1. 1.Rola 2.Uprawa roli 3. Zwięzłość roli 4. Wyleganie 5. Podeszwa płużna 6. Sprawność roli7. Wydobrzenie 8. Kultura 9. Optymalna wilgotność uprawow 10.Następstwo roślin 11.Zmianowanie12.Plodozmian 13Plon główny 14.Rośliny współrzędne 15.Zasady układania płodozmianu 16.żywe ściółki 17.Monokultura2. 1.Uprawki 2.Orka 3 Rodz (ze wzgl na sposób wykon 4 Wady orki 5 Uprawki zastępuipce orkę 6 Kultywatorowanie 7 Bronowanie 8 Włókowanie 9 Wałowanie 10 Jak zmniejszyć ugniatanie?: 11 Agregtownie 12 Dłutowanie3. 1 Uprawa gleb: 1 Gleby lekkie i bardzo lekkie 2. Gleby ciężkie i bar ciężkie 3. Gleby torfowe i murszowe 4. Pagórkowate i górzyste 5.upawa w niesprzyjajacej pogodzie a)mokro b)sucho 6.Zwalczanie chwastów 7.Herbologia 8. Źródla zachwaszczeń 9.Rodzaje zachwaszczeń a)pierwotne b)wtórne 10.Siedliska 11 Regulacja zachwaszcz a)Met agrotechniczne b)Met mechaniczne 12.Kompensacja chwastów 13.Adjuwanty4. 1. Podział herbicydów 2. Zasady stos herbicydów 3. Ocena zachwaszczenia 4. Rodzaje upraw 5. Korzyści uprawy konserwu 6.Zyznosć 7. Pojemności sorpcyjne 8. Dynamika pobierania składników pokarmowych 9. Prawa sorpcji fizyko- chemiczno- wymiennej10.Warstwa Goya- Chapmana 11.Dostepność 12Przyswajalność 13Czynniki wplywajce na sorpcje wymiennp5. 1.Potencjał oksydoredukcyjn a) Przebieg reakcji mikrobioIoicznych 2 Nawozy organiczne 3. Proces fermentacji: a)mineraizacja 4 AZOT: a)Formy b)Krążenie azotu c) Źródła d) Straty e). Unieruchomienie w glebie 5.FOSFOR: a)Formy b)Pobieranie 6. POTAS

11.Rola- powierzchniowa warst gleby, na któn działają bezpośrednio narzędzia i maszyny uprawowe iości wykonane maszynami i narzędziami2.Uprawa roli- wszystkie czyi wykonane narzędziami i maszynamiAgregaty: Od agregatów ziemi zależą: ●stos wodne i powietrz wietrzne (min.= 15% objętości powietrza. optimum= 50- 60%) inc (zwiększenie przez wałowanie)●przewodpjctwo cie ●porowatość ●ciężar objętościow gleby Powstawanie aregatów zależy od : ●jakości i ilości kok dów glebowych ●kationów Ca21 i M (wapnowanie) ●mrozów ●korzeni. zwłaszcza drobnych ●grupy mechaniczne ●nawozy organicz Rozpad agregatów zależy od: ●opadu deszczu ●kationów jedno waościowych np. K. Na4 (dyspersja- rozklejenie)●zabiegi uprawowe przy nieodpowiednim uwilgotnieniu ●wiatry wznoszące, osuszające, rozbijające agregaty Struktura może być: ●spójna ●rozdzielno-ziarnista ●agregatowa ●naturalna Najlepsza jest gleba gruzełkowa bo: ●umożliwia magazyowanie większej ilości wody dostępnej dla roślin ●dobre przewietrzenie gleby ●wpływa na zmrnejs cnie zwięzłości roli ●ulatwia wzrost korzni i pobieranie przez nią wody i soli mineralnych ●dobre środowisko dla mikroorganizmów odpowiedzialnych za przemiany materii organicznej3. Zwięzłość roli- opór stawiaii narzędziom podczas uprawy ładu mechanicznego. Zależy od: ●składu mech ●ilości i jakości koloidów glebowych ●zagęszczenia gleby ● wigotność gleby4. Wyleganie- słaba roślina, gdy od wody i wiatru położy się to już się me podniesie5. Podeszwa płużna- grunt, do którego zabiegi już nie dochodzą grunt ubity.Jej niszczenie przez: ●głębiona orka wydobywa na wierzch warstwę zbyt zbitą (efekt trwały) ● stosowanie po orce pogłębiacza (nietrwały) Czasami warstwa orna jest zbyt luźna zbyt szybko przesycha, ponieważ brak kapilar utrzymujących wodę. Stos się wtedy zagęszczenie gleby przez wałowanie (walami gładkimi lub wgłębnymi)Zwalczanie roślinności konkurencyjnych=● mechaniczne niszcze ●najpierw pobudzeri ich do wzrostu a potem niszczenie siewek6. Sprawność roli- stan roli w którym warunki życia dla rośliny uprawianej są optymalne(odpowiednia str.gruzelkow. umiarkowana zwięzłość, plastyczność, umiarkowana lepkość) Sprąwność roli nie jest trwała przez: ●sjlne długotrwale deszcze●susze ●osjadanje roli ●ugiatape roli ●mewlaściwa uprawa ●nawozy potasowe 7. Wydobrzenie roli- powrót r i do właściwego stanu8. Kultura aleJ- cecha pozwalając stosunkowo szybko i łatwo doprowadzić rolę do stanu sprawności utrzymującej się przez dłuższy czas , me jest cechą normalną jest nadana przez człowieka, przez wieloletnią działalnośćdobra kultura w g ebach o dobrych właściwościach ńzyko- chemicznychNa kulturę wpływa: uprawa nadająca teksturę czynniki decydujące o strukturze Żyzność- naturalna zdolność gleby lo zaspokajania potrzeb roślin Urodzajność- zmodyfikowana przez świadome oddziaływanie człowieka zdolność do zaspokajania potrzeb rośliny: jest wypadkową naturalnej żyności i agrotechniki Produktywność- zdolność do zape menia plonu, do wyprodukowan określonej biomasy z jednej powierzchni9. Optymalna wilgotność uprawow zakres wilgotności, w którym opory gleby podczas uprawy są najmniejsze; na glebach iężkich mieści się w” wąskich granicach, a u lżejszych w szerokich 10. Następstwo roślin- kolejne rośliny są uprawiane po sobie na tym samym polu 11.Zmianowanie- następstwo roślin 1 dobrane, że uwzględ się ich wymag i występujące na danym terenie warunki przyrodni 12 Plodozmian- zmianowanie określi e dla danego kompleksu pól na określoną liczbę lat 13 Plon glówny- najważniejsza roślir a polu, znajdująca się tam najdłużej, przed nią przedplon, za nią poplon 14Rośliny współrzędne- rośliny o krótszym okresie wegetacji wysiewane między plonem; utrudnia to jednak mechanizację 15 Zasady układania płodozmianu: ●nie uprawiać roślin na terenach dalece odbiegających od optimum ●ine uprawiać zbyt długo na tym samym terenia tych samych roślin, ze względu na porażenia chorobami, szkodnikamoraz na toksyczne wydzieliny korz ● w razie wystapienia nasilenia chc ób. pokrewne gatunki uprawiać po kilkuletniej przerwie ●monokultury powodują jednostronne wyczeipanie gleby ●po roślinach głęboko-korzeniący< uprawiać płytko-korzeni i odwro●uwzgl wrażl na śwież materię organicz lub potrzebę uprawy na stanow wzbogac o nią 16 żywe ściółki - uprawa współrzędn roślin okrywowych i roślin zasadniczych dla danego miejsca (rośliny okrywowe tłumią chwasty, zapobiegają ero „i gleb, zaskorupianiu gleb, wypłukiwaniu nawozów, po zakończeniu uprawy mają użyźnić glebę17 Monokultura- uprawa jednego gatnku na tym samym polu przez wiele lat (skutkiem jest zmęcz gl i obniże plonowania)Przyczyny zmęczenia gl : ●jednostropjle wyczerpanie składników pokarmowych ●nagromadzeme chorób i szkodników ●zwiększep zachwaszczenia (kompensacja chwastów) ●zbyt duże nagr madzenia substancji czynnych z wydzielin korzeniowych

21.Uprawki - pojedyncze zabiegi uprawowe Rodzani: ●odwracarne gk y (orka, glebogryzarka) ●spij1chnjpje j yrównywanie (brony, kultywatory) ●ugniatanie (wały) ●zabiegi pielęgi jące między na rzędach Do ich wykonania służą: ●narzędzia bier działające w wyniku siły pociągowej ●narzędzia czynne= aktywne (narzędzia, które się obracają, ruszają) ●narzędzia kominowane (łączenie czynnych i biernych) ●agrcgaty upraowe (elementy robocze uzupełniające się) 2.Orka - przecinanie skiby, odwracanie, przesunięcie na bok bruzdyJakość zależy od: ●kształtu odkładnicy ●kąt ustawienia lemiesz w stosunku do dna bruzdy ●ewent zastosowanie przedłużka ●skład mechani my i wilgotność gleby ●sZybkoćć pojazdu ciągnącego pług (wraz ze wzrostem prędkości wzrasta odrzut skiby, maleje spulchnianie roli i zmniejsza się udział małych agregatów glebowych) Rodzaje (ze wzgl na glębokość):●płytka (do 15 ●średnio (20-25)●glęboka (25-30)●poglębiona (pow 303 Rodz (ze wzgl na sposób wykon): 1.Zasadnicza: ●podorywka —płytka, plugami o wąskich korpusach płużnych, po zbiorach latem lub jesienią polega na wymieszaniu resztek z glebą zahamow strat wody. zapoczątkowanie zwalczenia chwatów przez przyśpieszenie kiełkowania a potem mechaniczne usunięcie) ●siewna- pod koniec lata. średnio glęboka, na 3-4 tygodnie przed siewem roślin ozimych, łączy bronowaniem (wyrównanie roli) ●przedzimowa- późną jesienią głęboka, z pogłębiaczem2. Uzupełniaj: ●odwrotka. wczes jesien,po podorywce. na gl ciężk ●orka wiosenna- śred głęboka,pokrycie obornikiem,na gl lekkich, po deszcz. rozluźnienie struktury 3. Specjalna: ●terenów zadarnionych-śred lub głęboka, specjal pługami ●pomeliomcyjna. specjalnymi pługami 4 Wady orki: ●niszczenie natur warstw ochr gl ●niszczenie strukt gl ●sprzyj erozji ●przesuszenie warstwy ornej ●zaburzenie obiegu skł pokarm ●zminejszenie nośności gleby ●zbyt szybki rozkład subst organ ●zbyt głębokie umieszczenie nawoz ●wyorywanie nasion chwastów ●tworzenie podeszwy płużnej i zaskorupian ●wyorywanie kamieni i martwicy glebo ●siew dopiero po odleżeniu gleby ●niska wydajność,wysoka energochlonno5 Uprawki zastępuipce orkę: ● gryzowanie - odwracająco- spulchniający zabieg ●pługofrezarka. połączenie pługa z obrotowym frezem (rozdrabnianie skib przez frez) ●plug talerzowy- na glebach ciężkich i przesuszonych ●brony talerzowe- do podorywki, na pola bez perzu 6 Kultywatorowanie- spulchnianie, kruszenie, mieszanie, bez odwracania ●przyspieszenie osiadania roli, zasypywanie nierówności ●spulclmiapde zbitej roli ●przygotowrne roli do siewu bez orki ●przy zębach sprzężonych— wyciąganie rozłogów perzu ●wymiesje gleby z nawozami mineralnymi Rodzaje:

●płytka (do 10cm)- zwalczanie skorupy i nierozłogowego ●glęboka (10-15cm)- zwalczanie perzu rozłogowego i przygot do siewu 7 Bronowanie - płytkie, powierzchniowe spulchnianie roli po orkach, kultywowaniu, w celu poruszenia skiby i wyrównania roli, zmniejsza wysychanie. przykrycie zbyt szybko wy sianych nasion Skuteczność zależy od: *prędkości (nie za szybko. nie za wolno) ●kierunku pracy (skośnie do kierunku skiby) ●właściwo gl (im cięższa tym cięższe musza być brony) ●flpjfl (po orce stosuje się cięższe brony) *celu 8 Włókowanie- najplytsza uprawa spulchniająca ●wyiównai11e powierzchni roli ●kpjszeme cienkiej skorupy glebowej ●wyryJ11e i zasypywanie wychodzących chwastów 9 Wałowanie- zagęszczenie określonych warstw gleby by zwiększyć liczbę kapilar i polepszyć stosunki wodno- powietrzne: można stosować przed siewem lub po, gdy wierzchnia warstwa jest przesuszona; jednak zbyt mocne ugniatanie może powodować starty w plonie ponieważ zakłócony został wzrost roślin i osłabienie sytemu korzeniowego 10 Jak zmniejszyć ugniatanie?: ● wykonać zabiegi. gdy gleba jest sucha ●ograniczyć liczbę przejazdów maszyn ●na 1 przejazdem wykonać więcej zabiegów ●zmniejszyć ciężar maszyn ●jak najniższe ciśnienie w oponach ●terminowo wapno i nawozić ●stosować poplon 11 Agregtownie- łączenie sprzętów w grupy, by przyśpieszyć opadanie roli i lepiej o mą zadbać Zabiegi: *w łanach lub rzędach stosuje się delikatne spulchnianie i redukowanie chwastów ●międzyrzędach odchwaszcza się i umożliwia poruszanie rolniczy maszyn 12 Dłutowanie - igły 1metr wbijane w ziemię w celu rozluźnienia, nie mieszania

31 Uprawa gleb: 1` Gleby lekkie i bardzo lekkie (mało koloidów glebowych, szybko się nocą chłodzą i szybko dniem nagrzewają, sypkie, szybki przesiąk wody) ●wapniować po 3-4 latach ●często stosować obornik ●przyorywać słomą po jej rozdrobnieniu * nie stosować gnojowicy ●zwalczanie chwastów mechaniczne (płytko bronując, na jesień) i chemicznie (w pozostałych okresach) ●agromelioracja (zaorać mater org na głęb 60 cm,po3 latach na 45 cm) ●Holendrowanie (spodnia warstwa na wierzch -wierzchnia na spód2. Gleby ciężkie i bardzo ciężkie (bogate w kompleks sorpcyj i koloidy glebowe, zbite, zły przesiąk wody, trudna uprawa, wolne nagrzewanie i schładzanie, bogactwo skład minera. pęcznienie) ●melioracje — odprowadzić nadmiar wody ●wapnowanie —jeśli konieczne ●płytka orka przedzimowa ●płytkie przeorywa słomy ●uprawy w odpow momencie ●agromelioracja (pługiem o zwężonej odkładnicy, lub dłutowanie) 3. Gleby torfowe i murszowe (dużo wody, gleby chłodne, szybko nasiąkają i wysychają) ● uregulować stosunki wod-powiet ●stosować nawozy mineralne ●niezbyt często rozluźniać gl ●chwasty zwalczać herbicydami4. Pagórkowate i górzyste ● powstrzymanie spływów ●wzmożenie retencji gruntowej ●zwiększenie odporności na rozmywanie ●zniwelowanie różnic roślin spowodowanych rzeźbą terenu ●orka przedzimowa, wzdłuż zbocza, jednostronnie, skiby ułożone pod górę ●energiczne spulchniać głębsze wars próchnicy ●tarasować przy zboczu o kącie większym niż 200 5. upawa w niesprzyjajacej pogodzie: a) mokro : ● na glebach ciężkich opóźnia się wyjście w pole bo maszyny się topią skraca się czas poszczególnych prac ●wysyp chwastów — walka chemiczna ●na glebach lekkich wymywanie nawozów do kilkudziesięciu % ●w mokrą jesień zacząć pracę na glebach ciężkich (bo jest jeszcze bardziej wilgotna) ●mokrą wiosną można zacząć pracę na glebach lekkich (nie utrudnia to pracy) b) sucho : ●na glebach lekkich spada poziom wód gruntowych, ograniczenie podsiąkania ●ograniczyć spulchnianie gleb ●na glebach ciężkich unikać głębokiego spulchniania, jeśli konieczne zastosować wal kruszący ●określić kiedy gleba zasychająca nadaje się jeszcze na uprawę ●na wiosnę uprawę zaczyna się od gleb ciężkich ●w suchą jesień zacząć od lekkich 6 Zwalczanie chwastów: Chwasty - roślinn niepożądana dla człow, o nieznanej przydatności 7.Herbologia— ekologia chwastów, ich rola w agrocenozie, met ich ograniczania,praktyczne aspekty stosow herbicydów, ich wpływ na środowisko, tolerancja i wrażliwość rośin na ich działanie. Szkodliwość chwastów: ●konkurencja z uprawami o wodę, światło, składniki pokarmowe ●pasożyty i półpasożyty ●zbierane z uprawami mogą obniżać jakość zbioru lub powodować zatrucia ●uczestniczą w rozprzestrzenianiu się chorób i szkodników ●kosy na odchwaszczanie 8. Źródla zachwaszczeń: ● gleba ●materiał siewny ●niewłaściwy płodozmian ●powierz nie uprawiane ●obornik i komposty Pozytywne działanie: ●właściw lecznicze ●chronią glebę przed zaskorupiemem i erozją ●zatrzymują składniki pokarmowe w glebie ●korzystne warunki rozwoju organizmów pożytecznych ●przez działanie allelopatyczne stymulują wzrost roślin ●tworzą mikroklimat .Płodność chwastów : (l.nasion)-mlecz polny -7793,-szarłat polski -668520,-żółtlica drobnokw.- 81041, -gorczyca polna -6565,-tobołki polne 9.Rodzaje zachwaszczeń: a)pierwotne -stopień i stan zachwaszczenia w początkowym okresie wegetacji do I lub II ręcznego pielenia, mechanicznego odchwaszczania lub powschodowego stos herbicydów b)wtórne- zachwaszczenie w II połowie wegetacji po zakryciu międzyrzędów przez rośliny a nawet tuż przed ich zbiorem Szkodliwsze jest nierwotne niż wtórne 10.Siedliska : ● segetallle na polach uprawnych, ich cykle życiowe dostosowane do cyklu roślin uprawnych ●rnderulne.. tereny me uprawiane, przydrożne rowy, sanie nie są szkodliwe ale z łych stanowisk się rozprzestrzeniają ●użytki zielone- łąki, pastwiska, mogą wzbogacać paszę, względne(wskazane) i bezwzględne(niekorzys) 11 Regulacja zachwaszczenia : a) Met agrotechniczne : ● stos płodozmianu ●uprawa międzyplonów ●uprawa odmian zrejonizowanych ●przestrzeganie terminów siewów i odpowiedn normy siewu ●odpowiednie stos nawozów organ ●dawkowanie nawożenia N ●folia fotoselektywna ●ściółkowanie „biodegradawalnym filmem”- folia rozkładająca się po pewnym czasie b) Metody mechaniczne : ● orka ●bronowanie ●kultywatorowanie ●motyczenie c) Metody chemiczne- opryski herbicydami, radykalna metoda Podział chwastów ze względu na siedlisko: -segetalne –wyst.na polach uprawnych, ich cykle życiowe są dostosowane do cyklu życ.rośliny które zach. np.chwasty ozime zach.roślinę uprawną ozimę –ruderalne –występują na terenach nieuprawianych (rowy, przydroża.miedza)szkodliwe-uczestniczą w rozprzest.chorób, szkodników np.na plantacje –uzytków zielonych-łąki i pastwiska Podział na gr.biologiczne: -roczne : jare(na wiosnę kiełkują i kończą cykl) ,zimujące i ozime (jesienią rozpoczynają cykl) –trwałe dwuletnie, wieloletnie 12.Kompensacja chwastów - nadmierne rozmnażanie się chwastu w miejsce roślin zwalczonych herbicydami Zapobieganie: ●unikanie tych samych substancji na tym samym polu ●stos wieloskładnikowe preparaty lub mieszając substancje aktywne 13.Adjuwanty - środki powierzchniowo czynne, zmniejszają napięcie powierzchniowe kropli, zwiększając przyczepność do liścia

41. Podział herbicydów : >wg sposobu działania : —kontaktowe —u1dadowe =systematyczne ●wg sposobu stosowania: —dolistne —„doglebowe —*niieszane ●wg terminu stosowania: —przedsiewne —*posiewne(przed i po wschodowe) ●wg charakteru substancji aktywnej Herbicydy kontaktowe- parzące, uszkadzają tkanki roślin w miejscach bezpośredniego kontaktu, uszkodzona roślina wygiąda jak poparzona w wyniku koagulacji białka ●Herbicydy układowe- przemies się przez części nadziemne do korzeni, uszkadzają tkanki, zaburzają proce życio2. Zasady stosowania herbicydów : ● pl7ygotować z dużą dokładnością roztwory i zawiesiny ●d(yJać adjuwanty ●rozprowadzić systematyczne w dużych kroplach, a kontaktowe w mgielcc ●roztwory z dużą ilością wody ●nie stos w czasie wiatru ●mjeszać z innymi i nawozami tylko w/g zaleceń Dawkowanie zależy od: ● fazy rozwojowej chwastu ●składu mechanicznego i aktywności biologicznej gleby ●pJgody 3. Ocena zachwaszczenia ●metoda liczebna- na powierzchni 0,5- 1m2 liczy się wszystkie chwasty i rośliny uprawne, oblicza się ile jest chwastów na tej powierzchni lub ile chwastów przypada na 100 roślin uprawnych ● ilościowo- wagowa- liczy się chwasty. a potem ścina. suszy i waży, podaje się wagę na 1m2 ●szacunkowo- wzrokowa- ustała się gatunki i liczbę danego gatunku Chwasty najbardziej uciążIiwe perz wiasciwy komosa biała tasznik pospohty gorczyca pospolita starzec zwyczalny sporek polny, gwiezdnica pospolita, mniszek polny, pokrzywa żegawka 4. Rodzaje upraw: ● uprawa tradycyjna - uprawki odwracające, spulchniające ●uprawa bez orkowa - spulchnianie 5-25cm, resztki częściowo przykryte ●uprawa konserwująca- tradycyjna od jesieni do wiosny, międzyplon ozimy, na wiosnę plon po płytkiej uprawie łub siew bezpośredni w międzyplonie jako mułcz= ściółce 5. Korzyści uprawy konserwuiacei: ●zapobieganie erozji poprawa strukt gl ●umożliwienie wcześniejszego siewu ●zmniszenie zlewności i zaskorupiania gleby ●polepszeme filtracji i podsiąkania kapilarnego ●ograrnczenie parowania ●zmniej strat azotu w czasie zimy ●ogranicz. zachwasz ●wzrost aktywności biologicznej gleby ●zmpjejszeme kosztów uprawy 6.Zyznosć - zdolność gleby lub podłoża do zaopatrywania roślin w wodę i składniki pokarmowe Ż= f (wł.fiz)+f (wł.chem) + f (wł. Biol.) Najleisza gleba: 33% fazy stałej: 33% fazy płynnej; 34% fazy powietrznej 7. Pojemności sorpcyjne: ●próchnica- 150-300 me/lOOg gleby ●kaolinit- 3-15 me/lOOg gleby ●montmorylonit —80-l20 me/lOOg gleby ●illit- 15-40 me/lOOg gleby Sorpcja biologiczna- przy większym nakładzie węgla nastuje namnożenie drobnoustrojów, które

wbudowiją w siebie azot, zmieniając go w organiczny i chwilowo niedostępny. Później go uwalniają a przy jego dużym nakładzie i dodaikowym nawożeniu azotowym może dojść do przenawożenia i toksycznych chorób. 8. Dynamika pobierania składników pokarmowych: Potrzeby pokarmowe- całkowita ilość składnika w roślinie będąca sumą ilości składników w mej występujących Potrzeby nawozowe- zawartość składnika pokarmowego w glebie 9. Prawa sorpcji fizyko- chemiczno- wymiennej: ●pojełrmość korzenia jest stosunkowo stała ●aniony muszą zrównoważyć kationy ●pobieruiie kontaktowe to tylko 9% pobranych składników ●dyfja jonów do korzenia ●przeplyw masowy (jony płyną do korzenia na skutek siły transpiracji 10.Warstwa Goya- Chapmana- granica między sorbentem, a czystym roztworem glebowym 11.Dostepność- zawartość składnika dostępnego, zawartym w roztworze glebowym 12Przyswajalność- ilość składnika przyswajalnego, zawartość dostępna i ilość składnika ruchomego 13Czynniki wplywajce na sorpcje wymiennp: ●wartościowość (energla wejścia: ●stężenie jonów (im bardziej stężony tym większa energia wejścia) ●średnica jonu (im jon ma więks średnice tym trudniej wchodzi do KS) ●sorbenty amonów (Al(OF1)3, Fe(OH)3, H3A103, H3FeO3 ●mała energia wejścia —> N03 <Cl- < S042 <P043 — daioria ●N03 łatwo wypychany z KS

51.Potencjał oksydoredukcyjn a) Przebieg reakcji mikrobioIoicznych w glebie: ●zanik tlenu (+0,6 +0,5) ●redukcja azotanów (+0,6 - +0,5) ●powstawapje Mn2+(+0,6 +0,5) ●powstawanje Fe2+ (+0,5 +0,3) ●tworzenie siarczków i ich redukcja (0 - 0,19 powstawa CH4(-0,15=-0,19)2 Nawozy organiczne: ●oboir kal, mocz, ściółka. N- 0,5%, P- 0,25%, K-0,6%, Ca- 0,5%. Mg-0,2% ●gnojówka przefermentowany mocz ●gllojowica.. kał, mocz, 20% wody ●porniot ptasi- odchody ptasie ●komposty, wody gnojowe, słona, nawozy zielone, osad kanalizacyjny 3. Proces fermentacji: a)mineraizacja mocz= mocznik + kwas hipurowy + kwas moczowy mocznik: CO(NH2)2 + 2H2O— (NH4)2C03 +}{2O- NH4OH + H2C03 t2N}13 +C02 +3H2O kwas hipurowy: C6H5CONHCH2COOH+H20C6H5COOH + CH2NH2COOH +H20 CH2OHCOOH + NH3 b)amonifikacja: 1.hydroliza białek do aminokw 2.dezaminacja aminokw do amoniaku, hydroliza, redukcja, oksydacja 4 AZOT: a) Formy : *95-99% związki organiczne (próchnica, resztki rośimne, mikroorganizmy. białka. kwasy nukleinowe. aminokwasy, amidy, aminocukry) ● 1-4% związki minerahie (NH. N03, NO2) ●azot atmosferyczny (N2, dostępny tylko dla roślin motylkowych) b)Krążenie azotu: ●aluonjfjkacja: NH2-NH3 (mikroorganizmy rozkładające materię organiczną)●nitryfikacja: NH3 NO2 (Autotrofy), N02NO3 ●denitryfikacja: N03 N2 (Autotrofy, przy deficycie tienu w glebie) ●wiązanie: N2: N2 NH3 lub NH2 (bakterie i promieniowce symbiotyczne i nie symbiotyczne) ●proteoliza: uwalnianie N2 z substancji organicznej ●redukcja azotanów w roślinie: I etap: w cytoplazmie podstawowej, katalizowany przez reduktazę azotanową NO3 ±NADIHI-, -NO + NAD +H2O II etap: w plastydach, katalizowany przez reduktazę azotynową NO2 + 3NADH + 4}l —NN3 + 3NADP +2 H20 c) Źródła:-nawozy organ i miner ●resztki pożniwne●wiązanie N (bakterie Rhizobium, azobacter,Clostridium ●Opady atosfd) Straty : ●utlenieanie się NH3 ●chem rozpad do NO, NO2, N2 ●wymyanie ●erozja wodna ●odprowadzenie z plonem ●denitryfikacja e). Unieruchomienie w glebie: ●sorpcja biologiczna (drobnoustroje, rośliny) ●sorpcja niewymienna NR4 ●unieruchomienie NH3 przez substancję organiczną Czynniki wpływaj na zawar azotanów : 1.Morfologoczne i genet.(różnice mięcy gat.i odmianami) 2.środowiskowe i agrotechniczne: ●dawka i forma azotu ●termin nawożema i pora roku ● światło i temper ●inne składniki ●warunki wodne i glebowe ●steżęnje CO2 ●dynamika N- NO3 w okresie wzrostu ●pH podloża ●herbicydy i termin zbioru niedob.-hamowanie wzrostu, małe krzewienie, chloroza liści starszych , szybkie starzenie roślin poprzez obniżenie syntezy cytokininy5.FOSFOR: a)Formy: 0,003-0,3 ●aktywny(H2P04, RPO42, związki organic) ●ruchorny (związki mineralne, zasorbowany na powierzc uwodnionych H, Al, Fe i minerałach ilastych; lub też bezpostaciowe połączenia z Ca, Fe, Al) ● zapasowy (strącone i skrystalizowane, „starzejący się”- grubokrystaliczny) 80-90% -trudno dostępny 10% -powoli przyswajalne -l% -łatwo przyswajalny gl.źr.-związki fosfor w skale macierzystej, wietrzejące minerały, nawozy org., resztki pożniwne, minarlne nawozy fosfo straty-erozja wodna, wymyw pod wpł opadów, odprow z plonami niedob.-zahamow wzrostu szczególnie pędów, liście ciemnozielone często od dolnej strony fioletowo purpurowe, nagromadz wolnych amikowasów, spadek zawartości białka6. POTAS: Formy: do 4%●przestrzennej siatce pakietów minerałów ilastych ●1-2% wymienny ● l-10% w roztworze glebowym ●niewymie (glinokrzemiany, krzemiany) ●Zr: minerały potasowe wchodzące w skład niektórych skał, z atmosfery,w powietrzu znajduja się niewielkie ilości tego składnika, w dymach, nawozy orga. i min.●●Straty, wapnowanie(zwiększa wiązanie K przez minerały ilaste), wielkość opadów atmosferyczny ●wielkość dawki, rodzaj i termin zastosowania nowozu , sposób użytkowania gleby , pH gleby, ilości części spiawialnych Pobieranie: ●oświetlenia ●procesów asymilacji i desymilacji ,zawartość kationów i anionów ●stopień wysycenia jonami K kompleksu sorpcyjnego ●ilość, rodzaj i budowa koloidów glebowych ●●niedob.- WAPŃ : ●źr. –minerały pierwotne, nawozy org. i min., opady atm.,zakłady emitujące wieksze ilości wapnia (cementownie i elektrownie) ●●straty: -wymywanie przez opady atm., erozja wodna wietrzna, odprowadzanie z plonami ●●●niedob.: -drastyczne zahamowanie wzrostu, zamieranie wierzchołków pedów, śluzowacenie korzeni, nietypowe chlorowy, deformacja liści, zasychanie wierzchołków liści chorob.: sucha zgnilizna owocu pomidora i papryki, gorzka plamistość jabłek MAGNEZ: ●źr - wietrzenie min., materia organ, opady atm.,nawozy org. (10 t obornika-20 kg Mg), nawozy min. ●●straty:-opady atm.,wypłukiwane 2-30 kg Mg na ha na rok, odprowadzane z plonami, stosowanie nawozów skoncentrowanych, unieruchomienie Mg( sorpcja biologiczne, wiązanie niewymien, sorpcja chem., krystalizacja żeli), antagonizmy jonowe (H+,Ca,K,NH4)●●●niedobór –chlorozy przechodzące w nekrozy, na liściach dolnych pięter plamy międzyżyłkami, w skrajnych przypadkach nekroza brzegu liści, hamowanie wzrostu szczególnie korzeni SIARKA: ●źr. –z atmosfery na skutek ulatniania się siarkow wodoru z rozkładających się resztek organicznych oraz podczas wybuchu wulkanu,emisje zakł.przem. spalanie węgla oraz paliw płynnych, opady atm., dostaje się do gleby z roznoszonymi przez wiatr kroplami wody morskiej, nawozy org.,min. i pestycydy ●●straty:-wymywanie przez opady atm., odprowadzanie z plonami ●●●niedob.-chloroza całych liści, żyłki czerwonawe, czasem brak turgoru

MANGAN ●źr.-wietrzejące minerały, nawozy organiczne(żużle wielkopiecowe i tomasyna) ●●straty:-opady,odprowadz z plonami ●●●niedobór:-mozaikowa chloroza, nekroza międzyżyłkowa, niekiedy smugowate plany, zahamowanie wzrostu, opadanie liści choroby:szara plamistość owsa BOR ●źr.-minerały ,opady atm.,zwłaszcza na terenach uprzem.gdy pow.jest nim zanieczyszcz. orazna terenach nadmorskich gdzie jest nanoszony także przez wiatr z kropelkami wody morskiej-nawozy oraz preparaty ochrony roślin-ścieki komunalne –nawożenie obornikiem ●●straty:-odprowadzanie z plonami ,wymywanie ●●●niedob.: nekroza wierzchołków wzrostu pędu i korzeni, liście kruche,zamieranie kwiatów,brak zawiązywania owoców, owoce niewyrośnięte spękane, skorkowaciałe,nekrozy floemu choroby: sucha zgnilizna liści sercowych buraków cukrowych MIEDŹ:●źr.-minerały chalkozyn, chalkopiryt,kupry,malachit) ,nawozy oraz środki ochrony roślin, ścieki komunalne ●●straty:wymycie pod wpływem opadów i odprowadzanie z plonami ●●●niedob.: nekrotyczne plamy, niebiesko zielona barwa liści, czasem brak turgoru, zaburzenia w formowaniu organów generatywnych,zahamowanie wypełniania ziarniaków zbóż(choroba nowin) na glebach świeżo wziętychpod uprawę i torfowych, chor.:exantheme wyst.u drzew owocowych (cytrusowych) CYNK:●źr. -minerały, nawozy, ścieki komunalne, środki ochrony roślin, pyły ●●straty:-wymywanie przez wody opadowe-większe straty zachodzą w glebach kwaśnych, odprowadzanie z plonami ●●●niedob.: zahamowania wydłużania miedzywęźli ( u drzew), redukcja pow.blaszek liściowych, przebarwienia jasnozielone liści starszych, dezintegracja rybosomowego RNA choroby: choroba cętkowanychliści, małych liści, rozetowa MOLIBDEN: ●źr.-skały z których powstała gleba(molibdenit i wulfenit), z osadzajacymi się z atmosfery popiołami i pyłami, nawozy org. i min. ●●straty:-odprowadzanie z plonami niedob.::redukcja rozwoju blaszki liściowej, chlorowa liści młodych, zahamowanie brodawkowania i wzrostu roślin motylkowatych, deformacja pędu, plamy nekrotyczne chorob.:choroba kalafiorów –whiptail (blaszki liściowe są źle rozwinięte, przy silnym niedoborze pozostaja niemal same żyłki środkowe) CHLOR: ●źr. –minerały(chloroapatyty), opady atm., przenoszone przez wiatr z kropelkami wody morskiej, nawozy org. i min., fekalia ●●straty:- wymywanie pod wpływem opadów atm., odprowadzanie z plonami ●●●niedob.-niebieskawo zielone zabarwienie młodych liści, więdniecie liści podczas gorących dni, chlorozy i nekrozy

ZESTAWY

ZESTAW 1 1.Komplek sorpcyjny-co to jest i jakie minerały? KS to silnie rozdrobniona, miner,miner-organ, organ stała faza gleby , która sorbuje jony. W skład KS wchodzą:●koloidy mineralne(min.z gr.ilastych(kaolinit, montmor.)-krzemianowe, (min.krystaliczne-wodorot. Al. i Fe-niekrzemianowe:gipsy, limonit), (min.niekrystaliczne-tl.Fe, Al. i krzemionka) ●koloidy organ ●kol. Organ-nimer2. Czy pH ma wpływ na pojemność sorpcyjną? TAK.W miarę wzrostu pH wzrasta poj sor próchnicy (wzrasta ilość ład.”-„ sorbowane są kationy), poj.miner ilastych bez zmian. W środow.silnie kwaśnym jony H są mocno wiązane i nie mogą być oddysocjowane, nie pojawiaja się nowe ładunki, wraz ze wzros pH wiązanie słabnie, jony H SA oddysocj.a na ich miejsce przyjmow są kationy wobec czego próch ładuje się „-„3.Formy P glebowego? ●aktywny(H2P04, RPO42, związki organic) ●ruchorny (związki mineralne, zasorbowany na powierzc uwodnionych H, Al, Fe i minerałach ilastych; lub też bezpostaciowe połączenia z Ca, Fe, Al) ● zapasowy (strącone i skrystalizowane4.Formy Ca gl? ●aktywny-pojedy. Jony Ca2+ w roztw.gl ●ruchomy- kationy sorbowane jonowymiennie przez kooidy miner.i organ ●zapasowy- Ca w formie węglanowej i w minerałach typu krzemianowego(25-87%). W stałej fazie gl:krzemiany, glinokrzem, węglany, fosfor., siarczany. W roztworze gl.(dwuwęglany, C, P, azotanów i Cl).wyst.też w zw.organ, próchn, resztkach rośl, zwierz.5.Straty K w gl???●-wypłukiwanie w głąb prof.gl., pob.przez rośl, erozja, uwstecznianie. Zal.od: sposób użytkowania gleby , pH gleby, ilości części spiawialnych wielkość dawki, rodzaj i termin zastosowania nowozu.6. Źródła N glebow. Formy: *95-99% związki organiczne (próchnica, resztki rośimne, mikroorganizmy. białka. kwasy nukleinowe. aminokwasy, amidy, aminocukry) ● 1-4% związki minerahie (NH. N03, NO2) ●azot atmosferyczny (N2, dostęp tylko dla roślin motylkowych)7. Od czego zależy obecność azotanów w roślinach?? 1.Morfologoczne i genet.(różnice mięcy gat.i odmianami) 2.środowiskowe i agrotechniczne: ●dawka i forma azotu ●termin nawożema i pora roku ● światło i temper ●inne składniki ●warunki wodne i glebowe ●steżęnje CO2 ●dynamika N- NO3 w okresie wzrostu ●pH podloża ●herbicydy i termin zbioru10.Jakie reakcje zach przy poten. +0,6 do +0,3???? 0,6-04 zanik O2,0,5-0,2 reduk azotanów, 0,4-0,2 powst.Mn2+, 0,3-0,1-powst.Fe2+11. Jaki ładunek na KS na gl.klimatu umiarkow? W tych gl.dominuje sorpcja kationów 90%, a anionów 10%, więc jest ładunek ujemny12. pH obornika, i dlaczego? pH obornika Świerzego to 8-8,5. Gdy zachodzi ferm.tlenowa powstaja kwasy i pH spada do 7-7,5. przy ferm.beztl.jest odzyn zasadowy więc pH wzrasta13.skład N,P,K w kompście i dawkowanie: w suchej masie: N-0,62, P- 0,28, K- 0,34 %. pH obojętne lub lekko zasodewe, Kompost stos.w dużych dawkach, bez obawy przenawożenie, 30-40 ton/ha. Stos.przed orkw przedzimową, lub na przedwiośniu z wymiesaniem z glebą(mniejsze strany N)

ZESTAW 2 1. Czy ph ma wplyw na sorpcje koloid nimeral i org? Koloid mineral; mineral ilaste-sa nosnikami ladunkow ujemn bez wzgled na ph gleb, ph nie wplyw na sorpcje, Mineral krystaliczn- (wodorotlen Glin żelaz) ph ma wplyw na sorpcje, ponizej ph 7 sorbuja kationy powyzej ph 7 aniony. Mineraly niekrystaliczn- (tlenki glin, zelaz i krzemionka) sorbuja anion i kationy, pojemn sorpcy jest zalezna od ph glebKoloid organiczn: Próchnica- w miare wzrost ph wzrasta pojemnosc sorpcyjna prochnicy, przy wysokim ph jony wodoru zostaja oddysocjowane, wobec czegujemnie naladowan aniony mogą przyciagac kation2. Bor i molibden- zrodla strat- bor żródła- z wietrzejac mineral, z mineralizow subst organiczn, nawoz organiczn, mineral straty- wypłukiwanie (głownie na gleb lzejszych o wiekszej wilgotnosci), zmiana odczynu gleby (prz pH powyzje 7, anion boranowy przechodzi w forme ruchom gorzej dostepn dla rosl, nadmiern wapnowanie Molibden- zródla- wapnow nawoz mineral,organ(obornik) straty- zakwasz gleb3. Zaleznosc im wiecej nawozimy nawoz potasowymi to co dzieje się w rosl z Mg, H2O, węglowodanami. Mg- przenawozenie potasem obniza zawart Mg, H2O potas usprawnia gospodarke wodna, rosl dobrze zaopatrzone w ten skladnik zuzywaj mniej wody na wyprodukowan jednostki plon, lepiej przetrzy okres posuchy Weglowodany- potas zwiek zawart cukrow i kw org przez co polepsza smak owocow4. KS, jakie pH dla gleb klimat umiarkow i dlaczego?Sa to gleb brunatne, bogate w glinokrzemiany ze znaczna iloscia prochnicy o odczynie slabo kwasnym do obojetnego. Na glebach klimatu umiarkow silniej sorbowane sa kationy anizeli anion (gleb WLKP mieszanin kaolinit montmorylonit), przyczyna zakwaszenia gleb w naszych warunka klimatycz jest nagromadz się jonow kwasnych AL. I H oraz wymyewanie jonow zasadow CA MG K 5. Uwstecznianie N w glebie Dostepnosc dla rosl N uwalnianego podczas rozklad szczatkow rosl zalezy od sotsunku C:N rozkladajacej się subst org. Gdy stosunek ten jest zbyt szeroki powyzej 32:1 wówczas nastepuje spowolnienie mineralizacji subst org oraz pobieranie N przyswajalneg dla rsolk przez mikroorganizmy (uwstecznianie zbiałczanie)6. Od czego zalezy pobieranie P przez rosl odczyn gleb od 5- do 7, temp (niskie temp utrudniaj pobieranie P), zawartosc subs org (dzieki odciaganiu Ca przez subst organiczna nie dochodzi do tworzenia się trudno rozpuszczalnych fosforanow trojwapniowych i polaczen apatytowych), niektórych kationow i anionow ( jony amonowe i magnezowe, molibdeniany zwiekszaja pobieranie fosforu, azotany obniazaj), wapn na gleb kwasnych ulatwia pobiewranie P na glebach słabo kawasnych i alkalicznych utrudnia7. Na jakiej drodze odbywa się wymiana jonów miedzy rosl a roztw glebow? Przemieszczanie kationow miedzy KS gleby a korzeniami może odbywac się na dordze kontaktowej i wtedy kationy KS bez posrednictwa roztworu glebow mogą przecohdzic na powierzchnie korzeni (sorpcja biolog), na dordze dyfuzji- wokół systemu korzeniowego tworza się stezenia skałdnikow, ruch jonow odbywa się od stęzenia mniejsz do wieksz, na drodze przeplywu mas- mechan transpiracji, pompa ssaca przyciaga wode z jonami(pobiera kontakt ok. 10% nie kontakt 90%)9. NPK gnojowicy- gnojowica sklada się z moczu, kału i 20% wody. Na łąkach i pastwiskach gnojowice stosu się pogłownie tj. wczesna wiosna a na gruntach ornych najczesci przedsiewnie.W swiezej masie gnojow N-0,36% P- 0.08% K-0,31%10. NPK wykorzystywane z obornika przez rosl N- w pierwszym roku 28% w pozniejszych latach do 50% łacznie P- 15-30% k- 50-70%11. Wymien 7 mikroelementow i w jakiej postaci sa pobierane Bor- BO3 z H3BO3, Mangan- Mn2+, Miedź- Cu2+, Cynk- Zn2+ przy wysokim pH Zn(OH)+, Molibden- MoO4-2 z H2MoO4, Żelazo- Fe2+, Fe3+ Chlor- Cl- z HCL12. zadanko

Zestaw 3 1)Przemiany w oborniku na przykł. N : faza płynna: ●rozkł. mocznika(hydroliza): CO(NH2)2+H20(NH4)2CO3 ●hydroliza węglanu amonu: (NH4)2CO3+2H2O 2NH4OH+ H2CO3NH3(lotny)+CO2+3H2O ●rozkł. kw. hipurowego na kw. benzoesowy i glicynę: C6H5CO(na dole NH)---CH2---COOH+ H2OC6H5COOH+CH2NH2COOH ●glicyna przechodzi w kw. glikolowy z wydzieleniem amoniaku: CH2NH2COOH+ H2OCh2OHCOOH+NH3(lotny) faza stała-(amonifikacja): R—CH(na dole NH2)—COOH może reagować na 3 sposoby: ●HOH hydrolizaR(na dole OH)—CH—COOH +NH3-(hydroksykwasy, stopniowa hydroliza białek) ●O2 oksydacja: R---C(na dole =O)---COOH+ NH3( ketokwasy, dezaminacja aminokwas. prowadząca do powst. amoniaku) ●H2 redukcja: R—CH2—COOH +NH3 (kw. organiczne) 2)nitryfikacja-denitryfikacja: nitryfikacja- ●utlenianie amoniaku do azotynów przez bakterie(nitrosomonas): 2N-NH4+ 3O22NO2+ 2H2O +4H(+) +energia ●utlenianieNO2 doNO3(nitrobacter) 2NO2+)22NO3+ energia proces korzystny, przeciwdziała akumulacji amoniaku w glebie, ryzyko strat przez wypłukiwanie azotanó, warunki tlenowe, zależy od tempera(5 stopni), wilgotności, pH, ilości w glebie P, Ca i innych, stosunku Mn:Cu denitryfikacja: (warunki beztlenowe- redukcja azotanów do azotynów i wydzielenie wolnego N, proces niekorzystny, straty azotu w skutek utleniania, tempera-25 stopni, odczyn obojętny lub słabo alkaiczny)●2HNO32HNO2 +O2 ●HNO3+ H2ONH3+2O2(wydzielenie amoniaku) ●NH3+HNO2NH4NO2N2+ 2H2O(wydzielenie N) 3) ładunek KS na glebach klimatu umiarkowanego: dominuje sorpcja kationów 90%, sorpcja anionów-10% i kompleks jest ujemny, wysokie pH gleby, w środowisku zasadowym i obojętnym sorpcyjna pojemność anionów jest niższa-ładunek ujemny!! 4)Energia wejścia-od czego zależy: wartościowości pierwiastka(im większa tym większa energia wejścia), stężenia pierwiastków(im wieksze tym większa energia), średnicy jonów(siła sorpcji kationów o tej samej wartościow. wzrasta ze zmniejszeniem średnicy kationu) 5)Uwstecznianie K: im gleba

cięższa tym łatwiejsze, jony potasu wiażą minerały ilaste(montmorylonit, illit) uwstecznianie przebiega szybciej im: więcej miner. ilastych, niższe nawożenie, większe zmiany w wilgotności gleby, mniej materii organicznej. 6)Mineralne zw. P w glebie: ●rozpuszcz. w H2O: fosforany: amonu, sodu, potasu. jednowapniowy, jednomagnezowy ●trudno rozpuszcz w H2O: Fosforan: trójwapniowy, ośmiowapniowy, bezpostaciowe fosforany żelaza i glinu, wiwianit ●bardzo trudno rozpuszcz: trydroksyapatyt, fluoroapatyt, chloroapatyt, apatyt węglanowy, taranalit amonu i potasu, formy krystaliczne. 7)Straty P w glebie: krystalizacja strąconych fosforanów, zakwaszanie gleby, pobieranie przez rośliny i mikroorganizmy, wymywanie na skutek sorpcji fosforu, erozja 8) bakterie wiążące azot w powietrzu: ●heterotrofy: Azotobakter sp.,Clebsielle pneumoniae, Begerinicka India, Azospirillum lipferum ● fototrofy: Cyanobacteria, Anabena azollae, Gleocapsa sp. 10)Źródła i straty miedzi: ●Źródła: wchodzi w skład siatki krystalicznej minerałów, opady atmosferyczne, opady zanieczyszczeń atmosferycznych(pyły), nawożenie ●straty: wiązanie w siatkach minerałów, przyswajal Cu się zmniejsza gdy więcej Al., Ca, Fe, P, N, a także gdy niska temperatura i wysoki odczyn. 11) terminy i dawki stosowania obornika: listopad- natychmi go przeorać by zapobiec stratom skł. miner,dawka(25-30 ton/ha raz na 4 lata)12)Jakei choroby powodują niedobór K, Roślina z objawami niedoboru: w czasie suszy szybko więdną rośliny, owoce kwaśne, bez zapachu, pękają, brak kwitnienia, złe ziarno, słaby system korzeniowy, gromadzą się w roślinie proste zw. azotu(aminy) objawy wyst. w późniejszym okresie wzrostu, na liściach zabarwienie ciemno-zielone z niebieskim odcieniem, ograniczenie wzrostu, marszczenie się liści, zwisanie ku dołowi, żółte plamy, brunatniejące, z czasem tkanka niszczeje całkowicie, objawy na liściach starszych z których potas transportowany do młodszych. 13 jakie reakcje zachodzą w glebie przy potencjale oksydoredukcyjnym. 14)mikroelementy: bor, mangan, miedź, cynk, molibden, żelazo, chlor15)budowa kaolinitu: powst. w wyniku wietrzenia minerałów pierwotnych. kryształy mają charakter warstwowy, zbudow. z dwuwarstwowych pakietów(warswa Al. i Si a poszczególne pakiety powiązane są ze sobą za pomoca mostka tlenowo-hydroksylowego O-OH o dużej trwałości. reszta jest powiazana tlenem. przestrzenie międzypakietowe są wąskie i zachowują cały czas ten sam wymiar, dlatego kaolinit odznacza się niewielką pojemnością sorpcyjną, nie pęcznieje w H2O stosunek Al:Si (1 :1)

ZESTAW 4 1. zadanie 2. Formy straty i źródla S- Formy- 95% siarki znajduje się w roznych polaczeniach org, ok. 5% w utlenionych lub zredukowanych zw minearl (siarczan wapnia, magnezu, potasu, oraz siarczki Fe, Zn Cu), aktywna forme siarki bezposrednio dostpena dla rosl stanowia jony SO42- , na forme ruchoma skladaja się siarczany zaabsorbowane na mineralach wtornych i w budowie w materie organiczna gleb, a także czesci siarki zwiaznae weglem (aminokwasy, cystyna, cysterna), siarka zapasowa znajduje się czeciowo w materii organicznej a czesciowo w trudno rozpuszcal zw mineral STRATY- wymywanie, wynoszenie z plonem ZRODLA- wraz z opadami (SO2 rozpuszcz się w odzie i dostaje do gleby z opadami), sucha opad SO2 (adsorbowany bezposred przez gl),wraz z obornikiem, nawoz mineraln3. HNO3 przedstawic w formie graficznej h-o-n(=0)24. 10 enzymow w których sklad wchodza mikrolementy utleniajace- sacharaza(bor), amylaza(Cu), peroksydaza(Fe), dehydrogenaza(Mn), dekarboksylaza(Mn), oksydaza cytochromowa(Cu), oksydaza polifenolowa(Cu), feroksydaza(Fe), oksydoreduktaza- Mo HYDROLITYCZNE- dehydrogenaza(Zn), polimeraza(Zn) fenolaza(Cu)6. amonifiakcja, nitryfikacja, które zachodzi czesciej w glebie a które w oborniku dlaczego? Amonifikacja-zachodzi czesciej w oborniku, nitryfikacja w glebie. Amonifikacja jest procesem w którym zw org N przekszalcane sa do amoniaku, może przebiegac w warunkach tlenow i beztlen. Obornik zawiera znacznie wiecej zw org niż gleba a predzej czy pozniej wszystkie zw org N ulegaja amonifikacji. Njaszybciej amonifikacji ulega N znajdujacy się w moczu. Nitryfikacja- utlenianie amoniaku do azotanow i azotynow, tylkow w awarunkach tlenowych7. KS- co to jest energia wejscia do kompleksu sorpcyjnego?- kompleks sorpcyjny jest to silnie rozdrobniona, mineralna, mineralno- org oraz org stala faza gleby, która ma zdolnosc sorbownia jonow. Energia od ktorej zalezy kolejnosc i szybkosc wchodzenia kationow i anionow do KS. Energia ta zalezy od wartosciowosci pierwiastka, stezenia jonow i ich srednicy Li<Na<K=NH4<Ca<Mg<Al.<Fe<H8. Sorpcja fizykochemiczna...-sorpcja wymienna- polega na zatrzymywaniu jonow zawartcyh w roztw glebow przez stale czastki gleby na dordze wymiany. tzn na miejsce zatrzymanych przez faze stala gleby jonow do roztw glebowego przechodza rownowazne iliosci kompleksu9. Liczby graniczne azotanow, wybrancyh roslinach...2000mg NaNO3/kg swiezej masy salata, rzodkiew, burak, koper, szpinak, kalarepa 1000mg NaNO3/kg swiezej masy kapusta, szczypiorek 500mg NaNO3/kg swiezej masy por, marchew seler, pietruszka, czosnek ogorek kalafior 250mg NaNO3/kg swiezej masy pomoidor ziemniak cebula papryka fasola10. Formy K w jakich zw wystpeuje go najwiecej?- mineraly krzemianowe i glinokrzemianowe 90%, zw org, potas wymienny ( łatwo przyswajalny) 1,5-5%, potas niewymienny, potas roztw glebowego- łatwo przyswajalny11. Montmorylonit- Pakiet typu Si Al. 2:1 jednostki strukturalne sa zwrocone do siebie warstwami atomow tlenu o jednakowym ładunku elektrycznym, co powoduje że więz pomiedzy poszczegolnymi elementami jest słaba. Nawilgocenie montmorylonitu wywoluje rozsuniecia się pakietow i pecznienie. Budowa ta tłumaczy duza pojemnosc sorpcyjna względem wody i jonow. Duza zawartosc tego mineralu w glebach przyczynia się do wzrostu ich zdolnosci do pecznienia i kurczliwosci, plastycznosci i lepkosci13. Dlaczego KS ma ładunek ujemny?- ponieważ koloidy mineralne i prochnica ładuja się ujemnie, czyli sorbuja kationy a jest ich w kompleksie sorpcyjnym wiecej niż wodorotlenkow zelza i glinu, które ładuja się +

ZESTAW 5. 1. Montmorylonit? Pakiet typu Si i Al: 2:1, jednostki strukt. Są zwrócone do siebie warstwami atomów O2 o jednakowym ład.elekt, więź między nimi jest słaba. Wilgotność pow.rozsunięcie się pakietów i pęcznienie.Ma dużą pojemność sorpcyjną względem wody i jonów.Duża zawart.w gl, powoduje zwrost zdolności pęcznienia, kurczliwość, plastyczność i lepkość2. Próchnica - ciemno zabarwiona mieszanina zw orga m.in.węglowodany ,kwasy organ, aminokw, fenole. Zawartość próchnicy jest bardzo zmienna gdy zbudowana ze związków które się łatwo utleniają. Główną przyczyną ujemnego ładownia się próchnicy jest oddysocjowywanie wodoru z grupy fenolowej C3COOH i grupy kwasowej. Wielkość cząsteczki koloidalnej próchnicy jest zbliżona do montmorylonitu, ale jest mniej trwała niż koloidy mineralne więc jest bardziej dynamiczna. Zdolność sorpcyjna próchnicy znacznie przewyższa minerały ilaste 150-300 me. Mielca próchnicy nie jest kryształem. Substratami próchnicy są : o Węglowodany -- rola pośrednia - dostarczają materiału energetycznego dla drobnoustrojów biorącychudział w humifikacji - rola bezpośrednia - oddają część węgla na tworzenie próchnicy o Związki azotowe (białka, peptydy, aminokwasy, amoniak)- rola pośrednia- azot jako pokarm dla drobnoustrojów, rozkładają ligninę lub węglowodany - rola bezpośrednia - N włączony -w łańcuch próchniczny Związki azotu i węglowodany tworzą próchnicę: o Pokarmową - część materii org. gleby, która będąc łatwo przyswajalna dla drobnoustrojów ulega szybkim rozkładowi przechodząc w CO2, H2O, amoniak i składniki popielne. Wydzielający się CO2 jest pośrednim źródłem C dla roślin wyższych, jest źródłem N dla autotrofów i heterotrofów glebowych. o Trwałą - część mat. org., która trudno ulega rozkładowi mikrobiologicznemu, w jej skład wchodzą : kwasy huminowe, huminy, żywice, woski, ligniny Nie dostarcza roślinom bezpośrednich składników pokarmowych, istotnie wpływa na pojemność sorpcyjną gleby, jest jednym z najsilniejszych układów buforowych w glebie, reguluje stężenie roztworu glebowego Właściwości próchnicy: - pojemność sorpcyjna 150-300 me - budowa koloidalna; - grupy funkcyjne COOH, OH - niema budowy krystalicznej -jest amorficzna (bezpostaciowa) - próchnica wysycona jonami H jest kwaśna -jeżeli jony H są zastąpi alkalicznymi jonami Ca, Mg, K, Na3. stosunek C:N? stsunek ten wpływa na przyswajalnośc N przez rośl, jak i rozkład subst.organ. Stos w warstwie ornej 8:1, 15:1 (średnio 12:1). Gdy stos.jest zbyt szeroki powyżej 32:1-następ.spowolnienie mineralizacji sub.organ., oraz pobier.N przyswaja dla roślin przez mikroorgan. Gdy stos.jest węższy nast.intensyfikacja mineralizacji N, który nie jest wykorzysta.przez rośliny4. Sorpcja wyminna, od czego zalezy eneria wejścia?? S.wymienna- Pol.na zatrzymaniu jonów zawartych w roztworze glebowym, przez stałe cząstki gleby na drodze wymiany. ●E.wejścia zeleży od:- zawartośc pierwiastka(im większa zawartośc pierw. Tym większ en.wejścia) –stężenia pierwiastka(im większe tym większ E) –od średnicy jonówsiła sorpcji kationów o tej samej wartościowości wzrasta wraz ze zmniejszeniem średnicy kationu uwodnionego o tej samej wartościowości)

5. Mikroelementy i w jakiej postaci sa pobierane: Bor- BO3 z H3BO3, Mangan- Mn2+, Miedź- Cu2+, Cynk- Zn2+ przy wysokim pH Zn(OH)+, Molibden- MoO4-2 z H2MoO4, Żelazo- Fe2+, Fe3+ Chlor- Cl- z HCL6. Gnojowica- zawartośc, termin, dawka? N-5,5g\litr, P2O5-1,7g\l, K2O-10g\l stos.ją na łąki ,pastwiska, głównie wczesna wiosną lub po pokosach, nie wylewamy na ziemie zmarzniętą(wypłukiwanie i straty amoniaku), najlepiej w dni chłodne, bezwietrzne i dżdżyste. 20000-30000 litrów\ha7. Molibden- w jakim enzymie? Oksydoreduktazy, redukujące NO3 do NH38. N w roślinie: w liściach 0,5-4%, pobierany: NO3, NH4, mocznik, w roślinach występ.w postaci: -jonów i czasteczek nieorganicznych – makrocząsteczkowe zw.organ(aminy, amidy, ureidy, aminokw) – makrocząst.zw organ(białka nukleotydy) ●przemiany zw.azotowych w rośl: -redukcja NO3 do NH4(reduktaza azotanowa i azitynowa) –rokład mocznika od amoniaku i CO2 pod wpływem urezy –synt.aminokwasów i białek9. Proces próchniczo-fosforanowy- (rys) dzięki odciąganiu Ca przez subst.organiczną nie dochodzi do tworzenia się trudno rozpuszczal.fosforanów trójwapniowych i apatytowych10. zalezno między pH a pobier. K?? w gl.kwaśnych koloidy przechodza z zolu w żel, i K jest łatwiej wymywany, spadek pH powod osłabienie wiąz12. N,P,K,Ca,Mg obajwy niedoboru w roślinie: N- przy braku N przemieszcza się ze starszych do młodszych lisci.starsze od wierzchołków żółkną, roślina jest mała, owoc i nasiona słabo wykształcone, korzenie nie rozkrzewiają się P- .-zahamow wzrostu szczególnie pędów, liście ciemnozielone często od dolnej strony fioletowo purpurowe, nagromadz wolnych amikowasów, spadek zawartości białka, rozwój generatywny opuźniony K- plamyclorotyczne i nekrotyczne od wierzchołka i brzegów blaszki, wiotka łodyga, zahamowany wzrost szczególnie organów spichrzowych, Ca-drastyczne zahamowanie wzrostu, zamieranie wierzchołków pedów, śluzowacenie korzeni, nietypowe chlorowy, deformacja liści, zasychanie wierzchołków liści chorob.: sucha zgnilizna owocu pomidora i papryki, gorzka plamistość jabłek Mg–chlorozy przechodzące w nekrozy, na liściach dolnych pięter plamy żółte między nerwami, w skrajnych przypadkach nekroza brzegu liści, hamowanie wzrostu szczególnie korzeni