NAWIGACJA WŚRÓD ZMIAN - JAK NOWE PODEJŚCIA DO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH UTWORZĄ NOWE RYNKI

7/31/2019 NAWIGACJA WRD ZMIAN - JAK NOWE PODEJCIA DO ZAMWIE PUBLICZNYCH UTWORZ NOWE RYNKI

1/88

WRD ZMIAN

JAK NOWE PODEJCIADO ZAMWIE PUBLICZNYCHUTWORZ NOWE RYNKI

SASCHA HASELMAYER | JAKOB H RASMUSSEN

NAWIGACJA

Projekt wspnansowany przezEuropejski Fundusz Rozwoju Regionalnego


2/88

Podzikowania i owiadczenie UE 2

PODZIKOWANIA

Niniejsza ksika jest rezultatem wsplnego projektu ACC10

oraz Living Labs Global.

Due wsparcie zapewnili czonkowie Living Labs Global,stowarzyszenia non-prot promujcego innowacyjne

usugi w miastach; zesp ACC10 - Kataloskiej Agencji ds.

Konkurencyjnoci, oraz konsorcjum euroPROC. Lucy Ratclie,

Anna Domingo, Nicolas Espitalier oraz Isidre Sala zapewnili

szczeglnie cenne wsparcie krytyczne oraz redakcyjne,

natomiast Alejandro Maserrer oraz Marc Panero zmienili

skomplikowane pomysy na przystpne ich wizualizacje.

Gdyby nie oarno ponad 25 zaangaowanych

wsppracownikw, niniejsza ksika nie staaby si tak

bogatym rdem dowiadcze i perspektyw, a to waniepozwala jej dawa wgld w obecne rynki tak realistycznie

i na tak wysokim poziomie.

OWIADCZENIE UE

Projekt EUROPROC zosta snansowany przy wsparciu

Komisji Europejskiej (z EFRR).

Niniejsza publikacja przedstawia pogldy wycznie jej

autora, a Komisja nie odpowiada za sposoby, w jakie mog

by wykorzystane inormacje w niej zawarte.

Rzd Katalonii Ministerstwo Przedsibiorczoci i Pracy

Kataloska Agencja ds. Konkurencyjnoci, ACC10

ACC10

Passeig de Gracia, 129

08008 Barcelona

Tel. +34 93 476 72 00

www.acc10.cat

Autorzy: Sascha Haselmayer i Jakob H Rasmussen

Koordynacja: Nicolas Espitalier

Wydawca: ACC10

Projekt: BaseDesign

Pierwsze wydanie: kwiecie 2011 r.

Drukarnia: Gracas Rey S.L.

Wydania w jzyku angielskim: 1 500 egzemplarzy

Egzemplarz obowizkowy:

B17911-2011 ISBN: 978-84-694-3301-0
http://www.acc10.cat/http://www.acc10.cat/


3/88

PRZEDMOWA 5

WSTP 7Jakie bd Pastwa korzyci z nowego podejcia

do zamwie publicznych? Niniejsza ksika

ma pomc maym i rednim przedsibiorstwomw odnalezieniu si wrd dynamicznych zmian

zachodzcych w odniesieniu do zamwie

publicznych. Przedstawiamy nowe trendy,

rne sposoby wdraania strategii, powstajce

moliwoci oraz dotychczasowe dowiadczenia,

aby pomc Pastwu rozpozna okazje i ryzyka.

ZIELONE ZAMWIENIAPUBLICZNE 9Pidziesit procent zamwie publicznych

w Europie bdzie w niedalekiej przyszoci

ekologiczne. Zrnicowania utrzymuj si,

jednak certykowanie moe wskazywaprzedsibiorstwom drog. Rzdy pracuj

w celu zwikszenia moliwoci dla mniejszych

przedsibiorstw

WSTP 10

STRATEGIA W DZIAANIU 11

WYWIAD 13John Conway, DEFRA

MOLIWOCI 15

STUDIA PRZYPADKU 17Rozszerzanie granic ekologicznej wentylacji

Firma IV Produkt pomoga gminie osign

ambitne cele energetyczne w oparciu

o procedur negocjacji, otwierajc nowe rynki.

Technologia satelitarna monitoruje jako wody

Firma Starlab zainspirowaa Barcelon

niezamwion oert zastpienia przybrzenych

czujnikw monitorujcych wod za pomoc

danych z satelitw, niegenerujcych kosztw

utrzymania.

Oszczdnoci energetyczne w Czeskim Teatrze

Narodowym

Firma ENESA ulepszya instalacje w teatrze,

uzyskujc dobry zwrot z inwestycji poprzez

udzia w oszczdnociach wynikajcych z lepszej

wydajnoci energetycznej.

Skandynawskie zamwienie ekologicznych usug

hotelarskichPi krajw skandynawskich opracowuje wsplny

standard zamwie dla usug hotelarskich, aby

zapewni janiejsze wskazwki dla operatorw.

Pilotowanie inteligentnych systemw zarzdzania

odpadami

Firma Urbiotica pilotuje swj inteligentny

system zarzdzania odpadami, aby zredukowa

dwudziestoprocentowy udzia kosztw

zarzdzania odpadami w budecie miasta.

ZALECENIA 27

SPOECZNIEODPOWIEDZIALNEZAMWIENIAPUBLICZNE 29Na rynkach szerz si strategie zgodne z zasad

spoecznej odpowiedzialnoci. Nabywcy

publiczni mog bra pod uwag skutki dlaspoeczestwa w przetargach i wymaga

dowodw. Strategie s rnie interpretowane

na rnych rynkach, jednak rozwj etycznych

rynkw konsumenckich jest miar iloci

nadchodzcych moliwoci.

WSTP 30


MOLIWOCI 35

STUDIA PRZYPADKU 37Rozwizanie dla osb niewidomych

i niedowidzcych w Sztokholmie

Technologie dostarczone przez rm Astando

pomagaj miastu zapewni rozwizanie,

ktre zmienia ycia tysicy niewidomych

i niedowidzcych mieszkacw.

Place zabaw dla osb w kadym wieku: Zakup

wizji spoecznej

Firma Lappset przedeniowaa rol placw

zabaw tak, aby obja take obywateli

w podeszym wieku i zwrcia tym uwag

samorzdw.

Ryzyko biznesowe i warto odpowiedzialnego

zamwienia

Firma Instrumenta dostarczya rkawice

chirurgiczne na mocy sztokholmskiego Kodeksu

Postpowania, dowiadujc si dziki temu, co

zgodno znaczy dla jej globalnego acucha

zaopatrzeniowego.

ZALECENIA 43

Spis treci 3


4/88

ZAMWIENIA PUBLICZNE 44Innowacja jest coraz czciej elementem planw

rozwoju rzdw w odpowiedzi na wyzwania

w zakresie zrwnowaonego rozwoju, jakoci

oraz technologii. Zestaw wyjtkowych procedur

pozwala wadzom na nansowanie rozwojunowych rozwiza.

WSTP 45


WYWIAD 50Jakob Edler, University o Manchester

NIEKTRE WYZWANIA 52

MNOGO MOLIWOCI 53

WYWIAD 54Juan F Rada, Oracle Corporation

STUDIA PRZYPADKU 56Rynek dla innowacji w miastach

Living Labs Global pomaga czterdziestu

rzdom w zbieraniu inormacji nt. rynku oraz

uruchamianiu innowacyjnych projektw.

Wchodzenie na rynek z rewolucyjnym

programem

Firma Trip Convergence napotkaa bariery

rynkowe przy uruchamianiu nowego rozwizania

transportowego i znalaza innowacyjne metody

pozwalajce na poczynienie postpw.

Tworzenie rynku dla energooszczdnych okien

Rynki miay opnienia w zakresie oszczdnoci

energetycznych, co spowodowao, e rzd

Szwecji zgrupowa nabywcw oraz zamwi

produkt stanowicy istotny postp.Pierwsze miasto korzystajce z systemu opat

parkingowych dokonywanych za pomoc

teleonw komrkowych. Tallinn skorzysta

z radykalnej innowacji w swoim systemie

parkingowym, umoliwiajc tym samym rmie

NOW! Innovations dostarczenie rozwiza dla

dwudziestu miast na caym wiecie.

Nowe oblicze roweru publicznego

Firma Modular z sukcesem korzysta ze zdrowego

rozsdku w konkurowaniu z midzynarodowymi

korporacjami, rozpowszechniajc na cay wiat

systemy rowerw publicznych.

ZALECENIA 66

ELEKTRONICZNE ZAMWIENIAPUBLICZNE 67Konkurencyjne rmy mog rozwija swoj

sprzeda poprzez e-zamwienia, a jednoczenie

nabywcy publiczni mog zyska na wydajnoci

okoo pidziesit miliardw euro w samejEuropie. Wdroenia oraz przyjmowanie

si tej koncepcji s zrnicowane, jednak

krtkoterminowa transgraniczna oensywa

otworzy nowe rynki.

WSTP 68


MOLIWOCI 71

STUDIA PRZYPADKU 73Szerszy zasig online zamwie w USA

Federal Business Opportunities (Federalne

Moliwoci Biznesowe) to

strona internetowa zapewniajca dostpno

oert o wartoci ponad 25000 USD dla wszystkich

przedsibiorstw.

Otwieranie kontraktw publicznych dla maych

i rednich przedsibiorstw

Nowe inicjatywy rzdu Wielkiej Brytanii

umoliwiaj maym i rednim przedsibiorstwom

lepszy dostp do zamwie publicznych oraz

zmniejszenie biurokracji.

Dywidenda w transgranicznych e-zamwieniach

Firma Ala1lab jest pionierem w dziedzinie

e-zamwie pracujcym w cisej zgodzie

z nowymi normami Europejskimi, co skutkuje

znacznymi zyskami z dziaalnoci.

Standard e-zamwie dla Europy bez granic

Dwanacie rynkw europejskich pracuje razem

w celu stworzenia PEPPOL, otwartej europejskiejtransgranicznej giedy zamwie.

Rozszerzanie zakresu duskich e-zamwie

Krajowa platorma suca do publikacji

przetargw i zatwierdzania dostawcw oeruje

otwart rejestracj.

ZALECENIA 83

WNIOSKI 84Nowe podejcia do zamwie daj wsparcie

mniejszym przedsibiorcom i maj na celu

przejcie od liczenia korzyci do transormacji

usug publicznych. Pastwa strategia okreli,

jak odnajdziecie si w tej transormacji i czybdziecie prowadzili na nowych rynkach,

nadali za lepszymi czy te pozostawali w tyle.

EUROPROC 86

Spis treci 4


5/88

W dzisiejszych czasach panuje oglna zgoda, e pytaniem nie jest ju to,

czy sektor publiczny powinien wczy aspekty ekologiczne, spoeczne

i innowacyjne do procesw podejmowania decyzji w sprawie zamwie,

lecz jak powinien to zrobi. Debata zostaa rozszerzona a starania majce

na celu zwikszenie globalnej spjnoci strategii publicznych zyskay na

intensywnoci. Strategie zamwie publicznych nie mogy oczywicie nie

sta si przedmiotem tej debaty, jako e konsekwencje nabywania towarw

i usug oraz wdraania prac publicznych nie mog by niedoceniane.

Szesnacie procent europejskiego PKB pochodzi z kontraktw publicznych

udzielonych przez lokalne, regionalne, krajowe lub europejskie organy

publiczne. Ich wpyw na obraz globalny jest wany sam w sobie, a take jako

dobra praktyka wyznaczajca drog, ktr powinny poda inne podmioty.

Pytanie nie powinno zatem zaczyna od sowa czy lub dlaczego, ale raczej

od jak, a jako e mwimy o dynamicznym procesie, w ktrym jest zawsze

miejsce na ulepszenia, wszyscy zaangaowani powinni pracowa razem jako

siy napdowe, ktre poprowadz ewolucj procesw zamwie publicznych

tak, aby osigny one wysze standardy.

Wadze publiczne s zobowizane do osigania wzrostu skutecznoci

kosztowej (value or money), jak rwnie brania odpowiedzialnoci za

skutki decyzji dotyczcych zakupw. Sposoby objcia szerokiego zakresu

konsekwencji decyzji zakupowych staj si coraz bardziej wyranowane.

Podejmujcy decyzje w sprawach publicznych musz w coraz wikszym

stopniu bra pod uwag nie tylko samo rozwizanie bdce odpowiedz na

gwn potrzeb, lecz take analizowa inne kwestie zwizane z wyborem

dostawcy. Instytucje europejskie maj na celu przeprowadzenie tego

procesu tak, aby procedury zamwie publicznych stay si nie tylko bardziej

transparentne, lecz take bardziej konsekwentne. Wprowadzenie pewnych

aspektw procedur decyzyjnych, ktrych raczej nie rozwaano w przeszoci

prowadzi wszystkie zainteresowane strony do sytuacji, w ktrej nie ma

przegranych. Staje si to tym istotniejsze, gdy instytucje publiczne muszogranicza swoje budety z powodu kryzysu nansowego, a ksigowo

sektora publicznego musi radzi sobie ze wskanikami wydajnoci.

Ch dokonywania zakupw publicznych w sposb tak ekologiczny

jak to tylko moliwe jest prawdopodobnie najbardziej znanym nowym

podejciem do strategii zamwie publicznych. W cigu ostatnich kilku

dziesicioleci, "napicia" rodowiskowe cigle zmieniay mentalno zarwno

nabywcw publicznych jak i obywateli. Wszyscy zgadzaj si, e im bardziej

ekologiczny jest zakupowany produkt, tym lepiej. Powracajcy dostawcy

dla sektora publicznego, wrd ktrych znajduje si wiele maych i rednich

przedsibiorstw, zainwestowali ju w uczynienie swoich towarw bardziej

eko-przyjaznymi, osigajc sukces w staraniach o przycignicie uwagi

nabywcw publicznych. Istniej projekty, ktre uwzgldniaj peen cykl ycia

produktu lub usugi, w tym jego lad wglowy lub wodny, przy podejmowanie

decyzji o zakupach publicznych. Tak wic ju niedugo w europejskich

zakupach publicznych rwnie bdzie wane, aby zakupywany produkt

lub zakupywana usuga byy bezpieczne dla rodowiska take po tej czci

ich okresu uytecznoci w ktrej su wadzom publicznym. Jest jasne dla

kadego, e bardziej zaawansowane technologie maj du przewag

konkurencyjn.

Przedmowa 5

PRZEDMOWA


6/88

Przedmowa 6

Potrzeba, aby zmieni procedury przetargw publicznych w procedury

w peni elektroniczne nie jest ju tematem do dyskusji. Korzyci tego s

oczywiste choby w kwestii transparentnoci, prostoty, szybkoci, rwnych

szans oraz minimalizowania bdw, a to tylko ich cz. Jednak wci

pozostaje wiele do zrobienia zanim wszystkie zamwienia publiczne

w Europie bd mogy by prowadzone poprzez bezpieczne i atwe w uytkuplatormy elektroniczne.

Dlatego te podczas selekcji tematw do uwzgldnienia w niniejszym

poradniku partnerzy EuroPROC wybierali z atwoci te wspomniane powyej.

Czulimy jednak, e powinnimy take poruszy temat innych nowych

podej, ktre przycigny nasz uwag i staj si coraz istotniejsze.

Znajdowanie sposobw zminimalizowania niepodanych skutkw

spoecznych, spowodowanych przez procedury zamwie publicznych jest

dokadnie rozwaane przez coraz wicej wadz publicznych. W obecnych

czasach, w ktrych powane kryzysy nansowe drenuj publiczne portele

w wielu krajach europejskich, budety socjalne s powanie redukowane.

Nie ma zbyt wiele miejsca na optymizm gospodarczy w krtkim terminie

i dlatego te organy publiczne s bardzo zainteresowane eksplorowaniem

nowych sposobw wypeniania swoich zobowiza wobec swoich obywateli.

Obecnie, bardziej ni k iedykolwiek w przeszoci, prz ydziay rodkw

publicznych musz by tak wydajne jak to tylko moliwe, a cel ten mona

osign poprzez zamawianie towarw i usug, ktre nie tylko speniaj

stawiane im bezporednio wymagania, lecz take odnosz si do innych

problemw spoecznych. Organizacje publiczne s chtne, aby dowiedzie

si jak mog wdroy w tym sensie interesujce rozwizania.

Jeszcze wikszym wyzwaniem moe by czenie z zamwieniami

publicznymi promowania innowacji. Innovation Union (Unia Innowacji) jest

jedn z siedmiu agowych inicjatyw strategii Europa 2020 dla gospodarki

inteligentnej, zrwnowaonej oraz integracyjnej. Strategie zamwie

publicznych s zatem wyranie celem powyszej strategii, jako e wszystkie

one maj istotny ilociowy i pogldowy skutek. Odpowiednie strategiezamwie publicznych mogyby wykorzysta starania innowacyjne sektora

prywatnego dla dobra publicznego, co ilustruj pomylne dowiadczenia

przedkomercyjnych zamwie publicznych, a polityk UE jest promowanie

transeru innowacyjnej wiedzy od podmiotw publicznych do prywatnych

i vice versa.

Partnerzy EuroPROC pracuj ju od ponad dwch lat nad promowaniem

dostpu maych i rednich przedsibiorstw do rynkw zamwie publicznych

i dlatego te chcieliby mie swj wkad w t debat. Jestemy przekonani,

e niniejszy poradnik Nawigacja Wrd Zmian - Jak Nowe Podejcia do

Zamwie Publicznych utworz nowe Rynki bdzie jednym z najbardziej

interesujcych rezultatw projektu. Poradnik ten nie jest wewntrznym

dokumentem dla czonkw konsorcjum, lecz jest przeznaczony dla wszystkich

stron zainteresowanych zamwieniami publicznymi i ma na celu zachcenie

maych i rednich przedsibiorstw do bycia liderami procesu przemiany

zamwie publicznych w bardziej ekologiczne, innowacyjne i spoecznie

odpowiedzialne oraz do korzystania z platorm elektronicznych.

Mamy nadziej, e czytelnicy niniejszego poradnika znajd w nim interesujce

i przydatne inormacje, ktre prowadzi bd do ulepsze w procedurach

zamwie publicznych, z czego my wszyscy, jako obywatele, skorzystamy.

Isidre Sala, Koordynator projektu EuroPROC


7/88

DYNAMICZNY RYNEK, JESZCZE NIEUSTABILIZOWANYNowe podejcia do zamwie publicznych, prezentowane w niniejszej

ksice, s wynikiem rozwoju wydarze, ktre wpyny, na wikszo wadz

publicznych.

Po pierwsze, rzdy musz zareagowa na presj konkurencyjnoci aby

zapewnia lepsze usugi po niszych cenach, lecz take staraj si korzysta

z oerty globalnych rynkw aby stosowa coraz wydajniejsze rozwizania.

Mona spodziewa si, e nadzr publiczny nad wydatkami bdzie rs razem

z rosnc transparentnoci rzdzenia.

Po drugie, zmienia si denicja wartoci pienidzy. Warto mierzona jest nie

tylko cen zakupu, lecz take kwestiami zrwnowaenia inwestycji, w tym

kosztami cyklu ycia oraz skutkami dla rodowiska i spoeczestwa.

Po trzecie, technologia zmienia sposb, w jaki rzdy rozwizuj gwne

problemy, ale take to jak wspdziaaj one z dostawcami, korzystajc

z zamwie elektronicznych, otwartoci danych oraz bada rynku abyzmniejszy koszty o 50 miliardw euro w samej Europie, zwiksza swoj

odpowiedzialno oraz znajdowa lepsze rozwizania.

Po czwarte, i ostatnie, rzdy znajduj si pod presj aby wprowadza

innowacje. Gwne wyzwania dla spoeczestwa, takie jak starzenie si,

zmiany klimatyczne lub dostpno wymagaj rozwiza, ktre jeszcze

nie istniej lub mog nie pasowa do tradycyjnych systemw wiadczenia.

W wyniku tego, rzdy zaczynaj akceptowa to, e musz podzieli ryzyko

zwizane z szukaniem nowych rozwiza, nowego podejcia do zamwie

ze spkami zarwno duymi, jak i maymi.

W rezultacie tych warunkw pojawiy si cztery nowe podejcia do zamwie

publicznych, ktre zmieniy sposb w jaki stosowane s przepisy i procedury

dotyczce zamwie publicznych: ekologiczne zamwienia publiczne,

odpowiedzialne spoecznie zamwienia publiczne, zamwienia publiczne

wspierajce innowacyjno oraz zamwienia elektroniczne.

Wstp 7

WSTPJAKA JEST PASTWA "DYWIDENDA" Z NOWYCHTRENDW W ZAMWIENIACH PUBLICZNYCH?

Zamwienia publiczne stanowi okoo szesnastu procent wiatowego PKB.

Jest to ogromny i zrnicowany rynek, na ktrym globalizacja oraz zwikszona

transparentno zmieniaj rodowisko dla konkurencji. Niniejszy poradnik

jest przeznaczony dla maych i rednich przedsibiorstw zainteresowanych

rynkami midzynarodowymi oraz wpywem nowych polityk zamwie

publicznych na ich perspektywy biznesowe.


8/88

SZANSE ORAZ RYZYKO DLA MPDla rm nowe podejcia stanowi dynamiczne rodowisko, w ktrym

znajduje si jedynie kilka wsplnych kryteriw lub procedur majcych pomc

w krtkoterminowym podejmowaniu decyzji. Firmy staj przed wyzwaniem,

stanowionym przez pytanie: jak strategi wybra w wietle wspomnianych

trendw.

Jak mona sign po 436 miliardw euro w unduszach ekologicznych,

zapewnionych przez wiatowe rzdy, jako cz zastosowanych przez nie

rodkw, ktre maj na celu uzdrowienie gospodarki?

Czy chc Pastwo by pionierami przecierajcymi nowe szlaki i ksztatujcymi

przyszy popyt?

Czy s Pastwo szybkimi naladowcami, specjalizujcymi si w dostarczaniu

osigni pionierw na rynki masowe?

Czy te moe s Pastwo "maruderami", dostarczajcymi opacalne

rozwizania dla rynkw masowych, ktre poszukuj minimum zgodnoci z

nowymi trendami?

Niezalenie od wybranej odpowiedzi, nie zabraknie moliwoci, ktre

bdzie mona wykorzysta, szczeglnie, jeli s Pastwo zapobiegawczy.

Samozadowolenie moe by kosztowne, szczeglnie w przypadku gdy

zwinniejsi konkurenci wykorzystaj rosnc transparentno i zmian

kryteriw aby zaoerowa zrwnowaone rozwizania za konkurencyjne

ceny.

PORADNIK NAWIGACJI WRD ZMIANW przeciwiestwie do duych rm, ktre czerpi korzyci ze swojej silnej

obecnoci na wielu rynkach oraz zasobw aby przetrwa okresy transormacji,

mniejsze rmy musz koncentrowa si na swoich ograniczonych zasobach,

odpowiednio nimi zarzdza i ostronie je alokowa.

Cztery rozdziay niniejszego Przewodnika przedstawiaj powizane ze sob

podejcia , koncentrujc si szczeglnie na mniejszych rmach. Przyjrzenie

si zrnicowaniu tego, jak owe trendy s wdraane na poziomie krajowym,

regionalnym lub lokalnym jest przedstawione jako przypomnienie tego, jakbardzo podzielone pozostaj czasem rynki.

Analogicznie, konkretne moliwoci s przedstawione jako trendy, w ramach

ktrych otwieraj si nowe perspektywy dla mniejszych przedsibiorstw.

Przedstawione studia przypadku koncentruj si na konkretnych

dowiadczeniach w ramach nowych podej, prezentujc sukcesy i trudnoci,

ktre pojawiy si po drodze.

ROZWAANIA STRATEGICZNE MAJCE BYWSKAZWKAMI DLA PASTWA DZIAAOglnie rzecz biorc, niniejszy poradnik powinien da liderowi biznesu

wskazwki, pozwalajce zrozumie jak zmieniaj si rynki sektora publicznego

oraz krytyczn az transormacji, ktra prawdopodobnie zdominuje prace

rozwojowe w perspektywie krtkoterminowej.

Zamwienia publiczne s i pozostaj zoone oraz wieloaspektowe, w ramach

krtkiego poradnika nie jest moliwe szczegowe opisanie rynkw,

przepisw i strategii midzynarodowych. W obecnej azie transormacji

jedynie kilka wiarygodnych wskanikw daje inormacje ilociowe a nowe

podejcia daj rne rezultaty w zalenoci od tego, czy sprzedaj Pastwo

wadzom publicznym urzdzenia medyczne, usugi porzdkowe czy te

energi.

Dlatego te Przewodnik ten powinien pomc Pastwu przeanalizowa wpyw

wspomnianych trendw na rynek, rozway rne skutki obecnego okresu

przejciowego oraz odpowiedzie na pytanie, czy Pastwa przedsibiorstwo

jest gotowe przeoy nowe trendy na na swoj korzy.

Wstp 8


9/88

Ekologiczne zamwienia publiczne 9

ZIELONEZAMWIENIA

PUBLICZNE

1 WSTP

2 STRATEGIA W DZIAANIU

3 WYWIAD

4 MOLIWOCI

5 STUDIA PRZYPADKU

6 ZALECENIA

WSPPRACOWNICY: IRENE COMPTE, JOHN CONWAY, ARECELI PI FIGUEROA,

VANESSA HBNER, CHONG-WEY LIN, ANASTASIA OROURKE, IVO SLAVOTINEK,

MANUEL SWRD


10/88

Polityki zielonych zamwie bd miay wpyw

na okoo pidziesit procent przetargw

publicznych w Europie w niedalekiej

przyszoci. Zrnicowania utrzymuj si,

jednak dostpne s normy i certyfkacje

pomagajce prowadzi biznes, a najlepsze

praktyki pokazuj, e czynienie produktw

i usug ekologicznymi moe doda znaczn

warto zarwno dla kupujcych jak

i dostawcw.

Rzdy na caym wiecie celuj w pokazanie swojego przewodnictwa

poprzez ekologiczne zamwienia publiczne, wdraajc nowe wymagania

w przepisach, modele kosztowe dla cykli ycia, preerowane praktykioraz przypadki biznesowe. Oglnym celem jest odpowied na trosk

o zmiany klimatyczne, zrwnowaone wykorzystywanie zasobw, zdrowie,

bezpieczestwo i zarzdzanie odpadami.

Kolejnym czynnikiem motywujcym zielone zamwienia publiczne jest

moliwo ksztatowania trendw w rozwijaniu, produkcji i konsumpcji

produktw i tym samym pomocy w transormacji ustabilizowanych rynkw.

W ostatnich latach zakupy publiczne byy silnym czynnikiem tworzcym

gwne rynki dla ekologicznych materiaw biurowych i ekologicznego

zaopatrzenia dla szpitali, ot pojazdw napdzanych elektrycznoci lub

wodorem, sprawiedliwego handlu i ywnoci ekologicznej.

W wyniku tego mog powsta nowe produkty, normy i modele biznesowe.

W sytuacji, gdy gwni klienci publiczni zamawiaj ekologiczne rozwizania,

przedsibiorstwom powinno by atwiej inwestowa w uczynienie ich

istniejcych produktw lub usug ekologicznymi oraz w rozwj nowych

innowacyjnych ekologicznych rozwiza.

W procesie zamawiania, wadze umawiajce si mog wczy normy

rodowiskowe zarwno do wymaga unkcjonalnych jak i eksploatacyjnych

dla produktw lub usug, jak rwnie do warunkw umownych. Zasady

cakowitego kosztu wasnoci lub kosztw cyklu ycia mog zosta

zastosowane w celu oszacowania wpywu rodowiskowego towarw i usug

oraz istotnych kosztw. Dlatego te droszy produkt moe by bardziej

opacalny w trakcie swojego dziesicioletniego cyklu ycia, np. dlatego, e

zuywa mniej energii.

To, co zielone zamwienia oznaczaj dla dostawcy jest bardzo zrnicowane

w zalenoci od danej grupy produktw lub usug. Kryteria ewoluuj, jednak

na dzi dzie istnieje jedynie kilka stabilnych i powszechnie uznawanych

norm. Wynika to w czci z rnych perspektyw ideologicznych stosowanych

wobec norm, ktre s napdzane przez konsumentw, organizacje ochronyrodowiska, nauk lub interesy korporacyjne. Co wicej, wpyw na rodowisko

jest wielkowymiarowy, a kompromisy s dla niektrych akceptowalne, jeli

ma to na celu osigniciu oglnej poprawy stanu rodowiska.

Firmy zainteresowane odpowiedzi na moliwoci dawane przez zielone

zamwienia powinny zatem przeanalizowa dokadnie jakie normy maj

zastosowane na interesujcych je rynkach lub na ktrych rynkach ich

produkty i usugi speniaj uznane normy i certykacje.


WSTP


11/88

Jedno polityczna w sprawie zasady ekologicznoci zamwie nie

dostarczya jeszcze wsplnych europejskich lub globalnych norm i praktyk.

Jednak ala inwestycji w rozwizania ekologiczne jest ewidentna i zapewnia

zrnicowane moliwoci na wszystkich poziomach administracji.

Od 2002 roku kilka globalnych organizacji, takich jak OECD, przyjo

zalecenia dla zielonych zamwie publicznych. W 2003 roku komunikat

Komisji Europejskiej w sprawie zintegrowanej strategii dla produktw

zaleca pastwom czonkowskim przyjcie strategii ekologicznych zamwie

publicznych do roku 2006, czego do roku 2010 dokonao co najmniej 21

pastw czonkowskich (kolejnych sze jest w trakcie ich przyjmowania).

Wiodca grupa, nazwana Green-71, zostaa pochwalona przez UE jako majca

najwiksz ilo zielonych zamwie publicznych. Na caym wiecie wiele

rzdw krajw, w tym USA, Japonii, Kanady, Korei Poudniowej, Australii,

Chin, Tajlandii oraz Filipin przyjo zrwnowaone lub ekologiczne strategie

zamwie publicznych.

W 2008 roku Wielka Brytania przyja ustaw Carbon Change Act (o zmianie

klimatu), ktra wzywa do redukcji emisji dwutlenku wgla o 80% do roku 2050

(w porwnaniu do poziomw z lat 1990) i zmniejszenia emisji pochodzcych

od samego rzdu centralnego o 10% w okresie lat 2010-20112.

Strategie dotyczce otwartoci danych rzdowych oraz zachcania do

wikszej transparentnoci zbiegy si z inicjatywami przemysowymi takimi

jak projekt Carbon Disclosure Project, ktry sta si gwnym zasobem

inormacji dla inwestorw i dostawcw i w ktrym okoo 3050 (stan na rok2010) rm ujawnia swoje dane dotyczce emisji gazw cieplarnianych.

Rzdowe agencje zajmujce si zamwieniami publicznymi w Wielkiej

Brytanii zyskay dziki temu wgld w inormacje dostawcw oraz wpywu,

jaki maj ich acuchy dostaw.

Na poziomie administracji regionalnej i lokalnej mona znale podobne

strategie zielonych zamwie, z kryteriami eksploatacyjnymi, ktre

czsto przewyszaj te stawiane przez UE lub krajowe, np. miasta

planuj ograniczenie emisji do zera (np. cel Kopenhagi neutralizacji CO2)

lub osignicie sytuacji, w ktrej energia produkowana w ramach granic

miasta bdzie pochodzia w 100% ze rde odnawianych (cel energetyczny

Eindhoven na rok 2035). We wszystkich tych przypadkach wzorce zamwie

ulegy zmianie, otwierajc nowe moliwoci.


STRATEGIA W DZIAANIU

PRIORYTETY EUROPEJSKIE DLA ZIELONYCH ZAMWIE3

W Europie Komisja Europejska

rekomendowaa pewne sektory

jako priorytetowe dla zielonych

zamwie3

BUDOWNICTWO ENERGIA UBRANIA, UNIFORMY ORAZ

INNE TEKSTYLIA

PRODUKTY I USUGI ZWIZANE

Z UTRZYMYWANIEM

CZYSTOCI

YWNO ORAZ USUGI

CATERINGOWE

PAPIER ORAZ USUGI

DRUKARSKIE

WYPOSAENIE DLA SEKTORA

OPIEKI ZDROWOTNEJ

MEBLE TRANSPORT I USUGI

TRANSPORTOWE

URZDZENIA BIUROWE

I KOMPUTERY

1. Green-7: Austria, Dania, Finlandia, Niemcy,

Holandia, Szwecja i Wielka Brytania

2. Zmniejszenie emisji rzdu centralnego o

dziesi procent w cigu dwunastu miesicy;

decc.gov.uk/en/content/cms/news/pn10_059/

pn10_059.aspx

3. Public procurement or a better

environment, COM (2008 ) 400/2
http://decc.gov.uk/en/content/cms/news/pn10_059/pn10_059.aspxhttp://decc.gov.uk/en/content/cms/news/pn10_059/pn10_059.aspxhttp://decc.gov.uk/en/content/cms/news/pn10_059/pn10_059.aspxhttp://decc.gov.uk/en/content/cms/news/pn10_059/pn10_059.aspx


12/88

Jako e rynek nie jest w adnym razie spjny ani unormowany, rne s take

metody oceny. Deniujc swoje wymagania, kupujcy czsto polegaj na

istniejcych normach oraz systemach certykacji takich jak oznakowania

ekologiczne (ecolabels). Na caym wiecie istnieje ponad 400 oznakowa

ekologicznych certykujcych rmy (stan na rok 2011)4, stosujcych rne

metody, geograe oraz stopnie rygoru w kwestii zgodnoci, przyznawanychproduktom od ywnoci po usugi nansowe. Istnieje te szeroki wachlarz

norm branowych, najlepszych praktyk oraz wskazwek, ktre kupujcy

tworz za pomoc narzdzi takich jak oszacowanie cyklu ycia oraz lady

wglowe produktw.

Gwnym tematem zielonych zamwie jest ustanowienie metod obliczania

korzyci / kosztw cyklu ycia. Czsto wystpuj jednak trudnoci w ocenie

istniejcych produktw na potrzeby analizy komparatywnej. U zamawiajcego

moe to powodowa niepewno co do osignicia korzyci. Moe istnie

take niepewno w kwestii podstaw prawnych do uwzgldniania kryteriw

rodowiskowych i wynikajca z tego niech do powanego wdraaniazielonych zamwie lub podejmowania zwizanego z tym ryzyka.


EKOLOGICZNE FUNDUSZE DLA UZDROWIENIA GOSPODARCZEGO5

KANADA2009/132.6

USA

2009/19112.3

WIELKABRYTANIA2009/122.1

FRANCJA2009/107.1

HISZPANIA20090.8

NIEMCY2009/10

13.8

WOCHY20091.3 CHINY

2009/10221/3

AUSTRALIA2009/122.5

KOREAPOUDNIOWA

200930.7

JAPONIA200912.4

4. ecolabelindex.com 5. A Climate or recovery: The colour o stimulus

goes green, HBSC Global Research (2009 r.)

INNEPASTWA UE2009

6.2

UNIAEUROPEJSKA2009/1022.8

SUMA2009/19435.9

Fundusze (w miliardach euro) przydzielone przez wiatowe gospodarki na ekologiczne inwestycje

w ramach rodkw na uzdrowienie gospodarki.
http://ecolabelindex.com/http://ecolabelindex.com/


13/88

Panie Conway, czy mgby Pan powiedzie co oznaczaj Zielone

Zamwienia Publiczne we wspczesnej Wielkiej Brytanii?

W Wielkiej Brytanii zielone zamwienia publiczne oznaczaj osignicie

prawdziwej opacalnoci poprzez zamawiania towarw i usug, ktre

zmniejszaj wpyw dziaalnoci administracji rzdowej na rodowisko.

Dlatego te koszty s szacowane na przestrzeni caego cyklu ycia po to,

aby uwzgldni realny koszt wyprodukowania, dostarczenia, uytkowania i

utylizacji produktu lub usugi. W naszej opinii odpowiednio wdroone zielone

zamwienia publiczne bd wspiera sprawiedliwy i zrwnowaony rozwj

gospodarczy oraz rozwj ekologicznej gospodarki. Wanym mechanizmem

dla zielonych zamwie w Wielkiej Brytanii s Administracyjne Normy

Zakupowe (GBS)6. S one powizane z kryteriami inicjatywy Zielonych

Zamwie Publicznych (GPP) Unii Europejskiej. Normy GBS ustalaj

specykacje zrwnowaonego rozwoju dla zamwie okoo 60 towarw i

usug.

Specykacje te obejmuj wpyw na rodowisko wywierany w trakcie

caego cyklu ycia produktu lub usugi. Mog one umoliwi innowacyjne

przetargi wspierajce rozwj ekologicznej gospodarki zarwno na rynku jak

i w sektorze publicznym. Zapewniaj take dugoterminowe oszczdnoci

kosztw. Przykady tyche obejmuj normy GBS dla mebli, ktre wedleszacunkw przynosz cakowite korzyci netto w wysokoci 40 milionw

untw poprzez wiksze zastosowanie recyklingu i ponownego uytku;

oraz normy GBS dla transportu, ktre wedle szacunkw przynosz cakowite

korzyci netto w wysokoci ponad 7 milionw untw poprzez wykorzystanie

wydajniejszych pojazdw. Kada spka mogca prowadzi zaopatrzenie

zgodnie ze specykacjami GBS mogaby wnioskowa o przyznanie jej

kontraktu. W coraz wikszym stopniu widzimy jak zielone zamwienia

publiczne mog wykracza poza specykacje przetargowe oraz osiga

dalsze korzyci rodowiskowe w ramach acucha dostaw poprzez aktywne

budowanie relacji z dostawcami. Wstpne dane wskazuj, e ponad 70%

emisji CO2, ktrych rdem jest Administracja, pochodzi z acucha dostaw.

Jakie moliwoci oeruje Pastwa polityka Zielonych Zamwie maym

i rednim przedsibiorstwom europejskim? Czy maj one przewag

konkurencyjnoci dziki temu, e oeruj rozwizania ekologiczne

wadzom publicznych Wielkiej Brytanii?

Rzd koalicyjny zobowiza wszystkie departamenty do opublikowania

zestawu konkretnych dziaa, dedykowanych w celu osignicia stanu,

w ktrym 25% ich kontraktw bdzie prowadzonych z maymi i rednimi

przedsibiorstwami. Normy GBS s opracowywane poprzez solidny system,

ktry obejmuje konsultacje z dostawcami bdcymi maymi i rednimi

przedsibiorstwami, a ocena wpywu proponowanych kryteriw ma

specjaln sekcj majc oceni wpyw na mae i rednie przedsibiorstwa.

Kluczowym wyzwaniem jest obecnie wprowadzenie do gwnego obiegu

zamwie u maych i rednich przedsibiorstw w caym sektorze publicznym,

aby zwikszy ilo moliwoci biznesowych


WYWIAD

Departament rodowiska, ywnocii Rolnictwa (DEFRA), Wielka Brytania

John Conway jest cilezaangaowany w rozwj norm

zrwnowaonego rozwoju dla

zakresu priorytetowych produktw

kupowanych przez sektor

publiczny, w tym transport i sektor

ICT. Jest take odpowiedzialny

za promowanie akceptacji oraz

przyjmowania si norm w sektorze

publicznym.

JohnConway

Doradca d/s strategii

6. dera.gov.uk/sustainable/ government/

advice/public/buying/index.htm

7.dera.gov.uk/corporate/ about/how/

procurement/policy.htm
http://defra.gov.uk/sustainable/government/advice/public/buying/index.htmhttp://defra.gov.uk/sustainable/government/advice/public/buying/index.htmhttp://defra.gov.uk/corporate/about/how/procurement/policy.htmhttp://defra.gov.uk/corporate/about/how/procurement/policy.htmhttp://defra.gov.uk/corporate/about/how/procurement/policy.htmhttp://defra.gov.uk/corporate/about/how/procurement/policy.htmhttp://defra.gov.uk/corporate/about/how/procurement/policy.htmhttp://defra.gov.uk/sustainable/government/advice/public/buying/index.htmhttp://defra.gov.uk/sustainable/government/advice/public/buying/index.htm


14/88


dla nich dostpnych oraz umoliwi sektorowi publicznemu skorzystanie

z innowacyjnoci i elastycznoci takich przedsibiorstw. Wymaga

to, aby moliwoci otrzymywania zamwie byy transparentne,

a procedura zamwie zostaa uproszczona tak, jak to tylko moliwe,

a take tego, aby podejcie strategiczne do zamwie dawao maym

i rednim przedsibiorstwom uczciwe szanse w przypadkach, gdy s one

podwykonawcami.

Zamwienia w Wielkiej Brytanii s reklamowane zewntrznie, aby przycign

oerty od szerokiego zakresu dostawcw. Dziaania podejmowane w celu

zwikszania moliwoci dla maych i rednich przedsibiorstw obejmuj

Owiadczenie o Zrwnowaonej Strategii Zamwie DEFRA, ktre promuje

moliwoci biznesowe poprzez acuchy zaopatrzeniowe dla maych

i rednich przedsibiorstw7 oraz idzie w kierunku wikszej standaryzacji

kontraktw. Jest to wspierane poprzez:

1. Kwestionariusz kwalikacji wstpnej oceny oert (PQQ) zmieniony

tak, aby przy przyznawaniu kontraktw nie liczyo si wycznie

dowiadczenie w sektorze publicznym, lecz take kade inne istotne

dowiadczenie.

2. Elektroniczne publikowanie przetargw na kontrakty. Korzystanie

z Wzoru powiadomienia o kontrakcie Dziennika Urzdowego UE aby

oznaczy moliwoci przetargowe uwaane za dogodne dla maych

i rednich przedsibiorstw.

3. Szersze naganianie nadchodzcych kontraktw, np. poprzez nowy

portal e-przetargw DEFRA, Supply2Gov (obecnie - Business Link

Contract Finder) oraz CompeteFor.8

4. Zachcanie gwnych wykonawcw do otwierania ich acuchw

zaopatrzeniowych dla maych i rednich przedsibiorstw.

5. Zachcanie gwnych wykonawcw do publikowania moliwoci

podwykonawstwa szczeglne odpowiednich dla maych i rednich

przedsibiorstw na stronach internetowych tak ich jak Compete For.

6. Szersze zastosowane specykacji opartych na wynikach w celu

przycignicia innowacji - jest to obszar w ktrym mae i rednie

przedsibiorstwa maj zazwyczaj przewag.

7. Starania o zapewnienie tego, aby mae i rednie przedsibiorstwa oraz

inne rmy dziaajce jako podwykonawcy byy opacane bezzwocznie.

Czy istnieje skonsolidowana procedura Zielonych Zamwie dlawszystkich agencji w Wielkiej Brytanii i czy istniej inne rynki

midzynarodowe stosujce takie same zasady?

Tak jak i inne pastwa czonkowskie, Wielka Brytania zgodzia si na

dobrowolne przyjcie celu zawierajcego si w tym, aby w 2010 roku

50% zamwie publicznych byo proekologicznych. Oznacza to zgodno

z podstawowymi kryteriami UE dla Zielonych Zamwie Publicznych.

Szerszy sektor publiczny Wielkiej Brytanii nie jest ograniczony zobowizaniami

rzdu centralnego dotyczcymi zrwnowaonych zamwie w ramach

skonsolidowanej procedury. Jednak korzyci dla rodowiska oraz

oszczdnoci na kosztach oerowane przez normy GBS oznaczaj, e s

one stosowane przez wiele organizacji. DEFRA koordynuje podejcie do

zrwnowaonych zakupw publicznych na szczeblu krajowym poprzez

opracowywanie szkole dla organizacji zainteresowanych lub majcych rol

w zrwnowaonych zamwieniach publicznych, w tym dla wadz lokalnych

oraz NHS (Pastwowej Suby Zdrowia Wielkiej Brytanii).

Jak Pana Agencja traktuje niezamawiane oerty od frm, ktre posiadaj

innowacyjne lub nawet przeomowe rozwizania oraz mogyby mie

transormacyjny wpyw na rodowisko? Do kogo frma moe si zwrci,

aby przedstawi swoje rozwizania?

Szczegowe dane na temat takich przedsibiorstw s zbierane w bazie

danych innowacji. Jest ona obecnie opracowywana tak, aby bya dostpna

online dla wszystkich wadz publicznych Wielkiej Brytanii. Dane te mog by

take wykorzystane w celu zorientowania rozwoju bardziej wymagajcych

norm GBS w przyszoci. Sdzimy, e mae lub rednie przedsibiorstwo

posiadajce innowacyjn usug zacznie od prb umwienia si ze

zamawiajcymi w ramach organizacji, z ktr chc prowadzi interesy.

Mogliby oni take skorzysta z moliwoci dla dostawcw usug oerowanych

przez organizacje zajmujce si zakupami, takie jak Buying Solutions.

Wiele maych i rednich przedsibiorstw poszukuje idealnego rynku

bdcego w pierwszej azie dla swoich ekologicznych rozwiza. Czy

poleciby Pan Wielk Brytani jako taki rynek?

Urzd Rady Ministrw uruchomi pakiet rodkw majcych zadba o to,

aby mae i rednie przedsibiorstwa miay dobr pozycj do konkurowania

o kontrakty. Kluczowe z tych rodkw obejmuj uruchomienie bazy danych

z wyszukiwaniem kontraktw, ktra stanie si miejscem znajdowania

w sektorze publicznym zamwie majcych warto powyej 10 000 untw.

Podejcie to uzupeniaj sprawdzone innowacyjne metody zamwie, ktrewykraczaj poza normy GBS, takie jak inicjatywa Small Business Research

Initiative. Uruchamia to otwarte konkursy na opracowanie przeomowych

rozwiza problemw strategicznych oraz zwizanych z zamwieniami,9 oraz

model Forward Commitment Procurement, ktry zabiega o podobne wyniki,

lecz za pomoc dugoterminowego dialogu z potencjalnymi dostawcami na

rynku.10 DEFRA utworzya program zaangaowania dostawcw, w ramach

ktrego midzy innymi organizowane s wydarzenia dla dostawcw,

podczas ktrych mae i rednie przedsibiorstwa maj moliwo interakcji

z personelem zajmujcym si zamwieniami.11

Kluczowym wyzwaniem jest zwikszenie

moliwoci biznesowych dla maych i rednich

przedsibiorstw oraz umoliwienie sektorowi

publicznemu korzystania z ich innowacyjnoci

i elastycznoci.

8. dera.gov.uk/corporate/about/how/

procurement/ten-ders.htm

9.innovateuk.org/delivering- innovation/small

businessre- searchinitiative.ashx

10. bis.gov.uk/policies/innova-tion/

procurement/orward-commitment

11.dera.gov.uk/corporate/about/how/

procurement/ac-tivities.htm
http://defra.gov.uk/corporate/about/how/procurement/ten-ders.htmhttp://defra.gov.uk/corporate/about/how/procurement/ten-ders.htmhttp://innovateuk.org/delivering-innovation/small%20businessre-searchinitiative.ashxhttp://innovateuk.org/delivering-innovation/small%20businessre-searchinitiative.ashxhttp://innovateuk.org/delivering-innovation/small%20businessre-searchinitiative.ashxhttp://bis.gov.uk/policies/innova-tion/procurement/forward-commitmenthttp://bis.gov.uk/policies/innova-tion/procurement/forward-commitmenthttp://defra.gov.uk/corporate/about/how/procurement/ac-tivities.htmhttp://defra.gov.uk/corporate/about/how/procurement/ac-tivities.htmhttp://defra.gov.uk/corporate/about/how/procurement/ac-tivities.htmhttp://defra.gov.uk/corporate/about/how/procurement/ac-tivities.htmhttp://defra.gov.uk/corporate/about/how/procurement/ac-tivities.htmhttp://bis.gov.uk/policies/innova-tion/procurement/forward-commitmenthttp://bis.gov.uk/policies/innova-tion/procurement/forward-commitmenthttp://innovateuk.org/delivering-innovation/small%20businessre-searchinitiative.ashxhttp://innovateuk.org/delivering-innovation/small%20businessre-searchinitiative.ashxhttp://defra.gov.uk/corporate/about/how/procurement/ten-ders.htmhttp://defra.gov.uk/corporate/about/how/procurement/ten-ders.htm


15/88


Pidziesit procent wszystkich zamwie publicznych w Europie bdzie w niedalekiej przyszoci

proekologicznych, co spowoduje, e zielone zamwienia stan si rzeczywistoci dla niemal

wszystkich rodzajw produktw oraz usug. Dostawcy z podejciem uwzgldniajcym cykl

ycia, wczajcy czynniki ekologiczne do wszystkich aspektw swoich rozwiza nie tylko

prawdopodobnie oka si zwycizcami, ale te lepiej unkcjonujcymi frmami.

MOLIWOCI

1960 1970 1980 1990 2000 2010

0

500

1000

4000

3500

3000

2500

2000

1500

ZBIEGAJCE SI TRENDY ROZWOJU EKOLOGICZNEGO12

Ilo wspdzielonych rowerw publicznych

Ilo miast udostpniajcych wspdzielone rowery

Ilo ujawnie poziomw emisji CO2 przez rmy

Ilo posiadaczy oznakowania ekologicznego UE

Ilo oznakowa ekologicznych

12. Free city bike sc hemes, Soren B. Jensen,

Miasto Kopenhaga (2000); Bikesharing: history,

impacts, models o provision and uture, De

Maio, Paul, USF Journal o Public Transportation

(2009); Ecolabel.eu; Carbon Disclosure Project;

Peter Midgley, gTKP; ecolabelindex.com


16/88


Szacuje si, e w perspektywie krtkoterminowej zamwienia ekologiczne

mog mie wpyw na co najmniej 50% wszystkich wydatkw na zamwienia

publiczne lub, inaczej mwic, corocznie 3 200 miliardw euro w gospodarce

wiatowej lub 1 250 miliardw w UE. S to zawrotne sumy, stanowice okoo

7,5% wiatowego PKB.

W wyniku tego moe nie by ju wykonalne branie pod uwag projektowaniai rozwoju bardziej ekologicznych usug i produktw dla zamwie

publicznych jako opcjonalnej okolicznoci, lecz raczej musz by one

postrzegane jako konieczno, w ramach ktrej wielu graczy, zarwno

nowych jak i o ugruntowanej pozycji, aktywnie promuje nowe rozwizania.

To, co moe by jeszcze waniejsze, to trendy, w ktrych ocena

produktw i usug pod ktem przyjaznoci dla rodowiska (oraz innych

kryteriw zrwnowaonego rozwoju) s poczone z nowymi postpami

technologicznymi oraz modelami biznesowymi, ktre prowadz do

utworzenia zupenie nowych rynkw i obszarw usug.

Jednym z najbardziej widocznych takich postpw jest szybki rozwj

systemw rowerw publicznych na caym wiecie, ktre przez 40 lat nie

odniosy wikszego sukcesu, jednak w 2005 zostay niejako odblokowane

przez postp w systemach RFID oraz technologiach mobilnych, co pozwolio

doda nowy sposb transportu w ponad 200 miastach na caym wiecie,

z setkami milionw przejazdw wykonywanymi kadego roku.

Model ten jest coraz czciej stosowany take w stosunku do samochodw

oraz motocykli, ksztatujc cakowicie now bran wspdzielonego

transportu oraz wspierajc zdrowe i zrwnowaone style ycia.

Analogicznie, prace rozwojowe dotyczce pojazdw elektrycznych,

owietlenie LED oraz dostarczanie energii odnawialnej poprzez raczej

rozproszone ni scentralizowane elektrownie oraz rmy uytecznocipublicznej zaczynaj eksplorowa nowe modele biznesu i usug. Mog one

okaza si w takim samym stopniu transormacyjne dla ugruntowanych

sektorw przemysu w jakim bd zalene od zamwie publicznych.

PRODUKTY ZINTEGROWANE ORAZ ICHODDZIAYWANIA PRZEZ CAY CYKL YCIAW ramach swojej inicjatywy Lie-Cycle Initiative, Program rodowiskowy

Narodw Zjednoczonych wskazuje na kilka praktyk, ktre przedsibiorstwa

mog przyj, aby z sukcesem wytwarza warto z zarzdzania c yklem

ycia, takich jak (ekologiczne) podejcie do projektowania, analiza cyklu

ycia (LCA), kalkulacja kosztw cyklu ycia (LCC), oznakowanie ekologiczne

i energetyczne, dek laracje rodowiskowe dla produktw, rodowiskowe

wskaniki eksploatacyjne oraz oszacowania zrwnowaenia spoecznego -

obok podej koncentrujcych si na rozwoju moliwoci, ktre s konieczne

dla aktycznego wdroenia.13

13, 14. Lie-Cycle Management: How

business uses it to decrease ootprint, create

opportunities and make value chains more

sustainable, U NEP/SETAC (2009)

CYKL YCIA TELEFONU KOMRKOWEGO14

1. WYTWORZENIE

2. SPRZEDA

HURTOWA

3. PRZEWONICY

/ SPRZEDA DETALICZNA 4. KONSUMENCI

5. SERWISOWANIE

I NAPRAWY

6. ZEBRANIE

W CELU RECYKLINGU7.3 AKCESORIA

7.2 TELEFON

7.1 BATERIA

7.4 WYSYPISKO


17/88

Firma IV Produkt AB pomoga gminie

osign ambitne cele energetyczne dla

domw pasywnych. Rygorystyczne kryteria

eksploatacyjne w negocjowanej procedurze

zamwienia stworzyy frmie moliwo

pokazania swojej zdolnoci do stosowania

przeomowych rozwiza w dziedzinie

wentylacji, otwierajc dla niej tym samym rynki

midzynarodowe.

Gdy Hyresbostader. publiczna rma nieruchomociowa z Vaxjo, planowaa

zbudowa dwa domy pasywne, centraln kwesti stay si centralewentylacyjne.

Obowizkowym kryterium dla centrali wentylacyjnych by pytowy

wymiennik ciepa o stopniu wymiany ciepa wynoszcym co najmniej 85%,

w porwnaniu do konwencjonalnych 65%. W momencie przetargu nie

istniaa na rynku centrala wentylacyjne majca wymagane specykacje. IV

produkt AB, redniej wielkoci szwedzkie przedsibiorstwo produkujce

centrale wentylacyjne, opracowao dla tego projektu nowy produkt zgodny

z wymaganym wysokim poziomem wydajnoci, ktry wprowadzi znaczny

postp technologiczny w tej dziedzinie.

Dla IV produkt AB zamwienie to byo zarwno interesujce, jak i stanowice

wyzwanie, jako e Hyresbostader i jej waciciele, Gmina Vaxjo, zdecydowali

si przeprowadzi cakowicie nowe zamwienie i zastosowa zupenie nowy

model opracowania projektu w porwnaniu do wczeniejszych praktyk.


ROZSZERZANIE GRANIC EKOLOGICZNEJWENTYLACJI


18/88


Firma Hyresbostader zastosowaa rzadko uywany model Procedury

Negocjacji 15 z dwch powodw. Po pierwsze, projekt zawiera ryzyka

techniczne, ktrych nie mona byo oszacowa z wyprzedzeniem. Po drugie,

na rynku nie byo dostpne adne rozwizanie techniczne. Po trzecie, klient

chcia si upewni, e bdzie mg przeprowadzi dialog z rnymi oerentami

przed podjciem jakichkolwiek decyzji, nie naruszajc rygorystycznych ram

prawnych Ustawy o Zamwieniach Publicznych.

Aby ustali cele eksploatacyjne, klient zestawi ostateczne dane nt.

wydajnoci energetycznej w tzw. Tabel Specykacji Energetycznej Budynku

(BEST), ktra suya jako wsplna podstawa wszystkim oerentom. Podczas

gdy pierwszy poziom przetargu koncentrowa si przede wszystkim na

izolacji budynku, wysokiej wydajnoci wentylacja zostaa na wczesnym

etapie wskazana jako bezporednie wymaganie pozwalajce speni kryteria

wydajnoci energetycznej okrelone w tabelach BEST.

Jako e rma IV Produkt rozwijaa cay swj zakres produktw wentylacyjnych

skupiajc si w duym stopniu na Kosztach Cyklu ycia (LCC) ju od 1991

roku, rma bya w doskonaej pozycji aby zapewni wymagany postp.

Niemal wszystkie rmy budowlane skadajce oerty dotyczce projektu

skontaktoway si na wczesnym etapie procedury z IV Produkt w kwestii

zawarcia partnerstwa. Przy ostatecznej selekcji wykonawcw dokonywanej

przez Hyresbostader, pomysy projektowe IV Produkt stanowiy cz

zwyciskiej koncepcji.

Podczas szczegowego planowania projektu rma IV Produkt dziaaa

jako eksperci w kwestii wydajnych energetycznie centrali wentylacyjnych,

wykraczajc poza swoj konwencjonaln rol dostawcw. Starszy personel

badawczo-rozwojowy zosta zaangaowany w opracowywanie ostatecznego

rozwizania oraz spenienie rygorystycznych wymaga energetycznych

projektu.

Firma Hyresbostader wiele razy podkrelaa, e projekt ten mia przyczyni

si do rozwoju nowego podejcia, bardziej opartego na inicjatywie oraz

podziale ryzyka/zyskw, wykorzystujcego nowe technologie z wczeniejszej

praktyki w ramach projektw pilotaowych o maej skali i dokonujcegoich ekstrapolacji w nowy penoskalowy projekt demonstracyjny, a take

rozpoczynajcego budow nowej normy branowej. IV Produkt AB uwaa,

e wynik ten zosta osignity rwnie w ramach jej rozwoju biznesowego

i rynkowego.

WYMIERNY ROZWJ ZIELONEGO BIZNESUJako rynkowy lider w kwestii wydajnoci energetycznej, rma IV Produkt

zrozumiaa, e wymagania stawiane przez ten projekt ustanowi wzr, za

ktrym inni bd podali.

Okazao si to by prawd, a projekt zyska uznanie w caej Europie, co

poskutkowao wieloma midzynarodowymi wizytami badawczymi.

Opracowujc to rozwizanie, IV Produkt dokonaa postpu w swoich

rozwizaniach kontrolnych o krok dalej w kwestii ochrony przed zamarzaniem,

na czym zbija teraz kapita w zakresie swojego portolio.

Cho nie powielia bezporednio rozwiza od Hyresbostader, rmie

IV Produkt AB udao si sprzeda kilka podobnych rozwiza, a kilku

europejskich partnerw eksportowych IV Produkt wykorzystuje ten projekt

jako eektown wizytwk. Ostatecznie rma zyskaa w brany reputacj

czynicej niemoliwe moliwym, zyskujc tym samym pozytywny prol

partnera projektowego.

PROCEDURANEGOCJACJI

1HYRESBOSTADEROKRELAPOTRZEB

2HYRESBOSTADERUSTALANAJLEPSZE KRYTERIA

3JEDNOSTKAWENTYLACYJNANIE JEST NA RYNKU

4URUCHOMIENIEPROCEDURYNEGOCJACJI

5IV PRODUKTWSPIERAPIERWSZ FAZ

PRZETARGU

6SPECYFIKACJEUWZGLDNIAJPROJEKT IV PRODUKT

7ZAMWIONYPRODUKT +EKSPERTYZA

8PROJEKT JESTHISTORISUKCESU

9ULEPSZENIEPORTFOLIO +WIODCA POZYCJA

NA RYNKU

15. Dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu

Europejskiego oraz Rady z dnia 31 marca

2004 roku w sprawie koordynacji procedur

przyznawania kontraktw na prace publiczne,

kontraktw na dostawy publiczne oraz

kontraktw na usugi publiczne.


19/88

Zarzdzanie odpadami stanowi dwadziecia

procent wydatkw komunalnych. Urbiotica

zastosowaa najnowsze technologie czujnikw

w odpowiedzi na to wyzwanie i zwyciya

w globalnym wezwaniu do przedstawiania

rozwiza dla miasta, wydanym przez

Barcelon, co doprowadzio do rozpoczcia

szeciomiesicznego programu pilotaowego,

stanowicego krok w kierunku zamwienia.

Urbiotica to moda rma technologiczna, stworzona w oparciu o wizj

wydajniejszego zarzdzania miastami poprzez wykorzystanie technologii

i inormacji otrzymywanych w czasie rzeczywistym.Urbiotica opracowuje

czujniki zaprojektowane specjalnie dla potrzeb miast w zakresie zbierania w

czasie rzeczywistym inormacji na temat parametrw takich jak mobilno

aby w znacznym stopniu polepszy wydajno i jako usug miejskich.

Zarzdzanie odpadami stanowi dla miast okoo 20% ich wszystkich

wydatkw. Naczelny brak wydajnoci dotyczy zbierania pojemnikw, ktry

to proces skorzystaby na tym, gdyby mona byo otrzymywa w czasie

rzeczywistym inormacje o poziomie ich wypenienia, tak aby moliwa bya

optymizacja drg zbioru, aby zaoszczdzi zasoby i ulepszy cao usugi. W

2009 roku Urbiotica uruchomia swoje rozwizanie polegajce na czujnikach

iloci odpadw miejskich.

Gdy Hyresbostader. publiczna rma nieruchomociowa z Vaxjo, planowaazbudowa dwa domy pasywne, centraln kwesti stay si centrale

wentylacyjne.

Obowizkowym kryterium dla centrali wentylacyjnych by pytowy

wymiennik ciepa o stopniu wymiany ciepa wynoszcym co najmniej 85%,

w porwnaniu do konwencjonalnych 65%. W momencie przetargu nie

istniaa na rynku centrala wentylacyjne majca wymagane specykacje. IV

produkt AB, redniej wielkoci szwedzkie przedsibiorstwo produkujce

centrale wentylacyjne, opracowao dla tego projektu nowy produkt zgodny

z wymaganym wysokim poziomem wydajnoci, ktry wprowadzi znaczny

postp technologiczny w tej dziedzinie.

Dla IV produkt AB zamwienie to byo zarwno interesujce, jak i stanowice

wyzwanie, jako e Hyresbostader i jej waciciele, Gmina Vaxjo, zdecydowali

si przeprowadzi cakowicie nowe zamwienie i zastosowa zupenie nowy

model opracowania projektu w porwnaniu do wczeniejszych praktyk.

Miasto Barcelona prowadzi laboratorium 22@ Urban Lab, aby umoliwi

innowacyjnym rmom pilotowanie ich rozwiza w partnerstwie z

odpowiednimi agencjami miejskimi, takimi jak Agencja Zarzdzania

Odpadami. Celem Urban Lab jest a) pomaga rmom w opracowywaniu

przez nie rozwiza, b) zapewnianie dialogu przedzamwieniowego oraz

azy pilotaowej w celu oceny innowacyjnych rozwiza, c) umoliwienie

rmom prezentacji niezamawianych rozwiza, oraz d) zapewnienie

odpowiedzialnej i transparentnej procedury.

W 2009 roku laboratorium 22@ Urban Lab poczyo siy z omioma innymi

miastami na wiecie w celu uruchomienia globalnego wezwania do

przedstawiania rozwiza (nagroda Living Labs Global Award), ktre mogyby

pomc miastu wybra najlepsze rozwizania, i ktrym mona by zaoerowa

moliwo programu pilotaowego. Midzynarodowy panel ekspertw oraz

kluczowych decydentw miasta oceni 150 zgosze z 38 krajw i wybra jakozwycizc Inteligentne Rozwizanie dla Zarzdzania Odpadami Miejskimi

autorstwa rmy Urbiotica. W 2011 roku Urbiotica podpisaa List Intencyjny


PROGRAM PILOTAOWY: OCENA INTELIGENTNYCHSYSTEMW ZARZDZANIA ODPADAMI


20/88

z Miastem Barcelona w sprawie programu pilotaowego oraz oceny

zastosowania jej rozwizania w miecie. Umowa ta zawieraa nastpujce

warunki:

1. Urbiotica wdroy instalacj pilotaow swoich czujnikw dla

zarzdzania odpadami we wsppracy ze stosownymi agencjami.2. Urbiotica poniesie swoje wasne wydatki na ten program pilotaowy; nie

zostan przeprowadzone adne transakcje nansowe.

3. Miasto Barcelona zapewni wsparcie wykonawcze w celu wdroenia tego

programu pilotaowego oraz zapewni szczegow ocen systemu oraz

jego skutkw.

4. Miasto Barcelona rozpowszechni inormacje o programie pilotaowym,

jego wynikach oraz skutkach.

5. Czas trwania programu pilotaowego wyniesie 6 miesicy.

EXPRESOWE ZGOSZENIE POTRZEBY,WEZWANIE, PROGRAM PILOTAOWY,OCENA I ZAMWIENIEUrbiotica skorzystaa z innowacyjnego podejcia Barcelony polegajcego

na zaproszeniu rm, aby przedstawiy swoje rozwizania w odpowiedzi

na jej wezwanie. Zaoerowao to rmom istotn drog proaktywnegoprzedstawienia swoich rozwiza poprzez ustrukturyzowan procedur oraz

pomogo im wpyn na zamwienia planowane w przyszoci.

Mona szacowa, e dla rmy takiej jak Urbiotica zaprezentowanie swojego

rozwizania miastu w tak aktywny sposb oznaczaoby znaczny koszt,

wynoszcy rednio okoo 8 000 euro za zoenie zapytania bezporedniego.

Procedura oerowana przez Barcelon zredukowaa ten koszt do okoo 250

euro w czasie zainwestowanym w zaprezentowanie rozwizania poprzez

ogoszenie przez laboratorium 22@ Urban Lab przetargu dla programw

pilotaowych. Uwolnio to zasoby, ktre pomogy wiodcemu klientowi

ocen rozwizania poprzez rozlegy program pilotaowy. Ponadto, Urbiotica

uzyskaa midzynarodowe uznanie jako dostawca rozwizania, ktre

zostao wybrane przez jedno z najbardziej prominentnych miast wiata, co

w znacznym stopniu zwikszyo wiarygodno tej maej modej rmy.


POMYS PROGRAMU PILOTAOWEGO DOTYCZCEGO ZARZDZANIA ODPADAMI

12009 URBIOTICA OPRACOWUJE SYSTEM

INTELIGENTNEGO ZARZDZANIA ODPADAMI

22009 - 22@URBAN LAB DOKONUJE OGOSZENIA

PRZETARGU DLA PROGRAMW PILOTAOWYCHMAJCYCH SPENIA WYZWANIE AUTOMATYZACJI

USUG MIEJSKICH

32010 - 150 ZOONYCH ROZWIZA Z 30 KRAJW

ZOSTAJE PODDANE OCENIE PRZEZ MIASTO

BARCELONA 42011 UMOWA O PROGRAM PILOTAOWY -

BARCELONA, 22@URBAN LAB


21/88

Firma ENESA wygraa kontrakt inwestycyjny

na unowoczenienie instalacji w teatrze

narodowym i zyskaa na tej inwestycji poprzez

udzia w wynikajcych z tego ulepszenia

oszczdnociach na koszcie energii, uzyskanych

przez okres dziesiciu lat.

Czeski Teatr Narodowy zosta zbudowany w dziewitnastym wieku,a ostatnie odnowienie jego czterech budynkw miao miejsce w latach 80-

tych dwudziestego wieku. Zaczynajc od roku 2005, teatr rozpocz swj

program ulepszenia wydajnoci energetycznej oraz uruchomi przetarg na

dugoterminow Umow o Usugi Energetyczne, ktry w 2006 roku wygraa

ENESA, prywatna czeska rma wiadczca usugi energetyczne i w zwizku

z tym podpisano z ni rzeczon umow.

Zasady Energy Perormance Contracting (zawierania kontraktw dot.

wydajnoci energetycznej)16 tworz podstaw tego 10-letniego kontraktu

reprezentujcego rozwizanie pod klucz, obejmujce cao usug

projektowych, inynieryjnych, audytowych oraz modelowania biznesowego.

Gwarancje nansowe oszczdnoci energetycznych tworz kluczow cz

umowy o usug, gwarantujc, e wszystkie koszty projektu (wstpna

inwestycja, koszty nansowe oraz opaty za usugi) zostan opacone

z oszczdnoci osignitych w trakcie okresu kontraktu. Oszczdnoci

s monitorowane comiesicznie i sprawdzane w oparciu o procedury

kontraktowe.


KORZYCI Z OSZCZDNOCI ENERGII W CZESKIMTEATRZE NARODOWYM

16.Introduction to Energy Perormance

Contracting, U.S. Environmental Protection

Agency and Energy Star Buildings (2007)


22/88


Ulepszania systemw energetycznych oraz instalacji uytkowych zostay

wdroone w azach. Ulepszenia obejmuj modernizacj systemw

ogrzewania, chodzenia (klimatyzacji), wentylacji oraz kontroli owietlenia

i energii. Panele otowoltaiczne zostay zainstalowane na dachach dwch

budynkw oraz zintegrowane z systemem energetycznym teatru.

DYWIDENDA Z WYDAJNOCI DLAWSZYSTKICHJu w pierwszym roku oszczdnoci na energii stanowio 230 000 euro w

ujciu rocznym lub, inaczej mwic, okoo jedn trzeci kosztu pierwszej azy

inwestycji, ktry wynis 920 000 euro. Oczekiwane jest, e ten wysoki stopie

oszczdnoci wzronie, jako e nastpi ma jeszcze druga aza inwestycji w

panele otowoltaiczne, w wysokoci 260 000 euro.

Zidentykowano ponadto znaczne potencjay w wykorzystaniu nowych

technologii w celu dostrojenia systemu poprzez ulepszenie dziaania

budynku i jego zachowania w kwestii konsumpcji energii w celu dalszego

zredukowania kosztw energetycznych i operacyjnych i tym samym

zwikszenia zwrotu z inwestycji osiganego przez ENESA.

Jako e ENESA renansuje inwestycje poprzez procent od oszczdnoci

na kosztach, jest ewidentne, e taki model biznesowy moe zapewni

zarwno korzy rodowiskow jak i w kwestii redukcji kosztw teatru, przy

jednoczesnym wytwarzaniu osigalnej mary zysku dla ENESA. Ponisza

ilustracja pokazuje podstawowe obliczenie wskazujce, e przy rozoeniu

inwestycji rwno na 10 lat jako koszt roczny, osigana jest oszczdno na

kosztach wynoszca okoo 237 000 euro (w porwnaniu do 118 000 euro

wydanych na inwestycj), ktrej odsetek jest przyznawany rmie ENESA.

Dopuszczajc nagrod opart na wielkoci oszczdnoci na kosztach, przezcay okres trwania kontraktu wystpuje bodziec do polepszania osigw.

Zasady Energy Perormance Contracting umoliwiy zamawiajcemu

otworzenie moliwoci prywatnego nansowania ulepszenia teatru przy

jednoczesnym daniu wykonawcy odpowiedniej elastycznoci pozwalajcej

na dostosowanie priorytetw inwestycyjnych do oczekiwanych rezultatw.

Jak pokazuje przedstawiony przykad, inwestycja przyniosa przychody ju

we wczesnej azie projektu, umoliwiajc rmie ENESA staranie si o wiksz

wydajno, nagradzan na mocy kontraktu, przez pozosta cz okresu

kontraktu. Taki model zawierania kontraktw energetycznych i ulepsze

obiektw pod klucz pojawi si w latach 70-tych XX wieku i od tamtej pory

rozwin si w jedn z gwnych brany globalnych, za pionierw ktrej

uwaa si USA, Japoni, Niemcy i Austri.

WSPLNA DYWIDENDA ENERGETYCZNA

Stan wczeniejszy

Gwarancja ENESA

GAZ WODA PITNA ENERGIASONECZNA

INWESTYCJA

WIELKO

DYWIDENDAENERGETYCZNA

4,426,674 KWH/Y 29,323 M3/Y +18,500 KWH/Y 0,00 EUR

KOSZT

REDUKCJEKOSZTW

190 789 EUR 38 119 EUR 8 417 EUR +118 000 EUR


23/88


Rzdy piciu krajw skandynawskich

opracowuj wsplnie standard zamwie

dla usug hotelarskich, ktry ma zapewni

janiejsze wskazwki dla rynku i sta si

wzorem dla kryteriw stosowanych w caej

Europie.

ZAMAWIANIE EKOLOGICZNYCH USUGHOTELARSKICH PRZEZ RZDY SKANDYNAWSKIE

Region Skandynawski obejmujcy Islandi, Norwegi, Finlandi, Szwecj

i Dani, ma dug tradycj bliskiej wsppracy w kwestii strategii, przepisw

oraz rozwoju rynkw. Plan Dziaa rodowiskowych 2009-12 nakrel

kluczowe rodki, ktre pomog temu regionowi osign swoje cele

dotyczce zrwnowaonego rozwoju, a szczeglna uwaga jest w nich

powicona roli Ekologicznych Zamwie Publicznych17.

Zosta stworzony program majcy opiera si na krajowych planach dziaania,

istniejcych w kadym kraju skandynawskim, aby kierowa ekologicznymi

aspektami zamwie publicznych oraz ustali wsplne kryteria, ktre maj

by przyjte. S one pniej prezentowane Unii Europejskiej jako kryteria

zalecane do przyjcia przez 27 Pastw Czonkowskich.

Dla rm wiadczcych usugi dla rzdw skandynawskich oznacza to, i

przyjy wczenie wysokie standardy zgodnoci, ktre prawdopodobnie

ustalay bd normy Europejskie, co otwiera dla nich nowe rynki.

Europejska brana hotelarska zapewnia miliard noclegw w europejskich

hotelach, co reprezentuje istotn bran, biorc pod uwag redni koszt

wynoszcy 100 euro za pokj, za jedn noc. Korzystanie z zamwie

publicznych w celu rozpoczcia redukcji wpyw usug hotelarskich narodowisko jest zatem postrzegane jako obszar wysokiego priorytetu.

Zakwaterowanie i usugi dla turystw stanowi ju przedmiot 37% licencji

Oznakowania Ekologicznego UE. Certykowanych jest 392 hoteli, a kolejne

252 hotele s certykowane przez oddzielne skandynawskie Oznakowanie

Ekologiczne18. Jako e istnieje ju 44 Turystycznych Oznakowa Ekologicznych19

na caym wiecie zgodnie z Indeksem Oznakowa Ekologicznych, jasne jest,

e dostarczyciele usug hotelarskich stoj przed wyzwaniem polegajcym na

wybraniu odpowiednich partnerw certykacyjnych.

SKUTKI METODYAGODZENIA

Wpyw na zmian klimatu z

powodu zuycia energii.

Zmniejszanie zuycia energii

na potrzeby ogrzewania

i urzdze elektrycznych,

preerowanie odnawialnych

rde energii, promowaniekomunikacji i edukacji o

rodowisku poprzez system

zarzdzania rodowiskiem.

Zmiana klimatu z

powodu emisji metanu z

odpadkw ywnociowych

wywoonych na wysypiska.

Redukcja oraz lepsze

sortowanie/recykling

odpadw ywnociowych.

Niedobory nieodnawialnych

rde energii.

Zmniejszanie zuycia energii

na potrzeby ogrzewania

i urzdze elektrycznych,

preerowanie odnawialnych

rde energii, promowanie

komunikacji i edukacji o

rodowisku poprzez system


Niedobr nieodnawialnych

rde energii oraz

obcienie rodowiska

wynikajce z produkcjizasobw zarwno

nieodnawialnych jak i

odnawialnych.

Redukcja iloci odpadw,

lepsze sortowanie i recykling

odpadw, promowanie

komunikacji i edukacji orodowisku poprzez system


Zanieczyszczenie wd

powierzchniowych, wd

gruntowych oraz gleby.

Odpowiednie oczyszczanie

wd ciekowych oraz

oddzielne zbieranie

niebezpiecznych rakcji

odpadw.

17. Plan Dziaa rodowiskowych

(Environmental Action Plan) 2009-2012. ANP

2008:736, Rada Nordycka, Kopenhaga

18. nordic-ecolabel.org 19. ecolabelindex.com
http://nordic-ecolabel.org/http://ecolabelindex.com/http://ecolabelindex.com/http://nordic-ecolabel.org/


24/88


Jakie kryteria musz speni dostawcy usug hotelarskich, aby przyznano im

skandynawskie zamwienie?

Jako e istniej rne normy oraz zrnicowane wymagania organw

certykacyjnych, podjto starania, aby ustali wsplne oczekiwania dotyczce

wymaga dla zamawiania usug hotelarskich przez rzdy skandynawskie.

W oparciu o rne kryteria promowane przez krajowe wskazwki dla

hoteli dotyczce zamwie, skandynawskie oraz europejskie oznakowania

ekologiczne oraz plany dziaa zwizanych z ekologicznymi zamwieniami,

w 2009 roku Rada Nordycka zaprezentowaa zestaw wsplnych kryteriw

dla publicznych zamwie usug hotelarskich. Kwesti przedmiotow

dla zamwie powinny by Przyjazne dla rodowiska usugi hotelarskie,

prezentujce nastpujce kryteria:

PORWNANIE KOSZTW OZNAKOWANIAEKOLOGICZNEGO DLA HOTELI

S K A N D Y N A W S K I E

O Z N A K O W A N I E

EKOLOGICZNE

O Z N A K O W A N I E

EKOLOGICZNE UE

VIABONO (NIEMCY)

Opata za wniosek 2 000 euro 2 - 660 euro 3 - 950 euroOpata roczna 1 400 - 6 500 euro 750 euro 10 euro / pokj

TYP KRYTERIA PUNKTY

Gwne Kryteria Owietlenie jest zalene od potrzeb w > 80% pokoi dla goci 1

Dodatkowe Oznakowanie Ekologiczne UE: > 80% energooszczdnych arwek

Dozowniki myda i szampony zainstalowane w > 90% pokoi dla goci 1

Gocia maj moliwo sortowania swoich odpadw w swoich pokojach na co najmniej trzy

rakcje, ktre s nastpnie odpowiednio zbierane i utylizowane.

1

Hotel spenia kryteria Oznakowania Ekologicznego UE dla usug zakwaterowania dla turystw lub

kryteria skandynawskiego oznakowania ekologicznego dla hoteli

5

Specykacja Techniczna > 22% (50% dla Oznakowania Ekologicznego UE) elektrycznoci pochodzi z odnawialnych rde

energii, zdeniowanych w Dyrektywie 2001/77/WE

Przepyw wody w kranach oraz prysznicach, z wyczeniem kranw w azience jest mniejszy ni 12

l/min (dla Oznakowania Ekologicznego UE - 9 l/min)

Caa woda ciekowa jest poddawana oczyszczaniu.

Odpady niebezpieczne musz by zbierane i utylizowane oddzielnie, zgodnie z tym, co podajeDecyzja Komisji 2000/532/WE z 3 maja 2000 roku.

Odpady s sortowane na kategorie, ktre mog by utylizowane oddzielnie przez lokalne obiekty

zajmujce si zarzdzaniem odpadami.

Naley wykaza zdolno do wykonania usugi w bezpieczny dla rodowiska sposb oraz

uwzgldni dowody regularnego szkolenia personelu.

Warunki Kontraktu Dostawca musi w cigu dwch lat pokaza dowody na to, e zwrcono uwag na zwikszenie

wydajnoci energetycznej i zmniejszenie oddziaywa przyczyniajcych si do zmian

klimatycznych.


25/88

Firma Starlab zainspirowaa Miasto Barcelona

niezamwion oert zastpienia jego

istniejcych przybrzenych czujnikw

monitorujcych wod za pomoc danych

z satelitw, nie wytwarzajcych kosztw

utrzymania i nie wpywajcych na rodowisko.

Otworzyo to nowe rynki w innych miastach

przybrzenych na caym wiecie.


BARCELONA KUPUJE NAJNOWOCZENIEJSZTECHNOLOGI SATELITARN W CELUMONITOROWANIA JAKOCI WODY


26/88


Starlab, maa, moda rma zajmujca si zaawansowanymi technologiami

z siedzib w Barcelonie wpada na pomys opracowania rozwizania

pozwalajcego na monitoring jakoci wd przybrzenych przy uyciu

danych satelitarnych. Wychodzc od programu badawczego dotyczcego

monitoringu wd przybrzenych, sponsorowanego przez Europejsk Agencj

Kosmiczn20, zesp biznesowo zorientowanych naukowcw zgosi si do

Rady Miasta Barcelony z ide udzielenia miastu pomocy w monitorowaniuskae i jakoci wody w rewolucyjny sposb.

Starlab jest rm badawczo-rozwojow specjalizujc si w obserwacji

Ziemi, majc na celu rozwj nowych i alternatywnych metod do zastosowa

opartych na zdalnym odczycie. Starlab dostarcza usugi oparte na danych

satelitarnych, oerujc swoim klientom zindywidualizowane usugi.

Rozwizanie Starlab dostarcza usug online prezentujc wskaniki jakoci

wd przybrzenych w oparciu o dane satelitarne. W dowolnym momencie

najbardziej aktualne dane, aktualizowane co godzin, przez 24 godziny na

dob i 7 dni w tygodniu byyby dostpne dla miejskich ekspertw oraz ogu

spoeczestwa. Dane s dostarczane w ormie map, ktre oeruj inormacje

jakociowe o odpowiednich parametrach rodowiskowych. Usuga obejmuje

system alarmowy majcy ostrzega o potencjalnych zagroeniach.

Starlab przedstawi barceloskiemu zespoowi zarzdzania rodowiskiem

pomys teje usugi monitorowania jakoci wody. Zesp miejski nigdy

wczeniej nie korzysta z usug opartych na obrazach satelitarnych i by

bardzo podekscytowany mogc zapozna si z tak moliwoci i zdoby

pierwsze dowiadczenia z ni z wizane. Rozwizanie takie mogoby

prowadzi do duych oszczdnoci na kosztach w porwnaniu z pomiarami

in-situ oraz utrzymywaniem przyrzdw, redukujc jednoczenie wpyw

dziaa monitorujcych na rodowisko.

Po opisaniu rozwizania ze stosown szczegowoci, okoo 4 miesice

zabrao zamknicie procedury zamwienia oraz etapu indywidualizacji. Od

momentu rozpoczcia wdraania, Rada Miasta Barcelony zacza korzysta

z usugi monitorowania jakoci wody w oparciu o dane satelitarne abymonitorowa swoje wody prz ybrzene w ramach swojego Programu

Integralnego Zarzdzania dla Obszaru Wybrzea. Og spoeczestwa ma

dostp do najaktualniejszych inormacji o warunkach rodowiskowych na

wybrzeu poprzez moliwo ogldania map satelitarnych.

UNIWERSALNA ZIELONA ALTERNATYWAOTWIERA NOWE RYNKIDziki Miastu Barcelona Starlab mg wprowadzi najnowoczeniejsze

badania na rynek. Procedura zamwienia umoliwiaa rmie rozwj

i wprowadzenie pierwszego komercyjnego zastosowania jej rozwizania,

ktre jest obecnie wprowadzana na rynek za pomoc programw eksportu

technologii do miast przybrzenych, w szczeglnoci w Europie i Ameryce

Poudniowej.

Rozwizanie Starlab jest atwo eksportowa do innych miast, jako e rma

moe pobiera obrazy satelitarne z caego wiata. Procedura indywidualizacji

w bliskim kontakcie z klientem pozostaje kluczowa dla zrozumienia jego

wymaga i dostosowania ich do rozwizania technicznego, a rma Starlab

wykorzystaa pocztkow prac z lokalnym klientem aby udoskonali swoje

rozwizanie oraz zyska inormacje rynkowe na temat realnej jego wartoci.

MATERIA ZAWIESZONA

JAKO WODYPRZEZROCZYSTO

ZDALNY ODCZYT WARUNKW ISTNIEJCYCH W WODZIE


27/88

Naley projektowa warto ekologiczn

zarwno dla administracji rzdowej jak i dla jej

klientw

Administracja rzdowa staje si coraz bardziej skomplikowana a dostawcy

usug skupieni na kliencie korzystaj z nowych modeli aby zapewnia bardziej

zindywidualizowane dowiadczenia usugowe dla swoich zleceniodawcw.

Jak ekologiczne rozwizania mog pomc ulepszy zarwno ekonomiczno

jak i jako tych dowiadcze oraz dostarczy uytkownikom kocowym

dostrzegalne korzyci? Aby to osign, mona odwoa si do najlepszych

praktyk w powizanych obszarach, przestudiowa strategie usugowe i

osigania doskonaoci w stosunku do swoich klientw oraz wykorzysta

dowiadczenie orodkw naukowych i konsultacje z ekspertami lub rmami

partnerskimi.

Powany wybr strategii: prowadzi,

naladowa czy trzyma si z tyu

Nie kady moe by ekologicznym pionierem, jednak bycie liderem moe

dawa strategiczne korzyci w rodowisku, w ktrym normy szybko si

zmieniaj, a zrnicowanie si utrzymuje. Zazwyczaj pionierzy ustalajcy

nowe standardy mog ustanawia wysze ceny. Jednak mog Pastwo wybra

take identykowanie si z pionierami i podanie tu za nimi, pozwalajc im

przeciera nowsze szlaki i specjalizowa si raczej w zaopatrywaniu rynkw,

ktre tworz. Trzymanie si z tyu wydaje si by ryzykown opcj powizan

bezporednio ze zdolnoci rm do konkurowania najniszym kosztem o

klientw, ktrzy sami pozostaj w tyle, gdy chodzi o wdraanie strategii

ekologicznych.

Naley znale rynki najlepiej speniajce

Pastwa normy

Moliwe, e speniaj ju Pastwo pewn liczb certykacji lub norm i moe

si okaza, e na pewnych rynkach daje to Pastwu przewag konkurencyjn.

Naley rozpocz od oceny swoich wasnych produktw oraz acucha

zaopatrzeniowego przy uyciu wsplnych metodologii oraz porwna wyniki

z rnymi normami. Jako krok drugi naley dokona przegldu ryzyka oraz

atwych postpw aby ruszy w gr drabiny zgodnoci oraz zabezpieczy

sobie stopniowe wchodzenia na bardziej zaawansowane rynki.

Za odpowiednimi trendami technologicznymi

naley poda, aby przygotowa si na

zmiany

Wydajno ekologiczn czekaj radykalne zmiany spowodowanie przez

nowe technologie, takie jak pojazdy elektryczne, produkty biodegradowalne,

czujniki lub systemy zarzdzania. ledzc ostronie ten rozwj mona chroni

swoje portolio i inwestowa na czas w potrzebne partnerstwa i dostosowania,

aby unikn bycia zaskoczonym przez nagy postp.

A moe warto byoby zebra si na odwag i

wynale przeomowy nowy model biznesu i

usug ustanawiajcy swj wasny standard?

Naley rozway ,czy odwana innowacja w kwestii poczonego modelu

biznesowo-usugowego nie pozwoliaby stworzy nowych rynkw z ich

wasnymi standardami oceny, tak jak udao si to w przeszoci rmom

prowadzcym reklam w plenerze lub zajmujcym si wspposiadaniem

rowerw. W takich dziaaniach konieczna bdzie wsppraca z docelowym

nabywc, ktremu naley jasno przedstawi korzyci, jakie mona osign.

Naley zebra inormacje rynkowe na temat

kryteriw stosowanych najczciej w obszarze

Pastwa produktw

Naley okreli najpowszechniejsze kryteria oceny dla zakresu Pastwa

produktw i usug, stosowane przez wadze umawiajce si. Mona tego

dokona przez wysyanie kwestionariuszy i ostrony przegld ich strategii oraz

specykacji kontraktowych lub za pomoc innych orm zbierania inormacjirynkowych. Konieczna jest inwestycja w dialog z wadzami umawiajcymi

si w celu opracowania wsplnej trajektorii rozwoju i oceny. Musz Pastwo

opowiedzie swoim klientom, jak bardzo jestecie ekologiczni i w jakim

kierunku zmierzacie. Skupiajc si na swoich mocnych stronach powinni

Pastwo budowa swoj mark ekologicznego dostawcy, zyska uznanie

w rodowisku oraz opinii publicznej. Nagrody, certykaty oraz wiadome

przywdztwo s dobrymi narzdziami, ktre mog by promowane przez

media, komunikacj bezporedni oraz konerencje.


ZALECENIA


28/88

Jeeli chc Pastwo mie pewno, e

wyprzedzaj konkurencj, konieczne jest

partnerstwo z pionierskimi nabywcami

Naley wybra na swoim rynku takich pionierw, ktrzy staraj si zamawia

zgodnie z najwyszymi standardami i sprbowa zawrze z nimi partnerstwo

w kwestii przesuwania powszechnie postrzeganych granic. Przedstawiajc im

swoje produkty zyskaj Pastwo siln platorm pozwalajc na sprzedanie

osigni innym klientom, ktrzy mog zosta zainspirowani do podania za

modelami oceny i skadania zamwie stosowanymi przez pionierw.

Naley dokona dokadnego przegldu rnych

standardw oerowanych przez systemy

certyfkacyjne

Konieczne jest rozwaenie ram certykacyjnych dostpnych na rynku,

takich jak europejskie oznakowanie ekologiczne, oraz tego jak mog zosta

one przez Pastwa wykorzystane na swoj korzy. Naley przyjrze si

dokadnie jak certykaty te s utrzymywane i jak ich dowody pomagaj

pastwa klientom utrzyma zauanie w stosunku do tego, co mog Pastwo

zaoerowa i jakie korzyci dla rodowiska bd tworzy.


29/88

Spoeczne zamwienia publiczne 29

SPOECZNEZAMWIENIA

PUBLICZNE

1 WSTP

2 STRATEGIA W DZIAANIU

3 MOLIWOCI

4 STUDIA PRZYPADKU

5 ZALECENIA

WSPPRACOWNICY: KRISTINA BJURLING, ALBERT FONTANILLES, NINA

JURETZKA, IRMA KUUKASJARVI, TORBJORN LAHRIN, CHONG-WEY LIN, ANNA

LIPKIN, COLLAN MURRAY


30/88

Strategie majce zachca do zgodnoci

w kwestiach spoecznych i etycznych pojawiaj

si na coraz wikszej iloci rynkw. Przepisy

generalnie pozwalaj nabywcom publicznym

rozwaenie skutkw spoecznych w ramach

przetargw oraz wymagania dowodw

osigni, tworzc tym samym moliwoci dla

dostawcw zachowujcych zgodno.

Coraz czciej rzdy w Europie i poza ni prbuj wykorzystywa

zamwienia publiczne w celu bezporedniego osignicia celw strategii

spoecznej. Podczas gdy odpowiedzialno spoeczna podpada pod szeroko

przyjt denicj rozwoju zrwnowaonego (jego trzy elementy to rozwj

gospodarczy i spoeczny oraz ochrona rodowiska1), pozostawaa ona w tyle

w kwestii innowacji oraz bardziej uregulowanej implementacji rodkw

ochrony rodowiska.

Podobnie jak due rmy, wadze zamawiajce s pod coraz wiksz presj

aby dziaa w sposb odpowiedzialny spoecznie, zgodnie z pojawiajcym

si preerowaniem przez klientw produktw zrwnowaonych takich

jak produkty sprawiedliwego handlu (air-trade), ekologiczna energia lub

ywno ekologiczna. Skandale w pocztkach acuchw zaopatrzeniowych

(takie jak praca dzieci przy produkcji kawy) stanowi rwnie bezporednie

ryzyko polityczne. Rosnce naciski ze strony masowych organizacji

pozarzdowych, mediw oraz sieci spoecznych pojawiy si jako wana sia

aktywizmu monitorujcego warunki.

Wielostronne umowy midzynarodowe, takie jak Deklaracja Konwencji

Midzynarodowej Organizacji Pracy (ILO) w sprawie godnych warunkw

pracy oraz praw pracowniczych oraz Konwencja Narodw Zjednoczonychw sprawie Praw Osb Niepenosprawnych2 dostarcza punktw odniesienia

i norm dla odpowiedzialnoci spoecznej.

W ostatnim czasie UE wskazaa na zamwienia publiczne jako narzdzie

promowania planu spoecznego Europy. W swoim przewodnictwie w sprawie

brania pod uwag kwestii spoecznych w zamwieniach publicznych3

UE nakrela swoj wizj oraz podstaw prawn, na mocy ktrej wadze

umawiajce si oraz decydenci powinni bardziej aktywnie stara si osign

cele spoeczne za pomoc wydatkw publicznych.

Czasami prowadzone byy gorce debaty w celu ustalenia czy europejskie

dyrektywy dot. zamwie s kompatybilne z aktywizmem w obszarach

takich jak sprawiedliwy handel czy godna praca, jako e esencja zamwienia

publicznego jest powizana z opacalnoci oerty przetargowej. Jest

uznawane za ugruntowany akt prawny, e przepisy pozwalaj na spoecznie

odpowiedzialne zamwienia, co oznacza, e rmy dziaaj zgodnie

z wysokimi standardami spoecznymi oraz zintegrowanymi projektami

produktw i usug uwzgldniajcymi ich skutki spoeczne mog zyska

przewag konkurencyjn w coraz wikszej liczbie przetargw biorcych pod

uwag kwestie spoeczne.


WSTP

1. Zgromadzenie Generalne Narodw

Zjednoczonych (2005). Dokument Kocowy

Szczytu ONZ, Rezolucja A/60/1, przyjta przez

Walne Zgromadzenie dnia 15 wrzenia 2005 r.

2. Przyjta przez Walne Zgromadzenie w

rezolucji A/RES/61/106 dnia 13 grudnia 2006 r.

3. Buying Social - A guide to taking account o

social considerations in public procurement,

Komisja Europejska (2010)


31/88


CELE SPOECZNEKady z zaprezentowanych tutaj celw jest zakotwiczony w strategii europejskiej, globalnych

konwencjach lub deklaracjach, ktre staraj si chroni i ustanawia okrelone ramy spoeczne. S

one oparte na niewyczerpujcej licie celw opublikowanej przez Komisj Europejsk4.

MOLIWOCI ZATRUDNIENIA Zatrudnianie Modziey Starsi Pracownicy Pozostajcy Dugo Na Bezrobociu

Osoby Z Grup O Niekorzystnej Sytuacji

Osoby Niepenosprawne

GODNA PRACA Gwne Normy Pracy

Godna Paca Bezpieczestwo I Higiena Pracy

Dialog Spoeczny

Szkolenia

Podstawowa Ochrona Socjalna

PRAWA SOCJALNE IPRACOWNICZE

Zgodno Z Prawami Krajowymi I Umowami Zbiorowymi

Zasada Rwnego Traktowania Kobiet I Mczyzn

Bezpieczestwo I Higiena Pracy

Walka Z Dyskryminacj Wynikajca Z Innych Przyczyn

Zrwnane Moliwoci

WCZENIE SPOECZNE Firmy, Ktrych Wacicielami S Mniejszoci Firmy Zatrudniajce Osoby Z Mniejszoci

Spdzielnie, Przedsibiorstwa Socjalne, Organizacje Non-Prot

Zatrudnianie Osb Niepenosprawnych

4. Buying Social - A guide to taking account o

social considerations in public procurement,

Komisja Europejska (2010)


32/88


Szczeglny nacisk kadzie si na zastosowanie tych celw w caym acuchu zaopatrzeniowym,

zarwno w obrbie jak i poza gospodark, w ramach ktrej ma miejsce zamwienie. Oznacza to, e

dla frm moe by konieczne dostarczenie dowodw zgodnoci nawet przez podwykonawcw i ich

dostawcw. Rzdy mog wybiera i dobiera cele zgodnie ze swoimi preerencjami dotyczcymi

strategii i priorytetami spoecznymi, czego wynikiem jest duy stopie zrnicowania

w zastosowaniu.

DOSTPNO I PROJEKTOWANIEDLA WSZYSTKICH

Dostp Do Wszystkich Produktw I Usug Dla Osb

Niepenosprawnych

ETYCZNY HANDEL Zgodno Ze Specykacjami Technicznymi Zgodno Z Kryteriami Eksploatacyjnymi

Odpowiedzialno Spoeczna Korporacji

Dobrowolne Zobowizanie Przestrzegania Wartoci Oraz Norm

Spoecznych

PRAWA CZOWIEKA Ochrona Przed Naruszaniem Praw Czowieka

WSPARCIE DLA MNIEJSZYCHPRZEDSIBIORSTW

Odpowiedni Czas Na Przygotowanie Oert

Zagwarantowanie Zapaty Na Czas

Uproszczenie Wymaga Kwalikacyjnych

Ogaszanie Moliwoci Podwykonawstwa

Podzia Przetargw Na Partie


33/88

Wdraanie strategii rni si w zalenoci od

pastwa i wadzy, co odzwierciedla rnice

w interpretacji prawa, w normach lub po prostu

priorytety gosujcych. Zamiast tworzy nowe

rynki, kwestie spoeczne mog wrcz dziaa

jako bariera i wymaga precedensw prawnych

aby otwiera moliwoci.

Niektre rzdy stworzyy prawa i przepisy, w ktrych zostay uwzgldnione

kwestie spoeczne w obrbie zamwie publicznych. Na przykad Sekcja

508 amerykaskiej Ustawy o Rehabilitacji5 jest norm majc gwarantowa

przydatno i dostpno technologii zamawianych przez podmioty

publiczne dla niepenosprawnych obywateli - zaczynajc od stron

internetowych a koczc na urzdzeniach - oraz ustala procedur eektywnej

certykacji dla kadego komponentu przed rozwaeniem jego dostawy.

Niemcy s najwikszym rynkiem zamwie publicznych w Europie -

wydaj na nie corocznie ponad 420 miliardw euro. Jednoczenie maj

najniszy odsetek przetargw publikowanych w caej UE - wynosi on tylko

7,2%. Pod wzgldem politycznym pogldy dotyczce tego, czy dosy ju

skomplikowane warunki podane w przepisach dotyczcych zamwie s

bardziej unkcjonalne w kwestii osigania celw spoecznych, s podzielone.

Dobr ilustracj tego zagadnienia jest promowanie przez Niemcy tzw.

Werkstatten, czyli zakadw pracy chronionej dla niepenosprawnych

i niewidomych, ktre s traktowane preerencyjnie w kontraktach nazamwienia, o ktre konkuruj.

S one czsto posiadane w czci przez gminy, ktre przydzielaj im

bezporednio mniejsze kontrakty. Jeeli w przetargach ich oerty wynosz

do 15% powyej najniej ceny oerowanej przez oerenta, naley im udzieli

preerencji6. Wyglda jednak na to, e dotychczas zakady typu Werkstatten

musiay dochodzi tego prawa w sdach, jako e zamawiajcy wydaj si

mie wiksze zauanie do konwencjonalnych wykonawcw7. Cho kady

zakad typu Werkstatt moe wnioskowa o t

NAWIGACJA WŚRÓD ZMIAN - JAK NOWE PODEJŚCIA DO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH UTWORZĄ NOWE RYNKI

Documents

Transcript of NAWIGACJA WŚRÓD ZMIAN - JAK NOWE PODEJŚCIA DO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH UTWORZĄ NOWE RYNKI