2 - Agrochem · jesienne nawoŻenie azotem super fos dar 40 azot najwaŻniejszy! strip till...

Katalog jesienny2015

- 3 -

Szanowni Państwo,

Z przyjemnością przekazujemy na Państwa ręce kolejne wydanie naszego katalogu

agrotechnicznego - JESIEŃ 2015.

W katalogu tym znajdą Państwo wyselekcjonowaną ofert na materiał siewny zbóż ozimych i rzepaku.

Katalog zawiera również informację nt. jesiennej technologii ochrony oraz nawożenie zbóż i rzepaku, artykuły dotyczące branży rolniczej przygotowane

przez naszych wykwalifikowanych i doświadczonych Doradców Agrotechnicznych. Znajdą w nim Państwo również nowinki z naszej firmy, informację o nowoczesnej Bazie RSM oraz planach dot. kolejnej inwestycji w postaci budowy Bazy Zbożowej.

Zgodnie z naszą tradycją promujemy i oferujemy Państwu nasiona wiodących polskich hodowli mając pewność potwierdzoną empirycznie, że odmiany te radzą sobie najlepiej w rodzimych polskich warunkach glebowo- klimatycznych.

W najbliższym czasie staniecie Państwo przed decyzją zakupu odmian do siewu. Jesteśmy przekonani, że przygotowane nasiona materiału siewnego przy zastosowaniu technologii ochrony zgodnej z naszymi rekomendacjami spełnią Państwa oczekiwania.

Na koniec pragnę podziękować wszystkim osobom i firmom za pomoc i współpracę przy tworzeniu tego katalogu.

Dziękujemy za dotychczasową współpracę i zaufanie.

Życzmy Państwu satysfakcjonującej lektury oraz udanych zasiewów.

Wojciech Szmyła

Prezes Zarządu

„AGROCHEM PUŁAWY” Sp. z o.o.

SPIS TREŚCI

AGROCHEM PUŁAWY SKUPUJE ZBOŻA

ZAKUP UNIBALTIC AGRO SP. Z O.O

AGROCHEM PUŁAWY W DZIAŁANIACH SPOŁECZNYCH

RZEPAK OZIMY

MONOLIT, METYS

QUARTZ, SHERLOCK, MERCEDES F1

POPULAR F1, VISBY F1

SHERPA F1, MENTOR F1, KONKRET F1

RZEPAK OZIMY - CHARAKTERYSTYKA ODMIAN

PSZENICA OZIMA

ARKADIA, ARKTIS

DAKOTA, SAILOR

OSTROGA, JULIUS

PSZENICA OZIMA - CHARAKTERYSTYKA ODMIAN

PSZENŻYTO OZIME

BORWO, FREDRO

TULUS, TWINGO

PSZENŻYTO OZIME - CHARAKTERYSTYKA ODMIAN

JĘCZMIEŃ OZIMY

HOBBIT F1, ZZOOM F1

JĘCZMIEŃ OZIMY - CHARAKTERYSTYKA ODMIAN

ŻYTO OZIME

TUR F1, DAŃKOWSKIE AMBER

VISELLO F1, BRASETTO F1

PALAZZO F1, BONO F1

DANIELLO F1, LIVADO F1

ŻYTO OZIME - CHARAKTERYSTYKA ODMIAN

TECHNOLOGIA OCHRONY JESIENNEJ- ZBOŻA OZIME

TECHNOLOGIA OCHRONY JESIENNEJ- RZEPAK OZIMY

NOWOCZESNA BAZA DO MAGAZYNOWANIA NAWOZU PŁYNNEGO RSM® JUŻ OTWARTA

KOLEJNA INWESTYCJA W AGROCHEM PUŁAWY

KORZYŚCI ZE STOSOWANIA KWALIFIKOWANEGO MATERIAŁU SIEWNEGO

STANOWISKO I METODYKA BADAWCZA DWUSYSTEMOWEGO ODZYSKU CIEPŁA W OBORZE BYDŁA MLECZNEGO

WAPNOWANIE PÓL

MIKRONAWOZY Z PUŁAW

TECHNOLOGIA NAWOŻENIA - RZEPAK

TECHNOLOGIA NAWOŻENIA - ZBOŻA OZIME

POTĘGA RSM® Z PUŁAW

SALETROSAN 30 - NOWA FORMUŁA Z TARNOWA

JAKIE NAWOŻENIE, TAKI RZEPAK

JESIENNE NAWOŻENIE AZOTEM

SUPER FOS DAR 40

AZOT NAJWAŻNIEJSZY!

STRIP TILL

ZWALCZANIE CHWASTÓW W RZEPAKU W SYSTEMIE ZINTEGROWANEJ PRODUKCJI

CZY WARTO SPRZEDAWAĆ SŁOMĘ?

NOWA POSTAĆ W NASZEJ FIRMIE - AGROCHEMEK

KALKULATOR NAWOZOWY

KRUSZYNEK W NATARCIU-OMACNICA BEZ SZANS?

JESIENNE PRZYGOTOWANIE RZEPAKU DO ZIMY

.................................. 6

............................................. 7

.................................................................................... 7

................................................................................... 8

........................................................................... 9

...................................... 10

............................................................... 11

.................................. 12

............. 13

.............................................................................14

..........................................................................15

...........................................................................16

........................................................................17

...........18

.......................................................................20

.........................................................................21

..........................................................................22

......23

............................................................................24

................................................................25

..........25

.....................................................................................26

................................................27

........................................................28

...............................................................29

...........................................................30

....................31

........32

.......34

...........................38

................38

.................................................................40

......................................................................42

.........................................................................44

.........................................................46

..................................48

.................49-52

............................................................ 54

.......... 56

............................................. 58

............................................. 60

....................................................................... 62

...............................................................64

...........................................................................................66

....................................................68

........................................70

............71

...........................................................71

.........72

................73

ViTotal Agro N34 przeznaczony jest do dokarmiania dolistnego roślin wykazujących niedobory azotu, zwłaszcza w momentach susz,

chłodów wiosenno – jesiennych oraz krótkich dni z ograniczoną ilością światła słonecznego, uniemożliwiających pobieranie makro

i mikroskładników z gleby. Skład nawozu, poza azotem, został wzbogacony o mikroelementy niezbędne w biosyntezie wewnątrz

komórkowej roślin. Dzięki temu następuje zrównoważone pobieranie makroelementów, a zwłaszcza regulacja pobierania

i magazynowania azotu w roślinach.

Gęstość roztworu 1,28 kg/dm3 w 200C pH 4,5 krystalizacja poniżej minus 200C

* do wszystkich oprysków wskazany dodatek siarczanu magnezu (23%MgO, 16%MgO) w dawce l kg/ 2 l preparatu. Kolejność mieszania komponentów w opryskiwaczu – najkorzystniej:

woda + bor + (ewentualnie mocznik) + pestycydy (fungicydy, insektycydy)+ regulatory wzrostu + siarczan magnezu + pozostałe nawozy mikroelementowe.

Produkt został opracowany przez specjalistów z „AGROCHEM PUŁAWY” przy współpracy z

dr Kazimierzem Wiśniewskim specjalistą w dziedzinie biochemii i fizjologii roślin z firmy Agreko .

- 6 -

Wychodząc naprzeciw Państwa potrze-

bom przygotowaliśmy bardzo atrakcyjne

umowy kontraktacji na rok 2015r. w za-

kresie obrotu zbożami, rzepakiem i kuku-

rydzą:

• umowa z opcją paszówki

• umowa z opcją magazynowania

• umowa na parametry stałe

Dajemy Państwu także możliwość kredy-

towania środków do produkcji rolnej, jed-

nocześnie umożliwiając rozliczenie się za

dokonane zakupy sprzedając nam swoje

plony.

W każdej kwestii służymy Państwu do-

radztwem agrotechnicznym obejmującym

zakontraktowane płody rolne, a także

gwarantujemy szybką i sprawną obsługę.

Doświadczenie i obserwacja rynku obrotu

płodami rolnymi utwierdziła nas, że naj-

ważniejsze jest bezpieczeństwo trans-

akcji. Dlatego też, współpracujemy z rze-

Miło mi powiadomić, iż w wyniku dynamicznego rozwoju firmy powstał nowy dział- ZBOŻOWY. Otwiera on nowe możliwości dla naszych stałych, lojalnych klientów oraz nowych, z którymi chcielibyśmy nawiązać wieloletnią współpracę. Już pierwsze miesiące przyniosły kilku tysięczny wzrost obrotu zbożami, za co serdecznie dziękujemy.

AGROCHEM PUŁAWYSKUPUJE ZBOŻA

telnymi firmami, płacącymi w terminach

i posiadającymi nowoczesne i legalizowa-

ne laboratoria.

Zaopatrujemy głównie przemysł tłuszczowy-

(rzepak), paszowy i młynarski a także eksport.

Prowadzimy całoroczny skup i sprzedaż:

• Pszenicy

• Pszenżyta

• Żyta konsumpcyjnego i paszowego

• Jęczmienia paszowego

• Jęczmienia browarnego

• Owsa zwykłego i bezłuskowego

• Kukurydzy

• Rzepaku

• Łubinu, orkiszu, grochu.

W związku z wdrażaniem w tym roku no-

wych zasad dotyczących skupu rzepaku

i innych zbóż wprowadzonych dyrektywą

Komisji Europejskiej w sprawie promowa-

nia stosowania energii ze źródeł odna-

wialnych (2009/28/WE) prosimy równo-

cześnie podpisując umowy kontraktacji na

rzepak, żyto, pszenżyto dołączać poniższe

dokumenty:

• Kserokopia decyzji o przyznaniu płatno-

ści z ARiMR z 2007r

• Kserokopia decyzji o przyznaniu płatno-

ści z ARiMR z 2014r

• Kserokopia potwierdzenia złożenia

wniosku o przyznanie płatności z ARiMR

z 2015r.

Brak powyższych dokumentów podczas

dostawy rzepaku lub innych zbóż będzie

oznaczał, że skupiony towar będzie ozna-

czony jako niecertyfikowany, nie uczest-

niczący w programie wprowadzonym

dyrektywą Komisji Europejskiej, co może

mieć wpływ na cenę ostateczną.

Zakupione zboża i rzepak odbieramy z go-

spodarstwa własnym transportem.

W tym roku uruchomimy I część Elewatora

w Człuchowie, w którym będziemy pro-

wadzić skup, świadczyć usługi suszenia,

czyszczenia i przechowywania zbóż. Jest

to kolejny krok w kierunku spełniania po-

trzeb naszych klientów.

Zapraszamy Państwa do współpracy

Z wyrazami szacunku

Ilona RzepaMenadżer Produktu Zboża


- 7 -

Z dumą informujemy, że 11

września 2014r. w wyniku ciągłego

rozwoju „AGROCHEM PUŁAWY”

stał się jedynym właścicielem

Unibaltic Agro Sp. z o.o. Aktualnie

przenosimy Bazę RSM ze Szczecina

do Chojny, a ponadto posiadamy

niezależne zbiorniki w Gryficach

o pojemności 2400 ton. Dzięki

powyższemu przedsięwzięciu

będziemy w stanie dokonywać

jeszcze szybszych dostaw

nawozu RSM®, który w ostatnim

czasie jest potencjałem na rynku

rolnym. Jesteśmy przekonani, że

wspólna oferta obu firm będzie

dla Państwa jeszcze bardziej

atrakcyjna.

Spółka AGROCHEM PUŁAWY realizuje działania społeczne. Wspieramy rozwój sportowców m.in. poprzez ufundowanie kurtek dla młodzieży z Człuchowskiego Międzyszkolnego Klubu Lekkoatletycznego oraz wsparcie podczas Dni Tura.

ZAKUP UNIBALTIC AGRO SP. Z O.O

AGROCHEM PUŁAWYW DZIAŁANIACH SPOŁECZNYCH

- 8 -

Rzepak w warunkach Polski jest najważniej-szą rośliną oleistą uprawianą w naszym kraju. Ponad 40% masy nasion to olej. Pozostałość to wysokobiałkowa (35-40% białka) śruta po-ekstrakcyjna. Jest rośliną przerywającą nie-korzystny ciąg długiego następstwa zbóż po sobie, co ogranicza rozwój chorób podsusz-kowych. Głęboko korzeniące się rośliny rzepa-ku oraz pozostawiana słoma i resztki pożniw-ne poprawiają właściwości fizyczne gleby. Dobrze rozbudowany i głęboki system korze-niowy rzepaku ułatwia lepsze zakorzenienie się następczych roślin zbożowych, dzięki cze-mu lepiej znoszą okresowe braki wody. Długi okres przebywania rzepaku na polu stanowi także dobrą ochronę gleby przed erozją. Stąd stanowisko pod rzepak ozimy powinno być dobrane, a gleba starannie przygotowana do siewu.

Przedplonem dla rzepaku są wczesne strącz-kowe na nasiona oraz na masę zieloną, wcze-sny ziemniak, motylkowate wieloletnie z za-kończonym użytkowaniem w lipcu, jęczmień ozimy i jary, pozostałe zboża ozime, psze-nica jara i owies. W praktyce rolniczej waż-niejszym staje się termin zbioru przedplonu, jego odległość od ostatniego nawożenia organicznego, udział buraka w tym samym zmianowaniu oraz częstotliwość występo-wania samego rzepaku w rotacji (a właściwie wszystkich krzyżowych razem). Obecnie rze-pak uprawia się po zbożach i jest on często jedynym dwuliściennym przerywaczem tzw. monokultury i monotonii resztkowej zbóż.

Właściwe nawożenie rzepaku jest bardzo ważnym czynnikiem plonotwórczym. Zapo-trzebowanie na makroskładniki przy zakłada-nym plonie 40 dt/ha powinno się kształtować

na poziomie (w czystym składniku na ha): 180 kg azotu (N), 200 kg potasu (K) i 80 kg fos-foru (P) przy założeniu, że zasobność gleby w przyswajalne formy fosforu i potasu zawie-ra się w przedziale pomiędzy średnią a wyso-ką zasobnością. Należy też pamiętać o siarce (S) – 60 kg w czystym składniku na ha i ma-gnezie (Mg) – również 60 kg/ha w czystym składniku. Rzepak jest również bardzo wraż-liwy na niedobór mikroelementów, zwłaszcza boru (B), manganu (Mn) i cynku (Zn).

Dobór właściwego typu odmiany zależy od czynników takich jak: warunki klimatyczne, rodzaj gleby, typ płodozmianu i rodzaj gospo-darowania. Zarówno odmiany mieszańcowe jak i odmiany populacyjne mają swoje wyma-gania jak i zalety.

Odmiany mieszańcowe nadają się do uprawy w różnych środowiskach, ponieważ:

• dzięki silnemu systemowi korzeniowemu oraz witalności rośliny dobrze sobie ra-dzą z pobieraniem wody na stanowiskach suchych, na glebach lekkich, dając dobre plony. Podobnie na stanowiskach lekkich o ograniczonej dostępności składników po-karmowych. Dobrze ukorzenione i rozkrze-wione rośliny odmian mieszańcowych mają lepszą zdolność przyswajania azotu niż w przypadku odmian populacyjnych,

• nadają się na opóźnione siewy dzięki szyb-kiemu rozwojowi początkowemu,

• silny rozwój poszczególnych roślin sprawia, iż dobrze plonują nawet w przypadku niż-szej gęstości łanu.

Odmiany populacyjne łączą w sobie liczne wartościowe cechy podobnie jak odmiany

mieszańcowe. Potencjał plonowania ich jest z reguły niższy, ponieważ nie występuje u nich zjawisko heterozji. Wśród odmian po-pulacyjnych należy wymienić:

• dużą różnorodność oferowanych odmian, co umożliwia znalezienie wśród nich od-miany najlepiej dostosowanej do warun-ków konkretnego rejonu uprawy,

• dobrą tolerancję na wczesny siew,

• opłacalność produkcji nawet w regionach o niższej intensywności uprawy.

Termin siewu zawiera się w przedziale od 10. VIII do 10. IX. Wysiewy od połowy sierp-nia uważane są ogólnie za optymalne dla dobrego rozwoju łanu rzepaku. Ważne jest przy tym, aby wybrać możliwie najlepszy termin stosownie do warunków klimatycz-nych stanowiska i regionu. W przypadku wczesnych siewów, związanych przede wszystkim z wyższą ilością wysiewu, po-jawia się niebezpieczeństwo, że przed zi-mowym okresem spoczynku może dojść do przerośnięcia plantacji, co może skończyć się znacznymi uszkodzeniami spowodowanymi przez mróz. Późne siewy z kolei, w przypad-ku gorszego rozwoju jesiennego, niosą ze sobą niebezpieczeństwo zbyt słabego wy-kształcenia roślin, co jest zbyt słabym punk-tem wyjścia dla uzyskania wysokich plonów. Normy wysiewu uzależnione są od terminu wysiewu i odmiany rzepaku i tak dla odmian populacyjnych zawierają się w przedziale 50 – 110 nasion /m2, a dla odmian mieszańco-wych 35 – 80 nasion/m2.

Edward Rachubiński Menadżer Produktu Materiał Siewny

Rzepak ozimyRola czynników siedliskowych i agrotechnicznych w kształtowaniu plonu ziarna rzepaku ozimego i jego jakości.


- 9 -

Monolitrzepak ozimy

MONOLIT – wierna w plonowaniu odmiana populacyjna.

• Odmiana o wysokim potencjale plonowania.• Tolerancyjny na słabsze warunki glebowe.• Bardzo dobra mrozoodporność sprawdzona w

polskich warunkach klimatycznych.• Odmiana o wysokiej zawartości tłuszczu w nasionach

- 48% (na podstawie ogólnokrajowych wyników PDO)

• Bardzo niska zawartość glukozynolanów gwarantuje zachowanie wysokich parametrów jakościowych śruty rzepakowej.

METYS …z najlepszego szczepu.

• Nowa odmiana populacyjna.• Bardzo dobry potencjał plonowania – do 115%

wzorca (wyniki z doświadczeń rejestrowych COBORU 2013).

• Niskie wymagania glebowe – doskonały do uprawy także na słabszych stanowiskach (wychodowany w tych samych warunkach co MONOLIT).

• Odmiana średnio-wczesna szybko i równomiernie dojrzewająca.

• Dobra zimotrwałość.• Dobra odporność na wyleganie.

Plonowanie odmiany w poszczególnych rejonach Polski. Źródło COBORU 2014.

Termin kwitnienia

Termin dojrzewania

Mrozoodporność

Tolerancja na słabsze warunki glebowe

Odporność na wyleganieW

ysokośćMTN

Zawartość tłuszczu

Zawartość glukozynolanów

Odpornośc na choroby

Sucha zgnilizna kapustnych

Zgnilizna twardzikowa

Czerń krzyżowych

Metysrzepak ozimy

97% - 48,3 dt/ha

48,8 dt/ha

99% - 57,6 dt/ha

40,6 dt/ha

94% - 49,4 dt/ha

40,6 dt/ha

95% - 48,8 dt/ha

50,3 dt/ha

96% - 50,9 dt/ha

45,9 dt/ha

94% - 49,7 dt/ha

Doświadczenie rejestrowe COBORU 2013, Źródło: 2013

RZ

EPA

K O

ZIM

YR

ZEP

AK

OZ

IMY

RZ

EPA

K O

ZIM

YR

ZEP

AK

OZ

IMY

- 10 -

Sherlockrzepak ozimy

SHERLOCK – Odkryj potęgę plonowania.

• Jedna z najwyżej plonujących odmian populacyjnych w PDOiR COBORU.

• Znajduje się na Liście Odmian Zalecanych COBORU.• Polecany na stanowiska dobre, ale udaje się również na stanowiskach

przeciętnych.• Pożądany typ rozwoju jesiennego.• Bardzo dobra zimotrwałość.• Duże zdolności regeneracyjne roślin.• Bardzo szybki start wiosenny.• Bardzo krótki okres kwitnienia.• Stabilne i wysokie plony we wszystkich rejonach uprawy w Polsce.• Bardzo niska zawartość glukozynolanów – 8,5 µM/g (2014).• Bardzo wysoka zawartość i plon tłuszczu.

Rozwój jesienny

Start wiosennej wegetacji

Termin kwitnienia

Dojrzałość techniczna

Wysokość roślinOdporność W

ymarzanie

Wyleganie

Suchą zgniliznę

Zgniliznę twardzikową104% - 51,7 dt/ha

104% - 60,2 dt/ha

104% - 54,6 dt/ha

102% - 52,8 dt/ha

101% - 55,9 dt/ha

102% - 53,7 dt/ha


Mercedes F1rzepak ozimy

MERCEDES …wśród rzepaków

• Bardzo wysoka zimotrwałość, czołowe oceny w badaniach rejestrowych i PDO.

• Odmiana bardzo plastyczna - równie dobrze radzi sobie na stanowiskach granicznych - ciężkie i lekkie gleby.

• Wyróżnia się stabilnym plonowaniem - średnia za lata 2011÷2014 - 112% wzorca.

• MERCEDES to nowa genetyka - wysoka odporność na choroby - sucha zgnilizna kapustnych, zgnilizna Twardzikowa.

• Posiada wysokie zdolności regeneracji.• Cechuje go szybki rozwój jesienny - odmiana możliwa do wysiewu w

lekko opóźnionych terminach.• Tworzy duże, mocne rośliny - bardzo odporne na wyleganie.• W stan spoczynku zimowego wchodzi z kompaktową rozetą.

110% - 54,9 dt/ha

114% - 66,1 dt/ha

106% - 55,4 dt/ha

111% - 57,3 dt/ha

111% - 58,7 dt/ha

104% - 54,8 dt/ha


Quartzrzepak ozimy

QUARTZ – wyciśniesz więcej.• Najwyżej plonująca odmiana populacyjna spośród zarejestrowanych w

KR COBORU w roku 2013.• Wymaga typowego stanowiska pod rzepak, aby dać wysoki plon nasion.• Elastyczna, co do terminu siewu ze względu na wysoki wigor początkowy.• Wykazuje jedna z najlepszych zimotrwałości w badaniach COBORU.• Posiada duże zdolności regeneracyjne roślin.• Spowolniony wigor wiosenny – odporność na wtórne przemarznięcia

wiosenne.• Niska wysokość łanu.• Bardzo odporny na wyleganie.• Synchroniczne kwitnienie – nie odnawia się po kwitnieniu.• Najwyższy plon i zawartość tłuszczu spośród odmian populacyjnych w

badaniach rejestrowych COBORU 2013.

112% - 55,8 dt/ha

97% - 56,6 dt/ha

99% - 52,1 dt/ha

101% - 52,1 dt/ha

97% - 51,3 dt/ha

106% - 55,8 dt/ha



- 11 -

wymagania glebowe

terminy siewu

szybk.rozw.jesiennego

wczesność kwitnienia

wczesność dojrzewania

wysokość roślin

Odporność na chorobywyleganie

zimotrwałość

sucha zgnilizna kap.

zgnilizna twardzikowa

czerń krzyżowych

zamieranie korzeni

Visby F1rzepak ozimy

VISBY – sprawdzony i pewny • Odmiana pewna i sprawdzona w praktyce rolniczej – jedna z

najpopularniejszych odmian w Polsce i Europie.• Bardzo wysoka zimotrwałość.• Każdego roku potwierdza swoją wybitną stabilność plonowa-

nia, co dodatkowo potwierdzają niezależne wyniki COBORU. Średnia z wielolecia 2007-2014 – 115% wzorca.

• Najpopularniejsza odmiana mieszańcowa w Polsce (10% obsza-ru zasiewów rzepaku) i w Niemczech (33 %),

• Odmiana równomiernie dojrzewająca w całej strukturze łanu, bardzo sprawnie młócąca się i mało osypująca przy zbiorze - oszczędzająca czas i zmniejszająca koszty zbioru,

• Posiada duży wigor i szybkości w rozwoju jesiennym - możliwa do wysiewu w opóźnionych terminach.

115% - 57,4 dt/ha

113% - 65,4 dt/ha

110% - 57,5 dt/ha

110% - 57,0 dt/ha

112% - 59,0 dt/ha

111% - 58,5 dt/ha


Popular F1rzepak ozimy

POPULAR F1 – Nowa siła plonu.

• Nowa, mocna propozycja dla wymagających producentów rzepaku.

• Jest on kombinacją najwyższych plonów nasion i oleju.• Nowa odmiana, posiadająca bardzo wysoki potencjał

plonowania – plon nasion w roku 2014 – 115% wzorca.• Plon nr 1 wśród odmian zarejestrowanych w 2014 roku.• Odmiana o wybitnej zimotrwałości.• Jedna z najspokojniej ruszających odmian w rozwoju

wiosennym, co znacząco minimalizuje ryzyko uszkodzeń przez późne przymrozki.

• Wysoka zdrowotność i odporność na wyleganie dopełnia całość obrazu odmiany z wyższej półki.

112% - 55,9 dt/ha

115% - 66,8 dt/ha

117% - 61,3 dt/ha

109% - 56,2 dt/ha

113% - 59,7 dt/ha

130% - 68,4 dt/ha


RZ

EPA

K O

ZIM

YR

ZEP

AK

OZ

IMY

RZ

EPA

K O

ZIM

YR

ZEP

AK

OZ

IMY

- 12 -

wymagania glebowe

terminy siewu




wysokość roślin


zimotrwałość



czerń krzyżowych

zamieranie korzeni

wymagania glebowe

terminy siewu




wysokość roślin


zimotrwałość



czerń krzyżowych

zamieranie korzeni

Konkret F1rzepak ozimy

KONKRET F1 – odmiana idealna dla przemysłu olejarskiego.

• Nowa odmiana mieszańcowa o bardzo wysokim potencjale plonowania – w doświadczeniach rejestrowych COBORU do 138 % wzorca.

• Nr 1 plonowania w woj. wielkopolskim, kujawsko-pomorskim i lubuskim oraz jedne z najwyższych plonów w woj. zachodnio-pomorskim, pomor-skim, mazowieckim, lubelskim i łódzkim (wg doświadczeń rejestrowych COBORU).

• Bardzo dobra zimotrwałość potwierdzona w 2012 roku. • Odmiana średnio-wysoka o bardzo dobrej odporności na wyleganie. • Wysoka zawartość tłuszczu i niska zawartość glukozynolanów. • Średnio-wczesny termin kwitnienia i dojrzewania. • Dzięki bardzo wysokim plonom i wysokiej zimotrwałości odmiana zalecana

do uprawy na terenie całego kraju.

104% - 51,8 dt/ha

101% - 58,4 dt/ha

100% - 52,3 dt/ha

103% - 53,4 dt/ha

101% - 53,1 dt/ha

102% - 53,7 dt/ha


Sherpa F1rzepak ozimy

SHERPA F1 … także na lżejsze gleby.

• Wyróżnia się jednym z najlepiej rozwiniętych systemów korzeniowych.• Posiada bardzo wysoką zimotrwałość.• Odmiana wszechstronna, dobrze sprawdzająca się w zróżnicowanych wa-

runkach, polecana również na słabsze stanowiska i mozaiki glebowe.• Stabilnie plonująca - średnia za okres 2009÷2014 - 112% wzorca.• odmiana o bardzo wysokiej zdrowotności - najwyższe oceny w COBORU.

106% - 53,0 dt/ha

109% - 63,6 dt/ha

105% - 55,2 dt/ha

110% - 57,0 dt/ha

115% - 60,6 dt/ha

120% - 63,1 dt/ha


Mentor F1rzepak ozimy

MENTOR F1 – Ekstraklasa na kiłę kapustnych.• Ekstraklasa plonowania wśród odmian z tolerancją na kiłę kapustnych o bardzo

wysokim potencjale plonu nasion i wysokiej zawartości oleju.• Odmiana o bardzo wysokiej zimotrwałości.• Posiada bardzo wysoką odporność na wyleganie.• MENTOR cechuje wysoka tolerancja na warunki stresowe.• Odmiana przydatna w uproszczeniach uprawowych.• Łatwa w omłocie.• Posiada duże zdolności regeneracji.

104% - 54,8 dt/ha



- 13 -

Odmiana MERCEDES F1 VISBY F1 SHERPA F1 MENTOR F1 KONKRET F1

Hodowca/Zachowujący Rapool Rapool Rapool Rapool HR Strzelce

Typ odmiany mieszańcowa mieszańcowa mieszańcowa mieszańcowa mieszańcowa

Parametry jakościowe

Plon nasion w 2014 w % wzorca 110 112 111 101

Zawartość tłuszczu (% s.m.) 48,8 46,9 46,4 46,9

Ważniejsze cechy użytkowo-rolnicze

Szybkość rozwoju jesiennego średnioszybki średnioszybki średnioszybki średnioszybki bd

Wczesność kwitnienia "wczesny do średniowczesnego” średniowczesne średniowczesne średniowczesne "wczesny do

średniowczesnego”

Wczesność dojrzewania średniowczesny "wczesny do średniowczesnego” średniowczesny "średniowczesny do

średniopóźnego”"wczesny do

średniowczesnego”

Wysokość roślin niskie do średnich niskie do średnich niskie do średnich niskie do średnich śrdnio-wysokie

Wymagania glebowe wszystkie rodzaje gleb wszystkie rodzaje gleb wszystkie rodzaje gleb wszystkie rodzaje gleb na gleby średnie i dobre

Odporność

Wyleganie bardzo dobra dobra do b. dobrej dobra do b. dobrej bardzo dobra dobra

Zimotrwałość bardzo dobra bardzo dobra bardzo dobra bardzo dobra bardzo dobra

Sucha zgnilizna kapustnych (foma) bardzo dobra dobra do b. dobrej dobra do b. dobrej bardzo dobra dobra

Zgnilizna twardzikowa bardzo dobra bardzo dobra bardzo dobra bardzo dobra dobra

Czerń krzyżowych dobra do b.dobrej dobra do b. dobrej dobra do b. dobrej bardzo dobra dobra

Odmiana MONOLIT METYS QUARTZ SHERLOCK POPULAR F1

Hodowca/Zachowujący HR Strzelce HR Strzelce KWS KWS Rapool

Typ odmiany populacyjna populacyjna populacyjna populacyjna mieszańcowa


Plon nasion w 2014 w % wzorca 96 101 101 104 115

Zawartość tłuszczu (% s.m.) 48,0 bd 47,8 47,3 bd


Szybkość rozwoju jesiennego bd bd średni średnioszybki średnioszybki

Wczesność kwitnienia wczesny wczesny średni wczesny średniowczesny

Wczesność dojrzewania wczesny wczesny średnia wczesna średniowczesny

Wysokość roślin śrdnie śrdnie niskie wysokie niskie do średnich

Wymagania glebowe wszystkie rodzaje gleb wszystkie rodzaje gleb typowe dla rzepaku przeciętne do dobrych wszystkie rodzaje gleb

Odporność

Wyleganie niska do średniej dobra bardzo dobra poniżej średniej bardzo dobra

Zimotrwałość bardzo dobra dobra do b. dobrej bardzo dobra powyżej śrdniej bardzo dobra

Sucha zgnilizna kapustnych (foma) dobra do b. dobrej dobra do b. dobrej dobra do b.dobrej średnia bardzo dobra

Zgnilizna twardzikowa dobra do b. dobrej dobra do b. dobrej średnia średnia bardzo dobra

Czerń krzyżowych dobra dobra do b. dobrej bardzo dobra bardzo dobra bardzo dobra

RZEPAK OZIMY - charakterystyka odmian

Źródło: COBORU aplikacja internetowa „Charakterystyka odmian” www.coboru.pl oraz aplikajcje internetowe hodowców.Uwaga: Przedstawione w katalogu charakterystyki i opisy odmian zostały opracowane na podstawie wyników oficjalnych publikowanych w Polsce przez COBORU jak również najlepszej wiedzy i doświadczenia hodowców.Ze względu na dużą zmienność warunków środowiskowych mogą odbiegać od wyników uzyskanych w praktyce rolniczej i dlatego należy rozumieć je jako informacje o jakości i potencjale plonowania.

- 14 -

Obecnie pszenica ozima ma dominujące zna-czenie w uprawie zbóż. Wynika to z możli-wości szerokiego zastosowaniu zebranego ziarna, dużych możliwościach produkcyjnych w warunkach klimatycznych i glebowych na-szego kraju oraz z tego, że jest ona zbożem towarowym. Jednym z warunków koniecz-nych do spełnienia przy uprawie pszenicy ozimej pozwalającej na otrzymanie wyso-kich plonów ziarna, jak też dodatniego bi-lansu ekonomicznego jest właściwy dobór odmian do określonych warunków siedliska (klimat, gleba, przedplon lub zmianowanie) i uwzględnienie ich specyficznych wymagań agrotechnicznych. Warunki klimatyczne Polski pozwalają na uprawę pszenicy ozimej w ca-łym kraju. Występują jednak pewne różnice odmianowe. Na wyraźną reakcję licznych od-mian wpływają zmienne na obszarze kraju warunki przebiegu zimy (groźba wymarzania) pogarszające w miarę przesuwania się w kie-runku północno - wschodnim.

Pszenica spośród roślin zbożowych ma naj-większe wymagania przedplonowe, dlatego uprawiając ją na użytkowanie konsumpcyjne należy uprawiać ją po najlepszych przedplo-nach, np. okopowe, strączkowe i oleiste. Wa-dliwy dobór stanowiska powoduje obniże-nie plonu ziarna pszenicy ozimej o 8 – 28%

(zmniejsza się liczba kłosów na 1 m2 oraz MTZ). W płodozmianie o zwiększonym udzia-le zbóż działanie łagodzące ma wprowadze-nie owsa, jako rośliny fitosanitarnej.

Istotnym elementem w uprawie pszenicy jest nawożenie. Należy jednak pamiętać, że dostępność składników jest najlepsza przy pH 6,5 – 7 i dlatego na glebach kwaśnych w pierwszej kolejności należy poprawić pH gleby, gdyż przy pH<5,5 rośliny mają ogra-niczoną możliwość pobierania fosforu, wap-nia, potasu i azotu. Dostosowanie wielkości dawki azotu oraz terminu jego zastosowania do konkretnych warunków siedliskowo-agro-technicznych może przynieść znaczny wzrost plonu ziarna pszenicy. Nawożenie azotem (N) jest też podstawowym czynnikiem do uzy-skania wysokiej jakości surowca konsumpcyj-nego. W przeciętnych warunkach siedlisko-wych niezbędna jest dawka w granicach 140 – 180 kg N/ha, a w uzasadnionych przypad-kach, również większa. Nawożenie potasem i fosforem należy zastosować przed siewem pszenicy, w zależności od zasobności gleby wysiać w przeliczeniu na czysty składnik – 70 – 100 kg fosforu (P) i 100 – 160 kg potasu (K) na hektar uprawy.

Termin siewu jest czynnikiem bardzo silnie wpływającym na plonowanie pszenicy ozi-

mej. Siew należy wykonać w terminie opty-malnym dla danego rejonu kraju (15.IX – 10.X). Opóźnienie siewu powoduje niekorzystne zmiany cech struktury plonu i architektury łanu, ujawniające się spadkiem rozkrzewia-nia produkcyjnego, plonu ziarna z rośliny oraz liczby ziaren z kłosa, jak też zwiększo-nym procentem występowania w łanie roślin, o skróconych źdźbłach. Rośliny te charakte-ryzuje zawsze mniejsza liczba ziarna oraz mniejsza masa ziarna z kłosa w porówna-niu do roślin wyższych. W efekcie tego przy opóźnieniu terminu siewu otrzymuje się plo-ny niższe nawet o 40 %. W doborze odmian znajdują się genotypy charakteryzujące się podobnym plonem ziarna przy opóźnieniu siewu nawet do 14 dni w stosunku do wysie-wu w terminie optymalnym. U odmian tych można opóźnić termin siewu w zależności od rejonu do 5 lub 25 października.

Pszenicę ozimą sieje się na głębokość 3-4 cm. Szerokość międzyrzędzi powinna być zależ-na od liczby wysianych ziaren na jednostkę powierzchni. Wystarczająca liczba roślin dla pszenicy ozimej po wschodach wynosi w gra-nicach 280 – 390 szt/m2.


Pszenica ozimaRola czynników siedliskowych i agrotechnicznych w kształtowaniu plonu ziarna pszenicy ozimej i jego jakości.

PSZ

ENIC

A O

ZIM

AP

SZEN

ICA

OZ

IMA


- 15 -

Arktispszenica ozima

Jakościowa pszenica ozima (grupa E/A)Elita o zdrowym kłosie!

• Odmiana jakościowa – grupa A, posiada szereg cech pszenicy elitarnej grupy E.

• Łączy bardzo dobrą tolerancję na fuzariozę z dobrymi cechami agrono-micznymi, dobrą odpornością na łamliwość źdźbła i wysokim potencja-łem plonu.

• Termin kłoszenia i dojrzewania wczesny.• Cechuje ją dobra odporność na wyleganie i zimotrwałość. Zimotrwałość

potwierdzona w trudnych warunkach 4,5 pkt. wg badań COBORU.• Bardzo dobra zdrowotność kłosów, bardzo dobra tolerancja na mącz-

niaka prawdziwego.• Ziarno cechuje wysoka liczba opadania. • Może być z powodzeniem uprawiany po kukurydzy, ponieważ ze wzglę-

du na dobrą tolerancję na fuzariozę istnieje bardzo małe zagrożenie wysokim wskaźnikiem mykotoksyn. W badaniu wewnętrznym hodowcy ARKTIS osiągnął bardzo wysokie plony w uprawie w monokulturze i dla-tego morze być z powodzeniem polecany także do uprawy po pszeni-cach, oraz na trudniejszych glebach.

• Odmiana dobrze znosi opóźnione terminy siewu, jednak nie powinna być wysiewana za wcześnie (optymalny termin siewu- koniec wrze-śnia do połowy października). Nadaję się także do uprawy na glebach lżejszych.

• Zalecana norma wysiewu przy optymalnym terminie siewu wynosi 270 – 330 kiełkujących ziaren na 1 m2. W późnym terminie 380 -450 nasion/m2.

Arkadiapszenica ozima

Nowa, jakościowa pszenica ozima ( grupa E/A )Plenna, zimotrwała o niskich wymaganiach glebowych!

• Ładne, grube ziarno, o dobrym wyrównaniu, małym udziale pośladu i o bar-dzo dobrych parametrach jakościowych.

• Charakteryzuje ją wysoka plenność na terenie całego kraju. W 2012 roku plo-nowała najwyżej spośród zarejestrowanych w Polsce pszenic jakościowych.

• Wczesna, o dobrej odporności na zakwaszenie gleby, co daje możliwość uprawy na glebach słabszych.

• Pszenica o nadzwyczajnej zimotrwałości (6) i dobrej zdolności krzewienia.• Bardzo dobra odporność na fuzariozę (mykotoksyny).• Odmiana przydatna do późnych siewów po kukurydzy.• Zalecana norma wysiewu przy optymalnym terminie siewu wynosi 360 – 390

kiełkujących ziaren na 1 m2 (ca 160 – 190 kg/ha). • W przypadku wczesnych siewów i intensywnej technologii uprawy normę

należy zmniejszyć o 10%. W przypadku opóźnionego siewu normę wysiewu należy zwiększyć o 10%.

a1 87% - 88,2 dt/haa2 93% - 106,3 dt/ha a1 94% - 81,5 dt/ha

a2 98% - 99,8 dt/haa1 92% - 83,8 dt/ha

a2 100% - 109,0 dt/ha

a1 93% - 79,3 dt/haa2 99% - 96,2 dt/ha

a1 95% - 84,2 dt/haa2 99% - 102,9 dt/ha

a1 91% - 72,9 dt/haa2 96% - 92,5 dt/ha


a2 92% - 93,7 dt/ha

a1 90% - 82,0 dt/haa2 90% - 98,1 dt/ha

a1 89% - 75,9 dt/haa2 93% - 90,4 dt/ha

a1 89% - 78,9 dt/haa2 87% - 90,4 dt/ha

a1 95% - 76,1 dt/haa2 97% - 93,5 dt/ha



PSZ

ENIC

A O

ZIM

AP

SZEN

ICA

OZ

IMA

- 16 -

Dakotapszenica ozima

Sailorpszenica ozima

Jakościowa pszenica ozima (grupa A)Jakość, plon, zdrowotność, zimotrwałość.

• Odmiana jakościowa – grupa A, o wysokich parametrach jakościowych ziarna, tj. wysokiej zawartości białka i glutenu.

• Średnio wczesna o rewelacyjnym plonowaniu we wszystkich rejonach kraju.

• Posiada doskonałe cechy adaptacyjne do różnych warunków klima-tyczno-glebowych. Poza Polską zarejestrowana jest w Niemczech, Austrii, Czechach i Białorusi. Jest w badaniach rejestrowych w Rosji, Łotwie, Litwie i Estonii.

• Dobra odporność na choroby.• Bardzo dobra mrozoodporność.• SAILOR posiada grube ziarno o bardzo dobrym wyrównaniu i niewiel-

kim udziale pośladu.• Rośliny są średniej długości i mają dobrą odporność na wyleganie.• Pszenica o dobrej zdolności krzewienia.• Odmiana idealna do późnych siewów po kukurydzy i burakach.• Zalecana norma wysiewu przy optymalnym terminie siewu wynosi 360

– 400 kiełkujących ziaren na 1 m2 (ca 180 – 200 kg/ha). • W przypadku wczesnych siewów i intensywnej technologii uprawy nor-

mę należy zmniejszyć o 10%. W przypadku opóźnionego siewu normę wysiewu należy zwiększyć o 10%.

Jakościowa pszenica ozima (grupa A)Pszenica ozima KWS!

• Odmiana z grupy jakościowej A.• Nowość – rok wpisania do krajowego rejestru 2014.• Charakteryzuje się bardzo dobrą plennością na terenie całego kraju

– w badaniach rejestrowych COBORU na poziomie agrotechnicz-nym a1 osiągnęła 111% wzorca w roku 2013 i 108% w roku 2014.

• Charakteryzuje się pośrednim pokrojem rośliny do fazy strzelania w źdźbło i średnim rozwojem wiosennym.

• Ze względu na niską wysokość roślin – 86 cm – małe zapotrzebowa-nie na regulatory wzrostu.

• Wysoka zawartość białka, wysoka masa tysiąca nasion.• Wysoka odporność na choroby – znakomita odporność na rdzę żół-

tą i brunatną oraz bardzo dobra odporność na mączniaka i septo-riozę plew.

• Odmiana niska o bardzo dobrej odporności na wyleganie, stabilne źdźbło – polecana do intensywnej uprawy.

• Zalecana norma wysiewu przy optymalnym terminie siewu wynosi 270 – 330 kiełkujących ziaren na 1 m2 .

• W przypadku wczesnych siewów i intensywnej technologii uprawy normę należy zmniejszyć o 10%. W przypadku opóźnionego siewu normę wysiewu należy zwiększyć o 10%.


a2 108% - 109,9 dt/haa1 107% - 97,5 dt/ha

a2 104% - 113,4 dt/ha

a1 111% - 94,7 dt/haa2 108% - 105,0 dt/ha

a1 105% - 93,0 dt/haa2 101% - 104,9 dt/ha

a1 100% - 80,1 dt/haa2 98% - 94,5 dt/ha


a2 99% - 100,8 dt/ha

a1 102% - 92,9 dt/haa2 97% - 105,7 dt/ha

a1 103% - 87,9 dt/haa2 105% - 102,1 dt/ha

a1 99% - 87,7 dt/haa2 101% - 104,9 dt/ha

a1 99% - 79,3 dt/haa2 99% - 95,4 dt/ha



PSZ

ENIC

A O

ZIM

AP

SZEN

ICA

OZ

IMA


- 17 -

Ostrogapszenica ozima

Oścista jakościowa pszenica ozima (grupa A)Jakość, zimotrwałość, plon!• Odmiana oścista, jakościowa – grupa A.• Charakteryzuje się wysoką plennością na terenie całego kraju,

najwyższą spośród wszystkich zarejestrowanych w Polsce odmian ościstych.

• Wyróżnia się bardzo dobrymi parametrami jakościowymi ziarna.• Ostroga wykazuje bardzo dobra mrozoodporność.• Odmiana średniej wielkości, najkrótsza spośród odmian ościstych.• Posiada najlepszą spośród odmian ościstych odporność na wylega-

nie. Niemniej jednak w warunkach intensywnej technologii uprawy wymaga skracania źdźbła.

• Ostroga wykazuje bardzo dobrą odporność na porastanie ziarna w kłosie (najlepszą spośród form ościstych).

• Największym atutem pszenicy Ostroga jest bardzo dobra odpor-ność na choroby grzybowe.

• Zalecana norma wysiewu przy optymalnym terminie siewu wynosi 380 – 400 kiełkujących ziaren na 1 m2 (ca 180 – 200 kg/ha).

• W przypadku wczesnych siewów i intensywnej technologii uprawy normę należy zmniejszyć o 10%. W przypadku opóźnionego siewu normę wysiewu należy zwiększyć o 10%.

Termin kłoszenia

Termin dojrzewania

Długość źdźbłaMTZ

Zawartość białka

Zawartość glutenu

Odporność na wyleganie

Odporność na porastanie

Zimotrwałość

Odporność na choroby

Mączniak prawdziwy

Rdza brunatna

Septorioza liści

Septorioza plew

Choroby podstawy źdźbła

Fuzarioza kłosa

Pleśń śniegowa

Juliuspszenica ozima

Jakościowa pszenica ozima (grupa A)Każdy chce go mieć.

• Odmiana z grupy jakościowej A, wg badań porejestrowych, klasyfiko-wana jako pszenica z grupy E.

• Bardzo dobra zimotrwałość (5) – zweryfikowana w trakcie ekstremal-nej zimy 2012.

• Możliwość uprawy w słabszych warunkach glebowych – satysfakcjonu-jący plon w uprawie na stanowiskach granicznych dla pszenicy.

• Wysokie i wierne plonowanie – na wielu polach potwierdził swoje możliwości w praktyce, zarówno w trakcie mokrych żniw, jak i ciężkiej zimy.

• Elastyczny w terminie siewu – doskonale sprawdza się we wczesnych, jak i opóźnionych siewach.

• Sprawdza się w uprawie po wszystkich przedplonach.• Zalecana norma wysiewu przy optymalnym terminie siewu wynosi 260

– 320 kiełkujących ziaren na 1 m2.• W przypadku wczesnych siewów i intensywnej technologii uprawy

normę należy zmniejszyć o 10%. W przypadku opóźnionego siewu normę wysiewu należy zwiększyć o 10%.

Termin kłoszenia

Termin dojrzewania

Wysokość roślin

Skłonność do wylegania

Skłonność do wymarzania

Podatność na choroby:M

ączniak

Septorioza liściDTR

Rdza brunatna

Fuzarioza kłosa



a2 94% - 95,7 dt/haa1 93% - 84,7 dt/ha

a2 97% - 105,7 dt/ha

a1 91% - 77,6 dt/haa2 94% - 91,4 dt/ha

a1 87% - 77,1 dt/haa2 92% - 95,6 dt/ha

a1 97% - 77,7 dt/haa2 90% - 86,8 dt/ha

a1 101% - 102,4 dt/haa2 102% - 116,6 dt/ha

a1 100% - 91,1 dt/haa2 101% - 110,1 dt/ha

a1 101% - 89,5 dt/haa2 100% - 103,9 dt/ha




- 18 -

Odmiana ARKADIA ARKTIS KWS DAKOTA SAILOR OSTROGA JULIUS

Hodowca DANKO Saaten Union KWS Lochow DANKO DANKO KWS Lochow

Typ odmiany Jakościowa A Jakościowa A Jakościowa A Jakościowa A jakościowa A oścista Jakościowa A


Liczba opadania wysoka [7] wysoka [7] średnia [5] średnio wysoka [6] średnio wysoka [6] wysoka do b. wysokiej [8]

Sedymentacja wysoka [7] b.wysoka [8] wysoka [7] średnia [5] b.wysoka[8] wysoka [7]

Zawartość białka średnia [5] wysoka [7] średnio wysoka [6] średnio wysoka [6] średnio wysoka [6] niska do średniej [4]


Termin kłoszenia wczesny średni średnio wczesny późny średni

Wysokość roślin [cm] 96 91 86 95 91 96

MTZ [g] 46,1 43,2 44,7 45,3 48 45

Odporność na wyleganie średnia [6,7] dobra [7,8] dobra [7,4] średnia [6,7] dobra [7,1] bardzo dobra [3]

Zimotrwałość bardzo dobra [6] dobra [4,5] dobra [4] bardzo dobra [5,5] bardzo dobra [6] bardzo dobra [5]*

Wymagania glebowe na wszystkie rodzaje gleb

na gleby średnie i dopbre

na gleby średnie i dobre



Odporność na choroby - wg skali COBORU 1-9 (1 = cecha niekorzystna, 9= cecha wybitna), wg skali BSA 1-9 ( 1=cecha wybitna, 9= cecha niekorzystna)

Mączniak prawdziwy - liście 6,0 8,3 7,4 7,4 6,7 4,0

Rdza brunatna 7,3 6,5 8,0 6,8 8,0 2,0

Septorioza liści 6,2 6,4 7,0 6,2 7,1 3,0

Fuzarioza kłosów 7,6 8,0 7,5 7,9 7,9 5,0

Choroby podstawy źdźbła - kompleks 7,6 8,1 7,9 8,0 8,1 5,0

Brunatna plamistość liści (DTR) 7,3 7,5 7,5 7,4 7,8 5,0

Źródło: COBORU COBORU COBORU COBORU COBORU BSA

Źródło: COBORU aplikacja internetowa „Charakterystyka odmian” www.coboru.pl ; dla Juliusa BSA 2014* zimotrwałość Juliusa z danych COBORU„Uwaga: Przedstawione w katalogu charakterystyki i opisy odmian zostały opracowane na podstawie wyników oficjalnych publikowanych w Polsce przez COBORU, zaś w Niemczech przez BSA, jak również najlepszej wiedzy i doświadczenia hodowców”Ze względu na dużą zmienność warunków środowiskowych mogą odbiegać od wyników uzyskanych w praktyce rolniczej i dlatego należy rozumieć je jako informacje o jakości i potencjale plonowania.

PSZENICA OZIMA - charakterystyka odmian

- 20 -

Pszenżyto ozime to stosunkowo nowa forma międzygatunkowego zboża, przeznaczona przede wszystkim na cele pastewne. Wartość pokarmowa ziarna pszenżyta wynika z dość wysokiej zawartości białka, które oznacza się korzystnym składem aminokwasowym i wysokim współczynnikiem strawności. W związku z tym wprowadzenie pszenżyta na część areału gleby zajmowanych przez żyto, powiększa ilość białka wnoszonego przez ziarno zbóż do pasz. Podnosi też efektyw-ność ekonomiczną tuczu trzody chlewnej. Argumentami przesądzającymi o znaczeniu pszenżyta jako paszy są aspekty ekonomicz-no-organizacyjne, a zwłaszcza niższa kapita-łochłonność produkcji, mniejsze wymagania przedplonowe i siedliskowe.

Wymagania glebowe pszenżyta są mniejsze niż pszenicy czy jęczmienia, natomiast więk-

sze niż żyta, dlatego może ono być upra-wiane z bardzo dobrym skutkiem zarówno na glebach najżyźniejszych pszennych, jak też na stosunkowo słabszych zaliczanych do kompleksów żytnich. Pszenżyto nie powin-no być siane jedynie na glebach najlżejszych zaliczanych do kompleksu żytniego bardzo słabego. Pomimo bardzo wysokich plonów na glebach pszennych bardzo dobrych i do-brych pszenżyto nie powinno wypierać z tych gleb pszenicy, uprawianej na konsumpcje. Na glebach najlżejszych dominować w uprawie powinno żyto ze względu na jego dużą tole-rancje na słabe, zakwaszone gleby. Obecnie zrejonizowane odmiany pszenżyta należy lokalizować głównie na glebach kompleksu żytniego bardzo dobrego, żytniego dobrego, żytniego słabego, zbożowego górskiego i na glebach kompleksów pastewnych.

W nawożeniu pszenżyta w zależności od ro-dzaju i zasobności gleby oraz przedplonu na-leży zastosować w czystym składniku na 1 ha: azot (N) w ilości 100 – 160 kg, fosfor (P) - 50 – 90 kg i potas (K) - 90-150 kg.

Optymalny termin siewu przypada najczęściej na 2 i 3 dekadę września. Opóźnienie termi-nu o około 2 tygodnie może spowodować zmniejszenie plonu ziarna o ok. 15%, nato-miast wysiew w terminie 20 – 25 paździer-nika prowadzić może do spadku plonu o ok. 25%. Poprawna ilość wysiewu pszenżyta to 320 – 380 ziaren na m2; górne normy należy stosować na gorszych glebach i przy opóź-

nionym terminie wysiewu.


Pszenżyto ozimeRola czynników siedliskowych i agrotechnicznych w kształtowaniu plonu ziarna pszenżyta ozimego i jego jakości.

PSZ

ENŻ

YT

O O

ZIM

E P

SZEN

ŻY

TO

OZ

IME


- 21 -

Fredropszenżyto ozime

Wysoka odporność na porastanie ziarna w kłosie!

• Odmiana pszenżyta o tradycyjnej długości źdźbła.• Wysoko i stabilnie plonuje na terenie całego kraju.• Najwyższy plon w Polsce w 2013 roku w uprawie ekstensywnej i

intensywnej.• Posiada dobrą odporność na choroby, szczególnie na rdzę brunatną, ryn-

chosporiozę, choroby podstawy źdźbła i fuzariozę kłosów.• Odmiana o wysokiej liczbie opadania i bardzo dobrej odporności na po-

rastanie ziarna w kłosie.• Nasiona o wysokiej masie 1000 ziaren, dobrym wyrównaniu i niewielkim

udziale pośladu.• Fredro jest odmianą bardzo wczesną, co jest szczególnie istotne na sła-

bych stanowiskach, ubogich w wodę.• Ziarno pszenżyta FREDRO charakteryzuje się podwyższoną zawartością

białka, co ma duże znaczenie w żywieniu zwierząt.• Odmiana przydatna do późnych siewów po kukurydzy.• Zalecana norma wysiewu przy optymalnym terminie siewu wynosi 350 –

380 kiełkujących ziaren na 1 m2 (ca 160 – 180 kg/ha). • W przypadku wczesnych siewów i intensywnej technologii uprawy normę

należy zmniejszyć o 10%. W przypadku opóźnionego siewu normę wysie-wu należy zwiększyć o 10%.

Borwopszenżyto ozime

Sprawdza się na słabszych glebach.

• Doskonałe plonowanie – 111% wzorca w 2007 roku.• Odmiana o skróconym źdźble.• Bardzo dobra odporność na choroby grzybowe.• Pszenżyto BORWO cechuje wysoka zimotrwałość.• Bardzo dobra odporność na wyleganie.• W przypadku stosowania antywylegacza nie należy stosować regulato-

rów wzrostu zawierających CCC.• Odmiana o dobrej odporności na choroby grzybowe(zalecany tylko

jeden zabieg na wiosnę przeciwko fuzariozom i łamliwości podstawy źdźbła – w fazie 1 - go kolanka).

• Zalecana norma wysiewu przy optymalnym terminie siewu wynosi 280 – 320 kiełkujących ziaren na 1 m2.

• W przypadku wczesnych siewów i intensywnej technologii uprawy normę należy zmniejszyć o 10%. W przypadku opóźnionego siewu normę wy-siewu należy zwiększyć o 10%.

Termin kłoszenia

Termin dojrzewania

Mrozoodporność

Tolerancja na zakwaszanie gleby

Odporność na wyleganieW

ysokośćMTZ

Zawartość białka


Pleśń sniegowa

Mączniak prawdziwy

Rdza brunatna

Rynchosporioza

Septorioza liści

Septorioza plew

Fuzarioza kłosów



a2 100% - 102,9 dt/haa1 97% - 79,8 dt/haa2 96% - 9,8 dt/ha

a1 93% - 73,3 dt/haa2 89% - 84,5 dt/ha

a1 102% - 91,3 dt/haa2 99% - 106,3 dt/ha

a1 97% - 76,9 dt/haa2 95% - 90,2 dt/ha


a2 102% - 105,0 dt/ha

a1 105% - 86,4 dt/haa2 102% - 10,4 dt/ha

a1 106% - 83,5 dt/haa2 106% - 100,6 dt/ha

a1 104% - 93,1 dt/haa2 105% - 112,8 dt/ha

a1 99% - 78,5 dt/haa2 99% - 94,0 dt/ha



PSZ

ENŻ

YT

O O

ZIM

EP

SZEN

ŻY

TO

OZ

IME

- 22 -

Tuluspszenżyto ozime

Pszenżyto ozime krótkosłomeWyjątkowy w plonie ziarna i odporności na wyleganie.

• Bardzo wysoki potencjał plonowania w całej Europie.• Szczególnie polecany na lżejsze stanowiska i surowy klimat.• Bardzo dobra zdrowotność liści i odporność na wyleganie.• Pszenżyto TULUS uprawia się najczęściej na glebach lekkich. Właśnie

tam możliwe jest bardzo wczesne kłoszenie, co umożliwia tworzenie wysokiego plonu dzięki przedłużonemu i doskonałemu napełnieniu ziarna.

• Niemieckie i wschodnioeuropejskie wyniki badań potwierdzają przy-datność odmiany TULUS jako uniwersalnej na wszystkie stanowiska i terminy siewu.

• W 2013 roku TULUS znalazł się wśród 5 najchętniej reprodukowanych odmian pszenżyta ozimego w Polsce.

• Optymalny termin wysiewu – 20 września – 20 października.• Zalecana norma wysiewu przy optymalnym terminie siewu wynosi 270

– 330 kiełkujących ziaren na 1 m2 . Przy wczesnym terminie 250-280 nasion/m2 a przy późnym 330-380 nasion/m2

Twingopszenżyto ozime

Pszenżyto ozime krótkosłome. Krótkie, sztywne, wczesne i zimotrwałe!

• Odmiana półkarłowa pszenżyta ozimego o bardzo dobrej plenno-ści i odporności na wyleganie, polecana do intensywnej technologii uprawy.

• Posiada bardzo dobrą zimotrwałość (6).• Nr 1 w przezimowaniu w Polsce w 2012r.• Dobra odporność na choroby.• Ziarno tego pszenżyta jest grube, dobrze wyrównane, z niewielkim

udziałem pośladu.• Twingo jest odmianą wczesną o bardzo dobrej zdolności krzewienia.• Zalecana norma wysiewu przy optymalnym terminie siewu wynosi

250 – 300 kiełkujących ziaren na 1 m2 (ca 120 – 150 kg/ha). • W przypadku wczesnych siewów i intensywnej technologii uprawy

normę należy zmniejszyć o 10%. W przypadku opóźnionego siewu normę wysiewu należy zwiększyć o 10%.

średni

późny

Termin kłoszenia

Termin dojrzałości woskowej

Wysokość roślinM

TZ

Zawartość białka

Odporność na porastanie ziarna w kłosie


Mrozoodporność


Mączniak prawdziwy

Rdza brunatna

Rynchosporioza

Septorioza liści

Septorioza plew

Fuzarioza kłosów




a1 99% - 78,0 dt/haa2 102% - 96,8 dt/ha

a1 101% - 90,4 dt/haa2 103% - 110,6 dt/ha

a1 96% - 76,1 dt/haa2 98% - 93,0 dt/ha


a2 107% - 110,1 dt/ha

a1 96% - 79,0 dt/haa2 106% - 10,8 dt/ha

a1 91% - 71,7 dt/haa2 102% - 96,8 dt/ha

a1 98% - 87,7 dt/haa2 103% - 110,6 dt/ha

a1 82% - 65,0 dt/haa2 98% - 93,0 dt/ha




- 23 -

Odmiana BORWO FREDRO TULUS TWINGO

Hodowca Strzelce DANKO Saaten Union DANKO

Typ odmiany krótkosłome tradycyjne tradycyjne krótkosłome



ziarna w kłosieśrednia [5] dobra [6] średnia [4] średnia [5]

Zawartość białka średnia [5] dobra [6] wysoka [7] średnia [5]


Termin kłoszenia wczesny wczesny wczesny wczesny

Termin dojrzałości woskowej wczesny wczesny wczesny wczesny

Wysokość roślin [cm] 99 107 108 88

MTZ [g] 43,5 44,8 45,7 43,6

Odporność na wyleganie bardzo dobra [7,8] bardzo dobra [7] bardzo dobra [7,4] bardzo dobra [8,1]

Zimotrwałość bardzo dobra [5,5] dobra [4,5] dobra [4] bardzo dobra [6]

Wymagania glebowe na wszystkie rodzaje gleb również na słabe gleby również na lżejsze stanowiska na gleby średnie i dobre

Odporność na choroby-: wg skali COBORU 1-9 (1 = cecha niekorzystna, 9= cecha wybitna)

Mączniak prawdziwy - liście 7,2 7,4 7,4 7,5

Rdza brunatna 8,3 7,8 8,0 8,2

Septorioza liści 7,2 6,7 6,9 6,6

Septorioza plew 7,3 7,6 6,9 6,8

Rynchosporioza 7,9 7,7 7,8 7,8

Fuzarioza kłosów 7,8 8,0 7,5 6,9


- kompleks8,1 8,0 8,0 7,9

Źródło: COBORU COBORU COBORU COBORU

Źródło: COBORU aplikacja internetowa „Charakterystyka odmian” www.coboru.pl „Uwaga: Przedstawione w katalogu charakterystyki i opisy odmian zostały opracowane na podstawie wyników oficjalnych publikowanych w Polsce przez COBORU jak również najlepszej wiedzy i doświadczenia hodowców.”„Ze względu na dużą zmienność warunków środowiskowych mogą odbiegać od wyników uzyskanych w praktyce rolniczej i dlatego należy rozumieć je jako informacje o jakości i potencjale plonowania.”

PSZENŻYTO OZIME - charakterystyka odmian

- 24 -

Jęczmień ozimy wyróżnia się wśród zbóż specyficznymi wymaganiami przyrodniczo – organizacyjnymi. Jego mały udział w struktu-rze zasiewów naszego kraju wynika z tego, że posiada najsłabszą ze zbóż mrozoodpor-ność (bez pokrywy śnieżnej znosi mrozy do -10⁰C), największą wrażliwość na kulturę gleby (zwłaszcza odczyn i stosunki wodno--powietrzne), wymaga wczesnego termi-nu siewu. Niedobór opadów wiosną nie ma większego znaczenia, ponieważ jęczmień dobrze wykorzystuje zapasy wody zimowej.

Najlepsze plony jęczmienia ozimego uzyskuje się na glebach żyznych o dobrej strukturze. Wymagania jęczmienia są mniejsze od psze-nicy, ale lepsze od żyta. Uprawę jęczmienia ozimego można zalecać na wszystkich kom-

pleksach pszennych, żytnim bardzo dobrym i dobrym, przy obojętnym lub lekko kwaśnym odczynie gleby (pH 5,5 – 7,0). Ze względu na wczesny siew jęczmienia ozimego, przedplon powinien możliwie wcześnie zejść z pola. Naj-większe plony uzyskuje się po rzepaku, rośli-nach strączkowych (groch, peluszka, wyka), wczesnych ziemniakach. W gospodarstwach z dużym udziałem zbóż, szczególnie na gle-bach dobrych, jęczmień może być wysiewany po pszenicy ozimej.

Jęczmień jest bardzo wrażliwy na kwaśny odczyn gleby. Gleby kwaśne należy wapno-wać co 4 lata. Wapnowanie bezpośrednio pod jęczmień jest mało skuteczne, zaleca się więc, aby było wykonane pod rośliny wcze-śniej uprawiane na danym polu. W nawoże-

niu w zależności od rodzaju gleby i jej zasob-ności należy wysiać w czystym składniku na 1 ha: 40 – 80 kg fosforu (P), 50 – 90 kg potasu (K) i azotu (N) – przy uprawie na cele pastew-ne - 80 – 100 kg

Jęczmień ozimy zaleca się wysiewać w ter-minie 12 – 18.IX. Jedynie w rejonach połu-dniowo-zachodnim i zachodnim siew można opóźnić do 25.IX. Gęstość siewu jęczmienia ozimego w dużym stopniu zależy od jakości gleby, przedplonu i terminu siewu. Obsada ziaren powinna wynosić 270 – 320 szt/m2, co odpowiada ilości wysiewu 130 – 170 kg/ha.


Jęczmień ozimyRola czynników siedliskowych i agrotechnicznych w kształtowaniu plonu ziarna jęczmienia ozimego i jego jakości.


- 25 -

JĘC

ZM

IEŃ

OZ

IMY

JĘC

ZM

IEŃ

OZ

IMY

Hobbit F1 Zzoom F1jęczmień ozimy jęczmień ozimy

HOBBIT – odmiana hybrydowa o wysokiej i pewnej jakości.

• Dostosowany do wypracowanej przez firmę Syngenta kompleksowej technologii uprawy i ho-dowli jęczmienia hybrydowego – Hyvido™, bazu-jącej na wieloletnich badaniach interakcji pomiędzy szczególnymi właściwościami odmian hybrydowych, a czynnikami uprawowymi, takimi jak nawożenie i zabiegi ochrony roślin. Dzięki temu rolnicy w łatwy sposób mogą wdrożyć na swoich polach komplet-ną technologię i cieszyć się unikalnymi plonami jęczmienia.

• Pewne, wysokie plony w wieloleciu.• Sprawdzony w warunkach Polski.• Doskonałe wyrównanie ziarna.• Bardzo szeroki zakres siewu: od 10 września do 5

października. • Zalecana norma wysiewu (roślin /m2): wczesny (10-

15.IX) – 180-190; optymalny (16-25.IX) – 200-230; późny (26.IX-5.X)– 240-270.

• W Polsce wschodniej stosować wyższe normy wysie-wu i siewy zakończyć do 30 IX.

• Nasiona sprzedawane są w jednostkach siewnych : 1 j.s. to 900 tysięcy nasion.

ZZOM – sprawdzona, pewna odmiana.

• Dostosowany do wypracowanej przez firmę Syngenta kompleksowej technologii uprawy i hodowli jęczmienia hybrydowego – Hyvido™, bazującej na wieloletnich badaniach interakcji pomiędzy szczególnymi właściwo-ściami odmian hybrydowych, a czynnikami uprawowy-mi, takimi jak nawożenie i zabiegi ochrony roślin. Dzięki temu rolnicy w łatwy sposób mogą wdrożyć na swoich polach kompletną technologię i cieszyć się unikalnymi plonami jęczmienia.

• Wysoki potencjał plonotwórczy.• Maksymalna pewność plonowania przy różnych warun-

kach atmosferycznych i typach stanowisk.• Stabilne plony potwierdzone w wieloletnich

doświadczeniach.• Bardzo szeroki zakres siewu: od 10 września do 5

października. • Zalecana norma wysiewu (roślin /m2): wczesny (10-15.

IX) – 170-180; optymalny (16-25.IX) – 190-220; późny (26.IX-5.X)– 230-260.

• W Polsce wschodniej stosować wyższe normy wysiewu i siewy zakończyć do 30 IX.

• Nasiona sprzedawane są w jednostkach siewnych : 1 j.s. to 900 tysięcy nasion.

Odmiana HOBBIT ZZOOM

Hodowca Syngenta Syngenta

Typ odmiany hybrydowe hybrydowe

Charakterystyka Typ jednokłosowy Typ o gęstym łanie


Masa hektolitra średnia do wysokiej [6] niska do średniej [4]


Termin kłoszenia średni [5] średnio-wczesny [4]

Wysokość roślin średnia [5] średnia [5]

MTZ średnia [5] niska do średniej [4]

Gęstość łanu niska do średniej [4] średnia [5]

Liczba ziaren/kłos wysoka [7] wysoka [7]

Łamliwość źdźbeł niewielka do średniej [4] średnia do wysokiej [6]

Łamliwość kłosów średnia do silnej[6] duża [8]

Wymagania glebowe niewielkie do średnich [4 średnie [5]

"Plon ziarna na poziomach intensywności 1/2” "wysoki do bardzo wysokiego/bardzo wysoki [8/9]” "wysoki do bardzo wysokiego/bardzo wysoki [8/9]”

Odporność na choroby - wg skali BSA 1-9 ( 1=cecha wybitna, 9= cecha niekorzystna)

Mączniak prawdziwy niewielka [3] niewielka [3]

Plamistość siatkowa średnia [5] średnia [5]

Rynchosporioza niewielka [3] niewielka do śrdniej [4]

Rdza karłowa średnia [5] średnia [5]

Wirus żółtej mozaiki jęczmienia posiada gen odporności na typ 1 posiada gen odporności na typ 1

Źródło: Bundessortenamt, opisowa lista odmian 2011; 2012; 2013

Przedstawione w katalogu charakterystyki i opisy odmia zostały opracowane na podstawie listy opisowej Bundessortenamt. Ze względu na duża Ze względu na dużą zmienność warunków środowiskowych mogą odbiegać od wyników uzyskanych w praktyce rolniczej i dlatego należy rozumieć je jako informacje o jakości i potencjale plonowania.

JĘCZMIEŃ OZIMY - charakterystyka odmian

- 26 -

Żyto od dziesięcioleci jest najpowszechniej uprawianym zbożem w kraju. Blisko trzecia część użytkowanych w naszym kraju grun-tów ornych to słabe gleby klas od V do VIz i wielu rolników jest zmuszonych je uprawiać, bowiem lepszymi nie dysponują. Alternaty-wą do rolniczego użytkowania tych gleb jest uprawa żyta, które ma najmniejsze wymaga-nia glebowe i pokarmowe ze zbóż. Jeśli chce-my zbierać wysokie plony technologia upra-wy powinna być zgodna z wymaganiami tej rośliny. Bardzo wysokie plony ziarna uzyskuje się na glebach klasy IVa – IVb, również do-bre wyniki produkcyjne osiąga się na glebach klasy V, a nawet VI, jednak takie stanowiska muszą się charakteryzować przynajmniej do-brą kulturą gleby (uregulowany odczyn pH, średnia zawartość P, K i Mg).

Tradycyjnym przedplonem żyta są rośliny zbożowe (głównie żyto, owies i pszenżyto),

jest to bowiem gatunek reagujący w małym stopniu obniżką plonu ziarna, kiedy jest upra-wiany po roślinach zbożowych.

W nawożeniu żyta należy zastosować dawkę azotu w granicach 80 – 150 kg/ha. Wczesny termin stosowania azotu (w okresie rusze-nia wegetacji wiosną) dodatnio oddziałuje na plon ziarna. Zastosowanie azotu w terminie ruszenia wegetacji jest szczególnie korzystne w wypadku opóźnionego siewu. Nawożenie P i K w zależności od zasobności gleby nale-ży stosować: fosfor (P) – 40 - 80 kg czystego składnika na ha i potas (K) – 60 -100 kg czy-stego składnika na ha.

Warunkiem niezbędnym do osiągnięcia dobrych plonów jest stosowanie do sie-wu nasion kwalifikowanych, zaprawionych uprzednio zaprawami grzybobójczymi. Coraz powszechniej stosuje się w uprawie żyta od-

miany mieszańcowe, które cechują się dużo większą plennością od odmian populacyj-nych.

Optymalny termin siewu w zależności od re-gionu kraju zawiera się między 15.IX a 10.X. Przy dużym opóźnieniu siewu obniża się plon ziarna (mniejsza liczba kłosów związa-na z ograniczonym krzewieniem, a także re-dukcja liczby ziaren w kłosie). Poprawna ilość wysiewu żyta wynosi najczęściej 280 – 320 ziaren na m2 dla odmian populacyjnych i 180 – 210 ziaren na m2 (2 j.s./ha) dla odmian hybry-dowych. Zwiększanie ilości wysiewu (ponad 400 ziaren na m2) powoduje nadmierne za-gęszczenie łanu, utrudnia poprawne nawo-żenie azotem i najczęściej prowadzi do wzro-stu porażenia roślin chorobami grzybowymi

i wyleganiem łanu.


Żyto ozimeRola czynników siedliskowych i agrotechnicznych w kształtowaniu plonu ziarna żyta ozimego i jego jakości.

ŻY

TO

OZ

IME

ŻY

TO

OZ

IME


- 27 -

Tur F1żyto ozime

Plony, zdrowie i postura to zalety TURa !Odmiana wyhodowana we współpracy z HR Smolice Sp. z o.o. Grupa IHAR

• Najnowszy mieszaniec trójliniowy o nadzwyczajnej i stabilnej plenności na terenie całego kraju, (prawie 8 t/ha na poziomie ekstensywnym – a1, a w latach 2011-2013 – 118 % wzorca).

• Ziarno grube o dobrym wyrównaniu i niskim udziale pośladu.

• Nadzwyczajna jakość ziarna – przydatna na cele mły-narsko-piekarnicze (nie ma problemu z tzw. „martwym ciastem” w piekarnictwie).

• Bardzo dobra odporność na choroby oraz niska po-datność na sporysz.

• Nadzwyczajna zimotrwałość (odporny na mróz i pleśń śniegową).

• Mieszaniec o dobrej odporności na wyleganie.• Jest bardzo dobrym przedplonem pod rzepak i buraki

cukrowe.• Posiada bardzo dobrą zdolność krzewienia. Zalecana

norma wysiewu to 2 jednostki siewne na 1 ha: 180-210 kiełkujących nasion na 1 m2 (ca 65-75 kg/ha). Przy terminie siewu opóźnionym zaleca się normę wysie-wu zwiększyć o 10% tj. do 2,2,j.s./ha. W przypadku wczesnych siewów i intensywnej technologii uprawy wysiew należy zmniejszyć o 10% tj. do 1,8j.s./ha.

Zdrowe i stoi!

• Odmiana populacyjna żyta ozimego.• Charakteryzuje się bardzo wysokim poziomem plonowa-

nia w Polsce.• Bardzo dużym atutem tej odmiany jest dobra odporność

na wyleganie.• Dańkowski Amber charakteryzuje dobra odporność na

choroby, szczególnie na mączniaka oraz choroby podsta-wy źdźbła i rdzę źdźbłową.

• Jest odmianą wczesną, sprawdza się na glebach ubogich w wodę.

• Charakteryzuje się podwyższoną zawartością białka.• Ziarno tej odmiany cechuje duża wydajność mąki, co

sprawia ,że jest przydatna na cele przemiałowe. Wysoka zawartość cukru daje możliwość sprzedaży do produkcji spirytusu.

• Zalecana norma wysiewu przy optymalnym terminie siewu wynosi: 280-320 kiełkujących nasion na 1 m2 (ca 90-110 kg/ha). W przypadku wczesnych siewów i intensywnej technologii uprawy normę należy zmniejszyć o 10%. W przypadku opóźnionego siewu normę wysiewu należy zwiększyć o 10%.

Termin kłoszenia

Termin dojrzewania

Długość źdźbłaMTZ

Liczba opadania

Zawartość białka




Mączniak prawdziwy

Rdza brunatna

Septorioza liści


Rynchosporioza

Rdza źdźbłowa

Pleśń śniegowa:


a2 121% - 98,0 dt/haa1 114% - 85,3 dt/ha

a2 115% - 103,4 dt/ha

a1 121% - 82,9 dt/haa2 121% - 97,9 dt/ha

a1 119% - 75,0 dt/haa2 126% - 101,1 dt/ha

a1 137% - 64,5 dt/haa2 123% - 72,6 dt/ha


a2 100% - 81,0 dt/ha

a1 101% - 75,5 dt/haa2 100% - 89,9 dt/ha

a1 100% - 68,5 dt/haa2 104% - 84,1 dt/ha

a1 103% - 64,9 dt/haa2 96% - 77,0 dt/ha

a1 106% - 49,9 dt/haa2 97% - 57,2 dt/ha

Dańkowskie Amberżyto ozime



ŻY

TO

OZ

IME

ŻY

TO

OZ

IME

- 28 -

Visello F1żyto ozime

VISELLO - nr 1 na rynku*

• Bardzo wysoka mrozoodporność przewyższająca najlepsze odmiany pszenżyta - większe bezpieczeństwo uprawy w przypadku bardzo mroźnych zim.

• Najczęściej nabywana odmiana żyta hybrydowego w Polsce przez producentów rolnych*.

• Możliwość uprawy w słabszych warunkach glebowych - sprawdza się w stresowych warunkach uprawy.

• Źródło tańszej paszy dla zwierząt - bardzo niska zawartość substancji anty żywieniowych.

• Technologia POLLENPLUS® chroni łan przed sporyszem - nie ma po-trzeby stosowania 10% dodatku odmiany populacyjnej do materiału siewnego.

• Zalecana norma wysiewu to 2 jednostki siewne na 1 ha: 180-210 kieł-kujących nasion na 1 m2 (ca 65-75 kg/ha). Przy terminie siewu opóź-nionym zaleca się normę wysiewu zwiększyć o 10% tj. do 2,2,j.s./ha. W przypadku wczesnych siewów i intensywnej technologii uprawy wysiew należy zmniejszyć o 10% tj. do 1,8j.s./ha.

* według badania Kleffmann Group Polska, Amis seed 2011 mian populacyjnych.

Reakcja na Al+++

Wysokość roślin

Wyleganie

Dojrzałość woskowa

Wyrównanie ziarna

Gęstość ziarna w stanie zsypnym

Zawartość białka


Mączniak prawdziwy

Rdza brunatna

Rdza źdźbłowa

Rynchosporioza


Brasetto F1żyto ozime

Tęga odmiana, tęgi plon!

• Bardzo wysoka mrozoodporność przewyższająca najlepsze odmiany pszenżyta - większe bezpieczeństwo uprawy w przypadku bardzo mroźnych zim.

• Wysoki potencjał plonowania 121% wzorca w badaniach PDOiR - plon o 21% wyższy od wzorcowych odmian populacyjnych, odmiana reko-mendowana do uprawy przez LZO w 15 województwach.

• Przeciętne wymagania glebowe - możliwość uprawy na wszystkich sta-nowiskach nadających się do uprawy żyta.

• Świetny profil zdrowotnościowy - duża odporność na mączniaka, cho-roby podstawy źdźbła, rdzę źdźbłową i septoriozę liści.

• Wielokierunkowe możliwości zagospodarowania zebranego plonu - konsumpcja, pasza, etanol.


• Zalecana norma wysiewu to 2 jednostki siewne na 1 ha: 180-210 kieł-kujących nasion na 1 m2 (ca 65-75 kg/ha). Przy terminie siewu opóź-nionym zaleca się normę wysiewu zwiększyć o 10% tj. do 2,2,j.s./ha. W przypadku wczesnych siewów i intensywnej technologii uprawy wy-siew należy zmniejszyć o 10% tj. do 1,8j.s./ha.

Reakcja na Al+++

Wysokość roślin

Wyleganie


Wyrównanie ziarna


Zawartość białka


Mączniak prawdziwy

Rdza brunatna

Rdza źdźbłowa

Rynchosporioza




a1 113% - 77,4 dt/haa2 115% - 93,0 dt/ha

a1 113% - 71,2 dt/haa2 113% - 90,6 dt/ha

a1 126% - 59,3 dt/haa2 118% - 69,6 dt/ha


a2 124% - 100,4 dt/ha

a1 109% - 81,5 dt/haa2 115% - 103,4 dt/ha

a1 113% - 77,4 dt/haa2 116% - 93,8 dt/ha

a1 119% - 75,0 dt/haa2 118% - 94,6 dt/ha

a1 125% - 58,9 dt/haa2 117% - 69,0 dt/ha



ŻY

TO

OZ

IME

ŻY

TO

OZ

IME


- 29 -

Palazzo F1

Bono F1

żyto ozime

żyto ozime

PALAZZO – fest odporność na wyleganie.

• Bardzo wysoka mrozoodporność przewyższająca najlepsze odmiany pszenżyta - większe bezpieczeństwo uprawy w przypadku bardzo mroź-nych zim.

• Bardzo wysoka odporność na wyleganie - idealna do uprawy w warun-kach zwiększonego ryzyka wystąpienia wylegania roślin.

• Wysoki potencjał plonowania 122% wzorca w badaniach PDOiR - plon o 22% wyższy od wzorcowych odmian populacyjnych, odmiana rekomen-dowana do uprawy przez LZO w 15 województwach.

• Optymalna do uprawy w słabszych warunkach glebowych - wysoka to-lerancja na Al+++ oraz małe zapotrzebowanie na regulatory wzrostu.

• Doskonały surowiec do przygotowania pasz dla trzody chlewnej oraz bydła - niższe koszty produkcji.


• Zalecana norma wysiewu to 2 jednostki siewne na 1 ha: 180-210 kiełku-jących nasion na 1 m2 (ca 65-75 kg/ha). Przy terminie siewu opóźnionym zaleca się normę wysiewu zwiększyć o 10% tj. do 2,2,j.s./ha. W przypad-ku wczesnych siewów i intensywnej technologii uprawy wysiew należy zmniejszyć o 10% tj. do 1,8j.s./ha.

KWS BONO – tolerancyjne na suszę.

• Większa odporność na suszę -nowa generacja żyta hybrydowego KWS z polepszonym potencjałem plonowania w warunkach stresu wodnego.

• Dobry profil zdrowotnościowy - dobra odporność na rdzę brunatną oraz rynchosporiozę i mączniaka.

• Dobra jakość ziarna - stabilna liczba opadania oraz wysoka gęstość ziar-na w stanie zsypnym.

• Krótkie źdźbło -mała ilość słomy do zagospodarowania po żniwach. • Technologia POLLENPLUS® chroni łan przed sporyszem - nie ma po-

trzeby stosowania 10% dodatku odmiany populacyjnej do materiału siewnego.

• Zalecana norma wysiewu to 2 jednostki siewne na 1 ha: 180-210 kiełku-jących nasion na 1 m2 (ca 65-75 kg/ha). Przy terminie siewu opóźnionym zaleca się normę wysiewu zwiększyć o 10% tj. do 2,2,j.s./ha. W przypad-ku wczesnych siewów i intensywnej technologii uprawy wysiew należy zmniejszyć o 10% tj. do 1,8j.s./ha.

Reakcja na Al+++

Wysokość roślin

Wyleganie


Wyrównanie ziarna


Zawartość białka


Mączniak prawdziwy

Rdza brunatna

Rdza źdźbłowa

Rynchosporioza




a1 117% - 80,1 dt/haa2 124% - 100,3 dt/ha

a1 128% - 80,6 dt/haa2 123% - 98,6 dt/ha

a1 121% - 57,0 dt/haa2 120% - 70,8 dt/ha


a2 121% - 98,0 dt/ha

a1 109% - 81,5 dt/haa2 120% - 107,9 dt/ha

a1 125% - 85,6 dt/haa2 125% - 101,1 dt/ha

a1 117% - 73,7 dt/haa2 109% - 87,4 dt/ha

a1 150% - 70,7 dt/haa2 128% - 75,5 dt/ha



ŻY

TO

OZ

IME

ŻY

TO

OZ

IME

- 30 -

a1 122% - 82,2 dt/haa2 120% - 97,7 dt/ha

a1 121% - 81,6 dt/haa2 118% - 96,1 dt/ha



Daniello F1

Livado F1

żyto ozime

żyto ozime

KWS DANIELLO plon w wysokiej formie.

• Odmiana zarejestrowana w Polsce w 2015 roku – materiał siewny bę-dzie dostępny już w tym sezonie.

• Bardzo wysoki potencjał plonowania oraz stabilna liczba opadania – nowa generacja odmian z systemem POLLENPLUS®.

• Wyśmienity profil zdrowotnościowy – szczególnie wysoka odporność na mączniaka, rdzę brunatną oraz źdźbłową rynchosporiozę i septo-riozę liści.

• Wysoka produktywność własnego pyłku – dzięki systemowi POLLENPLUS® bardzo wysoka odporność na sporysz.

• 100 % żyta hybrydowego w opakowaniu – nie ma potrzeby stosowa-nia 10% domieszki żyta populacyjnego do materiału siewnego.

• Zalecana norma wysiewu to 2 jednostki siewne na 1 ha: 180-210 kieł-kujących nasion na 1 m2 (ca 65-75 kg/ha). Przy terminie siewu opóź-nionym zaleca się normę wysiewu zwiększyć o 10% tj. do 2,2,j.s./ha. W przypadku wczesnych siewów i intensywnej technologii uprawy wysiew należy zmniejszyć o 10% tj. do 1,8j.s./ha.

• Odmiana zarejestrowana w Polsce w 2015 roku – materiał siewny bę-dzie dostępny już w tym sezonie.

• Bardzo wysoki poziom plonowania – odmiana nowej generacji z syste-mem POLLENPLUS® o wysokim potencjale plonowania.

• Wysoka zdrowotność roślin – bardzo wysoka odporność na rdzę bru-natną, dość duża odporność na rdzę źdźbłową, rynchosporiozę, i sep-toriozę liści.

• Silna zdolność do wytwarzanie własnego pyłku – systemowi POLLENPLUS® chroni łan przed sporyszem.

• Uniwersalne użytkowanie zebranego plonu – sprzedaż na cele kon-sumpcyjne lub paszowe.

• 100 % żyta hybrydowego w opakowaniu – nie ma potrzeby stoso-wania 10% domieszki odmiany populacyjnej do materiału siewnego.

• Zalecana norma wysiewu to 2 jednostki siewne na 1 ha: 180-210 kieł-kujących nasion na 1 m2 (ca 65-75 kg/ha). Przy terminie siewu opóź-nionym zaleca się normę wysiewu zwiększyć o 10% tj. do 2,2,j.s./ha. W przypadku wczesnych siewów i intensywnej technologii uprawy wy-siew należy zmniejszyć o 10% tj. do 1,8j.s./ha.


- 31 -

Odmiana AMBER TUR F1 BRASETTO F1 KWS BONO F1 PALAZZO F1 VISELLO F1 KWS DANIELLO F1* KWS LIVADO F1*

Hodowca DANKO DANKO KWS KWS KWS KWS KWS KWS

Typ odmiany populacyjne hybrydowe hybrydowe hybrydowe hybrydowe hybrydowe hybrydowe hybrydowe


Liczba opadania średnia [5] średnia [5] średnio wysoka [6]

średnio wysoka [6]

średnio wysoka [6] wysoka [7] średnio wysoka

[6]średnia do

wysokiej [7]

Zawartość białka średnia [5] niska [3] niska [3] niska [3] bardzo niska [1] niska [3] mała do

sredniej [4]mała do

sredniej [4]


Termin kłoszenia średni wczesny wczesny wczesny wczesny wczesny bd bd

Wysokość roślin [cm] 140 133 133 134 136 133 135 136

MTZ [g] 34,2 33,7 34,5 31,7 35,1 34,1 32,4 31,9

Odporność na wyleganie średnia [ 5,3] średnia [ 5,3] średnie [5,2] niska do

średniej [4,5] średnie [5,3] niska do średniej [4,8]

mała do sredniej [4,5]

mała do sredniej [4,7]

Wymagania glebowe niskie przeciętne do

niskichprzeciętne do






niskich

Odporność na choroby - Cechy w skali 1 -9: 9-wysoka; 5-średnia; 1-mała; b.d.-brak danych

Mączniak prawdziwy

- liście7,9 8,1 7,9 7,4 7,9 7,3 8,0 7,7

Rdza brunatna 7,0 6,7 6,2 6,5 6,2 6,5 7,3 7,7

Rdza źdźbłowa 7,8 7,6 6,6 7,5 6,6 7,4 7,7 8,0

Rynchosporioza 7,3 7,7 7,3 7,3 7,3 7,6 7,9 7,7

Septorioza liści 6,6 7,3 6,9 7,0 6,9 6,6 7,4 7,6

Choroby podstawy

źdźbła - kompleks

8,1 8,5 8,1 8,0 8,1 8,1 8,5 8,5

Sporysz (szt/kg) 6,0 6,0 5,0 4** 5 3 4*** 4***

Źródło: COBORU COBORU COBORU COBORU COBORU COBORU COBORU COBORU

Źródło: COBORU aplikacja internetowa „Charakterystyka odmian” www.coboru.pl ; *COBORU, wyniki badań rejestrowych 2013-2014; ** Beschreibende Sortenliste 2014; *** ocena własna KWS Lochow 2014„Uwaga: Przedstawione w katalogu charakterystyki i opisy odmian zostały opracowane na podstawie wyników oficjalnych publikowanych w Polsce przez COBORU jak również najlepszej wiedzy i doświadczenia hodowców.”„Ze względu na dużą zmienność warunków środowiskowych mogą odbiegać od wyników uzyskanych w praktyce rolniczej i dlatego należy rozumieć je jako informacje o jakości i potencjale plonowania.”

ŻYTO OZIME - charakterystyka odmian

- 32 -

TECHNOLOGIA OCHRONY JESIENNEJ- ZBOŻA OZIMEProwadzenie plantacji zbóż ozimych zaczynamy od przygotowania pola po roślinach schodzących jako przed-plon.1. Jeżeli na ściernisku występują sa-mosiewy zbóż ,rzepaku oraz chwa-stów bezwzględna ich likwidacja (glifosatem).Samosiewy zbóż jako konkurent o składniki pokarmowe i światło powodują zagęszczenie plantacji, ponadto są siedliskiem cho-rób grzybowych oraz szkodników, np.; mszyc, które jako wektory chorób wirusowych stanowią znaczne zagro-żenie dla utrzymania zdrowotności plantacji. - celem likwidacji patoge-nów stosujemy pyretroidy.2. Odpowiednia agrotechnika upra-wek pożniwnych i przedsiewnych pod katem rozluźnienia zbitej gleby oraz właściwego przygotowania pola. Pamiętajmy, iż stosowanie środków herbicydowych o działaniu doglebo-wym aplikowanych po siewie, two-rzy na powierzchni pola filtr unie-możliwiający wschody chwastom. Skuteczność preparatu zależna jest od perfekcyjnego rozdrobnienia brył i grud, zwłaszcza na glebach glinia-stych i zwięzłych. Złe przygotowanie roli uniemożliwia podsiąkanie kapi-larne wody z podglebia , co skutku-je ograniczeniem rozwoju systemu korzeniowego oraz prawidłowych i wyrównanych wschodów. W okre-sie pożniwnym na ściernisko można zaaplikować żywe mikroorganizmy, które pomagają w rozkładzie resz-tek pożniwnych oraz w znacznym stopniu poprawiają strukturę gleby i przywracają zrównoważone życie biologiczne.3. Uzupełnienie składników pokarmo-wych w glebie pod potrzeby danego gatunku i odmiany zboża oraz kie-runku jego produkcji.4. Wykonanie siewu nasionami kwali-fikowanymi i zabezpieczonymi zapra-wami przede wszystkim przed choro-bami. Jęczmień ozimy w technologii wymaga zapraw co najmniej opartych na trzech s.a. z grup triazoli, imidazoli, benzimidazoli, które dają wydłużoną ochronę przed mączniakiem. Pozo-stałe zboża zaprawiać preparatami co najmniej dwuskładnikowymi np; imi-dazol z triazolem lub karboksylanidy

z diokarbaminianami. 5. Przygotowanie plantacji do przezi-mowania i zdolności regeneracyjnych poprzez właściwe nawożenie azotem i uzupełnienie mikroskładników na-wozami dolistnymi, np.;

oraz prawidłowym zabezpieczeniem plantacji przed ewentualną infekcją mączniakiem i rdzami – ochrona co najmniej podstawowymi środkami z grupy triazolami, ewentualnie z do-datkiem morfolin.

Jesienna ochrona zbóż ozimychDo jesiennej ochrony herbicydowej zbóż ozimych możemy zastosować szeroko rozumiane rozwiązania po-szczególnych koncernów chemicz-nych, bazujące na preparatach opar-tych o jedną substancje, jak i o gotowe oraz własne mieszaniny zbiornikowe Po wysiewie zbóż możemy zastoso-wać różnego rodzaju warianty mie-szanin herbicydowych w zależności od spektrum ich działania, specyfiki występujących chwastów, warunków klimatyczno-glebowych, agrotechniki uprawy oraz gatunku zboża. Dawkowanie poszczególnych sub-stancji na ha zależne jest od ro-dzaju gleby oraz gatunku zbóż np.; IPU w zależności od kompleksu sorp-cyjnego stosujemy od 500 – 1000 g/ha , a DFF od 30 – 120 g /ha, w zale-ceniach IPU nawet do1500 g, a DFF do 150 g. Z kolei dawki rejestrowe CTU wahają się pomiędzy 750 – 1200g/ha. Prosulfokarb aplikowany solo w ilości rejestrowej 2400 g/ha, w opcji wła-snych mieszanin w zależności od ro-dzaju gleby od 400 – 800 g/ha. Pen-dimentalina w podobnej zależności od 200 – 400 g/ha , a solo do 1000g na ha. Flufenacetu podajemy w gra-nicach od 112 – 147 g /ha, a Metrybu-zyny 49 g/ha.Podstawowym chwastem w ozimi-nach zwalczanym jesienią jest miotła zbożowa. Musimy jednak znać za-leżności jej rozwoju w stosunku do zastosowanych herbicydów. Środki o działaniu typowo doglebowym, ta-kie jak IPU, CTU, FFA, Pendimentalina, Prosulfokarb zwalczają powyższy

chwast bez problemu do fazy 2 liści. Jeżeli podejmujemy decyzję o do-konaniu zabiegów odchwaszczania plantacji po wschodach w opóźnio-nym terminie, ze znaczną presją mio-tły, należy rozważyć dołożenie środ-ków z grupy graminicydów opartych o sulfonylomoczniki, które wykazują również skuteczne działanie nalistne. Podanie ½ dawki zalecanej, takich substancji jak; Jodosulfuron, Mezo-sulfuron, Chlorosulfuron w znacznym stopniu poprawi nam skuteczność podanej mieszaniny. Co do likwidacji chwastów dwuliścien-nych sprawa jest dużo prostsza, gdyż większość preparatów jesiennych ma działanie dwubiegunowe; tj; niszczy chwasty jednoliścienne oraz część chwastów dwuliściennych, ponadto, działa doglebowo i nalistnie, niszcząc system korzeniowy lub stożek wzro-stu. W ostateczności można zawsze dokonać ewentualnej korekty zabie-gu jesienią lub ostatecznie wiosną, co przy likwidacji chwastów dwuli-ściennych nie jest związane z wielkim kosztem. Częstym błędem rolników jest nie zwracanie uwagi, co do możliwości aplikacji poszczególnych preparatów ze względu na zbliżającą się zimę. Zabiegi herbicydowe powinny być wy-konane na 8 do 14 dni przed końcem wegetacji. Jedynie typowe sulfonylo-moczniki, np.; chlorosulfuron mogą być wykorzystane na 5 do 8 dni przed mrozami poniżej – 5OC. Z kolei środki z grupy graminicydów np. pinoksaden można podać 2-3 dni przed mrozami. Preparaty oparte na IPU, CTU, Pendi-mentalinie oraz Bifenoks można rów-nież zastosować w stanie spoczynku wegetacyjnego. Następnym błędem jest nie zwra-canie uwagi na pH gleby, a trzeba mieć świadomość, iż w przypadku pH powyżej 7,5 nie stosujemy środków z grupy sulfonylomoczników. Ponad-to, częste przenoszenie zabiegów ochrony herbicydowej zbóż ozimych na wiosnę, preparatami opartych o tę grupę, spowodowało uodpornie-nie się miotły zbożowej. W związku z powyższym zalecamy wykonanie ochrony upraw zbożowych jesienią.


- 33 -

Substancja aktywna Ilość substancji aktywnej

DFF + IPU + Chlorosulfuron 75-100g + 375-500g + 7,5-11,25g

DFF + CTU+ Chlorosulfuron 75-100g + 375-500g + 7,5-11,25g

DFF + IPU + Tribenuron Metylowy 100-120g + 500-750g + 7,5g

DFF + IPU + CTU + Chlorosulfuron 50g + 375g + 375g + 10g

IPU + CTU + Chlorosulfuron 400g + 400g + 15g

DO ZWALCZANIA CHWASTÓW W ZBOŻACH OZIMYCH POLECAMY PREPARATY:• LEGATO PLUS 600 SC• LENTIPUR FLO 500 SC• KOMPLET 560 SC• TRINITY 590 SC• BOXER 800 EC• STAKATO 500 SC• GLEAN 75 WG

Do zabiegów doglebowych wykonywa-nych bezpośrednio po siewie REKOMEN-DUJEMY dodanie RSM-u do cieczy robo-czej w ilości od 20 do 40 % ( 40 – 80 L RSM + woda 160 – 120 L ). RSM wzmacnia two-rzenie filtru wraz z herbicydami, ponadto dostarczamy roślinie startową ilość azotu. W przypadku nasilenia jesiennych infek-cji chorób grzybowych zbóż, zwłaszcza jęczmienia ozimego, bezwzględna jest

ochrona tego zboża preparatami z gru-py morfolin lub ketoamin w połączeniu z triazolami. Pozostałe zboża narażone są zazwyczaj na różnego rodzaje rdze lub infekcje fuzaryjne i w tych przypadkach wystarczy podanie preparatów z grupy triazoli.DO OCHRONY FUNGICYDOWEJ ZBÓŻ OZI-MYCH POLECAMY PREPARATY:• SOKÓŁ 460 EC• INPUP 460 EC• ZENIT 575 EC• STARPRO 430 SC• TARCZA ŁAN 250 EW• SAFIR 125 SC • CHEFARA 330 EC

Oczywiście jest to mały wycinek możliwo-ści podawania preparatów. Jak wspomnia-łem wcześniej do poszczególnych upraw

musimy podejść indywidualnie, pod kątem oczekiwań producenta, warunków klima-tyczno-glebowych w których przyszło mu działać, stanu parku maszynowego co do możliwości uprawy gleby i ochrony roślin, płodozmianu , itp.Wszystkie informacje tu przedstawione oparłem o własną praktykę wyniesioną z produkcji, wiedzę pozyskaną od rolników – zwłaszcza dzierżawców zachodnich, pism doradczych polskich jak i zagranicz-nych. Nie mogę jednak dać żadnej rękoj-mi co do słuszności przeprowadzanych zabiegów, szczególnie biorąc pod uwagę zmiany w dopuszczaniu środków ochrony roślin. W związku z powyższym zastoso-wanie praktyczne w/w informacji produ-

cent rolny bierze na własne ryzyko.

Eugeniusz WojniczMenadżer Produktu Środki Ochrony Roślin

Podstawą naszych programów w herbicydowych z ochronie jesiennej zbóż są następujące substancje;

- 34 -

TECHNOLOGIA OCHRONY JESIENNEJ- RZEPAK OZIMY

Prowadzenie plantacji rzepaku za-czynamy od przygotowania pola pod uprawę w okresie przedsiewnym, celem zapewnienia jak najlepszych wschodów i przygotowania roślin do zimy.1. Jeżeli występują samosiewy zbóż lub rzepaku, bezwzględna ich likwida-cja (np.; glifosatem), jako konkurenta o składniki pokarmowe i światło (zbyt duże zagęszczenie plantacji). Ponad-to samosiewy rzepaku są siedliskiem chorób grzybowych oraz szkodników żerujących w roślinach z rodziny ka-pustnych, co w znacznym stopniu wpływa na zdrowotność i kondycję roślin oraz przygotowaniem do prze-zimowania.2. Odpowiednia agrotechnika upra-wek pożniwnych i przedsiewnych ce-lem zlikwidowania zbitej gleby, będą-cej przyczyną ograniczenia rozwoju korzenia palowego jak i włośników, uniemożliwiająca podsiąkanie kapi-larne wody z podglebia oraz prawi-dłowych i wyrównanych wschodów. (w okresie pożniwnym można zaapli-kować w glebę żywe mikroorgani-zmy, na przykład UG Max).3. Uzupełnienie składników pokarmo-wych w glebie pod potrzeby rzepaku, celem pełnego rozwoju rośliny pod kątem zakodowania jak największej ilości zalążków pędów w okresie roz-woju jesiennego.4. Przygotowanie plantacji do przezi-

mowania i zdolności regeneracyjnych poprzez właściwe nawożenie azotem i prawidłowym zastosowaniem środ-ków w celu skrócenia i utrzymania w zdrowotności roślin.(tebukonazol, metkonazol, difenokonazol z paklo-butrazolem, mepikwatu chlorek + metkonazol). 5. Dokonanie siewu rzepaku tylko nasionami kwalifikowanymi i zabez-pieczonymi zaprawą fungicydową. W związku z wycofaniem zapraw insek-tycydowych likwidacja szkodników w trakcie wschodu roślin zwłaszcza, pchełki rzepaczanej i mszyc.

Jesienna ochrona rzepaku ozimegoDo ochrony herbicydowej rzepaku możemy zastosować różnego rodzaju kombinacje gotowych mieszanin po-szczególnych producentów lub spo-rządzanych samodzielnie. W podjęciu decyzji, co do zastosowania konkret-nych preparatów, musimy wziąć pod uwagę rodzaj ich działania, specyfikę występujących chwastów, warunków klimatyczno-glebowych, agrotechnikę uprawy, jak również odmianę rzepa-ku.Substancją aktywną wyprodukowa-ną typowo pod ochronę herbicydową rzepaku jest metazachlor. W starych zaleceniach rekomendowano po-danie nawet 1500 g powyższej sub-stancji. Dziś zredukowano ją do max 1000g. Praktyka rolnicza i zalecenia

zachodnich firm doradczych mówią jednak, iż podanie metazachloru jest w dużej mierze zależne od komplek-su sorpcyjnego gleby. Na glebach lekkich stosujemy dużo niższe dawki substancji na ha zaczynając od 350g do 750g max. Podobnie ma się rzecz z chlomazonem, który w zaleceniach oscyluje od 72g do 120g. Jednakże na słabszych gruntach nienarażonych na presje przytuli schodzimy nawet do 48g, gdyż 72g potrafi już wywołać efekt fitotoksyczny w rzepaku, osła-biając jego wzrost, zwłaszcza przy późnych zasiewach.Biorąc powyższe pod uwagę reko-menduje stosowanie preparatów go-towych mieszanin na bazie metaza-chloru, chinomeraku i dimetenamidu lub dimetachloru, napropamidu i chlo-mazonu. Musimy jednak pamiętać, że użycie środka z chlomazonem ograni-cza nam okno czasowe zastosowania danego specyfiku.W naszych programach ochrony her-bicydowej rzepaku proponujemy rów-nież stosowanie własnych mieszanin zbiornikowych, które wykazują sku-tecznie działania herbicydowe chro-nionej plantacji, a zarazem pomniej-szają koszt jednostkowy zabiegu. W poniższej tabeli podajemy sugerowa-ne ilości substancji aktywnych apliko-wanych na 1 ha w zależności od czyn-ników rolnośrodowiskowych.

Substancja aktywna Ilość substancji aktywnej Termin stosowania

Metazachlor + Chlomazon 500-750g + 45-90g Do 3 dni po siewie

Metazachlor + Chlopyralid +

Pikloram + Aminopyralid500-750g + 48-72g + 16-24g + 8-12g 3-4 liście rzepaku

Metazachlor + Chlopyralid 500-750g + 60-90g 3-6 liście rzepaku

Metazachlor +

Chlomazon+ Dimetachlor +

Napropamid

500-750g+45-90g + 280-562g + 282-562g Do 3 dni po siewie

Chlomazon + Petoksamid 48-60g + 800-1000g Do 3 dni po siewie

- 36 -

Do zabiegów doglebowych wykony-wanych po siewie REKOMENDUJEMY dodanie RSM-u do cieczy roboczej w ilości od 20 do 40 % (40 – 80l RSM + woda 160 – 120l). RSM wzmacnia tworzenie filtru wraz z herbicydami, ponadto dostarczamy roślinie starto-wą ilość azotu.

DO JESIENNEJ OCHRONY CHWASTO-BÓJCZEJ RZEPAKU POLECAMY PRE-PARATY:• BUTISAN STAR MAX 500 SE• COLZOR TRIO 405 EC• METAZANEX 500 SC• NAVIGATOR 360 SL• PRONAP EXTRA 430 EC• NERO 424 EC

Biorąc pod uwagę zakaz zaprawiania nasion rzepaku preparatami owado-bójczymi, szczególną uwagę musimy zachować w czasie początkowych wschodów rośliny. Zagrożeniem dla plantacji jest ewentualna inwazja pchełki rzepaczanej oraz mszycy. Szkody z tego tytułu mogą spowodo-wać zredukowanie obsady i osłabie-nie roślin, ponadto otwierają drogę dla infekcji chorobowych. W przypadku nasilenia inwazji szkod-ników plantacje traktujemy zwykłym pyretroidem najlepiej beta-cylfrutryną i esfenwalerat, o stosunkowo dłużej działającym efekcie. Pierwsza z nich stosowana była między innymi w za-prawach. W okresie jesieni mamy już niższe temperatury powietrza i śro-dek w zupełności wystarczy do likwi-dacji zagrożenia. Jeżeli chcielibyśmy wydłużyć działanie zabiegu to musi-my podać substancje typu chloropiry-fos lub tiachlopryd + deltametryna DO JESIENNEGO ZWALCZANIA OWA-DÓW W RZEPAKU POLECAMY PREPA-RATY:

• BULLDOCK 25 EC• CYPERKIL MAX 500 EC• DECIS MEGA 50 EW• PROTEUS 110 OD• PYRINEX 480 EC• SUMI-ALPHA 050 EC

Jeśli chodzi o ewentualne samosiewy zbóż, miotłę zbożową i perz stosuje-my herbicydy z grupy graminicydów opartych o substancje CHIZALOFOP lub PROPACHIZAFOP w dawkach od 30/50g do max 150g substancji na ha. Środek stosujemy po wykształceniu przez rzepak 1 pary liści.

DO JESIENNEG0 ZWALCZANIA CHWA-STÓW JEDNOLOŚCIENNYCH I SAMO-SIEWÓW ZBÓŻ W RZEPAKU POLECA-MY PREPARATY:• AGIL-S 100 EC• LEOPARD EXTRA 05 EC

Zabieg przygotowania rzepaku do zimy wykonujemy poprzez przebu-dowę pokroju rośliny aplikując środki z grupy triazoli o działaniu skracają-cym typu; TEBUKONAZOL 125 g s.a./ha, METKONAZOL 40 g s.a./ha . Poda-nie preparatów wykonujemy pomię-dzy 4-6 liściem właściwym. W celu poszerzenia spektrum ochrony przed patogenami chorobotwórczymi mo-żemy dodać PROCHLORAZU. Unikamy zdecydowanie typowych regulatorów wzrostu jak CCC, gdyż skracamy poza częścią nadziemną rośliny również system korzeniowy, a naszym celem jest jego maksymalny rozwój w okre-sie jesiennym. W przypadku późnych siewów, gdy rzepak ma niższe sta-dium rozwoju i nie ma szans na uzy-skanie 8-miu liści właściwych przed zimą, nie używamy triazoli przebudo-wujących roślinę, lecz zabezpieczamy np. PROCHLORAZEM

DO OCHRONY FUNGICYDOWEJ I PRZE-BUDOWY POKROJU RZEPAKU POLE-CAMY PREPARATY:• CARYX 240 SL• STARPRO 430 SC• TARCZA ŁAN 250 EW• TOPREX 375 SC

Przy zabiegach fungicydowych wska-zanym jest uzupełnienie ewentual-nych niedoborów makro i mikroskład-ników. REKOMENDUJEMY:

w dawce 4-6 l/ha wraz z siarczanem Mg oraz borem np; Grinlist B lub Nu-tribor.

Oczywiście jest to mały wycinek możliwości podawania preparatów. Jak wspomniałem wcześniej do po-szczególnych upraw musimy podejść indywidualnie, pod kątem oczekiwań producenta, warunków klimatyczno--glebowych, w których przyszło mu działać, stanu parku maszynowego co do możliwości uprawy gleby i ochrony roślin, płodozmianu, itp.Wszystkie informacje tu przedstawio-ne oparłem o własną praktykę wynie-sioną z produkcji, wiedzę pozyskaną od rolników – zwłaszcza dzierżawców zachodnich, pism doradczych polskich jak i zagranicznych. Nie mogę jednak dać żadnej rękojmi co do słuszności przeprowadzanych zabiegów, szcze-gólnie biorąc pod uwagę zmiany w do-puszczaniu środków ochrony roślin. W związku z powyższym zastosowanie praktyczne w/w informacji produ-cent rolny bierze na własne ryzy-ko.

Eugeniusz WojniczMenadżer Produktu Środki Ochrony Roślin

Kup 10 litrów Butisan Star Max w terminie 01.05-30.09.2015

Wypełnij kupon zgłoszeniowy i wyślij łącznie z fakturą do BASF do 30.09.2015

Za każde 10 litrów Butisan Star Max otrzymasz 1 litr Caryxu lub 90 punktów BeneFito

Promocja RAZ, DWA, TRZY!

UWAGAPROMOCJA!RAZ

DWA

TRZY

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

Szczegóły i regulamin promocji: www.agro.basf.pl

Butisan Star Max A4 BASF Promocja JW 2015.indd 1 08.05.2015 14:25

- 38 -

NOWOCZESNA BAZA DO MAGAZYNOWANIANAWOZU PŁYNNEGO RSM® JUŻ OTWARTA

KOLEJNA INWESTYCJAW AGROCHEM PUŁAWY

W dniach 12/13 czerwca odbyło się oficjalne otwarcie nowoczesnej Bazy przeznaczonej do magazynowania nawozów płynnych RSM®/ RSM S®.

Uroczystość była połączona z obcho-dem corocznych Dni Człuchowa. No-wopowstała Baza jest w stanie po-mieścić 5800 ton nawozu. Dzięki tej

inwestycji będziemy w stanie przy-spieszyć dostawy nawozu płynnego RSM®.

W wyniku ciągłego dynamicznego rozwoju w nasze Spółce rozpoczę-liśmy pracę nad kolejną inwestycją. Rozpoczęto budowę Bazy Zbożowej, która będzie składała się z 6 silosów, każdy o wysokości 30 m. Silosy będą w stanie pomieścić w sumie 4000 ton zbóż. Powyższe przedsięwzięcie po-zwoli nam rozwinąć skup zbóż. Ter-min zakończenia inwestycji jest sza-cowany na koniec września 2015r.

NAWOZY Z PUŁAWPOTĘGA URODZAJU

saletra amonowa • mocznik

siarczan amonu •

www.pulawy.com

Grupa Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A.Al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 13, 24-110 Puławy

Dział Sprzedaży Krajowej Nawozów, tel.: 81 565 21 03, fax: 81 565 31 17e-mail: [email protected]

- 40 -

Agencja Rynku Rolnego zaintere-sowanym oferuje dopłaty na zakup kwalifikowanego materiału siewne-go. Są one realizowane w ramach pomocy de minimis. Dopłaty te są narzędziem mającym na celu popra-wę w tym sektorze rolnictwa, dlatego warto maksymalnie go wykorzystać. Dzięki tej możliwości atrakcyjność materiału siewnego wzrasta (pomi-mo spadku wysokości dopłaty ze 100 zł na 80 zł za każdy obsiany hektar), a stosowanie nowych odmian staje się najtańszym elementem technolo-gii uprawy wpływającym na wyższe plony, gwarancję lepszej opłacalno-ści uprawy i większych dochodów dla rolnika. Zdrowy materiał siewny jest jednym z ważniejszych czynników, od których zależy wysokość i jakość uzy-skiwanych plonów. Wysiewanie własnego ziarna pro-wadzi do wyradzania się nasion, co skutkuje spadkiem plonu. Zjawisko wyradzania polega na stopniowym zaniku pierwotnych cech odmiany na skutek presji środowiska, szczególnie oddziaływania szkodników i chorób oraz przekrzyżowań w polu z innymi pokrewnymi roślinami.Zwracam uwagę na ochronę prawną odmian roślin. Siew kwalifikowane-go materiału siewnego nie wiąże się

z żadnymi dodatkowymi zobowiąza-niami i opłatami dla rolnika, gdyż te ciążą na firmie produkującej nasiona. Jeśli rolnik stosuje niekwalifikowa-ny materiał siewny - wymagane jest uiszczenie opłat z tytułu odstępstwa rolnego dla hodowcy.Należy kupować nasiona od autory-zowanego dystrybutora lub z firmy nasiennej, zwracając uwagę na ety-kietę, w której powinna znajdować się informacja o nazwie odmiany, nr par-tii, czystości, masie 1000 ziaren (MTZ), zdolności kiełkowania, zastosowanej zaprawie oraz producencie. Nasiona mające etykietę muszą spełnić okre-ślone parametry jakościowe. Towar z własnej reprodukcji, nawet po naj-lepszym oczyszczeniu i zaprawieniu, nie ma takiej jakości jak” kwalifikat”. Firmy hodowlano-nasienne bardzo często dysponują nowoczesnymi li-niami technologicznymi, które precy-zyjniej przygotowują surowiec.Drogi czytelniku, warto zastanowić się nad regularną wymianą nasion.

Stosowanie kwalifikowanego mate-riału siewnego to:• gwarancja jakości użytego mate-

riału siewnego, możliwość prze-prowadzenia precyzyjnego siewu dostosowanego do odmiany i sta-

nowiska, a tym samym uzyskanie oszczędności z tytułu mniejszych ilości wysiewu,

• pewność uzyskania właściwej ob-sady, szybkich i równomiernych wschodów, a także wyrównanego rozwoju łanu i dojrzewania nasion,

• możliwość skorzystania z profe-sjonalnie zaprawionego materiału siewnego, która zapewnia dobrą zdrowotność upraw, a tym samym wpływa korzystnie na stabilność plonowania i w efekcie również mniejsze wydatki na ochronę

• wyższa jakość zgodna z oczekiwa-niami odbiorców, w efekcie łatwiej-sza sprzedaż,

• możliwość uzyskania dopłaty z ARR, która przełoży się na zmniejszenie kosztu zakupu materiału siewnego a tym samym zwolnienie z opłat z tytułu odstępstwa rolnego.

W bieżącym sezonie firma Agrochem Puławy przygotowywała dla Państwa atrakcyjną ofertę sprzedaży nasion zbóż ozimych. Szczegółowe opisy od-mian zamieściliśmy w naszym firmo-wym katalogu.

Anna KijewskaDoradca Agrotechniczny

Stopień wykorzystania materiału kwalifikowanego do siewów w Polsce jest znikomy, znajdujemy się na jednym z ostatnich miejsc wśród krajów Unii Europejskiej. Przeciętny rolnik wymienia materiał rozmnożeniowy raz na 10 lat. W Polsce tylko co dziesiąty hektar obsiany jest materiałem kwalifikowanym podczas, gdy w innych krajach Wspólnoty sytuacja wygląda znacznie lepiej. Średnio co drugi hektar obsiewany jest materiałem wysokiej jakości.

KORZYŚCI ZE STOSOWANIA KWALIFIKOWANEGO MATERIAŁU SIEWNEGO

UNIWERSALNE NAWOZY dla rolnictwa i ogrodnictwa

PPH „AGREKO” 85-303 Bydgoszcz, ul. Piękna 13; tel. 52 581-17-84, tel. kom. 503 126 751e-mail: [email protected]; www.agreko.info.pl

Nawozy dolistneGrinlist maxGrinlist MnGrinlist ZnGrinlist CuGrinlist BGrinlist Mo

Nawóz donasienny, barwiącyDynavit

Nawóz do trawników i roślin ogrodniczych

TrasvitInne

- 42 -

1. Wstęp

Świat stojący w perspektywie kryzysu

energetycznego lub też poważnych pro-

blemów z zapewnieniem bezpieczeństwa

energetycznego wielu państw, ale także

uwzględniając kwestię ochrony środowi-

ska, od wielu już lat zmierza w kierunku

pozyskiwania energii z wszelkiego typu

niekonwencjonalnych źródeł. Przede

wszystkim głównym celem jest uzyskiwa-

nie energii w sposób ekologiczny, nieinwa-

zyjny i pozostający w zgodzie z ochroną

środowiska, a energia wytwarzana w ten

sposób mogła stopniowo zastępować

energię wytwarzaną w tradycyjny sposób

– poprzez spalania węgla, ropy naftowej,

gazu. Rolnictwo jest specyficzną gałęzią

produkcji, gdyż z jednej strony posiada

ogromne, dotychczas niewykorzystywane

źródła energii (zwłaszcza cieplnej), a z dru-

giej strony ogromne zapotrzebowanie na

energię. Dobrze znanym źródłem wytwa-

rzanego ciepła są fermentujące odchody

zwierzęce – obornik, gnojowica. W myśl

ustawy z dnia 26 lipca 2000 r. o nawozach

i nawożeniu - Dz.U. nr 89, poz. 991 [3] na-

wozy naturalne – odchody zwierząt – to

obornik, gnojówka i gnojowica, przezna-

czone do rolniczego wykorzystania. Oczy-

wiście w ustawie mowa jest o wykorzy-

staniu potencjału odchodów jako cennego

materiału użyźniającego glebę, lecz oka-

zuje się, że można je również wykorzystać

jako niekonwencjonalne źródło energii.

Zazwyczaj ciepło wytwarzane w bu-

dynkach inwentarskich jest usuwane na

zewnątrz i bezpowrotnie tracone. Takimi

typowymi źródłami generującymi energię

cieplną jest zlewnia mleka ze zbiornikami

do chłodzenia mleka, powietrze wentyla-

cyjne, myjnia instalacji udojowej, dachowe

- cieczowe kolektory słoneczne [4, 5]. Ba-

dania Sonnenberga i Graefa [2] wykazały,

że energia słoneczna może dostarczać

w północnej Europie 0,8 kW/m2 w ciągu

1250 h/rok. Podobne rezultaty uzyska-

no w prowadzonych w IBMER badaniach

„Ekodachu” będącego cieczowym kolekto-

rem słonecznym [1, 4]. Wykazano, że moż-

liwe jest uzyskanie mocy na poziomie 670

W·(m2)-1.

Energia cieplna wykorzystywana jest

przede wszystkim do mycia instalacji, po-

mieszczeń, lokalnego dogrzewania zwie-

rząt, podgrzewania poideł, wody techno-

logicznej, wody pitnej dla zwierząt, wody

sanitarnej w pomieszczeniach technicz-

nych i socjalnych, oraz ogrzewania po-

mieszczeń.

Planowane badania dotyczą projektu

i wykonania instalacji jako stanowiska ba-

dawczego do dwusystemowego odzysku

ciepła z wody myjącej instalację udojową

i zbiornika na mleko w dojarni oraz cie-

czowego kolektora słonecznego. Wyniki

szczegółowo przeprowadzonych badań

nad odzyskiem ciepła z wody myjącej

instalację udojową systemem „gorąca

woda”, z wykorzystaniem dwusystemo-

wego wymiennika ciepła, potwierdziło

słuszność dalszego kontynuowania po-

szukiwań nowych rozwiązań w tym kie-

runku [6]. Szczególnie, że w produkcji

zwierzęcej dostrzega się znaczne zapo-

trzebowanie na energię cieplną. Niezwy-

kle ważne w pojeniu zwierząt jest nie tyl-

ko jakość mikrobiologiczna wody i jej ilość,

lecz także temperatura. Literatura podaje,

że pojenie bydła ciepłą wodą przekłada się

na zwiększenie zdrowotności i wydajno-

ści mlecznej temperatur wody dla bydła

dorosłego powinna się zawierać między

8-14°C, a dla krów wysokomlecznych ok.

16°C [3]. W pełni uzasadnione jest szuka-

nie systemu umożliwiającego podgrzewa-

nie wody wodociągowej (o temperaturze

ok. 10- 11°C) ciepłem odzyskanym z innych

procesów technologicznych w budynku

inwentarskim. W okresie letnim, gdy nie

ma zbyt dużej potrzeby podgrzewania

temperatury wody wodociągowej (pitnej

dla zwierząt) uzyskana ciepła woda może

być wykorzystana jako technologiczna do

celów sanitarnych lub higienicznych dla

personelu.

2. Cel i zakres prowadzonych badań

Głównym celem było zaprojektowanie

i wykonanie stanowiska badawczego

umożliwiającego odzysk ciepła z trzech

niezależnych źródeł. Źródłami ciepła jest

zużyta woda myjąca instalację udojową

w dojarni typu „Rybia ość 2x4”, woda my-

jąca schładzalnik mleka, cieczowy kolek-

tor słoneczny. Uzyskane wyniki mają na

celu zweryfikowanie założenia, że odzysk

energii cieplnej w oborze pokryje zapo-

trzebowanie na podgrzanie wody do po-

jenia zwierząt i wody technologicznej oraz

zweryfikowaniu sprawności instalacji oraz

jej praktycznej przydatności w podgrze-

waniu wody pitnej dla zwierząt oraz wody

technologicznej do celów sanitarnych i hi-

gienicznych, w ciągu całego roku eksplo-

atacji. Zakresem badań objęto wolnosta-

nowiskową oborę bydła mlecznego.

Przedstawiono stanowisko badawcze i metodykę badawczą pomiarów dwusystemowego układu odzysku ciepła w oborze bydła mlecznego. Źródłami ciepła zasilającymi dwuwężownicowy wymiennik ciepła umożliwiający podgrzewanie wody do pojenia zwierząt inwentarskich są: myjnia instalacji udojowej w dojarni typu „Rybia ość 2x4”, myjnia schładzalnika do mleka oraz prototypowy cieczowy kolektor słoneczny. Wstępne badania kolektora słonecznego wykazały, że możliwe jest uzyskanie mocy na poziomie 670 W·(m2)-1.

STANOWISKO I METODYKA BADAWCZADWUSYSTEMOWEGO ODZYSKU CIEPŁA W OBORZE BYDŁA MLECZNEGO


- 43 -

3. Problem badawczyNawiązując do sformułowanych celów pracy postawione zostały następujące pytania, które przyjęto jako problem ba-dawczy:1) Czy odzysk ciepła z wody myjącej insta-lację udojową, schładzalnik oraz kolektor cieczowy mleka ma znaczący wpływ na podgrzanie wody do pojenia zwierząt;2) Czy podgrzewanie dwusystemowym układem odzysku ciepła wody do pojenia zwierząt jest uzasadnione z ekonomicz-nego punktu widzenia w porównaniu do tradycyjnej metody podgrzewania wody.

4. Metodyka badańBadania dwusystemowego układu odzy-sku ciepła sąprowadzone w budynku inwentarskim w Instytucie Technologiczno- Przyrodni-czym w Falentach, Oddział w Poznaniu (dawniej IBMER). Wolnostanowiskowa obora bydła mlecznego w ITP ze stadem 69 krów dojonych, wyposażona jest w do-jarnię typu „Rybia ość 2x4”, myjnię insta-lacji udojowej Hygienius C200 i schładzal-nik typu zamkniętego o pojemności 2500 dm3. Na rys. 1 przedstawiono dwusyste-mowy układ odzysku ciepła, wyposażony w dwuwężownicowy wymiennik ciepła pojemnościowy Vitocell 100-B firmy Vies-smann 10, posiadający w płaszczu dwa

niezależne moduły grzewcze, mogące być zasilane energią cieplną z co najmniej dwóch niezależnych źródeł. Pojemność zbiornika wynosi 300 dm3, a powierzchnia grzewcza 0,9 m2 (wężownica górna) oraz 1,5 m2 (wężownica dolna). System odzysku ciepła (rys. 1) składa się z następujących źródeł energii cieplnej:- prototypowego kolektora cieczowego 1,- myjni instalacji w hali udojowej 6,- myjni schładzalnika do mleka 8,- wymiennika ciepła 10.Mycie instalacji udojowej odbywa się dwa razy dziennie, każdorazowo po zakoń-czonym doju, natomiast mycie schładzal-nika jeden raz co drugi dzień po odbiorze mleka z gospodarstwa. Ciepła, zużyta woda z mycia hali udojowej i schładzal-nika dotychczas była kierowana do ka-nalizacji i zarazem ciepło w niej zawarte bezpowrotnie tracone. Badanie polegają na tym, że zużyta woda jest kierowana do dolnej wężownicy wymiennika ciepła za pośrednictwem zaworu trójdrożnego 7, dzięki któremu będzie można cyklicz-nie na zamianę wpuszczać zużytą wodę z wymienionych źródeł. Wężownicę górną zasilać będzie woda ogrzewana w kolek-torze 1. Wymiennik o pojemności 300dm3, będzie stanowił jednocześnie zbiornik na wodę do pojenia zwierząt. Założono, że woda będzie podgrzewana do pojenia by-

dła mlecznego, zarówno sztuk dorosłych jak i cieląt i młodzieży. Czas trwania ba-dań przewidziano okres od maja 2010 do września 2010 roku.

5. Podsumowanie i wnioskiPozyskiwanie i ponowne wykorzystanie energii cieplnej w gospodarstwach rolnych, szczególnie w produkcji zwierzęcej jest w pełni uzasadnionym przedsięwzięciem, tym bardziej, że podaż i jednocześnie na tę formę energii jest bardzo duże. Weryfi-kacja sprawności działania systemu odzy-sku ciepła z wody myjącej instalację udo-jową, schładzalnik mleka oraz dodatkowo wspomaganą cieczowym kolektorem sło-necznym, pozwoli na określenie ilości uzy-skanej energii cieplnej. W kolejnym etapie zostanie określony bilans energetyczny i ekonomiczny eksploatacji systemu od-zysku ciepła i ponownego wykorzystania go do podgrzewania wody dla zwierząt w porównaniu z tradycyjnym sposobem podgrzewania wody w bojlerze. Jeśli zało-żenie mówiące, że odzysk energii cieplnej w oborze całkowicie lub częściowo pokry-je zapotrzebowanie na podgrzanie wody technologicznej i do pojenia zwierząt po-twierdzi się i okaże się prawdziwa, umoż-liwi tym samym praktyczne zastosowanie dwusystemowego układu odzysku ciepła w gospodarstwach rolnych pozwalając na zmniejszenie nakładów energetycznych w produkcji zwierzęcej.

6. Literatura[1] Kreis-Tomczak K., Szulc R., Pawlak S., Myczko A.: Ekonomicznoenergetyczne aspekty eksploatacji dachu energetyczne-go. Inżynieria Rolnicza, 2006, 3(78), s.183-190.[2] Sonnenberg H., Graef M.: Energie aus der Landwirtschaft. Landtechnik, 1999, Jg. 54, nr 1, s. 16-18.[3] Szulc R., Myczko A.: Wpływ stosowania dachu energetycznego na efekty ekono-miczne w chowie zwierząt gospodarskich”. Rola infrastruktury i techniki w zrównowa-żonym rozwoju rolnictwa. Monografia, IB-MER, Warszawa, 2005, s. 101-106.[4] Szulc R.: Energetyczno-ekonomiczna analiza porównawcza systemów mycia instalacji udojowych. Problemy Inżynierii Rolniczej, 2008, 1(59), s.143-150.[5] Szulc R.: Wyniki badań porównawczych systemów mycia instalacji udojowej „gorą-ca woda” i „cyrkulacyjny”. Problemy Inży-nierii Rolniczej, 2009, 4(66), s. 123-131.

Krzysztof MARKIEWICZ

Robert SZULC

Instytut Technologiczno-Przyrodniczy

w Falentach, Oddział w Poznaniu

Rys. 1. Schemat ideowy stanowiska badawczego dwusystemowego układu odzysku ciepła: 1 - cieczowy kolektor słoneczny, 2 - pompa obiegowa, 3 - zawór dławiący, 4 - przepływomierz cieczy, 5 - punkty pomiaru temperatury, 6 - dojarnia z myjnią, 7 – zawór trójdrożny, 8 - schładzalnik mleka z myjnią, 9 - stanowiska pojenia zwierząt, 10 - wymiennik ciepła, 11 - filtrFig. 1. Schematic diagram of the research station for hybrid heat recovery system: 1 - liquid solar collector, 2 - circulation pump, 3 - throttle, 4 - flow-meter of liquid, 5 - temperature measurement points, 6 - milking machine and washing machine, 7 - three-way velve, 8 - cooling tank of milk with washing machine, 9 – drinking bowl for cattle, 10 - heat exchanger,11 – filter

Drugą bardzo istotną kwestią jest to, że wapń jest bardzo ważnym pier-wiastkiem w niektórych roślinach np., oleistych i strączkowych, gdzie stanowi on składnik tkanek i orga-nów rośliny. Gleby nadmiernie za-kwaszone zazwyczaj są bardzo ubo-gie w magnez, dlatego zalecane jest równoczesne zasilanie gleby magne-zem stosując miedzy innymi wapna z zawartością magnezu, np. Wap Mag granulowany z Siarkopolu o składzie CaMgS/28-16-10 lub wapno sypkie z firmy Nordkalk o nazwie Magne-sium i 19 % MgO i 28 % CaO. Ponadto długie utrzymywanie gleby w niskim odczynie, powoduje wzrost toksycz-nego stężenia dla roślin glinu, oraz uwalnianiu się metali ciężkich głównie kadmu, ołowiu, cynku. W przypadku niskiego ph gleby, zauważalna jest zwiększona ilość roślin, które rozwija-ją się na takim podłożu m. in. skrzyp, rdest, sporek polny. Najlepszym ter-

minem stosowania wapna jest okres pożniwny, ponieważ podorywka jak i w późniejszym okresie orka gwaran-tuje nam bardzo dobre wymieszanie wapna z całą warstwą orną. Zaleca-na ilość wapna na hektar uzależniona jest od rodzaju gleby, oraz od rodza-ju zastosowanego nawozu, i tak dla przykładu: na glebie bardzo lekkiej która przed wapnowaniem posiada ph na poziomie 5,1-5,5 do uzyskania optymalnej wartości ph musi zastoso-wać 0,5 tony wapna 50% CaO , a na glebie ciężkiej, która przed zabiegiem posiada ph na poziomie 4.0 musimy zastosować już 6 ton tego samego wapna do uzyskania pożądanego efektu.

Zakres optymalnego pH dla poszcze-gólnych kategorii gleb przedstawia się następująco:• gleby bardzo lekkie od 5,1 do 5,5 ph• gleby lekkie od 5,6 do 6,0 ph

• gleby średnie od 6,1 do 6,5 pH,• gleby ciężkie od 6,6 do 7,0 pH

Optymalna wartość pH jest różna dla różnych roślin i tak przykładowo dla:• owies, ziemniaki od 5 -6,5 pH• pszenica od 5,5 do 7,5 pH• rzepak od 6,0 do 7,0 pH• żyto od 5,0 do 6,5 pH• kukurydza od 5,6 do 6,8 pH

Wapnowanie powinno się wykony-wać co 3 do 5 lat zawsze w oparciu o analizę gleby, gleby lekkie wapnuje-my częściej mniejszymi dawkami i tak maksymalna ilość zastosowanego jednorazowo wapna tlenkowego nie powinna przekraczać 2 ton, a na gle-bie ciężkiej 3 ton na hektar.

Daniel StójDoradca Agrotechniczny

Wapnowanie pól jest bardzo istotnym zabiegiem ,gdyż odpowiednie pH gleby umożliwia pobranie mikro i makro elementów z gleby. Obecność wapna w glebie zapewnia roślinie dobre ukorzenienie oraz większą zdrowotność roślin, poprawia strukturę gruzełkowatości gleby i wspomaga cyrkulacje gleby, tym samym stosunki wodno-powietrzne.

WAPNOWANIE PÓL

Lentipur Flo 500 SC 210x148 FNAgro krzywe JW 2015.indd 1 19.05.2015 14:00

zapewnia wysoką zawartość wapnia gwarantuje długotrwałe działanie odkwaszające zwiększa wykorzystanie składników pokarmowych z gleby neutralizuje zakwaszające działanie nawozówRoman Błaszyk

tel: 607 278 879Polska Południowo-Zachodnia

Piotr Makiejtel: 695 605 505Polska Północno-Zachodnia

Mateusz Pirogowicztel: 695 320 270Polska Południowo-Wschodnia

Roman Rutkowskitel: 609 444 807Polska Północno-Wschodnia

www.nordkalk.pl

- 46 -

Tym razem w moim artykule chciałbym przybliżyć Państwu temat nawożenia precyzyjnego z wykorzystaniem nowo-czesnych nawozów startowych w po-staci mikrogranulatu.Szanowni Państwo rosnące oczekiwa-nia Rolników dotyczące wysokości plo-nowania stosowanych odmian, inten-sywna agrotechnika oraz coraz częściej występujące czynniki stresowe w okre-sie kiełkowania i wschodów roślin spo-wodowały pojawienie się na rynku nawozów startowych. Po długich i rze-telnych badaniach jak i okresie doświad-czeń Grupa Azoty Zakłady Azotowe Pu-ławy wprowadziły do swojej oferty trzy rodzaje nowoczesnych nawozów star-towych stosowanych w uprawach ku-kurydzy, rzepaku i buraków cukrowych. Składy poszczególnych produktów są starannie dobrane na podstawie prze-prowadzonych doświadczeń i analiz, tak by zapewnić największą efektywność ich stosowania w poszczególnych upra-wach. Mikrostarter stosowany w upra-wie buraka cukrowego i rzepaku posia-da następujący skład: tlenek magnezu, trójtlenek siarki, bor, żelazo, mangan, molibden i cynk zaś w produkcie stoso-wanych w uprawie kukurydzy znajdują się: azot, pięciotlenek fosforu, tlenek potasu, trójtlenek siarki, mangan i cynk.Najważniejsze korzyści wynikające ze stosowania mikronawozów produkcji Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy:szybkie dostarczenie roślinom przyswa-jalnych mikroskładników w odpowied-nim czasie i formiepozwalają korzystnie stymulować pro-cesy biochemiczne roślin we wczesnych fazach rozwojowychtworzenie optymalnych warunków do dalszego rozwojuprzezwyciężanie potencjalnych stresów i ograniczanie ich skutków ( susza, przy-mrozki, zasklepienia)wykorzystanie potencjału plonotwór-czego roślinPodkreślenia wymaga fakt, że nawo-zy startowe nie zastępują nawożenia podstawowego -obowiązuje tu zasada bilansu pokarmowego. Ich stosowanie stwarza roślinie większe możliwości wykorzystania jej potencjału plono-twórczego przy lepszym przyswojeniu składników z nawożenia podstawo-wego. Mikronawozy należy stosować w celu stymulacji roślin w tym najważ-niejszym momencie, czyli wczesnych fazach rozwojowych ( kiełki, liścienie), po to by stworzyć optymalne warun-ki do dalszego rozwoju, przezwycię-żenia często występujących stresów (zaskorupienie, susze, przymrozki) i ograniczania ich skutków. Szczególnie

polecam ich stosowanie w przypadku wystąpienia opóźnionych siewów. Na pewno stosowanie tego typu nawozów na glebach ubogich w składniki pokar-mowe i raczej kwaśnych pozwala osią-gnąć największe zauważalne efekty, to do uzyskania wysokich plonów a tym samym zrealizowania odpowiednie-go zysku niezbędne jest zastosowanie nawozów mineralnych czy to poprzez wymieszanie z glebą podczas uprawy czy podczas aplikacji w trakcie siewu nasion ( np. SALMAG- saletrzak z borem w dawce 350-500kg/ha) . Bardzo ważną cechą mikronawozów warunkującą ich skuteczność i eko-nomiczne uzasadnienie zastosowania jest ich rozpuszczalność w roztworze glebowym. Tutaj mikrogranulat z Pu-ław również się wyróżnia osiągając po-nadprzeciętną rozpuszczalność- roz-puszczalność całkowitą w stosunkowo krótkim czasie, wręcz natychmiastową niezbędną do tego by wschodząca rośli-na mogła skorzystać z zawartych w na-wozie mikroskładników.Nawozy startowe stosuje się podczas siewu w bezpośrednie sąsiedztwo na-sion. W celu ich wysiewu wykorzysty-wane są podsiewacze zamieszczone fabrycznie lub aplikatory ( np. APV czy Delimbe), które przystosowuje się do stosowania na siewnikach. Większość nowych siewników wyposażona jest standardowo w podsiewacze mikro-nawozów, rośnie także oferta produ-centów aplikatorów w odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na mikrona-wozy. Dawkowanie uzależnione jest od rodzaju mikrogranulatu i jego producen-ta. Z mojego doświadczenia wynika, że najbardziej optymalne dawki oscylują w granicach 18-25kg/ha.

Co wyróżnia nasz mikrogranulat od in-nych dostępnych na rynku:• wysoka jakość surowców użytych do

produkcji• wysoka efektywność i łatwa przy-

swajalność przez system korzeniowy roślin

• unikalna technologia produkcji pole-gająca na suszeniu rozpyłowym z jed-noczesna mikro-granulacją

• struktura homogenicznych mikro-granuli o strukturze agromelatu za-

MIKRONAWOZYZ PUŁAW

pewniających identyczną zawartość składników pokarmowych w każdej granuli

• natychmiastowa i całkowita rozpusz-czalność

• brak wpływu pH oraz indeksu solne-go na pobieranie mikroelementów dzięki całkowitej chelatyzacji

• jedyne na rynku nawozy startowe za-wierające chelat manganu

W sezonie 2015 zdecydowałem się przeprowadzić doświadczenia polowe z wykorzystywaniem nowego produk-tu ZAP Puławy. Badania są prowadzo-ne w gospodarstwie jednego z moich Klientów w powiecie tczewskim w ra-mach standardowej uprawy buraka cu-krowego. Moim celem jest sprawdzenie skuteczności stosowania mikrogranu-latów w zależności od zastosowanej dawki i klasy gleby, odporności roślin na czynniki stresowe oraz porównanie ich efektywności w stosunku do inten-sywnego nawożenia przedsiewnego. Uzyskane wyniki postaram się Państwu przedstawić w następnym artykule lub podczas szkolenia i lustracji upraw z za-interesowanymi.

Reasumując po zbadaniu rynku nawo-zów startowych w trakcie podejmowa-nia decyzji zakupowych polecam Pań-stwu zwrócenie uwagi na kilka kwestii mających znaczący wpływ na skutecz-ność ich stosowania. Oprócz zawarto-ści składników trzeba zweryfikować ich ilość oraz formę w jakiej są dostępne dla roślin. Często spotykam się z dostępny-mi na rynku, pochodzącymi z różnych firm chemicznych i dystrybutorów pseu-do mikronawozami będących zwykłym fosforanem amonu z dodatkiem tlenko-wych form mikroelementowych.

Mam nadzieję, że udało mi się przed-stawić Państwu najważniejsze infor-macje dotyczące tego nowoczesnego i wysoce efektywnego nawozu jakim niewątpliwie jest mikrogranulat starto-wy z Puław. W razie pytań i zaintereso-wania ofertą zarówno ja, jak i pozostali Doradcy Agrotechniczni firmy pozostają do Państwa dyspozycji służąc swoją fa-chową wiedzą i doświadczeniem oraz pomocą na każdym etapie współpracy z Klientem.

Łukasz LadraDoradca Agrotechniczny

W powyższym artykule wykorzystano materiały z oficjalnej strony internetowej GA Zakładów Azotowych Puławy

„Mikronawozy z Puław - optymalne i precyzyjne nawożenie startowe”

charakteryzuje się bardzo wysoką koncentracją Magnezu – 40% MgCO3

porządkuje gospodarkę energetyczną, wodną i fotosyntezę roślin zwiększa wykorzystanie składników pokarmowych poprawia życie biologiczne gleby neutralizuje zakwaszające działanie nawozów

Cenne źródło magnezu!

Ponad 50% gleb uprawnych w Polsce wykazuje niedobory magnezu

Roman Błaszyktel: 607 278 879Polska Południowo-Zachodnia

Piotr Makiejtel: 695 605 505Polska Północno-Zachodnia

Mateusz Pirogowicztel: 695 320 270Polska Południowo-Wschodnia

Roman Rutkowskitel: 609 444 807Polska Północno-Wschodnia

www.nordkalk.pl

- 48 -

Propozycja nawożenia pogłównego nawozem NPK Agrochemu Puławy /różne warianty/

zapotrzebowanie na makroelementy wyrażone w kilogramach kg/ha

zapotrzebowanie na mikroelementy w gramach g/ha

Propozycja Agrochemu Puławy na zaspokojenie tych potrzeb:

Założenie:- zasobność gleby w przyswajalne formy fosforu i potasu w przedziale pomiędzy średnią a wysoką zasobnością.

Nawóz Ilość w kg/ha Azot N/kg Fosfor P2O5 /kg Potas K2O/kg Magnez MgO Siarka S/kg

NPS/18:46:5 + sól potasowa 60

100+200 18 46 120 0 5,0

6NPK S 6-20-30(7) +100 sól potasowa

300 18 60 150 0 21

NPK 4-10-22, SO3-10%+CaO-5%+2,5%MgO + mikroelementy + 100 sól potasowa

400+100 16 40 148 10 40

Roślina Plon /dt/ha Azot N/kg Fosfor P2O5 /kg Potas K2O/kg Magnez MgO Siarka S/kg

Rzepak ozimy 40 180 80 200 60 60

Roślina Plon /dt/ha Mangan Mn /g/ Miedź Cu/g/ Cynk Zn /g/ Żelazo Fe /g/ Molibden Mo /g/ Bor B /g/

Rzepak ozimy 40 400-500 40-50 250-270 - 10-15 650-700

Rekomendację przygotował:

Krzysztof KiestrzynMenadżer Produktu Nawozy

Technologia nawożenia - rzepak

Nawóz Rodzaj nawozu Dawka na ha

+ mikro Start R Mikro Start R 4,88 kg

GRINLIST

Grinlist MaxGrinlist MnGrinlist B

Grinlist Mo

1 l1 l1 l

0,2 l

Insol 5Insol B

Insol 36 Tytan

1,52 l3 l

COMPO Basfoliar 20-20-20Nutribor

3 kg2 kg

AGROCHEM PUŁAWY 10 l

- 49 -




Zapotrzebowanie na mikroelementy wyrażone w gramach i propozycja Agrochemu Puławy na zaspokojenie tych potrzeb



8 NPK 8-24-24(S:9)+sól potasowa 100kg 200 16 48 108 - 18

4 NPK 4-12-32 (MgS-2:9)

300 12 36 96 6 27

NPK 4-12-20+12%SO3 +5%CaO+mikroelementy

400 16 48 48 - 19,2


Żyto ozime 60 120 60 100 24 18


Żyto ozime 60 400-700 45-55 350-460 - 10 20-30

Technologia nawożenia - żyto


+ mikro Start Z Mikro Start Z 2,25 kg

GRINLISTGrinlist MaxGrinlist MnGrinlist Zn

1 l1 l1 l

Insol 3Insol MnInsol Cu

Insol Tytan

1 l2 l1 l2 l

COMPO Basfoliar 20-20-20Nutrimix Complete

3 kg1 kg





- 50 -







8 NPK 8-24-24(S:9)+sól potasowa 100kg 200+100 16 48 108 - 18

4 NPK 4-12-32(MgS-2:9)

300 12 36 96 6 27

NPK 4-12-20+12%SO3 +5%CaO+mikroelementy + 100 kg sól potasowa

300 12 36 120 - 36


Pszenżyto ozime 60 180 60 120 25 27


Pszenżyto ozime 60 400-700 45-50 350-460 - 10 20-30

Technologia nawożenia - pszenżyto




1 l1 l1 l


Insol Tytan

1 l2 l1 l2 l


3 kg1 kg




- 51 -







8 NPK 8-24-24(S:9)+sól potasowa 100kg 400 32 96 96 - 36

4 NPK 4-12-32(MgS-2:9)

400 16 48 128 8 36

NPK 4-16-18+10% SO3+5%CaO + mikroele-menty + 100 kg sól potasowa

400 16 64 72 - 16


Pszenica ozima 60 180 60 120 25 27


Pszenica ozima 60 400-700 45-55 350-460 - 10 20-30

Technologia nawożenia - pszenica




1 l1 l1 l


Insol Tytan

1 l2 l1 l2 l

COMPOBasfoliar 20-20-20

Nutrimix Complete3 kg1 kg





- 52 -


Zapotrzebowanie na makroelementy wyrażone w kilogramach kg/ha





5 NPK (MgS) 5:15:30(2:7) 300 15 45 90 6 21

8 NPK /S 8:24:24:9 300 24 48 72 - 72

NPK 4-16-18+10% SO3+4%CaO + mikroelementy

300 12 72 54 - 54


Jęczmień ozimy

50 100 40-50 100-120 16 16

70 120 50-60 120-140 30 30


Jęczmień ozimy 60 400-700 45-55 350-460 - 10 20-30

nawożenie jesienne

Rekomendację przygotował: Krzysztof Kiestrzyn

Menadżer Produktu Nawozy

Technologia nawożenia - jęczmień




1 l1 l1 l


Insol Tytan

1 l2 l1 l2 l


3 kg1 kg


COMPO EXPERT

EXPERTSFOR GROWTH

Dystrybucja w Polsce:Compo Expert Polska sp. z o.o.pl. Wiosny Ludów 2, 61-831 Poznań, tel. (61) 850-93-90, fax (61) 850-93-91email: [email protected]

Więcej informacji na stronie www.compo-expert.pl

krystaliczne nawozy dolistne

Basfoliar ® SP

Mineralny nawóz NPK z mikroskładnikami, rozpuszczalny w wodzie, przeznaczony do nawożenia dolistnego. Produkt o zrównoważonym składzie. Basfoliar® SP 20-20-20 przeznaczony jest dla roślin w fazie intensywnego wzrostu. Zapewnia dostęp do wszystkich niezbędnych składników, poprawia kondycję i wigor roślin oraz pobudza je do wzrostu. Zawarte w nawozie mikroskładniki wpływają pozytywnie na jakość tworzącego się plonu.

Basfoliar® SP 13+40+13+mikroskładniki

azot całkowity (N) 20% azot azotanowy (NO3)

5,0%azot amonowy (NH4) 3,8%azot amidowy (NH2) 11,2%potas (K2O) rozpuszczalny w wodzie 20,0%fosfor (P2O5) rozpuszczalny w wodzie 20,0% magnez (MgO) rozpuszczalny w wodzie 0,5%siarka (S) 0,8%bor (B) 0,013%; miedź (Cu)* 0,04%; żelazo (Fe)* 0,10%; mangan (Mn)* 0,10%; molibden (Mo) 0,003%; cynk (Zn)* 0,038%

Mineralny nawóz NPK z mikroskładnikami, rozpuszczalny w wodzie, przeznaczony do nawożenia dolistnego. Produkt dla roślin w początkowych fazach wzrostu oraz dla upraw wrażliwych na niedobory fosforu. Basfoliar® SP 13-40-13 zapewnia roślinom fosfor w fazie budowy systemu korzeniowego. Stymuluje rozwój korzeni, a jednocześnie zapewnia zaopatrzenie w fosfor i pozostałe składniki pokarmowe.

azot całkowity (N) 13,0% azot azotanowy (NO3) 4,3% azot amonowy (NH4) 8,7%fosfor (P2O5) rozpuszczalny w wodzie 40,0% potas (K2O) rozpuszczalny w wodzie 13,0%siarka (S) 0,37%bor (B) 0,011%; miedź (Cu)* 0,019%; żelazo (Fe)* 0,05%; mangan (Mn)* 0,05%; molibden (Mo) 0,001%; cynk (Zn)* 0,019%

Mineralny nawóz NPK z mikroskładnikami, rozpuszczalny w wodzie, przeznaczony do nawożenia dolistnego. Produkt przeznaczony przede wszystkim dla roślin w fazie wzrostu generatywnego względnie intensywnego gromadzenia substancji zapasowych. Basfoliar® SP 7-12-40 zapewnia roślinom zaopatrzenie w potas. Poprawia wysokość oraz jakość uzyskiwanego plonu.

azot całkowity (N) 7,0% azot azotanowy (NO3) 7,0% fosfor (P2O5) rozpuszczalny w wodzie 12,0% potas (K2O) rozpuszczalny w wodzie 40,0%magnez (MgO) rozpuszczalny w wodzie 2,0%siarka (S) 4,0%bor (B) 0,011%; miedź (Cu)* 0,019%; żelazo (Fe)* 0,05%; molibden (Mo) 0,001%; cynk (Zn)* 0,02 %

* mikroskładniki chelatowane EDTA

Basfoliar® SP 7+12+40+Mg+mikroskładniki

Basfoliar® SP20+20+20+Mg+mikroskładniki

azot całkowity (N) 13,0% ) 4,3%

) 8,7%) rozpuszczalny w wodzie 40,0%

O) rozpuszczalny w wodzie 13,0%siarka (S) 0,37%

azot całkowity (N) 7,0% ) 7,0%

) rozpuszczalny w wodzie 12,0% O) rozpuszczalny w wodzie 40,0%

magnez (MgO) rozpuszczalny w wodzie 2,0%siarka (S) 4,0%

- 54 -

RSM® to płynny nawóz (roztwór mocznika i saletry amonowej), który może być efektywnie produkowany wyłącznie przez producentów posiadających znaczące zdolności produkcyjne mocznika i saletry amonowej na poziomach powyżej pół miliona ton/rok. RSM® posiada wszystkie dostępne formy azotu tj. formę azotu amido-wego (pochodzenia z mocznika) – wolno działająca oraz azotanowy i amonowy – odpowiadający za szybkie dzia-łania. Ze względu na kompozycje trzech form azotu oraz płynną formę jest najbardziej efektywnym produktem jaki może być stosowany w naszej strefie klimatycznej. Z punktu widzenia producenta ważna kwestia to duże oszczędności na energochłonności procesu – nie wyma-gany jest proces granulacji. Granula i tak musi ulec roz-puszczeniu podkreślają eksperci – RSM® jest gotowy do działania, nie wymaga fazy przejścia.

Co napędza zainteresowanie i popyt na RSM®?

• Kilkudziesięciomilionowa inwestycja w instalację do produkcji nawozów płynnych z dodatkiem siarki roz-poczynająca produkcję w I kwartale 2013 roku w PUŁA-WACH.

• Inwestycja PUŁAW w sieć zbiorników liniowych o po-jemności 25 i 50 m3 do magazynowania RSM® w miejscu konsumpcji, osiągając tym samym 600 sztuk zbiorników w kraju.

• Nowoczesne bazy RSM®, w tym terminal RSM® w Do-brym Mieście na Warmii i Mazurach oraz planowany w Adipol Chorzów na Dolnym Śląsku - spółkach z Grupy kapitałowej PUŁAWY.

• Opracowane nowoczesne technologie nawożenia dla kukurydzy, pszenicy i rzepaku poparte wynikami trzy-letniego MegaProjektu oraz doświadczeniami najwięk-szych praktyków w kraju i za granicą.

• Współpraca z niemiecką firmę Lechler – liderem i po-siadaczem specjalnego patentu w zakresie rozpylaczy/dysz do aplikacji środków ochrony roślin oraz nawozów płynnych.

• System intensywnie prowadzonych szkoleń przez pra-cowników PUŁAW wraz ze wsparciem Instytutu Nawo-zów Sztucznych (INS) oraz Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG) dla rolników w trakcie zimowe-go okresu.

• Zaawansowana logistyka produktu, którą PUŁAWY rozwinęły na przestrzeni pięciu lat – dziś to ponad 400 cystern kolejowych i ponad 60 cystern samochodowych dedykowanych do obsługi rynku.

To podstawowy wachlarz działań jakie powodują, że RSM® z Puław jest dziś wiodącym źródłem azotu pod kątem skuteczności ekonomicznej dla rolnika.

PUŁAWY to Numer 2 wśród producentów mocznika w Europie 1,2 mln ton/rok, jeden z największych pro-ducentów saletry amonowej ze zdolnościami nominal-nymi 1,1 mln ton/rok oraz jeden z trzech największych producentów nawozu płynnego RSM® w Europie ze zdolnościami produkcyjnymi 1,2 mln ton/rok. Dzięki no-wej inwestycji PUŁAWY nie tylko będą miały możliwość wzbogacania RSM® o dodatki np. siarki, magnezu, ale też zwiększą elastyczność działania umożliwiając również wzrost obecnych zdolności produkcyjnych do ponad 1,5 mln ton / rok.

Potęga z Puław – rynek odkrywa skuteczność nowoczesnego produktu

RSM® to marka zastrzeżona dla PUŁAW, chroniona przez prawo własności intelektualnej.

- 56 -

30

Nowa formułaz Tarnowa

już tej wiosny!

www.nawozy.eu

Saletrosan®30 zawiera w swoim składzie: 30% azotu (N) w tym 17% w formie amonowej i 12% w formie saletrzanej oraz 6% siarki (S) w formie siarczanowej (SO

3 - 15%).

Granulacja między 2 - 6 mm pozwala na równomierny wysiew nawozu na polu w precyzyjnie dobranych dawkach.

Saletrosan®30 nawóz najwyższej jakości, polecany do wiosennego stosowania pod wszystkie rośliny uprawne w szczególności pod zboża ozime i jare.

Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „POLICE” S.A. ul. Kuźnicka 1, 72-010 Police nawozy.eupolifoska.pl

- 64 -

Grupa Azoty Zakłady Azotowe PUŁAWY

SA wytwarza nawozy azotowe w formie

granulowanej (Pulrea® – mocznik, Pulan® -

saletra amonowa, Pulsar® - siarczan amo-

nu) oraz w formie płynnej (RSM® - roztwór

saletrzano-mocznikowy). Azot zawarty

w tych nawozach stanowi główny stymu-

lator wzrostu roślin uprawnych. Pulrea®,

Pulan® i RSM® są nawozami uniwersalny-

mi, nadającymi się do przedsiewnego i po-

głównego nawożenia. Mocznik i saletra są

najszerzej stosowanymi prostymi nawo-

zami azotowymi na świecie nadającymi

się pod wszystkie uprawy polowe. Sale-

tra amonowa jako nawóz jest stosowa-

na głównie w regionach umiarkowanych

(Ameryka Północna i Europa), gdzie wy-

stępuje korzystne połączenie warunków

glebowych, rodzajów upraw i krótkiego

sezonu wzrostu. Polska jest trzecim co

do wielkości konsumentem saletry amo-

nowej w Unii Europejskiej. Ze względu na

warunki klimatyczne (krótki okres wegeta-

cji) i strukturę zasiewów, saletra amonowa

jest jak najbardziej wskazanym i wyjąt-

kowo popularnym nawozem azotowym

w kraju.

Nawozy Grupy Azoty PUŁAWY to:• forma stała i płynna,

• wysoka zawartość i wszystkie formy

azotu (N),

• szybkie i powolne działanie,

• niska cena czystego składnika N,

• sprawdzone w kraju i za granicą,

• markowa jakość.

Efektywność nawożenia azotemAzot ma najważniejsze znaczenie spo-

śród wszystkich pobieranych przez

rośliny uprawne składników pokarmo-

wych. W celu uzupełnienia azotu w gle-

bie konieczne jest coroczne stosowanie

nawozów azotowych. Nawozy azotowe

powodują intensywny wzrost i rozwój

roślin. Stosowanie azotu wpływa na wyż-

szy plon ziarna, masy zielonej, korzeni,

dłuższy okres wegetacji, wyższą zawar-

tość i jakość białka. Niedobór azotu hamu-

je wzrost roślin, co może doprowadzić do

znacznego zmniejszenia plonu.

Grupa Azoty PUŁAWY oferuje szeroki asortyment nawozów azotowych:

AZOT NAJWAŻNIEJSZY!


- 65 -

Rośliny pobierają azot prawie w całości

z gleby poprzez system korzeniowy. Na-

tomiast dokarmianie dolistne azotem, cho-

ciaż często praktykowane, nie zastępuje

nawożenia doglebowego – przedsiewne-

go oraz pogłównego. Celem uzyskania

wysokiego i jakościowo odpowiedniego

plonu konieczne jest doglebowe stosowa-

nie azotu.

Rośliny mogą pobierać azot przez system

korzeniowy zarówno w formie amonowej

jak i azotanowej. Azot z połączeń orga-

nicznych może być pobierany w bardzo

małej ilości w postaci amidowej lub amino-

kwasów (jednak te formy nie mają prak-

tycznie większego znaczenia w odżywia-

niu roślin). Forma azotanowa i amonowa

mogą być traktowane jako równorzędne

w żywieniu rośliny, a to, którą formę po-

bierają rośliny zależy od wielu czynników,

przede wszystkim od gatunku rośliny, jej

stanu fizjologicznego oraz formy azotu

w zastosowanych nawozach. Duży wpływ

na proces pobierania azotu ma także od-

czyn (pH) gleby.

Azot azotanowy - preferowana forma azotuAzot w nawozach może być dostarczony

do gleby w formie azotanowej (NO3−),

amonowej (NH4+) lub amidowej (CO-

(NH2)2). Forma azotanowa (NO3−) jest pre-

ferowaną formą azotu pobieraną z gleby

przez rośliny uprawne. Działanie nawozów

azotowych zawierających azot również

w formie azotanowej (np. Pulan® i RSM®)

jest szybkie, natomiast pozostałych - wol-

niejsze, co spowodowane jest tym, że ro-

śliny pobierają głównie jony azotanowe,

a w mniejszym stopniu jony amonowe.

Amonowe i amidowe formy azotu ulegają

w glebie przemianom do azotanów i do-

piero wtedy mogą być pobierane przez

rośliny. Jest to proces wymagający czasu

i dlatego działanie takich nawozów jest

wolniejsze. Forma mocznikowa (amidowa)

ulega w glebie przemianie do formy amo-

nowej, a ta z kolei w procesie nitryfikacji

przechodzi w formę azotanową. Jednakże

przy obniżonej temperaturze, przy małej

lub zbyt wysokiej wilgotności, aktywność

bakterii biorących udział w procesie nitry-

fikacji spada, w wyniku czego ilość azotu

ulegającego przemianom do formy azota-

nowej będzie niewystarczająca dla zaspo-

kojenia wymagań roślin.

Wybór nawozu azotowegoAzot jest najbardziej plonotwórczym ma-

kroskładnikiem pokarmowym i jako skład-

nik łatwo wymywany z gleby powinien być

stosowany w ilości i w formie, która zosta-

je możliwie szybko pobrana przez rośliny.

Podczas wyboru nawozu azotowego nale-

ży wziąć pod uwagę właściwości nawozu,

jak i gleby, na których będzie stosowany

(ważny jest odczyn gleby). Na wybór na-

wozu azotowego wpływa również termin

stosowania: przedsiewnie czy pogłównie,

temperatura otoczenia, wilgotność gle-

by. Najczęściej preferowaną przez rośliny

uprawne formą azotu wydaje się forma

kombinowana, tj. azotanowo-amonowa,

inaczej saletrzano-amonowa (np. Pulan®).

• Forma saletrzano-amonowa stanowi

najbardziej uniwersalną formę nawo-

zów azotowych.

• W warunkach gleb kwaśnych lepiej po-

bierana jest forma saletrzana (azotano-

wa) – blisko 60% gleb w Polsce to gleby

kwaśne.

• W warunkach gleb obojętnych lepiej

może być pobierana forma amonowa.

• Forma saletrzana jest typową formą po-

główną, gdyż bardzo wolno pobierana

jest w niskich temperaturach.

• Forma amonowa jest typową formą

przedsiewną, jest dobrze sorbowana

oraz lepiej pobierana w niższych tem-

peraturach.

• Do dawki startowej roślin ozimych zale-

cane są nawozy szybko działające, np.

Pulan® lub RSM®.

• Do zasilania wiosennego zbóż zaleca

się azot w formie dobrze rozpuszczalnej

w wodzie (azotanowej i amonowej).

Straty azotu z nawozów mineralnych mogą być spowodowane:• immobilizacją azotu, czyli włączeniem

go w glebową materię organiczną, co

oznacza, że azot pozostaje w glebie,

• denitryfikacją w postaci wolnego azotu

(odbywa się tylko w warunkach bez-

tlenowych, które normalnie w glebach

uprawnych nie powinny istnieć),

• wymywaniem azotanów,

• ulatnianiem się amoniaku.

Straty azotu stosowanego z nawożeniem

mineralnym mogą wynosić od 30 do 50%.

Straty amoniaku następują z mocznika

stosowanego przedsiewnie i dlatego też

należy ten nawóz po zastosowaniu na-

tychmiast wymieszać z glebą. Wg Kodek-

su Dobrych Praktyk Rolniczych jedynym

w praktyce sposobem ograniczenia strat

azotu z gleby w formie gazowej jest sto-

sowanie nawozów azotowych w sposób

dostosowany do aktualnego zapotrzebo-

wania roślin.

Wg publikacji „Współczesna problematyka

odorów” Wydawnictwo Naukowo-Tech-

niczne, Warszawa 2010, straty w postaci

amoniaku NH3 w Polsce wynoszą 10-25%,

co odpowiada do 166 tys. ton azotu rocz-

nie. Średnie straty gazowego NH3 z nawo-

zów azotowych wynoszą 20%. Dotyczą

one głównie mocznika i nawozów z jego

dodatkiem – mogą one wynosić w skali

roku do 91 tys. ton azotu. Autorzy publi-

kacji zaznaczają, że straty NH3 z mocznika

zastosowanego na powierzchnię gleby lub

dolistnie są znacznie większe i w warun-

kach ekstremalnych mogą dochodzić do

50% dawki azotu.

Z opublikowanej pracy habilitacyjnej A.

Winiarskiego „Badania nad ograniczeniem

strat azotu z mocznika poprzez stosowa-

nie inhibitorów urolizy” wyd. IUNG Puławy

1990 r., z porównania strat NH3 z mocz-

nika i saletry amonowej na glebach lek-

kich i ciężkich wynika, że straty w przy-

padku mocznika są na poziomie 40-50%,

a w przypadku saletry amonowej wyno-

szą 8-10%.

- 66 -

Strip till - uprawa pasowa, szczelinowa to dość nowy trend w agrotechnice. Łączy w sobie oszczędność nakładów oraz wykorzystanie metod zintegrowanej produkcji roślinnej w środowisku glebowym przy jednoczesnym uzyskiwaniu bardzo dobrych wyników wydajności. Uprawa pasowa polega na tym, że podczas jednego przejazdu rozgarniane są resztki roślin (pozostałości po roślinie uprawnej lub po poplonach), następnie łapa spulchnia i napowietrza glebę, za którą bezpośrednio jest aplikowany nawóz (np. Polidap), zamykając i zagęszczając spulchniony pas.

Skąd pomysł na tą uprawę?„Potrzeba matką wynalazku”-w imię tej zasady Amerykanie z obszarów Prerii, centralnej części USA, wyprak-tykowali nową technologię siewu. Kiedy zaczęli uprawiać konwencjonal-nie tamtejsze ziemie, nawiedzające burze tzw. Black blizzards (czarne za-miecie) zasypywały piaskiem uprawy a także domostwa. Lekarstwem na przemieszczanie się mniejszych frak-cji ziemi była uprawa pasowa.

Co dobrego wnosi strip till?Przede wszystkim poprawia struktu-rę gleby, a dzieję się to dzięki wzbo-gacaniu gleby substancją organicz-

ną (mulcz pochadzący z poplonów, z resztek pożniwnych), co bezpośred-nio przekłada się na życie biologiczne ziemi (np. dżdżownice), które pracu-je nad procesami aerobowymi oraz wodnymi, lepszą niośność pola, co daje możliwość szybszego wjechania na pole. Kolejnym elementem „ukła-danki” jest większa retencja wody w polu, jak znalazł na posuchy jesien-ne lub wiosenne. Jest udowodnio-ne, ze gleba uprawiana w strip tillu, zmniejsza swoją tendencję do erozji wodnej lub wietrznej od 40-70%. W Polsce erozji wodnej ulega 40% po-wierzchni kraju, natomiast wietrznej 28%, jest to realny powód, do zasta-

nowienia się nad ograniczeniem tych zjawisk, zważywszy na fakt wielkości presji.

Kolejnym aspektem „na plus”, dla pasowej uprawy jest zmniejszenie parku maszynowego, mamy jeden agregat do siewu rzepaku, kukury-dzy, buraka cukrowego, fasoli. Nawo-żenie jak i ilość materiału siewnego również są obniżnone. W związku z tym zmniejsza się ilość przejazdów, ugniatanie ścieżek technicznych, a co równie istotne oszczędność paliwa, szczegóły przedstawia tab. Nr 1.

Fot. nr 1 Uprawa pasowa bezpośrednio w łąkę.

Zabieg Uprawa płużna Strip-Till

Olej napędowy L/ha Olej napędowy L/ha

Podorywka (Brona Talerzowa) 8 0

Oprysk Roundup 2

Nawożenie NPK 2 0

Orka +wał Campbell 25 0

Uprawa przed siewna 7 0

Uprawa pasowa 0 15

Siew punktowy 0 2

Siew uniwersalny 3 0

Suma 45 L/ha 19 L/ha

STRIP TILL


- 67 -

Fot. nr 3 Agregat strip till przy pracy

fot. nr 4 Po lewej burak z uprawy pasowej, po prawej burak uprawiany konwencjonalnie.

Fot. nr 2 przedstawia profil glebowy, widoczne wypustki świadczą o obecności dżdżownic.

Fot. nr 5, 6 Poplon przed i po mulczowaniu.

W zależności od warunków pogodo-wych oraz agrotechniki gospodar-stwa uprawa pasowa odbywa się jedno- lub dwuetapowo. Podczas pracy dwuetapowej agregatu nastę-puję spulchnienie i aplikacja nawozu jesienią, używając przy tym mapo-wania przejazdów maszyny. Wiosną zaś przy użyciu mapy GPS wjeżdża się w ślady jesienne z dokładnością, do 2,5 cm. Co powinno przykuć naszą uwagę, zanim rozpoczniemy przygodę ze stri tillem?Przed uprawą pasową muszą być uregulowane stosunki wodno-po-wietrzne w ziemi. Priorytetowo na-leży pozbyć się podeszwy płużnej za pomocą głębosza. W zależności od gospodarstwa sięga od 30-50 cm głę-bokości. Zabieg ten pozwoli rozluź-nić strukturę, napowietrzając zwar-te i zalegające frakcje gleby. Równie ważnym aspektem jest uregulowanie pH, co gwarantuje przyswajalność na-wozów oraz poprawę struktury. A najważniejszy w gospodarstwie rolnym jest dobór płodozmianu. Przy-patrując się polskim gospodarstwom gdzie w znacznym stopniu spotykam się z zmianowaniem typu rzepak pszenica lub rośliny zbożowe, żadna maszyna rolnicza nie jest w stanie za-stąpić płodozmianu.

W praktyce…

W strip tillu uprawia się buraki cukro-we, rzepak, kukurydzę, soję, fasolę a pomiędzy nimi stosuję się mieszan-ki poplonowe. Poplony, które w czasie uprawy przemieszczane są w mię-dzyrzędzia chronią glębę przed erozją wodną i wietrzną oraz wzbogacają glebę w substancję organiczną.

Jeśli chodzi o ochronę roślin, należy zwrócić szczególną uwagę na środki zalegające w ziemi, z grupy sul-fonylomoczników (np. chlorosulfuron, sulfosulfuron ,chlorotoluron). Zale-cany herbicyd powinien mieć działa-nie kontaktowe, nalistne, wówczas mamy pewność, iż nie będzie on sta-nowił problemu dla następczej rośliny (np. izoproturon, diflufenikan). Bez-pieczną alternatywą jest stosowanie dobrych środków, na dobrych nośni-kach, dzięki czemu możemy obniżać dawki.Agragaty dostępne na rynku, róż-nych producentów, o różnych szero-kościach roboczych zaczynających się od 2,5 m do 9 m, w zależności od gle-by wymagają zapotrzebowania mocy od 120 KM do 500 KM. Pojawienie się agregatu do uprawy pasowej, który może mieć zamontowane urządzenie do aplikacji nawozów sypkich i płyn-nych, w znacznym stopniu uszczupla park maszynowy.Reasumując, strip till to ciekawa alter-natywa dla konwencjonalnej uprawy, zamykająca w garść poważne argu-menty. Warto przemyśleć to nowa-torskie podejście.

Olimpia KiersnowskaDoradca Agrotechniczny

- 68 -

Z obserwacji plantacji rzepaku wynika, iż są silnie zachwaszczone różnymi ga-tunkami chwastów, a zagrożenie jest coraz większe głównie z powodów braku zmianowania oraz uproszczeń uprawy roli. Wśród chwastów wystę-pujących w rzepaku ozimym jesienią stwierdzić można chwasty roczne i trwałe, a są to: fiołek polny, bodziszek drobny, chaber bławatek, gorczyca po-lna, mak polny, ostrożeń polny, rzod-kiew świrzepa, stulicha psia, tasznik pospolity, tobołki polne, maruna bez-wonna, gwiazdnica pospolita, komo-sa biała, przytulia czepna, krzywoszyj polny, miotła zbożowa, perz właściwy, samosiewy zbóż oraz rośliny krzyżo-we. Konkurenci nie tylko powodują zmniejszenie plonowania rzepaku, ale również przyczyniają się do rozwoju chorób i szkodników. Wiedza o chwa-stach umożliwia uzyskanie większej skuteczności zwalczanych chwastów poprzez dobór najpierw metod nie-chemicznych, a w ostateczności użycie preparatów chemicznych.Tabela 1. Substancje aktywne her-bicydów zarejestrowane na dzień 31.12.2014 do odchwaszczania rzepaku (www.minrol.gov.pl)

Na podstawie opracowanej meto-dyki integrowanej ochrony rzepaku zwalczanie chwastów sprowadza się do metod chemicznych ze wzglę-du na brak możliwości wykonywania zabiegów mechanicznych. Metodę agrotechniczno-mechaniczną można zastosować po zbiorze przedplonu podczas przygotowywania stanowiska pod zasiew rzepaku. Wykonana orka w dużym stopniu wpływa na zmniej-szenie zachwaszczenia po siewie rze-paku oraz ogranicza w dużym stopniu nasilenie chwastów jednoliściennych. Dobrze dobrane stanowisko, upra-wiona gleba, siew nasion kwalifiko-wanych oraz ich terminowy wysiew

decyduje o skali konkurencyjnego oddziaływania chwastów na rośliny rzepaku. Do podejmowania decyzji o celowości zastosowania środka ochro-ny roślin służą progi szkodliwości oraz próg ekonomicznej szkodliwości, ale jak dotychczas dla ochrony plantacji rzepaku przed chwastami nie zostały opracowane.Celem integrowanej ochrony roślin przy stosowaniu metody chemicznej jest ograniczenie dawki środka oraz liczby zabiegów. Przy stosowaniu her-bicydów należy brać pod uwagę kilka aspektów, a mianowicie: ograniczenie zabiegów przed-wschodowych na glebach o dużym

kompleksie sorpcyjnym, stosowanie środków powschodowych na najbardziej wrażliwe fazy wzrostu chwastów, wysokość dawek ustalać pod wzglę-dem wrażliwości poszczególnych ga-tunków chwastów, wykonywanie apli-kacji w optymalnych terminach. W tabeli 1 zamieszczono wykaz zare-jestrowanych i dopuszczonych do ob-rotu w Polsce substancji aktywnych do zwalczania chwastów jedno- i dwuli-ściennych w rzepaku.

Marek RyłDoradca Agrotechniczny

Najczęstszą metodą zwalczania chwastów w gospodarstwach jest metoda chemiczna, a więc

jednostronne podejście do walki z chwastami. Świadomość rolnika opierającego się na tej metodzie

jest nieuzasadniona względami biologicznymi, ekonomicznymi, organizacyjnymi i środowiskowymi.

Współczesna legislacja krajowa narzuca na rolników od 1stycznia 2014 roku, integrowaną ochronę roślin,

opierając się na wykorzystywaniu i łączeniu wszystkich dostępnych metod zwalczania agrofagów, które

są obecnie dostępne.

ZWALCZANIE CHWASTÓW W RZEPAKU W SYSTEMIE ZINTEGROWANEJ PRODUKCJI

Nazwa substancji aktywnej Przykładowa nazwa handlowa

aminopyralid + chlopyralid + pikloram Astor 360 SL, Navigator 360 SL

chlopyralid + pikloram Galera 334 SL, Borowik 334 SL

bifenox Fox 480 S.C.

chlomazon Command 480 EC, Kalif 480 EC

chlomazon + metazachlor Kalif Mega 283 SC, Nimbus 283 SE

chlomazon + dimetachlor Pronap Extra 430 EC

chlomazon + napropamid Command Top 375 CS, Devrinol Top 375 CS

chlomazon + petoksamid Nero 424 EC

chlomazon + dimetachlor + napropamid Colzor Trio 405 EC

napropamid Devrinol 450 S.C.

chlopyralid Cliophar 300 SL, Lontrel 300 SL

chizalofop-P etylu Elegant 05 EC, Labrador 05 EC, Supero 05 EC

chizalofop-P tefurylu Grapan Extra 040 EC, Pantera 040 EC

fluazyfop-P butylu Fusilade Forte 150 EC

cykloksydym Focus Ultra 100 EC

metazachlor Bora 500 SC, Fym 500 SC, Metazanex 500 SC

dimetachlor Teridox 500 EC

etametsulfuron metylu Olleas 75 WG, Salsa 75 WG

metazachlor + dimetenamid Butisan Duo 400 EC, Springbok 400 EC

metazachlor + dimetenamid + chinomerak Butisan Star Max 500 SE

metazachlor + chinomerak Butisan Star 416 SC, Sultan Top 500 SC

metazachlor + chinomerak + imazomoks Cleravis 492,5 S.C.

Petoksamid Conan 600 EC, Kliner 600 EC, Koban 600 EC

Kletodym Arrow 240 EC, Select Super 120 EC

Propyzamid Kerb 50 WP

Propachizafop Agil 100 EC

- 70 -

Pozostawienie słomy na polu, jej roz-drobnienie i przyoranie znacznie ob-niża koszty, które należy ponieść przy nawożeniu roślin następczych. Oprócz dostarczenia wielu składników pokar-mowych słoma jest również doskona-łym surowcem wpływającym na ilość substancji organicznej, z której zosta-nie później wytworzona próchnica decydująca o żyzności gleby. Dawniej dla podnoszenia jej poziomu w gle-bie i wniesienia pierwiastków plono-twórczych w tym celu był stosowany obornik, który uważany jest za jeden z najwartościowszych nawozów or-ganicznych. Warto zaznaczyć, że od-powiednia ilość próchnicy w glebie ma znaczny udział przy wiązaniu cząste-czek wody, a więc co za tym idzie sku-teczniejsze zatrzymywanie wilgoci w glebie. Obecnie w Polsce zboża stano-wią około 78 % wszystkich zasiewów, za prawidłowy udział zbóż w płodo-zmianach uważa się niespełna 60 % a więc można stwierdzić, iż gospodaru-jemy w monokulturze. Produkcja zwie-rzęca uległa znacznemu obniżeniu. Dlatego coraz większą wagę powinno przywiązywać się do pozostawiania resztek pożniwnych. Skład chemicz-ny pierwiastków w słomie zależy od gatunku rośliny. Spośród składników pokarmowych w słomie najwięcej jest potasu. Pozostawienie słomy wpływa korzystnie na wszystkie rośliny na-stępcze. Minimalne rezultaty uzyska się na glebach zakwaszonych, które cechuje niska efektywność biologicz-na. Przyjmuje się, że z jednego hektara pozostaje od 4-6 ton słomy zbóż ozi-mych i słomy rzepakowej. Słoma zawiera około 88 % suchej masy. Przy zakładanym plonie słomy 4,5 t/ha dostarczamy glebie średnio 30 kg azotu, 11 kg fosforu, 56 kg potasu, 5 kg magnezu, 15 kg wapnia oraz szereg mikroelementów.

Słomę w czasie żniw najkorzystniej jest rozdrobnić kombajnem na długość około 8 cm i powinna ona być rozrzuco-na równomiernie na polu. Korzystnym rozwiązaniem jest zastosowanie na rozdrobnioną słomę nawozu azotowe-go w dawce około 10 kg na każdą tonę słomy. Dzięki temu przyspieszymy jej mineralizacje. Do tego zabiegu zaleca się nawozy azotowe szybko działające : saletrę amonową lub coraz bardziej popularny roztwór saletrzano-mocz-nikowy - RSM. Jeżeli chodzi o rodzaj słomy to najwięcej składników pokar-mowych znajduje się w słomie z jęcz-mienia ozimego i rzepaku ozimego, najmniej zaś - jęczmienia jarego, żyta, pszenicy i pszenżyta. W zależności od rodzaju wykonywanych uprawek po-żniwnych pocięta słoma powinna być przykryta po podorywce na nie więcej jak 10 cm lub wymieszana z glebą po przejeździe agregatem ścierniskowym. Podsumowując pozostawiając słomę na polu rolnik podejmuje słuszną de-cyzje, jednakże należy pamiętać, że oczekiwane rezultaty uzyska się po

kilku latach, ponieważ słoma rozkłada się średnio 7 miesięcy, a w pierwszym roku rośliny wykorzystują tylko część składników pokarmowych z przyoranej słomy. Jednakże w dłuższym okresie czasu oprócz wniesienia składników pokarmowych możemy również spo-dziewać się wzrostu substancji orga-nicznej, z której tworzy się próchnica glebowa niezbędna do wytworzenia odpowiednich warunków dla wzrostu i rozwoju roślin oraz lepszego gospo-darowania dostępną wodą. Na ko-niec przytoczę jeszcze prawo zwrotu składników pokarmowych, które uwa-żam za kluczowe w produkcji rolnej „ Aby utrzymać żyzność gleby należy jej zwracać substancje przyswajal-ne pobrane przez rośliny i zebrane z plonem”. Prawo to jest fundamentem nowoczesnego wydajnego rolnictwa. Trzeba pamiętać o tym, że uzyskując coraz wyższe plony wynosimy z gle-by również znaczną ilość składników pokarmowych.

Karol KanabajDoradca Agrotechniczny

Słoma niewątpliwie uważana jest za cenne źródło makro i mikroskładników oraz stanowi podstawowy materiał do tworzenia próchnicy w glebie, pod warunkiem, że zostanie pozostawiona na polu i efektywnie wykorzystana. Ostatnimi czasy zaobserwowałem, że rolnicy coraz częściej zadają sobie pytanie, czy lepiej słomę sprzedać, czy ją zaorać. Na przestrzeni ostatnich lat ceny nawozów mineralnych systematycznie wzrastają dlatego warto przemyśleć czy wartość korzyści mogące płynąć z pozostawienia słomy na polu nie będą wyższe od rachunku ekonomicznego z jej sprzedaży.

Czy warto sprzedawać słomę?

Roślina Plon słomy w t/ha Masa składników wniesiona w plonie słomy

4,5 N P2O5 K2O CaO MgO

Pszenica 4,5 29,8 11,2 57,6 17,1 4,1

Żyto 4,0 26,2 11,2 54,0 14,4 3,6

Jęczmień 4,5 29,3 10,0 58,0 25,2 4,8

Pszenżyto 4,2 27,6 11,2 55,8 15,8 3,6

Owies 9,0 29,4 13,4 76,4 21,8 4,6

Kukurydza 6,0 72 41,4 194,4 50,4 22,5

Rzepak 7,2 43,2 18,0 121,2 93,6 7,8


- 71 -

Agrochemek zadba o to, by rów-nież dzieci znalazły w naszym ka-talogu coś dla siebie. Łamigłówki, gry i labirynty, dzięki, którym naj-młodsi miło spędzą czas. W tym wydaniu Agrochemek przygotował labirynt.

PRZEDSTAWIAMYNOWĄ POSTAĆW NASZEJ FIRMIE-AGROCHEMEK.

Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwa-niom pomocy i usprawnienia tego procesu, pragnę, poinformować, że nasi doradcy zo-stali wyposażeni w nowoczesne narzędzie jakim jest dedykowany kalkulator nawożenia.Dzięki kalkulatorowi nasi doradcy w sposób łatwy, szybki i bardzo dokładny będą w stanie określić potrzeby nawozowe Państwa upraw i zaproponować „szyte na miarę„ rozwiązania.Kalkulator uwzględnia wiele zmiennych, któ-rych nie wykorzystujemy na co dzień podczas ustalania dawek nawozów, przez co staje się on narzędziem niezwykle dokładnym.

Wśród wyżej wymienionych zmiennych są między innymi: wskaźniki wykorzystania na-wozów mineralnych i organicznych w zależ-ności od aktywności jonów hydroniowych w roztworze glebowym, poziom pozostałych po roślinach poprzedzających składników pokarmowych uwzględniając ich rodzaj oraz rzeczywisty poziom plonowania. Kolejną z licznych zalet dedykowanego kal-kulatora nawożenia jest możliwość tworzenia równolegle kilku wariantów, porównywa-nia ich na bieżąco oraz wybór optymalnych rozwiązań.

Elementem, który wyróżnia powyżej opisane

Kiedy czas wytężonej pracy podczas żniw dobiega końca, nadchodzi pora na zaplanowanie kolejnych upraw. Pierwszym krokiem, zaraz po wyborze rodzaju i powierzchni uprawy, jest zaplanowanie jej nawożenia.

Kalkulator nawozowy

narzędzie jest możliwość bieżącej kontroli kosztów związanych z nawożeniem dla po-szczególnych wariantów. Co w praktyce po-zwala na wybór optymalnego rozwiązania nie tylko pod kontem zaspokojenia roślin w składniki pokarmowe, ale również optymali-zację wydatków, co bezpośrednio przekłada się na maksymalizację zysków.

Z nami rośnie w polu i w kieszeni.

Po dokonaniu niezbędnych wyli-czeń oraz procesu optymalizacji nasz doradca wręczy Państwu indywidualnie dopasowany plan nawożenia, zawierający m. in. zastosowane nawozy, ich ilość, terminy stosowania oraz praktyczne wskazów-ki związane z technologia uprawy wybranej rośliny.

Daniel HilfertDoradca Agrotechniczny

- 72 -

W miejscach silnie uszkodzonych do-chodzi do łamania się łodyg. Młode gąsienice uszkadzają zawiązki wiechy oraz znamiona kolby przez co kolby są gorzej zaziarnione. Żerując w młodych kolbach podgryzają nasady ziarnia-ków i powoduje to ich przedwczesne zasychanie. Bardzo często w miejscu wgryzienia się larwy do kolby dochodzi do jej zainfekowania patogenicznym grzybem z rodzaju Fusarium SPP. - pod liśćmi okrywowymi bardzo szybko rozwija się grzybnia patogena, która wytwarza toksyczne mykotoksyny. Obniża to drastycznie wartośćziarna i ogranicza jego wykorzysta-nie na cele paszowe lub spożywcze. Omacnica zimuje w słomie skoszonej kukurydzy (ściernie). Nie ulega wątpli-wości, że należy wszelkimi sposobami zwalczać omacnicę prosowiankę wy-korzystując do tego metody mecha-niczne (rozdrabnianie słomy i ścierni w

celu zabicia gąsienic), biologiczne lub chemiczne.Rozwojowi szkodnika sprzyja wzra-stający areał uprawy kukurydzy i coraz częstsza jej uprawa w monokulturze. Problemy z prawidłowym określeniem optymalnego terminu zwalczania omacnicy oraz specyfika uprawy ku-kurydzy zmotywowała naukowców do zwrócenia uwagi nad wykorzystaniem metody biologicznej w zwalczaniu omacnicy. W walce z omacnicą może pomóc kruszynek, drobna błonkówką z rodzaju Trichogramma, której larwy rozwijają się w jajach wielu motyli. Znowu jest jednak problem technicz-ny jak go wprowadzić w dużej ilości na plantację. Badania nad wykorzysta-niem kruszynka w plantacjach kukury-dzy prowadzono w kilku lokalizacjach w Polsce oraz Czechach. Introdukcja kruszynka polegała na wprowadzeniu go poprzez zawieszenie kartonowych

zawieszek lub kapsułek zawierających entomofaga na najwyższym, najlepiej rozwiniętym liściu kukurydzy, tuż przy łodydze (metoda naziemna) oraz w formie zabiegów agrolotniczych (me-toda agrolotnicza). Naukowcy uzyskali pozytywną skuteczność ogranicza-nia liczebności omacnicy w kukurydzy przez kruszynka. Obiecujące wyniki uzyskano po zastosowaniu zabiegu agrolotniczego co będzie miało jedynie znaczenie dla dużych plantacji kukury-dzy. Zastosowanie metody biologicznej będzie cenną alternatywą w integro-wanej ochronie kukurydzy, zwłaszcza w świetle trudności aplikacji środków chemicznych przeciwko omacnicy (wy-sokie rośliny uniemożliwiają aplikację insektycydów).

Kamil LempiechoDoradca Agrotechniczny

W Polsce najważniejszym gospodarczo szkodnikiem kukurydzy jest omac-nica prosowianka (Ostrinia nubilalis). Uszkodzenia wywołują żerujące we-wnątrz rośliny gąsienice, które są bardzo żarłoczne i dorastają aż do 2,5 cm. Skutkuje to zakłóceniem, a niekiedy nawet całkowitym zatrzymaniem przepływu wody i substancji odżywczych.

Uszkodzona plantacja kukurydzy na skutek żerowania omacnicy prasowianki.

KRUSZYNEK W NATARCIU-OMACNICA BEZ SZANS?


- 73 -

Na długość łodygi nadliścieniowej i wyniesienie pąka wierzchołkowe-go ozimych form rzepaku przed zimą duży wpływ mają, oprócz warunków pogodowych i siedliskowych, czynniki agrotechniczne a przede wszystkim poziom jesiennego nawożenia azo-tem oraz termin i gęstość siewu. Lecz często może dochodzić do sytuacji „wybujania roślin” z różnych powodów np. niekorzystnego układu warun-ków agrotechnicznych lub błędów w technologii uprawy. Wybujałe rośliny są bardzo wrażliwe na wysuszające działanie mroźnych wiatrów, zwłasz-cza w przypadku gdy gleba jest zmar-znięta dochodzi do wysmalania roślin. W odpowiednich warunkach wzrostu rośliny powinny wytworzyć 10-12 liści rozdzielonych krótkimi międzywęźla-mi a pąk wierzchołkowy nie powinien być wyniesiony wyżej niż 3 cm ponad powierzchnie gleby. Szyjka korzenio-wa powinna osiągnąć średnicę po-nad 10 mm a korzeń palowy 15 – 20 cm. Przed nastaniem zimy u roślin rzepaku możemy zaobserwować zja-wisko „przysiadania” jest to wciąga-nie łodygi podliścieniowej pod ziemię. Przysiadanie roślin jest spowodowa-nie kurczeniem się korzenia. Oprócz mrozoodporności nabywanej podczas

hartowania roślin ich przysiadanie jest ważnym wskaźnikiem zimotrwałości. Dlatego właśnie jesienią powinniśmy zastosować regulatory wzrostu. Środki które możemy zastosować do regulacji wzrostu rzepaku mogą być równocze-śnie Fungicydami z grupy Triazoli które zwalczają i zapobiegają najgroźniej-szym chorobom towarzyszącym rze-pakom tj. sucha zgnilizna kapustnych oraz czerń krzyżowych. Zabieg tą gru-pą środków dokonujemy w momencie gdy rzepak ma wykształcone 4 – 6 liści (BBCH14-16) a obsada rzepaku nie przekracza 60 roślin na m2. Do wyko-nania tego zabiegu przy użyciu triazoli temperatura powinna wynosić 10-12 oC a czas ich wchłaniania przez roślinę wynosi ok. 4 godzin, do tej grupy środ-ków chemicznych należą środki oparte o substancje aktywne tj. tebukonazol, protiokonazol, epoksykonazol, met-konazol, difenokonazol, paklabutrazol to najpopularniejsze triazole jednakże w 85% używanych triazoli stosowany jest Tebukonazol. Jeżeli temperatura nie osiąga minimum lub obsada roślin przekracza 60 szt/m2 wówczas po-winniśmy zastosować preparaty opie-rające się na innej substancji czynnej. Mogą to być również fungicydy lecz z innej grupy chemicznej niż Triazole np.

Toprex 375 SC , Alert 375 SC lub CARYX 240 SL zawierający (chlorek mepikwatu oraz metkonazol). Inną strategią jest posiłkowanie się regulatorami wzrostu znanego powszechnie ze stosowania w zbożach chlorku chloromekwatu w skrócie CCC, czyli preparatu Stabilan 750 SL, Antywylegacz płynny 675 SL lub CCC 720 SL w dawce od 0,5 do 0,75 l/ha, z chwilą gdy rzepak wytworzy 4-6 liści właściwych (BBCH 14-16). Regulację wzrostu powinniśmy powtórzyć po około 20 dniach od wykonanego za-biegu w sytuacji wydłużającej się je-sieni i całego okresu wegetacyjnego. Efektem rezygnacji z zabiegu regula-cyjnego będzie dominacja pędu głów-nego i bardzo zróżnicowane dojrzewa-nie różnych partii rośliny powodujące straty przy zbiorze. Dodatkowym atu-tem wykonania takowego zabiegu je-sienią jest to iż rośliny rzepaku z nisko osadzoną szyjką korzeniową i pąkiem wierzchołkowym są mniej narażone na uszkadzanie roślin w okresie zimowym po poprzez zwierzynę łowną która bardzo często żeruje na plantacjach rzepaków.

Bartosz Głowacki Doradca Agrotechniczny

Jednym z najważniejszych elementów technologii uprawy rzepaku jest ochrona fungicydowa, ale również odpowiednie przygotowanie roślin do zimy. Polega ono na regulacji wzrostu i wzmocnieniu kondycji rzepaku do przezimowania!

JESIENNE PRZYGOTOWANIE RZEPAKU DO ZIMY

Legenda:Hurtownia partnerskaBaza magazynowa Agrochem PuławyBazy Unibaltic Agro Sp. z o.o.

„Agromax”ul. Podgórna 63A87-300 Brodnica tel. 56 49-823-39

AGROFARMGrażyna Fludraul. Kopczynowska 45 63-023 Sulęcinektel. 61/ 286-37-71

„Agrim” Barbara i Szymon ImałaUłanowo 962-270 Kłeckotel. 61 429 32 73

Ireneusza StachowiakGaj Mały 10664-520 Obrzyckotel. 667-510-636

GS „SCh” w Sierakowicachul. Kartuska 483-340 Sierakowicetel. 58/ 681-65-69

Poznań

„KARPOL” Przedsiębiorstwo Usługowo-HandloweWojciech Pacułaul. Wojska Polskiego 978-230 Karlinotel. 94/ 340-93-20

Unibaltic AgroTama Pomorzańska 14E, 70-030 Szczecin, tel. (91) 43 25 256

- 74 -

- 75 -

Menadżer Produktu Nawozy Krzysztof Kiestrzyn Kom. 695 005 101

Menadżer Produktu Środki Ochrony Roślin Eugeniusz Wojnicz Kom. 601 889 059

Menadżer Produktu Materiał Siewny Edward Rachubiński Kom. 607 800 299

Menadżer Produktu Nawozów Płynnych

Damian Kozłowski Kom. 605 073 080

Menadżer Produktu Zboża Ilona Rzepa Kom. 695 901 518

Baza Magazynowa Gronowo Elbląskie

ul. Kolejowa 7 82-335 Gronowo Elbląskie Tel. 55 231 56 06 Kom. 695 910 943

Baza Magazynowa Stargard Szczeciński

ul. Klonowa 7 73-110 Stargard Szczeciński Tel. 91 577 68 56 Kom. 663 928 025

Unibaltic Agro Sp. z o.o.

Tama Pomorzańska 14E 70-030 Szczecin Tel. (91) 43 25 256

Agrochem Puławy Sp. z o.o.

ul. Mickiewicza 5 77-300 Człuchów tel.: +48 59 834 56 70 fax: +48 59 834 51 76

Biuro Obsługi Klienta

Tel. 59 83 45 671 Kom. 605 901 517 e-mail: [email protected]

2 - Agrochem · jesienne nawoŻenie azotem super fos dar 40 azot najwaŻniejszy! strip till...

Documents

Transcript of 2 - Agrochem · jesienne nawoŻenie azotem super fos dar 40 azot najwaŻniejszy! strip till...