Inwentaryzacja infrastruktury turystycznej Rogalińskiego Parku Krajobrazowego
NOwE TEChNOlOgiE W BraNŻy TURYstYczNeJ - ecorys.pl · NOwE TEChNOlOgiE W BraNŻy TURYstYczNeJ...
Transcript of NOwE TEChNOlOgiE W BraNŻy TURYstYczNeJ - ecorys.pl · NOwE TEChNOlOgiE W BraNŻy TURYstYczNeJ...
OpraCOwałA: Dr JOaNNa KalECiŃska
AkaDeMia WyChOwaNia fizyCzNegO w WarszawiE, WyDział Turystyki i RekreaCji
NOwE TEChNOlOgiE
W BraNŻy
TURYstYczNeJ
WARsZAWA 2013
reDakCja NaukOwA: DziekaN WyDziału Turystyki i RekreaCji prOF. Nzw. Dr haB. iNŻ. MariaN KOwalewski
1NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
ABstraKtUczestnictwo w turystyce pozwala realizować różnorodne potrzeby współczesnego
człowieka. Wśród tych najistotniejszych warto wymienić te związane z potrzebą
wypoczynku, regeneracji sił psychofi zycznych, kontaktu z naturą, poznania i przeżycia
przygody oraz kontaktów towarzyskich i integracji.
Czy rozwijające się bardzo prężnie technologie informacyjne nie stanowią zagrożenia
dla rozwoju turystyki? Czy nie będą one zamiennikiem dla aktywnych, pozwalających
na bezpośrednie obcowanie z rzeczywistym światem form?
Zadaniem niniejszej publikacji jest wykazanie, że nowoczesne rozwiązania techniczne
mogą wspierać rozwój turystyki i uatrakcyjniać podejmowane przez jej uczestników formy.
Jednocześnie tworzą atrakcyjny rynek pracy dla usługodawców oferujących usługi
turystyczne.
Wydaje się, że bez stosowania omawianych technologii uczestnictwo w turystyce nie jest
możliwe. Informatyzacja i wprowadzenie nowoczesnych technologii są niewątpliwie
głównymi trendami we współczesnej turystyce, zyskującymi coraz większe rzesze
zwolenników zarówno wśród organizatorów turystyki jak i ich uczestników.
Na potrzeby niniejszego opracowania mimo szerokiego spektrum zagadnień skupiono się
przede wszystkim na technologiach informacyjnych odnoszących się do inteligentnych
kanałów komunikacyjnych oraz na wzrastającym znaczeniu turystyki tematycznej.
3NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
WstępWspółczesny świat, w tym i nasz Kraj boryka się z różnymi problemami, które generują nega-
tywne zjawiska o charakterze społecznym. Jednym z tego rodzaju zjawisk jest bezrobocie,
rozumiane jako sytuacja rynku pracy, w której część ludzi zdolnych do pracy i deklarujących chęć
jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia z różnych powodów.
Bezrobocie w Polsce według danych Głównego Urzędu Statystycznego w czerwcu 2013 r. osią-
gnęło poziom 13,2%. Wskaźnik ten jest niekorzystny zarówno w wymiarze gospodarczym jak i spo-
łecznym. Jednocześnie pracodawcy sygnalizują potrzeby związane z zatrudnieniem nowych pra-
cowników – tylko ich nie znajdują na rynku pracy. 1
Jakie są tego przyczyny?
Z jednej strony mamy do czynienia z niedopasowaniem popytu i podaży na określone rodzaje pracy.
Z drugiej, brak kompetencji i doświadczenia zawodowego wśród absolwentów oraz potencjalnych
pracowników. Dla pracodawcy adaptacja nowozatrudnionego do stanowiska pracy zwykle jest in-
westycją, której np. w warunkach wysokiego bezrobocia nie ma sensu podejmować. Korzystniej
jest zatrudnić pracownika doświadczonego – tylko faktem jest, to że tego rodzaju pracowników
w zasobach brakuje.
Jedną z głównych przyczyn tego stanu jest fakt, że zasoby rynku pracy nie nadążają z absorpcją
wiedzy, umiejętności i kompetencji, których wymagają wprowadzane nowe technologie w procesie
wytwarzania produktów materialnych i usług.
Nowe technologie defi niuje się jako wiedzę technologiczną w postaci wartości niematerialnych
i prawnych, w szczególności wyniki badań i prac rozwojowych, które umożliwiają wytwarzanie no-
wych lub udoskonalonych wyrobów lub usług i które nie są stosowana na świecie przez okres dłuższy
niż ostatnich pięć lat. 2
Usługi turystyczne, które formalnie nie tworzą branży, ale organizują, w procesie ich wytwarzania
trudno policzalną liczbę podmiotów gospodarczych. Wystarczy wymienić: organizatorów turystyki,
hotele, pensjonaty, gospodarstwa agroturystyczne, restauracje, dysponentów walorów antropoge-
nicznych i przyrodniczych przewoźników i wiele innych 3.
1 Informacja GUS, Miesięczna informacja o bezrobociu rejestrowanym w Polsce w czerwcu 2013 roku, http://
www.stat.gov.pl/gus/5840_1446_PLK_HTML.htm), z dnia 28.07.2013
2 Co potwierdza opinia niezależnej od podatnika jednostki naukowej w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia
2010 r. o zasadach fi nansowania nauki (Dz. U. Nr 96, poz. 615). Zaliczyć do tego trzeba wyniki badań i prac
rozwojowych, dzięki którym staje się możliwe wytworzenie nowych usług i towarów. Zaliczyć do tego należy
różnego typu licencje na korzystanie z technologii.
3 Walory antropogeniczne – obiekty materialne, ściśle związane z działalnością człowieka i przez niego wy-
tworzone, stanowiące przedmiot wartościowy pod względem turystycznym (przedmiot zainteresowania tu-
rystów). Walory antropogeniczne można podzielnic na grupy zawierające: obiekty znajdujące się na Liście
Światowego Dziedzictwa UNESCO, zamki krzyżackie, skanseny, obiekty kultu religijnego, miejsca martyrologii,
muzea, obiekty sztuki inżynierskiej. Walory przyrodnicze – tworzą zespół elementów przyrodniczych będących
przedmiotem zainteresowania turysty, mają do odegrania szczególną rolę w realizacji wypoczynkowej funkcji
czasu wolnego. Wśród walorów przyrodniczych, dających turyście pełnię satysfakcji z uprawiania turystyki,
wymienia się: klimat, wody, rzeźba terenu, bogactwa naturalne występujące w obszarze recepcji turystycznej
(Kruczek Z., Sacha S., Geografi a atrakcji turystycznych Polski, Wyd. Proksenia, Kraków 1995)
4
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
Rozwój rynku usług turystycznych stymulowany jest trzema zasadniczymi trendami:
Pierwszy, związany z wzrostem popularności i znaczenia inteligentnych kanałów komunikacyjnych.
Drugi, dotyczący nasilenia się znaczenia niegdyś nieistotnych destynacji w różne zakątki świata.
Destynacja to w żargonie organizatorów turystyki docelowe miejsce podróży turysty, w szczegól-
ności kraj odwiedzin.
Trzeci, odnosi się do wzrostu znaczenia turystyki tematycznej, jak na przykład Hollywood w Nigerii.
Trend pierwszy jest wyraźnie zorientowany na nowe technologie komunikacji elektronicznej. Trend
drugi i trzeci pozornie na tego rodzaju zorientowanie nie wskazuje. Jeżeli głębiej się nad tym zasta-
nowić i przyjąć, że nad tym zastanawia się organizator turystyki, to wniosek wydaje się oczywisty.
Niewielu potencjalnych klientów usług turystycznych stać na tego rodzaju zaspakajanie potrzeb
poznawczych. Czy nowe technologie umożliwiają tej grupie klientów zaspokojenie ich potrzeb?
Umożliwiającą formą jest turystyka wirtualna.
Każdy z wymienionych trendów wymaga zupełnie innego rodzaju specjalistów, w odróżnieniu od
tych, którzy obecnie poszukują pracy – specjalistów od technologii informacyjnych, defi niowanych
w nowej grupie zawodów związanych z tak zwaną e-turystyką, która swoim zakresem obejmuje
komunikację z klientem, planowanie podróży oraz jej realizację w wirtualnym świecie.
5NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
istOta, CEChy i zNaCzeNiE
tEChNOlOgiiw turystyCE
Technologie informacyjne w turystyce mają wszechstronne zastosowanie, ponieważ infor-
macja jest kluczowym elementem w prowadzeniu bieżącej działalności i w jej zarządzaniu.
Wśród istotnych funkcji strategicznych i operacyjnych technologii informacyjnych wykorzystywa-
nych w turystyce warto wymienić między innymi4:
Zwiększenie skuteczności, efektywności i jakości usług.
Diagnozowanie nowych rynków i produktów, a także monitorowanie istniejących. Two-
rzenie i dostarczanie produktu turystycznego.
Dotrzymanie kroku konkurentom.
Organizowanie kosztów i budowanie kosztowej przewagi na rynku przy maksymalizacji
korzyści.
Usprawnienie obsługi klientów.
Ustawiczne wprowadzanie nowych, innowacyjnych metod działania.
Rozwijanie partnerskiej współpracy i wirtualnych korporacji.
Rozpowszechnianie informacji.
Ułatwienie kontaktów z dostawcami, pośrednikami i konsumentami.
Organizowanie, zarządzanie i kontrolowanie działalności przedsiębiorstwa turystycznego.
Dokonywanie rezerwacji, przyjmowanie klientów, wstawianie rachunków, udzielanie
informacji.
Obsługa księgowości, płac, zaopatrzenia, administracji.
Obsługa klientów.
Utrzymanie kontaktów z konsumentami i partnerami handlowymi.
Wdrażanie odpowiednich procedur w sytuacjach nieprzewidzianych zdarzeń.
Już niebawem, nie ruszając się z domu, można będzie poznać dowolny zakątek naszego globu.
Taką właśnie wizję wirtualnej przyszłości roztoczyli już na początku XXI wieku specjaliści zajmujący
się Internetem. Jak się okazało nie trzeba było długo czekać na próbę jej realizacji.
4 Buhalis D.: Technologie informatyczne i telekomunikacyjne w turystyce, w: Pender L., Sharpley R. (red.): Zarzą-
dzanie turystyką, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2008
6
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
Gwałtowny rozwój e-technologii na przestrzeni ostatnich kilku lat pozwolił na przeprowadzenie
oceny jej przydatności na potrzeby rozwoju turystyki. Znajomość natężenia, z jakim zachodzą zmia-
ny w obydwu tych branżach pozwala z kolei wyciągnąć wnioski o pożądanym kształcie rozwoju
technologii na rzecz turystyki i ich praktycznym zastosowaniu.
Ze względu na rosnące wymagania turystów w dobie informacji konieczny jest rozwój technologii
internetowych i mobilnych na rzecz turystyki. Dlatego też możliwe jest zwiększenie świadomości
turystycznej odbiorców wymienianych tu technologii.
E-turystyka nie posiada ofi cjalnej i precyzyjnej defi nicji. Na stronie internetowej Światowej Organi-
zacji Turystyki5 nie sposób doszukać się terminu e-turystyka. Z powodu ewidentnego braku infor-
macji pojęcie e-turystyki jest odbierane na kilka różnych sposobów. Analiza stron internetowych
pokazała głównie ich różnorodność i całkowitą dowolność w interpretowaniu treści związanych
z e-turystyką. Najczęściej omawiane zagadnienie postrzegane jest jako promowanie wizerunku
produktu turystycznego, a także sprzedaż usług turystycznych za pośrednictwem Internetu.
Inną zauważalną stroną e-turystyki jest oferta fi rm, które zapewniają i dostarczają rozwiązania IT
(technologii informacyjnej) dla podmiotów w branży turystycznej. Wyszukiwarki ofert czy systemy
rezerwacyjne są rozwiązaniami, które pomagają zwiększać produktywność oraz zmniejszyć koszty
obsługi biur podróży.
E-turystyka jest również postrzegana przez pryzmat programów, aplikacji i urządzeń, które w spo-
sób znaczący ułatwiają uprawianie turystyki. Turysta już obecnie szybciej i łatwiej, niż kiedykol-
wiek dotąd, dociera do potrzebnych mu informacji, głównie przez fakt, że niczym nieograniczona
technologia umożliwia dostęp do światowych zasobów informacji.
Najnowsze osiągnięcia technologii informacyjnej (TI) w turystyce tworzą nowe wyzwania i możli-
wości głównie w aspekcie6:
1. Wpływu TI na marketing-mix;
2. TI w liniach lotniczych;
3. TI w hotelarstwie;
4. TI w biurach podróży;
5. TI w agencjach turystycznych;
6. TI w zarządzaniu obszarami turystycznymi.
Marketing-mix, którego istotą jest jednoczesne oddziaływanie wszystkimi narzędziami marketin-
gowymi na gestorów rynku turystycznego do niedawna był postulatem, w założeniu słusznym,
ale trudnym, często niemożliwym w procesie praktycznej realizacji. Przyczyną była konieczność
uruchomiania takiej liczby kanałów komunikacyjnych, które były trudne do organizacyjnego ogar-
nięcia – a jeżeli było to możliwe, to w rachunku ekonomicznym okazywało się zbyt kosztowne.
Technologie informacyjne, te które zaprojektowano w wieku XX i twórczo rozwinięto w XXI ofe-
rują praktycznie niewyczerpane zasoby kreowania metod i form realizacji klasycznych założeń
marketingu-mix.
5 http://media.unwto.org/en/content/understanding-tourism-basic-glossary
6 Na podstawie: Buhalis D.: Technologie informatyczne i telekomunikacyjne w turystyce, w: Pender L., Sharpley
R. (red.): Zarządzanie turystyką, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2008.
7NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
Technologie informacyjne w liniach lotniczych, hotelarstwie i biurach podróży mają jeden wspólny
mianownik, którym jest komunikacja z klientem w zakresie wszechstronnej prezentacji produktu
oraz rezerwacji on- line. Technologie informacyjne stosowane przez wymienione podmioty słu-
żą przedsiębiorcom, ale w tym samym stopniu są wykorzystywane przez klientów jako narzędzie
weryfi kacji proponowanej oferty. Wystarczy wspomnieć portale społecznościowe, na których do-
konuje się wymiana informacji o produktach turystycznych.
Ponadto, osiągnięcia technologii informacyjnych są wykorzystywane w trybie wspomagania pro-
cesów zarządzania obszarami turystycznymi, zarówno w aspekcie planowania ich rozwoju jak
i promocji.
GeNeza NOwyCh tEChNOlOgii w usługaCh turystyCzNyCh
Kiedy w 1866 roku przez Atlantyk przeprowadzono pierwszy kabel telefoniczny, umożliwiający
szybkie porozumiewanie się pomiędzy kontynentami, nikt nie spodziewał się, że w kolejnym
wieku rozpoczną się prace nad projektem, który zrewolucjonizuje cały świat a proces pozyskiwania
informacji oraz sposób komunikacji międzyludzkiej stanie się prostszy. Bez wątpienia ogólnoświa-
towa sieć w pełni zasługuje na uwagę, jaką obecnie się jej poświęca7.
Początki sieci komputerowych sięgają końca lat 40-stych XX wieku. Wtedy opisano na łamach gazet
prototyp maszyny, opartej na mikrofi lmach, umożliwiającej łączenie związanych ze sobą informacji
dla późniejszego, szybkiego wyszukiwania. W tej samej dekadzie wprowadzone zostało pojęcie
„bitu” dla określenia binarnej jednostki informacji, które jest podstawą wszystkich teorii informacji
systemów komunikacyjnych.
Kolejne wydarzenie stanowiące fundament Internetu miało miejsce w 1957 r. w szczytowym okre-
sie zimnej wojny, podczas trwającego kosmicznego wyścigu – współzawodnictwa USA i ZSRR
w dziedzinie podboju i eksploracji kosmosu. Rosyjscy naukowcy wystrzelili wówczas pierwszego
sztucznego satelitę Ziemi Sputnika 1, wyprzedzając w tej materii Amerykanów. W odpowiedzi na
radzieckie działania prezydent Eisenhower i Departament Obrony Stanów Zjednoczonych tworzą
agencję rządową o nazwie Advanced Research Projects Agency (ARPA), która miała za zadanie
nadzorować rozwój programów militarnych i kosmicznych oraz unowocześnić amerykańską armię.
Zakładała również utworzenie nowych wydajniejszych komputerów i systemów komunikacyjnych.
W 1962 r. amerykańscy naukowcy opracowali koncepcję, która w przyszłości miała objąć całą ziemię
globalną siecią telekomunikacyjną. Model takiej sieci oparty był na wymianie „pakietów”, opisujący
sposoby dzielenia wiadomości na mniejsze podczas transmisji danych, z których każdy inną drogą
docierał do adresata. Jednocześnie ARPA stworzyła eksperymentalne połączenie dwóch kompute-
rów za pomocą łącza telefonicznego, znajdujących się w Massachusetts i Kalifornii.
Pod koniec lat 60-tych ARPA opracowała ARPAnet – projekt utworzenia wojskowej sieci badaw-
czej, która w ostateczności stanowiłaby pierwszą na świecie zdecentralizowaną sieć komputerową,
opartej na komputerach osobistych, a nie jak dotychczas na komputerach centralnych. Do działań
rządowych chętnie przyłączały się inne instytucje, a także słynne uniwersytety: Univeristy of Cali-
fornia, Massachusetts Institute of Technology oraz Stanford i Harvard. Początek lat 70-tych to roz-
wój rozrastającej się sieci. Sieć ARPAnet stała się globalną, gdy sięgnęła poza Atlantyk, przyłączając
University College w Londynie i Królewskie Zakłady Radarowe w Norwegii.
7 Wydawnictwo Pascal, Praktyczny przewodnik. Internet, 1999, s. 517–519
8
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
W latach 70-tych opracowano kolejne innowacje, będące zalążkiem Internetu. W tym czasie został
opracowany algorytm na podstawie którego powstał program, , umożliwiający wyświetlanie listy
wiadomości i pisanie odpowiedzi. Tak narodził się pierwszy klient poczty elektronicznej Wprowa-
dzony znak @ stał się coraz popularniejszy i od tej chwili użycie popularnej „małpy” w adresach
pocztowych było powszechne. Jednocześnie został opublikowany nowy sposób zarządzania prze-
syłaniem pakietów poprzez sieci Transmission Control Protocol (TCP). Od tego momentu po raz
pierwszy użyto słowa Internet. Protokół TCP podzielono na dwie części, tworząc nowy protokół
Internet Protocol (IP). Wraz z tym protokołem powstał system Domain Name System (DNS), który
pozwolił przekształcić numeryczne adresy na nazwy zrozumiałe dla zwykłego użytkownika. Sieci
używające tych protokołów zwane są intersieciami – stąd, z angielskiego Internet.
Lata 80-te to dalszy i coraz szybszy rozwój Internetu. W 1981 r. fi rma IBM wprowadziła na rynek
pierwszy komputer osobisty Personal Computer (PC), który był wyposażony w system operacyj-
ny Disk Operating System (DOS), źródło pierwszych zysków Microsoftu, dopiero raczkującej fi rmy
dzisiejszego multimiliardera Billa Gatesa. Do 1988 roku liczba komputerów podłączonych do Sieci
wzrosła do ponad 60 000. W następnych latach do Sieci podłączyły się kolejne kraje, ruch w sieci
World Wide Web (WWW) wzrósł o 300 000%, liczba hostów przekroczyła milion. Dzięki temu In-
ternet ogarnął cały świat.
Obecnie Internet jest najchętniej używaną technologią w dziejach ludzkości. W ciągu 20 lat Internet
urósł do rangi najbardziej zasobnego źródła bezpłatnych informacji. Cyfrowa rewolucja przeniknęła
do wielu dziedzin życia. Ma niebanalny wpływ na nasze zachowania i na gospodarkę. Korzyści pły-
nące z bezpłatnego dostępu do informacji wszędzie tam gdzie dostępne jest łącze internetowe są
olbrzymie. Codziennie debiutujące fi rmy oferują nowe produkty i usługi. Gdzie zatem Internet bę-
dzie za 10, 25 czy 50 lat? Czy Internet pozostanie niepokonanym źródłem dostępu do informacji?
Internet w Polsce jest już dostępny od ponad 20 lat8. Jego początki datuje się na 1991 r., kiedy
w Centrum Komputerowym Uniwersytetu Kopenhaskiego, zarejestrowano polską domenę naj-
wyższego poziomu „pl”. Niedługo po tym przeprowadzono pierwszą bezpośrednią próbę połącze-
nia internetowego Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego z ww. Centrum w Kopenhadze.
Wymiana poczty elektronicznej pomiędzy miastami za pomocą Internetu zakończyła się powo-
dzeniem. To symboliczne wydarzenie uznaje się za początek Internetu w Polsce.
Jak Internet zmienił Polskę? Początkowo Internet był wyłącznie siecią akademicką, niedostępną
dla wielu. Jedynym operatorem pozostawała Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK).
Dopiero w połowie lat 90-tych pojawiły się pierwsze komercyjne fi rmy oferujące dostęp do Inter-
netu (nadal zależne od monopolisty NASK-u), który stał się możliwy dla osób prywatnych. Jednak
użytkowników Internetu w owym czasie było niewielu, ze względu na fakt wysokich opłat za do-
stęp oraz braku polskich serwisów informacyjnych. Nikt wówczas nie dostrzegał potrzeby publi-
kacji informacji w sieci. Korzystanie z Internetu sprowadzało się głównie do pisania / odbierania
e-maili oraz uczestnictwa w listach dyskusyjnych. Niewiele osób wiedziało też czym jest Internet.
Laboratoria akademickie, które na co dzień prowadziły próby i badania nad rozwojem Internetu,
nadal pozostawały jego głównym odbiorcą. Pierwszym źródłem wiedzy o Internecie i jednocze-
śnie materiałem prasowym stał się dodatek do Gazety Wyborczej – „Komputery i Biuro”, w którym
regularnie od 1994 zaczęły się ukazywać artykuły o Internecie oraz szansach jego wykorzystania
w życiu codziennym. Również odbyły się pierwsze konferencje, mające na celu zwrócenie uwagi
opinii publicznej na rosnące możliwości Internetu.
8 Rafa J., Internet w Polsce – historia, stan obecny i perspektywy rozwoju, materiały z konferencji „Obywatele
Internetu”, Trzebinia 1999
9NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
Na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego z badania pt. „Wykorzystanie techno-
logii informacyjno-(tele) komunikacyjnych w przedsiębiorstwach i gospodarstwach domowych
w 2010 r.”9 można stwierdzić wiele prawidłowości, które kształtują obraz nowoczesnych Polaków
oraz ich postawę wobec Internetu.
Liczba użytkowników Internetu w Polsce stale rośnie. W kwietniu 2010 r. w Polsce znajdowało się
12 592 288 gospodarstw domowych, w których zamieszkiwało 28 952 909 osób w wieku 16–74
lata. W ciągu ostatnich trzech miesięcy blisko dwie trzecie Polaków korzystało z Internetu. 63,4 %
gospodarstw było wyposażonych w komputer z dostępem do Internetu.
Mieszkańcy miast powyżej 100 tysięcy mieszkańców znacznie częściej korzystają z Internetu, niż
osoby z miast poniżej 100 tysięcy oraz wsi. Dostęp i użytkowanie Internetu deklaruje 73% miesz-
kańców dużych miast. Nieco mniejszy poziom odnotowuje się w populacjach miast poniżej 100
tysięcy – 67%. Mieszkańcy terenów wiejskich rzadziej mają dostęp do Internetu i korzystają z niego
najmniej spośród innych grup. Zatem, miejsce zamieszkania ma duże znaczenie przy zróżnicowa-
niu użytkowników Internetu w Polsce.
Wykorzystanie Internetu jest silnie związane z wiekiem. Im starsza osoba tym mniejsza szansa,
że korzysta z zasobów światowej sieci lub że ma do niej dostęp. Grupa wiekowa, która naj-
częściej korzysta z Internetu to osoby młode w wieku 16-24 lata. Pośród nich zdecydowana
większość posługuje się Internetem (98,3%). Generacje, które dopiero co wchodzą w dorosłość,
różnią się od poprzednich tak bardzo jak nigdy wcześniej. Wiele z tych osób urodziło się już
za czasów wynalezienia dostępu do globalnej sieci Internet. Pokolenie to reprezentują ludzie,
którzy są mobilni, ciekawi nowości i nie wyobrażają sobie życia bez Internetu czy telefonu ko-
mórkowego Naturalnym stało się, że nauka obsługi urządzeń technicznych i Internetu jest dla
nich łatwiejsza, niż dla osób z pokolenia ich rodziców i dziadków. Według Margaret Mead, zna-
nej i cenionej antropolog kultury, taką sytuacje nazywa się kulturą prefi guratywną10. W teorii tej
młodsze pokolenie edukuje pokolenie starsze, przekazując im wartości i zgromadzoną wiedzę
techniczną. Lepiej obyte z technologią stają się nieocenionymi i doskonałymi przewodnikami
w gąszczu know-how. Wysoki odsetek korzystających z Internetu w tym wieku pozytywnie rokuje na
przyszłość. Zdobyta wiedza podczas użytkowania globalnej sieci nie zostanie zapomniana, co więcej
będzie wykorzystywana w przyszłych karierach zawodowych.
Nieco rzadziej, lecz wciąż często, z Internetu korzystają osoby w wieku 25–54 lata (76,2%). Jednak
jest to wartość uśredniona dla całej grupy wiekowej. Nieco inaczej sytuacja wygląda gdy wprowa-
dzi się podział na kilka grup wiekowych w ramach wyżej wspomnianej populacji. Najczęściej, bo
90,8%, Internetu używają osoby w wieku 25–34 lata. Nieco rzadziej, 79,5%, korzystanie z informacji
ze światowych sieci komputerowych deklaruje pokolenie 35–44-latków. Osoby w wieku 45–54
lata pozostają na końcu pośród tej grupy wiekowej – 57,9%.
Internet w najmniejszym stopniu jest wykorzystywany przez osoby starsze. Dla całej grupy w wie-
ku 55–74 lata średnia wartość wynosi 27,1%. Ponad średnią lokują się osoby w wieku 55–64 lata
(35,2%). Osobami praktycznie nie korzystającymi z Internetu, w codziennym życiu, pozostają osoby
w wieku 65–74 lata (13%). Jednocześnie ta grupa charakteryzuje się największym odsetkiem spo-
śród osób, które nigdy nie korzystały z Internetu.
9 Główny Urząd Statystyczny: Wykorzystanie technologii informacyjno (tele)komunikacyjnych w przedsiębior-
stwach i gospodarstwach domowych w 2010 r.
10 Margaret Mead, Kultura i tożsamość, Warszawa 2000, s. 96
10
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
Kolejnym istotnym czynnikiem, który różnicuje wykorzystanie Internetu jest poziom wykształcenia.
Poziom użytkowania rośnie wraz ze zdobytym wykształceniem – im respondent lepiej wykształco-
ny tym częściej korzysta z Internetu lub ma do niego dostęp. Mniej niż połowa osób z niższym wy-
kształceniem ma kontakt z Internetem. Osoby legitymujące się średnim wykształceniem korzystają
z niego w ponad 60%. Najlepiej wykształceni użytkują Internet przez większość czasu – niemal 93%.
Większość użytkowników wykorzystuje Internet w domu. Osoby pobierające naukę wykorzystują
możliwość użytkowania Internetu jaką dają szkoły i uczelnie – 68%. Osoby aktywne zawodowo
łączą się z siecią również w miejscu swojej pracy. Zgodnie z danymi, Polacy najczęściej posługują
się Internetem w następujących lokalizacjach:
w domu,
w miejscu pracy (innym niż dom),
w mieszkaniach innych osób,
w miejscu pobierania nauki,
w innych miejscach publicznych, w tym biblioteki, kawiarenki internetowe, hotspoty,
urzędy.
Polacy używają następujących urządzeń w celu połączenia się z Internetem:
komputer stacjonarny,
urządzenia przenośne, w tym:
– komputer przenośny (laptop),
– telefon komórkowy,
– komputer podręczny (palmtop, organizer),
– konsolę do gier komputerowych,
– odbiornik TV z urządzeniem umożliwiającym dostęp do Internetu.
W jakim celu korzysta się z Internetu?
Komunikowanie się:
– wysyłanie, odbieranie poczty elektronicznej,
– korzystanie z serwisów społecznościowych, komunikatorów internetowych, blogów,
udział w czatach,
– telefonowanie przez Internet, odbywanie wideo konferencji.
Wyszukiwania informacji oraz korzystania z serwisów on-line:
– wyszukiwanie informacji o towarach lub usługach,
– wyszukiwanie informacji dotyczących zdrowia,
– słuchanie radia, oglądanie TV przez Internet,
11NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
– granie w gry komputerowe, pobieranie plików z grami, muzyką, fi lmami, grafi ką,
– korzystanie z serwisów dotyczących usług związanych z podróżowaniem
i zakwaterowaniem,
– czytanie on-line, pobieranie plików z gazetami lub czasopismami,
– pobieranie programów komputerowych,
– szukanie pracy, wysyłanie ofert dotyczących zatrudnienia,
– publikowanie w Internecie stworzonych przez siebie tekstów, zdjęć, fi lmów.
Korzystania z usług bankowych, sprzedaży towarów oraz usług
Szkolenia i kształcenia
– korzystanie z Internetu w celu uzupełnienia wiedzy,
– poszukiwanie informacji dotyczących edukacji lub ofert szkoleniowych,
– uczestniczenie w szkoleniu on-line.
Korzystania z usług administracji publicznej
– wyszukiwanie informacji na stronach administracji publicznej,
– pobieranie formularzy urzędowych,
– wysyłanie wypełnionych formularzy,
Systemy technologii informacyjnych są wszechstronnie przydatne i wpływają niewątpliwie na funk-
cjonowanie branży turystycznej w całości. Szczególne ułatwienia w komunikacji i współpracy wśród
użytkowników technik komputerowych wprowadził system www (World Wide Web). Internet dzięki
temu pozwolił na szybkie przeglądanie i upowszechnianie informacji turystycznych. Współczesne
strony internetowe w znaczący sposób różnią się od tych z końca poprzedniego wieku, dając nowe
możliwości wykorzystania w branży turystycznej. W treści ryciny nr 1 przedstawiono zmieniający
się zakres usług internetowych z punktu widzenia użytkownika i programisty.
12
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
Ryc. 1. Rozwój technologii i usług Internetu
Źródło: Bartoszewski A.: Najnowsze osiągnięcia technologii informacyjnej a turystyka – nowe wyzwania i możliwości
TEChNOlOgiE
Internet z punktu widzenia
programisty
2010
WWB 2.0 – idea generowania
treści przez użytkowników,
Internet z punktu widzenia
użytkownika
Usługi
grafika na stronach WWW
Mosaic – pierwsza graficzna przeglądarka
Yahoo! – pierwsza współczesna wyszukiwarka
CMS (systemy zarządzania treścią);
transmisja strumieniowa dźwięku ;
Youtube; Panoramio; Google Maps
13NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
WspÓłCzesNE tEChNOlOgiE
w E-turystyCEOpisując współczesne technologie w turystyce w opracowaniu skupiono się na:
I. Technologiach opartych na Internecie:
Street View
Google Earth
Google Art Project
Multimedialne prezentacje – sferyczne panoramy wysokiej jakości (wirtualne wycieczki)
II. Programach urządzeń mobilnych:
Telefon komórkowy
Geotagowana relacja z podróży
Aplikacje oparte na lokalizacji
Google Googles
Przewodniki 3D
Tłumacze podróżne
Word Traveler – asystent podróży
Trip it
III. Programach rozszerzonej rzeczywistości (augmented reality)
streEt View
Street View jest funkcją fi rmy Google bazującą na programach Google Maps i Google Earth,
która pozwala wirtualnie podróżować po świecie oglądając wybrane przez siebie lokalizacje
na wykonanych wcześniej panoramicznych zdjęciach.
Street View jest nie tylko praktycznym narzędziem internetowym, które pomoże trafi ć do celu, ale
także przyszłością wirtualnej turystyki. Używając Street View można wirtualnie chodzić po ulicy,
rozglądać się wokół z perspektywy przechodnia, nie odrywając wzroku od monitora. Popularne
niegdyś stwierdzenie „zwiedzać palcem po mapie” prawdopodobnie stanie się niedługo nieaktualne
na rzecz powiedzenia „zwiedzać ze Street View”
14
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
Można w ten sposób, o czym świadczy zapewnienie fi rmy Google, „oglądać restauracje, które chce-
my odwiedzić, wyszukiwać ciekawe miejsca na wakacje albo zobaczyć nową okolicę, gdy planujemy
przeprowadzkę11”. Wszystkie te czynności odbywają się jedynie przy pomocy monitora, klawiatury
i myszy, aby zmienić kierunek i kąt widzenia.
Na świecie jest około 102 mln km utwardzonych dróg12, które kwalifi kowałyby się do sfotografo-
wania i umieszczenia w Street View. Początkowo fi rma Google planowała zrobienie zdjęć i umiesz-
czenie w sieci każdego kilometra tych tras. Praktyka jednak szybko zrewidowała ten ambitny plan.
Usługa Street View stale się rozrasta ale nie jest jeszcze dostępna na całym świecie (Ekran 1). Obec-
nie liczba udostępnionych lokalizacji przekracza kilkaset obszarów metropolitalnych w ponad 30
krajach na siedmiu kontynentach oraz wiele innych miejsc, gdzie brak jest dróg asfaltowych. Zdjęcia
wykonano jedynie na drogach publicznych. W niektórych przypadkach Google współpracowało
również z prywatnymi fi rmami, na przykład z parkiem rozrywki Disneyland w Paryżu, aby zaplano-
wać wykonanie zdjęć na zamkniętym terenie.
Ekran 1. Dostępność funkcji Street View na świecie na dzień 01.06.2012
UNiTeD sTATeS
UNiTeD KiNGDOM
NORWAY
sPAiN
geRMANY
SOUTH AfRiCA
POlAND
fiNlAND
CANADA
MeXiCO
BRASiL
AUsTRAliA
rUSSiA
iNDiA
Źródło: http://maps.google.pl/intl/pl/help/maps/streetview/learn/where-is-street-view.html
Street View jest wynikiem pracy związanej ze zbieraniem i obróbką danych. Zbieranie danych od-
bywa się za pomocą samochodów z zamontowanymi na dachach statywami z aparatami, które
poruszają się po ulicach miast i co sekundę wykonują jedno zdjęcie panoramiczne. Google wykorzy-
stuje również trójkołowe rowery a nawet skutery śnieżne (Ekran 2). Pojazdy te fotografują atrakcyjne
miejsca, do których nie mogą wjeżdżać samochody, np. popularne deptaki, zabytkowe dzielnice
zamknięte w wielu państwach dla ruchu samochodowego czy też naturalne środowiska, niedo-
stępne ze względu na brak utwardzanych dróg.
11 http://maps.google.pl/intl/pl/help/maps/streetview/learn/using-street-view.html [20.11.2011].
12 Zgodnie z CIA Factbook (https://www.cia.gov/library/publications/the-world factbook/geos/xx.html)
[20.11.2011]
15NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
Ekran 2. Pojazdy wykorzystywane przez Google do fotografowania miejsc
Źródło: http://maps.google.pl/intl/pl/help/maps/streetview/technology/cars-trikes.html
Zbudowana konstrukcja składa się z dziewięciu aparatów fotografi cznych wyposażonych w sze-
rokokątne obiektywy wykonujące zdjęcia o rozdzielczości 5 MPix (milionów pikseli). Osiem z nich
jest zainstalowanych poziomo, jeden jest skierowany pionowo ku górze. Obiektywy rejestrują obraz
ze wszystkich stron samochodu. Łącznie strefa utrwalona na zdjęciach ma 360 stopni w poziomie
i 270 stopni w pionie. Tak zapisane zdjęcia pozwalają na rozglądanie się na wszystkie strony, a także
zbliżanie i oddalenie widoku. Dzięki temu można przyjrzeć się detalom budynków. Za pomocą tej
konstrukcji sfotografowano pierwsze miasta. Trafi ły one do publicznej wersji Street View w maju
2007 roku. Pierwsze sfotografowane lokalizacje to przede wszystkim tereny największych amery-
kańskich metropolii, między innymi Nowego Jorku, Chicago i Los Angeles.
W dokładnym określeniu miejsca wykonania zdjęcia pomagają urządzenia Global Positioning Sys-
tem (GPS) oraz monitory rejestrujące prędkość i kierunek poruszania się samochodu. Każde zdjęcie
musi zawierać przypisaną sobie wartość GPS które po przetworzeniu wykorzystywane są do bu-
dowy wirtualnych obrazów miast w Google Maps, tak by idealnie pasowały do wybranych miejsc
w rzeczywistości (Ekran 3). Innymi słowy, aby umieścić zdjęcie w późniejszym czasie na mapie,
niezbędne jest zapisanie informacji, w którym dokładnie miejscu zdjęcie zostało wykonane. Ten
problem został szerzej przedstawiony w części dotyczącej geotagowaniu.
Po zgromadzeniu wszystkich zdjęć, materiał wysyłany jest do centrów inżynieryjnych i przetwarza-
nia danych na całym świecie. Tam następuje szereg procesów związanych z obróbką zdjęć, między
innymi:
usuwanie zniekształceń, wynikających z wad optycznych obiektywu,
korekcja koloru i jasności,
tworzenie wspólnej panoramy sąsiadujących zdjęć,
anonimizacja – proces rozmazywania wrażliwych obszarów, takich jak twarze, wize-
runki przechodniów, tablice rejestracyjne w celu zapewnienia ochrony prywatności,
umieszczenie zdjęć w Internecie, w zintegrowanym programie Google Maps13.
13 Mrożewski B., Jak powstaje Google StreetView, NEXT 7/2009, http://www.nextmag.pl/index.php/artykul/aid/1151/t/
google-fotografuje-polakw-jak-powstaje-google-streetview [15.06.2011]
16
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
Ekran 3. Jak powstają panoramy Street View dostępne w Google Maps?
Źródło: http://www.nextmag.pl/g/a/uploads/1151/t5_300.jpg
Znaczenie dla turystyki
Uruchomienie serwisu przyniosło wiele korzyści przede wszystkim internautom, ale również i mia-
stom, ze względów marketingowych. Coraz większa popularność serwisu sprawia, że rozwój tury-
styki będzie nadal postępował. Ministerstwa Kultury lub Ministerstwa Turystyki krajów Unii Euro-
pejskiej pokładają w tym projekcie wiele nadziei. Liczą, że zachęceni widokiem w Internecie turyści
będą licznie przybywali, aby zweryfi kować wcześniej zaprezentowane w Internecie obrazy. Już dziś
znane są przypadki wpływu usługi Street View na wzrost ilości przybywających turystów. Odkąd
Włoskie Pompeje zostały umieszczone w usłudze Street View ruch turystyczny zwiększył się tam
o około 25 procent14,15
Funkcja Street View cieszy się również zainteresowaniem także w Polsce. Poparcia dla usługi Go-
ogle udzieliło Ministerstwo Sportu i Turystyki, obejmując patronat honorowy nad zorganizowanym
plebiscycie internetowym pt. „Patrzcie Polska. Wybieramy polską wizytówkę na Street View”16. In-
ternauci mieli za zadanie zdecydować, które miejsce stanie się fl agową wizytówką Polski w usłudze
Street View. Google przedstawił listę 15 fi nalistów, wybranych spośród kilku tysięcy propozycji17.
Dzięki temu przedstawione zostały atrakcje najpiękniejszych miast w Polsce. Co z tego wynika?
Przede wszystkim płynące korzyści z promocji, zarówno fi nansowe jak i wizerunkowe. Polskie miasta
staną się rozpoznawalne nie tylko w krajach sąsiadujących, ale również na całym świecie. W jednej
chwili internauci z najdalszych krańców świata będą mogli zweryfi kować swoje wyobrażenia na
temat Polski i co więcej, pozbyć się stereotypów.
Prezes Regionalnej Organizacji Turystycznej Województwa Świętokrzyskiego Jacek Kowalczyk tak
skomentował ten plebiscyt: „Mam nadzieję, że plebiscyt wypromuje właśnie te mniej znane miej-
sca. – Dzięki takim narzędziom jak Street View, i w ogóle możliwościom, jakie daje Internet, pojawia
się szansa dotarcia z ofertą turystyczną do milionów ludzi z całego świata18”
Również Mistrzostwa Europy w 2012 r. w piłce nożnej, które odbyły się na terenie Polski i Ukrainy stały
się wielką szansą dla turystyki. Spółka PL2012, koordynująca przygotowania mistrzostw w Polsce,
14 http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8394384.stm, [28.10.2012]
15 Marta Jóźwiak, cyt. za Nieśpiał T., Walka o wizytówkę Street View, Rzeczpospolita, 12 lipca 2011
16 http://msport.gov.pl/fs/paragraph_download/download_fi le/811/Wykaz_2011.06.28_MINISTER.pdf, [29.10.2011]
17 http://www.google.com/intl/pl/help/maps/streetview/poll.html, [29.10.2011]
18 Nieśpiał T.: Walka o wizytówkę Street View, Rzeczpospolita, 12 lipca 2011
17NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
potraktowała usługę Street View jako świetną promocję największych polskich miast za granicą.
Funkcja Street View stała się nieodzownym narzędziem dla osób podróżujących specjalnie na tę
imprezę, dając możliwość sprawdzenia okolicy zarezerwowanego hotelu. Pierwszą rzeczą, jaką
zrobi kibic lub turysta odwiedzający Warszawę, będzie sprawdzenie, jak wygląda jego hotel czy do-
jazd do stadionu19.
GOOglE earth
Google Earth to zaawansowany technicznie program dostępny dla każdego użytkownika – tu-
rysty, bez żadnych opłat. Aplikacja kartografi czna umożliwia przeniesienie się do dowolnego
miejsca na ziemi na ekranie monitora. Program jest połączeniem przeglądarki map, która przypisuje
długości i szerokości geografi cznej zdjęcia satelitarne, lotnicze, rzeźbę terenu oraz modele miast
w trójwymiarze. Efektem działania programu jest stworzenie doskonałego wirtualnego globusa, od-
dającego obraz całego świata. Użytkownik widzi wyświetlane informacje na trójwymiarowym modelu
kuli ziemskiej i, niejako, odbywa podróż z lotu ptaka (Ekran 4). Dlatego też osoba siedząca przed
ekranem monitora odbiera świat wirtualny jak rzeczywisty, jak gdyby naprawdę się tam znajdowała.
Co więcej, program oferuje zobaczenie powierzchni Marsa i Księżyca, a także daje możliwość za-
nurkowania w głąb oceanów w celu oglądania wraków zatopionych statków. Obserwator, udający
się na wirtualną wycieczkę dookoła świata, nie widzi go jednak w czasie rzeczywistym, bowiem zdjęcia
zostały wykonane o wiele wcześniej (większość od roku do trzech lat). Mapy są co pewien czas
aktualizowane, więc warto wrócić do wcześniej wybranych lokalizacji, aby zobaczyć czy coś się
w międzyczasie zmieniło. Według danych fi rmy Google więcej niż jedna czwarta powierzchni lądu,
zamieszkana przez ponad 60% ludności świata, została sfotografowana w wysokiej rozdzielczo-
ści, w której jeden piksel obejmuje obszar mniejszy niż metr kwadratowy, co pozwala rozróżniać
obiekty wielkości przedniej szyby samochodu20.
Znaczenie dla turystyki
Za każdym razem, gdy wirtualny turysta znajdzie interesujące go miejsce (budynek, zabytek, obiekt
sportowy, pomnik przyrody) może go oznaczyć specjalnym znacznikiem. Będzie to nie tylko wska-
zówka dla niego, że tu był, lecz również ułatwienie i rekomendacja dla całej społeczności uży-
wających Google Earth. Oznaczone miejsca można ze sobą łączyć, tworząc oddzielne wycieczki,
szlaki tematyczne, np. szlak Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO zawierający ok. 900 obiektów
dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Każde z oznaczeń można uzupełniać w dowolny spo-
sób, poprzez dodanie interesujących informacji czy własnych zdjęć, a nawet fi lmów pochodzących
z kamer przemysłowych czy telefonów komórkowych. Dlatego, program stał się wartościowym
elementem planowania podróży.
W ten sposób postępują już niektóre biura podróży. Oznaczają hotele ze swojej oferty, tak aby
klienci mieli wgląd w miejsce, w którym się on znajduje. Dany hotel i jego okolice przestają być
anonimowym, pięknym zdjęciem w katalogu. W tradycyjnych ofertach często również pomija się
najważniejsze informacje istotne dla turystów, mianowicie czy hotel jest usytuowany przy ruchliwej
ulicy lub jak daleko oddalony jest od plaży. Podróżni maja możliwość zweryfi kowania rzeczywistości
z tym, czym kusi ich biuro podróży w treści biuletynu, ulotek i plakatów. Turyści mają pewność, że
złota piaszczysta plaża z palmami, niebieskie baseny z leżakami naprawdę okażą się prawdziwe
i znajdują się w miejscu wskazanym przez touroperatora.
19 Warszawa w oku Google, Gazeta Wyborcza, 3 sierpnia 2011
20 http://www.google.com/intl/pl/earth/media/features.html, [03.08.2011]
18
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
Google Earth odgrywa niezmiernie ważną rolę w promocji przedsiębiorstw. Stanowią dla nich ko-
mercyjną powierzchnię reklamową. Prywatne fi rmy mogą oznaczyć się w wirtualnej przestrzeni
i przypisać swoją nazwę miejscu gdzie się znajduje. Taka informacja może zawierać np. link (odsy-
łacz internetowy), który skieruje użytkownika na właściwą stronę internetową. Książka telefoniczna
powoli stanie się reliktem przeszłości, a usługi będzie można wyszukiwać właśnie w ten sposób.
Program w swoim działaniu przewiduje jeszcze kilka innych funkcji oraz możliwości ich zastosowania
na własny użytek. Niektóre z wybranych funkcji, niezbędnych do eksplorowania świata, przedstawiają
się następująco21:
Funkcja Modele 3D – w jednej chwili można porównać swoje wyobrażenia na temat Wiel-
kiego Kanionu Kolorado, Wieży Eiffl a w Paryżu czy też Krakowskiego Wawelu. Trójwymia-
rowe modele są tworzone przez użytkowników z całego świata i mogą być urzeczywist-
nieniem budynków, pomników, wież, stadionów, krajobrazów i wielu innych obiektów.
Funkcja Lotu na Księżyc i Marsa – wspomniana wcześniej opcja jest możliwa dzięki ze-
braniu przez Google zdjęć agencji kosmicznej NASA i zestawieniu ich w wirtualnym mo-
delu 3D. Wybranie się na interaktywną wycieczkę po powierzchni tych ciał niebieskich,
dotychczas dostępną w rzeczywistości tylko dla wybrańców, dziś staje się realne dla
wszystkich użytkowników. Podążając śladami pojazdów kosmicznych i obserwując 360
stopniowe zdjęcia panoramiczne Marsa i Księżyca użytkownik może poczuć się przez
chwilę kosmonautą i lewitować w przestrzeni kosmicznej.
Funkcja Zdjęcia historyczne – opcja daje możliwość przeniesienia się w przeszłość. Obej-
rzenie swojego miasta i innych znajomych okolic jest dostępne z perspektywy zdjęć hi-
storycznych, dzięki którym można dowiedzieć się jak dane miejsce zmieniało się wraz
z upływem czasu.
Funkcja Ocean – dzięki niej można podróżować w podwodnych głębinach. Nurkowanie
pozwala zgłębić wiedzę na temat nowych lokalizacji, np. miejsc do uprawiania spor-
tów wodnych (surfi ng), miejsc do uprawiania turystyki podwodnej (odkrywanie wraków
zatopionych statków) czy też zdobyć informacje o zmianach klimatu i zagrożonych ga-
tunkach zwierząt.
Funkcja Zmiany klimatu – program oferuje wyświetlanie scenariuszy zmian klimatu w do-
wolnym miejscu na ziemi. Specjalnie wbudowane tryby pozwalają na prognozę zmian
klimatu. Dzięki Google Earth można również odbyć wycieczkę w celu zaobserwowania
zmian jakie niesie za sobą zanikanie lasów.
Funkcja Symulator lotu – za każdym razem użytkownik staje przed możliwością wyboru
czym będzie poruszać się w przestrzeni powietrznej nad powierzchnią Ziemi. Do dys-
pozycji użytkowników autorzy programu oddali myśliwiec odrzutowy, śmigłowiec oraz
helikopter. Pozornie widzenia można by to uznać za element czysto humorystyczny, jed-
nak możliwość wirtualnego lotu np. nad Alpami wydaje się być kusząca i z pewnością
skutecznie zachęca do odwiedzenia danego miejsca.
21 http://www.google.com/intl/pl/earth/explore/showcase/ [08.07.2012]
19NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
Ekran 4. Widok na Pałac Kultury i Nauki w Warszawie przy wykorzystaniu programu
Źródło: opracowanie własne na podstawie programu Google Earth
GOOglE Art PrOJECt
Google Art. Project jest funkcją fi rmy Google, bazującą na wcześniej omówionym programie
Street View. Technologia Street View, umożliwiająca dotychczas poruszanie się po ulicach
miast, pojawiła się również wewnątrz budynków. Funkcja daje możliwość, bez wychodzenia z domu,
obejrzenia najsłynniejszych dzieł sztuki w największych galeriach i muzeach z całego świata. Zwie-
dzanie odbywa się w miejscach wcześniej sfotografowanych i przetworzonych na wirtualne lokacje.
To, co wyróżnia ten projekt, to dokładność w odwzorowaniu rzeczywistych miejsc w muzeach
i w pełni panoramiczny widok z możliwością projekcji obrazu w zakresie 360 stopni (Ekran 5).
Kolejną wartością jest bogaty zbiór ponad 30000 dzieł ze 155 muzeów z całego świata22. Każdy
obraz charakteryzuje się niezwykle wysoką rozdzielczością. To co dotychczas było niewidoczne
dla ludzkiego oka, teraz na ekranie monitora można obejrzeć każdy szczegół. Prezentowane ob-
razy widnieją w rozdzielczości dochodzącej do 7 mld pikseli (tzw. fotografi a gigapikselowa, ponad
1000-krotnie większa rozdzielczość niż standardowy cyfrowy aparat fotografi czny), dzięki czemu
22 http://www.googleartproject.com/pl/collections/ [08.07.2012]
20
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
internauci mogą analizować nawet poszczególne ruchy pędzla autora z wyjątkową dokładnością
(Ekran 6 i 7). Zasoby muzeów można przeglądać na kilka sposobów: spacer po wybranych salach
muzealnych, oglądanie dzieł sztuki udostępnionych przez poszczególne muzea i szczegółowe
przybliżanie obrazów o wysokiej rozdzielczości. Do wielu z tych prac dołączono dodatkowe treści:
artykuły o historii dzieła i biografi i autora, fi lmy i komentarze23.
Ekran 5. Wnętrze Museum of Modern Art – poruszanie się po interfejsie programu
Źródło: http://www.googleartproject.com/museums/moma
Ekran 6. Jeden z obrazów widocznych w programie Google Art. Project
Źródło: http://www.googleartproject.com/museums/gemaldegalerie/the-merchant-georg-gisze
23 http://www.google.pl/press/pressrel/20110201_artproject.html [27.08.2011]
21NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
Ekran 7. Detal obrazu po powiększeniu
Źródło: http://www.googleartproject.com/museums/gemaldegalerie/the-merchant-georg-gisze
Projekt obejmuje najważniejsze muzea głównie z Europy i USA. Wśród najbardziej znanych znalazły
się między innymi:
Alte Nationalgalerie w Berlinie
Freer Gallery of Art, Smithsonian w Waszyngtonie
Frick Collection w Nowym Jorku
Gemäldegalerie w Berlinie
The Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku
MoMA, Museum of Modern Art w Nowym Jorku
Museo Reina Sofi a w Madrycie
Museo Thyssen – Bornemisza w Madrycie
Muzeum Kampa w Pradze
National Gallery w Londynie
Pałac Wersalski w Paryżu
Rijksmuseum w Amsterdamie
Państwowe Muzeum Ermitażu w Sankt Petersburgu
Galeria Tretiakowska w Moskwie
Tate Britain w Londynie
22
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
Galeria Uffi zi we Florencji
Muzeum Van Gogha w Amsterdamie.
Znaczenie dla turystyki
Firma Google ma nadzieję, że „niezależnie od miejsca zamieszkania projekt zainspiruje wiele osób,
które zechcą zainteresować się sztuką i obcować z nią – na nowym, zadziwiającym poziomie szcze-
gółowości24”. Jest wiele osób, które z różnych względów (zdrowotnych, ekonomicznych) nie mogą
sobie pozwolić na odwiedzenie tych miejsc osobiście. Dla nich Google Art Project jest alternatywą
odkrywania i poznawania sztuki. Należy rozważyć czym, tak naprawdę, różni się zwiedzanie wirtu-
alne od rzeczywistego? Przecież mamy przed oczami to samo dzieło sztuki, a to, że siedzimy przed
monitorem, a nie stoimy przed ramą obrazu nie robi tak naprawdę różnicy. Odbiór sztuki zawsze
pozostanie taki sam. Szczególnie gdy mamy do czynienia z zaawansowana techniką, która zwiększa
nasze zdolności poznawcze. Trudno widoczne szczegóły stają się od teraz bardzo dokładne. Roz-
dzielczość tych zdjęć umożliwia odkrywanie najdrobniejszych detali dzieł sztuki, których dotychczas
nikt nie miał okazji oglądać z tak bliskiej odległości, za darmo i bez kolejek.
WirtualNE wyCiECzki – Czyli sferyCzNE paNOraMy wYsOkieJ JakOŚCi
Kolejną prezentowaną funkcją służącą rozwojowi internetowej turystyki są prezentacje multi-
medialne, zwane wirtualnymi wycieczkami, zawierające sferyczne panoramy wysokiej jako-
ści. Dzięki nim, podobnie jak w Google Street View, użytkownik odnosi wrażenie, że uczestniczy
w zwiedzaniu i naprawdę się tam znajduje. Te nowe metody wizualizacji obiektów stają się coraz
popularniejsze, dając doskonałe możliwości do ich zaprezentowania w Internecie.
Za pomocą zdjęć, łączonych w sferyczne panoramy, tworzy się wirtualny świat, oparty na rzeczywi-
stości. Wykorzystanie nowoczesnej technologii interaktywnej rzeczywistości 3D pozwala na real-
ne odwzorowanie świata, takim, jakim jest naprawdę. Dzięki temu, przy wysokiej rozdzielczości,
użytkownik ma możliwość rozglądania się we wszystkie strony, może eksplorować i badać każdy
szczegół interesującego miejsca. Wycieczki te wydobywają wartość estetyczną miejskich ulic oraz
ukazują detale, których użytkownik niekiedy po prostu by nie zauważył, będąc tam osobiście. Dzięki
takiemu przedstawieniu rzeczywistości w świecie wirtualnym można skonfrontować swoją wizję
nt. danego zabytku podczas rzeczywistej wycieczki. Niewątpliwie widoczna jest przewaga wirtu-
alnego poruszania się w trzech płaszczyznach nad tradycyjną fotografi ą, która nie zawsze oddaje
specyfi kę i klimat miejsca.
Tworzeniem sferycznych panoram zajmują się doświadczone fi rmy, które na co dzień specjalizują
się fotografi ą oraz obróbką grafi czną i komputerową. Aby wykonać panoramę sferyczną niezbędny
jest aparat z obiektywem o jak największym kącie widzenia (180° i więcej). Polecanym obiektywem
fotografi cznym jest tzw. Fish Eye. Zdjęcia wykonane przy pomocy tego obiektywu wyglądają jak
widok z wizjera drzwiowego, popularnie zwanego judaszem (Ekran 8).
24 http://www.google.pl/press/pressrel/20110201_artproject.html [27.08.2011]
23NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
Ekran 8. Zdjęcie wykonane obiektywem typu Fisheye.
Źródło: http://www.trzywymiary.com
Zamontowany na statywie aparat obraca się wykonując serię zdjęć w wielu płaszczyznach. Para-
metry wykonywanych zdjęć muszą pozostać identyczne, tak aby nie różniły się między sobą, np.
oświetleniem. Umożliwi to późniejsze złożenie i obróbkę zdjęć w jedną całość na komputerze. Po
wykonanej sesji zdjęciowej przystępuje się do najbardziej czasochłonnej czynności łączenia zdjęć
w panoramę25.
Tak przetworzone zdjęcie dzielone jest na sześć równych części (cztery strony świata oraz góra
i dół). Następnie są wpisywane w płaszczyznę sześcianu (Ekran 9) w specjalnym skrypcie w tech-
nologii Flash, dając efekt końcowy w postaci złożonej panoramy (Ekran 10). Wirtualna wycieczka
składa się z wielu połączonych ze sobą panoram, które nakładając się na siebie, dają wrażenie
poruszania się w rzeczywistości.
Ekran 9. Wygląd zdjęć przed połączeniem
Źródło: http://www.trzywymiary.com
25 http://www.trzywymiary.com [19.09.2011]
24
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
Ekran 10. Zdjęcia po połączeniu.
Źródło: http://www.trzywymiary.com
Znaczenie dla turystyki
Turysta jeżdżąc na urlop, czy też krótkie weekendowe wycieczki pragnie wypocząć, poznać cie-
kawe, interesujące miejsca. Co zatem sprawi, że wybierze dane miejsce? Co przekona go, aby po-
święcił swój czas i pieniądze na konkretny cel? Odpowiedzią może być wiedza zdobyta przy pomo-
cy wirtualnych wycieczek. Obecnie niewystarczające są rekomendacje znajomych czy informacje
zawarte w jednej z wielu ulotek. Turysta, dogłębnie zapoznając się z ofertą, ceni sobie rzetelność
informacji. Wirtualna wycieczka daje mu pewność, że dane miejsca jest warte odwiedzenia. Dzięki
e-wycieczkom jest w stanie przyjrzeć się i ocenić, a następnie skonfrontować swoje wyobrażenia
o atrakcyjności z rzeczywistością. Można stwierdzić, że wirtualna wycieczka będzie udokumen-
towanym „certyfi katem” danego miejsca, ponieważ w sposób przekonywujący oddaje charakter
zabytku, atrakcji. Będzie niejako pierwszą próbą przekonania coraz bardziej wymagającego turysty
do przyjechania i odwiedzenia danego miejsca.
Interaktywne wirtualne wycieczki stały się wyrafi nowanym narzędziem promocji i autoprezentacji
miejsc o charakterze turystycznym. Zastosowań, pełniących kluczową rolę marketingową można
znaleźć wiele26, między innymi:
Hotelarstwo – wizualizacja wnętrz obiektów hotelowych, pensjonatów oraz ich otoczenia.
Gastronomia – prezentacja wnętrz restauracji, barów, pubów, ogródków restauracyjnych.
Kultura i sztuka – prezentacja obiektów muzealnych i galerii, częściowe udostępnienie
części lub całości ekspozycji.
Promocja miejscowości, wydarzeń, instytucji stawiających na turystykę stała się dosko-
nałą wizytówką, narzędziem autopromocji.
Obiekty infrastruktury sportowej – obejrzenie boiska piłkarskiego czy areny sportowej
przed monitorem zachęci do obejrzenia na żywo.
Nieruchomości – poszukujący mieszkań, domów do wynajęcia/kupna zaoszczędzą
sporo czasu na wyjazdy w celu ich obejrzenia.
26 http://www.360.larido.pl/ [08.07.2012]
25NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
Powstaje wiele projektów skupiających w jednym miejscu wiele wirtualnych wycieczek oraz pa-
noram sferycznych. Jednym z nich jest QTVR-Poland, mający na celu popularyzowanie rozwo-
ju tej nowoczesnej techniki fotografi cznej i zaprezentowanie dorobku kulturowo-turystycznego
Polski oraz upowszechnianie krajowej turystyki poprzez prezentowanie obiektów o charakterze
turystycznym. Obecnie projekt skupia 275 lokalizacji, 544 wirtualne wycieczki oraz 3051 panoram
sferycznych27 (Ekran 11).
Ekran 11. Lokalizator wirtualnych wycieczek
Źródło: http://www.qtvr-poland.com
27 http://www.qtvr-poland.com [19.09.2011]
26
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
ROla urząDzeŃ MOBilNyCh w rOzwOJu E-turystyki Na przykłaDziE teleFONu kOMÓrkOwegO
Dotychczas wyszukiwanie informacji w Internecie odbywało się przy pomocy komputera
z przewodowym dostępem do sieci. Obecnie istnieje zapotrzebowanie na środek komuni-
kacji, który umożliwiałby dostęp do informacji w każdym miejscu na świecie w szybki, łatwy i tani
sposób. Coraz popularniejsze stają się urządzenia mobilne czyli elektroniczne urządzenia przeno-
śne, które pozwoliły przetwarzać, odbierać oraz wysyłać dane bezprzewodowo. Oferują one już
nie tylko możliwość wykonywania rozmów telefonicznych, ale spełniają niemal każdą czynność, jaką
oferuje komputer. Dzięki stałemu rozwojowi technologii informatycznych powstają nowe wzorce
zachowań - użytkownicy nabywają umiejętności uczenia i posługiwania się nimi oraz umiejętność
sprawnego przetwarzania informacji. Rozwój zaawansowanych technologii w turystyce zbliża się
do momentu, w którym nie będzie potrzeby, aby turysta zabierał w podróż wszystkie dostępne urzą-
dzenia elektroniczne takie jak: aparat cyfrowy, kamera wideo, nawigacja samochodowa, laptop
itp. Wszystkie ich najprzydatniejsze funkcje są już bowiem dostępne w zaawansowanym techno-
logicznie telefonie komórkowym, zwanym smartfonem. Dzięki niemu podróże stają się łatwiejsze
dzięki powszechnemu dostępowi do użytecznych funkcji i informacji w nim zawartych. Smartfony
radzą sobie ze zmianą stref czasowych, służą jako budziki, ułatwiają przeliczanie walut, umoż-
liwiają, przy podróżowaniu, wykorzystywanie nawigacji satelitarnej. Dodatkową zaletą jest fakt,
że telefon komórkowy jest niezwykle lekki oraz poręcznych rozmiarów i zazwyczaj każdy turysta
nosi go przy sobie. Dzięki temu, nie rozstając się z nim ani na chwilę, może stale wykorzystywać
potencjał swojego „mobilnego centrum technologicznego”. Nowoczesny podróżnik dwa razy za-
stanowi się zanim podejmie decyzję czy zakupić wiele oddzielnych urządzeń, czy też zainwestować
w nowoczesny smartfon, który będzie tańszy niż wszystkie urządzenia razem wzięte i wciąż będzie
spełniać ich wszystkie funkcje.
Według fi rmy Parks Associates28 w 2010 r. producenci telefonów sprzedali na całym świecie około
500 mln smartfonów. Sprzedaż tych multimedialnych telefonów komórkowych w kolejnym roku
miała wzrosnąć o 175%. Prognozy wskazują również, że ponad dwa miliardy ludzi na całym świe-
cie będzie posiadać co najmniej jeden smartfon w 2015 r. Statystyki te pokazują zatem niebywałe
zapotrzebowanie i wciąż rosnące zainteresowanie telefonami nowej generacji. Jest to szansa dla
rozwoju turystyki bowiem smartfony umożliwiają również dostęp do pokaźnej liczby różnego ro-
dzaju aplikacji. Google Play (dawniej Android Market)29 w styczniu 2012 r. udostępniał ponad 400
000 aplikacji, które zostało ściągnięte przez użytkowników ponad 10 miliardów razy30,31.
GEOtagOwaNa relaCja z pODrÓŻy
Postęp technologiczny i powstanie aparatów cyfrowych na przełomie XX i XXI wieku zrewo-
lucjonizowało i jednocześnie spopularyzowało fotografi ę. Z każdym rokiem producenci wy-
posażają swoje produkty w coraz lepsze udogodnienia. Dzięki temu popularne „cyfrówki” stały się
nieodłącznym elementem każdej podróży. Współczesny turysta, nie martwiąc się o zmianę kliszy
28 Park Associates, Smartphone Users To Quadruple Over Next Five Years http://www.parksassociates.com/blog/
article/parks-pr2011-smartphones [04.06.2012]
29 Internetowy serwis z muzyką, fi lmami, e-bookami oraz aplikacjami przeznaczonymi na urządzenia mobilne
30 Ian Paul, Android Market Tops 400,000 Apps, http://www.pcworld.com/article/247247/android_market_
tops_400000_apps.html, [04.06.2012]
31 Dirk Dougherty, 10 Billion Android Market Downloads and Counting, http://android-developers.blogspot.
com/2011/12/10-billion-android-market-downloads-and.html, [04.06.2012]
27NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
i koszty jej wywołania, robi tysiące zdjęć aparatem cyfrowym. Po pewnym czasie zapomina gdzie
dane zdjęcie zostało utrwalone. Rozwiązaniem tego problemu jest geotagowanie zdjęć.
Obecnie turyści nieustannie wyposażeni są podczas podróży w aparaty fotografi czne lub nowoczesne
telefony komórkowe, tzw. smartfony. Są coraz łatwiejsze w obsłudze i nie są już tworzone tylko dla
najbardziej wymagających podróżników. Niektóre z tych urządzeń posiadają wbudowany specjalny
system GPS, czyli moduł nawigacji satelitarnej. Taki system zapamiętuje pokonywaną trasę, dostarcza-
jąc informacje zawierające długość i szerokość geografi czną, dzięki którym łatwo jest określić swoje
położenie w przestrzeni. Co więcej, podczas każdego zrobionego zdjęcia zapisywana jest specjalna
informacja EXIF (Exchangeable Image File Format) na temat aparatu, którym zostało ono wykonane.
Przeważnie jest to zestawienie ustawień, w jakich zostało uwiecznione zdjęcie (między innymi czas
naświetlania, wartość przysłony i matrycy, położenie obiektywu), ale również, co najważniejsze, data
i czas, w którym zostało wykonane. Zestawienie tych dwóch rodzajów danych – miejsca i czasu wy-
konania – może posłużyć do wykonania własnej geotagowanej fotorelacji z podróży.
Geotagging jest funkcją, która pozwala na stworzenie interaktywnego cyfrowego dziennika podróży.
Taką fotorelację można opracować bezpośrednio po zakończeniu podróży lub jeszcze w trakcie jej
trwania. Zdjęcia zapisane na karcie pamięci aparatu fotografi cznego należy przenieść do pamięci
komputera. Wyeksportowane fotografi e wysyła się do specjalnego programu fotografi cznego w In-
ternecie, w którym są na stałe zapisywane32 (Ekran 13). Funkcjonalność programu wykona większość
pracy za użytkownika. W rezultacie możliwe jest opracowanie specjalnej mapy z zaznaczonymi miej-
scami, w których zdjęcia zostały wykonane. Śledząc przebieg trasy ukończonej podróży widoczne
będzie każde zdjęcie, które zostało umieszczone. Dokładna lokalizacja sprawia, że zdjęcie nie jest
już dłużej anonimowe. Dzięki temu fotografowane na zdjęciach zabytki i atrakcje turystyczne nie
zostaną szybko zapomniane i staną się dostępne dla każdego, bowiem wirtualnym zapisem z wy-
cieczki można dzielić się z innymi użytkownikami. Tak przygotowany bogaty dziennik podróży może
posłużyć na blogu czy też forach podróżniczych. Powracający z wakacji wczasowicze chętnie wra-
cają do wspomnień i chwil uwiecznionych na zdjęciach. Dzięki geotagowaniu zdjęć użytkownik jest
odciążony z obowiązku pamiętania gdzie dane zdjęcie zostało uwiecznione.
Ekran 12. Przykład geotagowanego dziennika podróży
Źródło: http://fotoblogia.pl/images/2009/09/picasa35-2-495x314.jpg
32 Na przykład Picasa Web Albums fi rmy Google lub Flickr fi rmy Yahoo – serwisy internetowe stworzone do gro-
madzenia i udostępniania cyfrowych zdjęć w sieci
28
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
Znaczenie dla turystyki
Fotografi czne dokumentowanie odwiedzonych miejsc nie jest specjalnie odkrywcze, bowiem turyści
zajmują się dokumentowaniem podróży od czasów wynalezienia pierwszych aparatów fotogra-
fi cznych. Współczesne technologie, które można wykorzystać w połączeniu z fotografi ą, niosą za
sobą wiele możliwości zastosowania. Organizatorzy wycieczek mogliby udostępniać tak zapisane
wycieczki swoim klientom przed wyjazdem. Z najciekawszymi i godnymi polecenia miejscami tu-
ryści mogliby zapoznać się jeszcze przed wycieczką lub w trakcie jej trwania na ekranie smartfona
z dostępem do Internetu. Każde z tych zdjęć może zostać opisane dowolną informacją tekstową lub
audiowizualną, zwiększającą zainteresowanie danym miejscem. Właściciele zaprzyjaźnionych re-
stauracji, wypożyczalni samochodów czy też punktów wymiany walut z pewnością byliby wdzięczni
za promowanie ich usług, w zamian za częściowy zwrot pieniędzy pozostawionych przez turystów,
jako prowizja dla touroperatora. Turysta, dzięki geotagowaniu zdjęcia hotelu, z pewnością nie zgu-
biłby się pośród innych, w jednej chwili mogąc odnaleźć swoją trasę powrotu.
Można zadać sobie pytanie: w czym lepsze jest geotagowanie zdjęć od zwykłego książkowego prze-
wodnika? Dla jednych będzie to jedynie ciekawostka czy zwykła nowinka techniczna. Z drugiej
jednak strony zaletą tej nowej funkcjonalności jest szybka i bezpłatna możliwość prezentowa-
nia dowolnych danych, które można weryfi kować. W przypadku pojawienia się nowego miejsca,
które warto odwiedzić szybko można zmodyfi kować wcześniej zaplanowaną trasę. Zrobienie zdjęcia
i oznaczenie go na mapie w Internecie zajmie dosłownie chwilę. Wykonanie nowego przewodnika
nieco dłużej. Tak tworzona relacja jest bogatsza oraz łatwiejsza w odbiorze i umiejscowieniu na
mapie. Wiele więcej wymagających i żądnych przygód mobilnych użytkowników z chęcią zobaczy
to, czym inni podróżnicy zechcą się z nimi podzielić.
AplikaCjE OpartE Na lOkalizaCji
Dzięki większej dostępności telefonów obsługujących GPS i wciąż rosnącej popularności ser-
wisów społecznościowych typu Facebook, Twitter czy Nasza klasa, wzrosło zapotrzebowanie
na aplikacje oparte na lokalizacji. Dzięki nim użytkownicy mogą „zameldować się”, czyli przypisać
na mapę miejsce, które właśnie odwiedzili i w którym aktualnie się znajdują. Aplikacje umożliwiły
przeglądanie godnych odwiedzenia miejsc, pozwalając użytkownikom zobaczyć, kto jest w pobliżu
i kto był tam przedtem. Użytkownik „meldując się” np. pod zabytkiem, w restauracji, czy też na stacji
kolejowej, może pisać notatki o tym miejscu i załączać zdjęcia. Umożliwia to wymianę informacji
pomiędzy osobami korzystającymi z serwisów opartych na lokalizacji, bowiem dowolna wiado-
mość może być skomentowana przez każdego. Jednocześnie można ograniczyć grono odbiorców
tak, aby wiadomość była widziana tylko przez najbliższych znajomych. Dzięki temu powstał system
rekomendacji miejsc, w którym można:
zdobywać informacje na temat usługodawców, wydarzeń kulturalnych, najbliższych za-
bytków i hoteli,
zlokalizować najlepsze restauracje, najbliższe bankomaty, stacje benzynowe czy stacje
metra,
otrzymywać alerty o nadchodzących wydarzeniach, zmianach pogodowych lub sytuacji
na drogach, np. korki,
korzystać z rad i wskazówek bardziej doświadczonych podróżników oraz dzielić się wła-
snymi przemyśleniami,
zlokalizować znajomych na mapie i ułatwić zainicjowanie spotkania osób będących
w pobliżu33.
33 https://foursquare.com, [02.06.2012]
29NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
Aplikacje pozwalają uzyskać odpowiedzi na najważniejsze i najczęściej zadawane przez turystów
pytania: gdzie się znajduje? Gdzie są najbliższe atrakcje? Gdzie można dobrze zjeść? Odpowiedzi
na te pytania są przydatne dla turysty przybywającego do obcego miasta, bowiem zorientowanie
się w topografi i miasta wymaga czasu. W przypadku gdy podróżnemu wydaje się, że się zgubił
może „zapytać” aplikację o swoje położenie. System bez problemu poda nazwę obszaru, adres, pod
którym obecnie się znajduje, wskazując jednoznacznie aktualną pozycję na mapie. Odpowiedzi su-
gerowane przez innych użytkowników pozwolą przetrwać pierwsze godziny w nieznanym miejscu.
Warszawa znajduje się również w kręgu zainteresowania zagranicznych turystów. Tak użytkownicy
serwisu Dopplr, zajmującego się zagadnieniem lokalizacji i rekomendacji turystycznych, przed-
stawiają Warszawę na próbce 2726 odbytych wizyt, z punktu widzenia zagranicznych turystów34:
Co zwiedzić: Pałac Kultury i Nauki, Nowy Świat, Grób Nieznanego Żołnierza, Stare Mia-
sto, Zamek Królewski, Kolumna Zygmunta III Wazy, Łazienki.
Gdzie się zatrzymać: Hotel Sheraton, Marriot, Le Meridien Bristol.
Gdzie zjeść: U Fukiera, Qchnia Artystyczna, U kucharzy, Restauracja Rubikon.
GOOglE GOggles
Google Goggles jest aplikacją zainstalowaną w nowoczesnym telefonie komórkowym, tzw.
smartfonie, która pozwala na odnalezienie informacji w Internecie przy pomocy wyszuki-
wania wizualnego. Podczas gdy użytkownik robi zdjęcie wbudowanym aparatem fotografi cznym
aplikacja analizuje sfotografowany obiekt, łączy się z Internetem, wprowadza zapytanie do wyszu-
kiwarki i w ciągu kilku sekund zwraca wszystkie powiązane informacje dostępne na jego temat. Za-
sada funkcjonowania tego programu polega na dopasowaniu fragmentów zdjęcia do już istniejącej
bazy obrazów w Internecie. Gdy program rozpozna dany obiekt od razu pozwala na zapoznanie się
z dostarczonymi informacjami (Ekran 14). Baza obrazów jest na bieżąco aktualizowana i pozwala
użytkownikom rozpoznawać miejsca turystyczne, dzieła sztuki, informacje zawarte na książkach
i płytach dvd, etykietach, logotypy znanych fi rm a także pełni funkcję tłumacza35.
Znaczenie dla turystyki
Zwiedzanie z telefonem komórkowym jest coraz popularniejsze i „na wyciągnięcie ręki” – wystarczy
nakierować telefon na miejsce, którym się interesujemy. Wiele przydatnych zastosowań tej aplikacji
można wykorzystać podczas uprawiania turystyki. Program będzie użytecznym przewodnikiem,
udzieli informacji, niekiedy niedostępnych w zwykłym papierowym wydaniu przewodnika. Będąc
w obcym mieście można natknąć się na wiele budowli i miejsc, o których turysta dotychczas nie
słyszał. W jednej chwili aplikacja na telefonie rozpozna dany obiekt i podpowie przed czym po-
dróżnik aktualnie się znajduje. Turysta oglądając w muzeum dzieła sztuki zazwyczaj spotyka się
z krótką informacją obok obrazu czy rzeźby. Dzięki programowi może uzupełnić swoją wiedzę znaj-
dując się cały czas na miejscu, bez potrzeby powrotu do komputera z dostępem do Internetu. Czy
oznacza to, że zawód przewodnika, np. w muzeum odejdzie do przeszłości? Trudno na tę chwilę
przewidzieć taki stan rzeczy, jednak nie sposób nie dostrzec pozytywów płynących z nowych tech-
nologii. W szerokiej bazie danych telefonu łączącego się z Internetem znajduje się o wiele więcej
faktów i informacji, niż jest w stanie przekazać dobrze poinformowana osoba. Dzięki możliwości
rozpoznawania tekstu jest w stanie na przykład przetłumaczyć nazwę potrawy w zagranicznym
34 http://www.dopplr.com/place/pl/warsaw, [02.06.2012]
35 http://www.google.com/mobile/goggles [10.06.2012]
30
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
menu. Siedzący przy wakacyjnym obiedzie użytkownik, popijając wino chciałby wiedzieć o nim nieco
więcej. Program rozpozna nalepioną etykietę i w kilka sekund turysta dowie się, z jakiego szczepu
pochodzą winogrona.
Ekran 13. Przykład wykorzystania aplikacji Google Goggles
Źródło: https://www.exa.com.au/articles/june_10/images/google_goggles.jpg
PrzewODNik 3D w teleFONiE kOMÓrkOwyM
innowacyjna technologia pozwoliła na przeniesienie tradycyjnych map na ekrany telefonów ko-
mórkowych i przekształcenie grafi ki dwuwymiarowej, używanej w kartografi i, w trójwymiarowe
modele budynków. Przewodnik 3D to mobilna, miejska aplikacja nowej generacji, ułatwiająca od-
krywanie nowych miejsc w sposób bardziej intuicyjny. Aplikację można zainstalować na dowolnym
telefonie komórkowym spełniającym wymagania sprzętowe potrzebne do uruchomienia aplikacji
(najczęstszymi modelami są telefony nowej generacji tzw. smartfony). Dotychczas turysta przyby-
wający do nieznanego mu miasta rozkładał mapę zaraz po wyjściu z pociągu, próbując rozpoznać
najbliższą okolicę.
Przy pomocy aplikacji typu przewodnik miejski 3D i wbudowanych w nich lokalizacji satelitarnej,
zwiedzający będzie w stanie bez trudu umiejscowić swoje położenie w przestrzeni. To, co znajduje
się w świecie rzeczywistym, zostało wiernie odwzorowane trójwymiarowymi modelami, ułatwia-
jącymi poruszanie się po najbardziej popularnych lokalizacjach na świecie. Turysta może poczuć
się jak prawdziwy mieszkaniec, znający topografi ę miasta, doświadczając tego samego, co rdzenni
mieszkańcy. Można śmiało powiedzieć, że przewodniki 3D w telefonie komórkowym są w stanie
dokonać przełomu w sposobie prezentowania walorów turystycznych regionu i zrewolucjonizować
odbiór rzeczywistości, zapewniając realizm i interaktywność. Producent aplikacji zadbał o intuicyjny
interfejs – za pomocą ekranu dotykowego możemy przybliżać i oddalać widok, a także regulować
kąt patrzenia. Poruszając się po trójwymiarowej przestrzeni można uzyskać dostęp do wszystkich
ważnych informacji o mieście, można oglądać najbardziej znane budowle i zabytki, poznać ich hi-
storię, wybrać hotel lub znaleźć najbliższe kino czy restaurację. Przewodnik 3D dostarcza bogatych
i szczegółowych treści, w tym opisy, zdjęcia, informacje o cenach i inne pożyteczne wskazówki na
temat miejsc wartych odwiedzenia36. Co ważne, podczas korzystania z przewodnika użytkownik nie
musi łączyć się z Internetem i przesyłać danych przez sieć komórkową. Jest to bardzo praktyczne
i racjonalne rozwiązanie przy wciąż wysokich opłatach za transmisję danych, podczas używania
roamingu za granicą.
36 http://www.yescitiz.com/uk, [04.06.2012]
31NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
Znaczenie dla turystyki
Ciężkie książki z informacjami i fruwające na wietrze kartki. Takie wersje przewodników to już prze-
szłość. Popyt na tradycyjne przewodniki i mapy nie maleje, ale też nie rośnie tak, jak by sobie tego
życzyli wydawcy. Wersje cyfrowe książek, czasopism, magazynów stają się coraz bardziej popularne.
Nic więc dziwnego, że swoich sił na tym polu zaczynają próbować wydawcy przewodników tury-
stycznych. Aplikacja zawiera wszystko, co zwykle znajduje się w drukowanych przewodnikach – od
opisów atrakcji turystycznych po praktyczne wskazówki dotyczące jedzenia czy pamiątek z podró-
ży. Oprócz podstawowej funkcji, jaką jest zaprezentowanie najważniejszych zabytków na ekranie
telefonu, można przypisać budynkom odpowiednie kategorie punktów użyteczności publicznej.
Kliknięcie na obiekt wyświetla kartę z jego opisem, z której można przejść do strony internetowej
obiektu, zadzwonić czy wysłać e-mail. Aplikacja może służyć do odszukania:
zakwaterowania (hotele, pensjonaty, itp.),
gastronomii (restauracje, puby, itp.),
rozrywki (kina, teatry, sklepy, itp.),
transportu publicznego (miejsca przystanków, godziny, ceny, itp.).
TłuMaCz pODrÓŻNy
Niegdyś, w przypadku braku znajomości języków obcych turyści zabierali ze sobą za granicę
kieszonkowe rozmówki, które pozwalały w obcym kraju na podstawowe zadawanie pytań
poprzez przeczytanie gotowej sentencji na dworcu przy kasie lub w sklepie. Obecnie funkcję tę
przejęły telefony komórkowe. Dzięki nim dysponujemy podobną lub większą bazą wyrażeń. Ponad
2000 zwrotów i słówek zostało pogrupowanych w zakresy tematyczne, przydatnych podczas po-
dróży: odprawa celna, hotel, usługi, warsztat samochodowy, zabytki, rozrywka, gastronomia, sport
i rekreacja. Co więcej oprócz wyświetlania ich na ekranie, telefon jest w stanie głośno i wyraźnie
przeczytać je za pomocą syntezatora mowy i wbudowanej funkcji lektora w czasie rzeczywistym.
Dzięki temu program zapewnia wyjątkową możliwość komunikacji będąc za granicą, nawet bez
znajomości lokalnego języka. Przy pomocy „podróżnego tłumacza” z łatwością można załatwić
wszystkie niezbędne formalności związane z wyjazdem bez znajomości języka: kupić bilet na stacji,
zarezerwować pokój w hotelu, zlecić naprawę auta czy też zamówić posiłek w restauracji.
Tryb rozmowy i mechanizm obsługi jest niezwykle prosty: po pierwsze należy wypowiedzieć do te-
lefonu zdanie w ojczystym języku. Następnie program rozpozna poszczególne słowa i przekształci
materiał głosowy na pisany. Mając już gotowe zdanie program przetłumaczy je automatycznie na
jeden z dostępnych języków, co więcej wypowie je przy pomocy syntezatora mowy. Dzięki temu
zagraniczny rozmówca usłyszy w swoim języku to, co turysta powiedział. Przy pomocy jednego
przycisku rozmówca jest w stanie odpowiedzieć turyście zmieniając język konwersacji. Dzięki temu
turysta otrzyma informację zwrotną. Liczba obsługiwanych języków wciąż rośnie. Obecnie urucho-
miona jest obsługa 14 języków: angielskiego, polskiego, portugalskiego, czeskiego, holenderskie-
go, francuskiego, hiszpańskiego, niemieckiego, włoskiego, japońskiego, koreańskiego, chińskiego
mandaryńskiego, rosyjskiego i tureckiego37.
37 Jeff Chin, Start the conversation with Google Translate for Android, http://googlemobile.blogspot.com/2011/10/
start-conversation-with-google.html [14.06.2012]
32
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
Znaczenie dla turystyki
Dzięki możliwości tłumaczenia w czasie rzeczywistym brak znajomości obcego języka już nigdy nie
będzie stanowił bariery w komunikowaniu się podczas podróżowania. Można zadać sobie pytanie:
czy dzięki nowym technologiom w dziedzinie tłumaczenia języków obcych w czasie rzeczywistym
zanikać będzie zawód tłumacza, którego praca nie będzie już dłużej potrzebna? Obecnie nic na to
jeszcze nie wskazuje, pomimo ogromnej liczby darmowych programów translatorów. Co więcej
jakość wielu z nich pozostawia wciąż wiele do życzenia. Trzeba wziąć pod uwagę fakt, że program
nie rozpoznaje kontekstu wypowiedzi – podane frazy tłumaczy słowo w słowo. Niekiedy może
to doprowadzić do nieporozumień, bowiem pozostają jeszcze osobliwości językowe, takie jako
nieprzetłumaczalne na inny język idiomy czy frazeologizmy. Trzeba jednak przyznać, że potrafi
przełożyć praktycznie dowolny tekst tak, aby był zrozumiały. Mimo, iż wraz z rozwojem coraz to
nowszych technologii programy stają się inteligentniejsze, nigdy nie będą w stanie zastąpić człowie-
ka w komunikacji. Nie znaczy to jednak, że nie będą mogły mu znacząco pomóc. Można bowiem
wyobrazić sobie kilka sytuacji, w których można znaleźć zastosowanie podróżnego tłumacza już
w niedalekiej przyszłości:
Muzea i zabytki – dotychczas w muzeach rozdawano gotowe zestawy audio z wgra-
nymi audycjami. Dzięki zastosowaniu tej aplikacji lokalny przewodnik za granicą będzie
mógł oprowadzać międzynarodową grupę turystów po muzeach i zabytkach używając
jedynie ojczystego języka. Odbiorcy, dzięki automatycznemu tłumaczeniu, będą w sta-
nie zrozumieć przekaz słuchając informacji w swoim języku. Wystarczy jedynie rozdać
telefony z ustawioną translacją na dowolnie wybrany język.
Sprzedaż przy kasach – często zdarza się sytuacja, że osoba sprzedająca bilety np. na
stacji kolejowej nie posługuje się żadnym językiem obcym. Dzięki translatorowi w czasie
rzeczywistym przymocowanym do okna przy kasie sprzedawca będzie w stanie bezpro-
blemowo porozumieć się z obcokrajowcem.
Praca rezydenta turystycznego – telefon z zainstalowaną aplikacją ułatwi rezydentowi
pracę i porozumiewanie się z zagranicznymi turystami, którzy także posiadają ww. te-
lefon (np. tour operator mógłby wypożyczać swoim klientom telefony z tego rodzaju
oprogramowaniem na czas podróży).
WOrlD Traveler – AsYsteNt PODrÓŻy
World Traveler oferuje usługi dla osób podróżujących po całym świecie. Asystent Podróży jest
aplikacją umożliwiającą użytkownikowi sprawdzenie statusu wybranego lotu, przewidywa-
nego czasu trwania podróży, oraz otrzymywanie automatycznych informacji o wszelkich zmianach
i opóźnieniach dotyczących lotów, a w razie potrzeby pomoże znaleźć alternatywne połączenie
w przypadku anulowania rejsu. World Traveler umożliwia zaplanowanie podróży w najdrobniejszych
szczegółach. Dzięki programowi turysta jest w stanie znaleźć i zarezerwować miejsce zakwatero-
wania w czasie rzeczywistym w najbliższym dostępnym hotelu, wybierać ofertę spośród 90.000
hoteli na całym świecie. Dzięki wbudowanemu modułowi GPS aplikacja automatycznie wskaże naj-
bliższy hotel. Aplikacja może również zsynchronizować wszystkie informację zawarte w kalendarzu,
w tym daty i godziny spotkań i imprez. Dodatkową funkcją jest wirtualny sejf, w którym można
bezpiecznie przechowywać poufne informacje, takie jak numer ubezpieczenia, prawa jazdy, pasz-
portu, kart kredytowych oraz inne, które warto mieć zawsze pod ręką. Informacje te są zaszyfrowane
i chronione zdefi niowanym przez użytkownika hasłem. Turyści wyposażeni w telefony komórkowe
z zainstalowaną aplikacją mogą sprawdzić lokalny czas w różnych strefach czasowych, kursy walut
oraz prognozę pogody dla miejsca, do którego zmierzają38.
38 http://www.worldtraveler.biz, [14.04.2012]
33NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
Trip it
Program niezbędny dla każdego nowoczesnego turysty, ułatwiający organizację podróży. Apli-
kacja została opracowana aby ułatwiać życie turystom, tak by ich podróż przebiegała bez-
problemowo. Wybierając się w podróż nawet najbardziej doświadczony podróżnik zmuszony jest
zabrać ze sobą wiele dokumentów ze szczegółowymi informacjami na temat rezerwacji biletów
lotniczych, hoteli czy wypożyczenia samochodów. Program pozwala na monitorowanie wybrane-
go konta e-mailowego, samodzielnie wychwytując pojawienie się na nim elektronicznego biletu
czy rezerwacji. Odczytując z niego niezbędne dane inteligentnie organizuje i zarządza planami po-
dróży. Godziny odlotów, numery wyjść, bramek i terminali na lotnisku nie będą już dłużej niewia-
dome. O wszelkich informacjach turysta będzie powiadomiony na długo przed wyjazdem. Podobnie
jak w aplikacji Asystent Podróży zamieszczone są również mapy podróży, dzięki którym turysta
odnajdzie drogę w obcym mieście. Co więcej wskaże miejsce, do którego musi się udać. Wszystkie
te szczegółowe informacje dostępne są na ekranie telefonu, który i tak turysta zabiera wszędzie
ze sobą. Aplikacja pozwala automatycznie udostępniać plany podróży wszystkim, którzy muszą
dokładnie wiedzieć, gdzie znajduje się turysta i dokąd następnie zmierza. Dzięki temu rodzina
czy przyjaciele nie będą dłużej się martwić o pobyt najbliższych. Serwis internetowy U.S. News
Travel tak oto zachęca do korzystania z usług producenta aplikacji Trip It: „Bądź swoim własnym
agentem turystycznym i zaplanuj każdy szczegół swojej podróży – od wynajmu samochodu aż
do zakwaterowania (...) – razem z Trip It.”39
ROzszerzONa rzECzywistOŚĆ (augMeNteD reality)
Rozszerzona Rzeczywistość (ang. Augmented Reality, AR) jest niezwykle innowacyjnym dzia-
łem informatyki, który zajmuje się łączeniem obrazu świata rzeczywistego z wirtualnymi in-
formacjami. Odbywa się to poprzez nakładanie elementów opracowanych dzięki wykorzystaniu
technologii informatycznych na rzeczywiste obiekty i miejsca, pozwalając w całkowicie nowatorski
sposób odkrywać, co znajduje się w pobliżu. Generowane komputerowo interaktywne elementy
(napisy, obrazy, schematy, mapy, zdjęcia) nie tworzą nowego w pełni wirtualnego świata (ma to
miejsce w przypadku rzeczywistości wirtualnej), lecz wzbogacają i uzupełniają niezmienny świat
rzeczywisty. Nowa „wirtualna powłoka” współgra z realnymi obiektami, wpisując się w ich krajobraz.
Rzeczywistość rozszerzona rozpoznaje obiekty realnego świata, po czym nakłada na nie wirtual-
ne informacje. Tak stworzona interakcja pozwala na zastosowanie technologii w wielu różnych
dziedzinach. Pomimo niewielkiej jeszcze powszechności jej stosowania z roku na rok przybywa
interesujących rozwiązań wykorzystujących rozszerzoną rzeczywistość. Największy potencjał wy-
korzystywany jest przy szkoleniach inżynierskich (konstrukcja i testowanie maszyn), treningu umie-
jętności zawodowych40 (montaż instalacji, naprawy, budownictwo), szkoleniach chirurgicznych41
i ratowniczych (wirtualne operacje, symulacja akcji ratunkowej).
39 Joel A. Fineman, 10 Best Free Travel Apps, “Be your own travel agent and plan every detail of your trip—from
car rental to lodging (…)—with Trip It.” http://travel.usnews.com/gallery/10_Best_Free_Travel_Apps/TripIt_1866,
[02.06.2012]
40 BMW Augmented Reality in practice, http://www.bmw.com/com/en/owners/service/augmented_reality_
workshop_1.html [12.06.2012]
41 S. Heining, E.Euler, B. Ockert, Virtual mirror: Interaction paradigm for augmented reality, http://campar.in.tum.
de/Chair/ProjectVirtualMirror, [12.06.2012]
34
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
Znaczenie dla turystyki
Również turystyka znalazła się w kręgu zainteresowania tej technologii, bowiem potrzeby i wyma-
gania turysty są dobrym punktem wyjścia do testowania aplikacji opartych na rozszerzonej rze-
czywistości. Pierwszego zastosowania można poszukiwać w aplikacjach umożliwiających pomoc
w efektywnej nawigacji dla osób zwiedzających. Systemy nawigacyjne bazujące na rozszerzonej
rzeczywistości przypominają mają formę niewielkich GPS-ów, bądź są zawarte w telefonach ko-
mórkowych. Jedyną różnicą jest fakt, że nakładają informacje o trasie do celu na to, co turysta ak-
tualnie obserwuje. Osoba, która zgubiła się lub poszukuje wskazówek jak dotrzeć do pożądanego
obiektu czy atrakcji turystycznej, z pewnością doceni taką możliwość (Ekran 15). Obecnie turyści
zmuszeni są wyciągnąć papierową mapę i powiązać to co widzą wokół siebie w rzeczywistym śro-
dowisku z oznaczeniami na mapie. Niekiedy może być to trudne do wykonania, bowiem zabytki
nie zawsze można w sposób łatwy zidentyfi kować na mapie. Jeśli znane jest położenie, a aplikacja
rozszerzonej rzeczywistości ma dostęp do cyfrowej mapy terenu, system może wskazać najkrótszą
drogę aby bezpośrednio osiągnąć cel.
W środowisku prezentowanej technologii muzea zyskały możliwość wyświetlania dodatkowych
informacji o eksponacie42. W tradycyjnych muzeach, informacja o prezentowanych eksponatach
jest przedstawiona za pomocą paneli lub ulotek. Rozwiązanie ma jednak wady. Po pierwsze, za-
pewnia ograniczoną informację. Po drugie, wielu ludzi nie widzi tego samego panelu w tym samym
czasie z powodu kolejki do eksponatu lub ograniczonej przestrzeni. Cyfrowy asystent z pewnością
wzmocni się przekaz wystaw w muzeum, pozwoli na osiągnięcie większej przyjemności z czerpania
wiedzy o zbiorach.
Dzięki rozszerzonej rzeczywistości stały się możliwe również rekonstrukcje architektury i wyda-
rzeń historycznych. Jednym z przykładów aplikacji prezentujących owe zagadnienie jest polska
aplikacja powstała w czerwcu 2012 r. zatytułowana „My Warsaw. Warszawa jest moja43”. Dzięki niej
możliwym jest przeniesienie się do czasów nieistniejącej już Warszawy. Aplikacja przeznaczona
na telefony komórkowe daje możliwość wyboru dwóch szlaków: pierwszy związany z miejscami
dzieciństwa Janusza Korczaka i jego działalnością pedagogiczną, drugi prowadzi po trasie związa-
nej z jego losami podczas wojny. Po wybraniu jednej z tras, dzięki wbudowanemu modułowi GPS,
system odnajduje położenie turysty na cyfrowej mapie i kieruje go do najbliższego punktu zwie-
dzania. Dzięki nakładaniu się na siebie dwóch obrazów: rzeczywistego, widzianego przez kamerę
w telefonie oraz historycznego, wygenerowanego przez aplikację, turysta staje przed możliwością
porównania jak wyglądała Warszawa przed i w czasie II Wojny Światowej z obecnym wyglądem.
Każdy z 49 punktów zwiedzania został szczegółowo opisany przez historyków poprzez archiwalne
zdjęcia, nagrania audio, cytaty a także gry typu quiz. Dzięki temu przyswajanie wiedzy na temat
interesującego obiektu, miejsca, wydarzenia staje się łatwiejsze.
Wciąż trwają prace nad udoskonaleniem urządzeń do implementacji rozszerzonej rzeczywistości.
Obecne urządzenia mają na celu zatrzeć granicę pomiędzy rzeczywistością jaką użytkownik do-
świadcza a treściami dostarczonymi przez technologię. Wiele projektów AR używa nakryć głowy
42 N. Koshizuka, Museum Navigation System using Augmented Reality Technologies, http://www.um.u-tokyo.
ac.jp/publish_db/2000dm2k/english/01/01-16.html [09.06.2012]
43 „My Warsaw – Warszawa jest moja – przewodnik śladami Korczaka”, http://wyborcza.pl/1,91446,11837038,_
My_Warsaw___Warszawa_jest_moja_przewodnik_sladami.html (PAP) [11.06.2012]
35NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
(specjalne hełmy, które wykorzystują wyświetlacze umieszczone na głowie obserwatora) lub innych
urządzeń podobnych do gogli i okularów optycznych44, wyposażonych w dodatkowe kamery, reje-
strujące pole widzenia użytkownika. Każde z nich wykorzystywane jest aby przedstawić odbiorcy
odpowiednie informacje w odpowiednim czasie i zapewnić maksymalne wrażenia audiowizual-
ne. Pomimo wciąż spadających cen sprzętu i technologii, sam system rozszerzonej rzeczywistości
jest wciąż drogi. Tańszą, ale również jeszcze niedopracowaną metodą są aplikacje na telefony ko-
mórkowe, wykorzystujące sprzęt dostępny praktycznie dla każdego. Najnowsze telefony w róż-
nych promocjach potrafi ą kosztować jedynie symboliczną złotówkę. Wykorzystanie tych niemal
wszechobecnych urządzeń z pewnością pozwoli na szybszy rozwój i zwiększenie zapotrzebowania
na aplikacje rozszerzonej rzeczywistości. Wystarczy nakierować smartfon na żądany obiekt i przy
pomocy wbudowanej kamery można dokładnie poznać swoje otoczenie. Czujniki ruchu nakiero-
wane na wskazany obiekt pomogą nanieść w czasie rzeczywistym nową „wirtualną powłokę” na
ekranie komputera lub telefonu (Ekran 16).
Do niedawna zdawało się, że zagadnienie rozszerzonej rzeczywistości pozostanie domeną rozwi-
jających ją specjalistów. Obecnie wyszła spoza wąskiego grona i trafi ła na szerokie pole zaintere-
sowania użytkowników. Niedoskonała, choć prężnie rozwijająca się technologia prawdopodobnie
już niedługo stanie się realną perspektywą dla mobilnych użytkowników – turystów, poszukują-
cych nowych doświadczeń i wrażeń na wyższym poziomie, wynikającym z rozwoju technologii.
Łatwość przyswajania nowej wiedzy wpłynie pozytywnie na ich zadowolenie oraz zachęci do dal-
szego poszukiwania kolejnych rozwiązań technicznych.
Ekran 14. Wykorzystanie nawigacji satelitarnej w rozszerzonej rzeczywistości
Źródło: http://eurodroid.com/pics/wikitude_drive_gb_android_1.jpg
44 Szymon Adamus, Okulary Google niedostępne od zaraz? To może wybrać zamiennik? http://technologie.
gazeta.pl/internet/56,104663,11564647,Okulary_Google_niedostepne_od_zaraz__To_moze_wybrac.html
[11.06.2012]
36
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
Ekran 15. „Wirtualna powłoka” na ekranie telefonu
Źródło: http://wttfuture.fi les.wordpress.com/2011/05/lg_wikitude.jpg
37NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
ANaliza sYtuaCji w usługaCh
turystyCzNyCh
w aspekCiE zastOsOwaNia
NOwyCh tEChNOlOgii
– DYskuSJa
Zastosowanie nowych technologii w usługach turystycznych należy ocenić tylko jako częściowo
satysfakcjonujące.
Nowe technologie komunikacyjne i informatyczne są powszechnie dostępne dla organizatorów
turystyki i turystów. Natomiast ich wykorzystanie związane jest głównie z komunikacją z podmio-
tami organizującymi produkt turystyczny oraz z klientami.
Do rzadkości należą takie produkty turystyczne, których integralną częścią propozycji dla klienta są
elektroniczne programy podróży bazujące na przykład na zapisach ścieżek/szlaków wyznaczonych
przy pomocy oprogramowania Street View. Rozszerzenie produktu turystycznego o możliwości
jakie oprogramowanie daje, mogłoby być pierwszym krokiem w kierunku łączenia podróżowa-
nia tradycyjnego z wirtualnym. Połączenie tego rodzaju, z pozoru różnych form, rozwiązuje jeden
z głównych problemów z jakim, turyści podróżujący w celach wypoczynkowych i poznawczych,
zmagają się od zawsze. Każdy powrót z podróży skutkuje niedosytem – tam nie zdążyliśmy być
a jeżeli zdążyliśmy to zbyt pobieżne było zwiedzanie, albo nasycone taką ilością nowej informacji,
że szybko jej ważne fragmenty ulatują z pamięci. Gdyby integralną częścią produktu turystycznego
poza programem tradycyjnym był program wirtualny, to w świecie wirtualnym moglibyśmy do-
trzeć do zabytków, walorów przyrodniczych poza czasem programu tradycyjnego, na przykład po
powrocie do miejsca noclegu lub miejsca zamieszkania. Konsumpcja tak skonstruowanej oferty
turystycznej mogła by trwać, aż do czasu podjęcia kolejnej decyzji o wyjeździe.
Innym przykładem może być tu program Google Earth – zaawansowany technicznie program umoż-
liwiający przeniesienie się do dowolnego miejsca na ziemi na ekranie monitora. Street View może
stanowić wirtualnie wzbogacenie tradycyjnego programu zwiedzania, natomiast Google Earth roz-
szerzać program daleko poza granice geografi czne, kulturowe i polityczne.
Wyobraźmy sobie sytuację kiedy podróżujemy w niewielkiej odległości od granic państwa, któ-
rych przekroczenia organizator nie zaplanował, na przykład ze względów bezpieczeństwa a my
chcielibyśmy wiedzieć jak przenikały się kultury na granicy dwóch państwowości – Google Earth
nam w tym pomoże. Oczywiście pod warunkiem, że organizator turystyki umiejętnie połączy ofertę
tradycyjną z wirtualną.
38
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
Współczesny świat jest przepełniony różnego rodzaju sytuacjami, często trudnymi do przewidzenia,
które są niebezpieczne dla podróżnika. Wymienić tu można nagle pojawiające się kryzysy ekono-
miczne, często skutkujące upadłościami organizatorów turystyki, lokalnymi niepokojami społecz-
nymi, czy w skrajnym przypadku konfl iktami. W tego rodzaju przypadkach też z pomocą spieszą
nowe technologie komunikacyjne i informatyczne mające zastosowanie w turystyce. Wystarczy
przypomnieć programy World Traveler czy Trip It.
Jedną z głównych przyczyn tego, że organizatorzy turystyki nie włączają omówionych tu nowych
technologii do struktur oferowanych produktów, jest brak wiedzy, umiejętności i doświadczenia
zarówno wśród organizatorów oraz zatrudnionych przez nich pracowników. Ponadto, domniema-
ne przekonanie, że turysta nie skorzysta z tego rodzaju, uzupełniającej tradycyjny program, oferty.
Tego rodzaju obawy, często zachowawczość, można przełamać tylko w jeden sposób. Należy śmia-
ło włączać w programy kształcenia, na wszystkich poziomach omówioną tu problematykę.
Ponadto, organizacje i stowarzyszenia turystyczne powinny szeroko włączyć się w promocję turystyki
wirtualnej z hasłem, że jej nie jest celem nie jest zastąpienie turystyki tradycyjnej lecz jej wzbogacenie.
Benefi cjentami tego rodzaju polityki będą turyści i rynek pracy, który zostanie otworzony na nowe
zawody wyspecjalizowane w obsłudze i kreatywnej interpretacji oraz zastosowaniu – nowych tech-
nologii w branży turystycznej.
39NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
PODsuMOwaNiEEksperci stwierdzają, że e-turystyka zawdzięcza przede wszystkim Internetowi swój dotychcza-
sowy sukces i otwiera nowe rynki pracy.
Turyści e-użytkownicy coraz częściej i śmielej odkrywają możliwości i korzyści, jakie niesie za sobą
korzystanie z Internetu. Dzięki pośrednictwu Internetu możliwym stał się rekonesans miejsca wy-
poczynku przed wyjazdem. Korzystanie z zaprezentowanych programów dostępnych w Internecie
wiąże się z oszczędnością czasu i przystępnością - nie trzeba wychodzić z domu aby zacząć po-
dróżować. To, czy takie wirtualne zwiedzanie jest przystępne dla każdego, zależy już od indywidu-
alnych preferencji i predyspozycji.
Wpływ aplikacji mobilnych na rozwój e-turystyki również został określony przez badanych eks-
pertów jako wysoki, jednak nie najwyższy. Może to wynikać z faktu, że rynek aplikacji mobilnych
dopiero się rozwija. Nie każdy posiada jeszcze telefon wysokiej generacji. Jednak dzięki optymi-
stycznym wskazaniom i stale rosnącej liczbie sprzedawanych smartfonów można prognozować,
że poziom wykorzystania aplikacji mobilnych wykorzystywanych podczas uprawiania turystyki na
przełomie najbliższych lat będzie stale rósł. Wszystkie informacje, które dotychczas można było
czerpać jedynie przy pomocy komputerów osobistych z dostępem do Internetu są już dostępne
przez smartfony.
Rzeczywistość rozszerzona nie jest jeszcze tak doceniania jak wcześniejsze technologie. Wykorzy-
stanie tego systemu to wciąż spore wyzwanie. System rozszerzonej rzeczywistości jest wciąż drogi
i napotyka problemy głównie natury sprzętowej. Rozwiązanie to będzie jednak stopniowo stawać
się kolejnym ważnym kanałem przekazywania informacji turystycznych.
Eksperci wskazują szereg zalet korzystania z e-technologii podczas uprawiania turystyki. Niewąt-
pliwie należy wziąć pod uwagę fakt, że koszt korzystania z technologii jest bardzo niski. Koszty do-
stępu do Internetu czy posiadania smartfona nie stanowią już wielkiego uszczerbku w domowym
budżecie, szczególnie gdy omawiane programy i aplikacje są darmowe i ogólnodostępne. Wska-
zano również na fakt, że innowacyjność zwiedzania ułatwi i przyspieszy przyswajanie informacji
krajoznawczych. Wysoka użyteczność i intuicyjność sprawiają, że użytkownicy korzystający z usług
technologicznych czują wygodę i oszczędzają czas. Możliwość szybkiego sprawdzenia dowolnych
informacji umożliwia szybkie i racjonalne planowanie podróży.
Rosnąca dostępność do informacji turystycznych na skutek rozwoju e-technologii może dopro-
wadzić do upowszechnienia e-turystyki i wzrostu jakości usług. Rekomendacje osób oraz ciągły
rozwój urządzeń mogą zachęcić do kolejnych podróży przy wykorzystaniu najnowszych osiągnięć
z dziedziny technologii w turystyce. Turysta, wyposażony w nowe sposoby planowania i spędza-
nia wolnego czasu, nie będzie już dłużej ograniczany tradycyjnym informacyjnym oprzyrządowa-
niem. Pojawiające się nowe media są szansą na bardziej efektywne wykorzystanie czasu (na przykład
e-technologie skrócą czas na przyswojenie informacji z książek).
E-turystyka spełnia wiele ważnych funkcji. Przede wszystkim upowszechnia dotychczas niezna-
ne w turystyce technologie, które ułatwiają odbiór rzeczywistości. Dzięki nim turyści będą mogli
zweryfi kować swoje wyobrażenia na temat danego miejsca, dając pewność, że jest warte odwie-
dzenia. Zwiększone zainteresowanie ze strony turystów powinno szczególnie cieszyć władze lo-
kalne i wszystkie inne podmioty odpowiedzialne za promocję turystyki. E-turystyka jest alternatywą
odkrywania i poznawania nowych miejsc. Jeszcze przed wyjazdem przy jej pomocy można zyskać
40
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
informacje na temat atrakcji turystycznych, które w sposób przekonywujący zapadną w pamięci,
oddając niepowtarzalny charakter zabytków. Narzędzia e-turystyki zastępują również pomoce tu-
rystyczne takie jak papierowe mapy czy przewodniki. Niektóre z technologii umożliwiają szereg
usług pomocnych przed i w czasie podróży. Za ich pośrednictwem można potwierdzać rezerwacje,
śledzić statusy lotów czy też porozumiewać się w nieznanym sobie języku.
Większość opisanych technologii łączy jedna cecha, której nie sposób pominąć na początku drugiej
dekady XXI wieku – dostęp do serwisów społecznościowych typu Facebook. Jedną z aktywności
e-turystów jest dzielenie się swoją relacją z podróży z innymi użytkownikami. Większość techno-
logii umożliwia robienie zdjęć i publikowanie ich w social mediach. Opisane wrażenia z przygód
są komentowane przez innych tworząc system rekomendacji. Social media zrewolucjonizowały
Internet, ale dopiero rozwój technologii internetowych i mobilnych nadał temu zjawisku prawdzi-
wej dynamiki.
Możliwym zastosowaniem w e-turystyce są technologie biometryczne. Technologia rozpozna-
wania twarzy, np. podczas odprawy samolotowej z pewnością przyczyni się do zwiększania bez-
pieczeństwa podróży międzynarodowych. Omówione osiągnięcia pozwalają rokować sukces ko-
lejnych zastosowań.
E-turystyka adresowana jest przede wszystkim do osób aktywnych, zainteresowanych nowinkami
technicznymi. Są to osoby, którym nieobce są częste podróże, które cenią sobie bezpieczeństwo
i wysoką jakość zdobywania i przetwarzania informacji turystycznych. Zazwyczaj są to osoby w wie-
ku produkcyjnym, mobilnym (18–44 lata), którzy od najmłodszych lat wychowywani byli w społe-
czeństwie informacyjnym. Jednocześnie, w zależności od rodzaju wybranych technologii (głównie
Internetowych), z e-turystyki mogą korzystać osoby, które z różnych powodów (fi nansowych, zdro-
wotnych) nie mogą pozwolić sobie na uprawianie turystyki w świecie rzeczywistym.
41NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
BiBliOgrafia:1. Agora S.A. i Grupa TP, Raport: World Internet Project Poland, Warszawa 2010,
2. Anguelov D., Dulong C., Filip D., Frueh C., Lafon S., Lyon R., Ogale A., Vincent L., Weaver J.,
Google Street View: Capturing the World at Street Level, Computer 06/2010, s.32-38,
3. Buhalis D.: Technologie informatyczne i telekomunikacyjne w turystyce, w: Pender L.,
Sharpley R. (red.): Zarządzanie turystyką, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
2008
4. Cieślak M., Prognozowanie gospodarcze. Metody i zastosowanie, Warszawa 2005,
s. 207-210,
5. Cimochowski G., Hutten-Czapski F., Rał M., Sass W, Raport : Polska Internetowa. Jak Internet
dokonuje transformacji polskiej gospodarki, Maj 2011,
6. Educause Learning Initiative – advancing learning through IT innovation, 7 things you should
know about Augmented Reality, http://net.educause.edu/ir/ library/pdf/eLI7007.pdf, dostęp:
10.06.2012,
7. Fortune Cookie, Raport: Aplikacje mobilne w branży turystycznej,
8. Geer S., Internet od A do Z, Warszawa 2001, s.267-274,
9. Główny Urząd Statystyczny: Wykorzystanie technologii informacyjno-(tele)komunikacyjnych
w przedsiębiorstwach i gospodarstwach domowych w 2010 r.,
10. Historia telefonów komórkowych, http://www.ogn.com.pl/historia-telefonow-
komorkowych/, dostęp: 04.06.2012,
11. Historia telefonu komórkowego, http://www.wici.info/News,historia_telefonu_
komorkowego,4625.html , dostęp 08.07.2012
12. http://forum.opencaching.pl/index.php
13. http://www.eye.fi /how-it-works/features/geotagging, dostęp: 06.05.2011,
14. http://www.mikula.rzeszow.net/geocaching/geocaching.html
http://www.dobreprogramy.pl/Ciekawe-zastosowania-naszego-smartfona-Czesc-pierwsza-
geocaching,Blog,35407.html
15. http://www.stat.gov.pl/gus/5840_1446_PLK_HTML.htm), z dnia 28.07.2013
16. Informacja prasowa, Google i 17 muzeów sztuki prezentują Art Project, http://www.google.
pl/press/pressrel/20110201_artproject.html,dostęp: 27.08.2011,
17. Informacja prasowa, Polska gospodarka internetowa osiągnęła wartość 35,7 mld zł, czyli 2,7%
polskiego PKB, http://www.google.pl/press/pressrel/20110511_economy, dostęp: 14.10.2011,
18. Kruczek Z., Sacha S., Geografi a atrakcji turystycznych Polski, Wyd. Proksenia, Kraków 1995
19. Levinson P., Telefon komórkowy. Jak zmienił świat najbardziej mobilny ze środków
komunikacji, Warszawa 2006,
20. Mrożewski B., Jak powstaje Google StreetView, NEXT 7/2009, http://www.nextmag.pl/index.
php/artykul/aid/1151/t/google-fotografuje-polakw-jak-powstaje-google-streetview, dostęp:
15.06.2011,
21. Nalazek M., Internetowe kanały dystrybucji na rynku turystycznym, Warszawa 2010,
42
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
22. Nieśpiał T., Walka o wizytówkę Street View, Rzeczpospolita, 12 lipca 2011,
23. Pardel P., STUDIA INFORMATICA: Przegląd ważniejszych zagadnień rozszerzonej
rzeczywistości, 2009,
24. Park Associates, Smartphone Users To Quadruple Over Next Five Years, http://www.
parksassociates.com/blog/article/parks-pr2011-smartphones, dostęp: 04.06.2012,
25. Polska Agencja Prasowa, Euro 2012. Zdjęcia polskich miast na mapach Google, http://www.
sport.pl/euro2012/1,109071,9572609,Euro_2012__Zdjecia_polskich_miast_na_mapach_
Google.html, dostęp: 03.08.2011,
26. Polska Organizacja Turystyczna, Marketingowa strategia Polski w sektorze turystyki na lata
2012-2020,
27. Rafa J., Internet w Polsce – historia, stan obecny i perspektywy rozwoju, materiały
z konferencji „Obywatele Internetu”, Trzebinia 1999
28. Reitmayr G., Schmalstieg D., Collaborative Augmented Reality for Outdoor Navigation
and Information Browsing, http://www.ims.tuwien.ac.at/media/documents/publications/
reitmayrlbs2004.pdf dostęp: 10.06.2012,
29. Reppesgaard L.– Imperium Google, Warszawa 2009, s.137-150,
30. Serwis aplikacji TripIt, http://www.tripit.com/, dostęp: 14.04.2012
31. Serwis aplikacji przewodnika 3D, http://www.yescitiz.com/uk/, dostęp: 04.06.2012
32. Serwis aplikacji World Traveler, http://www.worldtraveler.biz, dostęp: 14.04.2012
33. Serwis Dopplr, http://www.dopplr.com, dostęp: 02.06.2012
34. Serwis Foursquare, http://foursquare.com, dostęp: 02.06.2012
35. Serwis Google Art Project, http://www.googleartproject.com, dostęp: 27.08.2011,
36. Serwis Google Earth, http://www.google.com/intl/pl/earth/index.html, dostęp: 03.08.2011,
37. Serwis Google Goggles, http://www.google.com/mobile/goggles/, dostęp: 10.06.2012
38. Serwis panoram sferycznych, http://www.trzywymiary.com/, dostęp 19.09.2011,
39. Serwis Street View, http://maps.google.pl/intl/pl/help/maps/streetview, dostęp 03.08.2011,
40. Sood A., Explore museums and great works of art in the Google Art Project, http://
googleblog.blogspot.com/2011/02/explore-museums-and-great-works-of-art.html, dostęp:
27.08.2011,
41. Telefon komórkowy ma 35 lat, http://www.wirtualnemedia.pl/artykul/telefon-komorkowy-
ma-35-lat-foto, dostęp 08.07.2012
42. Tomaszewski W., Telefony komórkowe, Helion 2004, s. 9-13,
43. Urbanowicz J.A., Google Street View wchodzi do Polski, http://technologie.gazeta.
pl/internet/1,104530,9571033,Google_Street_View_wchodzi_do_Polski.html, dostęp:
03.08.2011,
44. Wachnicki M., Warszawa w oku Google, Gazeta Wyborcza, 3 sierpnia 2011
45. Wirtualne wycieczki - nowy wymiar e-turystyki, http://startuplab.pl/2010/06/wirtualne-wycieczki-
nowy-wymiar-e-turystyki/, dostęp: 19.09.2011,
46. Wirtualne zwiedzanie Polski, http://www.qtvr-poland.com/, dostęp: 19.09.2011,
47. Wydawnictwo Pascal, Praktyczny przewodnik. Internet, 1999, s. 517-519.
43NOwE tEChNOlOgiE w BraNŻy turystyCzNeJ
KO
OR
DY
NA
CjA
3.0
NOTATKi
44
Se
RiA
NO
WE
TE
CH
NO
lO
GiE
NOTATKi
Opracowanie zrealizowane w ramach projektu: „Portal Koordynacja 3.0 – stabilny mechanizm powiązania kształcenia zawodowego z potrzebami mazowieckiego rynku pracy”
realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.
Człowiek – najlepsza inwestycja