Anna Treger

ANGIELSKI Przyimki i wyrażenia z przyimkami

Konsultacja językowa: dr Alisa Mitchel Masiejczyk

Niezbędnik

Redaktor serii: Marek Jannasz

Redakcja i korekta: Paweł Pokora

Projekt okładki serii: Marcin Rojek, 2-arts.com

Projekt makiety i opracowanie graficzne: Studio 27, biuro@studio27.pl

Zdjęcie na okładce: Andres Rodriguez / Fotolia

© Copyright by Wydawnictwo Lingo sp. j., Warszawa 2011

ISBN 978-83-60287-36-1, ISBN e-book 978-83-60287-91-0

www.jezykinieobce.pl

Skład i łamanie: Studio 27

Druk i oprawa: Pozkal

www.WydawnictwoLingo.pl 3

Spis treści

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

1. Sprawdź się . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

2. Charakterystyka przyimków pod względem budowy . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

3. Miejsce przyimka w zdaniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

4. Stosowanie przyimków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

4.1. Przyimki stosowane w wyrażeniach dotyczących czasu . . . . . . . . . . . . . . . . 20 4.2. Przyimki stosowane w wyrażeniach dotyczących miejsca . . . . . . . . . . . . . . . 27 4.3. Przyimki stosowane w wyrażeniach dotyczących ruchu . . . . . . . . . . . . . . . . 38 4.4. Przyimki stosowane w wyrażeniach dotyczących przyczyny i celu . . . . . . . . 42 4.5. Przyimki stosowane w wyrażeniach dotyczących sposobu . . . . . . . . . . . . . . 44 4.6. Przyimki stosowane w wyrażeniach dotyczących przyzwolenia . . . . . . . . . . 46 4.7. Inne ważne przyimki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

5. Przyimki po ważniejszych częściach mowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

5.1. Przyimki występujące po czasownikach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 5.2. Przyimki występujące po przymiotnikach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 5.3. Przyimki występujące po rzeczownikach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

6. Przyimki a czasowniki złożone (phrasal verbs) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

7. Ćwiczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

8. Klucz do ćwiczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

9. Quiz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

10. Przyimki w pigułce - słownik kontekstowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85

W s t ę p

4

Wstęp

„Angielskie niezbędniki” to nowa seria Wydawnictwa Lingo przeznaczona dla wszystkich uczących się angielskiego i pragnących w szybki sposób opanować niezbędne do prawidło-wego posługiwania się językiem kompetencje gramatyczne i leksykalne. Poszczególne pozy-cje omawiają w sposób praktyczny i wyczerpujący wybrane zagadnienia, które nastręczają zwykle wiele problemów użytkownikom języka angielskiego. Jednocześnie ich opanowania znacznie ułatwia naukę języka, jak również posługiwanie się nim w życiu codziennym.

Niniejsza pozycja z serii „angielskich niezbędników” stawia sobie za cel zaznajomienie czytelników, których językiem ojczystym jest polszczyzna ze znaczeniem i rolą składniową angielskich przyimków.

Przyimek to nieodmienna i niesamodzielna część mowy tworząca wyrażenia z grupą rzeczownika. Przyimki odgrywają w języku angielskim podobną rolę, co w języku polskim: wyznaczają stosunki między poszczególnymi częściami zdania, głównie pomiędzy orzeczeniem a dopełnieniem.

Nie możemy w sposób mechaniczny utożsamiać znaczenia przyimków z ich polskimi odpowiednikami. Dany przyimek angielski może w różnych kontekstach mieć rozmaite polskie odpowiedniki i na odwrót, dany przyimek polski ma w różnych kontekstach odmienne odpowiedniki angielskie.

at 7 o’clock o siódmejat the weekend w weekendat the door przy drzwiachat the beginning na początku on the table na stoleat the corner na roguin the sky na niebie

Książka przeznaczona jest dla uczniów, maturzystów, studentów, osób przygotowujących się do egzaminów językowych, a także wszystkich chcących utrwalić i poszerzyć znajomość angielskich przyimków.

Książka składa się z dziesięciu rozdziałów w tym testu sprawdzającego, zestawu ćwiczeń, klucza do ćwiczeń, quizu i syntetycznego słowniczka przyimków wraz z wyrażeniami.

Zasadniczą część książki stanowią rozdziały 2 - 6. Każdy z nich obejmuje wstępną charak-terystykę zagadnień, część teoretyczną przedstawiającą odpowiednie reguły, zilustrowaną przykładami wraz z ich tłumaczeniem na polski.

Angielski PRZyIMEK

www.WydawnictwoLingo.pl 5

W utrwaleniu i urozmaiceniu nauki pomaga zestaw ćwiczeń z kluczem. Ponadto niezbędnik otwiera test umożliwiający zorientowanie się uczącemu, co sprawia mu największe trudności. Pod koniec książki znajduje się quiz będący ciekawą formą sprawdzenia zdobytej wiedzy.

Znajdujący się na końcu rozdział „Przyimki w pigułce - słowniczek kontekstowy” może być traktowany jako podręczna pomoc umożliwiająca uzyskanie odpowiedzi na podstawowe pytania dotyczące posługiwania się przyimkami w języku angielskim, szybki przegląd najważniejszych zagadnień omawianych w niezbędniku i co za tym idzie stosunkowo łatwe dokonywanie odświeżających powtórek zawartego w książce materiału.

„Angielskie niezbędniki” stanowią kontynuację, a zarazem praktyczne uzupełnienie serii repetytoriów językowych Wydawnictwa Lingo (więcej informacji na www.wydawnictwolingo.pl). Rozwinięcie zagadnień poruszanych w tej książce czytelnicy znajdą m.in. w  pozycjach takich jak „Angielski. Gramatyka. Repetytorium”, „Angielski. Repetytorium leksykalne”, „Angielski. Phrasal verbs. Słownik z ćwiczeniami”.

Autorka

1

1Sprawdź się

11111

1

1 1

1 111

11

1 1

1

1 11

1

8

Rozwiąż test i sprawdź swoją wiedzę.Ten test pomoże Ci ocenić, na czym należy się skoncentrować w  nauce zagadnień przedstawionych w tej książce. Za każdą prawidłową odpowiedź otrzymujesz punkt. Podlicz punkty i  sprawdź wynik testu. W  okrągłych nawiasach są numery paragrafów omawiające dane zagadnienie.

1. The exhibition was held ……… 10 July. (4.1.)a) in b) on c) at

2. Where have you been? I haven’t seen you ……… 3 weeks. (4.1.)a) during b) since c) in

3. ……… recently I had never tried a diet (4.1.)a) Since b) Until c) For

4. She will be back ……… next Monday. (4.1.)a) until b) on c) by

5. It’s been almost a year ……… I got married. (4.1.)a) from b) until c) since

6. On Sundays I lie in ……… 10 o’clock. (4.1.)a) to b) at c) until

7. Their house is properly air conditioned ……… the summer months. (4.1.)a) through b) during c) at

8. Let’s discuss your project …............. coffee. (4.1.)a) over b) at c) during

s p r a w d ź s i ę

Angielski PRZyIMEK

www.WydawnictwoLingo.pl 9

9. My birthday is a month ……… now. (4.1)a) by b) from c) at

10. Greg lives ……… Hamilton Street. (4.2.)a) at b) on c) in

11. Who is the man ……… the photograph? (4.2)a) at b) on c) in

12. No alcoholic beverages may be brought ………the stadium. (4.2.)a) on b) inside c) through

13. The woman took a seat ……… the front of the bus, right behind the driver. (4.2.)a) at b) on c) in

14. The man hurried down the steps and got ……… the car. (4.3.)a) into b) on c) at

15. Kris ran ……… the stairs two at a time to the office above. (4.3.)a) up b) down c) to

16. I arrived ……… the airport well before my flight. (4.3.)a) to b) at c) on

17. It’s important to lay the rail ……… the bridge. It will help to reduce congestion. (4.3.)a) across b) on c) over

s p r a w d ź s i ę

10

18. My bedroom window faces ……… the back yard. (4.3.)a) on b) towards c) to

19. Amy put down her glass and walked ……… the door. (4.3.)a) towards b) for c) across

20. We saw an abundance of rushes ……… the river. (4.3.)a) along b) across c) through

21. Whisk the eggs ……… a fork until blended. (4.5.)a) by b) in c) with

22. I am ……… a hurry, so please be quick. (4.5.)a) at b) on c) in

23. Many people are afraid of planes, so they prefer travelling ……… land. (4.5.)a) by b) along c) on

24. A purchase order is valid only if it is confirmed ……… writing. (4.5.)a) with b) in c) by

25. We will play the match, the weather …………… . (4.6.)a) notwithstanding b) in spite of c) despite

26. ……… all of his efforts, he failed to improve. (4.6.)a) By b) From c) Despite

Angielski PRZyIMEK

www.WydawnictwoLingo.pl 11

27. He took a painkiller ……… soothe the pain in his leg. (4.7.)a) for b) to c) from

28. Paul is on the phone ……… you. (4.7.)a) for b) to c) with

29. I was amazed how quickly he recovered ……… his surgery. ( 5.1.)a) to b) of c) from

30. I am tired ……… your constant complaining. (5.2.)a) of b) about c) by

30-25 – Wynik bardzo dobry. Warto jednak utrwalić wiadomości.

24-20 – Dobra znajomość przyimków. Wymaga jednakże pogłębienia.

19-15 – Wiedza na poziomie zadawalającym. Należy popracować nad jej uzupełnieniem.

Poniżej 15 – Trzeba wziąć się solidnie do pracy.

Key

1. b2. c3. b

4. c5. c6. c

7. b8. a9. b

10. b11. c12. b

13. c14. a15. a

16. b17. a18. b

19. a20. a21. c

22. c23. a24. b

25. a26. c27. b

28. a29. c30. a

2

2Charakterystyka

przyimków pod względem

budowy

22222

2

2 2

2 222

22

2 2

2

2 22

2

14

W języku angielskim występują przyimki proste i przyimki złożone.

Przyimki proste to:at, in, on, of, with, for, above, off

Przyimki złożone można podzielić na dwie grupy:

a) złożenia typu:

aboard – na pokładzie (statku, samolotu)along – wzdłuż, poalongside – przy, obokinside – w, wewnątrzinto – w onto – w kierunku, naoutside – na zewnątrzthroughout – po, przezunderneath – podwithin – w, wewnątrz

b) złożenia kilku wyrazów:

according to – wedługahead of – przedapart from – opróczas far as – o ileas of – począwszy od konkretnej chwili, datyas regards – co się tyczy, co doaside from – oprócz, pozaby means of – za pomocąin addition to – oprócz, ponadtoin case of – w przypadku (czegoś)in front of – przedin place of – zamiastin spite of – pomimoinstead of – zamiaston account of – z uwagi na, ze względu naon behalf of – w imieniuout of – zoutside of – na zewnątrzprior to – przed czymś, wcześniej odpursuant to – zgodnie z, stosownie dosubsequent to – wynikający z czegoś, następujący po czymświth regard to – odnośniewith respect to – w odniesieniu

C h a r a k t e r y s t y k a p r z y i m k ó w p o d w z g l ę d e m b u d o w y

Angielski PRZyIMEK

www.WydawnictwoLingo.pl 15

Niektóre przyimki mają postać identyczną z formą ing czasownika, z której etymologicznie się wywodzą:

concerning – dotyczący, odnoszący się considering – zważywszy, ze względuexcluding – z wyjątkiem, wyłączającfailing – z braku (czegoś)following – poincluding – wliczając, łącznie zpending – podczas, w trakcieregarding – jeśli chodzi o, odnośnie

Niektóre wyrazy mogą pełnić zarówno funkcję przyimka, jak i innych części mowy.

I have been teaching since 2000. (przyimek)Uczę od 2000 roku.

Since you have asked, I will tell you. (spójnik)Skoro pytasz, to ci powiem.

It is a present for my parents. (przyimek)To jest prezent dla moich rodziców.

Time to go home, for I have been here for too long. (spójnik)Czas iść do domu, bo za bardzo się zasiedziałem. (dosł. zbyt długo tu byłem)

Her hair is like silk. (przyimek)Jej włosy są jak jedwab.

How do you like it? (czasownik)Jak to ci się podoba?

The fish is off. (przymiotnik)Ryba zepsuła się.

The boy fell off the bike. (przyimek)Chłopiec spadł z roweru.

C h a r a k t e r y s t y k a p r z y i m k ó w p o d w z g l ę d e m b u d o w y

3

3Miejsce

przyimka w zdaniu

33333

3

3 3

3 333

33

3 3

3

3 33

3

4

M i e j s c e p r z y i m k a w z d a n i u

18

Przyimki występują zazwyczaj przed rzeczownikami, grupami rzeczownikowymi i zaimkami.

at work w pracywith a knife nożemfor my parents dla moich rodzicówabout me o mnie

W niektórych sytuacjach możemy umieścić przyimek na końcu zdania. Tak postępujemy zwłaszcza w czterech następujących przypadkach:

Pytania „wh”

What are you driving at?Do czego zmierzasz?

Who are you going with?Z kim idziesz?

Zdania przydawkowe

This is the film I told you about.To jest ten film, o którym ci opowiadałem.

She is the woman I want to spend my life with.Ona jest tą kobietą, z którą chcę spędzić życie.

Strona bierna

It is good that their house has been done up.To dobrze, że ich dom był odremontowany.

I hate being laughed at.Nie znoszę, kiedy śmieją się ze mnie.

Wyrażenia bezokolicznikowe

She is difficult to work with.Ciężko jest z nią pracować.

I need somebody to talk to.Potrzebuję kogoś, by porozmawiać.

Angielski PRZyIMEK

www.WydawnictwoLingo.pl 19

4Stosowanie przyimków

44444

4

4 4

4 444

44

44

44 4

4

4

s t o s o w a n i e p r z y i m k ó w

20

4.1. Przyimki stosowane w wyrażeniach dotyczących czasuabout około, mniej więcej

about an hour około godzinyabout two years ago mniej więcej dwa lata temu

It took me about an hour to get to work.Dotarcie do pracy zabrało mi około godziny.

The accident happened about two years ago.Wypadek zdarzył się mniej więcej dwa lata temu.

after poafter lunch po lunchuafter work po pracyafter a year po rokuafter midnight po północy

After lunch she lay down on the couch.Po lunchu położyła się na kanapie.

I was always told not to eat after midnight.Zawsze mi mówiono, by nie jeść po północy.

at o, w at 6 o’clock o szóstejat noon/ night/midday/midnight w południe/w nocy/w południe/o północyat dawn/dusk o świcie/o zmierzchuat sunset o zachodzie słońcaat the weekend w weekendat lunchtime w porze lunchuat Easter/Christmas na Wielkanoc/w Boże Narodzenie at any time w dowolnym czasieat the age of 30 w wieku 30 latat any moment lada momentat the moment w tym momencieat the last minute w ostatniej chwiliat five minutes past noon pięć minut po południu

The doctor is due to arrive at any moment.Lekarz ma przyjechać lada moment.

The office is open from 8 a.m to 4 p.m with a lunch break at noon.Biuro jest otwarte od godziny 8-ej to 16-tej, z przerwą na lunch w południe.

Angielski PRZyIMEK

www.WydawnictwoLingo.pl 21

Going to work at dawn and coming home from work at dusk makes her life miserable.Chodzenie do pracy o świcie i wracanie z pracy o zmierzchu sprawia, że jej życie jest nieszczęśliwe.

at the beginning (of the school term) na początku (semestru) at the end (of this month) na końcu (tego miesiąca)

Trzeba jednak pamiętać o różnicach znaczeniowych w przypadku zastosowania przyimka in:

in the beginning początkowoin the end w końcu

The students took a placement test at the beginning of the semester.Studenci zdawali sprawdzian predyspozycji na początku semestru.

In the beginning she was a very shy girl.Początkowo była bardzo nieśmiałą dziewczyną.

before przedbefore lunch przed lunchembefore the concert przed koncertem before the end of the year przed końcem rokubefore leaving przed odjazdem

I bought the tickets a few days before the concert.Kupiłem bilety kilka dni przed koncertem.

We burglar-proofed the house before leaving on holiday.Zabezpieczyliśmy dom przed złodziejami przed wyjazdem na wakacje.

between między, pomiędzybetween 5 and 6 między 5-tą a 6-tąbetween January and March między styczniem a marcembetween meals między posiłkami

The office is closed between 12 and 1 p.m. daily.Biuro jest codziennie zamknięte między 12-tą a 1-wszą.

The summer holidays take place between June and September.Wakacje przypadają między czerwcem a wrześniem.

Drink water between meals to avoid getting hungry.Pij wodę między posiłkami, by nie zgłodnieć.

s t o s o w a n i e p r z y i m k ó w

22

beyond pobeyond midnight po północy

He worked from morning till beyond midnight.Pracował od rana aż do po północy.

by podczasby day/night podczas dnia/nocą

They travelled by night to avoid the heat.Podróżowali nocą, by uniknąć upału.

during podczas/w czasieduring (the) summer w lecieduring the day/night podczas dnia/nocyduring my absence podczas mojej nieobecnościduring World War II podczas Drugiej Wojny Światowejduring the discussion podczas dyskusji

The school was broken into during the summer.Do szkoły włamano się latem.

Greg lost his temper during the discussion.Greg stracił panowanie nad sobą podczas dyskusji.

During the day she works as a waiter.Podczas dnia pracuje jako kelnerka.

Uwaga! Nie mówi się during doing something tylko while doing something. While driving, I saw a shepherd with his sheep.Kiedy jechałem samochodem, widziałem pasterza z owcami.

Nie mówi się during someone is tylko while someone is.He phoned while she was out.Zadzwonił, kiedy była poza domem.

During może odnosić się do momentu w jakimś przedziale czasowym.The exhibition will be held during next month. Wystawa będzie trwać w czasie kilku/kilkunastu dni przyszłego miesiąca.

Porównaj:The exhibition will be held over next month. Wystawa będzie trwać przez cały przyszły miesiąc.