Niepełnosprawność Niepełnosprawność przeszkodą przeszkodą w aktywizacjiw aktywizacjizawodowejzawodowej

Autor: Justyna Sosnowska

Praca napisana pod kierunkiem dra Tomasza Kautz

Charakterystyka badanej Charakterystyka badanej grupygrupy

Badania prowadziłam w roku bieżącym,Badania prowadziłam w roku bieżącym,wzięło w nich udział 90 osóbwzięło w nich udział 90 osóbniepełnosprawnych, z całej Polski. niepełnosprawnych, z całej Polski.

Głównym problemem badawczym mojejGłównym problemem badawczym mojejpracy uczyniłam pytanie: pracy uczyniłam pytanie:

Jakie czynniki mają wpływ na niskąaktywność zawodową osóbniepełnosprawnych?

wpływu najbliższego otoczenia, na próby podejmowania aktywności zawodowej przez osoby niepełnosprawne;

poziomu wykształcenia osób niepełnosprawnych;

ewentualnego istnienia stereotypów dotyczących tejże grupy;

błędów w organizowaniu działań aktywizacyjnych;

uprzedzeń pracodawców;

nieprawidłowo skonstruowanego systemu wsparcia niepełnosprawnych ze strony państwa;

przyczyn, dla których niepełnosprawni wcale nie chcą podjąć zatrudnienia.

Dlatego problemy szczegółowe dotyczyły m.in.:

Praca miała pomóc znaleźć odpowiedzi na pytania: Jakie znaczenie dla bycia aktywnym zawodowo ma miejsce

zamieszkania,  mobilność osoby niepełnosprawnej i wsparcie bądź jego brak ze strony osób najbliższych?

Czy kłopoty ze znalezieniem zatrudnienia są związane z brakiem odpowiedniego wykształcenia u osób niepełnosprawnych?

Ilu spośród badanych zostaje zatrudnionych przez pracodawców jedynie na czas wymagany, dla otrzymania dotacji z tytułu utworzenia stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej?

Jakie są długofalowe efekty realizacji projektów mających na celu aktywizację zawodową niepełnosprawnych?

Czy dostęp do działań aktywizujących niepełnosprawnych jest wystarczający?

Jakie są rzeczywiste działania, a jakie oczekiwania osób niepełnosprawnych, wobec jednostek działających na rzecz ich aktywizacji zawodowej?

Rola najbliższego otoczenia

Wśród respondentów 42% zgodnie twierdziło, iż rodzina wspiera ich w działaniach mających na celu usamodzielnienie.

Zupełnie odwrotną sytuację, czyli całkowity brak wsparcia, a nawet działania hamujące aktywność, sygnalizuje aż 37%badanych. To bardzo dużo, zwłaszcza iż 67% ankietowanychprzyznaje, że liczy się ze zdaniem rodziny/ bliskich wmomencie podejmowania decyzji.

Spośród wszystkich ankietowanych 11% stanowią Ci, których rodziny zupełnie nie uczestniczą i nie wpływają w żaden sposób na podejmowane prze nich decyzje.

W gronie badanych, znaleźli się również tacy, którzy świadomiepozbawiają rodzinę możliwości uczestniczenia w procesie dążeniado osiągnięcia samodzielności stanowili oni 10% wszystkich pytanych.

Wciąż zależni od innych…Wciąż zależni od innych…

Wyniki badania pokazują, że 42%42%ankietowanych to niepełnosprawni, dla którychsamodzielne dotarcie do pracy jest niemożliwe.Samodzielnie porusza się, bezżadnego problemu 32%32% badanych.Natomiast pozostali (26%)(26%) twierdzą, żesamodzielne dotarcie do pracy byłoby dlanich trudne, ale nie niemożliwe.

Zaledwie 23% osób pytanych posiada prawo jazdy. Zaledwie 23% osób pytanych posiada prawo jazdy. SporaSpora

część badanych (68%) zdradzała chęć uzyskania uprawnień doczęść badanych (68%) zdradzała chęć uzyskania uprawnień do

prowadzenia samochoduprowadzenia samochodu. .

Główne przyczyny Główne przyczyny nieaktywnościnieaktywności zawodowejzawodowej

Brak mobilności- zależność od innych osób;

niskie poczucie własnej wartości;

brak odpowiedniego wykształcenia;

brak umiejętności samodecydowania;

oferty pracy nieadekwatne do wykształcenia, umiejętności i zainteresowań;

obawa (np. z poczucia wdzięczności) przed pozbawieniem rodziny dochodu - renty lub innych świadczeń - 30% badanych, to jednocześnie osoby, których dochód jest jedynym bądź znaczącym źródłem utrzymania rodziny;

Opory pracodawców przed zatrudnianiem osób niepełnosprawnych.

Działania na rzecz aktywizacji i ich skutki

Wszyscy zgodnie twierdzą, że jest lepiej niż było kilkanaścielat temu, jednak niepokojące wyniki dały odpowiedzi na pytaniadotyczące rezultatów przeprowadzanych działań. Ponad połowa

uczestników (59%) stwierdziła, iż udział w szkoleniach nic niezmienił w ich życiu. Zaledwie 6% znalazło po szkoleniach pracę,

a 24% mówi o podniesieniu kwalifikacji, jednak bez finalnej możliwości zatrudnienia. Sporą grupę stanowili ci, którzy

mimo starań, nie zostali zakwalifikowani do podobnychprojektów (28%).

Z przeprowadzonego badania wynika, że KONIECZNA jest zmiana formy oferowanej pomocy.

RESPONDENCI ALARMUJĄ, ŻE FIKCJĄ W PROCESIE AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ, SĄ SPOTKANIA Z DORADCAMI ZAWODOWYMI!

Rynek pracy wobec Rynek pracy wobec niepełnosprawnychniepełnosprawnych

62% ankietowanych twierdziło, że spotkali się z niechęcią do ichzatrudnienia. 38% niepełnosprawnych nie zauważyło niechęci zestrony pracodawców. Jednak dla wielu respondentów, nawet zwykłeodbycie praktyk zawodowych, okazało się niemożliwe, właśniez powodu niepełnosprawności.

Wielu spośród badanych zostaje zatrudnionych przez pracodawcówjedynie na czas wymagany, dla otrzymania dotacji z tytułu utworzenia(przystosowania) stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej.

25% badanych otrzymało propozycje dalszej pracy,po upływie czasu koniecznego do uzyskania refundacjiz dotacji państwowej, a to oznacza, że 75% badanych zostałozatrudnionych tylko na czas jego trwania.

UUzyskane wyniki proponuję potraktować, jako wskazówkę do przeorganizowania systemu wsparcia. Podjęłam i w dalszym ciągu podejmuję indywidualne działania –udostępniając wyniki zainteresowanym instytucjom i placówkom.

Chciałabym nakłonić odpowiedzialne jednostki do organizowania szkoleń dladoradców zawodowych aby zwiększyć ich świadomość, co do potrzeb i możliwościosób niepełnosprawnych, a także korzyści, jakie z zatrudniania niepełnosprawnychmogą mieć pracodawcy aby również doradcy zawodowi mogli informować o tychmożliwościach.

Od 2010 roku jestem wolontariuszem w Fundacji Miki Centrum z Gdańska, realizującróżnego rodzaju projekty, pracując z młodzieżą niepełnosprawną i spotykając sięz ich rodzicami tłumaczę, że muszą pozwolić swoim dzieciom, na samodzielność. Tego typu spotkania i rozmowy powinny odbywać się równolegle z działaniamimającymi na celu aktywizację zawodową niepełnosprawnych.

Dodatkowym efektem moich prac nad tematem niepełnosprawności, jako przeszkodyw aktywizacji zawodowej stało się opracowanie materiału informacyjnego dlapracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawneNa razie udostępniam je lokalnym placówkom, mam jednak nadzieję, że staną sięone w przyszłości publikacją, która będzie dostępna dla szerszego gronazainteresowanych.

Dziękuję za uwagę