ZAGROŻENIA

W ciągu ostatniego roku w prasie i TV pojawiło się wiele doniesień na temat tzw. „dopalaczy”.

Docierają do nas coraz bardziej niepokojące informacje o zdecydowanym wzroście liczby

przypadków hospitalizacji w związku z używaniem tzw. „dopalaczy”.

Dodatkowo w ostatnich miesiącach pojawiły się informacje o zgonach oraz przyjęciach

do szpitali pacjentów w stanie ciężkim. Podejrzewa się, że mogło być to

spowodowane zażyciem tzw. „dopalaczy”.

Co to są dopalacze ( ang. Smarts, legal highs, herbat highs, boosters)?

„Dopalacze” to termin nieposiadający charakteru naukowego. Używa się go

potocznie, dla nazwania grupy różnych substancji lub ich mieszanek

o rzekomym bądź faktycznym działaniu psychoaktywnym, nieznajdujących się

na liście substancji kontrolowanych przepisami ustawy o przeciwdziałaniu

narkomanii.

CZY TO JEST LEGALNE?

SPRZEDAJĄCY WYKORZYSTALI LUKĘ PRAWNĄ W PRZEPISACH,

ABY LEGALNIE WPROWADZIĆ TE SUBSTANCJE NA RYNEK.

DOPIERO KIEDY OKAZAŁO SIĘ, ŻE SĄ ONE BARDZO SZKODLIWE

DLA ZDROWIA I ŻYCIA LUDZKIEGO SKLEPY OFERUJĄCE DOAPALACZE

ZOSAŁY ZAMKNIĘTE.

DOPALACZE SĄ RÓŻNE- CZEGO SIĘ WYSTRZEGAĆ?DOPLACZE SPRZEDAWANE SĄ W MAŁYCH PAPIEROWYCH SASZETKACH Z KOLOROWĄ GRAFIKĄ- ABY ZACHĘCIĆ KUPUJĄCYCH.

RODZAJE DOPALACZY: SYNTETYCZNE NP. - BZP - biały proszek, najczęściej tabletki

bądź kapsułki, działanie podobne do amfetaminy, użytkownicy zgłaszają szereg objawów niepożądanych, takich jak: bóle brzucha, nudności, wymioty, bóle głowy, kołatanie serca, brak apetytu, stany lękowe, bezsenność, dziwne myśli, zmiany nastroju oraz drgawki. Istnieją przesłanki, które świadczą o tym, że BZP może uzależniać. Używanie tej substancji może także spowodować odwodnienie organizmu i przyspieszenie tętna, obciążając tym samym układ krążenia. Jeszcze jednak nie wszystko wiadomo na temat zagrożeń związanych z tą substancją, a także skutków długotrwałego jej używania. Interakcje z innymi lekami pozostają nieznane. Substancja ta jest nielegalna w Polsce

RODZAJE DOPALACZYMEFEDRON- reklamowany przez sprzedawców jako „ sole do kąpieli” albo „białe proszki” . Najczęściej sprzedawany jest jako substancja imitująca amfetaminę lub kokainę (często mieszana jest z innymi substancjami). Bywa też sprzedawany jako legalna alternatywa do tabletek ekstazy. Podobnie jak w większości nowych substancji nie przeprowadzono do tej pory systematycznych, długofalowych badań na temat toksyczności mefedronu. Użytkownicy podają następujące działania niepożądane: kołatanie serca, podniesienie ciśnienia krwi, szczękościski, oczopląs, krwawienie z nosa, uczucie fali zimna, bóle w klatce piersiowej, nudności, drgawki, problemy z oddychaniem, silna chęć zażywania kolejnych dawek, niepokój, stany depresyjne, halucynacje, omany. Do tej pory odnotowano 15 przypadków śmiertelnych w Europie bezpośrednio związanych z użyciem mefedronu.

NATURALNEmieszanki ziołowe- susz roślinny, często aromatyzowany, także w postaci skrętów. W opisie składu mieszanek ziołowych znaleźć można informacje, że ich poszczególne składniki są pochodzenia naturalnego i od wieków używane były w celach rytualnych. To syntetyczne odpowiedniki marihuany i haszyszu. Do tej kategorii należy znany z mediów tajfun. Niektóre „mixy” mają w swoim składzie nawet do 10(!!!!!) różnych roślin zawierających różne składniki psychoaktywne. Być może nie zaszkodzi komuś jeden składnik, ale może zaszkodzić trzeci i czwarty, bowiem- przynajmniej na dzień dzisiejszy- nie jest możliwe przewidzenie działania takich mieszanek. Jednoczesne oddziaływanie na organizm i na umysł ludzki substancji o różnym (czasem wręcz przeciwstawnym) działaniu może być dodatkowo niebezpieczne i nieprzewidywalne w skutkach.

Fly agaric zazwyczaj muchomor, czerwony lub plamisty, susz

kapelusza grzyba w postaci kawałków o różnym rozdrobnieniu. Od nadmiernej gadatliwości,

wesołego nastroju po halucynacje wzrokowe i słuchowe, pobudzenie psychomotoryczne,

czasem napady szału, nadmierna wrażliwość zmysłów może doprowadzić do podwyższonej temperatury ciała , nawet do 40c, niepamięci

zdarzeń przed i w czasie zaburzeń świadomości. Nasilenie objawów jest zależne od przyjętej dawki, w ciężkich zatruciach mogą wystąpić

skurcze, głęboka śpiączka z obniżeniem ciśnienia krwi i zaburzeniami oddechu.

Sprzedający rozprzestrzenili mity o

„dopalaczach”, a więc nieprawdziwe

informacje, zachęcające do nabywania tych substancji,

a faktyczne ich działanie jest zupełnie inne.

MITY I PRAWDY O DOPALACZACHMIT: „DOPALACZE SĄ BEZPIECZNĄ ALTERNATYWĄ

DLA SUBSTANCJI NIELEGALNYCH”Prawda: Zamieszczane na stronach internetowych informacje na temat badań rzekomo potwierdzających brak szkodliwości określonej substancji stwierdzają, że przynajmniej niektóre

„ dopalacze” są „ bezpieczną alternatywą dla szkodliwych efektów nielegalnych i uzależniających narkotyków”. Podczas gdy informacje z badań dotyczą jedynie faktu, że nie zawierają one substancji objętych kontrolą prawną, co nie jest równoznaczne z tym, że oferowane produkty są bezpieczne dla użytkowników. Prawdą jest, że liczba wiarygodnych badań

i analiz na temat „dopalaczy” w większości będących nowo zsyntetyzowanymi substancjami, jest bardzo ograniczona.

W ostatnim czasie było przynajmniej kilka zgłoszeń do szpitali (głównie psychiatrycznych) spowodowanych używaniem „dopalaczy”. Istnieją także przesłanki do tego, by przypuszczać, że niektóre z nich mogą uzależniać. Czy nie jest tak, że swoje „wynalazki” producenci tzw. dopalaczy testują na młodzieży?

Mit: „DOPALACZE SĄ WYROBAMI KOLEKCJONERSKIMI”

Prawda: Na opakowaniach „dopalaczy” widnieją wyraźne ostrzeżenia: „ nie do spożycia przez ludzi”. Na niektórych opakowaniach można znaleźć także informacje by „ w przypadku spożycia niezwłocznie udać się do lekarza”. W sklepach, „dopalacze” sprzedawane są jako „ produkty kolekcjonerskie”, co znaczy, że oferta adresowana jest do kolekcjonerów tabletek, którzy umieszczają je

w klaserach i trzymają na półkach, obok kolekcji znaczków czy monet. Skoro produkty są bezpieczne, przebadane i legalne, dlaczego nie są zarejestrowane do użytku dla ludzi?

Mit:„DOPALACZE SĄ LEGALNE W CAŁEJ EUROPIE”

Prawda: Często można usłyszeć opinię, że dopalacze są legalne w całej Europie, podczas gdy poziom kontroli nad substancjami zawartymi w „dopalaczach” w poszczególnych krajach jest różny. Istnieją w Europie takie kraje, jak Wielka Brytania czy Holandia, które prowadzą politykę bardziej liberalną względem tych substancji. Są także kraje, które prowadzą politykę bardziej restrykcyjną, a lista substancji zakazanych obejmuje bardzo szerokie spektrum substancji, w tym także większość składników „ dopalaczy” ( np. Szwecja, Belgia, Irlandia). Czy stwierdzenie, że dopalacze są legalne w Europie nie jest zatem trochę na wyrost?

Mit:„ DOPALACZE TO W WIĘKSZOŚCI ZIOŁA LUB ICH MIESZANKI OD SETEK LAT WYKORZYSTYWANE W

OBRZĘDACH RELIGIJNYCH. WSZYSTKIE SĄ POCHODZENIA NATURALNEGO. ŻADNEJ CHEMII”

• Prawda: Ostatnie badania przeprowadzone przez ekspertów chemii, między innymi

w Australii, Niemczech, także w Polsce wykazały, że w składzie niektórych dostępnych na rynku mieszanek ziołowych znajduje się przynajmniej kilka syntetycznych substancji, żadna z nich nie występuje w naturze.

Czym grozi zażycie „dopalacza”?

• Nagły zgon na skutek udaru czy zawału-zdaniem lekarzy dotyczy w szczególności osób

z grup ryzyka, z chorobami układu krążenia• Po ustąpieniu fazy euforycznej pojawia się tzw. zjazd-

duży wzrost ciśnienia krwi, nierówna praca serca, kołatanie serca, duszności, stany lękowe (urojenia)

• Zaburzenia zachowania - agresywność, skłonność do prób samobójczych, łatwość wejścia w konflikt z prawem

• Najprawdopodobniej bardzo silne działanie uzależniające

Dopalacze a narkotyki

• Większość naukowców jest zdania, że „dopalacze” to narkotyki. Tak samo działają na ośrodkowy układ nerwowy, powodując różnego rodzaju odlot. Tak samo, zwłaszcza przy przedawkowaniu, mogą wywołać problemy z układem krążenia, powodować agresywne zachowanie, kilkudniowe depresje, problemy ze snem, zatrucia, zgony, tak samo mogą prowadzić do uzależnienia.

CZY JEDNORAZOWY KONTAK Z DOPALACZAMI JEST BEZPIECZNY?

Lekarze odpowiadają na to pytanie, że nie. Po pierwsze nie znane jest działanie tych substancji, gdyż badania nadal trwają. Po drugie nikt nie może być pewien reakcji własnego organizmu na substancję trującą. Po trzecie, nikt nie wie kiedy się uzależni.

UZALEŻNIENIE PRZYCHODZI PODSTĘPNIE. OSTSTNIĄ OSOBĄ, KTÓRA JE DOSTRZEGA JEST SAM UZALEŻNIONY.

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘOpracowano na podstawie: informacji ze

strony Kuratorium Oświaty w Białymstoku, artykułu z gazety Wyborczej