n Przegląd 4/2009 Uniwersyteckibibliotekacyfrowa.pl/Content/27936/PU_2009_04.pdf · 3. STUDENCI s...

n

nWydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Przegląd 4/2009

Uniwersytecki PISMO INFORMACYJNE UNIWERSYTETU WROCŁAWSKIEGO

Przegląd Uniwersytecki nr 4 (157) 2009 1.

prezentacje

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii1. HISTORIAs Władysław Jagiellończyk, król czeski i węgierski, wydał 20 lipca 1505 r. w Bu-dzie dokument fundacyjny dla uczelni we Wrocławiu, ale nie został on potwierdzony przez papieża Juliusza II wskutek protestu Uniwersytetu Krakowskiego. W dokumen-cie tym zaproponował cztery wydziały: teologię, filozofię, medycynę i prawo.sZłota Bulla z 21 października 1702 r., podpisana przez cesarza austriackiego Le-opolda I, powołała Akademię Leopoldyń-ską, a w niej stopnie: bakałarza, licencjata, magistra i doktora prawa kanonicznego.sW 1811 r. Alma Mater Viadrina połączona została z Leopoldiną, powstał wówczas Wy-dział Prawniczy.sW grudniu 1945 r. na Wydziale Prawno-Administracyjnym rozpoczęły się pierwsze wykłady, a na pierwszym posiedzeniu Rada Wydziału spotkała się 27 lutego 1946 r.sOd 2001 r. na Uniwersytecie Wrocław-skim jest Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii (WPAiE).

2. PRACOWNICYspracownicy ogółem – 304spracownicy akademiccy – 220sprofesorowie i doktorzy habilitowani – 66w tym: profesorowie tytularni – 31sadiunkci – 148sasystenci – 6spracownicy niebędący nauczycielami akademickimi – 58sbiblioteka – 26

3. STUDENCIsstacjonarni – 4438sniestacjonarni – 6930w tym:wieczorowi – 936zaoczni – 5994sdoktoranci stacjonarni – 109sdoktoranci niestacjonarni – 91

4. WPAiE W POLSCEswydziały prawa w szkołach publicznych –16swydziały prawa w Polsce w szkołach nie-publicznych – 13sWPAiE UWr ma uprawnienia do nadawa-nia stopnia doktora i doktora habilitowane-go nauk prawnych w zakresie prawa oraz w zakresie nauki o administracjisoferuje trzy kierunki studiów: admini-strację, ekonomię, prawo

sw 2008 r. zajął drugie miejsce wśród wy-działów prawa uczelni publicznych w ran-kingu Gazety Prawnejsma jeden z najwyższych procentów zda-jących na aplikacje prawniczesuczestniczy w tworzeniu kultury praw-nej: Konstytucję RP tworzyli prof. Marek Mazurkiewicz i prof. Kazimierz Działocha swspółtworzenie i praca w instytucjach demokratycznego państwa prawa: prof. Janusz Trzciński jest prezesem Naczelnego Sądu Administracyjnegosudział w komitetach redakcyjnych cza-sopism krajowych, wśród nich jest 5 redak-torów naczelnych i 35 członków

5. WYDZIAŁOWE SERIE WYDAWNICZEsPrawosEkonomiasPrzegląd Prawa i AdministracjisStudia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hi-tlerowskimi

6. INNE WYDAWNICTWA WYDZIAŁOWEsZ zagadnień Teorii i Filozofii PrawasNowa Kodyfikacja Prawa KarnegosDocument Various SpecificationssE-Monografie

7. WPAiE W EUROPIE I NA ŚWIECIEsczłonek ELFA (European Law Faculties Association)swspółpraca z IALS (International Asso-ciation of Law Schools)s18 członków zagranicznych towarzystw i stowarzyszeń naukowychs5 wspólnych programów badawczychs18 umów międzynarodowychs62 osoby wzięły udział w konferencjach i sympozjach międzynarodowych w 2008 r.swymiana studentów (Erasmus)1999/2000 – wyjechało 11 studentów

Od lewej: prof. Janusz Trzciński, prof. Kazimierz Działocha, prof. Marek Mazurkiewicz

Przegląd Uniwersytecki nr 4 (157) 20092.

prezentacje

2008/2009 – wyjechało 114, a przyjechało 54 studentówsSzkoła Prawa NiemieckiegosSzkoła Francuskiego i Europejskiego Pra-wa GospodarczegosSzkoła Prawa AmerykańskiegosKurs Prawa Angielskiego i Europejskiego prowadzony we współpracy z Uniwersyte-tem Cambridgeswieloletnia współpraca naukowa w ra-mach CEDIMES (Ośrodek Badań Rozwoju Gospodarki Międzynarodowej)

8. WŁADZE WYDZIAŁUsprof. dr hab. Włodzimierz Gromski – dziekansprof. dr hab. Wiesława Miemiec – pro-dziekan ds. studiów stacjonarnych prawasprof. dr hab. Karol Kiczka – prodziekan ds. studiów niestacjonarnych prawasprof. dr hab. Maciej Marszał – prodziekan ds. studiów stacjonarnych i niestacjonar-nych administracjisprof. dr hab. Janina Kundera – prodzie-kan ds. studiów stacjonarnych i niestacjo-narnych ekonomii

9. STRUKTURA ORGANIZACYJNA

10. BIBLIOTEKAsliczba woluminów – 144 899sliczba woluminów czasopism – 53 686sliczba zbiorów specjalnych – 837sliczba tytułów prenumerowanych czaso-pism – 187w tym: 123 krajowych i 64 zagranicznychs5 baz danych zagranicznych (Westlaw International, HeinOnline, GMID, Source OECD, ABI)s5 baz polskich (Polska Bibliografia Praw-nicza, bazy prawnicze z komentarzami i monografiami – Lex, LexPolonica, Legalis oraz Polskie Prawo GospodarczesPrawnicza Biblioteka Cyfrowa

11. SEKCJA INFORMATYZACJIswitryna internetowas20 punktów dostępowych do bezprze-wodowej sieci internetowejsWydziałowa Telewizja Internetowasuczestnictwo w programach badaw-czychsudział w RPO: zakup i wdrożenie infra-struktury informatycznej wykorzystywanej do nauczania na odległość oraz świadcze-nia e-usług na WPAiE

12. BUDYNKI I WYPOSAŻENIEWPAiE jest ulokowany w budynkach przy ul. Uniwersyteckiej 22/26 (ma wejście rów-nież przy ul. Kuźniczej 46/47) oraz w dobu-dowanym łączniku przy ul. Więziennej 8/12 i w najnowszym gmachu przy ul. Uniwersy-teckiej 7/10, w którym są sale wykładowe i biblioteka wydziałowa.

13. STUDIA I STUDENCI

14. KIERUNKI I FORMY STUDIÓWsprawo: stacjonarne i niestacjonarne (za-oczne i wieczorowe) sadministracja: stacjonarne i niestacjo-narne (zaoczne i wieczorowe

Rada Wydziału

Dziekan Dziekanaty

Instytut Historii Państwa i Prawa

Zakład Historii Administracji

Zakład Powszechnej Historii Państwa i

Prawa

Zakład Prawa Rzymskiego

Pracownia Doku-mentacji Historycz-

no-Prawnej

Instytut Nauk Administracyjnych

Instytut Nauk Ekonomicznych

Instytut Prawa Cywilnego

Zakład Nauki Administracji

Zakład Międzynaro-dowych Stosunków

Ekonomicznych

Zakład Postępowa-nia Cywilnego

Zakł. Postępow. Administrac. i Sądow-nictwa Administrac.

Zakł. Prawa Cywilne-go i Prawa Między-

nar. Prywatnego

Zakład Myśli Ekonomicznej

Zakład Prawa Administracyjnego

Zakład Prawa Administracyjnego

Gospodarczego

Zakład Ogólnej Teorii Ekonomii

Zakład Polityki Gospodarczej

Zakład Statystyki i Badań Operacyjnych

Zakład Zarządzania Finansami

Ośrodek Badań i Dokumentacji Unii

Europejskiej

Zakład Prawa Gospodarczego i

Handlowego

Zakład Prawa Pracy

Pracownia Ubezpie-czeń Społecznych

Zespół Badawczy Prawa Własności

Intelektualnej

Katedry

Katedra Doktryn Politycznych i

Prawnych

Katedra Kryminalistyki

Katedra Kryminologii i Prawa Karnego Gospodarczego

Katedra Postępowa-nia Karnego

Katedra Prawa Finansowego

Katedra Prawa Kar-nego Materialnego

Katedra Prawa Karnego

Wykonawczego

Katedra Prawa Konstytucyjnego

Katedra Prawa Międzynarodowego

Europejskiego

Kat. Prawa o Wykro-czeniach i Karnego

Skarbowego

Inne jednostki

Biblioteka

CBKE

Pracownia Nauczania Prawa

w Językach Obcych

Pracownia Ekspertyz Prawnych

Pracownia Informatyczna

Sekcja Informatyzacji


sekonomia: stacjonarne i niestacjonarne (zaoczne)sStacjonarne i Niestacjonarne Studia Dok-toranckie Nauk Prawnych sStudia podyplomowe sKursy dokształcające

15. SAMORZĄD STUDENCKI sreprezentuje studentów w organach uczelni i wydziałusorganizuje akcje i wydarzenia (Juwenalia) skoordynuje i wspiera koła naukowe

16. THE EUROPEAN LAW STUDENTS AS-SOCIATION – CELEsrozwój edukacji prawniczejswspieranie wzajemnego zrozumieniaspopieranie poczucia odpowiedzialności społecznej wśród studentów prawa i mło-dych prawnikówswspieranie otwarcia na świat i zarazem profesjonalizmu studentów prawa i mło-dych prawników sKonkurs KrasomówczysOgólnopolskie Dni Praktyk Prawniczych sDni Edukacji Prawniczej 17. KOŁA NAUKOWEsUniwersytecka Poradnia Prawna sdynamiczny rozwój kół naukowych – 27 aktywnie działającychsakcje – konkursy – konferencje krajowe i międzynarodowe swydawnictwasKoło Doktryn Politycznych i PrawnychsStudia Erasmiana Wratislaviensia – Wro-cławskie Studia Erazmiańskie

18. DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWO-BADAWCZAPublikacje 2008sogółem – 681 swydawnictwa własne – 99sinne krajowe – 555szagraniczne – 27

prezentacje

Projekty badawcze – ogółem w 2008 r.sprojekty badawcze MNiSW – 14 (w tym 6 zakończonych) sudział w realizacji międzynarodowych programów – 5sprogramy ramowe UE – (6 Program Ra-mowy) – 2 (ECLET, DIME) sprogramy edukacyjne UE – 1 sprojekty z funduszy strukturalnych – 2 sZintegrowany Program Rozwoju Regio-nalnego – 2

Tytuły naukowe, habilitacje i doktoraty w 2008 r.stytuły profesorskie – 1shabilitacje – 4sdoktoraty – 28 (w tym 2 uzyskane poza uczelnią)

Konferencje naukowe międzynarodowe w 2008 r.szorganizowane przez WPAiE – 4szgłoszone referaty zagraniczne – 48 (na tych 4 konferencjach) spracownicy uczestniczący w konferen-cjach międzynarodowych – 62, w tym: wygłaszający referaty lub komunikaty – 38wygłaszający referaty plenarne na zapro-szenie – 24

Konferencje naukowe krajowe w 2008 r.szorganizowane przez WPAiE – 8 spracownicy uczestniczący w konferen-cjach krajowych – 191, w tym: wygłaszający referaty lub komunikaty –79

Realizowane programy badawcze w 2008 r.sZarządzanie międzykulturowesZPORR, Z/2.02/II/2.6/16/05: Projekt – Dol-nośląskie Centrum Studiów Regionalnych (koordynator)s(ZPORR), WKP 1/1.4.5/I/2005/3/3/225). Projekt pt. Makroregion innowacyjny. Fo-resight technologiczny dla województwa dolnośląskiego (koordynator)

Projekty CBKE sCBKE partnerem sieci tematycznej LEFIS – Prawne Ramy dla Społeczeństwa Infor-macyjnego (2003–2004) i Sieci Tematycz-nej LEFIS APTICE – Prawne Ramy dla Spo-łeczeństwa Informacyjnego IIsECLET – Electronic Communications Le-gal Expertise Transfer (2005–2009)sALIS – Automated Legal Intelligent Sys-tem (2006–2009)

Projekty CBKE – ALISscel projektu: opracowanie innowacyjne-go systemu zapewniającego obywatelom UE oraz prywatnym przedsiębiorcom ła-twy, przejrzysty, bezpieczny i niezawodny dostęp do europejskiej wiedzy z zakresu prawasopiera się na trzech dziedzinach nauko-wych: teorii gier, sztucznej inteligencji oraz technikach semantycznych w dziedzinie zarządzania sądowymi bazami danychs11 partnerów z siedmiu krajów europej-skich, w tym 4 partnerów to ośrodki naukowe

Projekty CBKE sopracowanie modelowego rozwiązania zastosowania dokumentu elektronicznego w sądach powszechnych z uwzględnie-niem aspektów prawnych, organizacyj-

nych i ekonomicznych w ramach projektu Transition Facility PL2004/016-829.05.04 „Wzmocnienie polskiego wymiaru spra-wiedliwości” (15 grudnia 2006 r.–15 grud-nia 2007 r.)


prezentacje

n

sprojekt badawczo-rozwojowy, finan-sowany ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego „E-Sąd – Informa-tyzacja postępowania cywilnego” (2007–2009)

Ekspertyzy i opinie sPracownia Ekspertyz PrawnychsKatedra Kryminalistyki

19. PROBLEMYZapewnienie wysokiej jakości kształceniaszmiana planów studiów i programów nauczaniasuzupełnienie i „uszczelnienie” wydziało-wego systemu zapewnienia jakości kształ-ceniasupowszechnienie ewaluacji drogą elek-tronicznąskonferencje dydaktyczne ssięganie po metody kształcenia na od-ległość jako uzupełnienie zajęć odbywają-cych się w siedzibie Wydziału

Rozwój działalności naukowejsrozszerzenie zakresu i form uczestnic-twa w programach badawczychsintegracja badań na wydziale i tworze-nie interdyscyplinarnych zespołów ba-dawczych

szwiększenie liczby i podnoszenie jakości publikacji naukowych

Kształcenie kadry naukowejsutrzymanie tempa i jakości doktoratów i habilitacjisstworzenie systemu oceny osiągnięć pracowników naukowych Zarządzanie Wydziałem* dostosowanie struktur i kwalifikacji pra-cowników administracji do nowych warun-ków i potrzeb*informatyzacja

Prof. dr hab. Włodzimierz Gromskidziekan

Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii

Biblioteka i sala wykładowa im. Unii Europejskiej w budynku przy ul. Uniwersyteckiej 7/10


UniwersytetWrocławski

W numerze

Przegląd UniwersyteckiPismo in for ma cyj ne Uni wer sy te tu Wro cław skie goKwiecień 2009, nr 4 (157), rok wydania XVISSN 1425-798Xwydawca: Uniwersytet Wro cław ski, pl. Uni wer sy tec ki 1, 50-137 Wro cławredaktor: Kazimiera Dąbrowska, e-mail: ka [email protected] redakcji: pl. Uniwersytecki 1 (pok. 134), 50-137 Wro cław, tel. (071) 375-20-77, tel. kom. 0-601 739 097, fax (071) 372-40-30PU w internecie: http://www.pu.uni.wroc.plPrzygotowanie do druku i druk: Drukarnia ARGIRedakcja zastrzega sobie prawo do skracania i opra co wy wa nia ar ty ku łów.Redakcja nie odpowiada za treść zamieszczanych listów i opinii.

PrezentAcje. wydziAł PrAwA, AdministrAcji i ekonomii 1

lAUry 6t Feniks dla książki „Ojcze nasz − nasz”t Wyróżnienie dla uniwersyteckiego systemu grantów doktoranckicht Stypendia Start dla młodych uczonych z UWrt Sukces wrocławskiego projektu „Crush” na Breakpointt Prof. Kazimierz Orzechowski koordynatorem środowiskowym DFN50 lAt Polskiego towArzystwA Biochemicznego 9

liczy się kAżdy grosz 11

Placówki Penitencjarne – readaPtacjaspołeczna skazanych. Fakt czy mit? 12

encyklopedia Życia we wrocławiu 14

listy... 14

stopnie naukowe 15

Gremia 16t Z obrad Senatu UWrt 20 lat KRUPt Prezydium KRASP gościło w UWrt Obradowali rektorzy Wrocławia i Opola Żydowscy osadnicy na dolnym Śląsku 22

partytury prosynFonika – najary 23

nowoŚci w muzeum człowieka 24

25 wieczorów u proFesora dudka 24

wirtualny salon proFesora dudka 26

sport akademicki 26

nowoŚci wydawnictwa uwr 29

kalejdoskop nauki 30

odeszli na zawsze 31

Bezpieczeństwo narodowe – nowy kierunek studiów 32

I str. okładkis Personifikacja prawa (z wagą i koroną papieską) na Wieży Mate-matycznej UWr.II str. okładkis Prezentacja Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii.s Władze Wydziału, od lewej: prof. dr hab. Karol Kiczka – prodziekan ds. studiów niestacjonarnych prawa; prof. dr hab. Wiesława Miemiec – prodzie-kan ds. studiów stacjonarnych prawa; prof. dr hab. Włodzimierz Gromski – dziekan Wydziału; prof. dr hab. Janina Kundera – prodziekan ds. studiów stacjonarnych i niestacjonarnych ekonomii; prof. dr hab. Maciej Marszał prodziekan ds. studiów stacjonarnych i niestacjonarnych administracji.s Budynki Wydziału.III str. okładkis Wymiana studentów (ERASMUS).s Obiekty wydziałowe i ich wyposażenie.IV str. okładkis Fragment najnowszego budynku przy ul. Uniwersyteckiej 7/10

(fot. Karol Greinert, Kamil Lechowicz, archiwum)

prezentacje. wydział prawa, administracji i ekonomii..... Ü 1W grudniu 1945 r. na Wydziale Prawno-Admini-stracyjnym rozpoczęły się pierwsze wykłady, a na pierwszym posiedzeniu Rada Wydziału spotkała się 27 lutego 1946 r. Od 2001 r. na Uniwersytecie Wro-cławskim jest Wydział Prawa, Administracji i Ekono-mii (WPAiE).

stypendia start dla młodych uczonych z uwr..................... Ü 7Dr Łukasz John, chemik, i geolog dr Anna Pietranik zostali laureatami tegorocznego programu stypen-dialnego START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Program START jest adresowany do młodych obie-cujących naukowców, którzy mogą się pochwalić osiągnięciami w swojej dziedzinie i ma ich zachęcić do dalszej efektywnej pracy badawczej.

50 lat polskiego towarzystwa Biochemicznego..................... Ü 9W Pałacu Staszica PAN świętowano 3 kwietnia pięć-dziesiątą rocznicę powstania Polskiego Towarzystwa Biochemicznego. Z tej okazji zorganizowana została uroczysta sesja jubileuszowa. Prof. Andrzej Dżugaj z UWr, prezes Towarzystwa, powitał licznie przybyłych gości.

prezydium krasp gościło w uwr................................... Ü 18W Oratorium Marianum 17 kwietnia swoje posie-dzenie robocze odbyli przed południem członko-wie Prezydium Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich na zaproszenie rektora naszej uczelni prof. Marka Bojarskiego. Na wspólne obrady popo-łudniowe przybyli członkowie Prezydium Polskiej Akademii Nauk.

prof. kazimierz orzechowski koordynatorem środowiskowym dFn........................................... Ü 9

Kolegium Rektorów powierzyło funkcję środowisko-wego koordynatora Dolnośląskiego Festiwalu Nauki na lata 2009–2012 prof. Kazimierzowi Orzechowskie-mu, chemikowi z UWr. W pierwszych latach był on organizatorem imprez DFN na Wydziale Chemii, od 2007 r. koordynatorem wydziałowym, od września 2008 r. – koordynatorem DFN na UWr.


laury

Feniks dla książki „Ojcze nasz − nasz”

Wyróżnienie dla uniwersyteckiego systemu grantów doktoranckich d wie dolnośląskie uczelnie, Uniwer-

sytet Przyrodniczy i Uniwersytet wrocławski, zostały wyróżnione w kon-kursie „liderzy wdrażania regionalnych strategii innowacyjnych w Polsce”.

Konkurs przeprowadzono na zlecenie Pol-skiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, a patronowali mu minister rozwoju regio-nalnego Elżbieta Bieńkowska i przewod-niczący konwentu marszałków ds. regio-nalnych strategii innowacyjnych Leszek Wojtasik, wicemarszałek wielkopolski.107 projektów konkurowało w siedmiu konkursowych kategoriach. W każdej do tytułu lidera nominowano trzy. Uniwer-sytet Wrocławski i Uniwersytet Przyrod-niczy otrzymały nominacje w kategorii: Potencjał Badawczy. Ostatecznie zwycię-żył jednak Uniwersytet Warmińsko-Ma-zurski, który przedstawił projekt staży dla pracowników i absolwentów w firmach.Uniwersytet Przyrodniczy został wy-różniony za system stypendiów dokto-

ranckich, a Uniwersytet Wrocławski – za system grantów naukowych dla dokto-rantów, którzy prowadzą badania w dzie-dzinach szczególnie ważnych dla poten-cjału innowacyjnego Dolnego Śląska.- Cieszę się, że nasz system grantowy zo-stał zauważony, że organizatorzy zapro-sili nas do udziału w konkursie i wysoko ocenili pomysł – mówi Bożena Tytoń, kie-rowniczka Działu Badań Naukowych UWr, autorka i koordynatorka projektu. – Był to jeden z pierwszych projektów realizowa-nych z unijnych funduszy strukturalnych. Został zakończony z sukcesem w marcu 2007 roku. Uniwersytet pozyskał blisko pół miliona złotych. Z tych pieniędzy 39 doktorantów otrzymało granty badaw-cze po 10 tys. zł, został zakupiony sprzęt i przeprowadzono szkolenia – wylicza.Aby zdobyć grant doktorancki, musieli przygotować projekt badawczy i zgłosić go do konkursu wewnątrzuczelnianego. Przy ocenie wniosków komisja granto-wa brała pod uwagę wartość naukową

projektu, dotychczasowy dorobek dok-toranta, a także możliwości wykorzy-stania wyników planowanych badań w gospodarce.- Doktoranci, którzy uzyskali granty, zo-bowiązani byli do przedstawiania rapor-tów z postępu prac badawczych i wy-korzystania funduszy. Nie tylko dostali pieniądze na realizacje swoich zamierzeń naukowych, ale nauczyli się sporo o po-zyskiwaniu środków na badania, zarzą-dzaniu nimi i rozliczaniu. To jest dodat-kowy zysk. Zdobyli doświadczenie, które na pewno zaprocentuje w przyszłości – podkreśla Bożena Tytoń.Warto dodać, że wszystkie projekty mło-dych uczonych zostały zrealizowane zgodnie z harmonogramami. Najwięcej grantów przypadło doktorantom z geo-grafii (11), chemii (9) i biologii molekular-nej (8). Wśród beneficjentów byli także matematycy i geologowie (po 4 granty) oraz fizycy (3). (mpl)

n

s pecjalnym Feniksem na XV targach wydawców katolickich nagrodzo-

no wydawnictwo a linea za książkę „oj-cze nasz − nasz. Przekłady, parafrazy i inne literackie opracowania modlitwy Pańskiej” pod redakcją jana chorosze-go z instytutu Filologii Polskiej Uwr.

Dwutomową publikację „Ojcze nasz − nasz” uznano za „wybitne dokonanie w dziedzinie edytorstwa”. W uzasadnieniu czytamy: To dzieło przypominające śre-dniowieczną katedrę, ułożone z wielu kon-fesyjnych i literackich kamyków, pełne języ-kowego dostojeństwa i prostoty zarazem. Pod wieloma względami oryginalne, ukazu-jące przy tym, jak Ojcze nasz wyznaczało i nieustannie wyznacza horyzonty odniesień do Boga i ludzi. Utwór niespotykanego edy-torskiego smaku.Książka zawiera blisko 500 tekstów pacie-rza, jego przekładów, parafraz i trawestacji, począwszy od najstarszych tekstów pol-skich z XIV wieku. Zebrał je i opracował Jan Choroszy, zarazem właściciel nagrodzonej Agencji Wydawniczej a linea. W pracy za-

mieszczono także bogaty materiał ikono-graficzny i ponad 40 zapisów melodii pie-śni, których wyboru i transkrypcji dokonał Marek Pilch, organista i klawesynista. Stowarzyszenie Wydawców Katolickich przyznawało w tym roku swoje feniksy po raz dwunasty. Główną nagrodę odebrał w sobotę 18 kwietnia benedyktyn o. Leon Knabit, którego uhonorowano za „har-monijne ułożenie działalności zakonnej z aktywnością medialną [...], za twórczość literacką, docierającą z trudnym religijnym przesłaniem do wielkich rzesz odbiorców; za wykorzystywanie środków społecznego przekazu w ewangelizacji; wreszcie za styl i osobowość, pełną łagodności oraz wyro-zumiałości, spiętą katolicką stanowczością, jak też i ujmującą bezpośredniością”. Feniksa diamentowego otrzymał ks. Ma-rek Otolski, twórca targów książki na war-szawskich Stegnach. Wśród nagrodzonych w różnych kate-goriach znalazły się też wydawnictwa: W drodze, Apostolicum, Arkady, WAM, Świat Książki. (mpl)

n


Program START jest adresowany do mło-dych obiecujących naukowców, którzy mogą się pochwalić osiągnięciami w swojej dziedzinie i ma ich zachęcić do dalszej efek-tywnej pracy badawczej. Do 17. edycji tego programu wnioski złożyło 872 kandyda-tów, wybrano z nich 106 najzdolniejszych młodych naukowców, którzy otrzymają od FNP roczne stypendium w wysokości 24 tys. zł. W tym roku stypendyści programu START po raz pierwszy mogli ubiegać się o wyjazdy studyjne do ośrodków zagranicz-nych w ramach stypendium. Fundacja sfi-nansuje takie wyjazdy 7 laureatom konkur-su, którzy ubiegali się o tę formę wsparcia.Wśród tegorocznych stypendystów jest 53 reprezentantów uniwersytetów, wśród nich najwięcej z Uniwersytetu Warszaw-skiego (18) i Uniwersytetu Jagiellońskiego (10). Także Politechnika Wrocławska ma w swoim gronie 10 stypendystów.Fundacja przedłużyła stypendia 71 lau-reatom ubiegłorocznej edycji START-u. Wśród nich z UWr stypendium będzie na-dal pobierał mgr Piotr Sorokowski, dokto-rant Instytutu Psychologii.Uroczystość wręczenia dyplomów tego-rocznym laureatom programu START od-była się 25 kwietnia na Zamku Królewskim w Warszawie.

vvvDr Łukasz John jest asystentem w Zakła-dzie Chemii dla Przyrodników na Wydziale Chemii. Absolwent IV Liceum Ogólnokształ-cącego im. Ignacego Jana Paderewskiego w Kaliszu w klasie o profilu biologiczno-chemicznym. W 1999 r. rozpoczął studia chemiczne na Wydziale Chemii Uniwersy-tetu Wrocławskiego na kierunku chemia podstawowa. Od czwartego roku studiów pracuje naukowo w zespole badawczym prof. Piotra Soboty. W czerwcu 2004 r. obro-nił pracę magisterską „Synteza, właściwości i reaktywność alkoksy związków cyrkonu, magnezu i glinu”. W latach 2004–2008 był doktorantem, kontynuując badania pod kierunkiem prof. Soboty. W czerwcu 2008 r. obronił z wyróżnieniem rozprawę doktor-ską pt. „Alkoksy kompleksy metali jako pre-kursory nowych materiałów tlenkowych”,

Mineralogy and Petrology”. Po doktoracie skoncentrowała się na badaniach wieku i mechanizmów powstawania skorupy kon-tynentalnej. Pierwsze prace związane z tą tematyką zostały przeprowadzone na Uni-wersytecie w Bristolu podczas stypendium KOLUMB Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Dr Pietranik analizowała skały z prowin-cji Slave w Kanadzie, miejscu występo-wania najstarszych formacji skalnych na powierzchni Ziemi. Wspólnie z zespołem uczonych z Uniwersytetu w Bristolu udo-kumentowała trzy epizody powstawania skorupy kontynentalnej, które wystąpiły jednocześnie w wielu miejscach na kuli ziemskiej 3 miliardy, 3,4 miliarda oraz 4 mi-liardy lat temu. Pierwszy artykuł prezentu-jący te wyniki został opublikowany w „Geo-logy”. Obecnie Anna Pietranik poszerzyła swoje badania o skały magmowe skorupy oceanicznej, pracuje ze skałami z dna Oce-anu Indyjskiego w celu określenia interakcji między wodą oceaniczną a skorupą. Prowa-dzone badania wymagają wielu podróży, jednak nie – jakby się mogło wydawać – w egzotyczne miejsca na Oceanie Indyjskim lub do Kanady, lecz do uniwersytetów eu-ropejskich, w których znajdują się kolekcje próbek i niedostępne w Polsce wyposaże-nie analityczne. - Europa kryje wiele ciekawych zakątków, które odkrywam w czasie wolnym wraz z przyjaciółmi – mówi laureatka. Do jej ulu-bionych miejsc należą południowa Walia i Isle of Skye w Szkocji oraz okolice Beziers we Francji. W tym roku planuje odwiedzić okolice Monachium oraz czeka ją geolo-giczna wyprawa do strefy Ivrea we Wło-szech, organizowana wspólnie z kolegami z Uniwersytetu Wrocławskiego.

(kad)

laury

Stypendia Start dla młodych uczonych z UWrdr łukasz john, chemik, i geolog

dr Anna Pietranik zostali laure-atami tegorocznego programu stypen-dialnego stArt Fundacji na rzecz nauki Polskiej.

otrzymując decyzją Rady Wydziału Chemii stopień doktora nauk chemicznych w dzie-dzinie chemii nieorganicznej i koordyna-cyjnej. Od października 2008 r. związał się zawodowo z Uniwersytetem Wrocławskim. W centrum jego zainteresowań naukowych jest chemia alkoholanów i związków me-taloorganicznych jako atrakcyjnych pre-kursorów wysokiej czystości ceramicznych materiałów tlenkowych. Jest to perspekty-wiczny kierunek badań inżynierii materia-łowej. Aktualnie jest na stażu podoktorskim u dr. Jean-Marie Nedeleka w Laboratorium Materiałów Nieorganicznych i u prof. Edo-uarda Jallot w Laboratorium Fizyki Korpu-skularnej na Uniwersytecie Blaise Pascala w Clermont-Ferrand we Francji i pracuje nad projektem bioaktywnych ceramików stoso-wanych m.in. jako implanty kości. - Wolny czas lubię spędzać w gronie bliskich przyjaciół oraz na długich spacerach i wy-cieczkach rowerowych, co nie zawsze znaj-duje zrozumienie u moich bliskich – mówi dr John.Dr Anna Pietranik jest adiunktem w Samo-dzielnej Pracowni Petrologii Eksperymental-nej w Instytucie Nauk Geologicznych UWr. Pracę doktorską obroniła w 2006 r. pod kie-runkiem prof. Jacka Puziewicza. Zajmowała się wówczas odtwarzaniem procesów pro-wadzących do zróżnicowania chemicznego magm w skorupie kontynentalnej. Badania opierały się głównie na analizach w mikro-obszarze minerałów ze skał intruzji Gęsińca (Wzgórza Strzelińskie). W czasie studiów doktoranckich odbyła staże w laboratorium eksperymentalnym w Instytucie Mineralo-gii na Uniwersytecie w Hanowerze (Niemcy) oraz w Duńskim Centrum Litosferycznym w Kopenhadze. Wyniki badań intruzji Gęsińca zostały opublikowane m.in. w „Journal of Petrology”, „Lithos” oraz „Contributions to n


laury

Sukces wrocławskiego projektu „Crush” na Breakpointna największym zlocie twórców

sztuki komputerowej w nie-mieckim Bingen pierwszą nagrodę w kategorii Pc demo zdobył multimedial-ny program „crush”, którego twórcami są maciej matyka, fizyk z Uniwersytetu wrocławskiego, i grupa Anadune.

Spotkania demosceny, czyli zajmujących się niekomercyjną sztuką komputerową programistów (koderów), grafików i muzy-ków, odbywają się w Bingen nad Renem od 2003 roku, zawsze w wielkanocny weekend. Cieszą się sporą międzynarodową renomą. Wśród sponsorów Breakpoint bywali tacy giganci przemysłu komputerowego, jak Nvidia, Intel czy ATI. Częścią imprezy są kon-kursy dem, czyli multimedialnych progra-mów generujących w czasie rzeczywistym krótkie animacje, zawierające dwu-i trójwy-wymiarowe efekty graficzne oraz muzykę.

Sukces na Breakpoint bywa dla niektórych twórców demosceny początkiem kariery w świecie „komercji”. Może zaowocować pro-pozycją współpracy z dużym producen-tem. Na przykład łódzka grupa Plastic po zwycięstwie w Bingen dostała propozycję współpracy od koncernu Sony. Wymierną nagrodą przywiezioną przed tygodniem z Bingen przez twórców „Crushu” był proce-sor graficzny Nvidia Quadro CX, który miał premierę tej jesieni i jest jeszcze niedostęp-ny na europejskim rynku. Kosztuje około 2 tys. dolarów. Maciej Matyka (pseudonim: maq/floppy) z Instytutu Fizyki Teoretycznej UWr przy powstawaniu „Crashu” odpowiadał za programowanie efektów specjalnych: wi-zualizację rozpadania się ciał, usypywania obiektów na stosach i przepływu płynów. Na 10 dni przed Breakpoint 2009 obronił rozprawę doktorską zatytułowaną „Mode-

lowanie numeryczne transportu płynów przez ośrodki porowate”. W nagrodzonym projekcie wykorzystał fragment kodu stworzonego na potrzeby doktoratu. Ge-neruje on część animacji przedstawiającą przepływ soków w drzewie.Grupę Anadune w tym projekcie repre-zentowali koder Artur Fabrycy [mr.acryl], reżyserka i montażystka Małgorzata Fabry-cy [gosia], grafik Mariusz Jarosz [dżordan] i muzyk Remigiusz Trzcionka [traymuss]. Remigiusz Trzcionka, który jest autorem muzyki do wielu dem, gier i spektakli, a na koncie ma też kilka płyt, z wykształcenia jest informatykiem i na co dzień pracuje w Centrum Usług Informatycznych Uniwersy-tetu Wrocławskiego. Animację generowaną przez nagrodzony „Crush” można obejrzeć na YouTube

(mpl) n


Prof. Kazimierz Orzechowski koordynatorem środowiskowym DFNk olegium rektorów powierzyło

funkcję środowiskowego koordy-natora dolnośląskiego Festiwalu nauki na lata 2009–2012 prof. kazimierzowi orzechowskiemu z wydziału chemii Uniwersytetu wrocławskiego.

Prof. Kazimierz Orzechowski zajmuje się badaniami na pograniczu chemii i fizyki oraz fizyki i medycyny. Prowadzi badania pod-stawowe i stosowane za pomocą różnych technik dielektrycznych, w szczególności techniki nieliniowego efektu dielektrycz-nego, relaksacji dielektrycznej i metodami akustycznymi.Absolwent chemii na Wydziale Matema-tyki, Fizyki i Chemii UWr (1980), doktorat z chemii uzyskał w 1984 r., a habilitację w 1999 r. Mianowany na stanowisko profeso-ra w 2003 r.Głównym nurtem jego zainteresowań ba-dawczych są właściwości materii w stanach krytycznych i przedkrytycznych występu-jących w sąsiedztwie ciągłych przemian fazowych. Inny kierunek zainteresowań naukowych to badania cieczy z wiązaniem wodorowym. - Układy takie są we wrocławskiej szkole fizykochemii od lat intensywnie badane – wyjaśnia prof. Orzechowski.- Prace dotyczą pomiarów akustycznych, dielektrycznych i spektroskopowych roztworów alkoholi, amin i kwasów karboksylowych.Profesor zastosował technikę nieliniowego efektu dielektrycznego do badania ciał sta-łych, w szczególności ferroelektryków, lodu i klatratów lodowych. Prowadzi też prace nad rozwojem rzadko stosowanej metody doświadczalnej, jaką jest technika nieli-niowego efektu dielektrycznego. Polega

ona na badaniu właściwości elektrycznych cieczy i ciał stałych w bardzo silnych polach elektrycznych. - Laboratoria polskie przo-dują w tego typu pomiarach – dodaje.We współpracy z Wojewódzkim Szpita-lem Specjalistycznym we Wrocławiu i Od-działem Onkologii Akademii Medycznej w szpitalu im. Hirszfelda prowadzi prace koncepcyjne, doświadczalne i aplikacyjne nad stworzeniem urządzenia służącego do odróżniania tkanek zdrowych i nowo-tworowych gruczołu piersiowego. Badania doprowadziły do konstrukcji prototypu urządzenia służącego do śródoperacyjne-go odróżniania tkanek zdrowych i nowo-tworowych gruczołu piersi. Rozpoczęły się już jego testy kliniczne.W ostatnich latach prof. Kazimierz Orze-chowski rozszerzył swoje zainteresowania na historię chemii. We współpracy ze swo-im ojcem prof. Kazimierzem Orzechow-skim (seniorem), prawnikiem, historykiem, znawcą średniowiecznej łaciny (zmarłym 4 kwietnia br.) podjął prace nad tłumacze-niem siedemnastowiecznych książek che-micznych.Jest opiekunem studenckiego Koła Na-ukowego Chemików, organizatorem i opiekunem warsztatów chemicznych dla uczniów gimnazjów i szkół średnich. Od trzech lat jest koordynatorem Wszechnicy Chemicznej organizowanej przy Wydziale Chemii UWr i przeznaczonej dla nauczycieli pragnących pogłębiać swoje wiadomości. W czasie jubileuszu 300-lecia Uniwersytetu we Wrocławiu był koordynatorem tych ob-chodów na Wydziale Chemii. Współorgani-zował 20 Szkół Fizykochemii Organicznej firmowanych przez Wydział Chemii UWr i Polskie Towarzystwo Chemiczne.

Związany z Festiwalem Nauki od jego po-czątków. W pierwszych latach jako orga-nizator imprez na Wydziale Chemii naszej uczelni, od 2007 r. koordynator wydziało-wy, od września 2008 r. – koordynator Dol-nośląskiego Festiwalu Nauki na Uniwersy-tecie Wrocławskim.20 lutego 2009 r. decyzją Kolegium Rekto-rów Uczelni Wrocławia i Opola powołany został na funkcję środowiskowego koordy-natora Dolnośląskiego Festiwalu Nauki.Ma żonę Alicję i trzech synów. W czasie wolnym gra na gitarze i w brydża (profesor mówi, że zwykle przegrywa), majsterkuje. Ruchu zażywa na rowerze, relaksuje się w kajaku. Dla pokrzepienia ducha sięga po twórczość poetów, pisarzy, kompozyto-rów; wśród ulubionych są Lechoń, Staff, Saint-Exupẻry, Chopin.

(kad)

laury, jubileusze

n

50 lat Polskiego Towarzystwa Biochemicznegow Pałacu staszica PAn świętowano

3 kwietnia pięćdziesiątą rocznicę powstania Polskiego towarzystwa Bio-chemicznego. z tej okazji zorganizowa-na została uroczysta sesja jubileuszowa.

Prof. Andrzej Dżugaj z UWr, prezes Towa-rzystwa, powitał licznie przybyłych gości,

wśród nich m.in. prof. Israela Pechta, sekre-tarza generalnego FEBS, prof. Jerzego Du-szyńskiego, podsekretarza stanu w MNiSW, prezesów z Ukraińskiego i Białoruskiego To-warzystwa Biochemicznego, prof. Serhiya Komisarenkę i prof. Andrieja Mojsiejonka, wielu przedstawicieli nauk biologicznych, biochemicznych i biotechnologicznych.

Po wystąpieniach gości wykład o historii Polskiego Towarzystwa Biochemicznego wygłosił jego trzykrotny prezes prof. Lech Wojtczak i wręczył dyplomy nowym człon-kom honorowym Towarzystwa, wśród nich prof. Andrzejowi Dżugajowi z naszej uczel-ni. Z wykładami wystąpili laureaci nagród im. J.K. Parnasa: prof. Maciej Żylicz z Mię-


i sekcje tematyczne, działalność wydawni-czą (kwartalniki: Acta Biochimica Polonica i Postępy Biochemii oraz wydawnictwa nieciągłe: Monografie Biochemiczne), dzia-łalność szkoleniową (kursy szkoleniowe, warsztaty, sympozja) i opiniodawczą, przy-znawanie, w drodze konkursów, 7 różnych nagród, w tym za wybitne osiągnięcia w badaniach naukowych (nad kwasami nu-kleinowymi oraz nagrody im. J.K.Parnasa, im. Wł.Mozołowskiego, im. J.Opieńskiej-Blauth), za najlepszą pracę przeglądową opublikowaną w Postępach Biochemii (im. B.Skarżyńskiego), za wybitne osiągnięcia w nauczaniu biochemii, biologii molekularnej i biotechnologii (im. A.Dmochowskiego) oraz popularyzacji biochemii i dyscyplin pokrewnych (im. Br.Filipowicza). PTBioch. wspołpracuje z innymi towarzystwami na-ukowymi, krajowymi i zagranicznymi oraz organizacjami międzynarodowymi. Skupia w swoich szeregach 1200 członków czyn-nie uprawiających biochemię lub nauki po-krewne. Ma też 16 członków honorowych.

(kad)

jubileusze

Profesor Andrzej Dżugaj, biolog, specjalista w zakresie enzymologii i fizjologii; profesor zwyczajny w Zakładzie Genetyki Instytutu Genetyki i Mikrobiologii na Wydziale Nauk Biologicznych UWr. W latach 1989–2005 kierował Zakładem Fizjologii Zwierząt, Studium Doktoranckim Biochemii (1991–1997) i Doktoranckim Stu-dium Nauk Biologicznych (1997–1998). W latach 1999–2002 był zastępcą dyrektora In-stytutu Zoologicznego ds. dydaktycznych.n

dzynarodowego Instytutu Biologii Mole-kularnej i Komórkowej, prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej i doktor hc UWr, oraz prof. Grzegorz Węgrzyn z Uniwersytetu Gdańskiego, redaktor naczelny „Acta Bio-chimica Polonica”.Program I Polskiego Radia wyemitował 4 kwietnia audycję radiową poświęconą hi-storii polskiej biochemii. Była to dyskusja w ramach cyklu Wieczór Odkrywców; gospo-darzem był red. Krzysztof Micgalski, laureat nagrody PTBioch. im. B. Filipowicza przy-znanej przez Zarząd Główny Towarzystwa w 2008 r., a gośćmi – prof. Andrżej Dżugaj (prezes PTBioch.), prof. Jolanta Barańska (wiceprezes) i prof. Edward Bańkowski (członek prezydium). Polskie Towarzystwo Biochemiczne po-wstało w 1958 r. z inicjatywy Komitetu Bio-chemicznego Polskiej Akademii Nauk. Ce-lem Towarzystwa jest popieranie rozwoju i popularyzacja osiągnięć biochemii, biolo-gii molekularnej i biotechnologii w Polsce. Realizowany jest ten cel przez działalność Zarządu Głównego, 12 oddziałów tereno-wych oraz specjalnie powoływane komisje

Program Interdyscyplinarnego SeminariumStudium Generale na Uniwersytecie Wrocławskim, maj–czerwiec 2009(wtorki w godzinach 17:15–19:15, sala im. J. Czekanowskiego w Collegium Anthropo-logicum przy ul. Kuźniczej 35, parter)http:// www.studiumgenerale.uni.wroc.pl e-mail: [email protected]

5.05.2009 r.Dr CEZARY WĄSKontrowersje wokół współczesnej architektu-ry sakralnej1. Powody różnorodności współczesnej ar-chitektury sakralnej2. Problemy ideowe3. Problemy artystyczneDr RAFAŁ EYSYMONTT – wprowadzenie do dyskusji

12.05.2009 r.Prof. dr hab. MARIAN URSEL Juliusz Słowacki znany a przecież nieznany1. Syn2. Człowiek3. TwórcaMgr OLGA TARANEK – wprowadzenie do dyskusji

19.05.2009 r.Prof. dr hab. TADEUSZ ZIPSER

Jaka jest przyszłość miasta?1. Czy miasto jest maszyną, organizmem … czy choinką? 2. Czy i jakie są „przejścia fazowe” w rozwoju cywilizacji i jaki jest ich związek z miastem?3. Co w mieście ma do roboty entropia?Prof. dr hab. ROMAN GALAR – wprowadze-nie do dyskusji

26.05.2009 r.Prof. dr hab. JERZY MOZRZYMASNeurobiologia poznania jako próba syntezy osiągnięć nauk przyrodniczych, psychologii i filozofii1. Jak historycznie kształtował się pogląd na funkcje mózgu i na umysł człowieka?2. Co wiemy o mechanizmach poznania na poziomie molekularnym, komórkowym i tkanki mózgowej?3. Czy współcześni neurobiolodzy są w sta-nie weryfikować klasyczne koncepcje filo-zoficzne, takie jak na przykład tabula rasa czy wiedza a priori?Dr hab. JOANNA RYMASZEWSKA – wpro-wadzenie do dyskusji

2.06.2009 r.Dr GRZEGORZ ZIÓŁKOWSKI

Czy teatrowi potrzebne są laboratoria? Uwa-gi o działalności Eugenia Barby, Petera Bro-oka i Jerzego GrotowskiegoProf. dr hab. JANUSZ DEGLER – wprowadze-nie do dyskusji

9.06.2009 r.Studium Generale – historia i przyszłość1. Idea seminarium2. Rys historyczny3. Głosy w dyskusji

16.06.2009 r.Prof. dr hab. FRANCISZEK POŁOMSKIWydział Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego – geneza – wpływ tradycji – powojenna rze-czywistość1. Kontynuacja wzorów przedwojennych2. Przedwojenni profesorowie – powojenni studenci 3. Indoktrynacja w badaniach naukowych i nauczaniu w początkowym okresieProf. dr hab. MAREK BOJARSKI, JM Rektor Uniwersytetu Wrocławskiego – wprowa-dzenie do dyskusji

prof. dr hab. Adam Jezierski

n


wywiady

Liczy się każdy groszRozmowa red. Leny Kaletowej z prof. Hen-rykiem Ratajczakiem, przewodniczącym Społecznego Komitetu Budowy Biblioteki Uniwersyteckiej

- Minęło już ponad pół roku od naszego spotkania w sprawie budowy nowej Bi-blioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Wówczas tryskał Pan optymizmem. Czy w dalszym ciągu ma Pan podobny stan ducha?

- Od tego czasu dużo się zmieniło. Mamy nowe kierownictwo uczelni, bardzo zaan-gażowane w zakończenie budowy gma-chu biblioteki. Utrzymuję stały kontakt z Panem Rektorem, prof. Markiem Bojar-skim, który osobiście informuje mnie o postępach prac oraz pojawiających się problemach i trudnościach. Mamy świet-nego wykonawcę robót. Jest nią znana firma budowlana SKANSKA, która robi wszystko, by w terminie zakończyć budo-wę. Obecnie pracownicy firmy wykonują różne prace wewnątrz budynku. Mamy jeszcze trochę grosza, ale być może na tym polu mogą pojawić się pewne trud-ności. Nastąpiła reorganizacja Społeczne-go Komitetu Budowy. Odeszli od nas na zawsze profesorowie Jan Kosik, Karol Jon-ca, redaktor Alina Sachanbińska. Wszyscy Oni byli bardzo zaangażowani w sprawie budowy nowej biblioteki. Bardzo odczu-wamy ich brak.

- Czy inne uczelnie też są zainteresowa-ne zakończeniem budowy biblioteki na zasadach partnerskich?

- W tej sprawie prowadzone są rozmowy z przedstawicielami Akademii Medycznej, Akademii Muzycznej i Papieskiego Wy-działu Teologicznego.

- A co z Politechniką. Ona też ma kłopoty ze swoim księgozbiorem i potrzebami bieżącymi i ponoć chce budować wła-sną, dużą, nowoczesną bibliotekę.

- Poprzednie ekipy rektorskie nie mogły znaleźć porozumienia w tej sprawie. Bar-dzo tego żałuję. Byłby to ważny krok w kierunku lepszej współpracy i integracji środowiska wrocławskiego.

- Spytam nieśmiało o pieniądze. Ile jesz-cze ich potrzeba na zakończenie budo-wy?

- Bardzo dużo. Jeszcze ponad 140 mln zł.

Przypuszczalnie zabraknie ich z budżetu państwa. Dotychczas inwestycja ta była i jest finansowana przez budżet państwa. Ale znając realia budżetowe naszego kra-ju, trudno będzie pozyskać wszystkie po-trzebne środki finansowe z tego jednego źródła. Musimy więc wnieść własny wkład. Szukamy pilnie sponsorów, zwracamy się do naszej społeczności z gorącą prośbą o poszukiwanie sponsorów i wsparcie naszych działań na rzecz zakończenia bu-dowy biblioteki w rozsądnym terminie, to znaczy do roku 2011.

- Czy datki prywatnych osób – z natury rzeczy niewielkie - w tej sytuacji mają sens?

- Jak najbardziej. Potrzebny jest każdy grosz. Potrzeby są bardzo duże. Zakończe-nie budowy gmachu, kosztowna przepro-wadzka i wyposażenie biblioteki w nowo-czesny sprzęt i meble. Ponadto potrzebne jest widoczne wsparcie moralne naszego środowiska w sprawie zakończenia budo-wy nowoczesnej biblioteki uniwersytec-kiej, która będzie służyć całej społeczności akademickiej.Podaję więc numer konta, z uprzejmą prośbą o wpłatę:

Społeczny Komitet Budowy Nowej Biblio-teki Uniwersyteckiej PKO BP 28 1020 5242 0000 2102 0019 5560

- Bardzo dziękuję za rozmowę i życzę Komitetowi powodzenia w dalszej dzia-łalności na rzecz zakończenia budowy wymarzonej biblioteki uniwersyteckiej.

Wrocław, 19 kwietnia 2009 r.

Redaktor Lena Kaletowa

***Skład Społecznego Komitetu Budowy Nowej Biblioteki Uniwersyteckiej

Zarząd:s prof. dr hab. Henryk Ratajczak – prze-wodniczącys prof. dr hab. Roman Duda – wiceprze-wodniczącys prof. dr hab. Wiesława Maria Miemiec – skarbniks mgr inż. Krystyna Urban – sekretarzs prof. dr hab. Zdzisław Kegels prof. dr hab. Jan Kolasas prof. dr hab. Zdzisław Latajka

s dr Andrzej Ładomirskis prof. dr hab. Krzysztof Migońs prof. dr hab. Janusz Trzcińskis mgr Ryszard Żukowski

Członkowie:s prof. dr hab. Bernard J. Albins red. Maria Dorywałas prof. dr hab. Eugenia Fojcik-Mastalskas red. Lena Kaletowas prof. dr hab. Zofia Mielkes prof. dr hab. Jan Miodeks prof. dr hab. Teresa Oberc-Dziedzics prof. dr hab. Ludwik Turko

n

Prof. Henryk Ratajczak

Biblioteka w budowie

fot.

arch

iwum


II Interdyscyplinarne seminarium naukowe

Placówki penitencjarne w procesie readaptacji społecznej skazanych. Fakt czy mit?i nstytut Pedagogiki przedmiotem

swego zainteresowania naukowe-go czyni między innymi problematykę kary w warunkach penitencjarnych, stąd organizacja cyklicznych, inter-dyscyplinarnych seminariów nauko-wych, sprzyjających akademickiemu dyskursowi na gruncie resocjalizacji. tegoroczna debata została poświęcona placówkom penitencjarnym w proce-sie readaptacji społecznej skazanych. zastanawiano się, czy proces ten jest faktem czy mitem.

Seminarium odbyło się 10 marca br. w Auli Instytutu Pedagogiki UWr pod pa-tronatem honorowym JM Rektora UWr prof. Marka Bojarskiego. Kierownikiem naukowym seminarium była prof. Alicja Szerląg, a współorganizowali debatę re-prezentanci Samorządu Doktorantów UWr doktoranci Instytutu Pedagogiki: S.Grzesiak, E. Mituła, M. Gajda, A. Samek, D. Wiśniewska oraz Okręgowy Inspektorat Służby Więzien-nej we Wrocławiu.Seminarium miało charakter środowisko-wy, brali w nim udział pracownicy naukowi uczelni krajowych i zagranicznych, funkcjo-nariusze służby więziennej oraz byli benefi-cjenci placówek penitencjarnych. W debacie uczestniczyli również kuratorzy sądowi, me-diatorzy, przedstawiciele organizacji poza-rządowych, a także licznie reprezentowana przez studentów i doktorantów społeczność akademicka. Seminarium, dzięki swej wykła-dowo-dyskusyjnej formie było interaktyw-nym spotkaniem „trzech światów”: nauki (teorii) – praktyki (penitencjarnej) – człowie-ka (po odbyciu kary pozbawienia wolności).Po uroczystym otwarciu seminarium przez rektora prof. Marka Bojarskiego i prof. Alicję Szerląg, dyrektora Instytutu Pedagogiki, wystąpił płk dr Waldemar Śledzik, zastępca dyrektora generalnego Służby Więziennej w Warszawie, przedstawiając determinanty resocjalizacji penitencjarnej w latach 2000–2008. Analiza czynników wpływających na proces resocjalizacji zachodzący w więzie-niu była doskonałym punktem wyjścia do dalszych rozważań nad rolą placówek pe-nitencjarnych w procesie readaptacji spo-łecznej skazanych, o czym świadczyły liczne odwołania do wystąpienia przedstawiciela Centralnego Zarządu Służby Więziennej.

Również referat prof. Marka Konopczyń-skiego, rektora Wyższej Szkoły Pedagogiki Resocjalizacyjnej Pedagogium w Warsza-wie, autora koncepcji twórczej resocjaliza-cji, stał się przyczynkiem do pogłębionej refleksji nad sensownością resocjalizacji w warunkach penitencjarnych. Prelegent uka-zał psychologiczne, socjologiczne i pedago-giczne przesłanki podające w wątpliwość efektywność resocjalizacji penitencjarnej. Wskazywał również alternatywne sposoby myślenia o resocjalizacji i możliwości osią-gania określonych sukcesów w warunkach instytucjonalnych. O problemach z powrotem skazanych do społeczeństwa w kontekście celów pracy penitencjarnej mówił prof. Piotr Stępniak, kierownik Zakładu Penitencjarystyki Uni-wersytetu im. Adama Mickiewicza w Po-znaniu. Profesor wskazywał na różne ujęcia definicji resocjalizacji oraz potrzebę reorga-nizacji środowisk lokalnych jako koniecz-nego warunku skuteczności oddziaływań resocjalizacyjnych podejmowanych w za-kładach karnych.Gościem seminarium był również prof. An-drzej Bałandynowicz, uznany specjalista z zakresu kryminologii i prawa penitencjarne-go, twórca systemu probacji oraz koncepcji wielopasmowej resocjalizacji, zhumanizo-wanego odwetu dla kar izolacyjnych, rein-tegracji do wolności. Przedmiotem swego

wystąpienia uczynił „Readaptację skaza-nych do wolności – fakty czy mity?” Pod-kreślił przy tym rolę kuratorów sądowych, którzy jako osoby bezpośrednio pracujące ze skazanymi po opuszczeniu zakładu kar-nego powinny łagodzić skutki długotrwałej izolacji, a także służyć wszelką pomocą w adaptacji skazanych do wolności oraz sku-tecznie oddziaływać na środowisko rodzin-ne byłego więźnia. Wskazał także na istotne braki w konstrukcji polskiego prawa, które nie przewiduje systemu probacji opiera-jącego się na karach pośrednich i wolno-ściowych, czyniąc tym samym szereg barier w powrocie skazanych do społeczeństwa.O więzi osadzonych ze środowiskiem otwartym, jako czynniku optymalizującym readaptację społeczną, mówił dr Adam Szecówka, adiunkt w Zakładzie Resocjaliza-cji Instytutu Pedagogiki UWr, koordynator ogólnopolskich badań katamnestycznych dotyczących skuteczności oddziaływań resocjalizacyjnych w zakładach dla nielet-nich. W swoim wystąpieniu przedsta-wił różnorodne formy więzi osadzonych ze środowiskiem rodzinnym. Wskazał na istotność kontaktów skazanych z osobami funkcjonującymi na zewnątrz zakładu kar-nego, co wpływa na zmniejszenie towarzy-szącego osobom pozbawionym wolności izolacjonizmu oraz osłabia pogłębiającą się u nich alienację społeczną.


n

II Interdyscyplinarne seminarium naukowe

W kolejnej części seminarium głos zabrali prelegenci, których codzienne działania na płaszczyźnie oddziaływań penitencjarnych są związane z ich aktywnością zawodową. Swoimi refleksjami na temat resocjalizacji penitencjarnej, w kontekście rozważań nad charakterem biofilitycznym a nekrofilitycz-nym, godnością a autorytetem, immuni-tetem psychicznym a izolacją społeczną podzielił się ks. dr Waldemar Woźniak, kra-jowy duszpasterz zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich. Dokonał prezen-tacji wyników wybranych badań psycho-logicznych wśród więźniów. Ukazał przy tym cechy osobowości sprawców różnych kategorii przestępstw w odniesieniu do biofilii, godności, autorytetu oraz immuni-tetu psychicznego, posiłkując się koncepcją charakteru nekrofilitycznego i biofilitycz-nego E. Fromma w odniesieniu do izolacji penitencjarnej oraz koncepcją immunitetu psychicznego N. Han-Ilgiewicz w odniesie-niu do środowiska więziennego.Niezwykle interesujące było również wy-stąpienie ppłk. mgr. Zygmunta Lizaka, pe-dagoga i emerytowanego funkcjonariusza służby więziennej, który w sposób wymow-ny przedstawił krakowską koncepcję koali-cji na rzecz readaptacji i integracji oddzia-ływań w środowisku lokalnym. Uznał, że zwiększenie społecznego bezpieczeństwa winno być jednym z priorytetowych zadań polityki państwa. Zdaniem ppłk. Lizaka nie-odzowne jest całościowe potraktowanie problemu w szerokim kontekście odbior-ców ponoszących pośrednie lub bezpośred-nie konsekwencje wynikające z popełnienia czynu karalnego, jako próby rozwiązania systemowego. W prezentowanym stano-wisku przedstawił teoretyczno-praktyczne rozwiązania z zakresu readaptacji społecz-nej, opierające się na komplementarności i interdyscyplinarności oddziaływań impli-kujących konkretny, istniejący realnie spo-sób integralnych poczynań w środowisku lokalnym przez funkcjonowanie koalicji na rzecz reintegracji zapobiegającej wyklu-czeniu oraz marginalizacji i tym samym po-wrotności do przestępstwa.Rozwiązania wrocławskich funkcjonariu-szy placówek penitencjarnych w zakresie readaptacji społecznej skazanych przed-stawiła mgr Iwona Bawolska, inspektor ds. penitencjarnych Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej we Wrocławiu. Prele-gentka skupiła się na działaniach readapta-cyjnych w aspekcie możliwości wykorzysta-nia funduszy unijnych w latach 2007–2013, czyli realizacji projektów systemowych przez jednostki penitencjarne w ramach programów Priorytet I „Zatrudnienie i inte-gracja społeczna” oraz Działanie 1.3 „Ogól-nopolskie programy integracji i aktywizacji zawodowej”. Przedstawiła dotychczasowe

osiągnięcia dolnośląskich placówek peni-tencjarnych w ramach Programu Operacyj-nego „Kapitał Ludzki”.Z kolei kpt. mgr Edward Muzeja, zastępca kierownika działu penitencjarnego Zakładu Karnego nr 2 we Wrocławiu, wskazywał jak w praktyce, w warunkach zakładu karnego typu półotwartego, jakim jest Zakład Karny nr 2 we Wrocławia, realizuje się cele Progra-mu Operacyjnego „Kapitał Ludzki”. Ukazał różnorodność programów z zakresu re-adaptacji społecznej skazanych realizowa-nych w ZK nr 2, dotyczących kształtowania umiejętności społecznych i poznawczych czy aktywizacji zawodowej i promocji za-trudnienia. Mówił również o potrzebach zwalnianych skazanych oraz możliwościach instytucjonalnych i pozainstytucjonalnych ich zaspokojenia. Nakreślenia obrazu polskiego więziennic-twa w wyniku realizacji ustaleń pokon-trolnych Europejskiego Komitetu ds. Za-pobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Kara-niu (CPT) podjął się w swym wystąpieniu dr Marek Kalaman, wykładowca Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Ło-dzi. Przedstawił, jak Polska plasuje się na tle innych państw europejskich wobec prze-strzegania zaleceń CPT. Podkreślał, że cał-kiem dobry wynik, jaki osiągnęliśmy, może świadczyć o powolnej, lecz systematycznej humanizacji środków karnych w polityce penitencjarnej naszego kraju.Akademicki dyskurs wzbogaciło wystąpie-nie Sławomira Sikory, autora książki „Mój dług” i współautora „Osadzonego”, który jako były skazany przedstawił polski system

penitencjarny z wszystkimi jego wadami i zaletami. Ułaskawiony przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, pierwowzór filmowego bohatera „Długu” Krzysztofa Krauzego, na podstawie własnych przeszło 10-letnich doświadczeń penitencjarnych przedstawił resocjalizacyjne mity i więzien-ną rzeczywistość. Ukazał polskie więzienie ostatnich kilkunastu lat, wskazując zmiany jakie w nim zaszły, sposoby przetrwania w zakładzie karnym oraz traktowanie „czło-wieka za murami”.Zaprezentowane stanowiska pozwoliły na wieloaspektowy ogląd problemu readapta-cji społecznej skazanych. Wyeksponowały konieczność wsparcia profesjonalnego ska-zanych w ich powrocie do społeczeństwa. Tym samym spełnione zostało oczekiwanie organizatorów seminarium, a mianowicie zachęcenie uczestników do refleksji nad efektywnością resocjalizacji oraz skutecz-nością oddziaływań resocjalizacyjnych po-dejmowanych w placówkach penitencjar-nych. Podjęta problematyka z pewnością nie została wyczerpana, jednak cel przed-sięwzięcia, by podnieść społeczny dyskurs nad zdolnością readaptacyjną zakładów karnych, społeczeństwa i skazanych, został osiągnięty. Liczne i burzliwe dyskusje w trakcie i po zakończonym spotkaniu, pre-zentujące różne stanowiska i podnoszące wiele kwestii, zachęcają do kontynuacji tego typu spotkań naukowych. Tegorocznemu seminarium towarzyszyły również występy oleśnickiego duetu hip-hopowego Kyniu & Paku (Krzysztof Olejarz, Tomasz Paszkowski) wieńczące każdą część obrad. Artyści zaprezentowali kilka utwo-rów z debiutanckiej płyty, które znakomicie wpisały się w tematykę seminarium. Teksty duetu opowiadają bowiem o ludziach, ich codziennym zmaganiu się z życiem, ich do-brych i złych wyborach. Oryginalny występ został gorąco przyjęty przez publiczność. Zapraszamy zatem za rok.

Sławomir Grzesiak

Seminarium otwiera rektor prof. Marek Bojarski

fot.

arch

iwum


warsztaty, listy

Encyklopedia Życia we Wrocławiuk oła naukowe studentów biotech-

nologii z trzech wrocławskich uczel-ni: Politechniki wrocławskiej „Biotop”, Uniwersytetu Przyrodniczego we wro-cławiu i Uniwersytetu wrocławskiego „Przybysz” połączyły swe siły i przygoto-wały wrocławską część ogólnopolskich warsztatów „dnA – encyklopedia życia”. koła naukowe studentów biotechnolo-gii z trzech wrocławskich uczelni: Poli-techniki wrocławskiej „Biotop”, Uniwer-sytetu Przyrodniczego we wrocławiu i Uniwersytetu wrocławskiego „Przy-bysz” połączyły swe siły i przygotowa-ły wrocławską część ogólnopolskich warsztatów „dnA – encyklopedia życia”.

4 kwietnia pod ratuszem powstało „bio-technologiczne miasteczko”, a w pobli-skim Audytorium Instytutu Historycznego odbyła się seria wykładów poświęconych tej dziedzinie. „Biotechnologiczne mia-steczko” składało się z czterech namiotów pełnych różnych atrakcji. Każdy zaintere-sowany mógł wziąć udział w rozmaitych eksperymentach (izolacji DNA, chroma-

tografii, elektroforezie w mydelniczce oraz przeprowadzeniu prostych reakcji z użyciem enzymów), pooglądać przez mikroskop kolonie bakterii, skosztować żywności powstałej dzięki procesom bio-technologicznym, wziąć udział w kon-kursie lub porozmawiać ze studentami. Ciekawość budziły specyficzne terminy używane w laboratorium, w szczególności te dwuznaczne: „tips” dla biotechnologa to nie tylko nazwa sztucznego paznok-cia, lecz także jednorazowa końcówka pipety. Swoje stanowisko miała również Uniwersytecka Poradnia Prawna, której członkowie udzielali informacji na temat prawnych aspektów biotechnologii. Do-okoła miasteczka zostały ustawione pla-katy naukowe tłumaczące różne aspekty biotechnologii: GMO, produkcję piwa czy metody stosowane w kryminalistyce.Dodatkowo chętni mogli wybrać się na biotechnologiczne wykłady, które zostały wygłoszone w Instytucie Historycznym. Ich tematyka była stosunkowo prosta. Nawet ludzie całkowicie niezaznajomieni z nauka-mi przyrodniczymi rozumieli, o czym była n

mowa. Doktorzy i profesorowie z wrocław-skich uczelni mówili m.in. o historii bio-technologii, innowacyjnych chipach dia-gnostycznych, sposobach na zachowanie młodości i o ewolucyjnej przyczynie różnic długości życia kobiet i mężczyzn.Do „biotechnologicznego miasteczka” przychodzili zarówno starsi, jak i młodsi, uczniowie i nauczyciele, emeryci i rodzice z dziećmi. Przychodzili, czytali, obserwo-wali, zadawali pytania i odchodzili zado-woleni. Zainteresowanie początkowymi wykładami było mniejsze, ale z czasem sala wypełniła się po brzegi. Szczególnie dużo osób przyszło na ostatni wykład, zwabionych zapewne tematem „Dlaczego kobiety zdradzają mężczyzn? Dlaczego chromosom Y się skraca?”. Było to pierwsze wydarzenie tego typu. Według organizatorów powinno być ono cykliczne – pozwala bowiem na przybliże-nie zwykłym ludziom tej interdyscyplinar-nej nauki, którą jest biotechnologia.

Michał Kulus

Listy...

Wcale nie chyłkiem, zakradają się na Uni-wersytet nowe obyczaje akademickie. W marcowym wydaniu Przeglądu Uniwersy-teckiego, ukazała się obszerna relacja z pro-mocji książki profesora Zbigniewa Wiktora z Instytutu Politologii – „Chiny na drodze so-cjalistycznej modernizacji”. Najpierw nastę-puje szczegółowa wyliczanka przybyłych gości – od pierwszej sekretarz ambasady Chińskiej Republiki Ludowej w Warszawie, po wójta gminy Dobromierz. Dalej o tym, jak to pani sekretarz życzyła autorowi dal-szych sukcesów, jak to autor przedstawił główne treści pracy…, jak to doktorantka Wydziału wskazała iż książka została za-uważona…. Z relacji można się też dowie-dzieć, że „książka (…) jest przysłowiowym strzałem w dziesiątkę”. Potem, autor relacji rozprawia się z oponentami profesora Wik-tora: „…należy się odnieść do tendencyjnej i kłamliwej publikacji na łamach „Rzeczpo-spolitej” z dnia…” Nasz relacjonista jest jed-nak litościwy i stwierdza: „…pozostawiamy bez dalszego komentarza obsesje cytowa-nego redaktora i jemu podobnych”. Na ko-niec, coś optymistycznego: „…promocja

i dyskusja otworzyły szerokie bramy Uni-wersytetu do dyskusji nad kwestią nauko-wego socjalizmu nie tylko w Chinach”. Z językoznawczego punktu widzenia całość relacji jest niewątpliwie interesująca. Bez żadnych zmian może służyć jako materiał ilustracyjny dla studentów o tym, czym był ów osobliwy bełkot oficjalnej PRL-owskiej propagandy, zwany podówczas nowomo-wą. Imitacja jest tak doskonała, że nasuwa się pytanie - któż to, ach któż, jest twórcą tej swoistej żywej skamieliny? A może to nie skamielina, może to wyrafinowany błysko-tliwy pastisz? Rzut oka na nazwisko autora relacji rozwiewa jednak wątpliwości. Ową entuzjastyczną relację z promocji książki profesora Zbigniewa Wiktora z Instytutu Politologii napisał nie kto inny jak … profe-sor Zbigniew Wiktor z Instytutu Politologii Uniwersytetu Wrocławskiego! Zaintrygowany tym nowym świeckim oby-czajem (kto i kiedy to powiedział? – quiz tylko dla czytelników poniżej 30stki), zapragnąłem zapoznać się, choćby nawet pobieżnie, z twórczością recenzenta swych własnych dzieł. Bardzo porządna i funkcjonalna witryna internetowa Instytutu Politologii (www.po-litologia.wroc.pl), zawiera masę informacji. Między innymi, przy każdym pracowniku naukowym, jest odnośnik do najważniej-

szych jego publikacji w ciągu ostatnich 10 lat. Listę tych najważniejszych u profe-sora Wiktora otwiera artykuł „Chiny na prze-łomie 2005/2006 r. Rozważania politologa” opublikowany w „Przeglądzie Uniwersytec-kim” w roku 2006. W tym miejscu pragnę złożyć gratulacje PT Redakcji za zdobycie statusu pisma naukowego. Można oczeki-wać, że następna edycja spisu najważniej-szych prac profesora Zbigniewa Wiktora zostanie wzbogacona i o ową relację z pro-mocji książki profesora Zbigniewa Wiktora.Kolejne artykuły wyglądają jednak już całkiem solidnie. Mamy tu „On the contra-dictions in the Peoples Republic of China” opublikowany w kanadyjskim „Northstar Compass”, mamy też “Über die Wider-sprüche in der Volksrepublik China” opu-blikowany w niemieckim „Offen-siv”. Jest analiza “Der Irakkrieg und die Folgen für Po-len” w niemieckim piśmie “Icarus” oraz „Zur Lage in Polen” opublikowany w jednym z ulubionych pism profesora - niemieckim „Rot Fuchs” . Wszystko to wygląda solidnie, dopóki nie przyjrzeć się bliżej owym pismom, gdzie publikowane są prawie wszystkie najważ-niejsze dzieła profesora Zbigniewa Wiktora. Otóż, nazwanie „Northstar Compass” lewi-cowym pismem, byłoby obrazą dla „Trybu-ny Ludu”. W nagłówku tego kanadyjskiego

Panopticum 1


pisemka jest tekst tak kuriozalny, że tylko przytoczenie go w oryginale oddali ode mnie podejrzenia o złośliwe, tendencyjne tłumaczenie: „Published by the Internatio-nal Council of Friendship and Solidarity with Soviet People. Dedicated to the Re-Establi-shment of the Soviet Union as a Socialist State. “Northstar Compass” is a monthly magazine containing the latest news and views of the struggles of the Soviet peoples against Mevedev’s capitalist regime and its imperialist backers.”2

W porównaniu z tą Gwiazdą Polarną, nie-miecki “Offen-siv” jest pismem prawie, że umiarkowanym. Przedstawia się jako pi-smo komunistyczne (ein kommunistisches Blatt), oparte na teorii Marksa, Engelsa i Lenina. Jednym z głównych celów tego miesięcznika jest walka z rewizjonizmem i reformizmem (Revisionismus und Refor-mismus). Nic zatem dziwnego, że na łamach tego właśnie pisma profesor Zbigniew Wiktor opublikował, A.D. 2007, błyskotliwą tezę, że latem 1980 w Polsce ukształtowały się dwa centra kontrewolucji, zmierzające do obalenia socjalizmu w Polsce i przywró-cenia kapitalizmu3. Jedno, jawne, związane było z kościołem, pozostałościami dawnej klasy posiadaczy i „Solidarnością”, drugie – ukryte – związane było (uwaga, uwaga!!) Sz grupą generała Jaruzelskiego.Pismo „Icarus” deklaruje się skromnie jako socjalistyczne. Wysoko sobie ceni prawa człowieka i co roku przyznaje honorową na-grodę obrońcom owych praw. W roku 1998 laureatem tej nagrody został niejaki dr Fidel Castro-Ruz z Kuby.„RotFuchs” , dla odmiany, deklaruje się jako pismo komunistyczno-socjalistyczne.

Dumnie oświadcza, że najlepszym niemiec-kim państwem było NRD (Für uns bleibt die DDR das gute Deutschland). Nie było wprawdzie wolne od błędów, ale przynaj-mniej na 40 lat odsunęło od władzy obszar-ników i kapitalistów. Przypominam, że cały czas jest mowa o pismach, które są wymieniane w dorobku naukowym profesora Uniwersytetu Wro-cławskiego. Swoboda posiadania i, co naj-ważniejsze, wyrażania własnych poglądów jest miernikiem i zdobyczą demokracji. Swoboda badań naukowych jest kamie-niem węgielnym nauki. Do nieporozumień dochodzi dopiero wtedy, gdy te dwie dzie-dziny zaczynają się ze sobą mieszać. Roz-różnienie bywa czasami dość subtelne. Gdy profesor fizyki próbuje udowodnić istnienie Trójcy Świętej wykorzystując aparat mecha-niki kwantowej4 – naraża się na śmieszność. Gdy profesor biologii, specjalista od drzew, zdecydowanie opowiada się za dosłownie pojmowanym przekazem biblijnej sied-miodniowej kreacji świata5 – staje się mniej wiarygodny jako biolog. Gdy profesor nauk politycznych uznaje za publikacje naukowe skrajną polityczną publicystykę – traci wia-rygodność całkowicie.Dotyczy to wszystkich obu stron sceny politycznej. Przed kilkoma miesiącami pro-testowałem przeciwko udziałowi dr. hab. Jerzego Nowaka z Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu w nauko-wej konferencji organizowanej przez In-stytut Spraw Międzynarodowych naszego Uniwersytetu. Do ówczesnego dyrektora Instytutu pisałem „…czuję niesmak wobec możliwości pojawienia się w uniwersytec-kich murach wykładowcy pokroju Jerze-

go R. Nowaka. Osoba ta jest znana przede wszystkim ze skrajnych i bulwersujących wypowiedzi, mogących istnieć w nurcie ra-dykalnej publicystyki, ale nic nie mających wspólnego ze standardami naukowymi…”Z pełnym przekonaniem mogę te słowa teraz powtórzyć – tyle, że dotyczą one dr.s hab. Zbigniewa Wiktora, profesora Uniwer-sytetu Wrocławskiego. Niesmak jest nawet większy, bo nie chodzi o możliwość poja-wienia się, ale o zasiedziałą obecność.Ewentualnym polemistom, podnoszącym w górę sztandar wolności badań nauko-wych, z góry odpowiadam – publicystyka polityczna profesora Wiktora nie ma nic wspólnego z nauką. Natomiast jako nauko-wiec politolog dr hab. Zbigniew Wiktor jest dla mnie równie wiarygodny jak astronom, który byłby prezesem Towarzystwa Płaskiej Ziemi.

Prof. dr hab. Ludwik TurkoInstytut Fizyki Teoretycznej UWr

Wrocław, 25 kwietnia 2009

__________________1 Panopticum - wystawa, muzeum osobliwości (np. anor-malnych okazów anatomicznych); gabinet figur wosko-wych, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycz-nych Władysława Kopalińskiego, Muza S.A., Warszawskie Wydawnictwo Literackie, Warszawa 20052 „Wydawane przez Międzynarodową Radę Przyjaźni i Solidarności z narodem radzieckim. Poświęcone od-tworzeniu Związku Radzieckiego jako państwa socja-listycznego. “Northstar Compass” jest miesięcznikiem zawierającym najnowsze wiadomości z pola walki naro-du radzieckiego przeciwko kapitalistycznemu reżimowi Medvedeva i jego imperialistycznym sojusznikom.”3 “Die Geschichte der kommunistischen Bewegung in Polen – als Beispiel für die Länder Osteuropas”4 Przykład autentyczny5 Przykład autentyczny n

Stopnie naukoweStopień naukowy doktora habilitowane-go uzyskali11 marca 2008 r.dr Krystyna Lesicka, Instytut Socjologiidr hab. nauk humanistycznych w zakresie pedagogikiNauczyciel wobec społecznych i edukacyj-nych interpretacji swojego zawoduUniwersytet Adama Mickiewicza w Toru-niu, Wydział Nauk Pedagogicznych

14 listopada 2008 r.dr Jan Ryszard Sielezin, Instytut Politologiidr hab. nauk humanistycznych w zakresie nauk o politycePłaszczyzna konfrontacji politycznej między „Solidarnością” a władzą w latach 1980–1981Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Politologii

10 marca 2009 r.dr Igor Kamil Borkowski, Instytut Dzienni-karstwa i Komunikacji Społecznejdr hab. nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, dziennikarstwo i komu-nikacja społecznaSiostra śmierć. Studium komunikacyjno-kul-turowe funeraliów Kongregacji Sióstr Miło-sierdzia św. Karola Boromeusza w Trzebnicy. 1855-2005

13 marca 2009 r.dr Kazimierz Dziubka, Instytut Politologiidr hab. nauk humanistycznych w za-kresie nauk o polityce, myśl politycznaObywatelskość jako virtù podmiotu demokracji

6 kwietnia 2009 r.dr Piotr Żuk, Instytut Socjologii

dr hab. nauk humanistycznych w zakresie socjologiiStruktura a kultura. O uwarunkowaniach orientacji emancypacyjnych w społeczeń-stwie polskimUniwersytet Adama Mickiewicza w Toru-niu, Wydział Nauk Społecznych

Stopień naukowy doktora otrzymali17 października 2008 r.Elżbieta Tarczyńska, Instytut Politologiidr nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityceEuropejska polityka obronnaPromotor: prof. Jerzy Juchnowski

20 stycznia 2009 r.Piotr Wieczorek, Instytut Informatykidr nauk matematycznych w zakresie in-

nowe habilitacje i doktoraty


gremia

Z obrad Senatu UWrObradom przewodniczył rektor prof. Ma-rek Bojarski.

vvvsenatq mianował na stanowisko profesora zwyczajnego na czas nieokreślony od 1 IV 2009 r.prof. dr. hab. Tadeusza Kuczyńskiego w In-stytucie Prawa Cywilnegoq mianował na stanowisko profesora nad-zwyczajnego na czas nieokreślony od 1 IV 2009 r.dr. hab. Marka Szydłę w Instytucie Nauk Administracyjnych.

senatq wszczął postępowanie o nadanie tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Wro-cławskiegoprof. Iwanowi Oleksandrowiczowi Wakar-czukowi, fizykowi teoretykowi z Uniwersy-tetu Iwana Franki we Lwowie, na wniosek Wydziału Fizyki i Astronomii.Prośba o przygotowanie opinii o zasługach i dorobku kandydata zostanie skierowana do prof. Tadeusza Lutego z Politechniki Wrocławskiej i prof. Stanisława Dembiń-skiego z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

senat q zatwierdził zmiany w Uczelnianej Ko-misji Odwoławczej ds. Ocen na kadencję 2008–2012Senat odwołał ze składu Uczelnianej Ko-misji Odwoławczej ds. Ocen na kadencję 2008–2012prof. Andrzeja Jasińskiego i powołał w to miejsce prof. Ryszarda Kryzę.

senatq zatwierdził wybór przewodniczącego i zastępców Komisji Dyscyplinarnej dla Na-uczycieli Akademickich na kadencję 2008–2012

25 marca 2009 r. Senat powołał na przewodniczącego Ko-misji Dyscyplinarnej dla Nauczycieli Akade-mickich na kadencję 2008–2012 prof. UWr Jerzego Skorupkę (Wydział Prawa, Admini-stracji i Ekonomii) i na zastępców przewod-niczącego wybrani zostali: prof. UWr Paweł Rudawy (Wydział Fizyki i Astronomii) i prof. Władysław Szczotka (Wydział Matematyki i Informatyki).

senatq zaopiniował wnioski o nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla nauczy-cieli akademickichSenat pozytywnie zaopiniował wnioski o nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyż-szego za osiągnięcia naukowe i dydaktycz-ne w 2008 r. dla nauczycieli akademickich:Nominacje do nagrody otrzymalis prof. Adam Kiejna + zespółs prof. Krzysztof Migońs dr hab. Jacek Dziubańskis dr hab. Sławomir Bobowskis dr hab. Bartłomiej Błaszczyszyns prof. Ludwik Tomiałojćs prof. Henryk Kozłowskis prof. Piotr Sobota + zespółs dr hab. Jean Marie de Nivelles dr hab. Dariusz Tarnawski + zespółs dr Lech Mareks dr Jarosław Panek + zespółs prof. Zdzisław Kubot + zespółs dr hab. Marcin Wodzińskis dr hab. Robert Wiszniowskis dr hab. Marek Szydłos dr Anna Piechas prof. Izabella Malejs dr hab. Antoni Kuczyńskis dr hab. Urszula Bonters dr Aleksandra Lipińskas dr Michał Bernaczyk

senatq powołał nowy kierunek studiów – bez-pieczeństwo narodowe na Wydziale Nauk Społecznych i utworzył 3-letnie stacjonar-ne i niestacjonarne (zaoczne) studia I stop-

nia na tym kierunku od roku akademickie-go 2009/2010

senatq zatwierdził zmiany w uchwale nr 62/2008 Senatu UWr z 28 V 2008 r. w sprawie określe-nia zasad i trybu rekrutacji na I rok studiów w roku akademickim 2009/2010 (p. BIP – uchwały Senatu)

senatq zatwierdził zmiany do uchwały nr 9/2009 Senatu UWr z 28 stycznia 2009 r. w sprawie określenia zasad rekrutacji na studia stacjo-narne i niestacjonarne w roku akademickim 2009/2010 dla obywateli państw członkow-skich Unii Europejskiej lub państw człon-kowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), legitymujących się świadectwem dojrzałości lub dyplomem wydanym poza granicami Polski (p. BIP – uchwały Senatu)

senatq wyraził zgodę na sprzedaż nierucho-mości zabudowanej, będącej własnością Uniwersytetu Wrocławskiego, położonej we Wrocławiu przy ul. Pasteura 18, ozna-czonej w ewidencji gruntów jako działka nr 4/1, 4/2, 4/3 AM-30, obręb Plac Grun-waldzki, o powierzchni 0,3721 ha, z zacho-waniem wymaganej przepisami prawa procedury.

senatq wyraził zgodę na sprzedaż będącego wła-snością Uniwersytetu Wrocławskiego lokalu użytkowego, położonego na III i IV piętrze oraz poddasza budynku przy ul. Kuźniczej 29a we Wrocławiu, z zachowaniem wyma-ganej przepisami prawa procedury.

senatq wyraził zgodę na zaciągnięcie kredytu na realizację inwestycji pod nazwą „Budowa Kompleksu Edukacyjno-Badawczego Bio-technologii Uniwersytetu Wrocławskiego”

formatyki, logika w informatyce, bazy da-nychWięzy modulo i weryfikacja typów XML-owych perspektyw dla relacyjnych baz da-nychPromotor: prof. Jerzy Marcinkowski

13 marca 2009 r.Andrzej Kokiel, Instytut Socjologiidr nauk humanistycznych w zakresie

socjologiiWartości życiowe młodzieży akademickiej Pomorza studiującej pedagogikę w średnim mieściePromotor: prof. Irina Surina (Akademia Po-morska w Słupsku)

18 marca 2008 r.Piotr Fereński, Instytut Historycznydr nauk humanistycznych w zakresie hi-

storii, historia najnowszaRelatywizm kulturowy w myśli Franza Bo-asa. Kwestia biologii i rasy w amerykańskiej antropologii końca XIX i pierwszych dekad XX wiekuPromotor: dr hab. Adam Nobis (Dolnoślą-ska Szkoła Wyższa we Wrocławiu)

przyg. Kamilla Jasińskan


gremia

we Wrocławiu przy ul. Joliot Curie, z zacho-waniem wymaganej przepisami prawa pro-cedury.

senatq wysłuchał informacji dot. finansowania inwestycji Uniwersytetu Wrocławskiego, przygotowanej przez senacką Komisję Fi-nansów. Komisja Finansów zarekomendo-wała sprzedaż budynku przy ul. Pasteura 18 i lokalu użytkowego na III i IV piętrze oraz poddasza budynku położonego przy ul. Kuźniczej 29a, by uzyskać pieniądze na sfinansowanie budowy edukacyjno-ba-dawczego budynku dla biotechnologii; zaapelowała także o dokończenie budowy nowego gmachu biblioteki uniwersytec-kiej i zrealizowanie planów inwestycyjnych dla Instytutu Historycznego, Instytutu Pe-dagogiki i Instytutu Psychologii.

vvv

Komunikaty Rektora wprowadzające do obrads Zmarł dr Bolesław Makowski, em. ad-iunkt Instytutu Filologii Polskiej. Senat chwilą ciszy uczcił pamięć Zmarłego n

s 23 marca odbyło się spotkanie przed-stawicieli udziałowców spółki Wrocław-skie Centrum Badań EIT plus. Udziały w części należnej uczelniom podzielono następująco: Politechnika Wrocławska – 35 proc., Uniwersytet Wrocławski – 25 proc., Akademia Medyczna – 19 proc., Uniwersytet Przyrodniczy – 13 proc., Uniwersytet Ekonomiczny – 8 proc. Prezydent Wrocławia z Marszałkiem Województwa zdecydowali, że 75 proc. udziałów dostaje środowisko akademic-kie (w tym dwa instytuty PAN), natomiast 25 proc. zostawia sobie Urząd Marszał-kowski i Urząd Miasta. Udziały uczelni odzwierciedlają liczbę głosów, Instytut Niskich Temperatur i Badań Struktural-nych PAN oraz Instytut Immunologii i Te-rapii Doświadczalnej PAN otrzymały po 8 głosów, 48 głosów mają razem Urząd Marszałkowski i Urząd Miasta – w sumie są 154 głosy. Rektor PWr prof. Tadeusz Więckowski zasięgnie 23 kwietnia br. opinii Senatu uczelni w sprawie udziałów w EIT plus.s 4 marca senacka Komisja Inwestycji i Majątku dyskutowała kolejność realizacji inwestycji uniwersyteckich. Rektor odczytał

opinię przewodniczącego w tej sprawie.s Senat UWr poparł propozycję Senatu UWM w Olsztynie wyboru na recenzenta doktoratu hc tej uczelni prof. Wojciecha Wrzesińskiego z UWr.s Uniwersytet Wrocławski zdobył jedną z trzech głównych nagród w XV Dolnoślą-skich Prezentacjach Edukacyjnych Tared 2009 (11–13 III) odbywających się w Hali Tysiąclecia. Nagrodę (miecz) ufundował uczelni szef Wojewódzkiego Sztabu Woj-skowego. Rektor podziękował dr. Andrze-jowi Ostrowskiemu, kierownikowi Biura Promocji i Informacji, za przygotowanie stoisk dla wydziałów, które w sposób no-woczesny i interaktywny zaprezentowały swoją ofertę edukacyjną na scenie i na stoiskach tworzących miasteczko.

____________________________Z wykazem komisji senackich, rzeczników dyscypli-narnych i redaktorów serii wydawniczych wg stanu na 31 marca 2009 r. można zapoznać się w BIP-ie (patrz: Wewnętrzne akty normatywne – Informacje i obwiesz-czenia – Informacja Rektora Uniwersytetu Wrocławskie-go z dnia 23 kwietnia 2009 r. o składach Komisji Senac-kich, Rzecznikach Dyscyplinarnych i Redaktorach Serii Wydawniczych na kadencje 2008–2012)

(kad)

w lipcu 2008 r. Urząd marszał-kowski województwa dolno-

śląskiego rozpoczął realizację projektu pn. „grAnt” – wsparcie prac badaw-czych poprzez stypendia naukowe dla doktorantów”. Projekt jest realizowany w ramach Priorytetu Viii działania 8.2 Programu operacyjnego kapitał ludzki. jego celem jest uatrakcyjnienie regionu w sferze innowacji przez wzmocnienie współpracy jednostek naukowo-badaw-czych z przedsiębiorcami.

Uniwersytet Wrocławski jest partnerem projektu, w związku z tym na uczelni dzia-ła Punkt Kontaktowy udzielający informa-cji o projekcie.Projekt skierowany jest do doktorantów Uniwersytetu Wrocławskiego, mających otwarty przewód doktorski, których te-mat pracy badawczej jest szczególnie istotny z punktu widzenia rozwoju woje-wództwa dolnośląskiego oraz zgodny z założeniami Dolnośląskiej Strategii Inno-

wacji. W szczególności ze wsparcia mogą korzystać doktoranci kształcący się na kie-runkach obejmujących swoim zakresem tematycznym zagadnienia dot. projekto-wania, wytwarzania i zastosowania mate-riałów zaawansowanych, technologii in-formacyjnych, nauki i technologii na rzecz poprawy jakości życia oraz odnawialnych źródeł energii, mogących mieć zastoso-wanie w przemyśle.Niezwykle istotna w projekcie jest moż-liwość zastosowania wyników prac dok-torskich w przedsiębiorstwach, dlatego też warunkiem formalnym przyznania stypendium jest nawiązanie współpracy z przedsiębiorcą, firmą, spółką, zaintere-sowanych wykorzystaniem bądź wdraża-niem rezultatów badań doktorantów w swojej działalności. W tym celu doktorant musi dołączyć do wniosku stypendialne-go np.: list intencyjny, umowę o współpra-cy, badania ankietowe, umowę wdroże-niową, umowę zlecenie. W ramach projektu doktoranci otrzymu-

ją wsparcie w postaci stypendium, które jest przeznaczone na wydatki związane z realizacją pracy doktorskiej. Stypendium przyznawane jest na 6 miesięcy, składa się z grantu badawczego oraz stypendium motywacyjnego. Stypendium motywa-cyjne wynosi 9000 zł, natomiast grant ba-dawczy – 10 200 zł. Po otrzymaniu grantu stypendysta ma obowiązek opublikować artykuł w czasopiśmie naukowym oraz uczestniczyć w konferencji naukowej.Za nami już II edycje projektu, serdecz-nie zapraszamy do udziału w III edycji, do której nabór rusza już w maju tego roku. Szczegółowe informacje znajdują się na stronie internetowej projektu: www.grant.dolnyslask.pl oraz w Punkcie Kontakto-wym uczelni znajdującym się w Gmachu Głównym Uniwersytetu Wrocławskiego, w Biurze Projektów Zagranicznych w pokoju 37 na parterze.

Magda Bartoszewska

GRANT – wsparcie prac badawczych przez stypendia naukowe dla doktorantów

n


gremia

20 lat KRUPk onferencja rektorów Uniwersyte-

tów Polskich została utworzona w lutym 1989 r. Po niej zaczęły powsta-wać konferencje poszczególnych typów uczelni. jubileusz był świętowany na spotkaniu w dniach 26–28 marca 2009 r. w katowicach na zaproszenie przewod-niczącego tego gremium prof. wiesława Banysia, rektora Uniwersytetu Śląskie-go, wybranego na kadencję 2008–2012.

KRUP skupia rektorów wszystkich 18 pol-skich uniwersytetów oraz Papieskiej Aka-demii Teologicznej w Krakowie, a obecnie także rektorów 10 uczelni niepublicznych.Na spotkanie przybyli kolejni szefowie KRUP. Prof. Aleksander Koj, ówczesny rektor UJ, był inicjatorem spotkania w dniach16–17 lutego 1989 r. rektorów 11 istniejących

wtedy polskich uniwersytetów. Kolejnymi przewodniczącymi KRUP byli rektorzy: Leszek Wojtczak, UŁ (1989–1990), Michał Seweryński, UŁ (1990–1996), Włodzimierz Siwiński, UW (1996–1999), Stefan Jurga, UAM (1999–2002), Marian Harasimiuk, UMCS (2002–2005), Stanisław Lorenc, UAM (2005–2008).Dzięki zaangażowaniu i inicjatywom członków KRUP-u udało się m.in. powołać Uniwersytecką Komisję Akredytacyjną, rek-torzy brali udział w negocjacjach konsty-tucyjnych, kampanii referendalnej przed wstąpieniem do Unii Europejskiej, wspie-rali działalność Akademii Artes Liberales i wdrażanie systemu bolońskiego, urucho-mili program MOST. W czasie obrad podkreślono, że studenci uniwersytetów to grupa licząca blisko 700

tys. osób, czyli 1/3 wszystkich polskich stu-dentów. Rektorzy dyskutowali nad kwestią konieczności powstania strategii szkolnic-twa wyższego. Zostanie ona stworzona w Fundacji Rektorów Polskich. Debatowa-no także nad założeniami zmian w szkol-nictwie wyższym. Dalszej dyskusji, w opinii rektorów, wymagają m.in. badania własne, dotacja statutowa, powołanie konwentu uczelni, nakłady na szkolnictwo wyższe.Rektorzy zapoznali się także z wdrażaniem zintegrowanego systemu informatyczne-go SAP, działaniami European Research Area Board, wizją dalszego działania akre-dytacyjnych komisji środowiskowych i re-lacji o kończącej się w tym roku kadencji RGSW oraz o mających się odbyć jesienią wyborach. (FA, kad)

Prezydium KRASP gościło w Uniwersytecie Wrocławskimw oratorium marianum 17 kwiet-

nia swoje posiedzenie robocze odbyli przed południem członkowie Prezydium konferencji rektorów Aka-demickich szkół Polskich na zaproszenie rektora naszej uczelni prof. marka Bo-jarskiego. na wspólne obrady popołu-dniowe przybyli członkowie Prezydium Polskiej Akademii nauk.

Prezydium KRASP obradowało w skła-dzie: członkowie – Wiesław Banyś, Adam Bonikowski, Katarzyna Chałasińska-Ma-cukow (przewodnicząca KRASP), Andrzej Eliasz, Andrzej Kolasa, Tomasz Krzyżyński, Włodzimierz Kurnik, Tadeusz Luty, Ewa Małecka-Tandera, Zygmunt Mierczyk, Ju-liusz Migasiewicz (w zastępstwie Jerzego Smorawińskiego), Alojzy Szymański, Mi-chał Śliwa, Jerzy Woźnicki, Janusz Żmija; przewodniczący Komisji Rewizyjnej KRASP – Marek Bojarski; goście – Piotr Węgleński i Franciszek Ziejka.

Prezydium KRASP przyjęło jednomyślnie

Stanowisko w sprawie dokumentu Part-nerstwo dla wiedzy – nowy model zarzą-dzania szkolnictwem wyższym, przygo-towanego przez MNiSWWśród krytycznych uwag są m.in. stwier-

dzenia: dokument nie bierze pod uwagę zróżnicowania misji i charakteru działal-ności uczelni, pomija wiele pilnych proble-mów i jest mało przydatny do opracowania nowej ustawy o szkolnictwie wyższym, nie-które propozycje są elementem obowiązu-jącego obecnie prawa, nie wykorzystano w nim w pełni pozytywnych doświadczeń i zastosowanych w niektórych uczelniach sprawdzonych rozwiązań, brakuje zapisu sposobu finansowania uczelni – ustosunko-wania się do czesnego w szkołach publicz-nych oraz określenia kierunków modyfika-cji algorytmu rozdziału dotacji stacjonarnej – i sposobu wyznaczania kosztochłonności w warunkach postulowanego samodziel-nego określania przez uczelnie kierunków prowadzenia studiów.Istotne zmiany w systemie zarządzania szkolnictwem wyższym powinny wynikać z przyjętej strategii rozwoju tego resortu.Uwagi dotyczące wybranych tez doku-mentu:s stworzenie mechanizmu wyłaniania kra-jowych naukowych ośrodków wiodącychs integracja uczelni z otoczeniem społecz-no-gospodarczym – tworzenie regionów wiedzys zmiany w ustroju uczelni publicznej (m.in. różny tryb powoływania rektora za-pisany w statucie uczelni)

s lepsze wykorzystanie potencjału badaw-czego i dydaktycznego polskich uczelnis uproszczenie finansowania szkół wyż-szychs poprawa jakości kształcenia.

Uchwałę w sprawie zmian w szkolnictwie wyższymW nawiązaniu do propozycji MNiSW przedstawionych w „Partnerstwie dla wie-dzy” KRASP podtrzymuje te propozycje. Uwzględniając działania MNiSW w kierun-ku opracowania sektorowej strategii roz-woju szkolnictwa wyższego do 2020 r. oraz rozpoczęte przez konsorcjum KRASP-FRP-KRZaSP prace zmierzające do opracowania własnego projektu takiej strategii, przed-stawia następujące stanowisko:s propozycje MNiSW postulują wiele nie-spójnych rozwiązań i nie mogą wejść do etapu legislacyjnegos zmiany w szkolnictwie wyższym powin-ny wynikać z przyjętej wcześniej strategii rozwojus polityka szkolnictwa wyższego powinna uwzględniać uwarunkowania związane ze zjawiskami kryzysowymi i ich skutkami dla uczelni; kluczowe są rozwiązania dot. finansowania szkół wyższychs dla środowiska akademickiego duże znaczenie mają nie tylko zakres i harmono-

n


gram nowelizacji prawa, lecz także zasady i tryb przygotowania projektów ustaw i roz-porządzeń w partnerskim współdziałaniu

Uchwałę w sprawie finansowania dostę-pu do elektronicznych źródeł informacji Zaniepokojenie budzą trudności w wywią-zywaniu się szkół wyższych z wieloletnich umów zapewniających dostęp do podsta-wowych dla nauki źródeł informacji. Rekto-rzy zwrócili się do MNiSW o zwiększenie do 70 proc. dotacji na zakup dostępu do bazy „Science Direct” (pełnotekstowe czasopi-sma wydawnictwa Elsevier).KRASP podtrzymuje swoje stanowisko z 12 IX 2008 r. w spr. odciążenia od finanso-wania dostępu do bazy „Web of Knowled-ge” instytucji naukowych, na których spo-czywa obowiązek wykazywania cytowań do celów parametryzacji jednostek (na podstawie zasobów tej bazy). Postulat ten można zrealizować przez sfinansowanie jednorazowego zakupu archiwów z fun-duszy unijnych, a następnie zapewnienie stałego finansowania bieżącego dostępu do bazy z budżetu państwa.

Prof. Tadeusz Luty przedstawił podsta-wowe tezy planowanego wystąpienia, w imieniu KRASP, na organizowanej przez PAU 15 maja br. konferencji na temat doku-mentu Komisji Europejskiej dotyczącego

Europejskiej Przestrzeni Badawczej (Green Paper on ERA – New Perspectives)

vvv

Wspólne posiedzenie Prezydium KRASP i Prezydium PANObrady popołudniowe poprowadzili wspólnie przewodnicząca KRASP prof. Ka-tarzyna Chałasińska-Miecukow oraz prezes PAN prof. Michał Kleiber.Tematem obrad była dyskusja nad mode-lem kariery naukowej. Podstawą dyskusji był dokument opracowany przez zespół ekspertów reprezentujących KRASP i PAN. Dokument zredagował i prezentował jego podstawowe tezy prof. Piotr Węgleński. Dyskusja dotyczyła m.in. następujących kwestii:Doktorats forma publikacji rozprawy doktorskiejs wymagania formalne wobec kandydata do stopnia doktora (czy musi mieć mgr.)s procedura wyznaczania recenzentóws wpływ ocen recenzentów na decyzje w sprawie nadania stopnia doktoras przebieg obrony (z uwzględnieniem po-stulatu rezygnacji z egzaminu z dyscypliny podstawowej)s uprawnienia do nadawania stopnia doktoras podwójne promotorstwo (w pracach in-terdyscyplinarnych)

Habilitacjas forma prezentacji dorobku (osiągnięć) kandydatas procedura wyznaczania recenzentóws czas trwania procedur związanych z wyzna-czaniem recenzentów oraz recenzowaniems forma kolokwium habilitacyjnegos uprawnienia recenzenta do „zaskarżenia” decyzji rady nadającej stopieńs prawo kandydata do wyboru rady prze-prowadzającej przewóds uprawnienia do nadawania stopnia dok-tora habilitowanegos zatrudnianie osób pracujących za gra-nicą (bez habilitacji) na stanowiskach wy-magających posiadania stopnia doktora habilitowanego.Profesuras wprowadzenie systemu ankiet wypeł-nianych przez większą liczbę recenzentówUstalono, że w wyniku dyskusji zespół eks-pertów opracuje nową wersję dokumentu, która zostanie przesłana członkom Prezy-dium KRASP i Prezydium PAN do akceptacji lub uwag.Zdecydowano, że projekt wspólnego sta-nowiska Prezydium KRASP i Prezydium PAN w sprawie rządowych projektów ustaw do-tyczących nauki powinien zostać zmodyfi-kowany i przesłany do akceptacji obu Prezy-dium KRASP i PAN. (kad)

gremia

n

Członkowie Prezydiów KRASP-u i PAN-u w Auli Leopoldyńskiej

fot.

Jerz

y Ka

tarz

yńsk

i


gremia

Obradowali rektorzy Wrocławia i Opolak olegium rektorów Uczelni wrocła-

wia i opola przewodniczy w roku akademickim 2008/2009 prof. tadeusz więckowski, rektor Politechniki wro-cławskiej.

Wrzesień Rektorzy na spotkaniu we wrocławskiej Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Lądo-wych ustalili, że zaśpiewają wspólnie z prezydentem Wrocławia na wrocławskim rynku hymn akademicki „Gaudeamus igi-tur…” dla uczczenia rozpoczynającego się roku akademickiego.Podtrzymano tradycję udzielania patro-natu listopadowemu Forum Polityczno-Gospodarczemu „Krzyżowa”.s Funkcję dyrektora środowiskowego Centrum Sieciowo-Superkomputerowe-go (WCSS) KRUWiO powierzyło na ko-lejną kadencję prof. Danielowi Bemowi z PWr. Swoją siedzibę Centrum ma przy PWr.s Uzupełniono skład Komitetu Steru-jącego Elektronicznej Legitymacji Stu-denckiej. Zgodnie z umową powołana została Środowiskowa Rada Centrum Elektronicznej Legitymacji Studenckiej (ELS), którą tworzą: dyrektor Centrum, prorektorzy ds. nauczania Uniwersytetu Wrocławskiego i Politechniki Wrocław-skiej, a także prorektorzy ds. dydaktyki Akademii Medycznej i Uniwersytetu Eko-nomicznego, prorektor ds. studenckich i nauczania Uniwersytetu Przyrodnicze-go. Konsorcjum przedstawi niebawem stan zaawansowania prac nad Elektro-niczną Legitymacją Studencką.s Zespół Politechniki Wrocławskiej opra-cowuje dokument środowiskowy na 20–25 lat „Strategia rozwoju nauki i szkol-nictwa wyższego na Dolnym Śląsku”, któ-ry będzie etapami opiniowany przez Ko-legium Prorektorów. Strategia posłuży do ustalenia kryteriów oceny i finansowania projektów w ramach Regionalnego Pro-gramu Operacyjnego. Władze samorzą-dowe są zainteresowane uporządkowa-niem strategicznych kierunków rozwoju szkolnictwa wyższego w regionie, które obejmą sprawy państwowych wyższych szkół zawodowych, wspólnych studiów doktoranckich, problemy na styku kształ-cenia, szkolnictwa wyższego, innowacyj-ności i kreatywności, a także pracę z mło-dzieżą szczególnie uzdolnioną.

Regionalna strategia powinna być spójna z dokumentem „ Strategia rozwoju nauki i szkolnictwa wyższego w Polsce”, opra-cowywanym przez Fundację Rektorów Polskich.s PWr wnioskowała o przyznanie fundu-szy na infrastrukturę teleinformatyczną. Jest szansa na pozyskanie finansowania – 175 mln zł z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (85 proc. z funduszy UE i 15 proc. z MNiSW). Na wyż-szym poziomie będą sieci teleinforma-tyczne (personalizacja dostępu).s W 2009 r. planowany jest przez samo-rząd marszałkowski zakup dostępu do norweskiej otwartej platformy edukacyj-nej „Fronter”. Funkcjonalność dostępnych na tej platformie narzędzi do prowadze-nia e-lerningu została wysoko oceniona.s Kolegium Rektorów przyjęło do swo-jego grona dwie kolejne uczelnie: Poli-technikę Częstochowską i Uniwersytet Zielonogórski. Przez rok oceniana bę-dzie determinacja nowych członków, by potem można było zmienić nazwę tego gremium.

Październik W Świdnickiej Kurii Biskupiej zaproszeni przez byłego członka Kolegium bp. Igna-cego Deca rektorzy wysłuchali na wstę-pie informacji o nowych członkach Ko-legium: Uniwersytecie Zielonogórskim i Politechnice Częstochowskiej.s Ustalony został program corocznych obchodów Święta Nauki Wrocławskiej (15 listopada).Kolegium Rektorów złożyło do Urzędu Marszałkowskiego wniosek o dofinanso-wanie zakupu aparatury badawczej do wytypowanych przez uczelnie laborato-riów. Uniwersytet Wrocławski zgłosił La-boratorium Badań Środowiska.s 20 października zaplanowano spotka-nie rektorów z dr. Andrzejem Smirno-wem, przewodniczącym Sejmowej Komi-sji Edukacji, Nauki i Młodzieży.s Rektorzy zastanawiają się nad wypra-cowaniem stanowiska w sprawie Fun-dacji „Pro Homine” na rzecz Emerytów i Osób Niepełnosprawnych.s Prof. Jan Koch, dyrektor Wrocławskie-go Centrum Transferu Technologii przy Politechnice Wrocławskiej, zaapelował do uczelni o udział w działaniach związa-nych z dwoma projektami, na które Cen-

trum zdobyło dofinansowanie. Projekty Programu operacyjnego Kapitał Ludzki dotyczą działań: Rozwój kwalifikacji kadr systemu B+R i wzrostu świadomości roli nauki w rozwoju gospodarczym.s Rektorzy powołali prof. Andrzeja Dra-bińskiego z Uniwersytetu Przyrodnicze-go na nowego przedstawiciela uczelni w Komisji Konsultacyjnej ds. Edukacji Eko-logicznej, doradzającej zarządowi Woje-wódzkiego Funduszu Ochrony Środowi-ska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu.

Listopad W ramach corocznych obchodów Święta Nauki Wrocławskiej rektorzy uczestni-czyli we mszy św. sprawowanej w inten-cji środowiska akademickiego, złożyli kwiaty pod pomnikiem pomordowanych profesorów lwowskich i pomnikiem wię-zionych we Wrocławiu profesorów kra-kowskich. Na otwartym uroczystym po-siedzeniu w Auli Leopoldyńskiej Nagrodę Kolegium Rektorów za integrację środo-wiska akademickiego odebrali członko-wie zespołu redakcyjnego, komitetu pro-gramowego i koordynatorzy uczelniani środowiskowej publikacji „Wrocławskie środowisko akademickie. Twórcy i ich uczniowie 1945–2005”.

GrudzieńSpotkanie rektorów w Sali Senatu Pa-pieskiego Wydziału Teologicznego za-kończyło się tradycyjnym łamaniem się opłatkiem.

Styczeńs Na obradach we wrocławskiej Akade-mii Muzycznej rektorzy zostali poinfor-mowani, że od listopada Komitet Sterują-cy koordynuje opracowanie dokumentu „Strategia Dolnego Śląska w zakresie na-uki i szkolnictwa wyższego”. Do czerwca br. powstanie opracowanie, które będzie koncentrować się m.in. na nauczaniu do poziomu gimnazjum; część związana Sz nauką zostanie ujęta ogólnie, wyko-rzystane zostaną na ten temat zapisy za-warte w istniejącej Regionalnej Strategii Innowacji; w grupie zajmującej się kształ-ceniem na poziomie licealnym pracuje kilku dyrektorów wrocławskich liceów. s Wpłynął wniosek do Kolegium Rek-torów od przewodniczącego Rady Wro-cławskiej Międzyuczelnianej Fundacji


gremia

„Pro Homine” prof. Henryka Hawrylaka i prezesa Zarządu prof. Ottona Dąbrow-skiego o powołanie ekspertów do zbada-nia działalności tej fundacji.Wśród nich znaleźli się: prof. Marek Bojar-ski, rektor UWr, prof. Jerzy Walendziewski, prorektor PWr, prof. Julia Bar z Akademii Medycznej. Na UWr prawnicy analizują, czy istnieje możliwość wyodrębnienia budynku ze struktur Spółdzielni Mieszka-niowej „Wrzos” i przejęcia go przez uczel-nie.s Akademickie Radio „Luz” istniejące przy Politechnice Wrocławskiej zwróciło się do Kolegium Rektorów o wsparcie finansowe swojej działalności. W radiu pracuje 150 studentów z różnych uczelni. Na kolejnym zebraniu przedstawiciel ra-dia zapozna rektorów z jego funkcjono-waniem.s Prof. Adam Jezierski, środowiskowy koordynator, podsumował XI Dolnośląski Festiwal Nauki, drugi co do wielkości po warszawskim. Festiwal przyciągnął blisko 100 tys. uczestników. Prof. Jezierski, obec-nie prorektor UWr, poprosił o zwolnienie z funkcji koordynatora DFN i zarekomen-dował prof. Kazimierza Orzechowskiego z Wydziału Chemii. Kolegium Rektorów powierzyło funkcję środowiskowego koordynatora Dolnoślą-skiego Festiwalu Nauki prof. Kazimierzo-wi Orzechowskiemu na lata 2009–2012.s Pojawiła się koncepcja uniwersytetu otwartego, który mógłby oferować róż-ne formy popularyzacji nauki, kształcąc ustawicznie słuchaczy w różnym wieku.s O koncepcji Wrocławskiego Centrum Nauki mówiła b. pełnomocnik Prezydenta Wrocławia ds. nauki prof. Kazimiera Wilk. Będzie się ono mieścić na powierzchni 4 tys. m kw. w zabytkowej (1886 r.) wieży ciśnień Na Grobli oraz wokół niej. Kon-cepcja opiera się na istniejących w Eu-ropie interaktywnych centrach nauki, w których nauczyciele współpracują z mło-dzieżą i moderatorami, a tajemnice nauk ścisłych tłumaczone są w prosty sposób przy wykorzystaniu ekspozycji i urządzeń interaktywnych. Zakończono prace anali-tyczne nad formą organizacyjno-prawną centrum, przygotowano dokumentację do akceptacji władz wiosną tego roku. Opracowywany projekt budowlany, wy-konawczy i dokumentacja techniczna są konsultowane z konserwatorem zabyt-ków.W I etapie w centrum stworzone zostaną działy: profesor Wrocław (wrocławscy no-bliści), historia plakatu, mosty i wiadukty we Wrocławiu, muzeum wrocławskich komputerów, kalejdoskop matematycz-ny (projekt sali oparty na książce Stein-hausa), życie w niskich temperaturach,

wirtualna przestrzeń artysty. W planach są działy: matematyka, bezpieczne spo-łeczeństwo (laboratorium kryminali-styczne), w świecie DNA, prognozowanie zmian klimatu, sala w cyberświecie, pa-wilon edukacji astronomicznej z planeta-rium (ostatnie piętro wieży), fizyka, czyli prawa i obowiązki materii, sala artysty.W II etapie realizacji projektu powstaną działy: tajemnice życia, w świecie mi-kroskopu, pawilon dziecięcy, centrum mediów. Przed wieżą na otwartej prze-strzeni (agorze) będą odbywały się kon-certy i festiwal nauki. W centrum będzie tzw. rzymska sala wykładowa z szerokim spektrum efektów świetlnych i dźwięko-wych do wykorzystania. Centrum Nauki będzie instytucją kultury ze statutem, dy-rektorem, radą programową wybieraną przez miasto i wyznaczonymi zadaniami.s Kolegium zdecydowało o stworzeniu środowiskowej bazy kursów dostępnych na studiach doktoranckich wrocławskich uczelni, na które doktoranci mogliby za-pisywać się przez Internet. s Prof. Tadeusz Więckowski, przewod-niczący KRUWiO, będzie reprezentował rektorów w Dolnośląskim Komitecie Mo-nitorującym Programy Rozwoju Regio-nalnego.s Prof. Ludwik Turko podziękował rek-torom za współpracę. Uczestniczył w spotkaniach KRUWiO jako pełnomocnik prezydenta Wrocławia ds. kontaktów z uczelniami wyższymi.

Lutys Spotkanie na Politechnice Wrocław-skiej było poświęcone tworzącej się stra-tegii Dolnego Śląska w zakresie nauki i szkolnictwa wyższego. Prace nad doku-mentem koordynuje prof. Jerzy Kaleta, a projekt realizuje międzyuczelniany ze-spół pracowników naukowych, uczestni-czą specjaliści ze szkół ponadgimnazjal-nych.Opracowanie zawierać będzie: strategię w zakresie nauki i edukacji; prognozy po-pytu w sferze edukacji wyższej; strukturę własnościową i branżową szkolnictwa wyższego na Dolnym Śląsku; pozycję szkół wyższych regionu na europejskim i światowym rynku edukacyjnym; kształce-nie na poziomie maturalnym z przedmio-tów ścisłych a szanse rozwoju kierunków technicznych i ścisłych na uczelniach; umocnienie pozycji Wrocławia w europej-skiej przestrzeni edukacyjnej w zakresie nauczania informatyki; kształcenie usta-wiczne jako istotne źródło pozyskiwania i doskonalenia kadr na potrzeby proin-nowacyjnego rozwoju i wzrostu konku-rencyjności Dolnego Śląska; regionalny program pracy z młodzieżą uzdolnioną;

ramy współpracy szkół ponadgimnazjal-nych i wyższych w zakresie optymalnego wykorzystania infrastruktury i kadr.Opracowanie zostanie zakończone w końcuVmaja. Projekty cząstkowe będą prezentowane na seminariach i na ob-radach Kolegium Rektorów. Projekt po-chłonie 400 tys. zł (90 proc. przekaże Urząd Marszałkowski, a bezgotówkowy 10 proc. wkład o wartości 40 tys. zapew-nia Politechnika Wrocławska). s Radio „Luz” powstało na Politechnice Wrocławskiej w 2003 r. Transmitowało swój program w Internecie. W czerwcu 2006 r. KRRiTV udzieliła koncesji Politech-nice Wrocławskiej na rozpowszechnianie programu radiowego. Radio nadaje pro-gram na częstotliwości 91,6 i zwiększyło moc nadajnika. W realizacji programów radiowych przeważają studenci Uniwer-sytetu Wrocławskiego i Politechniki Wro-cławskiej. Współpracują studenci innych uczelni i licealiści. Rektor UWr prof. Marek Bojarski wyraził wolę podpisania porozu-mienia o współpracy UWr z radiem „Luz”.s Grzegorz Roman, członek zarządu województwa dolnośląskiego, poinfor-mował o rozdziale środków przewidzia-nych na środowiskowe przedsięwzięcia akademickie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego. Wszystkie pro-jekty zostały przyjęte, pozostało jeszcze 6,5 mln zł do rozdysponowania. Dostęp-ne są także środki z Regionalnego Pro-gramu Operacyjnego „Kapitał Ludzki” na kształcenie, rozwój kadr i projekty edu-kacyjne. Dobrze rozwija się program sty-pendiów doktoranckich. Rektorzy zostali poinformowani o możliwościach pozy-skania środków na inwestycje z funduszy unijnych. Z programu „Europejska Współ-praca Terytorialna” można finansować programy badawcze, ale we współpracy z europejskimi partnerami. Doświadczenia z ZPORR wskazują, że warto rozpoczynać inwestycje, nawet jeśli nie jest się na li-ście beneficjentów, ze względu na poja-wiające się niewykorzystane pieniądze w innych regionach.s Badana jest przez grupę ekspertów działalność Wrocławskiej Międzyuczel-nianej Fundacji „Pro Homine”. Propono-wane przejęcie przez uczelnie mieszkań należących do Fundacji będzie trudne od strony prawnej.s Udało się uzyskać 70-proc. dofinanso-wanie projektu „Rozwój Środowiskowej Elektronicznej Legitymacji Studenckiej”.s 12 l istopada będzie obchodzona XX rocznica polsko-niemieckiego pojed-nania w Krzyżowej. Przybędą tam Tade-usz Mazowiecki i Helmut Kohl.

(zebr. kad)n


wystawy

Żydowscy osadnicy na Dolnym Śląsku F otografie, archiwalne dokumenty,

prasę i inne wydawnictwa doku-mentujące życie osadników żydowskich na dolnym Śląsku można oglądać do 10 maja w gmachu głównym Uniwersy-tetu wrocławskiego na wystawie „jidi-szer jiszew in niderszlezje 1945–1949”.

Ekspozycję przygotowało Koło Naukowe Studium Kultury i Języków Żydowskich „Sznirele Perele” (Sznur pereł) we współpra-cy z wrocławskim Towarzystwem Społecz-no-Kulturalnym Żydów. - Wiele osób pyta: „Studiujecie judaisty-kę? A co to jest? Czego się uczycie? Po co to robicie?”– mówiła na otwarciu wystawy Agnieszka Ilwicka, przewodnicząca koła „Sznirele Perele”. – Chcemy ocalić prze-szłość. Pamięć o niej może bowiem zginąć w ciągu jednego pokolenia. Nasza wysta-wa jest próbą rekonstrukcji rzeczywistości, którą odkrywaliśmy, oglądając zdjęcia, czy-tając stare gazety. Nie zawsze identyfikacja miejsc i osób była prosta – opowiadała. Agnieszka Ilwicka jest studentką filologii klasycznej i kultury śródziemnomorskiej. Jidysz nauczyła się od opiekunki naukowej koła dr Joanny Lisek z Zakładu Studiów Ży-dowskich UWr. - To łatwe dla kogoś, kto zna niemiecki – przekonuje.Na otwarciu wystawy byli m.in. Henryk Ro-bak, sekretarz Towarzystwa Społeczno-Kul-turalnego Żydów we Wrocławiu, i Icchak Ra-poport, naczelny rabin Wrocławia i Śląska. - Ja tu nie jestem gościem, ja tu pracuję. Na Uniwersytecie Wrocławskim wykładam hebrajski i egzegezę tekstów żydowskich – podkreślał rabin Rapoport.- Chcieliśmy pokazać bogactwa życia spo-łecznego Żydów, którzy po wojnie zamiesz-kali na Dolnym Śląsku. Przywódcy ruchu osiedleńczego wierzyli, że właśnie tutaj uda się wskrzesić bundowską ideę auto-nomii narodowo-kulturalnej, a dzięki temu powstrzymać nastroje emigracyjne wśród ocalałych z zagłady. Dolny Śląsk wydawał się bowiem przyjaźniejszym miejscem dla Żydów niż inne rejony Polski. Nie było tu problemu z mieniem pożydowskim. Cze-kały mieszkania, warsztaty, fabryki, ziemia – wyjaśniała dr Joanna Lisek. Materiały udostępnił studentom Henryk Robak: Byłem wśród pierwszych osadni-ków. Od początku zbierałem dokumenty, prasę i zdjęcia. A gazet było dużo, bo każ-dy chciał mieć swoją, i syjoniści, i socjaliści z Bundu, i młodzież – wyliczał. Dokumenty, fotografie i wydawnictwa są wyłożone w 9 gablotach. Niektóre zreprodukowano w powiększeniu i wyeksponowano na tabli-

cach. Zobaczymy m.in. gabinet dentystycz-ny żydowskiego Towarzystwa Ochrony Zdrowia w Dzierżoniowie i kuchnię wał-brzyskiej stołówki, młodzież z organizacji Ha-Szomer Ha-Cair podczas sianokosów w okolicach Bielawy i małych cyklistów z domu dziecka w Pieszycach, mykwę i wy-piek macy. Przeczytamy, czego w 1946 roku w Kamiennej Górze uczyli się pierwszo-klasiści na lekcjach hebrajskiego i polskie-go oraz alarmujący telegram wysłannika Centralnego Komitetu Żydowskiego do zwierzchników: „Kongregacja Wałbrzych odmawia wydania macy stop żąda zwrotu sto trzydzieści tysięcy stop drugi rozdzielnik niewykonany stop interwencja konieczna”. W pierwszych powojennych miesiącach na Dolnym Śląsku przebywało około 7 tys. Ży-dów, byli to głównie uwolnieni więźniowie obozu Gross Rosen. W 1946 roku zaczęły napływać tysiące repatriantów z ZSRR; w kwietniu było zarejestrowanych 40 tysięcy żydowskich osadników, w lipcu ich liczba podwoiła się. Do końca 1947 roku założono 33 żydowskie biblioteki, 13 domów kultury, pięć orkiestr i chórów. Działał profesjonalny żydowski teatr i teatralne grupy amatorskie. Uruchomiono wydawnictwo, które wyda-wało m.in. dwa tygodniki „Niderszlezje” (w jidysz) i „Nowe Życie” (po polsku). Powsta-wały szkoły, kluby sportowe, spółdzielnie pracy i gospodarstwa rolne. Co przekreśliło plan stworzenia Jidiszer Ji-szew in Niderszlezje? - Zaważyło wiele czynników, m.in. roz-chodzące się wieści o pogromach, przede wszystkim o pogromie kieleckim; powsta-nie państwa Izrael, no i zmiana nastawienia władz do wszelkich form autonomii społecz-

nej, co nastąpiło wraz z umacnianiem się w Polsce stalinizmu – tłumaczy dr Joanna Lisek. - Znamienna była sprawa Pawilonu Żydow-skiego, który społeczność żydowska przy-gotowała dużym nakładem pracy i fundu-szy na Wystawę Ziem Odzyskanych w 1948 roku. Władze uznały ekspozycję za „przejaw nacjonalizmu żydowskiego” i nie zezwoliły na otwarcie – opowiada Lisek. - Jacob Egit, jeden z przywódców procesu osiedleńcze-go, właśnie to zdarzenia wspomina jako moment, w którym uświadomił sobie, że nadzieje na nowe życie, odrodzenie spo-łeczności żydowskiej na ziemiach demokra-tycznej Polski zostały zaprzepaszczone. Ponad 95 proc. Żydów, którzy osiedlili się po wojnie na Dolnym Śląsku, opuściło Pol-skę. Końcowym akordem była masowa emigracja wywołana antysemicką nagonką rozpętaną przez władze PRL po wydarze-niach marcowych w 1968 roku.

Małgorzata Porada-Labuda______________ Wystawa: Jidiszer Jiszew in Nidrszlezje. Żydowskie osiedle na Dolnym Śląsku (1945–1949)Czynna od 26 marca do 10 maja 2009 r.Gmach główny Uniwersytetu Wrocławskiego, pl. Uni-wersytecki 1, WrocławGodziny otwarcia: dni powszednie od 7.30 do 15.30

nfo

t. Ag

nies

zka

Kalo

ta

Na otwarciu wystawy, od lewej: dr Joanna Lisek (idzie), Henryk Robak i chórzystki z wrocławskiej Akademii Muzycznej, które zaśpiewały dla gości kilka piosenek w jidisz


n

n

wystawy

w foyer oratorium marianum otwar-ta została w środę, 22 kwietnia,

wystawa obrazów najarego (ryszarda nałęcza-jaweckiego), artysty plastyka, od wielu lat wystawiającego i oferują-cego swoje prace obok Auli leopoldyń-skiej. otwarcie wystawy zaszczycił obec-nością prorektor prof. Adam jezierski.

W katalogu wystawy czytamy: W wysta-wionych pracach występujące przestrze-nie planów, zarysowanych różnorodnością kresek, faktur, walorów, tworzą w swej dy-namice kompozycję malarską, wizualną. Podobnie utwór symfoniczny wyznacza materia dźwięków, czyli tonacja, barwa czy ich natężenie, które odpowiednio no-towane w partyturze między innymi skła-dają się na kompozycję muzyczną. Zbli-żenie do siebie obu rodzajów kompozycji tak, aby jednej odpowiadała druga, zawsze inspirowało artystów. Obecnie wydaje się, że powstaje taka szansa dzięki technolo-gii cyfrowej. Dane wejściowe uzyskane za pomocą różnego rodzaju „wrażliwych” skanerów czytających obraz w procesie ich adekwatnego przetworzenia kompu-terowego, zamienione mogą zostać na dane wyjściowe budujące utwór muzycz-ny. Wówczas kompozytorem mógłby być artysta plastyk, a malarzem artysta mu-zyk. Sztuka i twórczość być może byłaby bardziej dla wszystkich zrozumiała, a to, co wizualnie abstrakcyjne, ukonkretniłby dźwięk.Artysta zaprezentował tego dnia także swoją książkę pt. „Estetyka a twórczość artystyczna”, którą tak rekomenduje: „W książce przedstawiona jest polemika z

domniemanym w estetyce procesem tworzenia dzieła sztuki. Odróżnia ona problematykę twórczości artystycznej od przyjmowanych w estetyce kategorii od-bioru dzieła sztuki. W miejsce dialektyki wartości najwyższych przypisanej arty-ście wprowadza ekwiwalentną percepcję rzeczywistości, jako współczesną bazę procesu twórczego. Tym samym przybliża czytelnikowi istotę wewnętrznego świata dźwiękowego, malarskiego, literackiego (Krzysztof Mayer), którą kieruje się twórca w swej wypowiedzi artystycznej”. Goście przybyli na wernisaż mogli obej-rzeć film prezentujący poprzednie wysta-wy najarego.Jego twórczość jest bogata.

NAJARYs 1967 dyplom ASP Warszawa, członek

rzeczywisty ZPAPs 1967–1977 OKRES WARSZAWSKI 25 wystaw zbiorowych na terenie całej

Polski 3 wystawy indywidualne (Warszawa`72,

Paryż`76, Warszawa`77)s 1978–1982 KONCEPTUALIZM Zapis na taśmie videos 1983–1991 OKRES KASZUBSKI 15 wystaw zbiorowych 5 wystaw indywidualnych (Sopot`82, Ko-

ścierzyna`85, `88, Kartuzy`86, Czersk`86)s 1991 – OKRES WROCŁAWSKI 1 wystawa zbiorowa (Arsenał 1997) 20 pokazów indywidualnych (szkice

Wrocławia, impresje muzyczne)s 1995 r. – Opera Wrocławska (foyer) wy-

stawa przeglądowas 1995 r. – Galeria na Antresoli (Kalambur)

impresje nt. G. Verdiegos 1995 r. –Uniwersytet Wrocławski na XXX

festiwalu Wratislavia Cantans Ekspozycja akryli „Muzyka obrazem sły-

szana”s 1997 – Z OKAZJI XXX-LECIA TWÓRCZOŚCI Muzeum Historyczne – Ratusz – retro-

spekcja Uniwersytet Wr – szkice wrocławskie Politechnika Wr – partytury rysunkiem Operetka Wr – szkice sceniczne Galeria SOW – szkice kaszubskie Festiwal jubileuszowych wystaw we

Wrocławiu: Ratusz, Uniwersytet, Politechnika, Klub Oficera,

Kalambur

Ekspozycja czynna będzie przez cały maj. Książka jest do nabycia na stoisku przy Auli.

(kad)__________________________Ryszard Nałęcz-Jawecki najary „Estetyka a twórczość artystyczna”, Worlmedia, Wrocław 2009

Partytury prosynfonika – najary

fot.

Jerz

y Ka

tarz

yńsk

i


25 wieczorów u Profesora DudkaP od koniec marca do wrocławskich

księgarń trafiła druga część książki „salon iii rzeczpospolitej, czyli spotka-nia w salonie Profesora józefa dudka”. - najważniejsza osoba, dla której książ-ka ta powstała, nigdy jej nie zobaczy – mówi z żalem Urszula glensk, współre-daktorka tomu.

Profesor Józef Dudek zmarł we wrześniu. Wybitny algebraik wrocławianom był znany jako twórca i gospodarz salonu, w którym od 1996 roku w piątkowe wieczory dys-kutowali uczeni, twórcy kultury, politycy, a także młodzi naukowcy i studenci. Choć salon ten był jedynie ciasnym, ume-blowanym przypadkowymi krzesłami mieszkaniem w plombie przy ul. Pasteura, otwierał umysły, inspirował, uczył kultury dyskusji i życzliwego traktowania oponen-tów. Debaty inicjowali goście specjalni.

Byli wśród nich i filozof Leszek Kołakow-ski, i happener Waldemar „Major” Fydrych, twórca szczepionki przeciw polio Hilary Koprowski i fizyk-noblista Gerardus ‘t Hooft, kardynał Henryk Gulbinowicz i rabin Ron Hoffberg, Ryszard Kapuściński i Jan Nowak-Jeziorański, Lech Wałęsa i Lech Kaczyński. Nikt tu nie trafił bez osobistego zaproszenia gospodarza, który z matematyczną precy-zją komponował skład dyskutantów tak, aby uzyskać mieszankę możliwie najbar-dziej wybuchową. Pomysł udokumentowania wieczorów przy ul. Pasteura należy do polonisty z Uniwer-sytetu Wrocławskiego prof. Stanisława Beresia – bywalca salonu. Pod jego opieką studenci spisali z taśm magnetofonowych i opracowali 16 wybranych dyskusji o me-dycynie, genetyce i informatyce, które zło-żyły się na pierwszy tom. Ukazał się w 2006 roku nakładem Oficyny Wydawniczej „Atut”.

W sali pochówków pokazano trzy etapy rekonstrukcji głowy księżniczki: model czaszki z żywicy epoksydowej, nałożenie mięśni twarzy i wreszcie odtworzenie wyglądu zewnętrznego. Gdyby nie nadmiernie wysunięte sie-kacze, Egipcjanka byłaby naprawdę urodziwa. - Gdy zmarła miała najwyżej 24 lata. Zaproponujemy uczniom odwiedza-jącym muzeum, aby na podstawie obrazów tomograficznych spróbowa-li określić przyczynę jej śmierci – za-powiada Agnieszka Tomaszewska. Przypomnijmy, że Muzeum Człowie-ka Katedry Antropologii UWr ma trzy sale ekspozycyjne. W sali pochówków oprócz egipskiej mumii obejrzymy m.in. odtworzony grób gockiej Sar-matki z III w n.e. (na podstawie zna-leziska z Masłomęcza koło Hrubieszo-wa).W sali ontogenezy zapoznamy się z rozwojem szkieletu człowieka w ciągu życia, a także ze zmianami kości wywołanymi przez choroby i urazy. Trzecia sala poświęcona jest pochodzeniu człowieka, ewolucji od australopiteka do Homo sapiens. Muzeum jest otwarte od wtorku do piątku. Grupy zorganizowane i osoby indywidual-ne mogą zwiedzać ekspozycję po telefo-nicznym uzgodnieniu z kustoszem (tel. 071

Nowości w Muzeum Człowiekana zwiedzających uniwersyteckie

muzeum człowieka czekają od niedawna trzy nowości: rekonstrukcja głowy egipskiej księżniczki, obrazy to-mograficzne jej mumii oraz komputer obliczający wskaźnik masy ciała, obja-śniający rezultat i udzielający krótkich wskazówek dietetycznych.

Urządzenie do wyznaczania BMI stoi tuż przy wejściu. Każdy zwiedzający po wpro-wadzeniu danych o wzroście i wadze zo-stanie poinformowany o wartości swojego wskaźnika masy ciała. Dowie się, czy i na ile odbiega od normy. Obejrzy fotografie osobników o zbliżonej tuszy. Po wizualnej konfrontacji z konsekwencja-mi obżarstwa czy patologicznego odchu-dzania możemy przeanalizować obrazy tomograficzne mumii egipskiej księżniczki. Do Wrocławia sprowadził ją w XIX wieku przedsiębiorczy właściciel Apteki pod Mu-rzynem (dziś siedziba „Gazety Wyborczej”). Sproszkowane ciało mumii uchodziło w owych czasach za cudowny lek na wszelkie dolegliwości. Jakie tajemnice Egipcjanki wyjawiła tomografia komputerowa? – Niedługo przed śmiercią złamała nogę, a dokładnie kość strzałkową. To uszkodzenie nie zdążyło się zrosnąć – opowiada kustosz muzeum Agnieszka Tomaszewska. - W dło-ni miała ukrytą cebulkę narcyza.

375 26 97). Muzeum proponuje też lekcje i warsztaty dla młodzieży szkolnej. Ceny dla uczniów: zwiedzanie lub lekcja – 5 zł od osoby, zwiedzanie i lekcja – 8 zł.Dorośli: zwiedzanie – 8 zł.

(mpl)n

wystawy, książki

fot.

arch

iwum


książki

Przedsięwzięcie wsparli finansowo rektor Uniwersytetu Wrocławskiego, dziekan Wy-działu Filologicznego i szef ówczesnej kate-dry dziennikarstwa. Do pracy na drugą częścią „Salonu III Rzecz-pospolitej” Stanisław Bereś zaprosił dr Ur-szulę Glensk z Instytutu Dziennikarstwa UWr. Tom ten dokumentuje 25 wieczorów poświęconych fizyce, matematyce, bioin-formatyce, biologii, prawu, medycynie, eko-nomii, architekturze, literaturze i teatrowi. Każdy rozdział zawiera biogram głównego gościa z jego zdjęciem, wykład wprowa-dzający do dyskusji i zapis debaty. Kopalnią wiedzy są przypisy, z których dowiemy się, czym był projekt Manhattan, a kim – Ba-kunin, kiedy zbudowano hotel Monopol i czemu Japonki nie chorują na osteoporozę. Ponad 40 fotografii Piotra Łużnego przybli-ża wyjątkowy klimat spotkań przy ul. Pa-steura. - Nie wahałam się ani chwili, gdy prof. Bereś zaproponował mi współpracę. Bardzo lubi-łam Profesora Dudka, podziwiałam wyjątko-wy, niedzisiejszy charakter jego działalno-ści. Uważałam też, że dla moich studentów będzie to wspaniałe ćwiczenie. Niestety, dla wielu okazało się zbyt wielkim wyzwa-niem. Musieli przetworzyć pięciogodzinne nagrania na narrację pisaną, co wymagało zrozumienia i dokonania selekcji materiału, wyeliminowania powtórzeń, dopracowa-nia stylistycznego zdań języka mówionego. Moi seminarzyści zdołali opracować tylko 9 z 25 rozdziałów – mówi Urszula Glensk. Stanisław Bereś nie ukrywa, że część po-mocników wycofała się w trakcie pracy. Niektórzy jednak tak pogłębili swą wiedzę z nauk ścisłych i przyrodniczych, że w czasie autoryzacji bohater spotkania nie wierzył, że osobą opracowującą tekst był student

dziennikarstwa, a nie adept matematyki czy biologii. - Debaty spisane, choć nie oddają atmosfery spotkań, pozwalają odbiorcy na wielokrot-ne powracanie do tematu, spokojne prze-myślenie poruszanych kwestii i przyswoje-nie informacji – ocenia Urszula Glensk.Książka miała premierę w piątek 20 marca w Ossolineum, gdzie zebrali się uczestnicy dawnych spotkań u Profesora Józefa Dud-ka. 50 egzemplarzy rozeszło się w 10 mi-nut. Teraz można ją kupić w Kapitałce przy pl. Nankiera 17, w Księgarni Naukowej przy ul. Kuźniczej 30/33, Pod Arkadami przy ul Świdnickiej 49 i w siedzibie Oficyny Wy-dawniczej „Atut” przy ul. Kościuszki 51 A.

Małgorzata Porada-Labuda

Publikacja otrzymała dotacje dyrektora Wy-działu Kultury Urzędu Miejskiego, rektora

Uniwersytetu Wrocławskiego, dziekana Wydziału Filologicznego UWr i dyrektora Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UWr.________________________Stanisław Bereś, Urszula Glensk (red.) „Salon III Rzecz-pospolitej, czyli spotkania w salonie Profesora Józefa Dudka”, cz. II, Oficyna Wydawnicza „Atut”, Wrocław 2008, cena 59 zł

Profesor Józef Dudek był wybitnym alge-braikiem i wytrawnym nauczycielem aka-demickim o rzadkim darze inspirowania do pracy swoich uczniów i młodszych kolegów.Urodził się w 1939 roku w Zwonowicach koło Rybnika. Do Wrocławia przyjechał w 1958 roku na studia i na całe życie związał się z Instytutem Matematycznym Uniwer-sytetu Wrocławskiego. Pracę rozpoczął w 1963 roku. Za rozprawę doktorską z algebry, którą napisał pod kierunkiem prof. Edwarda Marczewskiego, otrzymał w 1970 roku na-grodę ministra oświaty i szkolnictwa wyż-szego. Habilitował się w 1989 roku, a tytuł profesorski otrzymał w roku 2000. Opubli-kował ponad 60 prac, a osiągnięte przez niego wyniki wielokrotnie cytowali uczeni z całego świata.Początkowo chciał stworzyć poza instytuto-wymi seminariami miejsce nieformalnych spotkań matematyków, które odgrywałoby podobną rolę jak lwowska kawiarnia „Szkoc-

ka”, w której przesiadywali najwybitniejsi matematycy: Stefan Banach, Stanisław Ma-zur, Stanisław Ulam. Kupił specjalnie w tym celu drugie mieszkanie. Pieniądze zarobił jako visiting profesor w Clermont-Ferrand. Wkrótce jednak spotkania nabrały interdy-scyplinarnego charakteru. Tak powstał sa-lon i jego rytuały: osobiste zapraszanie go-ści, dyscyplinujący uczestników dzwonek, chleb ze smalcem jako poczęstunek.W 1999 roku Kolegium Rektorów Uczelni Wrocławia i Opola wyróżniło go nagrodą za integrację środowiska akademickiego, a w 2003 roku został laureatem Dolnośląskiego Klucza Sukcesu jako największa osobowość w promocji regionu. 27 lutego tego roku na budynku przy ul. Pasteura, w którym mieścił się salon, została odsłonięta ufun-dowana przez samorząd Wrocławia tablica pamiątkowa.

(mpl)

n

n

Prof. Józef Dudek z prof. Ryszardem Kapuściński i prof. Janem Miodkiem

fot.

Piot

r Kuź

ny

Jan Nowak-Jeziorański w Salonie


strona Salonu, sport akademicki

Wspomnienie zmarłego Prezesa AZSj eszcze raz o Profesorze józefie ziół-

kowskim – wielkim uniwersyteckim autorytecie, którego tak bardzo nam brakuje.

Chylę czoła przed dziekanem Wydzia-łu Chemii prof. Leszkiem Ciunikiem oraz prof. Anną Trzeciak, którzy zorganizowali seminarium poświęcone śp. prof. Józefo-wi Ziółkowskiemu w dniu Jego imienin 19 marca br. Było to niezwykłe wydarzenie przypominające życiorys i przebieg kariery naukowej oraz pracy zawodowej „Ziółka” na Uniwersytecie Wrocławskim. Wypełniona po brzegi sala audytorium Wydziału przez naszą społeczność była dowodem, jak Wiel-ką, ważną – budzącą szacunek i podziw po-stacią był Profesor.Wszyscy, którzy przybyli na to spotkanie czuli się właśnie jak na imieninach i odno-sili wrażenie, że główny bohater jest wśród nas. Radość, wzruszenie i głęboka refleksja były widoczne (łzy też) u gości solenizanta, a wspominki uczestników tylko utwierdzały w tym, co bardzo oczywiste – o niezwykłej i niepowtarzalnej osobowości „Ziótka”(tak też się do niego zwracano).Wspomnienia zebranych i kuluarowe roz-mowy przy lampce wina jeszcze bardziej przybliżyły postać, z której Uniwersytet nasz był, jest i będzie zawsze dumny.Ciekawe anegdoty i opowieści wielu mów-ców o Profesorze stworzyły rodzinną przy-jazną atmosferę integrującą środowisko świata nauki z administracją uczelni, której

przedstawicieli było wielu na sali (szczegól-nie płci żeńskiej).Zapadły w pamięci wspomnienia prof. Kry-styny Bukietyńskiej oraz pani Jagody Kra-śniewskiej, wieloletniej kierowniczki Dzia-łu Współpracy z Zagranicą. Największe wrażenie zebrani odnieśli po wystąpieniu prof. Bronisławy Morawieckiej (mojej byłej Szefowej, gdy pracowałem w Instytucie Bio-chemii), która podsumowując, powiedziała:„Profesor w swoich działaniach widział przede wszystkim dobro naszego Uniwer-sytetu, umiał wznieść się ponad podziałami i nie dał się nigdy wciągnąć w żadne niefor-malne układy, które przyniosłyby szkodę uczelni. Jak mało mamy dzisiaj takich przy-kładów i postaw ludzkich…”Do tej wypowiedzi można tylko dodać, że słysząc wielokrotnie w różnych środowi-skach uczelnianych slogan „działam dla do-bra naszego Uniwersytetu”, należy odróżnić wypowiedziane te słowa przez Profesora od wielu innych. Za słowami Profesora nie raz wypowiadanymi kryły się wyrazistość oraz wiarygodność i głęboki sens, niosąc za sobą konkrety i późniejsze znaczące długo-falowe efekty, z których Uniwersytet Wro-cławski korzysta do dzisiaj. Profesor był i jest idolem dla swoich chemi-ków i ich władz dziekańskich, ale także cała uczelnia doświadczyła i czerpała motywy z Jego Wielkości oraz szerokich horyzontów myślowych. Będąc światowej sławy czło-wiekiem i naukowcem znajdował zawsze czas dla zwykłych ludzi – pracowników niż-

szego szczebla uczelni. Kiedy tylko zwracali się z problemem, to Profesor mimo swoich licznych obowiązków zawsze służył po-mocą w ich pozytywnym rozwiązywaniu, a dotyczyło to pracowników administra-cji centralnej, Wydziału Chemii, Fundacji dla Uniwersytetu, której był założycielem i przewodniczącym oraz Klubu Sportowe-go AZS. Na pomoc i wsparcie z Jego strony mogli liczyć także studenci – sportowcy. Był w tych przypadkach również niezwykły, bo umiał i chciał w każdym znaleźć pozytywy, motywując ich w ten sposób do lepszego działania i pracy, a zawsze chodziło o dobro akademickiej wspólnoty. Profesor wyśmie-wał ludzką głupotę, drwił i kpił z niekompe-tencji. Wielokrotnie wskazywał, a potrafił to udowodnić i przekonać, że prawda i racja nie zawsze leżą tam, gdzie jest większość oraz władza i pieniądze. Miał wewnętrzną moc przeciwstawiania się w dochodzeniu do prawdy wpływowym grupom i różnym władzom, za którymi stała często armia kla-kierów. Pomagała mu w tym wszechstron-na wiedza i zdolność przewidywania oraz wrodzona intuicja.Po tym seminarium odnosi się wrażenie, że Uniwersytet Wrocławski stał się bogatszy i lepszy zarówno duchowo, jak i wizerunko-wo, gdyż wspomnienia o takich ludziach, jak Profesor, dają poczucie normalności i wartości, które stają się powoli skansenem w coraz bardziej zwariowanym otaczają-cym nas świecie.Chwila o sporcie, gdyż „Ziółek” dużą część

Wirtualny Salon Profesora Dudkaw raz z odejściem Profesora józefa

dudka nie przepadło jego dzie-ło. Przyjaciele i współpracownicy pod-trzymali tradycję piątkowych spotkań dyskusyjnych. od niedawna salon Pro-fesora dudka istnieje też w przestrzeni wirtualnej.

Internetowa strona salonu działa pod adre-sem www.math.uni.wroc.pl/~kisiel/Salon. Jej redaktorem jest prof. Andrzej Kisielewicz z Instytutu Matematycznego UWr, uczeń i przyjaciel prof. Józefa Dudka. Znajdziemy tam m.in. historię salonu i listę wszystkich spotkań od stycznia 1996 roku. Obejrzy-my zdjęcia z ostatnich debat w Muzeum Architektury, gdzie przeniesiono salon po śmierci jego twórcy i gospodarza. Możemy

też przeczytać chyba jedyne przemówienie profesora Dudka, które wygłosił 15 listopa-da 1999 roku w Auli Leopoldyńskiej, odbie-rając nagrodę Kolegium Rektorów Uczelni Wrocławia i Opola – biały, skórzany fotel. W zakładce „Spotkania 2009” profesor Paweł Śpiewak, gość specjalny salonu 23 stycznia 2009 roku, zamieścił rozszerzony tekst swo-jego wystąpienia: „Jak możliwa jest myśl polityczna po Szoa”. - To dopiero początek. Mamy wiele po-mysłów, aby stronę uczynić atrakcyjnym uzupełnieniem salonowych spotkań – podkreśla mec. Krzysztof Pyclik, jeden ze współorganizatorów przedsięwzięcia, dok-torant w Katedrze Prawa Konstytucyjnego UWr. - Chętnie będziemy publikować nie tylko wystąpienia gości specjalnych, lecz

także wrażenia uczestników spotkań, ich refleksje, komentarze czy wspomnienia. Debaty są rejestrowane dyktafonem cy-frowym. Może kiedyś udostępnimy je w formie plików dźwiękowych? – zastanawia się. Profesorowie Andrzej Elżanowski (zoo-log paleontolog), Jerzy Lukierski (fizyk teo-retyk) oraz Bogusław Pawłowski (antropo-log) myślą zaś o stworzeniu na salonowej stronie blogu naukowego. W realu salon zachował elitarny charakter. Na spotkaniach, nad którymi Profesor Du-dek czuwa z portretu, można pojawić się tylko po otrzymaniu imiennego zaprosze-nia. Większość gości dostaje je teraz pocztą elektroniczną.

(mpl)

n


sport akademicki

swojego życia jemu poświęcił, a w szcze-gólności w wydaniu akademickim, będąc przez 12 lat (1993–2005) Prezesem Klubu Uczelnianego AZS UWr.W czasie obchodów 300-lecia Uniwersyte-tu Wrocławskiego (1999–2002) odbyło się kilkadziesiąt imprez sportowych z tej okazji, których byłem głównym organizatorem.Imprezy odbywały się w różnych dyscy-plinach i o różnym zasięgu: uczelnianym, środowiskowym, ogólnopolskim i między-narodowym.Kulminacją były turnieje koszykówki o Pu-char JM Rektora UWr w hali „Orbita” z udzia-łem najlepszych drużyn narodowych świa-ta i Europy i były to zapewne największe imprezy sportowe w całym 300-leciu naszej uczelni.Kiedy od najwyższych władz sportowych w Polsce, władz samorządowych, sponsorów i innych ważnych gości Profesor odbierał gratulacje za wspaniałą organizację im-prez jako Prezes KU AZS i Prorektor uczel-ni, nagle odwrócił uwagę od swojej osoby i wskazał na mnie …„to jemu podziękujcie

za wszystko, bo to jego główna zasługa, a ja tu jestem tylko skromnym pomocnikiem”. Powiedział to z taką lekkością, swobodą i przekonaniem o tym, co mówi, że wśród zebranych nastąpiła pewna konsternacja i zdziwienie, a ja poczułem wzruszenie i po-dwójną dumę, gdyż z jednej strony lepsze-go docenienia i podziękowania od Profeso-ra mieć nie mogłem, a z drugiej miałem w tym momencie kolejny dowód (podobnych wystąpień Profesora było więcej) i poczucie szczęścia, że mogę z tak Wielką Osobowo-ścią i Autorytetem na co dzień blisko współ-pracować. Na takie spektakularne szczere gesty stać było tylko „Ziółka”. Po tych wspomnieniach mam przeko-nanie, że we wrocławskim akademickim środowisku sportowym i na uczelni war-to i trzeba otwarcie mówić o wartościach, które w sporcie akademickim powinny obowiązywać, a w szczególności we wła-dzach sportowych. Trzeba mówić dlatego, gdyż Profesor nie doczekał się rozwiązań w strukturach Organizacji Środowisko-wej AZS we Wrocławiu dotyczących ładu

organizacyjnego, bo przecież przez wiele lat jako Prezes KU AZS i działacz o to wal-czył dla dobra i przyszłości uczelnianego sportu.Dziś można się cieszyć, że uniwersyteckie środowisko sportowe jest zintegrowane i w dobrej atmosferze, przy współpracy z władzami uczelni, dąży do powrotu do lat świetności, w których wartości i morale były decydujące w osiąganiu sukcesów, a można wierzyć, że duch Profesora jest wśród nas i „Ziółek” kibicuje z góry, by tak się stało.Cześć Jego Pamięci!

Waldemar Pasikowski__________________Będzie stypendium lub coroczna nagroda dla najlep-szego studenta – sportowca UWr im. Prof. Józefa Ziół-kowskiego od nowego roku akademickiego. Wniosek w tej sprawie w imieniu środowiska sportowego uczelni został przedstawiony rektorowi prof. Markowi Bojar-skiemu, co zostało zaakcentowane i zaakceptowane podczas „Dni Olimpijczyka” na UWr 26 IV 2009 r. w czasie integracyjnego spotkania dolnośląskich olimpijczyków ze środowiskiem uniwersyteckim i władzami uczelni. Coroczne wnioski wraz z uzasadnieniem i wskazaniem kandydata – studenta do tego wyróżnienia będzie skła-dał Magnificencji naszej uczelni Zarząd Klubu Uczelnia-nego AZS UWr.

Zaproszenie na regaty ósemek wioślarskich „Puchar Odry 2009”s port wioślarski na stałe zagościł w

kalendarzu dużych imprez sporto-wych we wrocławiu. na początku maja nabrzeża odry na starówce i ostrowie tumskim znów zapełnią się kibicami i turystami, którzy będą podziwiać i do-pingować wioślarzy.

To spektakularne wydarzenie na wrocław-skiej Odrze sprawia, że powracają dawne tradycje, gdy mieszkańcy miasta wolny czas spędzali nad rzeką na rekreacji i wypoczynku.III Międzynarodowe Regaty Ósemek Wio-ślarskich „Puchar Odry 2009” oraz XIII wyścig ósemek Politechnika – Uniwersytet o puchar rektorów obu uczelni odbędą się 9–10 maja 2009 r., a udział w nich weźmie 9 osad aka-demickich, oprócz gospodarzy PWr i UWr, z Oxfordu (zwycięzca „Pucharu Odry 2008”), Londynu, Berlina, Wilna, Ostrawy, Torunia i Warszawy. Linia mety będzie usytuowa-na tradycyjnie w centrum wrocławskiej Starówki przy Hali Targowej, gdzie nastąpi dekoracja i wręczenie medali najlepszym. Przygotowano liczne atrakcje dla widzów – pokazy, występy, konkursy w atmosferze pikniku i sportowego święta nad Odrą.Przewodniczący Komitetu Organizacyj-nego naszej imprezy – Jerzy Lipiński, szef sekcji wioślarskiej AZS PWr oraz Prezes Pol-skiego Związku Towarzystw Wioślarskich –

Ryszard Stadniuk przebywali w dniach 28–29 marca br. w Londynie, by podpatrywać organizację i kulisy oraz czuć atmosferę najstarszych regat wioślarskich na świecie: Oxford–Cambridge. Choć trzeba przyznać, że nasze regaty pod względem organizacji zaliczają się do krajowej czołówki imprez wioślarskich, to porównania z tymi londyń-skimi są niestosowne.Blisko 300 tysięcy ludzi nad brzegami Tamizy ogląda to pasjonujące widowisko, gdzie w ciągu 2 dni startuje kilkaset osad, a patronat nad imprezą ma premier Wielkiej Brytanii. Główną atrakcją tych regat jest prestiżowy wyścig Oxford–Cambridge, który ma 165-letnią tradycję! Wracając do polskiej rzeczywistości, budże-tu i realiów, Komitet Organizacyjny serdecz-nie zaprasza społeczność uniwersytecką na „wioślarskie show” na Odrze, gdzie gwaran-towane są emocje i rekreacja oraz widowisko i wypoczynek. Trenerem ósemki Uniwersy-tetu Wrocławskiego jest Wojciech Szyme-rowski ( trener Andrzej Mulka jest na urlo-pie zdrowotnym), pod którego okiem nasi studenci intensywnie trenują i zapowiadają walkę o czołowe miejsca i pierwsze histo-ryczne zwycięstwo nad Politechniką w XIII już tradycyjnym wyścigu wrocławskich osad.Patronat Honorowy nad imprezą przyjęli tradycyjnie Prezydent Wrocławia Rafał Dut-

kiewicz, JM Rektor Politechniki Wrocław-skiej prof. Tadeusz Więckowski i JM Rektor Uniwersytetu Wrocławskiego prof. Marek Bojarski.Komitet Organizacyjny regat tworzą działa-cze sportowi obu uczelni – PWr i UWr,których wspiera Urząd Miejski, a nasz Uni-wersytet jest reprezentowany przez Prezesa Klubu Uczelnianego AZS UWr, Rafała Tom-czaka i niżej podpisanego.

Program regat9 maja (sobota)godz. 11.00–15.15 – przedbiegi i ćwierćfinałygodz. 16.00–16.45 – półfinał10 maja (niedziela)godz. 12.00–XIII wyścig PWr – UWr o pu-char rektorów obu uczelnigodz. 13.00–14.15 – wyścigi łodzi wioślar-skich małych typówgodz. 14.30–15.15 – finałygodz. 15.30 – uroczyste zakończenie regat – wręczenie pucharów, medali i nagródDo zobaczenia na Bulwarze Dunikowskie-go obok Hali Targowej przy linii mety.

Waldemar Pasikowskiwiceprzewodniczący

Komitetu Organizacyjnego Regat Ósemek Wioślarskich

„Puchar Odry 2009”n

n


sport akademicki

Nagroda Fair Play PKOl-u dla Przyjaciela Uniwersytetu Wrocławskiegom ieczysław łopatka to legendarna

postać – najwybitniejszy polski i europejski koszykarz lat sześćdziesią-tych ubiegłego wieku, wybitny trener, a obecnie przedsiębiorca i Prezes regio-nalnej rady olimpijskiej we wrocławiu – Przyjaciel Uniwersytetu wrocławskiego, z którym od lat współpracuje na rzecz promocji sportu wśród młodzieży akade-mickiej i propagowania idei olimpijskiej.

I. Osiągnięcia sportowes W latach 1960–1972 występował 236 razy

w reprezentacji Polski, zdobywając 3522 punkty.s Jako jedyny do tej pory polski koszykarz czterokrotnie występował na Igrzyskach. Olimpijskich – Rzym (1960), Tokio (1964), Meksyk (1968) i Monachium (1972).s Trzykrotny medalista Mistrzostw Euro-py: srebrny – Wrocław (1963), brązowy – Moskwa (1965), brązowy – Helsinki (1967), 4 miejsce – Neapol (1969). s Zdobył 5 miejsce z polską drużyną na Mistrzostwach Świata w Montevideo (Uru-gwaj), wygrał klasyfikację „króla” strzelców

na tych mistrzostwach, zdobywając 122 pkt.s Autor rekordu – 77 pkt w meczu I-ligowym z AZS Gdańsk w sezonie 1962/63 s 10-krotny mistrz Polski ze Śląskiem Wro-cław (2x jako zawodnik, 8x jako trener).

II. Działalność społeczna po zakończeniu kariery sportowejs Współzałożyciel Regionalnej Rady Olim-pijskiej we Wrocławiu w 1993 r., obecnie pełniący funkcję Prezesa. Zaktywizował działalność RRO w ostatnich latach, w któ-rej dolnośląscy olimpijczycy uczestniczą

Puchar świata i Europy w gimnastyce estetycznejP ierwsze tegoroczne zawody Pucha-

ru Świata w gimnastyce estetycz-nej odbyły się w dniach 27–28 marca 2009 r. na Uniwersytecie wrocławskim. w trakcie tych zawodów rozegrano rów-nież Akademicki Puchar europy (eUsA cUP). zawody te organizowane były po raz pierwszy w Polsce.

Wzięło w nich udział 17 ekip z ośmiu krajów (Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Polska, Rosja, Turcja i Ukraina). Organizowana przez Klub Środowiskowy AZS Wrocław we współ-pracy z Samorządem Studentów Uniwersy-tetu Wrocławskiego impreza była trzecią edycją EUSA CUP w tej dostarczającej wy-jątkowo estetycznych doznań dyscyplinie. Poprzednie edycje Akademickiego Pucharu Europy odbywały się w Moskwie (Rosja) w 2007 r. i Tartu (Estonia) w 2008 r. Towarzyszą one zawsze I edycji Pucharu Świata w danym roku. Naszych barw bronił zespół w składzie: Anna Sobera, Marta Kowalewska, Kamila Światek, Aneta Mazur, Joanna Filipowska, Malwina Sideropulu i Sylwia Dybner.Uroczyście zawody otworzyli prorektor prof. Teresa Łoś-Nowak z UWr i Adam Ro-czek, przedstawiciel Europejskiej Federacji Sportu Studenckiego, oraz prezes Komitetu Technicznego IFAGG, Paivi Ahlroos-Tanttu.Klasyfikację EUSA CUP wygrały Rosjanki z Instytutu Wychowania Fizycznego i Sportu z Rostowa nad Donem. Obok nich na podium znalazła się reprezentacja Uniwersytetu Pe-dagogicznego z Moskwy i Ukrainki z Aka-

demii Wychowania Fizycznego w Charko-wie. Nasz zespół uplasował się na V miejscu.Niemal identycznie wyglądało podium w klasyfikacji Pucharu Świata, z tym że na trzecim miejscu zamiast zespołu z Ukrainy znalazł się team reprezentujący Finlandię Vvs Tiklit. W tej klasyfikacji reprezentantki Wrocławia zdobyły pierwsze punkty Pu-charu świata, plasując się na X miejscu.W imprezie wystąpiły też nasze juniorki, plasując się na IV pozycji.

Renata Kopczykn

fot.

arch

iwum


książki

i organizują ponad 30 spotkań (w okresie ostatnich 2 lat) z dziećmi i młodzieżą – propagując ideę olimpijską i popularyzu-jąc uprawianie sportu wyczynowego i w ramach rekreacji, w których bierze udział ok. 10 tys. osób z Dolnego Śląska i Opolsz-czyzny.s Organizuje i współorganizuje imprezy o zasięgu ogólnopolskim, m.in. na Uni-wersytecie Wrocławskim; w maju 2008 r. był współorganizatorem spotkania siat-karek z okazji Jubileuszu 40-lecia zdoby-cia brązowego medalu olimpijskiego w Meksyku (1968), a we wrześniu 2008 Gali Olimpijskiej „Pekin 2008”, w której uczest-niczyli olimpijczycy i paraolimpijczycy wielu pokoleń (transmisje telewizji ogól-nopolskiej w TVP Info i w TV Polonia). Jest inicjatorem i organizatorem uroczystego spotkania polskich koszykarzy – srebr-nych medalistów ME – Wrocław (1963) i brązowych – Moskwa (1965), Helsinki (1967).Spotkanie odbędzie się we wrześniu 2009 r. we Wrocławiu przed Mistrzostwa-mi Europy w koszykówce mężczyzns Dzięki jego inicjatywie w 2007 r. po-wstała Aleja Gwiazd Koszykówki w Pola-nicy Zdroju, a w 2009 r. powstanie Aleja Gwiazd Kolarstwa w Dzierżoniowie.s Co roku jest głównym organizatorem spotkań dolnośląskich olimpijczyków i paraolimpijczyków w Środzie Śląskiej, w których uczestniczą sportowcy z całej Polski.

Integracja olimpijczyków i paraolimpij-czyków to głównie jego zasługa.Mieczysław Łopatka jest wzorem i wiel-kim autorytetem dla młodszych pokoleń, a jego największe cechy to skromność, uczciwość, bezinteresowność, zadziwia-jąca aktywność w działaniu i przyjazny stosunek do ludzi. Ta niezwykła osobo-wość budzi powszechny szacunek mło-dzieży, społeczności akademickiej i pol-skich olimpijczyków.Jest postacią wyjątkową, której buduje się pomniki za życia. W maju 2008 r. w Marcinkowicach koło Oławy nowej hali sportowej przy Publicznej Szkole Podsta-wowej nadano jego imię, a 6 kwietnia br. otwarto boiska z rządowego programu „Orlik 2012” do piłki nożnej i koszykówki przy Zespole Szkół Publicznych im. Jana Pawła II w Kudowie Zdroju i nadano im imię Mieczysława Łopatki.30 marca br. Polski Komitet Olimpijski wyróżnił Mieczysława Łopatkę za cało-kształt działalności i przyznał prestiżową nagrodę Fair Play w kategorii „Kariera Sportowa i Godne Życie”. Wnioskodaw-cami do przyznania tego zasłużonego wyróżnienia był Zarząd Regionalnej Rady Olimpijskiej we Wrocławiu wspólnie ze środowiskiem sportowym Uniwersyte-tu Wrocławskiego. Wręczenie nagrody przez przedstawiciela PKOl-u nastąpiło w Sali Senatu UWr , 24 kwietnia br., podczas debaty na temat wartości i morale w pol-skim sporcie wyczynowym i akademic-

kim, która odbyła się w ramach obcho-dów „Dni Olimpijczyka” na Uniwersytecie Wrocławskim.Współpraca między naszą uczelnią a Re-gionalną Radą Olimpijską trwa już wiele lat i nie jest tajemnicą, że jej trwałe umo-cowanie i rozwój były głównie spowodo-wane przez więź, wzajemną akceptację i ogromny szacunek dwóch Wielkich Lu-dzi – niekwestionowanych autorytetów polskiego świata nauki i polskiego spor-tu: śp. Prof. Józefa Ziółkowskiego i Mie-czysława Łopatki – osób o wielu podob-nych cechach i wartościach, a dziś nasz Uniwersytet może być z tego dumny i czuć się zaszczycony. Podkreślić trzeba, że ta wieloletnia współ-praca ponad podziałami ciągle się rozwija i podziękować za to należy kolejnym rek-torom uczelni: prof. Zdzisławowi Latajce, prof. Leszkowi Pacholskiemu i obecnemu prof. Markowi Bojarskiemu, którzy wspie-rając dotychczasowe inicjatywy poprzez patronat oraz zainteresowanie przy or-ganizacji imprez promujących sport aka-demicki, olimpijczyków i UWr, dali moc i wiarę do działania.Relacja z „Dni Olimpijczyka” na Uniwer-sytecie Wrocławskim, która odbyła się w dniach 24–26 kwietnia 2009 r. w następ-nym numerze „Przeglądu Uniwersytec-kiego”.

Waldemar Pasikowski

Nowości Wydawnictwa UWrn owe książki oficyny wydawniczej

Uniwersytetu wrocławskiego.

HISTORIAs La coloration sociale des noms de per-sonnes grecs sur l’exemple des notables crétois sous le Haut Empire, Adam Pału-chowski, 2008, seria Antiquitas XXX, AUW 3110, ss. 434, Format B5, ISBN 978-83-229-2984-1, ISSN 0239-6661, ISSN 0524-4463, cena 40 zł

FILOZOFIAs Buddyjska filozofia pustki, Artur Przy-bysławski, 2009, Monografie FNP, seria Humanistyczna, ss. 280, Format A5, ISBN 978-83-229-2994-0, cena 17 złs Filozofia analityczna. Koncepcje meto-dy, ograniczenia, Tadeusz Szubka, 2009, Monografie FNP, seria Humanistyczna, ss. 257, Format A5, ISBN 978-83-229-2974-2, cena 15 zł

SOCJOLOGIAs Kształcenie oficerów zawodowych ka-walerii Wojska Polskiego w latach 1919–1939, Teodor Wójcik, 2008, AUW 3090, ss. 235, Format B5, ISBN 978-83-229-2986-5, ISSN 0239-6661, cena 25 złs Polskie transgranicza, Zbigniew Kurcz, Andrzej Sakson (red.), 2009, AUW 3108, ss. 151, Format A5, ISBN 978-83-229-2996-4, ISSN 0239-6661, cena 20 złs Tożsamość społeczna grup dyspozy-cyjnych, Jan Maciejewski, Waldemar No-wosielski (red.), 2009, seria Socjologia XLV, AUW 3096, ss. 230, Format B5, ISSN 0239-6661, ISBN 978-83-229-2991-9, cena 25 zł

JęZYKOZNAWSTWOs Les échos du Monde. Pratiques du di-scours rapporté dans un journal de la presse écrite, Elżbieta Biardzka, 2009, AUW 3087, ss. 393, Format B5, ISBN 978-83-229-2995-7, ISSN 0239-6661, cena 35 zł

wydawnictwo uniwersytetu wrocławskiego sp. z o.o.50-137 Wrocław, pl. Uniwersytecki 15tel.: (071) 375-28-09, tel./faks: (071) [email protected]ł Handlowy: tel.: (071) 375 28 85tel./faks: (071) 375 25 [email protected]

PRAWOs Studenckie Prace Prawnicze, Admi-nistratywistyczne i Ekonomiczne nr 6, Marcin Winiarski (red.), 2009, AUW 3122, ss. 158, Format B5, ISSN 0239-6661, ISSN 1733-5779, cena 16 zł

KOMUNIKACJA SPOŁECZNAs Central European Jurnal of Communi-cation Vol 2, No 1(2), Bogusława Dobek-Ostrowska, Karol Jakubowicz (red.), 2009, ss. 216, Format B5, ISSN 1899-5101, cena 22 zł

zebrała Katarzyna Lechwar-Wiśniewskan

n


badania

Kalejdoskop naukiJak uniknęliśmy piekła na ZiemiCo by było, gdybyśmy 22 lata temu nie za-częli walczyć z dziurą ozonową? Mielibyśmy piekło na Ziemi – twierdzą uczeni.

Odkryto posąg królowej SabyZespół archeologów odkrył na stanowisku we wschodnim Jemenie posąg siedzącej na tronie władczyni królestwa, Saby – donosi serwis internetowy Yemen News Agency.

Białe misie coraz mniejsze i głodniejszeSzybkie ocieplenie klimatu na Dalekiej Pół-nocy zmienia niedźwiedzie polarne – twier-dzą naukowcy, którzy spotkali się w norwe-skim Tromso na konferencji poświęconej tym pięknym drapieżnikom.

Policz gwiazdy na niebieIle gwiazd widać na twoim nocnym niebie? Sprawdź – zachęca ogólnoświatowy pro-gram edukacyjny „GLOBE at Night”.

Korale stare jak piramidyNiektóre kolonie korali mogą żyć ponad 4 tys. lat, co oznacza, że rosną one znacznie wolniej, niż sądzono do tej pory.

Granice topniejąTopniejące lodowce zmusiły władze Włoch i Szwajcarii do wytyczenia nowej granicy międzypaństwowej koło Matterhornu.

Szampańskie CO2Wyłapywanie dwutlenku węgla z powietrza i wtłaczanie go pod ziemię (technologia CCS–Carbon Capture and Storage) to jed-na z metod, które dają nadzieję na szybkie zmniejszenie zawartości cieplarnianego CO2 w powietrzu.

Superpigułka ochroni przed zawałem?Pięć leków w jednej tabletce dla każdego, kto skończył 55 lat. Naukowcy z Kanady i Indii przekonują, że to najlepszy sposób na walkę z chorobami układu krążenia, np. zawałem serca i udarem mózgu.

Czy ta fuzja wypali?W Kalifornii zakończono budowę najpo-tężniejszego lasera na świecie. Błysk jego światła na ułamek sekundy ma osiągać moc większą niż wszystkich elektrowni w USA. Amerykanie chcą ujarzmić na Ziemi ener-gię Słońca i dać ludzkości niewyczerpalne źródło energii

Na Marsa przez MoskwęBez rodziny. Bez przyjaciół. Bez kobiet. I co gorsza – bez słońca. W ciasnych pokoikach

odizolowanych od świata spędzą 105 dni uczestnicy eksperymentu, który ruszył 2 kwietnia w Moskwie. To sprawdzian przed podróżą na Marsa.

100 godzin z astronomiąW ramach Międzynarodowego Roku Astro-nomii w dniach 2–5 kwietnia odbyły się tysiące publicznych obserwacji nocnego nieba na całym świecie, również w Polsce. W Instytucie Astronomicznym UWr można było obejrzeć przez teleskopy kratery na Księżycu, pierścienie Saturna i bardziej od-ległe, niewidoczne gołym okiem obiekty, a także film o historii obserwacji teleskopo-wych „Wpatrzeni w niebo” oraz komento-waną transmisję na żywo z obserwatoriów astronomicznych z całego świata.

Siostry wprowadzają do rodziny szczęściePsycholodzy z uniwersytetu w Ulsterze twierdzą, że posiadanie córek w rodzinie powoduje, iż jej członkowie są bardziej otwarci i chętniej mówią o swoich uczu-ciach.

Pamela zobaczyła ciemną materięZagadkowy nadmiar pozytonów – antyczą-stek, które są odbiciem elektronów w świe-cie antymaterii, wykrył na orbicie przyrząd Pamela w rosyjskim satelicie. To może być pierwszy namacalny ślad tajemniczej ciem-nej materii w kosmosie.

Niezwykłe odkrycia Polaków w sudań-skiej DongoliChrześcijańskie malowidła, teksty greckie z fragmentami ewangelii kanonicznych, kop-tyjskie opowieści o zaśnięciu Maryi, szklane naczynia, amfory i płaskorzeźbiony basen z VI wieku. To tylko część tegorocznych od-kryć polskich naukowców w Sudanie.

Gorączki Ziemi szybko nie zbijemyChoćbyśmy się dwoili i troili, i z dnia na dzień obcięli do zera emisję dwutlenku wę-gla pochodzącego ze spalania paliw kopal-nych, to i tak klimat w tym wieku się ociepli. Ale przynajmniej już nie oszaleje.

Znaleziono jeden z genów raka płuc Gen związany z rodzinnymi predyspozycja-mi do raka płuc znaleźli naukowcy z USA – informuje pismo „Clinical Cancer Research”.

Ważne nie tylko jakie białko, ale ile go jest Biologowie z Uniwersytetów Pennsylvania i Edinburgh odkryli, w jaki sposób w kodzie genetycznym zapisana jest informacja o ilo-ści białek tworzonych w komórce.

Sukces biologów rozroduWysterylizowane myszy po wszczepieniu komórek macierzystych urodziły zdrowe potomstwo.

Liczenie białych misiów Na Czukotkę wyruszyła ekspedycja, której zadaniem jest obliczenie pogłowia białych niedźwiedzi.

Powrót limbyNaukowcy sprawdzili, jak ma się populacja limb w jednej z dzikszych tatrzańskich do-lin. Okazuje się, że drzewom powodzi się dziś znacznie lepiej niż przed 50 laty.

Nowy lek na raka prostatyNaukowcom z USA udało się stworzyć śro-dek zdolny hamować rozwój odpornego na standardowe leczenie guza prostaty.

Groźna bezsennośćOd tygodni nie możesz spać? To grozi nad-ciśnieniem i zwiększa ryzyko podjęcia pró-by samobójczej. Bezsenność to poważna choroba, nie lekceważmy jej – ostrzegają naukowcy.

Serce do odnowyPo dekadach poszukiwań naukowcy zna-leźli dowód na to, że komórki ludzkiego serca mogą się odnawiać w ciągu całego naszego życia. Odkrycie było możliwe dzię-ki... zimnej wojnie i próbnym wybuchom jądrowym.

Runął lodowy mostNaturalny most lodowy utrzymujący olbrzy-mi szelf lodowy Wilkinsa na Antarktydziepękł. Grozi to oderwaniem się szelfu od kontynentu – poinformował w sobotę bry-tyjski glacjolog David Vaughan.

Cesarz geometrii w PolsceMatematyka jest dużo bogatsza niż inne na-uki. Dzięki niej można zrozumieć wszystko,co tylko daje się opisać w sposób ilościo-wy. Od obserwacji gwiazd i czarnych dziur, po rynek akcji, prognozy pogody, krypto-grafię czy przepływ wody... – opowiada prof. Shing-Tung Yau, jeden z największych matematyków naszych czasów, zdobywca Medalu Fieldsa (matematycznego Nobla).

Wspaniałe mumie na nekropoli w oazie FajumW 53 wykutych w skale grobowcach egip-scy archeolodzy odkryli dziesiątki dosko-nale zachowanych i pięknie malowanych mumii. Niektóre z nich są sprzed czterech tysięcy lat.

(z serwisów naukowych zebrała kad)

n


Ś†PProf. dr Kazimierz orzechowsKi

(13 VII 1923–9 IV 2009)

Odeszli na zawsze

Emerytowany profesor, prorektor, dziekan Wydziału Prawa i Administracji oraz dy-rektor Instytutu Historii Państwa i Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego od chwili jego utworzenia do przejścia na emery-turę w 1993 r. W latach 1957–1979 współ-pracownik Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu, w której pełnił funkcję kierowni-ka Katedry Historii Polski.Członek m.in. Komitetu Nauk Prawnych PAN, Komisji Historyczno-Prawnej przy

Ś†Pdr władysław zabielsKi

(7 II 1935–19 IV 2009)

Emerytowany pracownik Katedry Teorii Państwa i Prawa (w latach 1960-1969), a następnie Zakładu Teorii Państwa i Prawa Instytutu Nauk Prawno-Ustrojowych Wy-działu Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego (do 1991 roku). Wieloletni kierownik Punktu Konsultacyjnego Zaocz-nych Studiów Administracji w Wałbrzychu.W Zmarłym tracimy uczciwego Człowieka i sumiennego Pracownika.Ceremonia pożegnania odbyła się 24 kwietnia 2009 r. w kaplicy na cmenta-rzu przy ulicy Kiełczowskiej we Wrocławiu, a ceremonia pogrzebowa na cmentarzu w Lutyni. Kierownik i pracownicyKatedry Teorii i Filozofii Prawa

Rektor i SenatUniwersytetu Wrocławskiego

Dziekan i Rada WydziałuPrawa, Administracji i Ekonomii

Zarządzie Głównym Polskiego Towa-rzystwa Historycznego, Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, Opolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Instytutu Śląskiego w Opolu i Instytutu Zachod-niego w Poznaniu, długoletni członek ko-legiów redakcyjnych „Czasopisma Praw-no-Historycznego”, Śląskiego Kwartalnika Historycznego „Sobótka” oraz „Studiów Śląskich”.Od połowy lat siedemdziesiątych Pro-fesor był związany z Chrześcijańskim Stowarzyszeniem Społecznym, a później z Unią Chrześcijańsko-Społeczną. Z jej rekomendacji był posłem na Sejm VIII i IX kadencji. Za działalność naukową i społeczną został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi i odznaczeniami resortowymi.W zmarłym tracimy szlachetnego człowie-ka, wybitnego uczonego i znakomitego nauczyciela akademickiego, wychowaw-cę licznych pokoleń młodzieży, zawsze głęboko oddanego sprawom Uniwer-sytetu Wrocławskiego, Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii oraz Instytutu Historii Państwa i Prawa.Uroczystości pogrzebowe odbyły się 16 kwietnia 2009 r. na cmentarzu

Chemicy wspominali Prof. Józefa J. Ziółkowskiego na wydziale chemii, na zapro-

szenie dziekana, zebrali się 19 marca współpracownicy i przyjacie-le, by przywołać w dniu imienin pamięć zmarłego 5 listopada 2008 r. Profesora józefa juliana ziółkowskiego, wybitne-go uczonego, chemika, twórcy i pierw-szego dziekana wydziału chemii Uni-wersytetu wrocławskiego.

W wydziałowym audytorium zgromadziło się wiele osób. Spotkanie wspomnieniowe poprowadzili dziekan prof. Leszek Ciunik i prodziekan ds. naukowych prof. Anna Trze-ciak, wychowanka zmarłego Profesora.Zaprezentowana została sylwetka Profesora Józefa J. Ziółkowskiego. Wspominali zmarłe-go Profesora uczniowie i współpracownicy. Zebrani obejrzeli krótki film o Profesorze Jó-zefie J. Ziółkowskim.

vvvProfesor Józef Julian Ziółkowski (1934–2008), jeden z najwybitniejszych polskich chemików nieorganików, zajmował się che-mią koordynacyjną i katalizą homogeniczną

z udziałem związków metali przejściowych. Ten nowy w Polsce kierunek badań zainicjo-wał w latach 60. ub. wieku. Zajmował w tej dziedzinie wysoką pozycję międzynarodo-wą. Swój dorobek naukowy zawarł w ponad 250 publikacjach licznie cytowanych przez innych uczonych. Współpracował z blisko 20 wiodącymi ośrodkami zagranicznymi.Trzy bardzo prestiżowe wyróżnienia: dokto-rat honoris causa Uniwersytetu w St. Peters-burgu (2000) i Uniwersytetu Jagiellońskiego (2005) oraz członkostwo Academia Europea (od 2000), a także członkostwo w między-narodowych komitetach naukowych wielu prestiżowych konferencji potwierdzają sze-rokie uznanie osiągnięć Profesora Ziółkow-skiego w świecie.O wysokim autorytecie Profesora J. J. Ziół-kowskiego świadczy wydanie specjalnego tomu „Journal Molecular Catalysis”, czo-łowego czasopisma w dziedzinie katalizy homogenicznej w świecie, zawierającego 25 publikacji wybitnych uczonych z całego świata, dedykowanego Profesorowi z okazji 70. urodzin.

Był redaktorem naczelnym „Wiadomości Chemicznych”, członkiem komitetów redak-cyjnych „Polish Journal of Applied Chemi-stry”, „Oxidation Communications” i „Russian Journal of Coordination Chemistry” oraz współredaktorem serii „Education In Advan-ced Chemistry”.Wypromował czternastu doktorów, czte-rech jego wychowanków uzyskało stopnie doktora habilitowanego, a dwóch z nich tytuły profesora. Wybitne osiągnięcia naukowe, dydaktyczne

pro memoriam

Prof. dr hab. andrzej stelmachowsKi

(28 I 1925–6 IV 2009)

Doktor honoris causa Uniwersytetu Wro-cławskiego, promowany 30 września 2005 r. Profesor UWr i UW. Prawnik, polityk, marszałek Senatu I kadencji (1989–1991), b. minister edukacji narodowej, doradca pre-zydenta RP Lecha Kaczyńskiego ds. Polonii.

Grabiszyńskim we Wrocławiu.

Dyrektor i pracownicyInstytutu Historii Państwa i PrawaUniwersytetu Wrocławskiego

Rektor i SenatDziekan i Rada Wydziału

Prawa, Administracji i EkonomiiUniwersytetu Wrocławskiego


nowe studia

i organizacyjne Profesora zostały uhono-rowane licznymi nagrodami, m.in. M. Skło-dowskiej-Curie, Sekretarza PAN i Sekretarza VI Wydziału PAN oraz odznaczeniami pań-stwowymi: Krzyżem Kawalerskim, Oficer-skim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz resortowym, czyli Medalem Ko-misji Edukacji Narodowej.Rosyjska Akademia Nauk uhonorowała go Medalem Czugajewa. W 2005 r. został od-znaczony Złotym Medalem Uniwersytetu Wrocławskiego.

Był absolwentem Politechniki Wrocławskiej, studiował w latach 1952–1957. Doktorat (1964) i habilitację (1973) uzyskał na Uni-wersytecie Wrocławskim, tytuł profesora – w 1984 r. Był trzykrotnie prorektorem UWr (1989–1990, 1990–1993, 1999–2002), orga-nizatorem i pierwszym dziekanem Wydzia-łu Chemii UWr (1995–1999), a od 1980 r. kierownikiem Zakładu Chemii Nieorga-nicznej. Wcześniej był zastępcą dyrektora (1969–1979) i dyrektorem Instytutu Chemii (1982–1987). Członek Centralnej Komisji

Kwalifikacyjnej w latach 1987–1990. Był członkiem Komitetu Chemii PAN i wiceprze-wodniczącym Prezydium Komitetu Chemii PAN. Od 2002 r. członek IUPAC (Międzynaro-dowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej), Eu-ropejskiego Towarzystwa Fotochemiczne-go, Polskiego Towarzystwa Chemicznego, Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego. Przez sześć kadencji (1993–2005) był preze-sem Klubu Uczelnianego AZS.

(kad)

Bezpieczeństwo narodowe – nowy kierunek studiówz miany zachodzące w Polsce i jej

otoczeniu sprawiają, że kwestie sze-roko rozumianego bezpieczeństwa na-rodowego stają się niezwykle ważne. do-strzegając te tendencje, instytut studiów międzynarodowych Uniwersytetu wro-cławskiego planuje od roku akademic-kiego 2009/2010 uruchomienie studiów na kierunku bezpieczeństwo narodowe.

Bezpieczeństwo narodowe – studia pierwszego stopnia (tryb stacjonarny i niestacjonarny)Studia pierwszego stopnia mają na celu zapoznanie studenta z pojęciem bezpie-czeństwa narodowego, zewnętrznego i we-wnętrznego, w kontekście szeroko rozumia-nych nauk humanistycznych i społecznych.Punktem wyjścia do studiowania przedmio-tów o charakterze podstawowym będzie ukazanie najważniejszych pojęć z filozofii. W następnej kolejności w sposób synte-tyczny student pozna historię własnego państwa i regionu. Niezależnie od kontek-stu historycznego zaznajomiony zostanie z najważniejszymi kategoriami opisowymi oraz wyjaśniającymi, związanymi z funk-cjonowaniem państwa we współczesnym świecie. Jednocześnie student musi zro-zumieć rolę prawa, musi wiedzieć, w jaki sposób reguluje ono stosunki wewnętrzne i zewnętrzne. Ważnym elementem kształce-nia będzie prezentacja zagadnień z obszaru geografii polityczno-gospodarczej (roz-mieszczenie surowców naturalnych, zasoby ludzkie, znaczenie geopolityczne określo-nych organizmów państwowych). Duży nacisk w trakcie kształcenia na poziomie przedmiotów o charakterze podstawowym będzie położony na zrozumienie istoty mechanizmów ekonomii w wymiarze pań-stwowym i globalnym. Student powinien bowiem poznać charakter i treść procesów ekonomicznych we współczesnym świecie;

powinien umieć trafnie odczytywać, w jaki sposób wpływają na państwo i społeczeń-stwo. Innym ważnym elementem kształce-nia są zagadnienia związane z systemami politycznymi występującymi współcześnie w różnych kulturach i regionach świata.Dalszą wiedzę student uzyska dzięki przed-miotom kierunkowym. Otrzyma wtedy możliwość poznania podstawowych kate-gorii opisowych i wyjaśniających, odnoszą-cych, się do bezpieczeństwa w kontekście ekonomicznym, politycznym, ekologicz-nym, militarnym i kulturowym. W tym celu jednak niezbędne jest przedstawienie pod-staw teoretycznych nauki o bezpieczeń-stwie, rozpatrywanych na poziomach: glo-balnym, państwowym i regionalnym. Wiele miejsca w procesie kształcenia poświęcone zostanie przybliżeniu różnych, niekiedy konkurencyjnych, szkół teoretycznego myślenia o bezpieczeństwie. Ważnym za-gadnieniem w procesie kształcenia jest rola prawa krajowego i międzynarodowego w kształtowaniu współczesnego bezpieczeń-stwa, a także w sytuacji jego zagrożenia. Zakłada się, że studenci kierunku bezpie-czeństwo narodowe odznaczać się będą wysokimi kompetencjami w zarządzaniu i logistyce w sytuacjach kryzysowych. Lep-szemu oglądowi nauczanej rzeczywistości służyć będzie osadzenie omawianej pro-blematyki w szerszym kontekście między-narodowych stosunków politycznych, eko-nomicznych i wojskowych.Profil absolwenta studiów licencjackichZałożeniem twórców kierunku bezpie-czeństwo narodowe w Instytucie Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Wro-cławskiego jest przygotowanie swoich studentów do przyszłej zawodowej aktyw-ności w obrębie szeroko rozumianej sfery in-stytucji czy służb dbających o ochronę bez-pieczeństwa narodowego. Niezależnie od tego, czy ich działania zamykają się jedynie

w granicach państwa polskiego, czy także w swych funkcjonowaniach powiązane są one z zewnętrznymi podmiotami o charak-terze lokalnym, regionalnym, międzynaro-dowym (np. euroregionalnymi strukturami antykryzysowymi; wielkimi organizacjami bezpieczeństwa międzynarodowego, jak Unia Europejska; czy wreszcie lokalnymi ponadgranicznymi przedsięwzięciami ko-operacyjnymi na szczeblu samorządowym). Zdobyta wiedza z dziedziny logistyki, zarzą-dzania, ekonomii i kierowania ludźmi w sy-tuacjach kryzysowych ma posłużyć trafnej ocenie sytuacji, podejmowaniu koniecznych decyzji i określaniu możliwych scenariuszy rozwoju wypadków.Absolwent studiów licencjackich pozna podstawowe zagadnienia z bezpieczeń-stwa narodowego i międzynarodowego. Dzięki zajęciom łączącym ze sobą nauki społeczne, wojskowe, prawne i ekonomicz-ne uzyska wszechstronną wiedzę, która pozwoli mu rozpoznać, opisać i zapobiegać niebezpieczeństwom zarówno o charakte-rze wojskowym, jak i cywilnym. Absolwent będzie znał zasady zachowania się w sytu-acjach kryzysowych, nabędzie umiejętno-ści pracy w zespołach antykryzysowych. Pozna zasady prawne dotyczące bezpie-czeństwa na poziomie lokalnym i regio-nalnym. Będzie znał sposoby gromadzenia i umiejętnego przetwarzania informacji do-tyczących bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego. Niezmierne ważne będzie kształcenie praktyczne studentów, które umożliwi za-trudnienie w komórkach administracji pań-stwowej i samorządowej, również w takich instytucjach, jak wojsko, policja, straż gra-niczna czy straż pożarna.________________________(z informatora dla kandydatów na studia na kierunku bezpieczeństwo narodowe - kad)

n

n

n Przegląd

4/2009

Uniwersytecki

n Przegląd 4/2009 Uniwersyteckibibliotekacyfrowa.pl/Content/27936/PU_2009_04.pdf · 3. STUDENCI s...

Documents

Transcript of n Przegląd 4/2009 Uniwersyteckibibliotekacyfrowa.pl/Content/27936/PU_2009_04.pdf · 3. STUDENCI s...