NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ …doc.mediaplanet.com/all_projects/4572.pdf ·...

CZY REMISJA JEST MOŻLIWA?

KOŚCI I STAWY

doc. dr hab. Piotr Głuszko: Postęp wiedzyw zakresie biologii molekularnej, immunologii, genetyki,

biochemii pozwolił lepiej zrozumieć zaburzeniai reumatyczne procesy zapalne.

fOt: istOckPHOtO.cOM

NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ

Croma Synocrom Baner.indd 1 18-03-10 12:11:42

ReumatologiaNowe terapie dla reumatyków

OsteoporozaCzy wszyscy jesteśmy na nią skazani?

do zdRowYcH KoŚci i STAwÓwdo zdRowYcH

4KRoKi

Nr 4/Marzec 2010

PRoF. dR HAB. Med.wiToLd TŁUSTocHowiczPacjent nie powinien się godzić na ból i cierpienie, wywołany przez choroby stawów.

2 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ

WYZWANIA

Choroba reumatyczna niejedno ma imię

Olfen-media-planet-252x104-03-10.indd 1 2010-03-18 10:28:06

Nie ma jednej choroby, którą nazywa się „reumatyzmem”. Jest za to wielka grupa schorzeń heterogennych, o różnych mechanizmach i patogenezie, którymi zajmuje się reumatologia.

Na choroby reuma-tyczne, nieurazowe i w większości prze-wlekłe choroby na-rządu ruchu cierpią miliony ludzi w róż-nych grupach wie-

kowych. Małe dzieci i osoby w okre-sie największej aktywności zawo-dowej i społecznej dotykają głów-nie choroby o charakterze zapalnym i układowym, a więc wielonarządo-wym. Najczęstszą chorobą stawów jest choroba zwyrodnieniowa, którą stwierdzić można u większości lu-dzi po 60 roku życia. Nieco inny pro-blem stanowi osteoporoza, choroba kości zwiększająca ryzyko złamań. To choroba co czwartej kobiety po menopauzie, ale mężczyźni także na nią cierpią. Niektóre jej odmiany do-tykają ludzi młodych i dzieci.

Reumatologia – wymiar społeczny

1 Choroby reumatyczne to ogrom-ny problem społeczny, ponie-

waż w większości przypadków pro-

wadzą do trwałego uszkodzenia na-rządu ruchu, czasem ciężkiego kalec-twa uniemożliwiającego samodziel-ne życie, wykonywanie pracy zawo-dowej, czy innych form aktywności. Nie ma jednej choroby, którą nazywa się „reumatyzmem”, jest za to wielka grupa heterogennych, o różnych mechanizmach i patogenezie jedno-stek i zespołów chorobowych, który-mi zajmuje się dziedzina medycyny zwana reumatologią.

nie tylko stawy i kości

2 Wspólną cechą tych wszystkich reumatycznych chorób jest cier-

pienie, jest ból, trwający często la-tami oraz postępująca niesprawność. W powszechnym rozumieniu są to choroby układu ruchu i tak jest w is-tocie, ale wiele z nich np. reumato-idalne zapalenie stawów, młodzień-cze zapalenia stawów, toczeń ukła-dowy i inne choroby zapalne tkanki łącznej prowadzą do uszkodzeń narzą-dów wewnętrznych, mózgu, oczu. Mogą prowadzić do stanów zagraża-jących życiu. Nie jest wiec prawdą,

że na „reumatyzm” się nie umiera. Niestety nasi chorzy żyją krócej i cierpią więcej niż inni.

nadzieje rosną

3 Ostatnia dekada wieku XX. i pierwsza XXI. przyniosły

ogromny postęp wiedzy w zakresie biologii molekularnej, immuno-logii, genetyki, biochemii. Dzięki te-mu poznaliśmy i zrozumieliśmy znacznie lepiej zaburzenia i reuma-tyczne procesy zapalne, nauczyliśmy się, jak w te patologiczne mechani-zmy skutecznie ingerować i je prze-rywać. Powstały nowe grupy leków, produktów inżynierii genetycznej i najnowszej biotechnologii. Z tego względu większość tych chorób po-zostaje nadal nieuleczalna. Potrafi my jednak te choroby powstrzymywać, wyciszać, zmniejszać ból, doprowa-dzać do długotrwałych remisji. Postęp w chirurgii ortopedycznej i rosnące znaczenie rehabilitacji przywracają sprawność i ruch, a postęp nauki rodzi nadzieję na życie naszych pa-cjentów w poczuciu pełni zdrowia.

„Wprowadzenieleków biologicznychdo terapii chorób reu-matycznych stanowiwielki postęp XXIwieku.”

POLecaMy

dr med. ewa Stanisław-ska-BiernatPrezes Polskiej FundacjiReumatologiiSTRONA 10

„Postęp wiedzypozwolił lepiejzrozumieć zabu-rzenia i reuma-tyczne procesyzapalne.”

4 EDYCJA – MARZEC 2010

Bussines developer: Beata Kaczmarek

Redakcja:anna Jarosz

Project Manager: aleksandra GrabarczykTel.: +48 22 412 01 93e-mail: [email protected]

dystrybuowane z: Rzeczpospolitadruk: Presspublica Sp. z o.onakład: 115 000 egzemplarzy

Skład: Graphics & Design studio, Michał ziółkowski, www.gdstudio.pl

Kontakt z Mediaplanet: Fax: +48 22 401 75 30e-mail: [email protected]

Mediaplanet jest wiodącym domem wydawniczym na rynku europejskim. Specjalizujemy się w tworzeniu wysokiej jakości publikacji tematycznych w prasie codziennej, online oraz broadcast. Mediaplanet nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam.

Patron publikacji:

zapalne.”

doc. dr hab. Piotr Głuszko, Kierownik Kliniki Reumatologii Instytutu Reumatologii w Warszawie.


Bez rehabilitacji nie ma dobrych wyników

Ćwicz RozwAŻnieKażdy trening, który rozpo-czynasz po przerwie, powi-nien nadzorować instruktor.

Niektórzy z nas zasmakują jeszcze bia-łego szaleństwa, a inni doczekawszyciepłych dni wskoczą na rower, aby nadrobić zaległości w aktywnościfizycznej. W obu przypadkach nanieprzygotowanych do uprawianiasportu, będą czyhać urazy i kontuzje.

W przypadku sportów zimowych najczęściej dochodzi do urazów sta-wów kolanowych. Do skręcenia ko-lana może dojść nie tylko z powodu niedostatecznych umiejętności, ale także wtedy, gdy zawiedzie sprzęt lub zastałe mięśnie i ścięgna nie będą do-statecznie rozciągnięte – stąd potrze-ba wcześniejszego treningu. Podob-nych obrażeń możemy doznać także w czasie jazdy na rowerze, czy gry w piłkę nożną. Intensywne zabawy sportowe na nierównej powierzch-ni, np. na trawie często prowadzą do urazów stawów skokowych, a upadki stawów barkowych.

Kolana cierpią najczęściejNajczęściej dochodzi do urazu skręt-nego, czyli sytuacji, kiedy końce sta-wu (kość piszczelowa i udowa) prze-

suną się względem siebie i ustawią w niefi zjologicznej pozycji. Wówczas uszkodzeniu ulega łąkotka stawowa, więzadło krzyżowe oraz chrząstka stawowa. Łąkotka zwykle pęka, co objawia się bólem, który nasila się

przy prostowaniu i zginaniu kola-na. W czasie wypadku urazowi naj-częściej ulegają więzadła krzyżowe przednie i tylne oraz poboczne. Taki uraz wymaga operacji. Przy uszko-dzeniu chrząstki stawowej jedną

z metod leczenia jest wykonanie maleńkich otworków (mikrozłama-nia) w kości pozbawionej chrząstki. Z otworków wylewa się krew i two-rzy bliznę, która z czasem zmienia się w chrząstkę włóknistą, ona – do pewnego stopnia – zastępuje natu-ralną chrząstkę.

nieodłączna część leczeniaWspółczesna medycyna dysponu-je wieloma technikami operacyjny-mi, które pozwalają odtworzyć znisz-czone stawy i kości. Ale żadna, nawet najnowocześniejsza operacja nie za-stąpi rehabilitacji, która jest integral-nym elementem procesu terapeu-tycznego. Sama operacja nie wystar-czy, aby przywrócić pełną sprawność uszkodzonemu stawowi, czy więza-dłu. Odtworzone chirurgicznie tkanki muszą być odpowiednio wyćwiczone, aby podjąć na nowo właściwe sobie funkcje. Dlatego też lekarze coraz rza-dziej stosują gipsy – unieruchomioną w gipsie kończyną nie można wyko-nywać ćwiczeń, a większość specjali-stów uważa, że właściwie prowadzona i możliwie wcześnie rozpoczęta reha-bilitacja o 50 proc. zwiększa szanse na skuteczność całego leczenia. Nawet dobrze przeprowadzona operacja pój-dzie na marne, jeżeli po zabiegu pa-cjent nie będzie ćwiczył.

Tylko połączenie nowoczesnej chi-rurgii ortopedycznej z odpowiednią rehabilitacją daje szanse na powrót do aktywności fi zycznej i uprawia-nia sportu.

„Rehabilitacja aż o 50 proc. zwięk-sza szanse na po-wodzenie leczenia ortopedycznego.”dr n. med. Konrad Słynarskispecjalista ortopedii i traumatologii, Centrum Medycyny Sportowej w Warszawie.

Pytanie:■■ Czy poważniej-szy wysiłek fi zyczny – na przy-kład wyjazd na narty – powinien być poprzedzony odpowiednim przygotowaniem fi zycznym?

odpowiedź: ■■ Oczywiście, w szczególności, gdy długo nie trenowaliśmy. To pozwoli uniknąć bolesnych kontuzji i urazów.

czy wiesz, że...

fakty

Urazy sportowe coraz czę-■■ściej przypominają urazy, do których dochodzi w wypad-kach komunikacyjnych. często oprócz uszkodzenia kończyny dochodzi także do urazów wielo-narządowych.

Jeżeli nie ćwiczysz regular-■■nie, zaczynaj trening stopniowo. za jednorazowy, nieprzemyślany wysiłek fi zyczny, który nadwerę-ży mięśnie i stawy, zapłacisz nie tylko bólem, ale także wysiękami w stawach.

Jeżeli doznamy urazu, zawsze ■■powinniśmy skonsultować się

z lekarzem. Niegroźna z pozo-ru kontuzja może przybrać prze-wlekłą formę, której skutki bę-dziemy odczuwali przez wiele miesięcy. Bez leczenia i rehabili-tacji możemy zafundować sobie nawet trwałą niesprawność.

W przypadku wystąpienia ■■urazu należy skonsultować się ze specjalistą w dziedzinie me-dycyny sportowej – pamiętajmy, że gips założony przez ortopedę ma za zadanie jedynie uniemoż-liwić pogłębienie się urazu – wła-ściwe leczenie można rozpocząć dopiero po zdjęciu gipsu.

INSPIRACJE

Każdy dodatkowy kilogram niepo-trzebnie obciąża stawy, powoduje nie tylko osłabienie więzadeł, ale też przyczynia się do szybszego zuży-wania się chrząstki stawowej. Nad-miar ciała to wielkie obciążenie dla stawów kolanowych i biodrowych, które szybciej niż u osób szczupłych ulegają zwyrodnieniom.

GonartrozaTo choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych, które częściej wystę-puje u kobiet, zwłaszcza starszych i otyłych. Podstawą do rozpoznania choroby zwyrodnieniowej kolana jest ból w stawie i jego okolicy, nasi-lający się przy ruchach, wstawaniu, przy chodzeniu po schodach, w cza-sie noszenia ciężkich przedmiotów i ustępujący w spoczynku. Niele-czona gonartroza doprowadza do przykurczy i zniekształceń. Kola-na nie lubią schodzenia po scho-dach, zwłaszcza z wysokości kilku pięter. Obciążenie, jakiemu są wte-dy poddawane, to nacisk kilkuset kilogramów.

damska specjalnośćKobiety, które noszą buty z wą-skim noskiem i na wysokich ob-casach często cierpią z powodu ko-ślawych paluchów, nazywanych halluksami. Skłonność tę mają pa-nie z nadwagą i płaskostopiem. Zmiana powstaje, gdy w stawie dochodzi do zapalenia, które po-woduje zgrubienie kaletki ma-ziowej dużego palucha. Jeżeli za-uważymy zniekształcenie, trze-ba stopę gimnastykować, nosić wkładki, a między palcami kliny z gąbki. Przy niewielkich zwyrod-nienieniach godna polecenia jest domowa rehabilitacja – zakłada-nie na noc tzw. marcinów. Jest to aparacik służący do prostowania palucha. Zaawansowane zmiany leczy się operacyjnie.

Bolesny barkBól barku, który pojawia się przy unoszeniu ręki w bok to zwykle skutek procesu zapalnego. Następ-stwem mogą być trwałe przykur-cze i zrosty, co ogranicza ruch ręką. Kontuzja może być skutkiem upad-ku, zbyt intensywnego aerobiku, ćwiczenia w siłowni, gry w tenisa. Rękę należy oszczędzać. Ulgę przy-niesie maść przeciwbólowa i prze-ciwzapalna oraz unieruchomie-nie ręki na temblaku. Gdy po kilku dniach ból nie minie, konieczna jest wizyta u ortopedy.

Wszystkie stawy są ważneKażdy staw wymaga na-szej troski. Jeżeli stawy są zdrowe nie czujemy, że je mamy. Gdy chorują bolą, puchną i tracą sprawność.

SiŁA ReHABiLiTAcJi


SiŁA

1KRoK

5

Reumatolodzy dziecięcy zajmują się nie tyl-ko zapalnymi chorobami stawów, mięśni i kości, ale także innymi zespołami bólowy-mi narządu ruchu, które u dzieci występują dość często i stanowią ogromne wyzwanie dla specjalistów.

Zmiany w narządzie ruchu obserwujemy m.in. w przebiegu urazów, chorób infekcyj-nych, metabolicznych, immunologicznych, nowotworowych. Stawy mogą dotkliwie bo-leć m.in. po infekcjach bakteryjnych, wiruso-wych, po szczepieniach. Z infekcjami zwią-zane są także reaktywne zapalenia stawów. Trudno je diagnozować, bo nie objawiają się w trakcie zakażenia (np. jelitowego, dróg moczowych czy oddechowych), ale często 2-3 tygodnie po ustąpieniu podstawowego schorzenia. Powodem wizyt u reumatologa są też dawne urazy, które z czasem objawia-ją się stanem zapalnym okolicy stawu.

Bóle wzrostoweTo też zmora poradni reumatologicznych. Występują zwykle u 10-20 proc. dzieci mię-dzy 4. a 12. rokiem życia. Są trudne do zdia-gnozowania, bo wciąż nie wiadomo, co je wywołuje. Pewne jest tylko to, że dzieci ro-dziców, którzy cierpieli z tego powodu, ma-ją skłonność do bólów wzrostowych. Ale za-

nim lekarz stwierdzi, że dziecko cierpi z ich powodu, musi, jak detektyw, wykonać wiele badań, by wykluczyć inne schorzenia.

Około 40 proc. dzieci cierpi na ten łagod-ny zespół wzmożonej ruchliwości stawów. To nie jest choroba, ale dziecko dręczy ból wywołany nadmierną ruchomością sta-wów. Większość dzieci wyrasta z tego, ale poza ochroną stawów, niewiele można za-proponować.

Tło immunologiczneNajczęściej ma młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów – choroba, która ma nie-jednorodny obraz. Z danych statystycznych wynika, że dotyczy ona 80- 100 przypadków na 100 tys. mieszkańców. Nie ma jednoznacz-nych kryteriów diagnozowania poszczegól-nych manifestacji klinicznych tej choroby, a więc diagnozę stawia się wykluczając kolej-no inne choroby, które mogą dawać podobne objawy. Diagnostyka musi być prowadzona z wielką starannością, bo podobnie mogą się objawiać, np. choroby nowotworowe.

ograniczona terapiaNie wszystkie leki, powszechnie stosowa-ne w reumatologii dorosłych można sto-sować u dzieci. Lekarz zawsze musi brać pod uwagę wiek dziecka, bo im młodsze, tym mniej dojrzałe, m.in. wątroba, nerki, układ immunologiczny, endokrynologicz-ny. Należy obserwować czy nie występują objawy niepożądane, by leczenie nie stało się gorsze niż sama choroba. Dzieci choru-ją całym organizmem, gorączkują, mogą mieć powiększoną wątrobę, węzły chłon-ne. W reumatologii pediatrycznej wszyst-ko jest bardziej złożone niż w przypadku dorosłych. Kosztowniejsza jest też diagno-styka. Nie tylko trudniej postawić diagnozę, ale i metody, którymi posługują się lekarze są bardziej kosztowne. Na co dzień korzysta się tu z USG, rezonansu i tomografi i kom-puterowej.

Dzieci chorują inaczej

Pytanie:■■ Czy ostatnie lata przyniosły postęp w leczeniu dzieci?

odpowiedź:■■ Tak. Przyczyniło się do tego wprowadzenie, przed 10 laty, leczenia biologicznego u dzieci z mło-dzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów.

NOWOŚCI

doc. LidiaRutkowska-Sakpediatra, reumatolog

ReUMAToLoGiA dzieciĘcA

5

ReUMAToLoGiA

2KRoK

dBAJ o dziecKochoroby reumatyczne u dzieci mogą prowokować nawet zwykłe infekcje.


Obniżona jakość życia, ból, niespraw-ność fizyczna oraz wzrost śmier-telności, w konsekwencji złamań osteoporotycznych, stanowią indy-widualną tragedię, ale też rosnący problem zdrowia publicznego. Re-dukcja ryzyka złamań jest więc naj-ważniejszym celem leczenia choro-by. Jednak, pomimo dostępu do co-raz większej liczby leków o udoku-mentowanej skuteczności przeciw-złamaniowej, liczba osób systema-tycznie leczonych to jedynie nie-wielki odsetek chorych.

Brakuje wiedzySondaż przeprowadzony przez In-ternational Osteoporosis Founda-tion wykazał, że mieszkańcy Euro-py niewiele wiedzą na temat oste-oporozy, zaś aż 85 procent kobiet nie wierzy, że są nią zagrożone. Pro-blem lekceważą też lekarze. Przy-czyna jest historyczna: większość

z nich nie uczyła się o osteoporozie na studiach, metody określania gę-stości mineralnej kości były nie-znane, a skuteczne leki niedostępne. Stąd, osteoporozę i wynikające z niej złamania uznawano za „normalny” proces starzenia się, a nie za chorobę. Stąd konieczność akcji edukacyjnej, kierowanej do środowisk medycz-nych i całego społeczeństwa.

Uciążliwa terapiaOsteoporoza jest chorobą przewle-kłą, wymagającą leczenia do końca życia. Jednak część chorych stosuje je zaledwie przez 3 miesiące (jedna recepta). Przyczyną jest nierozumie-nie choroby, brak spektakularnych efektów leczenia, czy wysoki koszt leków. Ale jednym z ważniejszych powodów rezygnacji z terapii jest niewygoda stosowania leków i wy-nikające z niej pogorszenie jako-ści życia.

PrzełomRozwiązanie daje zmniejszenie czę-stości podawania leków. Wprowa-dzone na przełomie XX i XXI w. for-my bisfosfonianów stosowane raz w tygodniu, podwoiły liczbę chorych, stosujących je dłużej niż rok: z ok. 15 – 20% do ok. 30%. Dostępne od kilku lat bisfosfoniany, przyjmowane raz w miesiącu, też zwiększyły odsetek stale leczonych, chociaż w stopniu wciąż niezadowalającym. Najnow-sze leki, podawane dożylnie: raz na trzy miesiące lub raz na rok, mogą znacząco wpłynąć na poprawę sta-tystyk wieloletniej terapii, a w kon-sekwencji zahamować narastającą liczbę złamań. Aby jednak tak się sta-ło, te najskuteczniejsze leki muszą być refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Tylko wtedy będzie możliwe zaproponowanie nowocze-snego leczenia wszystkim potrzebu-jącym tego pacjentom. Co osiągnie-my? Zdecydowane ograniczenie licz-by złamań osteoporotycznych, które nie tylko wymagają kosztownego le-czenia oraz zapewnienia chorym sta-łej pomocy i opieki, ale nierzadko są też przyczyną poważnych powikłań ze strony narządów wewnętrznych, a nawet zgonów.

dr n. med. waldemarMisiorowskiKlinika Endokrynologii CMKP w Warszawie

CICHY ZŁODZIEJ KOŚCI

Pytanie:■■ Co jest głównym celem leczenia osteoporozy?

odpowiedź:■■ Najważniej-szym celem jest redukcja ryzyka złamań, które stano-wią wielki problem zdrowia publicznego.

NOWOŚCI

PRoFiLAKTYKA oSTeoPoRozY


PRoFiLAKTYKA

3KRoK

7NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z RZECZPOSPOLITĄ

zRÓB To dLA SieBie nowoczesna kobieta dba nie tylko o urodę, ale i o zdrowe kości.

Kości stanowią rusztowanie dla mię-śni, są rezerwuarem wapnia, pier-wiastka niezwykle ważnego dla wie-lu życiowych funkcji, tworzą osłonę dla istotnych organów wewnętrz-nych. Niestety, nie szanujemy ich, a one – podobnie, jak inne nasze na-rządy – chorują.

Chorobą kości, która przez długi czas nie powoduje dolegliwości bó-lowych i nie daje innych ostrzegają-cych objawów jest osteoporoza. Jeśli ból się pojawia, to jest on z reguły wynikiem złamania kości, pęknię-cia czy odkształcenia. Brak objawów ostrzegawczych stanowi szczególną cechę tej patologii tkanki kostnej, a złamanie – zwykle powodowane niewielkim urazem – może być nie-bezpieczne nawet dla życia. Złama-nie to często pierwszy kliniczny ob-jaw choroby.

Kto choruje?Na osteoporozę zapadają częściejkobiety po menopauzie, ale starsimężczyźni też chorują. Z wiekiem narasta ryzyko upadków i złamań,co nie musi być powiązane z cho-robą samych kości. Określenieryzyka złamań u poszczególnych osób i zsumowanie czynników ta-kich jak wiek, niska masa ciała, palenie papierosów, działanie nie-których leków, obciążeń genetycz-nych, chorób sprzyjających upad-kom i urazom (np. zawroty głowy,niedowłady) stanowi wyzwanie dlalekarzy podstawowej opieki zdro-wotnej. Decyzje dotyczące leczenia to już domena specjalistów.

Prewencja osteoporozy zaczy-■■na się w okresie kiedy kości rosną – a więc w dzieciństwie. Istotna jest odpowiednia dieta (podaż wapnia, białka), witaminy, zwłaszcza D i ruch. Aktywność fi zyczna, unikanie uży-wek, ekspozycja na światło słonecz-ne (witamina D powstaje w skórze pod wpływem słońca), własciwa die-ta, to także zalecenia dla dorosłych.

Leczenie osteoporozy należy roz-■■począć, gdy lekarz rozpozna choro-bę kości. Przepisuje wtedy leki, ale sam pacjent powinien eliminować te czynniki ryzyka złamań, które od niego zależą. Nie zmienimy wieku, ale tryb życia – tak. Możemy więcej się ruszać, nie siedzieć przed kom-puterem, zmienić dietę i przestać palić.

Osteoporoza – choroba słabych kościna co dzień nie myślimy o swoich kościach. Przypominamy sobie o kościach najczęściej w sposób nagły z powodu pojawienia się bólu powo-dowanego urazem, złama-niem, chorobą.

doc. dr hab. Piotr Głuszko Kierownik Kliniki Reumatolo-gii Instytutu Reumatologii w Warszawie

NOWOŚCI

Starzejemy się

1Jesteśmy starzejącym się społeczeństwem. Skut-kiem tego jest rosnące ry-

zyko złamań u osób po 60. roku życia, a więc również grono osób wymagających nie tylko codzien-nej opieki, ale i kosztownego lecze-nia operacyjnego.

eliminuj ryzyko

2Każdy z nas może istotnie ograniczyć ryzyko rozwo-ju osteoporozy, a więc

także złamań, jeżeli wyeliminuje używki, przede wszystkim alko-hol, papierosy oraz ograniczy picie kawy. Ważne również, aby pod kontrolą lekarza uzupełnić niedo-bory dietetyczne, ograniczyć lub wyeliminować niektóre leki oraz regularnie się gimnastykować.

Różne terapie

3Preparaty stosowane w leczeniu osteoporozy mają zwykle postać do-

ustną. Mogą być też podawane w zastrzykach lub infuzjach. Po-jawiają się również produkty no-woczesnych technologii, cząstecz-ki białek o aktywności hormonów, monoklonalne przeciwciała.

Przestrzegaj zaleceń

4„Naprawianie” tkanki kostnej nie jest jednak ła-twe, a przede wszystkim,

trwa długo. W leczeniu osteoporo-zy niezwykle ważne jest przyjmo-wanie leków zgodnie z zalecenia-mi lekarza. To niezwykle ważne dla powodzenia terapii. Lek stoso-wany niezgodnie z zaleceniami lekarza jest nieskuteczny.

czy Wiesz, że...

4

działanie:„Fitoestrogeny” są to związki chemiczne, które swoją budową przypominają hormony żeńskie - estrogeny. Mogą mieć wpływ na wytwarzanie estrogenów. Najważniejszą grupą fi toestrogenów są izofl awony sojowe. Witaminy „młodości” A i E wykazują silne działanie przeciwutleniające. „Wymiatają wolne rodniki”, które powstają w procesach przemiany materii, co wpływa na opóźnie-nie procesów starzenia się organizmu.”

zastosowanie:▪ łagodzenie dolegliwości związanych z okresem menopauzy▪ preparat stworzony dla kobietpreferujących naturalne preparaty lub dla kobiet, które nie mogą stosować HTZ.

Sposób użycia:Przyjmować 1 tabletkę dziennie po posiłku, popijając wodą.Nie należy przekraczać zalecanej porcji do spożycia w ciągu doby.

działanie:

Preparat redukuje uciążliwe objawy menopauzy takie jak: zaburzenia snu, zlewne poty, zmiany nastro-ju itp. Przeznaczony jest dla kobiet w wieku około menopauzalnym. Zawiera witaminy młodości A+E, które opóźniają efekty starzenia sie skóry, pozwalając dłużej zachować młody i atrakcyjny wygląd.

Do nabycia w aptekach w całym kraju.

www.biogarden.pl


Dekada kości i stawów

Ćwicz codzienniePodstawą leczenia chorób reumatycznych jest codzienna rehabilitacja.

10 lat temu WHO ogłosiła Dekadę Kości i Stawów. W tym roku podsu-mujemy dokonania w tym zakre-sie. Odbędzie się 10 spotkań w cza-sie których będą prezentowane eu-ropejskie standardy obowiązujące w reumatologii. Przedstawią je wy-bitni przedstawiciele z poszczegól-nych dziedzin. Będą to praktycz-ne wykłady, które podpowiedzą co można w Polsce zrobić dla chorych, jakie możliwości ma polska reuma-tologia itd. Natomiast, zwieńcze-niem będzie spotkanie wszystkich specjalistów zajmujących się na co dzień leczeniem kości i stawów. A więc spotkają się ortopedzi, reu-matolodzy, lekarze specjalizujący się w leczeniu osteoporozy itd.

duże możliwości, ale...Wspólne dyskusje i spotkania każ-demu z nas pozwalają pełniej spoj-rzeć na schorzenia dotyczące kości i stawów. Interdyscyplinarne spo-tkania są zawsze pouczające. Uczy-my się od siebie, a to zawsze przy-nosi korzyści pacjentom. To waż-ne, bo zajmując się wybraną dzie-dziną ortopedii czy reumatologii, nie śledzimy na bieżąco wszystkich postępów.

Kadra naukowa w Polsce jest wykształcona na europejskim po- ziomie.

Ale nasze możliwości leczenia czy zapobiegania wielu schorzeniom są znacznie skromniejsze niż gdzie

indziej. Powody są dwa. Pierwszy – nie na wszystko starcza pienię-dzy. Drugi, z którym wciąż nie umiemy sobie poradzić – to ma-łe wymagania pacjentów. Chorzy godzą się na cierpienie, ból, nie-

sprawność. Niektórzy uważają, że tak musi być. W Europie taka po-stawa jest nie do przyjęcia. Pacjen-ci chcą być aktywni i jak najdłużej sprawni, nie akceptują cierpienia i dręczącego bólu. Dlatego też wię-cej wymagają od lekarzy. U nas jest odwrotnie.

wybieramy rentęChoć trudno zrozumieć tę filozofię, chorzy dość często bardziej pra-gną zachować rentę inwalidzką niż wyzdrowieć i wrócić do pra-cy. Staramy się zmienić takie na-stawienie naszych pacjentów, pokazać chorym, że sprawność w chorobach reumatycznych moż-na zachować, że nie odbierają one samodzielności i możliwości zarob-kowania. Ale na to potrzeba czasu. Środowisko naukowe niepokoi do-puszczanie do obrotu cudownych wynalazków, które bez problemu leczą dolegliwośći kręgosłupa, stawów itd.

Problem ten, będzie omawiany podczas naszych spotkań. Pacjen-ci chętnie z tych metod korzystają, ale najgorsze jest to, że odrzucają prawdziwe leczenie. Kiedy wra-cają do nas, na skuteczną pomoc bywa za późno. To również pra-gniemy zmienić. Chcemy też po-kazać społeczeństwu różnicę mię-dzy chorobami zwyrodnieniowymi a zapalnymi stawów. Pierwsze do-tyczą osób starszych. Drugie zaś ludzi młodych i aktywnych.

„Chorzy w Polsce często bardziej pra-gną zachować rentę inwalidzką niż wy-zdrowieć i wrócić do pracy.”prof. dr hab. med. witold Tłustochowiczspecjalista chorób wewnętrznych, reumato-log, Prezes Polskiego Towarzystwa Reumatoidalnego.

Pytanie:■■ Czy Polacy dbają o swoje kości oraz stawy?

odpowiedź:■■ Nie, a po po-moc do specjalisty zgłaszają się często wtedy, gdy już nie można wiele zrobić.

czy wiesz, że...

fakty

W Polsce ideałem dla osoby ■■cierpiącej z powodu chorób kości lub stawów, jest pobyt w sanatorium. ale ma to niewie-le wspólnego z uznanymi dzia-łaniami medycznymi. Ucieka-nie się do tzw. naturalnych czy alternatywnych metod lecze-nia, nie poprawia stanu zdrowia osób cierpiących na schorzenia reumatyczne.

Polacy niechętnie biorą leki, ■■bo uważają, że jest to chemio-terapia, która nie zwalcza cho-roby, a tylko przyczynia się do zatrucia i osłabienia organizmu.

konsekwencją jest odło- żone w czasie inwalidztwo.

Pacjenci zapominają, że ■■podstawa leczenia chorób powszechnie nazywanych reumatycznymi wymaga codziennej rehabilitacji. ta bowiem jest nieodłączną częścią terapii farmako- logicznej.

W przypadku zapalnych ■■chorób reumatycznych, opóźnienie leczenia o 3-4 miesiące, przynosi tak zaawan-sowane zmiany w stawach, że nie można ich odwrócić.

NOWOŚCI

Światowa Organizacja Zdrowia uznała lata 2000-2010 za dekadę ko-ści i stawów. Poparcia dla tego pro-jektu w roku 2000 udzielił Papież Jan Paweł II oraz rządy 45 państw. WHO poinformowało, że więcej niż połowa chorób przewlekłych u ludzi powyżej 65 roku życia związana jest z chorobami układu kostno-stawowego.

Mamy tu do czynienia z takimi chorobami jak: reumatoidalne za-palenie stawów, zesztywniające za-palenie stawów kręgosłupa, choroba zwyrodnieniowa, osteoporoza oraz wiele innych.

Zadaniem Konferencji „Dekada Kości i Stawów 2000-2010” jest wy-miana wiedzy w środowisku me-dycznym w celu poprawy diagno-styki, leczenia, a tym samym jakości życia pacjentów z chorobami narzą-dów ruchu. Bardzo istotną kwestią jest finansowanie i refundacja leków w reumatologii, także rehabilitacji i świadczeń socjalnych. To koszty ponoszone przez państwo ale także przez społeczeństwo.

Choroby reumatyczne to naj-częstsza przyczyna przedłużającej się niezdolności do wykonywania obowiązków zawodowych, źródło przewlekłego bólu, obciążenie fi-zyczne i psychiczne również dla członków rodziny pacjenta, a także pogorszenie warunków bytowych.

Reumatologia jest dziedziną nauki, która obok osób dorosłych, głównie kobiet, coraz częściej adre-sowana jest także do dzieci. Objawy chorób reumatycznych zbyt późno diagnozowanych powodują duże, bolesne obrzęki i zniekształcenia narządów ruchu. Schorzenia reuma-tyczne to także zmiany w narządach wewnętrznych (sercu, nerkach, płu-cach, wątrobie), prowadzące niejed-nokrotnie do zgonu pacjenta.

Skuteczność leczenia zależy od czasu prawidłowego rozpoznania i może w znacznym stopniu mini-malizować objawy jak i sam prze-bieg choroby reumatycznej. Warun-kiem jest szybkie zastosowanie od-powiedniej terapii.

Piotr rykowski

niezależny ekspert rynku medycznego

czy Wiesz, że...


Terapia wielkich nadziei

Przewlekłe zapalne choroby reumatyczne stanowią poważny problem społeczny– powodują ból, niesprawność, prowadzą do wysokiej absencji chorobowej. Leki biologiczne wykazują się dużą skutecznością w leczeniu tych chorób, dlatego od kilku lat są stosowane u chorych nie odpowiadającychna tradycyjne metody leczenia.

Leki biologiczne powsta-ły dzięki postępowi na-uki, lepszemu pozna-niu przyczyn chorób i znalazły zastosowa-nie w wielu dziedzi-nach medycyny, m.in.

w onkologii i reumatologii. Najczę-ściej są to monoklonalne przeciwcia-ła wytworzone na drodze inżynierii genetycznej podawane w formie za-strzyków podskórnych lub wlewów dożylnych.

Przyczyna wielu chorób reuma-tycznych nie jest do końca wyjaśnio-na – wiadomo, że predyspozycje ge-netyczne mają pewne znaczenie. Od ok. 10 lat znamy lepiej mechanizm powstawania zapalenia stawów – cytokiny (rodzaj białek) i komórki (np. limfocyty) wpływają na proces autoimmunologiczny (w uproszcze-niu – niszczenie własnych tkanek, np. chrząstki).

zapalne choroby reumatyczneLeki biologiczne dotychczas zna-lazły zastosowanie tylko w niektó-rych zapalnych chorobach reuma-tycznych: reumatoidalnym i łusz-czycowym zapaleniu stawów oraz w zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa. W przebiegu tych cho-rób występują bóle i obrzęki stawów, dochodzi do niszczenia chrząstki

i kości, mogą być zajęte inne narządy (np. oko, serce). W zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa wystę-pującym najczęściej u młodych męż-czyzn poza bólem , uczuciem zmę-czenia postępuję ograniczenie rucho-mości kręgosłupa i jego usztywnienie Zmiany, które dokonały się w stawach są nieodwracalne. Chorzy po kilku latach trwania choroby mają znie-kształcone stawy, są niepełnosprawni, tracą zdolność do pracy.

LeczenieDotychczasowe leczenie opierało się na stosowaniu leków przeciwzapal-nych i przeciwbólowych , a tzw tra-dycyjne leki modyfi kujące przebieg choroby u części chorych spowal-niały postęp zmian. Leki biologicz-ne wprowadzone do leczenia przed kilku laty, znacznie poprawiły efekty leczenia, szczególnie u osób, u któ-rych tradycyjne metody leczenia są nieskuteczne i mimo ich stosowania występują nasilone bóle i obrzęki stawów, a choroba postępuje.

Leki biologiczne stosowane w reu-matoidalnym zapaleniu stawów łącz-nie z lekami tradycyjnymi wykazują nad nimi przewagę, nie tylko dlatego, że częściej i silniej zmniejszają bóle i obrzęki stawów, obniżają laborato-ryjne wskaźniki zapalenia, ale także hamują niszczenie stawów. U znacz-nie większej liczby chorych takie le-

czenie prowadzi do remisji, co przy użyciu leków tradycyjnych było rzad-kością. Leczenie musi być wnikliwie monitorowane, szczególnie dlate-go, że leki biologiczne mogą sprzyjać ujawnieniu się infekcji, w tym gruź-licy. W czasie leczenia należy ściśle stosować się do zaleceń lekarza.

dostępnośćKoszy leków są wysokie, roczna te-rapia kosztuje kilkadziesiąt tysięcy złotych. Mimo to w wielu krajach od kilku lat leki biologiczne są stoso-wane powszechnie w warunkach ambulatoryjnych przez lekarzy reu-matologów, którzy przepisują lek na receptę, a jego koszt jest refundowa-ny przez ubezpieczyciela. Zwykle leki podawane są podskórnie przez same-go chorego w domu. Niektóre prepa-raty stosowane są w formie wlewów dożylnych. W Polsce leki biologiczne są dostępne poprzez tzw programy terapeutyczne. Chorzy na ciężkie postaci RZS i ZZSK nie odpowiadają-ce na leczenie metodami tradycyj-nymi mogą być zakwalifi kowani do leczenia w specjalistycznych placów-kach reumatologicznych. Zgodnie z programem leczenie jest refun-dowane u pacjentów spełniających odpowiednie kryteria. Z niecierpli-wością czekamy na program dla chorych na łuszczycowe zapalenie stawów.

„Wprowadzenie leków biologicz-nych do terapii przewlekłych chorób reuma-tycznych stano-wi wielki postęp medycyny XXI wieku.”

WYZWANIA

czy Wiesz, że...

5TeRAPie BioLoGiczne


TeRAPie

4KRoK

1Bólów, a szczególnie ob-rzęków stawów nie można bagatelizować. Wczesne

ustalenie rozpoznania, wdrożenie i monitorowanie leczenia jest pod-stawą współczesnej reumatologii.

2Tradycyjne metody lecze-nia RZS tylko u części cho-rych są skuteczne. U osób,

u których mimo leczenia utrzymu-ją się bóle i obrzęki wielu stawów, należy rozważyć wskazania do le-czenia biologicznego. Leki biolo-giczne u chorych na ciężką postać RZS nie tylko zmniejszają dolegli-wości i objawy, ale zapobiegają po-stępowi choroby i mogą prowadzić do długotrwałej remisji.

3U chorych na łuszczycowe zapalenie stawów i ze-sztywniające zapalenie sta-

wów kręgosłupa, nie odpowiadają-cych na leczenie metodami tradycyj-nymi, leki biologiczne mogą przy-nieść znaczną poprawę, zmniejszyć dolegliwości a także spowodować ustąpienie zmian łuszczycowych na skórze. Wielu chorych dzięki le-czeniu zachowuje zdolność do pracy.

4Leki biologiczne powinny być stosowane ściśle we-dług wskazań lekarskich

pod nadzorem specjalisty – reuma-tologa. Konieczne jest monitoro-wanie leczenia. Leki te mogą sprzy-jać infekcjom.

5Leczenie jest dostępne po-przez tzw. programy tera-peutyczne, dzięki którym

wysokie koszty leków są refundo-wane.

wieku.”

dr med. ewa Stanisławska-BiernatPrezes Polskiej Fundacji Reumatologii


Razem łatwiej i mądrzej

W Polsce działa kilkanaście stowa-rzyszeń, które skupiają osoby cier-piące na choroby reumatyczne. Każ-de ma inny profi l, ale wszystkie je-den cel – informować, integrować, udzielać pomocy prawnej, psycho-logicznej, doradzać w rozwiązywa-niu codziennych spraw. Dzięki sto-warzyszeniom chorzy dzielą się prak-tycznymi poradami, podpowiadają sprawdzone rozwiązania, aby wza-jemnie ułatwić sobie życie.

Trudny kontaktOsoby, które dowiadują się o cho-robie reumatologicznej od lekarza uzyskują zwykle garść technicznych wyjaśnień i informacji, które przera-żonemu człowiekowi niewiele dają. Pacjent dowiaduje się, że jest cho-

ry, ale nie wie na czym jego schorze-nie polega, jakie są rokowania i jak choroba będzie się rozwijała. To nie komfortowa sytuacja dla pacjenta, ale wynika ona z tego, że lekarze są przeciążeni obowiązkami, ale rów-nież nie potrafią rozmawiać z oso-bami nieuleczalnie chorymi i pro-stym językiem przekazywać skom-plikowanych informacji medycznych. Stowarzyszenia starają się zwracać uwagę na ten problem, bo chory ma prawo wiedzieć, jaka przyszłość go czeka.

Potrzebny psychologZ wielu badań wynika, że cierpią-cy na choroby reumatyczne powin-ni pozostawać pod stałą opieką psy-chologów. Niestety, nie w każdej przychodni można z takiej pomo-cy skorzystać, a jest ona niezwykle cenna dla chorego. Chodzi nie tyl-ko o to, aby nauczyć się radzić sobie z bólem, ograniczoną sprawnością, utratą pracy czy z izolacją społeczną. Jest też inny ważny powód – pacjen-ci z chorobami reumatycznymi są bardziej niż inni zagrożeni depresją. Stowarzyszenia starają się wypełnić

tę lukę. Bezcenne dla chorych są też praktyczne informacje, np. jak zała-twić kartę parkingową, jak wypełnić wniosek na rehabilitację itd.

Rehabilitacja podstawąĆwiczenia usprawniające stawy są integralną częścią leczenia w reuma-tologii. Większość pacjentów rzad-ko korzysta z turnusów rehabilita-cyjnych, wyjazdów do sanatoriów. Codzienną rehabilitację pacjent po-winien prowadzić sam, ale musi on mieć możliwość skorzystania z fa-

chowej pomocy. Dostępność do zor-ganizowanych form ćwiczeń jest różna, w różnych rejonach kraju. W dużych miastach jest łatwiej, ale i tu godziny pracy przychodni nie są dostosowane do potrzeb ludzi pra-cujących. To także utrudnia korzy-stanie z pomocy specjalistów. Cho-roba reumatyczna nie powinna się kojarzyć z inwalidztwem. Przyno-si wprawdzie wiele ograniczeń, ale nie musi prowadzić do rezygna-cji z aktywnego życia społecznego i zawodowego. Wciąż nie są poznane wszystkie mechanizmy powstawania schorzeń reumatycznych, ale współ-czesna medycyna coraz skuteczniej sobie z nimi radzi. Jeszcze kilkana-ście lat temu chorzy byli skazani na przysłowiowy wózek inwalidzki. Obe-cnie, dzięki postępom w leczeniu, rzadko dochodzi do takich sytuacji. Wciąż nie są poznane mechanizmy powstawania schorzeń reumatycz-nych, ale współczesna medycyna co-raz skuteczniej sobie z nimi radzi. Kil-kanaście lat temu chorzy byli skazani na przysłowiowy wózek inwalidzki. Obecnie, dzięki postępom w leczeniu, rzadko dochodzi do takich sytuacji.

JAKUB GÓRecKiPrezes Federacji Stowarzyszeń Reumatyków „ReF”.

Pytanie:■■ Czy przynależność do stowarzyszeń pacjenckich pomaga chorym w codzien-nym życiu?

odpowiedź:■■ Tak. Tu można uzyskać wiedzę o samej cho-robie, nowych metodachleczenia oraz pomoc psycho-logiczną.

NOWOŚCI

Jeszcze nie wszyscyOstatnie dwa lata przyniosły ła-■■

twiejszy dostęp do najnowszej for-my leczenia schorzeń reumatycz-nych, czyli leczenia biologicznego, chociaż nie wszyscy pacjenci mogą z niego korzystać. W przypadku RZS leczenie biologiczne jest prowadzo-ne od kilku lat. U chorych z ZZSK takie kuracje są, a cierpiący na łusz-czycowe zapalenie stawów w ogó-le nie są na razie brani pod uwagę. Leczenie nie likwiduje samej cho-roby, ale pozwala powstrzymać jej postęp, dzięki czemu pacjent może normalnie żyć. Specjaliści uważają, że ze względu na koszty, leczenie biologiczne powinno być zarezer-wowane dla pacjentów, u których choroba przebiega agresywnie, a terapia innymi lekami jest niesku-teczna. Dla ponad 60 proc. pacjen-tów do zahamowania rozwoju cho-roby wystarczy terapia lekami mo-dyfi kującymi. Gdy jest niewystar-czająca, dodaje się drugi lek. To tera-pia kombinowana, która o 20 proc. poprawia skuteczność leczenia.

czy Wiesz, że...

Choroba zwyrodnieniowa stawów to narastający problem społeczny. Zwłaszcza stawy biodrowe i kolanowe, które są przeciążane poprzez uprawianie sportów i pracę są często narażone na powstawanie zmian zwyrodnieniowych. Sku-

teczną metodą leczenia zwyrodnień tych stawów jest implantacja endoprotez, czyli sztucznych stawów. Zabieg taki po-zwala nie tylko na zniesienie bólu, ale także na poprawę ruchomości stawu czy wyrównanie długości kończyn. W ostat-nich latach nastąpił znaczący postęp w rozwoju zarówno samych endoprotez stawów jak i technik operacyjnych. W efek-cie protezy są bardziej trwałe i odporne na zużycie, a sam zabieg nie jest tak obciążający dla pacjenta. Szczególnie cen-nym urządzeniem stosowanym do poprawy precyzji implantacji sztucznych stawów jest nawigacja komputerowa. Nawi-gacja wskazuje lekarzowi operującemu zarówno najlepszą z możliwych pozycję implantowanych elementów endoprotez jaki oś kończyny w różnych jej ustawieniach. Oczywiście, tak jak nawigacja samochodowa nie zastąpi kierowcy, tak na-wigacja chirurgiczna nie zastąpi lekarza, jednak pomaga znacznie w określeniu jak najbardziej właściwej pozycji implan-tu zgodnie z planem przedoperacyjnym. Nawigacja jest szczególnie cenna w zakładaniu endoprotez kolana, gdzie na-wet niewielkie nieprawidłowości mogą znacząco wpłynąć na efekt zabiegu i trwałość funkcjonowania sztucznego stawu. W wielu krajach świata nawigacja jest coraz szerzej stosowana w różnych dziedzinach medycyny.

Pełny zakres zabiegów ortopedycznych.

Między innymi:– endoprotezy stawów– ortopedia sportowa(artroskopie, plastyki więzadeł)– korekcje paluchów koślawych i innych wad stópSale operacyjne z nawiewem laminarnym, nawigacja komputerowa do implantacji endoprotez, sale chorych 1 i 2 osobowe z klimatyzacjąUSG narządu ruchuRehabilitacja

oRToPedicUMnzoz

Specjalistyczny Szpital OrtopedycznyVital – Fit Sp. Z o.o., Kraków, ul. Koło Strzelnicy 3

(wjazd od ul. Królowej Jadwigi)tel. 012-425-38-51

www.ortopedicum.pl

www.strefaergonomii.pl

NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ …doc.mediaplanet.com/all_projects/4572.pdf ·...

Documents

Transcript of NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ …doc.mediaplanet.com/all_projects/4572.pdf ·...