrealizowaćdany projekt. Nie znam drugiego zakładu, który miałbytaką możliwość. Dzięki wykwalifikowanym pracownikomi odpowiednim narzędziom jesteśmy w stanie wykony-wać nawet najbardziej delikatne symulacje. Daje to na-szemu zakładowi pełną niezależność i sporą przewagękonkurencyjną. Biuro zatrudnia ponad 70 osób. W tymroku zaczęliśmy realizację WCE (World Class Enginee-ring) w naszym zakładzie. Jest to odpowiednik WCM-u,który dotyczy właśnie projektowania. Aż 70% wszystkichkosztów zdefiniowane jest już w fazie projektowania.Jeśli coś zostanie źle zaprojektowane, WCM nie będziew stanie tego naprawić. Wyeliminowanie błędów pro-jektowych danego modelu po uruchomieniu jego pro-

38 FCA Wokół Nas

Powyżej:stanowiska

przedmontażuVW Passata 482.

Po prawej:mieszalniki

grawimetrycznetworzyw

termoplastycz -nych

39

dukcji jest bardzo kosztowne.Można zatem powiedzieć, że klu-czem dobrego WCM-u jest dobryWCE. Oświetlenie podlega ciągłemurozwojowi. Jak pan widzi tę ewo-lucję?Jest bardzo dynamiczna. Wielu szefów designu,zwłaszcza marek premium, twierdzi, że czas, w którymdany model jest aktualny, mocno się skraca. Obecnieredesign danego auta robi się już nie co 10, ale co 4lata. Dodatkowo w cyklu dwuletnim przeprowadza sięfacelifting. Okazuje się, że lampy i reflektory są idealnedo jego wykonania. Zmiana ich kształtu nadaje bowiemsamochodowi świeży wygląd. Dzięki temu, w przypadkujednego modelu, co dwa lata uzupełniamy naszą pro-dukcję o nowe elementy. Ogromny wpływ na naszą działalność ma także seg-mentacja rynku. Jeszcze 10 lat temu praktycznie niebyło w Europie SUV-ów, które dziś są jednymi z naj-częściej kupowanych samochodów. Ponadto wiele ma-rek posiadało w ofercie kilka modeli reprezentującychnajbardziej popularne segmenty rynkowe. Z czasemzaczęli wprowadzać dodatkowe modele, które wypeł-niały luki pomiędzy dotychczas oferowanymi. Oczywiściekażdy z tych samochodów musi wyglądać nieco inaczej,

więc najczęściej różnice dotycząwłaśnie oświetlenia. Nietrudno

wyobrazić sobie, co taka liczbaróżnych produktów oznaczadla naszego zakładu.

Mamy obecnie 32 linie monta-żowe, każda z nich ma dodatkowo 3-

4 wersje w zależności od rynku zbytu. Naszacałkowita produkcja roczna wynosi 7,3 mln detali,a lamp ok. 5-6 mln. W zakładzie pracuje 1 780 osób,w tym 1 500 na stałe.Jakie macie plany na najbliższe miesiące?Zależy nam na tym, by kolejny audyt WCM, który będziemiał miejsce we wrześniu, zakończył się dla nas przy-znaniem brązu. Już na dzień dzisiejszy mamy spełnionewszystkie warunki, by tak się stało, a niektóre cele jużwykraczają poza ten poziom i sięgają srebra. Obecnienajważniejszą tegoroczną inwestycją jest wdrożenietechnologii „Anti-fog”. Polega ona na specjalnym la-kowaniu klosza reflektora tak, by zapobiec jego paro-waniu podczas szczególnie wilgotnych dni, np. zimą.Ta technologia w głównej mierze dotyczyć będzie pro-duktów wykonywanych dla Grupy FCA. Jesteśmy takżepierwszym zakładem Automotive Lighting na świecie,który jest na etapie uruchamiania technologii „Infraredwelding” oraz „Laser welding”. Umożliwiają one bardzo

precyzyjne zgrzewanie poszczególnych detali, unikająctym samym ich deformacji. Jest to niezmiernie istotne,głównie z punktu widzenia estetyki. W związku z rozwojem technologii LED w naszej pro-dukcji coraz więcej pojawiać się będzie tego typu lamp.Warto mieć świadomość, że światła LED-owe mogąposiadać wiele funkcji. Wówczas przestają być świat-łami, a stają się wyświetlaczami prezentującymi różnegorodzaju informacje. Wszystko zatem przed nami!

FCA Wokół Nas

Po lewej:manipulator

kloszy nalakierni PC

Antifog.Poniżej:kontrola

wizualna poprocesie

metalizacji

Idąc przez targowe hale do sto-iska Comau, rozglądaliśmy sięza charakterystycznymi czerwo-

nymi robotami tej firmy i nagle... za-skoczenie. Wszystkie prezentowanetam urządzenia były srebrne.„Od targów EMO w Mediolanie, czyliod października 2015 r., zostałazmieniona kolorystyka standardo-wego koloru naszych produktów –wyjaśnia Michał Ochmański, kie-

rownik sprzedaży Comau Poland,zajmujący się tą problematykąw całym regionie Europy Środkowej.– Ta zmiana jest symbolem nowejery robotyki Comau”.

TAŃCZĄCY RACER 3Srebrny był więc Racer 3, niewielkirobot „tańczący” w przeszklonejwitrynie. Ewolucje, które wykony-wał, wyginając się w różne strony

swym ramieniem i nadgarstkiemprzyciągały do stoiska Comau licz-nych widzów. „To najmniejszy robotz naszego asortymentu – przed-stawiał Racera 3 Daniel Niepsujz Comau Poland zajmujący sięmarketingiem Comau w regionieEuropy Środkowo-Wschodniej. –Jego udźwig to 3 kg, a zasięg ra-mienia 600 mm. Jest robotem sze-ścioosiowym, porusza się w trzech

40 FCA Wokół Nas

ROBOTYWNIEZWYKŁYCH ROLACH

Na XXII targach Automaticon 2016,odbywających się od 1 do 4 marca

w warszawskim Centrum Expo,spółka Comau Poland tradycyjnie już

zaprezentowała na swoim stoisku robotyprzemysłowe firmy Comau Robotics.

Anna Borsukiewicz, zdjęcia: Jerzy Kozierkiewicz

płaszczyznach. Korpus robota zbu-dowano z aluminium i magnezu,dlatego urządzenie waży zaledwie30 kg. Jest to najlżejszy i najszyb-szy robot w naszej ofercie, a jed-nocześnie najnowszy”. Zaprezen-towano go po raz pierwszy na tar-gach EMO w Mediolanie, zaś pod-czas Automaticonu odbyła się jegopolska premiera.Racer 3 nie powstał oczywiście poto, by miał zabawiać gości odwie-dzających targi. Musi sprostać wy-maganiom rynku, na którym corazwięcej przedsiębiorstw wykorzys-tuje roboty do różnych zadań. Ra-cerem 3 Comau rozpoczyna po-szerzenie swojego portfolio w seg-mencie małych robotów. Stanowion odpowiedź firmy na rosnące za-potrzebowanie małych i średnichprzedsiębiorstw poszukującychzautomatyzowanych rozwiązań –szybkich i jednocześnie efektyw-nych kosztowo. Robot został za-projektowany tak, by mógł służyćdo przenoszenia i układania róż-nych przedmiotów, a także praco-wać przy montażu elementów czyobróbce metali. Może być używanynp. w elektronice, przemyśle spo-żywczym czy tworzyw sztucznych.Produkcję Racerów 3 rozpoczętow tym roku, a firma Comau ma jużna nie liczne zamówienia z róż-nych krajów na świecie. Równieżna warszawskich targach Automa-ticon zainteresowanie tym robotem było duże.

KRĘGLE Z NS 16Przygotowując swoje prezentacjena targi Automaticon, firma Comautradycyjnie zadbała o to, by w nie-banalny sposób zainteresowaćswoimi urządzeniami odwiedzają-cych stoisko. Tym razem zapropo-nowała gościom zrobotyzowanągrę w kręgle. Użyto do niej dwóchrobotów przemysłowych NS 16. Je-den miał na podstawie ustawionekolorowe kręgle, które należało zbić

za pomocą kuli przymocowanej doramienia drugiego urządzenia. Grający, za pomocą joysticka(takiego jaki stosowany jestw grach komputerowych), manipu-lowali poruszającym się w dwóchpłaszczyznach ramieniem tego ro-bota. Gdy znalazło się ono w od-powiedniej pozycji, uruchamialiprzycisk „fire”. Zbite kręgle po „rzu-cie” były automatycznie stawianedo pionu dzięki wsparciu siłowni-ków pneumatycznych.Chętnych do wygrania z robotamibyło wielu, zwłaszcza wśród młod-szych gości targowych. Okazało sięto jednak nie takie proste, bo kręgle

były przez robota ustawiane losowo. Zabawa zabawą, ale gra kręglamipokazywała jednocześnie precyzję,z jaką pracują te roboty. NS 16(o udźwigu 16 kg i zasięgu ramienia1,65 m) podczas swoich zwykłych„zajęć” mogą służyć do przenosze-nia niewielkich elementów, spawa-nia łukowego MIG-MAG, pakowania,obsługi maszyn.

SPRAWA „PIĘĆSETKI”I MASERATINa stoisku pokazano też zgrzewal-niczy robot NJ 4-90 o zasięgu ramienia wynoszącym 2,2 mi udźwigu rzędu 90 kg z zamonto-wanymi kleszczami spawalniczymi.„Takie roboty pracują w większościzakładów produkcyjnych Grupy FCA– wyjaśnia Daniel Niepsuj. – Są za-instalowane np. w tyskiej fabryceFCA Poland, gdzie służą do łączeniaelementów karoserii Fiata 500,a we Włoszech przy produkowaniunadwozia Maserati Quattroporte”.Robot NJ 4-90 jest zbudowanyw technologii przelotowego nad-

41FCA Wokół Nas

Na dole strony:Michał

Ochmański

garstka „Hollow wrist”, polegającejna tym, że całe okablowanie zostałousytuowane we wnętrzu jego ramie-nia. Dzięki temu wyeliminowanomożliwość zerwania przewodów, copowodowałoby awarię urządzenia.Łatwiejsze jest też jego serwisowa-nie i programowanie. Na okablowa-nie robota Comau udziela aż ośmiulat gwarancji.Należy dodać, że technologia prze-

lotowego nadgarstka po-wstała w firmie Comau

i została przez nią opa-tentowana. Równieżkonstrukcja kleszczyspawalniczych jestdziełem inżynierów

z włoskiej firmy.

AUTOMATYKA Z B&RNa stoisku Comau, trochę w cieniuefektownie wyeksponowanych ro-botów, znajdowało się stanowiskoprezentacyjne austriackiej firmyB&R. Dla fachowców było ono jed-nak bardzo ważne, bo firma ta dos -tarcza elektroniczne systemy do ro-botów, takie jak komputery przemy-słowe, moduły sterujące i napędyużywane przez firmę Comau. „Współpraca między oboma part-nerami trwa od wielu lat. – Już 10tysięcy robotów Comau na całymświecie jest sterowanych przezurządzenia B&R – mówi Daniel Niepsuj. – Tę technologię sterowa-nia ma 90 procent robotów najno-wszej generacji C5G, sprzedanychw Polsce”.Firma B&R miała również własnestoisko na targach Automaticon. Totam zresztą efektownie „występo-wał” robot Comau. Racer 3, wypo-sażony w chwytak pneumatyczny,częstował gości czekoladkamiwybranymi przez nich za pomocąpanelu dotykowego.

CORAZ WIĘCEJ ROZMÓWBIZNESOWYCHTargi Automaticon to nie tylko po-łączenie zabawy z prezentacją no-wych rozwiązań z wielu dziedzin au-tomatyki przemysłowej. Odwiedzająje przede wszystkim specjaliści po-szukujący nowych rozwiązańtechnicznych i to nimi na stoiskuComau Poland zajmował się MichałOch mański. Był bardzo zajęty, bo –jak stwierdził – w tym roku przyszłoznacznie więcej osób zaintereso-wanych rozmowami biznesowymi.Pytali się o roboty, właśnie takie jakRacer 3, przedstawiciele mniejszychprzedsiębiorstw, dla których ofertaComau jest bardzo bogata.„Udzieliłem im wielu informacji,umawialiśmy się i wymienialiśmywizytówkami. Targi to przedewszystkim miejsce nawiązywaniakontaktów, ale wiele z rozmów byłoobiecujących i sądzę, że prowadząone do późniejszych finalizacji za-mówień” – podsumował udział Comau w Automaticonie MichałOchmański.

Obok: DanielNiepsuj.Poniżej:

robot NJ 4-90

42 FCA Wokół Nas

Nagroda „Produkt roku 2015” dla robota Racer

Racer 3 firmy Comau okazał się bezkonkurencyjnyw kategorii robotów przemysłowych, zdobywającnagrodę „Produkt Roku 2015” w konkursieorganizowanym przez pismo Control Engineering,w której udział brali przedstawiciele uniwersytetówi technicznych szkół wyższych, dziennikarze branżowioraz czytelnicy pisma. Nagrodę odebrał Tobias Daniel– dyrektor sprzedaży i marketingu Robotyki Comau.„Rynek polski jest bardzo ważny dla naszej przyszłości.Dlatego inwestujemy tutaj w rozwój. Racer 3 jest bardzoważnym produktem w naszej strategii. Jest pierwszymrobotem z nowej rodziny małych robotów, z którymibędziemy rozwijać nasze możliwości w coraz nowszychzastosowaniach czy branżach” – powiedział.

44

BŁOGOSŁAWIENI MIŁOSIERNI

Młode serce chrześcijaństwa latembędzie biło w Krakowie. Światowe Dni

Młodzieży zgromadzą 2 mln katolików.Krzysztof Bielski, zdjęcia: Ireneusz Kaźmierczak

Ogólnoświatowe spotkaniemłodego Kościoła odbę-dzie się już po raz 31.

Mottem tegorocznego wydarzeniabędzie fragment Ewangelii św. Ma-teusza „Błogosławieni miłosierni, al-bowiem oni miłosierdzia dostąpią”.Jest ono nieprzypadkowe. To bo-wiem Kraków, za sprawą św. Fau-styny Kowalskiej, jest światowymcentrum kultu Miłosierdzia Bożego.To tu w 2002 r. papież Jan Paweł IIpodczas mszy św. w sanktuariumw Łagiewnikach zawierzył świat Bo-żemu Miłosierdziu.Krakowskie Światowe Dni Młodzieżyrozpoczną się 26 lipca i potrwająpięć dni. W spotkaniu z młodymiuczestniczył będzie papież Franci-szek. Koordynator generalny ŚDM

biskup Damian Muskus podkreśla,że Ojciec Święty poprzez swój udziałpragnie przekazać wszystkim tęwielką prawdę chrześcijaństwa, żeBóg każdego bez wyjątku kochabezwarunkowo, wybacza mu i ob-darza miłosierdziem. „Papież chcerozesłać młodych na cały świat, bystawali się świadkami Bożego Mi-łosierdzia w swoich środowiskach”– podkreśla.Spotkanie w Krakowie to wielkiewydarzenie dla Kościoła i mło-dych. Jego znaczenie podkreśla ks.Andrzej Wołpiuk, który uczestniczyłw ośmiu wcześniejszych spotka-niach, a obecnie pracuje w biurzeorganizacyjnym Dni w Krakowie.„Dla znacznej części uczestnikówjest to szansa na nowy początek.

ŚDM to siła wspólnoty młodych,wierzących ludzi, wśród którychmożna zyskać akceptację, przeży-wać z nimi radosne i smutne chwile.Czasami, gdy wspólnotę trudnoznaleźć w otoczeniu najbliższych,to właśnie Kościół staje się miejs-cem, gdzie można znaleźć siłę, byzmienić życie na lepsze” – uważaks. Wołpiuk.

DUSZPASTERSKA WIZYTAPapież Franciszek w Polsce prze-bywał będzie pięć dni. W tym cza-sie odwiedzi m. in. Częstochowęi Oś wię cim. 27 lipca po południusamolot z Ojcem Świętym wylądujena lotnisku w Balicach. Gościa powitają prezydent RP AndrzejDuda i metropolita krakowski kard.

45

Fiaty 500z graficznymznakiem ŚDM

Stanisław Dziwisz. Następnegodnia papież uklęknie przed wize-runkiem Czarnej Madonny w san-ktuarium w Częstochowie, ducho-wej stolicy Polski. Na Wałach Jas-nogórskich odprawi mszę św., której intencją będzie uczczenie1050. rocznicy chrztu Polski.Wieczorem na krakowskich Bło-niach Franciszek po raz pierwszyspotka się z młodzieżą. Wierni ujrzągo jeszcze także w „papieskimoknie” w siedzibie Kurii przy ulicyFranciszkańskiej.

W trzecim dniu pielgrzymki OjciecŚwięty odda hołd ofiarom niemiec-kiego obozu Auschwitz-Birkenau,który jest symbolem zagłady Żydóworaz martyrologii Polaków, Romówi innych narodów. Uklęknie m.in.w celi śmierci św. MaksymilianaKolbego, którego 75. rocznica mę-czeńskiej śmierci przypada w tymroku. W Birkenau, miejscu będącymsymbolem Holokaustu, Papież po-modli się wspólnie z byłymi więź-niami obozów, bohaterami, którzyratowali Żydów podczas wojny. Ra-

mię w ramię staną chrześcijaniei żydzi. Dzień zwieńczy nabożeństwoDrogi Krzyżowej na krakowskichBłoniach z udziałem młodzieży.W sobotę Ojciec Święty odwiedzisanktuarium Miłosierdzia Bożegow Łagiewnikach, gdzie odprawimszę św. Przyjedzie też do sanktua-rium Jana Pawła II. Ostatnim punk -tem tego dnia będzie wieczorneczuwanie z młodzieżą na CampusMisericordiae w Brzegach koło Wieliczki.Niedziela będzie ostatnim dniemwizyty Ojca Świętego w Polsce. NaCampusie Misericordiae Franciszekbędzie przewodniczył mszy św. ro-zesłania, która zwieńczy ŚwiatoweDni Młodzieży. Wieczorem odleci doWatykanu.

DIECEZJALNE ŚWIĘTARzesze pielgrzymów przyjadą doPolski kilka dni przed rozpoczęciemŚDM. Czas do ich rozpoczęcia spę-dzą w diecezjach, które przybrałynazwy biblijne. Katowicka zostałaokreślona Górą Karmel, a bielsko-żywiecka Górą Błogosławieństw.W województwie śląskim organiza-torzy spodziewają się ok. 40 tys.pielgrzymów z zagranicy. Z myśląo nich 23 lipca na lotnisku Mucho-wiec odprawiona zostanie uroczystamsza św. Podczas święta zapre-zentują się poszczególne wspólnotymiędzynarodowe.Ponad 10 tys. pielgrzymów z róż-nych stron świata przyjmie diecezjabielsko-żywiecka. W Beskidach go-ścili będą m.in. Francuzi, Włosi i Ko-lumbijczycy, a także młodzi katolicyz Indonezji i Tanzanii. Jak wyjaśniakoordynator ŚDM w diecezji ks.Piotr Hoffman, program ich pobytuzostał tak ułożony, by mieli okazjępoznać tradycję i kulturę gór, aletakże modlić się w beskidzkich cen-trach duchowych. Zwiedzą też byłyniemiecki obóz Auschwitz-Birkenau.Młodzi pielgrzymi poświęcą czas napomoc wspólnotom w Kościele biel-

46 FCA Wokół Nas

Kard.S. Dziwisz

i przedstawi -ciele spółkiFCA Poland

podczasświęcenia

pierwszej partiisamochodów

na ŚDM

sko-żywieckim. W Dniu Zaangażo-wania Społecznego, jako wolonta-riusze, będą pomagali m.in. w szpi-talach, domach dziecka, ośrodkachopiekuńczych i hospicjach. Wieczo-rami zaplanowano projekcje filmóworaz koncerty.„Dla Kościoła w Polsce ŚwiatoweDni Młodzieży są ogromnym wysił-kiem organizacyjnym, a to oznaczaożywienie w parafiach, budowanienowych wspólnot i scalanie już ist-niejących. Młodość ma to do siebie,że jest pełna entuzjazmu i energii,a to się udziela wszystkim dookoła.Mam nadzieję, że widok uśmiech-niętej, pogodnej i autentycznie wie-rzącej młodzieży, która na różnesposoby wyraża swoją miłość doJezusa, odmieni nas wszystkich. Tobędzie wielkie święto wiary rados-nej, żywej, wyznawanej z odwagąi nadzieją” – mówi bp Muskus.

MŁODZIEŻOWA FLOTAŚwiatowe Dni Młodzieży to ogromneprzedsięwzięcie o charakterze nietylko duchowym, ale również logis-tycznym. To bezinteresowna pomoci praca tysięcy ludzi dobrej woli.FCA Poland włączył się w przygo-towania, przekazując organizatorom75 samochodów, a koncern jestjedynym motoryzacyjnym partne-rem tego wielkiego, chrześcijań-skiego wydarzenia.Flotę ŚDM stanowiły będą modele500, 500L, 500X, Panda, Freemonti Doblò. „Jak Światowe Dni Mło-dzieży, tak i samochody powinnybyć w większości młodzieżowe” –mówił podczas przekazania samo-chodów dyrektor tyskiej fabryki FCAPoland Antoni Greń, wskazując nanowoczesny model 500 ubarwionysymbolami ŚDM.Pierwszą partię samochodów kon-cern przekazał organizatorom Dnikilka tygodni temu na dziedzińcukrakowskiej Kurii. Kolejne docierająsukcesywnie. Wszystkie wyróżniagraficzny znak ŚDM. „Organiza-

cja tak złożonego wydarzenia jakŚDM wiąże się z niezliczonymi spot-kaniami i wyjazdami. Do tej poryczłonkowie komitetu organizacyj-nego wykorzystywali własne samo-chody. Korzystaliśmy też z aut na-leżących do krakowskiej Kurii. Nie-stety, to wszystko okazało się nie-wystarczające. Samochody poda-rowane przez FCA Poland okazałysię więc prawdziwym wybawieniemi rozwiązaniem problemu. Równieżw czasie ŚDM będziemy potrzebo-wali wielu aut, m.in. dla naszychgości, biskupów, którzy będą głosilikatechezy dla młodych w różnychmiejscach miasta i okolic Krakowa”– wyjaśnia bp Damian Muskus.Jak przypomniał rzecznik prasowyFCA Poland Bogusław Cieślar,współpraca koncernu z Kościołemw Polsce ma długą tradycję.„Współpracowaliśmy, kiedy do Pol-ski przyjeżdżał św. Jan Paweł II orazBenedykt XVI. Nasze samochodywspierały obsługę pielgrzymek. Za-

tem i teraz nasze wsparcie jestczymś naturalnym. Auta są już wi-doczne na ulicach, a kiedy będzieich więcej, jeszcze mocniej wypro-mują wydarzenie. Jesteśmy zasz -czyceni, że możemy się do tegoprzyczynić” – dodaje Cieślar.

CZAS RADOŚCI ŚDM mają ponadnarodowy charak-ter, sprzyjają wymianie kulturo-wej i wzajemnej akceptacji. „Spot-kanie młodzieży i papieża w Polscemoże przynieść owoce w życiu nietylko głównych uczestników tegowydarzenia, ale także nas wszyst-kich – zaangażowanych, udzielają-cych gościny, pomagających w wy-żywieniu, czy transporcie i innychkwestiach organizacyjnych, a nawettych, którzy stoją z boku i tylko ob-serwują, często dość krytycznymokiem. Jedno jest pewne: ŚDM toinwestycja w młodość, której niewolno nam zmarnować” – uważabp Damian Muskus.

Światowe Dni Młodzieży odbędą się po raz 31. Zapoczątkował je Jan Paweł II. Pierwszeodbyły się w 1985 r. w Rzymie. To międzynarodowe spotkanie młodych z całego świata,którzy razem z katechetami, duszpasterzami, biskupami i papieżem gromadzą sięw jednym miejscu, by wyznać wiarę w Jezusa Chrystusa. Polska była już razgospodarzem ŚDM w 1991 r. Odbyły się one w Częstochowie (zdjęcie poniżej). Było to pierwsze takie spotkanie młodych katolików ze Wschodniej i Zachodniej Europypo upadku komunizmu. Wzięło w nim udział ponad 1,5 mln chrześcijan.

PAP

Rodzinny Rajd Rowerowy. Te trzy słowa rozpo-czynające się na literę „R” na dobre wpisałysię w tradycję Bielska-Białej. Od dwudziestu

lat, dwa razy w roku, wiosną i jesienią, odbywa się im-preza jednocząca miłośników dwóch kółek z Bielska-Białej oraz sąsiednich miejscowości. W swojej tradycjita inicjatywa zdążyła nabrać charakteru promującegorodzinne spędzanie wolnego czasu w aktywny sposób.Promocja okazała się skuteczna, bowiem liczba uczest-ników imprezy stale rośnie.

IMPREZA DLA KAŻDEGOPierwszy Rodzinny Rajd Rowerowy pod patronatem Gra-żyny Staniszewskiej wystartował 8 września 1996 r.Sprzed placu Ratuszowego wyruszyło wówczas 550 ro-werzystów, którzy zmagając się z zimnem i ulewnymdeszczem, dotarli na stadion LKS w Wapienicy, a po od-poczynku wyruszyli w drogę powrotną na bielskie Błonie. Niekorzystne warunki pogodowe, towarzyszące uczest-nikom historycznego rajdu, nie zniechęciły jednak ro-werzystów z Podbeskidzia, którzy, z edycji na edycję,

48

ROWERTO JEST ŚWIAT!Rajd rowerowy w Bielsku-Białej

organizowany jest dwa razy do rokunieprzerwanie od 20 lat. 24 kwietnia

odbyła się 40. jego edycja.Jakub Wężyk, zdjęcia: Agencja Limon

FCA Wokół Nas

w coraz większej liczbie pojawiali się na starcie. W ostat-nich latach w każdej edycji uczestniczyło już około 2,5tys. ludzi. W Rodzinnym Rajdzie Rowerowym możebowiem udział wziąć każdy. Nie ma w tym względzieograniczeń wiekowych. Nie trzeba też posiadać wyczy-nowego roweru, ani kondycji sportowca. Ta inicjatywanie polega bowiem na ściganiu się do mety na czas.Jej organizatorom zależy na umożliwieniu uczestnikomspędzenia wolnego czasu w aktywny sposób, cieszącsię pięknem przyrody. Trasy rajdu wytyczane są tak, by wiodły przez różnemiejscowości Podbeskidzia. Półmetek organizowanyjest zazwyczaj na dużej, otwartej przestrzeni tak, byuczestnicy mogli odpocząć i jednocześnie wziąć udziałw różnego rodzaju konkurencjach sprawnościowych.Po dłuższej przerwie następuje powrót do Bielska, gdziena uczestników czeka jeszcze ciepły posiłek, a takżedodatkowe atrakcje i nagrody.

JUBILEUSZOWA EDYCJA40. jubileuszowy Rodzinny Rajd Rowerowy o dystansie31 km, który odbył się 24 kwietnia br., miał bardziejbogaty program. Rowerzystów zgromadzonych przedRatuszem przywitał prezydent Bielska-Białej Jacek Kry-wult, który wręczył Jolancie Koźmin, prezesowi Biel-skiego Towarzystwa Cyklistów, będącego od 2005 rokuorganizatorem imprezy, srebrną paterę upamiętniającąjubileusz 20-lecia Rodzinnych Rajdów Rowerowych.Oboje zachęcali również uczestników do obejrzeniaprzygotowanej na Placu Ratuszowym specjalnej wy-stawy zawierającej materiały dotyczące wszystkich 39dotychczasowych edycji imprezy. O godzinie 9.30 około 1000 rowerzystów wyruszyłoprzy dźwiękach muzyki kapeli góralskiej z Wapienicyw trasę wiodącą do Czechowic-Dziedzic. I podobniejak uczestników pierwszej edycji, nie zniechęciła ichniska temperatura oraz niesprzyjająca aura pogodowa.Po godzinnej przerwie na terenie MOSIR-u peleton ro-werzystów wyruszył w drogę powrotną do bielskiegoZIAD-u. Tam na uczestników czekał ciepły posiłek i gó-

ralska kapela. Na mecie zostały także wręczone nagrodyza konkurencje regulaminowe. „W 40 edycjach Rodzinnego Rajdu Rowerowego łączniewzięło udział ok. 90 tys. rowerzystów – opowiadaJolanta Koźmin, prezes Bielskiego Towarzystwa Cyklis-tów. Przez ten czas pokonaliśmy wspólnie 1140 km,odwiedzając wszystkie miejscowości w okolicach Biel-ska-Białej. Dziś Rodzinny Rajd Rowerowy jest najwięk-szą tego typu imprezą w Polsce.Przy jego organizacji niezmiernie ważna jest dla naswspółpraca ze spółką FCA Poland, która towarzyszynam od początku. Wiele edycji imprezy zostało przeznią wsparte finansowo i rzeczowo. Ponadto FCA Polandangażowało się w organizację rajdu, dostarczając nambusy techniczne marki Fiat.Niebawem zaczynamy przygotowania do kolejnej, 41.edycji Rodzinnego Rajdu Rowerowego, która odbędziesię we wrześniu br., na którą już teraz zapraszamywszystkich mieszkańców Podbeskidzia” – dodaje Jo-lanta Koźmin.

W tym rajdzienie trzebaposiadać

wyczynowegoroweru, ani

kondycjisportowca.

Najważniejszejest

umożliwienieuczestnikom

spędzeniawolnego czasu

w aktywnysposób

50 FCA Wokół Nas

Wynajęcie auta w Stanach Zjednoczonychjest bardzo łatwe. Można wybierać spośród

kabrioletów, SUV-ów, limuzyn, vanów itp.Sprawa komplikuje się jednak w przypadku

Jeepa Wranglera. Chyba że trafi się doMoab, gdzie na głównej ulicy Main Street,

Wranglery aż się proszą, by je wynająć.

51FCA Wokół Nas

SZLAKIEMSHAFER TRAILPiotr Dołżyński, zdjęcia: Marek Popławski

Pla nu jąc wi zy tę w Sta nach Zjed no czo nychi wzię cie udzia łu w do rocz nym świę cie off -ro adu w Mo ab – raj dzie Easter Je ep Sa fa ri,

nie mo głem prze pu ścić oka zji, aby nie za siąść za ste -ra mi au ta, któ re uwiel biam. Mu sia łem prze je chać Je epem choć ma łą część tras, ja ki mi ku si to miej sce– Park Na ro do wy Ca ny on lads. Wie dzia łem bo wiem,że pod czas sa mej im pre zy nie bę dzie mi da na jaz daza kie row ni cą Je epa Wran gle ra. Sa mo chód wy na ją łem przez In ter net. Cie szę się, żezro bi łem to ze spo rym wy prze dze niem, gdyż w tymokre sie, je śli w po rę nie do ko na się re zer wa cji, mo żebyć pro blem z do stęp no ścią aut, bo klien ci chęt ni najaz dę Wran gle rem za wsze się znaj dą. Szu ka łem naj lep szej ofer ty, ale jak się póź niej oka za -ło, wszyst kie wy po ży czal nie ofe ro wa ły tę sa mą ce nęwy naj mu. Wy no si ła ona: 175 $ na dzień za au to2-drzwio we i 195 $ za 4-drzwio we go Wran gle ra. Alewar to się tar go wać! Mnie uda ło się dzię ki te mu wy na -jąć au to 4-drzwio we w ce nie 2-drzwio we go. Po mi mood le gło ści chy ba za dzia łał mój urok oso bi sty, i to na -wet przez In ter net. Sam nie wiem. Tak czy ina czej,zniż kę do sta łem. Ra dość i sa tys fak cja trwa ły do mo men tu zo rien to wa niasię, że jest też frag ment pi sa ny tzw. drob nym drucz -kiem. Ce na wy naj mu nie obej mo wa ła po dat ku ani teżopłat za pod sta wo we, obo wiąz ko we ubez pie cze nie. Aleo tym do wie dzia łem się do pie ro wów czas, gdy z kar ty

ze szła mi in na kwo ta niż ta „pro mo cyj na”, któ rą takbo ha ter sko wy wal czy łem. Re asu mu jąc, wy na jem au tawy niósł mnie 238,36 $ za każ dy dzień ucie chy z pro -wa dze nia obiek tu mo ich wes tchnień – zwłasz cza w tejnie sza blo no wej sce ne rii. Dro go jak dia bli, ale cze go niero bi się z mi ło ści do te go au ta? Na miej scu cze ka łamnie jesz cze jed na nie spo dzian ka – oka za ło się, żeJe epa wy na ją łem na dzień, a nie na do bę – a to jestza sad ni cza róż ni ca. Au to trze ba by ło zwró cić do go dzi -ny 18-tej, nie na ra ża jąc się na do dat ko we opła ty, któ -re za każ dą roz po czę tą go dzi nę spóź nie nia wy no si łypo za pla no we 50 do la rów. Póź niej prze mi ła Pa ni (ta sa -ma, któ ra wcze śniej udzie li ła su per ra ba tu) po in for mo -wa ła mnie jesz cze o kosz tach w ra zie ja kie go kol wiekuszko dze nia ich sa mo cho du. No cóż, po wie dzia ło się„A”, za tem trze ba by ło po wie dzieć „B”, tym bar dziej żedo ko na nej opła ty za wy na jem już nie moż na by ło cof -nąć. Po zo sta ło więc wsia dać i je chać w te ren z na dzie -ją, że umie jęt no ści i za pas szczę ścia wy star czą, abyzwró cić au to o cza sie i bez żad nej ry sy na ma sce. Dziśz per spek ty wy cza su wiem, że by ło war to! Fi nal nieoby ło się bez do dat ko wych kosz tów. Au to zwró ci łemzgod nie z za le ce niem, do go dzi ny 18-tej, czy ste,i w ta kim sa mym sta nie, jakim je otrzy ma łem ra no.A te go, co prze ży łem dzię ki nie mu, nie ku pi się za żad -ne pie nią dze świa ta!!! To by ło coś wspa nia łe go. Cośnie sa mo wi te go, eks cy tu ją ce go i ech…, mógł bym takwzdy chać i wzdy chać… Zre ali zo wa łem swo je za ło że -

52 FCA Wokół Nas

Widok z góryna trasę Shafer

Trail

53

nia i zo ba czy łem jed ną z naj pięk niej szych tras, ja kąjest nie sa mo wi cie fa scy nu ją ca, prze pięk na i po wa la ją -ca na ko la na Sha fer Tra il! Ta jed na z naj bar dziej urze ka ją cych w tym re jo nie trasto oko ło 18 mil jaz dy po żwi ro wej i ka mie ni stej dro -dze, wśród skał po wsta łych z czer wo ne go pia skow ca.Po nad dwie go dzi ny nie za po mnia nych wra żeń i wi do -ków. Czy ta łem wcze śniej du żo o tej tra sie. Go dzi na mioglą da łem w In ter ne cie zdję cia, wi dzia łem na YouTu bechy ba wszyst kie fil my, ale niesą dzi łem, że na ży wo bę dzieona wy glą dać jesz cze pięk -niej, a jed no cze śnie takstrasz nie. Wi do ki ba jecz ne.Tra sa ma low ni cza,

FCA Wokół Nas

Shafer Trail, jednaz najpiękniejszych tras off-roadowych,ma swój początekw miejscowości Moab,w stanie Utah

w spo rej czę ści wy ma ga ją ca sku pie nia i uwa gi. Miej -sca mi wręcz nie bez piecz na. Sha fer Trail ma swój po czą tek w nie wiel kiej miej sco -wo ści Mo ab, w Sta nie Utah, któ ra jest ba zą wy pa do -wą i cen trum tu tej szych wy da rzeń. Mia stecz ko, od da -lo ne o oko ło 240 mil od sto li cy sta nu Salt La ke Ci ty,li czy nie wie le po nad 5.000 miesz kań ców (da nez 2013 ro ku), ale dzię ki swo je mu po ło że niu pre ten du -je do mia na jed ne go z naj czę ściej od wie dza nychmiejsc w Sta nach Zjed no czo nych. Mo ab le ży bo wiempo mię dzy dwo ma Par ka mi Na ro do wy mi: Ar chers Na -tio nal Park i Ca ny on lands Na tio nal Park. Kra jo bra zyza pie ra ją dech w pier si. Nie sa mo wi cie pięk ne te re ny,nie zwy kle przy ja zne tu ry stom, któ rzy przy by wa ją tu tajlicz nie, aby eks plo ro wać je swo imi „te re nów ka mi”.Doznania, ja kie do star cza prze jażdż ka eks tre mal ny mitra sa mi, za chę cają, aby tam wra cać i prze ży wać to nano wo. Uwie rzy cie, że moż na le gal nie i bez żad nychkon se kwen cji praw nych wje chać za drob ną opła tą(10 $ to koszt sied mio dnio wej nie li mi to wa nej jaz dy powszyst kich bez dro żach) w sam śro dek Na ro do we goPar ku i cie szyć się z off -ro do wej przy go dy w nie po -wta rzal nym, cu dow nym kli ma cie.Aby do je chać do miej sca, w któ rym roz po czy na sięSha fer Trail, na le ży z Mo ab udać się na pół noc ny za -chód au to stra dą nr 191. Po prze je cha niu oko ło 4 mil,skrę cić w dro gę lo kal ną 279 bie gną cą wzdłuż rze kiKo lo ra do. Po oko ło 16 mi lach mo że my zje chać z as fal -tu i de lek to wać się już tyl ko jaz dą po wszech obec nymczer wo nym, zmie sza nym z ka mie nia mi i okru cha miskal ny mi żwi rem. Po czą tek jest do syć ła twy. Nie wy -ma ga ja kichś szcze gól nych umie jęt no ści w po ru sza niusię au tem z na pę dem na czte ry ko ła. War to wie dzieć,że tę tra sę moż na po ko nać w za sa dzie każ dym au temz na pę dem 4x4. Nie ma na niej prze szkód, z któ ry miau ta te go ty pu by so bie nie po ra dzi ły. Mi mo to za wszew ta kich miej scach na le ży za cho wać pe wien umiari po za ułań ską fan ta zją wy ka zać się zdro wym roz sąd -kiem. Pew ne roz tar gnie nie uza sad nia ją prze cu dow ne

54 FCA Wokół Nas

Moab leży pomiędzydwoma Parkami

Narodowymi: Archers National Park

i Canyonlands National Park

55FCA Wokół Nas

wi do ki. Roz pa lo ne do czer wo no ści ska ły kli fów De adHor se Po int Sta te Park, ma low ni cze ob raz ki z do rze czarze ki Ko lo ra do i Gó ry La sal. Nie dzi wi więc, że dro gę tęzo ba czyć moż na w nie zli czo nych re kla mach i fil mach,za pew nia bo wiem do sko na łe tło do wy ko rzy sta niaw wie lu aran ża cjach.Nie na le ży jed nak dać się zwieść. Po ła twym po cząt -ku dro ga ro bi się co raz bar dziej stro ma. Pod jazdw gó rę i za czy na się praw dzi wa za ba wa. Prze paść pole wej, tu lą ce się ska ły po pra wej. I zmia na, prze paśćpo pra wej i ska ły po le wej. Sze ro kość tra sy mak sy -mal nie na jed no au to. Nie ma szans, aby wy mi nąć ko -go kol wiek. Na szczę ście nie by ło ta kiej po trze by, bonikt z na prze ciw ka nie je chał. In nych pa sjo na tów off --ro adu spo ty ka łem tyl ko w punk tach wi do ko wych,gdzie by ła moż li wość bez piecz ne go za par ko wa nia au -ta. Miej sca te ofe ro wa ły na praw dę nie zwy kłe pa no ra -my i nie po wta rzal ne ple ne ry. Za pa mię ta łem zwłasz czawi dok na „Go ose Neck”. Ostry (ma ją cy pra wie 180stop ni) za kręt rze ki Ko lo ra do. Te ren w tym miej scujest sto sun ko wo sze ro ki, więc moż na swo bod nie za -par ko wać sa mo chód gdzieś na po bo czu dro gi i wy -

56 FCA Wokół Nas

Powyżej:Dead HorsePoint, widok

z góry nakawałek trasyShafer Trail.

Na sąsiedniejstronie, u góry:

przejazdwyschniętymkorytem rzeki

57

brać się na cie ka wą se sję zdję cio wą. Oczy wi ście ko rzy sta łem z każ dej oka zji na za trzy ma nie się, bez względ nie kon tro lu jąc czas, by przed go dzi ną18-tą zwró cić au to. Mu szę przy znać, ad re na li na by ła na praw dę na wy so -kim po zio mie. Praw dzi wa szko ła jaz dy w te re nie. Za -wrot na pręd kość 5 mil na go dzi nę. I ogrom ne sku pie -nie. Część tej tra sy zo ba czy łem do pie ro na zdję ciachi fil mach z ka me ry, bo bę dąc za kie row ni cą nie by łomo wy o roz glą da niu się wo kół i po dzi wia niu kra jo bra -zów. Trze ba by ło się sku pić na jeź dzie. Mi mo kli ma ty -za cji w au cie, by łem spo co ny z prze ję cia, ze stra chu,z eks cy ta cji i…, gdyż nie do świad czy łem ni gdy ta kie -

go sta nu jak wte dy – gdy ja dąc w dół ser pen ty ną pojed nej stro nie mia łem prze paść, a po dru giej „tu lą ce”się do au ta ska ły. W oczach prze ra że nie, a w gło wieświa do mość i sło wa pa ni z wy po ży czal ni: za każ dema łe uszko dze nie au ta kwo ta wy no si… To trze ba prze żyć na wła snej skó rze. Po nad 2 go dzi nywspa nia łych do znań. Nie za po mnia ne wra że nia. Aż niechcia ło się wjeż dżać na as falt. Nie ste ty, wszyst ko maswój ko niec i ten sen na ja wie mu siał do biec koń ca.Po zo sta ły wspo mnie nia, zdję cia, fil my i wiel ki ape tytna wię cej. Ta tra sa to tyl ko na miast ka te go, cze gomoż na do świad czyć bę dąc w Mo ab. To za le d wie ma -leń ka część po tęż ne go, usia ne go ka nio na mi i wstę ga -mi rzek Par ku Na ro do we go Ca ny on lands.

FCA Wokół Nas

Doznania podczasprzejażdżki tymitrasami zachęcają,aby tam wracaći przeżywaćwszystko na nowo

58 FCA Wokół Nas

NOWOŚCI

Wydawało się, iż w temacie trampek firma Conversepowiedziała już wszystko. Ciągle jednak zaskakują nasnowymi kolekcjami, a każda następna różni się diametralnieod poprzedniej. Wiosenna kolekcja Converse Chuck TaylorAll Star II Knit Collection wyróżnia się materiałem i kolorami.Struktura materiału ma wyraźnie widoczny splot, wyglądemprzypominający klasyczną plecionkę. Producenci tłumaczą,iż najnowsza kolekcja została zaprojektowana z myśląo odbywających się latem festiwalach muzycznych,w związku z tym kolorystyka nawiązuje do barw ziemi –dostępne kolory to: khaki, żółty, szary, granat, czarny,czerwony i biały.

Adidas przygotował na wiosnę nową kolekcję ubrańtreningowych – Adidas Standard 19. Ubrania wpisują się wewspółczesne trendy estetyczne – są utrzymanew szarościach, beżach, czerniach i bieli. Uszyto je z tkaninnajnowszej generacji, pochłaniających pot i zapewniającychdopływ powietrza. Kolekcję skonstruowano tak, aby jejużywanie zapewniało maksymalną swobodę ruchów. W składserii wchodzą spodnie dresowe, szorty, koszulki, bluzy,legginsy i kurtki. W Adidas Standard 19 z pewnością zada sięszyku podczas treningu.

Firma Bielenda postanowiła zadbać o skórę swoichklientek, tworząc serię wzbogaconą algami morskimi.Kosmetyki zawierają wyciągi z alg spirulina, olejz mikroalg oraz kopru morskiego. Algi przyczyniają siędo regeneracji naskórka, a także odżywiająi przywracają właściwą równowagę. Działają takżeprzeciwstarzeniowo i przeciwzmarszczkowo. W składserii wchodzą: oczyszczający płyn micelarny, hydro-serum nawilżające, kremy odżywcze i nawilżające(40+,50+,60+) oraz olejki i balsamy do ciała.

DLA MIŁOŚNIKÓWLEGENDARNYCHTRAMPEK

PIELĘGNACJAZ GŁĘBIN MÓRZI OCEANÓW

MARKA ADIDAS Z NOWĄ KOLEKCJĄ

59FCA Wokół Nas

Yope to całościowo polski koncept, a zasadza się nakompleksowej pielęgnacji delikatnej skóry dłoni. Linia składasię z mydeł do rąk, a także serii wyjątkowych balsamów. Aż 97% składników to substancje naturalne. Skład zostałopracowany w porozumieniu z dermatologamii kosmetologami. Mogą ich używać zarówno dzieci, jak i osobyo wrażliwej skórze. Balsamy nie zawierają parabenów,silikonów oraz olejów mineralnych. Każdy z balsamów madodatkowo ukierunkowane działanie – olejek goździkowy mawłaściwości bakteriobójcze, a ekstrakt z miodu działałagodząco. Mydła mają dwie linie – kosmetyczną i kuchenną.Yope to połączenie dobrej receptury, interesującego zapachui pomysłowego designu.

Pojawił się kolejny model z rewelacyjnej serii butów dobiegania Nike Free – RN Motion Flyknit. Nike Free powstaływ 2004 roku, kiedy to, sugerując się zdaniem trenerów,projektanci stworzyli buty, w których biega się, mającwrażenie gołej stopy, są one jednak bezpieczne i zapewniająodpowiednią ochronę przed kontuzją. Podeszwęwyposażono w serię rowków, które mają za zadanieamortyzować stopę przy kontakcie z podłożem. Od 2004roku badania nad doskonałym butem posunęły się doprzodu. Nowe Free są jeszcze bardziej komfortowe, jeszczelepiej amortyzują i dokładniej dopasowują się do stopy.

Oblicza się, że do ręcznego umycia 15 kompletów naczyńprzeznacza się do 117 litrów wody, tymczasem zmywarkado takiej samej operacji pochłania zaledwie 9 l. FreggiaDWI6159 to zmywarka o niemal najwyższej klasieenergetycznej A++, posiadająca aż 9 programów. Ma nawetprogram do mycia delikatnych części zastawy, np. chińskiejporcelany. Zmywarka została wyposażona w filtr likwidującyaż 99,9% bakterii. Przestronne wnętrze zawiera 3 koszei może swobodnie pomieścić 15 kompletów, co przekładasię na 165 elementów zastawy. Konsument może skorzystaćz tzw. opóźnionego startu – nawet o 19 godzin. Umożliwia tokorzystanie z tańszej taryfy nocnej. System Aquastopuniemożliwia zalanie kuchni w przypadku uszkodzenia wężadoprowadzającego wodę.

NOWA ODSŁONA TECHNOLOGII FLYKNIT

OSZCZĘDNE ZMYWANIE

NATURALNE MYDŁAI BALSAMY DO RĄK

Joanna Lasek

60 FCA Wokół Nas

KSIĄŻKI

MATEMATYKAI SZTUKA RAZEMTen przewrotny tytuł „To nie jest książka do matmy” zawiera

w sobie sugestię, z czym mamy do czynienia. Wbrew

zapewnieniom, to jest książka do matmy, jest jednak tak

skonstruowana, że nauka z niej może być świetną zabawą.

Rysowanie figur, łączenie ze sobą wzorów, robienie kwiatów

z fraktali, projektowanie mandali i mozaik – nauka

matematyki może być fascynująca! Autorka – Anna Weltman

specjalizuje się

w uczeniu dzieciaków

i stara się wypracować

metody, które odbiegają

od szkolnej sztampy.

Świetna pozycja dla

przyszłych naukowców.

To nie jest książka

do matmy

Anna Weltman

Wydawnictwo

Dwie Siostry.

Warszawa 2016.

SPACER PO 42 OGRODACH ŚWIATA„O.G.R.Ó.D.” to kolejna książka – po „D.O.M.K.U.”,

„M.O.D.Z.I.E.”, „D.E.S.I.G.N.I.E.” i S.Z.T.U.C.E.” – z serii

poświęconej sztuce użytkowej. W środku znajdziemy opis

czterdziestu dwóch niezwykłych ogrodów, czasem wręcz

trudno wyobrazić sobie istnienie takich cudów. Mamy więc

kaktusowe łoże, fabrykę pnączy, muzeum drzew czy kwietny

tunel. To pozycja obowiązkowa dla małych estetów

ciekawych świata, a przy okazji rodzice dowiedzą się, że na

świecie istnieją ogrody, „o których nie śniło się filozofom”.

Ewa Kołaczyńska zaprosiła do współpracy młodego zdolnego

rysownika – Adama

Wójcickiego, dzięki

czemu „Ogród” sam

stanowi małe dzieło

sztuki.

O.G.R.Ó.D.

Ewa Kołaczyńska,

Adam Wójcicki

Wydawnictwo

Dwie Siostry.

Warszawa 2016.

HISTORYJKAOBRAZKOWAInteraktywna książeczka przeznaczona dla najmłodszych.

Dzieciaki, oprócz tego, że ćwiczą zwoje mózgowe, rozwiązując

zadania, uczą się podstaw pielęgnacji zwierzęcia. Książka jest

napisana w formie obrazkowej encyklopedii, pełnej humoru

i zwrotów zdarzeń. Bohaterem „Opowiem ci mamo” jest

leniwy kocur Gbur, który nagle zostaje „uszczęśliwiony”

towarzyszką życia w postaci adoptowanej ze schroniska dla

zwierząt Żabki. Okazuje się,

że jego egzystencja,

przebiegająca do tej pory

między miską a kanapą,

zmieni się diametralnie…

Opowiem ci mamo,

co robią koty

Nikola Kucharska

Wydawnictwo

Nasza Księgarnia.

Warszawa 2016.

PRZYGODA Z HISTORIĄ W TLEPopularność powieści detektywistycznej dla dzieci i młodzieży

ma w naszym kraju bardzo długą tradycję (wystarczy

wspomnieć fantastyczną serię poświęconą Panu

Samochodzikowi). Na szczęście współcześni autorzy kultywują

ten nurt, choć z różnym powodzeniem. Autorka – Małgorzata

Piekarska zadbała, aby jej książka wykraczała poza zwykłe

rozwiązywanie zagadek. Wprowadza czytelnika w klimat

i przeszłość Saskiej Kępy, przybliża tematykę Powstania

Warszawskiego, a także przywołuje autentyczną postać –

malarza Wacława

Chodkowskiego, który tworzył

pocztówki przedstawiające

życie stolicy. Bohater – Kuba

– to nastolatek, który dołącza

do harcerskiego zastępu

i wpada na trop rodzinnego

skarbu.

Tropiciele

Małgorzata Karolina Piekarska

Wydawnictwo Nasza

Księgarnia. Warszawa 2016.

61FCA Wokół Nas

DLA MIŁOŚNIKÓWDOBREJ SENSACJISeria książek, której bohaterem jest Jack Reacher, święci

triumfy wśród milionów czytelników. Książki doczekały się

także ekranizacji, a w głównej roli wystąpił sam Tom Cruise.

O Jacku wiadomo niewiele. Pewne jest tylko to, że jest byłym

oficerem żandarmerii, jest odważny, inteligentny, silny

i przebiegły. Tym razem pomaga tajemniczemu Edwardowi

Lane, którego żona i córka zostały porwane. Lane zgadza się

zapłacić okup, jednak przy

pomocy Reachera szykuje

okrutną zemstę. Nic jednak

nie przebiega po myśli

głównego bohatera, okazuje

się, że Lane ma w zanadrzu

wiele mrocznych sekretów…

Bez litości

Lee Child

Wydawnictwo Albatros.

Warszawa 2016.

PRAWDZIWA HISTORIAZAGUBIONYCH ISTOTHistoria uwielbiana przez ludzi na całym świecie. Autor –

James Bowen – to człowiek, który dotknął dna. Wieloletnie

uzależnienie od narkotyków sprawiło, iż zerwał kontakty

z rodziną i znalazł się na ulicy. Aby utrzymać się i finansować

swój nałóg, Bowen grał na ulicy. W momencie kiedy James

zaczął kurację odwykową, na wycieraczce przed swoim

mieszkaniem socjalnym znalazł skulonego rudego kocura,

który odtąd stał się jego wiernym towarzyszem i przyjacielem.

Nie do wiary, ale pojawienie się zwierzaka kompletnie

odmieniło szare życie Bowena. Książka, mimo smutnych

fragmentów, jest szalenie

optymistyczna. Popularność

„Kota Boba” sprawiła, iż

pojawiają się kolejne tomy

przygód tego niezwykłego duetu.

Kot Bob i ja.

Jak kocur i człowiek znaleźli

szczęście na ulicy.

James Bowen

Wydawnictwo Nasza Księgarnia.

Warszawa 2014.

PRYWATNY ŚWIATAUDREY HEPBURNLuca Dotti, syn Audrey Hepburn, pokazuje czytelnikowi inne,

domowe oblicze posągowej aktorki. Na książkę składają się

dziecięce wspomnienia, anegdoty rodzinne, cytaty

z prywatnych listów, rysunki, prywatne zdjęcia i przepisy na

ulubione dania. Okazuje się, iż gwiazda świetnie

odnajdywała się w roli gospodyni domowej, żony i matki.

Uwielbiała organizować przyjęcia i rodzinne kolacje. Lektura

tej książki to jedyna

i niepowtarzalna okazja

wejścia w intymny świat

aktorki, która, nawet

teraz, po latach, jest

jedną z najbardziej

rozpoznawalnych ikon

przemysłu filmowego.

Audrey w domu

Luca Dotti

Wydawnictwo Literackie.

Kraków 2016.

ZDROWA DIETADLA AKTYWNYCHBieganie stało się nowym nałogiem, modnym i pożytecznym.

Każdy biega lub zamierza, a ci, którzy jeszcze nie zaczęli, nie

mają już na co czekać. Szukamy rozmaitych wymówek dla

naszego lenistwa, a to brak odpowiednich butów, a to

nieodpowiednia pogoda. „Przepis na bieganie” pomoże

podjąć tę pozornie trudną decyzję. Poradnik podsunie

dziesiątki sprawdzonych rad dotyczących tego, jak biegać

i pomoże zbilansować dietę. Autorka,

choć wydaje się to niemożliwe, zaczęła

trenować w ramach rehabilitacji po

urazie kręgosłupa. Hasło przewodnie

książki to: Jedz zdrowo i biegaj bez

obaw! „Przepis” zawiera porady

dotyczące sposobu treningu, jadłospisu

przed i po biegu, odpowiada na

pytanie, czy suplementy i odżywki są

niezbędne. Książkę okraszają

fantastyczne i proste przepisy.

Przepis na bieganie

Małgorzata Majewska

Wydawnictwo Znak. Kraków 2016.

Joanna Lasek

62 FCA Wokół Nas

KUCHNIA

ZAPRASZAM DO GRILLOWANIA!Przygotowywanie jedzenia na grillu jest metodą pochodzącą jeszcze z czasów antycznych. To najprostszai jednocześnie najzdrowsza metoda obróbki produktów. Na grillu możemy przygotować praktycznie wszystko,od klasycznych dań mięsnych, po ryby, przystawki, dania na bazie warzyw, owoców, a nawet najwspanialszedesery. Ale wspólne grillowanie to przede wszystkim okazja, aby pobyć razem z rodziną, przyjaciółmi,sąsiadami na otwartej przestrzeni, na świeżym powietrzu. Po długiej zimie postarajmy się jak najwięcejprzebywać na łonie natury. Życzę tego Państwu w nadchodzącym okresie letnim. Osobiście uwielbiamgrillować, dlatego w tym numerze zaprezentuję kilka przepisów na sosy do dań, na grillowane koszyczkinaleśnikowe, na szaszłyki z krewetek i nie tylko. Ciąg dalszy nastąpi w następnym numerze. A więc do dzieła!

SAKIEWKI NALEŚNIKOWEZ WARZYWAMI GRILLOWANYMI

I RICOTTĄ 500 ml mleka, 2 jajka, mąka,

2 cukinie, 1 papryka, 1 bakłażan, 3 marchewki,300 g ricotty, 100 g parmigiano, 1 jajko,

słodka papryka, sól. Przygotowujemy naleśniki. Czyścimy warzywa i kroimy

w plastry, następnie grillujemy. Warzywa następnie kroimyw paski, mieszamy z ricottą, parmigiano i jajkiem

i doprawiamy do smaku. Na każdy naleśnik nakładamy farszi zamykamy w formie sakiewki. Następnie grillujemy

i podajemy z sosem paprykowym. Pyszne!

SZASZŁYKI Z SEREM SCAMORZA, KIEŁBASĄ,CZERWONĄ CEBULĄ I BOCZKIEM300 g sera scamorza, 200 g swojskiej kiełbasy, 2 czerwone cebule, 100 g boczku. Podane składniki kroimy na kawałki. I formujemy szaszłyki używając produktów naprzemiennie. Grillujemy. Podajemy z sosem paprykowym.

63FCA Wokół Nas

SOS GREJPFRUTOWO-POMARAŃCZOWY (idealny do dań z krewetek)2 grejpfruty, 2 pomarańcze, 1 łyżka brązowego cukru,50 g świeżego imbiru, sól, pieprz do smaku. Wyciskamy sok z owoców, na tarce ścieramy imbir. Sok gotujemy na małym ogniu ok. 5 minut razem z imbirem.Doprawiamy do smaku.

SOS MIĘTOWY (do dań z jagnięciny i serów)50 g liści świeżej mięty, 2 łyżki białego octu winnego,200 ml gorącej wody, 1 łyżka cukru, sól, pieprz do smaku. Do miski wkładamy posiekaną miętę, szczyptę soli i cukieri zalewamy wrzątkiem. Kiedy cukier i sól się rozpuszczą,dodajemy ocet. Zostawiamy na całą noc, doprawiając soląi pieprzem. Potem miksujemy.

SOS PAPRYKOWY (do mięs i serów)2 czerwone papryki, 1 ostre peperoncino,2 cebule, 3 ząbki czosnku, zielona pietruszka,oliwa z oliwek, sól, pieprz, cukier, ocet winny. Warzywa czyścimy i kroimy na kawałki. Cebulę i czosnekpodsmażamy na oliwie, dodajemy paprykę i peperoncinoi dusimy ok. 30 minut. Następnie dokładamy zielonąpietruszkę, kilka kropel octu, doprawiamy solą, pieprzemi cukrem. Po wystudzeniu miksujemy na gładką masę.Schładzamy przed podaniem.

ZIELONE MASŁO (idealne do dań z ryb)kostka masła o temperaturze pokojowej, 4 anchois, 2 ząbki czosnku, sok z cytryny, świeże zioła: tymianek, majeranek,zielona pietruszka, sól, pieprz. Miksujemy anchois z odrobiną oliwy,cytryną i czosnkiem. Mieszamy wszystkoz masłem i posiekanymi ziołami.Formujemy wałek i owijamy w folięspożywczą. Wkładamy do lodówki. Jak podajemy? Kroimy cienkieplasterki i kładziemy naupieczone ryby.

SZASZŁYKI Z KREWETEK I AWOCADO

10 krewetek, 2 awocado, sałata, sól, pieprz, oliwa z oliwek.

Czyścimy krewetki, obieramy awocado i kroimy na kawałki.Nadziewamy na patyczki od szaszłyków naprzemiennie.

Polewamy oliwą z oliwek i grillujemy. Podajemy z sosemgrejpfrutowo-pomarańczowym.

SZASZŁYKI Z WĄTRÓBKI,Z CEBULĄ I GRUSZKĄ 4 plastry wątróbki, najlepiej wołowej, 2 cebule, 3 gruszki, 250 ml wody, świeża rucola, oliwa z oliwek,rozmaryn, majeranek, ocet balsamiczny, sól, pieprz.Wątróbkę zalewamy aromatyzowaną oliwą na przynajmniej1 godzinę. Kroimy cebulę na plastry i grillujemy. Obieramygruszki i również kroimy na plastry, następnie obgotowujemy jew wodzie z cukrem przez 2 minuty. Przygotowujemy szaszłykinabijając naprzemiennie wątróbkę, cebulę i gruszkę. Skrapiamyoliwą i grillujemy. Podajemy z rucolą i octem balsamicznym.Przyprawiamy solą i pieprzem do smaku.

SMAKOWE OLIWY (idealne do marynowania produktów przeznaczonych dogrillowania, ale i do skropienia dania przed podaniem).Przygotowujemy małe buteleczki i do każdej wkładamy:rozmaryn z czosnkiem, peperoncino i czosnek, jałowieci oczywiście mnóstwo świeżych ziół. Naturalnie taka oliwamusi poleżakować przynajmniej 48 godzin.

Agnieszka Kudłacik, zdjęcia: Dino Trentin

64 FCA Wokół Nas

WYMIARY (cm)355/163/149

BAGAŻNIK185 LITRÓW500/500C

RABAT 15%* PLN poj. KM km/h l/100km miejsca500 1.2 8V POP 39 950 1242 69 160 5,1 4500 1.2 8V LOUNGE 44 285 1242 69 160 5,1 4500 0.9 TWINAIR 8V LOUNGE 49 385 875 85 173 4,1 4500 0.9 TWINAIR 8V LOUNGE 51 085 875 105 173 3,4 4500C 1.2 8V LOUNGE 55 335 1242 69 160 5,1 4500C 0.9 8V TWINAIR LOUNGE 62 135 135 105 188 4,2 4

WYMIARY (cm)415/178/167

BAGAŻNIK400 LITRÓW500L

RABAT 12% PLN poj. KM km/h l/100km miejsca1.4 16V POP 46 992 1368 95 178 5,0 51.4 16V T-JET POP 52 272 1368 120 189 5,4 51.4 16V POP STAR 50 952 1368 95 178 6,2 50.9 8V TWINAIR POP STAR 53 592 875 105 180 4,8 51.4 16V T-JET POP STAR 56 232 1368 120 189 6,9 51.6 MULTIJET II 16V POP STAR 64 152 1598 120 189 4,0 51.4 16V LOUNGE 57 112 1368 95 178 6,2 50.9 8V TWINAIR LOUNGE 59 752 875 105 180 4,8 51.4 16V T-JET LOUNGE 62 392 1368 120 189 6,9 51.6 MULTIJET II 16V LOUNGE 70 312 1598 120 189 4,0 5

WYMIARY (cm)427/180/167

BAGAŻNIK400 LITRÓW500L Trekking

RABAT 12% PLN poj. KM km/h l/100km miejsca1.4 16V TREKKING LITE 54 472 1368 95 165 5,0 51.4 16V TREKKING 57 992 1368 95 165 6,4 50.9 8V TWINAIR TREKKING 60 632 875 105 173 5,1 51.4 16V T-JET TREKKING 63 272 1368 120 183 7,0 51.6 MJET II 16V TREKKING 71 192 1598 120 183 4,0 5

WYMIARY (cm)424/179/160

BAGAŻNIK350 LITRÓW500X

RABAT 12% PLN poj. KM km/h l/100km miejsca1.6 E-TORQ 16V 4X2 POP STAR 57 640 1598 110 180 6,4 51.4 MAIR II 16V 4X2 POP STAR 65 560 1368 140 180 6,0 51.4 MAIR II 16V 4X2 DDCT POP STAR 70 840 1368 140 190 4,9 51.3 MJET II 16V 4X2 POP STAR 64 680 1348 95 172 3,8 51.6 MJET II 16V 4X2 POP STAR 68 200 1598 120 186 4,1 51.6 E-TORQ 16V 4X2 LOUNGE 66 440 1598 110 180 6,4 51.4 MULTIAIR II 16V 4X2 LOUNGE 74 360 1368 140 180 6,0 51.4 MAIR II 16V 4X2 DDCT LOUNGE 79 640 1368 140 190 4,9 51.3 MULTIJET II 16V 4X2 LOUNGE 73 480 1348 95 172 3,8 51.6 MULTIJET II 16V 4X2 LOUNGE 77 000 1598 120 186 4,1 51.4 MULTIAIR II 16V 4X2 CROSS 69 080 1368 140 180 6,0 51.4 MAIR II 16V 4X2 DDCT CROSS 74 360 1368 140 190 4,9 51.4 MAIR II 16V 4X4 AT9 CROSS 82 280 1368 170 200 5,7 51.6 MJET II 16V 4X2 CROSS 71 720 1598 120 186 4,1 52.0 MJET II 16V 4X4 CROSS 77 880 1956 140 190 5,5 52.0 MJET II 16V 4X4 AT9 CROSS 86 680 1956 140 190 5,5 51.4 MAIR II 16V 4X2 DDCT CROSS PLUS 83 160 1368 140 190 4,9 51.4 MAIR II 16V 4X4 AT9 CROSS PLUS 91 080 1368 170 200 5,7 52.0 MJET II 16V 4X4 CROSS PLUS 86 680 1956 140 190 5,5 52.0 MJET II 16V 4X4 AT9 CROSS PLUS 95 480 1956 140 190 5,5 5

WYMIARY (cm)365/164/156

BAGAŻNIK225 LITRÓWNowa Panda

RABAT 15%* PLN poj. KM km/h l/100km miejsca1.2 8V EASY 33 320 1242 69 164 5,2 4/51.3 MJET 16V EASY 44 370 1248 75 168 3,9 4/51.2 8V LOUNGE 37 570 1242 69 164 5,2 4/50.9 8V TWINAIR LOUNGE 44 370 875 85 177 4,2 4/50.9 8V TWINAIR 4X4 54 570 875 85 167 4,9 4/51.3 MJET 16V DPF 4X4 58 820 1248 95 167 4,4 4/50.9 TWINAIR 90KM CROSS 4X4 62 220 875 90 167 4,9 4/51.3 MJET 16V DPF CROSS 4X4 66 470 1248 95 168 4,4 4/5

* rabat 10% – przy wyborze darmowego pakietu ubezpieczeniowego (w przypadku 500X – rabat 7%)

DPF – filtr cząstek stałych (dla silników diesla), S&S – system Start&StopZużycie paliwa podano w cyklu mieszanym. Wymiary podano w kolejności: długość, szerokość, wysokość.

CENNIK RABATOWY DLA PRACOWNIKÓW GRUPY FCA

Oferta dotyczy samochodów z roku produkcji 2016

65FCA Wokół Nas

WYMIARY (cm)453/179/149

BAGAŻNIK520 LITRÓWTipo Sedan

WYMIARY (cm)440/183/184

BAGAŻNIK750 LITRÓWNowy Doblò

WYMIARY (cm)403/169/149

BAGAŻNIK275 LITRÓWPunto

RABAT 15%* PLN poj. KM km/h l/100km miejsca1.2 8V EASY 5D 36 295 1242 69 156 5,4 51.4 EASY 5D 37 995 1368 77 165 5,7 5

RABAT 15%* PLN poj. KM km/h l/100km miejsca1.4 8V ACTIVE 42 160 1368 77 155 6,9 51.4 8V DYNAMIC 47 260 1368 77 155 6,9 51.3 MULTIJET 16V DYNAMIC 58 310 1248 75 155 4,5 5

WYMIARY (cm)396/172/174

BAGAŻNIK330 LITRÓWQubo

RABAT 15%* PLN poj. KM km/h l/100km miejsca1.4 16V POP 53 125 1368 95 161 7,2 51.4 16V EASY 56 865 1368 95 161 7,2 51.4 T-JET 16V EASY 61 965 1368 120 172 7,4 51.6 MULTIJET 16V EASY 71 230 1598 95 161 7,4 51.6 MULTIJET 16V EASY 72 080 1598 120 172 7,2 51.4 T-JET 16V LOUNGE 66 215 1368 120 172 7,4 51.6 MULTIJET 16V LOUNGE 76 415 1598 120 160 5,2 51.6 MULTIJET 16V TREKKING 78 030 1598 95 172 5,2 51.6 MULTIJET 16V TREKKING 78 880 1598 120 160 5,2 5

* rabat 10% – przy wyborze darmowego pakietu ubezpieczeniowegoDPF – filtr cząstek stałych (dla silników diesla), S&S – system Start&StopZużycie paliwa podano w cyklu mieszanym. Wymiary podano w kolejności: długość, szerokość, wysokość.

RABAT 15%* PLN poj. KM km/h l/100km miejsca1.2 8V START&STOP GOLD 43 945 1242 69 163 5,1 50.9 START&STOP GOLD MTA 51 595 875 85 176 4,2 51.2 8V START&STOP PLATINUM 49 640 1242 69 163 5,1 50.9 START&STOP MTA PLATINUM 57 316 875 85 176 4,2 5

WYMIARY (cm)384/167/151

BAGAŻNIK248 LITRÓWYpsilon

Ceny z rabatem dla pracowników Grupy FCA i CNH Industrial zawierają VAT i są aktualne w momencie zamknięcia numeru. Firma zastrzega sobie

możliwość dokonania w każdej chwili zmiany cen i wyposażenia. Poniższe ceny dotyczą modeli w wykonaniu standardowym i są cenami

maksymalnymi w sieci sprzedaży. Przy zakupie samochodów z dodatkowym wyposażeniem obowiązują dopłaty wg cennika opcji.

Pracownicy spółek Grupy FCA i CNH Industrial mogą alternatywnie skorzystać z opcji z darmowym pakietem ubezpieczeniowym.

Kompletny wykaz wyposażenia i dostępnych opcji można otrzymać w salonach sprzedaży. Oferta nie łączy się z innymi promocjami.

Oferta jest dostępna w Centrum Sprzedaży FCA Poland, ul. Katowicka 24, Bielsko-Biała. Centrum Sprzedaży FCA Poland • tel. 033 813 44 40

RABAT 8/10/15% PLN poj. KM km/h l/100km miejsca1.4 16V TIPO 41 400 1368 95 185 5,7 51.6 E-TORQ 16V AT6 POP 47 840 1598 110 192 6,3 51.3 MULTIJET 16V TIPO 50 600 1248 95 180 4,1 51.6 MULTIJET 16V TIPO 56 120 1598 120 199 4,2 51.4 16V POP 44 100 1368 95 185 5,7 51.6 E-TORQ 16V AT6 POP 50 400 1598 110 192 6,3 51.3 MULTIJET 16V POP 53 100 1248 95 180 4,1 51.6 MULTIJET 16V POP 58 500 1598 120 199 4,2 51.4 16V EASY 45 050 1368 95 185 5,7 51.6 E-TORQ 16V AT6 EASY 51 100 1598 110 192 6,3 51.3 MULTIJET 16V EASY 53 550 1248 95 180 4,1 51.6 MULTIJET 16V EASY 58 650 1598 120 199 4,2 51.4 16V LOUNGE 49 300 1368 95 185 5,7 51.6 E-TORQ 16V AT6 LOUNGE 55 250 1598 110 192 6,3 51.3 MULTIJET 16V LOUNGE 57 800 1248 95 180 4,1 51.6 MULTIJET 16V LOUNGE 62 900 1598 120 199 4,2 5

66 FCA Wokół Nas

Ceny z rabatem dla pracowników Grupy FCA i CNH Industrial zawierają VAT i są aktualne w momencie zamknięcia numeru. Firma zastrzega sobie

możliwość dokonania w każdej chwili zmiany cen i wyposażenia. Poniższe ceny dotyczą modeli w wykonaniu standardowym i są cenami

maksymalnymi w sieci sprzedaży. Przy zakupie samochodów z dodatkowym wyposażeniem obowiązują dopłaty wg cennika opcji.

Pracownicy spółek Grupy FCA i CNH Industrial mogą alternatywnie skorzystać z opcji z darmowym pakietem ubezpieczeniowym.

Kompletny wykaz wyposażenia i dostępnych opcji można otrzymać w salonach sprzedaży. Oferta nie łączy się z innymi promocjami.

Oferta jest dostępna w Centrum Sprzedaży FCA Poland, ul. Katowicka 24, Bielsko-Biała. Centrum Sprzedaży FCA Poland • tel. 033 813 44 40

* rabat 10% – przy wyborze darmowego pakietu ubezpieczeniowego S&S –system Start&Stop, TCT – automatyczna skrzynia biegów Alfa TCT

Zużycie paliwa podano w cyklu mieszanym. Wymiary podano w kolejności: długość, szerokość, wysokość.

WYMIARY (cm)462/185/166

BAGAŻNIK412 LITRÓWCherokee MY2016

RABAT 12%* PLN poj. KM km/h l/100km miejscaLongitude 2.0 MJD M6 FWD 127 952 1956 140 187 5,3 5Limited 2.0 MJD M6 AWD 157 432 1956 140 189 5,6 5Limited 2.2 MJD A9 AWD 177 848 2184 200 204 5,7 5Limited 2.2 MJD A9 AWD 184 008 2184 200 204 6,1 5Limited 75th Anniv. 2.2 MJD A9 AWD 188 496 2184 200 204 5,7 5Limited 75th Anniv. 2.2 MJD A9 AWD 194 656 2184 200 204 6,1 5Limited V6 3.2L Pentastar A9 AWD 177 848 3239 272 192 10 5Trailhawk V6 3.2L Pentastar A9 AWD 172 568 3239 272 192 10 5

RABAT 15%* PLN poj. KM km/h l/100km miejsca1.4 8V PROGRESSION 47 770 1368 78 165 5,6 4/50.9 TWINAIR PROGRESSION 53 720 875 105 184 4,2 4/51.3 MJET 16V PROGRESSION 57 970 1368 85 174 3,5 4/51.4 8V JUNIOR 52 020 1368 78 165 5,6 4/51.4 8V DISTINCTIVE 54 570 1368 78 165 5,6 4/50.9 TWINAIR DISTINCTIVE 60 520 875 105 184 4,2 4/51.4 TB MAIR 16V DISTINCTIVE TCT 69 020 1368 140 209 5,4 4/51.3 MJET 16V DISTINCTIVE 64 770 1368 85 174 3,5 4/51.4 TB MAIR 16V Q VERDE TCT 77 520 1368 170 219 5,4 4/5

WYMIARY (cm)406/172/145

BAGAŻNIK270 LITRÓWMiTo WYMIARY (cm)

435/180/147BAGAŻNIK350 LITRÓWGiulietta

RABAT 15%* PLN poj. KM km/h l/100km miejsca1.4 TB 16V 64 430 1368 120 195 6,2 51.4 TB MULTIAIR 16V 67 065 1368 150 210 5,5 51.4 TB MULTIAIR 16V TCT 76 585 1368 170 218 4,9 51.6 JTDM 16V 120 KM 74 630 1598 120 195 3,9 51.6 JTDM 16V TCT 81 430 1598 120 195 3,9 52.0 JTDM 16V 78 285 1956 150 210 4,2 51.4 TB 16V 70 805 1368 120 195 6,2 51.4 TB MULTIAIR 16V 73 440 1368 150 210 5,5 51.4 TB MULTIAIR 16V TCT 82 960 1368 170 218 4,9 51.6 JTDM 16V 81 005 1598 120 195 3,9 51.6 JTDM 16V TCT 87 805 1598 120 195 3,9 52.0 JTDM 16V 84 660 1956 150 210 4,2 52.0 JTDM 16V TCT 94 010 1956 175 219 4,3 51750 TBI 16V TCT 104 550 1742 240 244 6,8 5

* rabat 10% – przy wyborze darmowego pakietu ubezpieczeniowego(w przypadku Renegade – rabat 7%)

Zużycie paliwa podano w cyklu mieszanym.

WYMIARY (cm)426/180/166

BAGAŻNIK351 LITRÓWRenegade MY2016

RABAT 12%* PLN poj. KM km/h l/100km miejsca1.4 TMAIR LONGITUDE M6 FWD S&S 73 832 1368 140 181 6 51.4 TMAIR LONGITUDE A6 DDCT FWD S&S 80 784 1598 120 178 4,6 51.6 MJET LONGITUDE M6 FWD S&S 80 608 1598 120 178 4,6 52.0 MJET LONGITUDE M6 4WD S&S 87 648 1956 140 182 5,7 51.4 TMAIR LIMITED M6 FWD S&S 79 904 1368 140 181 6 51.4 TMAIR LIMITED A6 DDCT FWD S&S 86 768 1368 140 181 6 51.4 TMAIR LIMITED AT9 4WD S&S 99 528 1368 170 196 6,9 51.6 MJET LIMITED M6 FWD S&S EU6 86 680 1598 120 178 4,6 52.0 MJET LIMITED M6 4WD S&S 97 416 1956 140 182 5,1 52.0 MJET LIMITED AT9 4WD LOW S&S 106 744 1956 140 182 5,7 52.0 MJET TRAILHAWK AT9 4WD LOW S&S 112 464 1956 170 196 5,8 5

CENNIK RABATOWY DLA PRACOWNIKÓW GRUPY FCA

Oferta dotyczy samochodów z roku produkcji 2016

al. Wyścigowa 6 (Catalina Bldg., VII piętro)02-681 Warszawa, tel. (22) 6074350Prezes Zarządu: Alfredo Altavilla

ul. Grażyńskiego 141, 43-300 Bielsko-BiałaTel. (33) 8132100, Fax (33) 8132036 Prezes Zarządu: Alfredo Leggero

ul. Ciężarowa 49, 43-430 SkoczówTel. (33) 8538200, Fax (33) 8532964Wiceprezes Zarządu: Marek Kanafek

ul. Gen. M. Zaruskiego 11, 41-200 SosnowiecTel. (32) 2960111, Fax (32) 2960333Prezes Zarządu: Adriano Fontana

ul. Grażyńskiego 141, 43-300 Bielsko-BiałaTel. (33) 8132199, Fax (33) 8132955Prezes Zarządu: Adriano Fontana

Plac pod Lipami 5, 40-476 KatowiceTel. (32) 6036107, Fax (32) 6036108

ul. Gen. M. Zaruskiego 11, 41-200 SosnowiecTel. (32) 3681200, Fax (32) 2930839Prezes Zarządu: Adriano Fontana

ul. Jedności 44, 41-200 SosnowiecTel. (32) 3681200, Fax (32) 2930839Prezes Zarządu: Adriano Fontana

ul. Turyńska 100, 43-100 TychyTel. (32) 2179404, Fax (32) 2179440Dyrektor, Wiceprezes: Roberto Rossi

ul. Węglowa 72, 43-346 Bielsko-BiałaTel. (33) 8132182, Fax (33) 8134108Wiceprezes Zarządu: Luc Nauwynck

ul. Grażyńskiego 141, 43-300 Bielsko-BiałaTel. (33) 8132549, Fax (33) 8126988Członek Zarządu: Roberto Barge

ul. Konwojowa 51, 43-346 Bielsko-BiałaTel. (33) 8135323, Fax (33) 8134113Wiceprezes Zarządu: Luc Nauwynck

ul. Grażyńskiego 141, 43-300 Bielsko-BiałaTel. (33) 8132485, Fax: (33) 813 5333Prezes Zarządu: Filippo Ricciarelli

ul. Grażyńskiego 141, 43-300 Bielsko-BiałaTel. (33) 8132452, Fax (33) 8132451Dyrektor Generalny: Davide Guerra

reprezentacja i koordynacja działalności Grupy Fiat w Polsce

produkcja samochodów osobowych

produkcja odlewów żeliwnych dla przemysłu samochodowego

produkcja części samochodowych – oświetlenie i układy wydechowe

produkcja części samochodowych – zawieszenia

handel częściami zamiennymi

produkcja komponentów samochodowych z tworzyw sztucznych– deska rozdzielcza, zderzaki

produkcja komponentów samochodowych z tworzyw sztucznych– systemy zasilania paliwem, zbiorniki

produkcja i obsługa urządzeń dla przemysłu samochodowego

administracja księgowa, personalna i płace

zakupy ma te ria łów pośrednich i bezpo śred nich do produkcji samochodów

usługi celne

ochrona osób, mienia i ochrona przeciwpożarowa oraz transport

produkcja silników do samochodów

ul. Grażyńskiego 141, 43-300 Bielsko-BiałaTel. (33) 8132272Prezes Zarządu: Jan Maślorz zarządzanie i utrzymanie nieruchomości

ul. Otolińska 25, 09-407 PłockTel. (24) 2679600, Fax (24) 2679605Dyrektor Zakładu: Werner Ballieu

Al. Wyścigowa 6, 02-681 WarszawaTel. (22) 5784300, Fax (22) 5784318Dyrektor Generalny: Massimiliano Perri

produkcja maszyn rolniczych

import i sprzedaż samochodów dostawczych i ciężarowych

stan na 15 maja 2016 r.

Spółki joint venture

Spółki koncernu CNH Industrial

Spółki Grupy Fiat Chrysler Automobiles

al. Wyścigowa 6, 02-681 WarszawaTel. (22) 6074990, Fax (22) 6074879Prezes Zarządu: Grażyna Portas usługi bankowe

al. Wyścigowa 6, 02-681 WarszawaTel. (22) 6074800, Fax (22) 6074982Prezes Zarządu: Lucyna Bogusz

leasing samochodów, usługi finansowei leasingowe

1. Fiat Chrysler Polska Sp. z o.o.

2. FCA Poland S.A.

3. Teksid Iron Poland Sp. z o.o.

4. Magneti Marelli Poland Sp. z o.o. 5. Magneti Marelli Suspension Systems Bielsko Sp. z o.o.

6. Magneti Marelli Aftermarket Sp. z o.o.

7. Plastic Components and Modules Poland S.A. 8. Plastic Components Fuel Systems Poland Sp. z o.o.

9. Comau Poland Sp. z o.o.

10. FCA Services Polska Sp. z o.o.

11. FCA Group Purchasing Poland Sp. z o.o.

12. Sadi Polska – Agencja Celna Sp. z o.o.

13. Sirio Polska Sp. z o.o.

14. FCA Powertrain Poland Sp. z o.o.

15. Gestin Polska Sp. z o.o.

1. FCA-Group Bank Polska S.A.

2. FCA Leasing Polska Sp. z o.o.

1. CNH Industrial Polska Sp. z o.o.

2. Iveco Poland Sp. z o.o.

KIERUJ SIĘ INSTYNKTEM

NOWY SILNIK 1.6 MULTIJET 120 KM* Z AUTOMATYCZNĄ SKRZYNIĄ BIEGÓW ALFA TCTDLA MOCNYCH WRAŻEŃ Z JAZDY.*Średnie zużycie paliwa 8,2 l/km. Emisja CO2 maks. 157 g/km.

NOWA ALFA ROMEO GIULIETTA.  MOC, EMOCJE, PASJA.

animals_Wokol Nas 197x270.indd 1 10.05.2016 13:42