Nowa podstawa programowa

Jak przygotować się do pracyna lekcjach języka polskiegoz nową podstawą programową w I klasie gimnazjum?

Cechy nowej podstawy programowej

Prostsza i przejrzystsza od poprzedniej. Zastępuje dawną podstawę i standardy

wymagań. Unowocześniona (uwzględnia

najnowsze technologie informacyjne i formy wypowiedzi językowej).

Uwzględnia realnie możliwości czytelnicze uczniów.

Czytanie podstawy programowej

Podstawę programową należy czytać w całości.

Wymagania się nie powtarzają, ale są kontynuowane (np.):

pisanie listu prywatnego (kl. I- III)

pisanie listu oficjalnego (kl. IV- VI)

pisanie listu motywacyjnego (gimnazjum)

Cele kształcenia- wymagania ogólne

Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Analiza i interpretacja tekstów kultury.

Tworzenie wypowiedzi.

Stopniowanie poziomu odbioru tekstu. Nacisk na: komunikowanie się, szukanie informacji,

funkcjonalizacja wiedzy.

Odbiór wypowiedzi i zawartych w nich informacji

Czytanie i słuchanie:

5) rozpoznaje różnice między fikcją a kłamstwem,

6) rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym,

7) rozpoznaje intencje wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację),

8) dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy agresji i manipulacji;

Odbiór wypowiedzi i zawartych w nich informacji

8) dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy agresji i manipulacji;

Świadomość językowa:3) Dostrzega zróżnicowanie słownictwa-

rozpoznaje (…) wulgaryzmy; dostrzega negatywne konsekwencje używania wulgaryzmów;

Odbiór wypowiedzi i zawartych w nich informacji

9) Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty, wnioski;

III Tworzenie wypowiedzi: Mówienie i pisanie:

10) tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne (…) rozprawka;

Odbiór wypowiedzi i zawartych w nich informacji

Świadomość językowa:

9) rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym;

Na poziomie podstawowym, funkcjonalizować:

tekst literacki praktyka życiowa

np. Zieleń Tuwima (neologizmy)

Analiza i interpretacja tekstów kultury

Wstępne rozpoznanie; Analiza; Interpretacja; Wartości i wartościowanie.

Przygotowanie do pracy maturalnej.

Lektury a teksty kultury

W nowej podstawie programowej nie mówi się tylko o lekturach, ale o tekstach kultury – a więc dużo szerszym zakresie.

Język polski nie ogranicza się do nauki o literaturze i języku, ale obejmuje np. zjawiska współczesnej kultury popularnej (komiks, piosenka).

Wstępne rozpoznanie

Gimnazjum

1) Opisuje własne odczucia, które budzi w nim dzieło;

2) Rozpoznaje tematykę utworu.

Ponadgimnazjalna

1) . Prezentuje własne przeżycia wynikające z kontaktu z dziełem;

2) Określa problematykę utworu;

3) Rozpoznaje konwencję literacką

Analiza

2) charakteryzuje postać mówiącą w utworze (nie musi znać pojęcia ‘podmiot liryczny”);

10) znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (np. w filmach, komiksach, piosenkach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych; wskazuje przykłady mieszania gatunków;

Analiza

11) uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, teatr, film, muzyka, sztuki plastyczne, sztuki audiowizualne;

np. gry komputerowe, grafika komputerowa

Interpretacja

3) interpretuje głosowo wybrane utwory literackie (recytowane w całości lub fragmentach);

W nowej podstawie programowej kładzie się znów nacisk na umiejętność recytacji jako jeden z elementów ćwiczących pamięć oraz doskonalących umiejętność występowania publicznego.

Tworzenie wypowiedzi

1) tworzy spójne wypowiedzi (…) podanie, życiorys i CV, list motywacyjny;

2) dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie i na komputerze (umiejętnie formatuje tekst, dobiera rodzaj czcionki według rozmiaru i kształtu, stosuje właściwe odstępy, wyznacza marginesy i justuje tekst, dokonuje jego korekty, jednocześnie kontrolując jego autokorektę (…)

Tworzenie wypowiedzi

Mówienie i pisanie:

6) Przestrzega zasad etyki językowej w różnych sytuacjach komunikacynych, m. in. zna konsekwencje stosowania form charakterystycznych dla elektronicznych środków przekazywania informacji, takich jak: SMS, e- mail, czat, blog (…)

Świadomość językowa:

2) (…) zna granice stosowania slangu młodzieżowego;

Teksty kultury, które bezwzględnie trzeba znać-

„serce polskiej literatury” Jan Kochanowski, wybrane fraszki,

Treny (V, VII, VIII); Ignacy Krasicki, wybrane bajki; Aleksander Fredro, Zemsta; Adam Mickiewicz, Dziady cz. II; Henryk Sienkiewicz, wybrana powieść

historyczna (Quo vadis, Potop lub Krzyżacy).

Teksty kultury

1) Teksty poznawane w całości- nie mniej niż 5 pozycji książkowych w roku szkolnym oraz wybrane przez nauczyciela teksty o mniejszej objętości;

2) wybrane wiersze;

3) utwór podejmujący problematykę Holokaustu (np. wybrane opowiadanie Idy Fink)

Teksty kultury

powieść przygodowa młodzieżowa powieść obyczajowa; utwór fantasy; utwór detektywistyczny; opowiadanie z literatury światowej XX w. powieść współczesna z literatury polskiej

i światowej; inne pozycje książkowe;

Teksty kultury

2) Teksty poznawane w całości lub części: Ryszard Kapuściński- wybrany utwór

(nie Podróże z Herodotem- są w podstawie dla IV etapu);

3) Wybór publicystyki z prasy i innych środków społecznego przekazu; wybrany komiks; wybrane programy telewizyjne.

Od tekstu do kontekstu

Emocjonalny odbiór wypowiedzi. Analiza (umiejscowienie w kontekstach). Wnioskowanie. Odczytywanie znaczeń. Interpretacja.

Nie chodzi o uczenie historii literatury.

III etap - IV etap

Ścisła kontynuacja między etapami. Nie ma powtarzania, ma być przyrost

umiejętności i wiedzy. Matura będzie się odnosiła do 6 lat

edukacji.

Przyrost umiejętności- przykład

Gimnazjum: uczeń rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną; wskazuje tezę, argumenty, wnioski (I 1. 1);

Liceum (pp): uczeń wyróżnia argumenty, kluczowe pojęcia, twierdzenie w tekście argumentacyjnym; dokonuje logicznego streszczenia (I 1. 5);

Liceum (pr): rozpoznaje retoryczną organizację wypowiedzi; wskazuje zastosowane w niej sposoby osiągania przejrzystości i sugestywności (I 1. 4);