"Na obraz i podobieństwo"

Rdz 1:26 "I przemówił Bóg: "Uczyńmy człowieka na nasz obraz, na nasze podobieństwo".

Dużo się pisze o ewolucji ludzkiego mózgu, inteligencji, religijności, seksualności, napisano na ten temat tysiące tomów. A tak naprawdę ewolucjoniści (neodarwiniści) mają z tym nieprzebyty problem ['Sporządzaniu wielu ksiąg nie ma końca' (Kaznodziei 12:12)]. Przepaść dzieląca ludzi od zwierząt jest ogromna i nie do zasypania prymitywnymi, niejako kleconymi na kolanie, bajeczkami ewolucjonistów.W Biblii napisano, że 'na podstawie własnych słów człowiek będzie sądzony, lub usprawiedliwiony' (Mateusza 12:37). Więc co mają na ten temat do powiedzenia czołowi ewolucjoniści?

Elaine Morgan Cytat:

"W całej historii ewolucji powstanie człowieka jest tylko jednym z epizodów, w którym roi się od pytań. To stałe wyzwanie bywa co jakiś czas podejmowane. Systematycznie publikuje się hipotezy, próbujące wyjaśnić taką lub inną zadziwiającą ludzką cechę anatomiczną. Wysiłki te można krytykować albo ignorować. W obu przypadkach oczekiwany

chóralny okrzyk “Eureka!" nie następuje i teoretyk wraca do deski kreślarskiej. Po jakimś czasie wysuwa się kolejną hipotezę, z tym samym rezultatem. Obecny stan gry można podsumować w następujący sposób. Cztery najbardziej rzucające się w oczy zagadki na temat ludzi to:1) Dlaczego chodzą na dwóch nogach?2) Dlaczego stracili futro?3) Dlaczego rozwinął się u nich tak duży mózg?4) Dlaczego nauczyli się mówić? Ortodoksyjnie należy odrzec: 1) “Jeszcze nie wiadomo"; 2) “Jeszcze nie wiadomo"; 3) “Jeszcze nie wiadomo" i 4) “Jeszcze nie wiadomo". Można by wydłużyć listę pytań, bez wpływu na monotonię odpowiedzi."

Elaine Morgan "Blizny ewolucji".

Richard DawkinsCytat:

"(...)[Ludzka inteligencja] wynikła (...) z naturalnej ewolucji ludzkiego mózgu, który, za sprawą ślepych oddziaływań selekcji naturalnej, rozwinął się do momentu, kiedy niespodziewanie przekroczył sam siebie i zaczął zachowywać się w sposób — z punktu widzenia 'samolubnego genu' — szalony. Jednym z bardziej jaskrawych przykładów niedarwinowskich zachowań jest antykoncepcja, która oddziela przyjemność seksualną od jej naturalnej funkcji propagacji genów. Bardziej subtelne przykłady transgresji stanowią intelektualne i artystyczne dociekania, które w świetle logiki samolubnego genu, stanowią marnotrawstwo czasu i energii; zasobów, które wszakże powinny być poświęcone przetrwaniu i reprodukcji. Nasze duże mózgi wytworzyły niespotykaną wcześniej w ewolucji

zdolność myślenia o odległej przyszłości: kalkulacji dalekosiężnych konsekwencji, wybiegających poza krótkoterminowe samolubne korzyści. I wreszcie, u niektórych przynajmniej osób, duży mózg przekroczył sam siebie, do poziomu niezwykłej super-uprzejmości, której osobliwe istnienie jest centralnym paradoksem mojego wywodu. Nasze mózgi są w stanie przekształcić (wypaczyć?) zorientowane na cel i motywujące mechanizmy, które wykształciły się ze względu na ich korzystność dla „samolubnego genu", w kierunku niekoniecznie zgodnym z dążeniami darwinowskimi."

„W toku ewolucji liczył się tylko natychmiastowy pożytek; przyszłe korzyści nigdy nie miały znaczenia! Nie zdarzyło się by w wyniku ewolucji wykształciła się cecha, która bezpośrednio zagrażałaby pomyślności danego osobnika. Dopiero ludzie - a przynajmniej niektórzy z nich, umieją powiedzieć: 'Zapomnijmy, ze wycięcie tego lasu może nam przynieść natychmiastowe zyski, a zastanówmy się, czy da to jakieś korzyści w przyszłości'.Według mnie jest to coś zupełnie nowego i niepowtarzalnego".Richard Dawkins

Tadeusz BielickiCytat:

"....Tadeusz Bielicki: „Wszystkie wielkie kodeksy moralne ludzkości, na przykład te sformułowane przez wielkie religie (judaizm, chrześcijaństwo, islam, buddyzm, hinduizm), ale także przez współczesne zlaicyzowane światopoglądy kręgu euro-amerykańskiego zawierają w sobie, jako swe jądro, zakazy, nakazy i zalecenie ewidentnie skierowane przeciw darwinowskiej zasadzie maksymalizowania sukcesu reprodukcyjnego jednostek (nie kradnij, nie cudzołóż, nie pożądaj cudzej własności, dawaj jałmużnę, miłuj obcego, wybaczaj krzywdy, czyń dobro bez liczenia na rewanż itp.).

Powstaje pytanie: (...) Jaki w tym ewolucyjny, darwinowski sens?”....."Tadeusz Bielicki.

Noam ChomskyCytat:

"....Hauser porównuje swoją koncepcję ze słynną teorią amerykańskiego lingwisty Noama Chomsky’ego, według której przychodzimy na świat posiadając wrodzoną uniwersalną gramatykę. Ona stanowi fundament dla uczenia

się przez dziecko języka swojego otoczenia. Według Hausera podobnie jest z moralnością

rodzimy się z wpisaną w nasz umysł podstawową zdolnością rozróżniania tego co dobre i złe, ze swego rodzaju bazową gramatyką moralną. Z tego zaś płynie wniosek, iż moralne osądy i wybory drogi postępowania są w dużym stopniu rezultatem nieświadomych procesów zachodzących w mózgu(......)"

Cytat:

Rz 2:14-15 "Bo gdy poganie, którzy Prawa nie mają, idąc za naturą, czynią to, co Prawo nakazuje, chociaż Prawa nie mają, sami dla siebie są Prawem. Wykazują oni, że treść Prawa wypisana jest w ich sercach, gdyjednocześnie ich sumienie staje jako świadek, a mianowicie ich myśli na przemian ich oskarżające lub uniewinniające".

Ulrich MayrCytat:

"(.....)Kiedy decydujemy się dobrowolnie przekazać datek na cele charytatywne, pobudzenie tych struktur jest znacznie silniejsze niż w sytuacji przymusowej (podatki). Co więcej, okazuje się, że na podstawie aktywności mózgu w trakcie płacenia podatku można przewidzieć, czy dana osoba zdecyduje się oddać kolejnączęść zasobów finansowych dobrowolnie. Im silniejsze pobudzenie układu nagrody, tym więcej dany człowiek gotów jest przeznaczyć na działalność charytatywną. Takich ludzi nazywamy altruistami – komentuje Ulrich Mayr, współautor badania – pozostali to egoiści......"

Cytat:

Dz 20:35 "Pokazałem wam we wszystkim, że tak się trudząc, macie dopomagać słabym i

zachowywać w pamięci słowa Pana Jezusa, który sam powiedział: 'Więcej szczęścia wynika z dawania niż z otrzymywania' "

Edward O. WilsonCytat:

„Skłonność do przejawiania wiary religijnej to najbardziej skomplikowana i najpotężniejsza siła ludzkiego umysłu i zapewne nieodłączna część natury człowieka”.Edward O. Wilson (Edward O. Wilson jest uznawany za ojca socjobiologii.)

Cytat:

Mateusza 5:3 „Szczęśliwi, którzy są świadomi swej potrzeby duchowej, gdyż do nich należy królestwo niebios."

Robert WrightCytat:

„W ludzkim zachowaniu kryje się jeszcze wiele darwinowskich zagadek. Na czym polega rola humoru i śmiechu? Dlaczego ludzie na łożu śmierci się spowiadają? (...) Jaką funkcję pełni żałoba? (...) Skoro dana osoba już umarła, jak obchodzenie żałoby miałoby służyć genom?”Robert Wright

Cytat:

Kaznodziei 3:10 „Widziałem zajęcie, które Bóg dał synom ludzkim, by się nim zajmowali. 11 Każdą rzecz pięknie uczynił w jej czasie. Nawet czas niezmierzony włożył w ich serce (wieczność, pragnienie wiecznej egzystencji), żeby człowiek nigdy nie zgłębił

dzieła, które prawdziwy Bóg uczynił od początku do końca.”

Dlaczego potrafimy wydać mnóstwo pieniędzy dla ratowania zwierząt (często nieprzydatnych gospodarczo), takich jak stare i kulawe konie, bezzębne słonie, sparaliżowane psy,ślepe koty... Czyli; dlaczego ludzie inwestują w coś , co nie przynosi im korzyści? Dlaczego u nas taka skłonność? Przecież ani nie chcą zjeść tych stworzeń, ani zaprzęgnąć do pracy, ani przerobić na mydło (jak stare, wysłużone konie, czy psy).

Często ludzie po prostu 'adoptują' takie chore zwierzęta i za własne, często niemałe pieniądze, które można by przeznaczyć na zwiększenie swojego sukcesu reprodukcyjnego, żywią je i leczą, przynosząc ulgę w cierpieniu. Oczywiście nie dotyczy to tylko bajecznie bogatych osób, ale również biedaków.

Ludzie często hodują zwierzęta egzotyczne, z których nie mają absolutnie żadnego pożytku, a których utrzymanie w naszych warunkach jest czasami niezwykle kosztowne.

Osobiście znam ludzi, którzy odejmują sobie od ust, żeby nakarmić bezpańskie koty w piwnicy lub na działce, gołębie pod ratuszem, a nawet robią z własnych, małych mieszkań istny przytułek dla porzuconych czworonogów.

Jeśli działalność charytatywna w stosunku do potrzebujących bliznich człowieka może się przyczynić do pośrednich korzyści w postaci odpisów podatkowych, nie wszyscy afiszują się bankietami charytatywnymi, inni dają skrytą jałmużnę, bez oczekiwania żadnej rekompensaty, to przecież za opiekę nad schorowanymi psami, końmi, kotami , czy szczurami nikt takich ulg podatkowych nie otrzymuje!

Inną cechą człowieka i niezgodną z EG (Egoizmem Genowym), którą chciałbym tutaj opisać, jest żałoba. Jaką korzyść reprodukcyjną daje człowiekowi dawanie na mszę za duszę zmarłego, czy

stawianie mu drogich pomników na cmentarzu (znam kobietę, która-mimo swojej nieciekawej sytuacji finansowe-postawiła mężowi pomnik za niemałą sumkę, stanowiącą całe jej oszczędności)?

A w jaki sposób do sukcesu reprodukcyjnego przyczynia się ciułanie pieniędzy, często kosztem zaciskania pasa, po to tylko, żeby zdobyć fundusze na jakiś koncert artystyczny czy wystawę popularnych dzieł sztuki? Ludzie często w takim celu przemierzają tysiące kilometrów tylko po to, żeby obejrzeć godzinny

koncert ulubionego zespołu, czy aby obejrzeć jakieś fascynujące ich dzieło sztuki! Wszystkie próby wyjaśnienia ludzkich skłonności do takiego typu zachowań przez tzw. 'psychologię ewolucyjną' spełzły na niczym. Natomiast wszelkie „naukowe” koncepcje, które uzurpują sobie prawo do teoretyzowania na ten temat opierają się tak naprawdę na kleconych na szybkiego bajeczkach, pisanych niejako na kolanie. Literatura popularnonaukowa aż roi się od takich „mądrości”, których głównymi propagatorami są między innymi Zacytowani przeze mnie autorzy. Jednak żadna z nich nie wytrzymuje próby czasu.

Ludzkie zachowania seksualne są dziwne i wyjątkowe z punktu widzenia psychologii ewolucyjnej, a przy tym samego neodarwinizmu. Żadna istota poza H. sapiens nie zastanawia się

na lekcjach wychowania seksualnego w jaki sposób zapobiegać ciąży ! Toż to zachowania niezgodne z ewolucyjnym imperatywem, który powinien kłaść nacisk na reprodukcję. Zachowania niezgodne z EG! Choć istniało wiele prób wyjaśnienia tego zjawiska, to wszystkie one zaprowadziły uczonych na manowce.Człowiek uprawia seks nie tylko w celach prokreacyjnych, ale przez cały rok dla przyjemności i dla zacieśniania więzi miłości. Mamy do takiego seksualnego, dla przyjemności, trybu życia odpowiednio przystosowane narządy płciowe!

RELIGIJNOŚĆ I TEORIA EWOLUCJI.

W przedmowie do książki Desmonda Morrisa „Naga małpa” antropolog profesor Bielicki napisał:

Desmond MorrisCytat:

"(.......)A jednak przy lekturze tej fascynującej książki warto zachowaćczujność. Przenika ja bowiem postawa besserwissera: problemy na ogół nie maja tajemnic, fakty należyinterpretować właśnie tak, a nie inaczej, wyjaśnienia alternatywne są z reguły dyskwalifikowane jako naiwne lub bzdurne. Oczywiście, popularyzując sprawy skomplikowane, nie mógł autor nie upraszczając. Ale płynne bywają granice między uproszczeniem i prostactwem. Przykład: zaprezentowane w rozdziale "Walka"fantastyczne spekulacje na temat genezy religii i wiary w bóstwo, które to instytucje wywodzi Morris z naszej rzekomo odziedziczonej wprost po małpich przodkach tęsknoty do podporządkowania się "potężnemu tyranowi", przywódcy stada. Tu właśnie poniosło autora już poza granice dopuszczalnych uproszczeń. Po pierwsze, niewątpliwe ślady praktyk magiczno-religijnych, mianowicie obrzędowe pochówki zmarłych, pojawiają się dopiero u wczesnych

neandertalczyków, około stu pięćdziesięciu tysięcy lat temu, a zatem ładne parę milionów lat po (hipotetycznej zresztą) epoce małpiego tyrana-przywódcy.

Kobieta wymarłej rasy neandertalskiej.

Różni ludzie „archaiczni”.

Po drugie, pojawienie się tych praktyk można bardziej przekonująco przypisać całkiem innym psychologicznym potrzebom: potrzebie uporania się z perspektywa kresu własnej, jednostkowej

egzystencji, czyli uporania się ze świadomością śmierci -ten zaś problem stanąć mógł przed praczłowiekiem dopiero na znacznie bardziej zaawansowanym (niż małpi) poziomie autorefleksji. Po trzecie wreszcie -człowiek, wraz ze wszystkimi osobliwościami swego umysłu, formował się przez setki tysięcy lat w zbieracko-łowieckim ustroju społecznym; to zaś były społeczeństwa zdecydowanie egalitarystyczne, uprawiające gospodarkę komunistyczną i zupełnie pozbawione nie tylko instytucji przywódcy-tyrana, lecz jakiejkolwiek w ogóle struktury hierarchicznej: nie znały żadnych nierówności uprawnień lub przywilejów! Nawiasem mówiąc, z tego samego względu za naciągane trzeba tez uznać wszelkie analogie między hierarchiczną strukturą stada szympansów lub pawianów a zjawiskiem rozwarstwienia społecznego (np. hierarchiami zawodowymi) w ludzkich społeczeństwach historycznych. Są to rodzaje hierarchii kompletnie różnego pochodzenia, i między tą pierwszą i tą drugą nie ma żadnej ciągłości ewolucyjnej . Ale -można tez podjąć z Morrisem spór bardziej zasadniczy. Dotyczy on sprawy wielkiej wagi. W przedmowie możemy ją tylko

zasygnalizować."Zwierzęca" koncepcja człowieka znalazła swe, bodaj ostateczne, ukoronowanie wraz z powstaniem, w latach siedemdziesiątych, tak zwanej socjobiologii. Jej fundamentem jest teza następującą: Wszystkie bez wyjątku gatunki zwierzęce wyposażyła ewolucja we wrodzone skłonności do takich, i tylko takich, sposobów zachowań, które wzmagają szanse osobnika na wprowadzenie do następnego pokolenia możliwie wielu własnych (tego osobnika) genów, Otóż taki sukces w mnożeniu moich genów mogę osiągnąć trojako:najpierw dbając o własne przeżycie przynajmniej do schyłku wieku rozrodczego, czyli starając się uniknąć przedwczesnej śmierci; następnie, zabiegając o jak najskuteczniejsze wykorzystanie okresu rozrodczego, po to by płodzić potomstwo i doprowadzić je do wieku dojrzałości; a także, dbając o pomyślność moich krewnych, zwłaszcza krewnych bliskiego stopnia, bo to wszak krewniacy właśnie (z definicji) noszą w sobie niektóre kopie moich genów. Zasada powyższa -nazwijmy ja tu skrótowo "zasada EG", od terminu "Egoizm Genów" -jest, zdaniem socjobiologów, uniwersalna i obowiązywać ma

również człowieka. I rzeczywiście: mnóstwo ludzkich postaw i zachowań da się bez trudu zinterpretować jako posłuszeństwo temu właśnie potężnemu nakazowi. Jeśli, na przykład, angażuje się we współprace z kimś albo w walkę konkurencyjna w zawodzie, albo w zaloty, albo w obronę przed napadem, albo w dbałość o własne zdrowie, albo w opiekę nad potomstwem, albo gdy decyduje się na kradzież lub oszustwo, a także gdy przedkładam interes moich krewniaków ponad interes obcych, nie będących krewnymi -nietrudno wykazać, że każde z takich działańma na celu powodzenie moje lub mego rodu, a zatem, w ostatecznym rachunku, rozmnożenie mego genotypu, jego "zasianie" w następnym pokoleniu. I tu właśnie dochodzimy nagłe do progu pewnej tajemnicy. Bo już odrobina namysłu pozwala dostrzec, że człowiek -choć, jak inne gatunki, przymuszany przez swa zwierzęcą naturę do słuchania "zasady EG" -jest zarazem wyposażony w przedziwna zdolność do jej gwałcenia, w zdolność do podejmowania działań, które w świetle tej zasady są bezsensowne lub zgoła z nią sprzeczne. Do

takich zachowań należy na przykład wszelkie świadczenie pomocy -z mniejszym lub większym uszczerbkiem dla własnych interesów -człowiekowi obcemu, i bez liczenia na rewanż. Przykładem klasycznym jest anonimowo i skrycie dana jałmużna; albo przysłowiowe skoczenie do rzeki dla ratowania (nieznajomego) tonącego. To właśnie taki, kompletnie nieopłacalny w świetle "zasady EG", bezinteresowny altruizm nakazują jednomyślnie wszystkie kodeksy moralne; on jest istota takich pojęć, jak dobroć, uczynność, ofiarność, poświęcenie, miłość blizniego. A zapisano te nakazy w wielu księgach, które wszak znaczna większość członków gatunku "nagich małp" uznaje za czcigodne i święte. Specyficznie ludzka jest także zdolność do wstrzymywania się od niektórych działań potencjalnie korzystnych, na przykład od kradzieży, oszustwa, kłamstwa, promiskuityzmu. Jest to sfera moralnych zakazów, w odróżnieniu od altruizmu, będącego przedmiotem moralnych nakazów lub zaleceń. I znów mamy tu do czynienia z ucieczka od "zasady EG".

Kradzież mogłaby w wielu sytuacjach być

znakomita strategia dbania o własne interesy; promiskuityzm, zwłaszcza uprawiany "dyskretnie", jest potencjalnie świetna strategia rozrodcza dla mężczyzny. I wreszcie specyficznie ludzkie są tez zachowania, które nazwać można samo agresja:asceza, dobrowolna bezdzietność, celibat, praktyki anty zdrowotne, samobójstwo. Sprzeczność z "zasada EG" jest w każdym z tych przypadków oczywista. I cokolwiek by na ten temat mówili cynicy, jest po prostu faktem, ze we wszystkie te trzy kategorie zachowań, czyli w bezinteresowny altruizm, hamowanie moralne i samo agresje, ludzie rzeczywiście angażować się potrafią -choć nie wszyscy, nie zawsze i nie w jednakowym stopniu. Jednak w przykłady ludzkiej zdolności do odmawiania posłuchu "zasadzie EG" obfitują wszystkie epoki i wszystkie ludzkie społeczeństwa.

Zwróćmy na koniec uwagę, że owe rozważania

wyrastające z socjobiologicznej teorii zachowań pozwalają też ujrzeć w nowej perspektywie pewną starą koncepcję, zawartą w wielu religiach i systemach filozoficznych, wedle której człowiek jest z natury swej istotą dwoistą, niejako utkana z dwu różnych materiałów. Idea ta wyrażana była rozmaicie, na przykład jako przeciwstawienie Ciało -Dusza; Pierwiastek Zwierzęcy -Pierwiastek Boski; Zło -Dobro; Porządek Naturalny -Porządek Moralny; Natura -Kultura; Namiętności -Rozum; Pokusy -Sumienie; Egoizm -Altruizm; Id -Superego. Nie miałoby sensu twierdzić, że wszystkie te dychotomie maja identyczna lub choćby bliska sobie treść. A jednak można, jak się wydaje, doszukać się w nich pewnego wspólnego mianownika. Jest nim myśl, ze w strukturze jednostki ludzkiej widoczna jest jakąś dwoistość, dwubiegunowość, i że dwa elementy tworzące owa dwubiegunowość są wzajemnie antagonistyczne, przeciwstawne sobie raczej niż harmonijnie zgodne. Otóż socjobiologiczna interpretacja zachowań ludzkich prowadzi w efekcie do podobnej, dualistycznej, wewnętrznie "rozdartej" wizji człowieka. Ukazuje jednostkę ludzka jako pole nieustannych zmagań między

dwiema przeciwstawnymi siłami: miedzy zaprogramowaniem biologicznym, popychającym jednostkę wyłącznie w kierunku posłuszeństwa zasadzie "Egoizmu Genów", a zaprogramowaniem kulturowym, dyktowanym na przykład przez normy moralne, które często skłaniają do podjęcia działań przeciwnych. A gdzieś na styku owych dwu zaprogramowań leży zagadkowa strefa "ziemi niczyjej": strefa indywidualnej wolności wyboru. W wizji człowieka jako gatunku, zaprezentowanej przez Desmonda Morrisa, cała ta perspektywa jest prawie nieobecna. I dlatego wizja owa wydaje mi się ułomna. Ułomna wcale nie dlatego, ze fałszywa, lecz dlatego, ze połowiczna, niekompletna”.Tadeusz Bielicki.