MSG - Materiał Zbiorczy
3
TEORIA HANDLU ZAGRANICZNEGO Zalety handlu zagranicznego : handel zagraniczny pozwala na zaopatrzenie w te artykuły, których kraj nie posiada i posiadać nie może np.: bawełna, złoża ropy naftowej; handel zagraniczny obniża koszty rozwoju gospodarczego, a można powiedzieć, że w ogóle ten rozwój umożliwia. Im kraj jest mniejszy tym zaangażowanie tego kraju w wymianę międzynarodową jest większe Im kraj jest bardziej rozwinięty tym większe zaangażowanie tego kraju w wymianę międzynarodową Teoria kosztów absolutnych : dobro będzie produkowane w kraju A w tedy i tylko w tedy, gdy koszty produkcji w kraju A będą mniejsze niż koszty produkcji w kraju B Teoria kosztów komparatywnych : jeżeli nawet kraj A będzie produkował wszystkie dobra taniej niż kraj B to istnieją podstawy do handlu, jeżeli przewaga w kraju A jest różna (jest zróżnicowana w produkcji wszystkich dóbr) Twierdzenie Stoplera – Shamelsona 1941 : przy przejściu ze stanu autarkii do stanu wolnego handlu spada wynagrodzenie czynników produkcji zatrudnionych w gałęziach konkurujących z importem i wzrasta wynagrodzenie czynników produkcji w gałęziach związanych z eksportem Prawo wzajemnego popytu : na wymianie międzynarodowej więcej będzie zarabiał ten kraj, który będzie zgłaszał względnie mniejsze zapotrzebowanie na dobra partnera Teoria Heckshera – Ohnila : mówi o tym, że kraj powinien specjalizować się w produkcji takiego dobra do produkcji którego używa się intensywnie czynniki produkcji będące w danym kraju w bezwzględnej obfitości Każda specjalizacja jest lepsza niż jej brak Terms of Trade (ToT): warunki wymiany, czyli ile importu mogę uzyskać za swój ekspoert. Korzyści komparatywne mogą być określane przez : wydajność pracy (t. Richardińska – teoria cyklu życia produktu) zasoby (t. Hechera – Ohnila) skalę produkcji postęp technologiczny migrację ludności i kapitału wydajność pracy (stawki płac), nakład pracy Handel wewnątrzgałęziowy: prowadzony jest między krajami wysokorozwiniętymi gospodarczo i jest to handel produktami podobnymi. Skutki przepływu siły roboczej z kraju A do kraju B: jeżeli w A jest bezrobocie, a w B pełne zatrudnienie to migracja bezrobotnych z kraju A do kraju B spowoduje uzyskanie korzyści przez kraj A, jeżeli w A jest bezrobocie, a w B pełne zatrudnienie, to migracja wykwalifikowanych pracowników z kraju A do kraju B spowoduje straty kraju A jeżeli płace w kraju A są mniejsze niż w B to: 1) w kraju A będą produkowane dobra pracochłonne, a w kraju B dobra kapitałochłonne, 2) transfer siły roboczej z A do B spowoduje że płace w B będą spadać, a w A rosnąć, 3) na transferze zyskają robotnicy w kraju A, a stracą w kraju B, 4) na transferze zyskają pracodawcy w kraju B, a stracą pracodawcy w kraju A Skutki transferu kapitału z kraju A do kraju B: Wyznacznikiem kapitału jest stopa procentowa. Jeżeli koszt pozyskania kapitału dla inwestorów jest mniejszy w kraju A niż w kraju B (lub zysk z kapitału dla rentierów jest mniejszy w kraju A niż w B) to kapitał będzie przepływał z kraju A do kraju B, co będzie miało następujące konsekwencje: stopa procentowa w kraju A wzrośnie, a w kraju B spadnie, na przepływie zyskają rentierzy w kraju A, a stracą rentierzy w kraju B, stracą na transferze dysponenci kapitału produkcyjnego (inwestycyjnego) w kraju A (bo jest droższy), a zyskają w kraju B, bo jest tańszy POLITYKA HANDLOWA Podział ceł: cła importowe i eksportowe, w zależności od sposobu naliczania cła wyróżniamy cła: 1) AD WALORE: od wartości 2) cło specyficzne: od ilości 3) cła kombinowane (ilościowo – wartościowe) Taryfa celna : jednokolumnowa, dwukolumnowa, wielokolumnowa Klauzula najwyższego uprzywilejowania (KNU): wyrazem dążenia GATT do realizacji zasady niedyskryminacji jest tzw. klauzula najwyższego uprzywilejowania (KNU), według której obniżenie taryfy celnej w stosunku do jednego z partnerów musi spowodować taką samą redukcję w stosunku do takiego, który nie ma wpływu na poziom cen na rynku światowym, oraz kraju dużego, tj. kraju, którego popyt jest na tyle duży, że możemy mieć wpływy na te ceny. Analiza dla kraju małego : wprowadzenie ceł przez kraj mały powoduje podwyższenie ceny towarów importowych o wartość cła. W wyniku wzrostu cen jest prawdopodobieństwo, że popyt na towary importowane zmniejszy się (pod warunkiem, że jest to popyt elastyczny). Wprowadzenie ceł powoduje wzrost podaży na rynku wewnętrznym. Na wprowadzeniu ceł przez kraj mały korzysta państwo i producenci krajowi, natomiast tracą eksporterzy zagraniczni i konsumenci krajowi Analiza dla kraju dużego : Jeżeli cło wprowadza kraj duży to może się zdarzyć, że eksporterzy przeprowadzą incydencję cen, tzn. obniżą cenę importu o wielkość cła, w ten sposób zachowując niezmienioną cenę dla klientów. Incydencja cen będzie miała miejsce tylko w przypadku kraju dużego. Skutek incydencji ceł byłby szczególnie widoczny, jeżeli przyjęli byśmy założenie, że mamy wysoką elastyczność cenową popytu. Ograniczenia poza taryfowe: to takie środki, które nie są cłami, ale działają jak cła. np.: VERy, normy sanitarno – epidemiologiczne, normy techniczne, standardy, itp. Ograniczenia para taryfowe : nie są cłami, ale działają jak cła np.: podatki, ograniczenia ilościowe Ograniczenia ilościowe : jest to określony przez państwo wolumen importu lub eksportu, który nie może być przekroczony w skali roku (lub w innym okresie). Do podstawowych przyczyn ilościowego ograniczenia przywozu należy zaliczyć: ochronę produkcji, potrzebę skierowania popytu z towarów importowanych na krajowe, przeciwdziałanie deficytowi bilansu handlowego, względy sanitarne lub względy bezpieczeństwa. Kontyngentowanie handlu zagranicznego powoduje dwojakie skutki. Po pierwsze zmniejsza podaż towarów importowanych na rynku krajowym, lub towarów eksportowanych na rynkach zagranicznych. Po drugie prowadzi do wzrost cen zwłaszcza w tedy gdy popyt na towary podlegające ograniczeniom jest mało elastyczny. W wyniku wprowadzenia ograniczeń ilościowych cena na rynku wewnętrznym rośnie (zgodnie z prawem podaży – gdy podaż się zmniejsza cena rośnie). Zmniejsza się również popyt, ale w mniejszym stopniu niż podaż, co oznacza, że producentom krajowym opłaca się produkować więcej po wyższej cenie. W wyniku wprowadzenia ograniczeń ilościowych zyskują producenci krajowi, a tracą konsumenci. W tym przypadku rząd (czyli państwo) nic nie zyskuje. Ograniczenia ilościowe lepiej chronią gospodarkę niż cła, gdyż sztywno regulują jaką ilość towarów można sprowadzić do kraju. Subsydia eksportowe : to świadczenia ze strony państwa na rzecz przedsiębiorstw produkcyjnych i sprzedających swoje towary za granicę. Wyrażają się one w formie różnicy między wyższą ceną krajową towaru a jego niższą ceną na rynku zagranicznym. W zakres tych subsydiów wchodzą m.in. premie, ulgi i ułatwienia udzielane przez państwo eksporterom w celu obniżenia kosztów eksportu. Subsydia są stosowane z kilku powodów: w celu wyeksportowania nadwyżek towarowych niemożliwych do sprzedaży na rynku wewnętrznym, w celu pełniejszego wykorzystania możliwości produkcyjnych i wzrostu zatrudnienia, w celu przeciwdziałania deficytowi bilansu handlowego. Stosowanie subsydiów ma również swoje skutki uboczne: nasilają inflację w kraju eksportującym, ograniczają zainteresowanie producentów i eksporterów obniżką kosztów produkcji, postępem technicznym, podnoszeniem jakości produkcji. Ponadto subsydia zmieniają proporcje podziału PKB między grupy społeczne. Stosowanie subsydiów eksportowych ma następujący wpływ na poszczególne podmioty : konsumenci na rynku wewnętrznym tracą, gdyż muszą opłacać wspólna politykę np.: politykę rolną która jest subsydiowana przez UE, zyskują producenci krajowi, gdyż otrzymują wyższą cenę za swoje towary niż cena światowa, producenci światowi również tracą, gdyż jest inne państwo, które eksportuje po niższych cenach, konsumenci światowi zyskują, gdyż mogą kupić dobra po tańszych cenach (gdyż państwo dopłaca dwukrotnie: najpierw skupuje towary od producentów krajowych za wyższą cenę, a później sprzedaje te towary za granicą za cenę niższą), rząd państwa również traci i traci podwójnie. Efektywna stopa protekcji: cło nałożone na dany produkt oddziałuje na inne produkty. ESP uwzględnia fakt, że nominalna stawka cła nie musi być równa stopie rzeczywistej ochrony krajowej przemysłu produkującego dane dobro, używającego oclone komponenty. VA – wartość dodana VA’ – wartość dodana po wprowadzeniu cła VA=PF-PK 2) Efekt przesunięcia: efekt przesunięcia polega na tym, że następuje przesunięcie z tańszego producenta, który pozostał poza unią celną do droższego, który jest w ramach unii celnej. Polega on na tym, że najtańszy producent nie wchodzi do unii celnej. Jest to efekt negatywny. Przed powstaniem unii celnej kraj A prowadził handel z krajem C (gdyż jego produkty były najtańsze), ale rozmiary handlu były niższe – na poziomie Q. Po powstaniu unii celnej kraj A przestaje handlować z krajem C, który jest spoza unii (gdyż jest droższy od kraju B, który wchodzi do unii), ale tylko dla tego, że zostaje zdjęta bariera celna pomiędzy krajami A i B (tak naprawdę kraj B jest krajem droższym). Po przystąpieniu do kraju A i kraju B do unii celnej cena spada do poziomu 1100 zł, bo taka jest cena w kraju B i rozmiary handlu rosną do poziomu Q’ – jest to właśnie efekt kreacji. Jednocześnie najtańszy producent – kraj C – zostaje niejako wyrzucony z tego rynku i tj. efekt przesunięcia, który jest efektem negatywnym z punktu widzenia teorii ekonomii, która mówi, że najkorzystniejsza sytuacja występuje wtedy, gdy na rynku utrzymuje się producent najtańszy (najbardziej efektywny). 3) Efekt produkcyjny Efekt produkcyjny polega na tym, że kraj A przed powstaniem unii celnej prowadził handel z krajem C, ale również sam produkował. Po powstaniu unii celnej zaczyna prowadzić handel z krajem B i zaprzestaje produkcji, gdyż produkty wytwarzane w kraju B są tańsze, a na rynku utrzyma się tańszy producent. Korzyści z integracji : powstanie większego rynku zbytu, czyli korzyści ze skali produkcji i wolnego handlu; nacisk konkurencji (cło chroni niesprawnych, nieefektywnych). Usunięcie cła oznacza, że sprawni ekonomiści mają większe szanse. Rośnie konkurencja, co oznacza, że dla bardziej efektywnych rośnie rynek zbytu (pole do działania się poszerza) i w związku z tym następuje alokacja środków. Nieefektywni bankrutują w związku z tym środki produkcji przepływają do producentów bardziej efektywnych. BILANS PŁATNICZY Bilans płatniczy : to zestawienie obrotów danego kraju za granicą. Może być sporządzony na bazie miesięcznej, półrocznej lub rocznej, ale ujęcie roczne jest najlepsze. Bilans płatniczy składa się z następujących elementów : Bilans obrotów bieżących (BoB): bilans handlowy, bilans usług, bilans procentów i dywidend, bilans transferów, obroty niespecyfikowane Bilans obrotów kapitałowych (BoK): bilans obrotów długoterminowych, bilans obrotów krotkoterminowych Bilans transakcji oficjalnych (zmiana pieniędzy i rezerw dewizowych banku centralnego) Równania bilansu płatniczego: BP = O – I Jeżeli chcemy by bilans płatniczy był w równowadze to oszczędności krajowe muszą równać się inwestycjom. rozwinięciem tego jest: BP = O P +O RZ -I możemy więc powiedzieć, że jeżeli mamy ujemny BP i chcemy doprowadzić bilans płatniczy do stanu równowagi to albo zwiększamy oszczędności prywatne (co jest sprawą bardzo trudną i długofalową), albo zmniejszamy wydatki agend rządowych, albo zwiększamy podatki, albo zmniejszamy inwestycje. Bilans transakcji oficjalnych: jest miarą deficytu nadwyżki bilansu płatniczego , tzn. jest to zmiana poziomu rezerw walutowych oficjalnego sektora walutowego, czyli w praktyce banku centralnego. Zależność jest następująca: BoB+BoK+BTO=0, BoB+BoK=-BTO Najlepszą sprawdzalną i bardzo istotną ekonomiczne miara deficytu bądź nadwyżki bilansu płatniczego jest zmiana stanu rezerw Banku Centralnego. Zapisy w bilansie płatniczym: Dt: import dóbr i usług, przekazy dla zagranicy, eksport kapitału za granicę, zakup obligacji zagranicznych Ct: eksport dóbr i usług, przekazy otrzymywane z zagranicy, napływ kapitału z zagranicy Równanie bilansu obrotów bieżących : Bilans Obrotów Bieżących (BoB) jest uzależniony od PKB danego kraju i tj. zależność ujemna, od PKB zagranicy (PKB*) i to jest zależność dodatnia i można powiedzieć, że jest również uzależniony od realnego kursu walutowego (KW realny ), z tym, że ten kurs waluty to tzw. współczynnik R. Współczynnik R jest to relacja cen krajowych do cen zagranicznych i jest to zależność ujemna, tzn. jeżeli ceny krajowe rosną szybciej niż ceny zagraniczne, to bilans obrotów bieżących będzie się pogarszał. Jeżeli tutaj natomiast mamy kurs waluty to pogorszenie się kursu waluty z naszego punktu widzenia jest raczej korzystne. Równanie bilansu obrotów kapitałowych : Bilans obrotów kapitałowych (BoK) jest funkcją krajowej stopy procentowej (r) i jest to zależność dodatnia, zagranicznej stopy procentowej (r*) i jest to zależność ujemna i od kursu waluty (ale od oczekiwanego kursu waluty – expected). Oczekiwany kurs walutowy: to nie jest to samo co farword i futures. Kurs oczekiwany tj. taki kurs, który ja jako dysponent kapitału sądzę że będzie. To moje przypuszczenie jest oparte na tym jak się kształtują kursy terminowe, np.: kurs terminowy sześciomiesięczny wykazuje na deprecjację danej waluty, a ja myślę, że chyba tak duża deprecjacja nie będzie i w zależności od tego co sądzę tak postępuję. Przyjmuje się, że BP jest ujemny jeżeli: 1) rośnie zadłużenie zagraniczne danego kraju, 2) bank centralny sprzedaje dewizy bankom komercyjnym Bilans płatniczy na ogół ulega pogorszeniu jeżeli: ma miejsce wzrost inflacji Przy nadwyżce w bilansie płatniczym i presji inflacyjnej korzystne jest: zwiększenie absorpcji i przeprowadzenie dewaluacji waluty Jeżeli występuje deficyt BP i presja inflacyjna to polityka gospodarcza: dąży do zwiększenia oszczędności prywatnych i rządowych Zwiększenie podaży pieniądza doprowadzi z reguły do: pogorszenia sytuacji w bilansie płatniczym
description
msg
Transcript of MSG - Materiał Zbiorczy
TEORIA HANDLU ZAGRANICZNEGO
TEORIA HANDLU ZAGRANICZNEGO
Zalety handlu zagranicznego: handel zagraniczny pozwala na zaopatrzenie w te artykuy, ktrych kraj nie posiada i posiada nie moe np.: bawena, zoa ropy naftowej; handel zagraniczny obnia koszty rozwoju gospodarczego, a mona powiedzie, e w ogle ten rozwj umoliwia.
Im kraj jest mniejszy tym zaangaowanie tego kraju w wymian midzynarodow jest wiksze
Im kraj jest bardziej rozwinity tym wiksze zaangaowanie tego kraju w wymian midzynarodow
Teoria kosztw absolutnych: dobro ( bdzie produkowane w kraju A w tedy i tylko w tedy, gdy koszty produkcji w kraju A bd mniejsze ni koszty produkcji w kraju B
Teoria kosztw komparatywnych: jeeli nawet kraj A bdzie produkowa wszystkie dobra taniej ni kraj B to istniej podstawy do handlu, jeeli przewaga w kraju A jest rna (jest zrnicowana w produkcji wszystkich dbr)
Twierdzenie Stoplera Shamelsona 1941: przy przejciu ze stanu autarkii do stanu wolnego handlu spada wynagrodzenie czynnikw produkcji zatrudnionych w gaziach konkurujcych z importem i wzrasta wynagrodzenie czynnikw produkcji w gaziach zwizanych z eksportem
Prawo wzajemnego popytu: na wymianie midzynarodowej wicej bdzie zarabia ten kraj, ktry bdzie zgasza wzgldnie mniejsze zapotrzebowanie na dobra partnera
Teoria Heckshera Ohnila: mwi o tym, e kraj powinien specjalizowa si w produkcji takiego dobra do produkcji ktrego uywa si intensywnie czynniki produkcji bdce w danym kraju w bezwzgldnej obfitoci
Kada specjalizacja jest lepsza ni jej brak
Terms of Trade (ToT): warunki wymiany, czyli ile importu mog uzyska za swj ekspoert.
Korzyci komparatywne mog by okrelane przez:
wydajno pracy (t. Richardiska teoria cyklu ycia produktu)
zasoby (t. Hechera Ohnila)
skal produkcji
postp technologiczny
migracj ludnoci i kapitau
wydajno pracy (stawki pac), nakad pracy
Handel wewntrzgaziowy: prowadzony jest midzy krajami wysokorozwinitymi gospodarczo i jest to handel produktami podobnymi.
Skutki przepywu siy roboczej z kraju A do kraju B:
jeeli w A jest bezrobocie, a w B pene zatrudnienie to migracja bezrobotnych z kraju A do kraju B spowoduje uzyskanie korzyci przez kraj A,
jeeli w A jest bezrobocie, a w B pene zatrudnienie, to migracja wykwalifikowanych pracownikw z kraju A do kraju B spowoduje straty kraju A
jeeli pace w kraju A s mniejsze ni w B to: 1) w kraju A bd produkowane dobra pracochonne, a w kraju B dobra kapitaochonne, 2) transfer siy roboczej z A do B spowoduje e pace w B bd spada, a w A rosn, 3) na transferze zyskaj robotnicy w kraju A, a strac w kraju B, 4) na transferze zyskaj pracodawcy w kraju B, a strac pracodawcy w kraju A
Skutki transferu kapitau z kraju A do kraju B:
Wyznacznikiem kapitau jest stopa procentowa. Jeeli koszt pozyskania kapitau dla inwestorw jest mniejszy w kraju A ni w kraju B (lub zysk z kapitau dla rentierw jest mniejszy w kraju A ni w B) to kapita bdzie przepywa z kraju A do kraju B, co bdzie miao nastpujce konsekwencje:
stopa procentowa w kraju A wzronie, a w kraju B spadnie,
na przepywie zyskaj rentierzy w kraju A, a strac rentierzy w kraju B,
strac na transferze dysponenci kapitau produkcyjnego (inwestycyjnego) w kraju A (bo jest droszy), a zyskaj w kraju B, bo jest taszy
POLITYKA HANDLOWA
Podzia ce:
ca importowe i eksportowe,
w zalenoci od sposobu naliczania ca wyrniamy ca:
1) AD WALORE: od wartoci
2) co specyficzne: od iloci
3) ca kombinowane (ilociowo wartociowe)
Taryfa celna:
jednokolumnowa, dwukolumnowa, wielokolumnowa
Klauzula najwyszego uprzywilejowania (KNU): wyrazem denia GATT do realizacji zasady niedyskryminacji jest tzw. klauzula najwyszego uprzywilejowania (KNU), wedug ktrej obnienie taryfy celnej w stosunku do jednego z partnerw musi spowodowa tak sam redukcj w stosunku do innych krajw. Jeeli zatem kraj A obniy stawk celn na dobro x w imporcie z kraju B z 10% do 5%, to powinien zrobi to samo w stosunku do importu tego samego towaru z kraju C. Inaczej mwic KNU oznacza zobowizanie kraju, ktry t klauzul przyzna do traktowania importu z kraju, ktry klauzul otrzyma tak jak kraju najbardziej uprzywilejowanego.
Klauzula narodowa (KN): w myl tej klauzuli towary pochodzce z zagranicy nie mog by na danym rynku traktowane gorzej od produktw krajowych np.: przez nakadanie podatkw, czyli inaczej mwic oznacza do traktowania partnera i wyrobw partnera jak producenta wasnego (krajowego)
Ca retorsyjne (od retory): polega na tym, e nakadamy co w odpowiedzi na naoenie ca przez naszego partnera na nasz eksport okrelonych towarw.
System dziaania ca: bezporednim efektem stosowania ce jest przede wszystkim wzrost cen tych towarw importowanych na ktre je naoono. Niektre skutki tego rodzaju wzrostu cen mona sobie wyobrazi na podstawie oglnej znajomoci praw ekonomicznych. Skutkiem takim moe by przede wszystkim spadek popytu na towary oboone cem, a zatem spadek ich sprzeday, jeeli nie s one wytwarzane prze producentw krajowych, moe to doprowadzi do spadku ich konsumpcji, lub zmniejszenia produkcji dbr finalnych, do wytwarzania ktrych s niezbdne. W przypadku gdy towar oboono cem s wstrzymane take przez przemys krajowy, wzrost cen towarw zagranicznych moe prowadzi do wzrostu produkcji ich krajowych odpowiednikw. Taki wzrost produkcji moe spowodowa zwikszenie zatrudnienia w danej gazi, co z kolei moe wpywa na oglny poziom aktywnoci w danym kraju. Wpyw ca na gospodark trudny jest do jednoznacznej oceny. Poszczeglne podmioty oceniaj bowiem ca w zalenoci od tego, czy przynosz im one straty, czy zyski. Do podmiotw, ktrym wprowadzenie ce importowanych przynosi najczciej straty nale zagraniczni producenci. W konsekwencji s oni zmuszeni zmniejszy sprzeda lub obniy ceny. Wprowadzenie ca nie jest te na og korzystne dla konsumentw krajowych. Musz na og paci wysze ceny za niektre dobra importowane lub ich krajowe odpowiedniki, a niekiedy s zmuszani do rezygnacji z ich zakupw. Podmiotami, ktre odnosz korzyci z wprowadzenia ce bd przede wszystkim przedsibiorstwa krajowe produkujce towary oboone cem. Jest to bowiem najczciej jednoznaczne z przeniesieniem cen produktw oferowanych przez konkurentw zagranicznych i zmniejszanie ich udziau w sprzeday na rynku krajowym. To z kolei pozwala producentom krajowym bd przechwyci t cz popytu, zwikszajc produkcj, bd te podnie ceny. Ze wzgldu na odmienno ceny wprowadzenia ce przez poszczeglne podmioty, konieczna jest cakowita ocena ich mechanizmu uwzgldniajca nie tylko interesy poszczeglnych grup, ale rwnie korzyci i straty w skali kraju. Analiz t przeprowadzamy oddzielnie dla kraju maego, to jest
takiego, ktry nie ma wpywu na poziom cen na rynku wiatowym, oraz kraju duego, tj. kraju, ktrego popyt jest na tyle duy, e moemy mie wpywy na te ceny.
Analiza dla kraju maego:
wprowadzenie ce przez kraj may powoduje podwyszenie ceny towarw importowych o warto ca. W wyniku wzrostu cen jest prawdopodobiestwo, e popyt na towary importowane zmniejszy si (pod warunkiem, e jest to popyt elastyczny). Wprowadzenie ce powoduje wzrost poday na rynku wewntrznym. Na wprowadzeniu ce przez kraj may korzysta pastwo i producenci krajowi, natomiast trac eksporterzy zagraniczni i konsumenci krajowi
Analiza dla kraju duego:
Jeeli co wprowadza kraj duy to moe si zdarzy, e eksporterzy przeprowadz incydencj cen, tzn. obni cen importu o wielko ca, w ten sposb zachowujc niezmienion cen dla klientw. Incydencja cen bdzie miaa miejsce tylko w przypadku kraju duego. Skutek incydencji ce byby szczeglnie widoczny, jeeli przyjli bymy zaoenie, e mamy wysok elastyczno cenow popytu.
Ograniczenia poza taryfowe: to takie rodki, ktre nie s cami, ale dziaaj jak ca. np.: VERy, normy sanitarno epidemiologiczne, normy techniczne, standardy, itp.
Ograniczenia para taryfowe: nie s cami, ale dziaaj jak ca np.: podatki, ograniczenia ilociowe
Ograniczenia ilociowe: jest to okrelony przez pastwo wolumen importu lub eksportu, ktry nie moe by przekroczony w skali roku (lub w innym okresie). Do podstawowych przyczyn ilociowego ograniczenia przywozu naley zaliczy: ochron produkcji, potrzeb skierowania popytu z towarw importowanych na krajowe, przeciwdziaanie deficytowi bilansu handlowego, wzgldy sanitarne lub wzgldy bezpieczestwa. Kontyngentowanie handlu zagranicznego powoduje dwojakie skutki. Po pierwsze zmniejsza poda towarw importowanych na rynku krajowym, lub towarw eksportowanych na rynkach zagranicznych. Po drugie prowadzi do wzrost cen zwaszcza w tedy gdy popyt na towary podlegajce ograniczeniom jest mao elastyczny.
W wyniku wprowadzenia ogranicze ilociowych cena na rynku wewntrznym ronie (zgodnie z prawem poday gdy poda si zmniejsza cena ronie). Zmniejsza si rwnie popyt, ale w mniejszym stopniu ni poda, co oznacza, e producentom krajowym opaca si produkowa wicej po wyszej cenie. W wyniku wprowadzenia ogranicze ilociowych zyskuj producenci krajowi, a trac konsumenci. W tym przypadku rzd (czyli pastwo) nic nie zyskuje. Ograniczenia ilociowe lepiej chroni gospodark ni ca, gdy sztywno reguluj jak ilo towarw mona sprowadzi do kraju.
Subsydia eksportowe: to wiadczenia ze strony pastwa na rzecz przedsibiorstw produkcyjnych i sprzedajcych swoje towary za granic. Wyraaj si one w formie rnicy midzy wysz cen krajow towaru a jego nisz cen na rynku zagranicznym. W zakres tych subsydiw wchodz m.in. premie, ulgi i uatwienia udzielane przez pastwo eksporterom w celu obnienia kosztw eksportu. Subsydia s stosowane z kilku powodw: w celu wyeksportowania nadwyek towarowych niemoliwych do sprzeday na rynku wewntrznym, w celu peniejszego wykorzystania moliwoci produkcyjnych i wzrostu zatrudnienia, w celu przeciwdziaania deficytowi bilansu handlowego. Stosowanie subsydiw ma rwnie swoje skutki uboczne: nasilaj inflacj w kraju eksportujcym, ograniczaj zainteresowanie producentw i eksporterw obnik kosztw produkcji, postpem technicznym, podnoszeniem jakoci produkcji. Ponadto subsydia zmieniaj proporcje podziau PKB midzy grupy spoeczne. Stosowanie subsydiw eksportowych ma nastpujcy wpyw na poszczeglne podmioty: konsumenci na rynku wewntrznym trac, gdy musz opaca wsplna polityk np.: polityk roln ktra jest subsydiowana przez UE, zyskuj producenci krajowi, gdy otrzymuj wysz cen za swoje towary ni cena wiatowa, producenci wiatowi rwnie trac, gdy jest inne pastwo, ktre eksportuje po niszych cenach, konsumenci wiatowi zyskuj, gdy mog kupi dobra po taszych cenach (gdy pastwo dopaca dwukrotnie: najpierw skupuje towary od producentw krajowych za wysz cen, a pniej sprzedaje te towary za granic za cen nisz), rzd pastwa rwnie traci i traci podwjnie.
Efektywna stopa protekcji: co naoone na dany produkt oddziauje na inne produkty. ESP uwzgldnia fakt, e nominalna stawka ca nie musi by rwna stopie rzeczywistej ochrony krajowej przemysu produkujcego dane dobro, uywajcego oclone komponenty.
VA warto dodana
VA warto dodana po wprowadzeniu ca
VA=PF-PKPF cena dobra finalnego
PK cen komponentw
GATT (General Agreement on Tariffs and Taxes) ukad oglny w sprawie ce i handlu
GATS (General Agreement on Trade and Services) ukad oglny w sprawie handlu usugami
Strefa wolnego handlu: likwiduje co i inne ograniczenia midzy krajami nalecymi do strefy, natomiast na zewntrz kraje te utrzymuj automiczn (wasn) taryf celn i prowadz wasn, niezalen polityk handlow wobec krajw trzecich.
Unia celna: oznacza wspln zewntrzn polityk w stosunku do pastw trzecich.
Wsplny rynek: to jest unia celna + cztery swobody: swoboda transferu, swobodny przepyw towarw i usug, swobodny przepyw ludzi, swobodny przepyw kapitau,
Unia gospodarcza: to wsplny rynek + pewne elementy wsplnych polityk np.: polityka konkurencji
Unia gospodarcza i walutowa: to nie tylko wsplna polityka bezpieczestwa, polityka zagraniczna, ale rwnie koordynacja niektrych polityk oraz wprowadzenie wsplnej waluty np.: EURO
Teoria unii celnej:
1200 A 20% ca
B B+20% ca
1100
C + 20% ca
1000
Podczas tworzenia unii celnej obserwujemy trzy efekty:
1) Efekt kreacji:
Efekt taki, e powstaa unia celna midzy krajami A i B oznacza efekt kreacji rozmiary handlu si zwikszyy z Q do Q i jednoczenie cen utrzymuje si na niszym poziomie (1100z) jest to efekt korzystny.
Przed powstaniem unii celnej rozmiary handlu wynosiy Q. Po powstaniu unii celnej obszary handlu wzrosy do Q, poniewa B wszed do A. Moliwie najwikszy efekt kreacji byby w tedy gdyby A stworzy uni celn z C. Od strony handlu rozmiary handlu wzrosy.
Efekt kreacji s to wszystkie korzystne efekty zwizane z rozpoczciem wolnego handlu na jakim obszarze. Przed powstaniem unii celnej nie byo wolnego handlu byy ca. Jeeli powstaa unia celna z krajem B to kraje A i B s stref wolnego handlu. I wszystkie korzystne skutki z tym zwizane to jest efekt wolnego kreacji.
2) Efekt przesunicia:
efekt przesunicia polega na tym, e nastpuje przesunicie z taszego producenta, ktry pozosta poza uni celn do droszego, ktry jest w ramach unii celnej.
Polega on na tym, e najtaszy producent nie wchodzi do unii celnej. Jest to efekt negatywny.
Przed powstaniem unii celnej kraj A prowadzi handel z krajem C (gdy jego produkty byy najtasze), ale rozmiary handlu byy nisze na poziomie Q. Po powstaniu unii celnej kraj A przestaje handlowa z krajem C, ktry jest spoza unii (gdy jest droszy od kraju B, ktry wchodzi do unii), ale tylko dla tego, e zostaje zdjta bariera celna pomidzy krajami A i B (tak naprawd kraj B jest krajem droszym). Po przystpieniu do kraju A i kraju B do unii celnej cena spada do poziomu 1100 z, bo taka jest cena w kraju B i rozmiary handlu rosn do poziomu Q jest to wanie efekt kreacji. Jednoczenie najtaszy producent kraj C zostaje niejako wyrzucony z tego rynku i tj. efekt przesunicia, ktry jest efektem negatywnym z punktu widzenia teorii ekonomii, ktra mwi, e najkorzystniejsza sytuacja wystpuje wtedy, gdy na rynku utrzymuje si producent najtaszy (najbardziej efektywny).
3) Efekt produkcyjny
Efekt produkcyjny polega na tym, e kraj A przed powstaniem unii celnej prowadzi handel z krajem C, ale rwnie sam produkowa. Po powstaniu unii celnej zaczyna prowadzi handel z krajem B i zaprzestaje produkcji, gdy produkty wytwarzane w kraju B s tasze, a na rynku utrzyma si taszy producent.
2) Efekt przesunicia:
efekt przesunicia polega na tym, e nastpuje przesunicie z taszego producenta, ktry pozosta poza uni celn do droszego, ktry jest w ramach unii celnej.
Polega on na tym, e najtaszy producent nie wchodzi do unii celnej. Jest to efekt negatywny.
Przed powstaniem unii celnej kraj A prowadzi handel z krajem C (gdy jego produkty byy najtasze), ale rozmiary handlu byy nisze na poziomie Q. Po powstaniu unii celnej kraj A przestaje handlowa z krajem C, ktry jest spoza unii (gdy jest droszy od kraju B, ktry wchodzi do unii), ale tylko dla tego, e zostaje zdjta bariera celna pomidzy krajami A i B (tak naprawd kraj B jest krajem droszym). Po przystpieniu do kraju A i kraju B do unii celnej cena spada do poziomu 1100 z, bo taka jest cena w kraju B i rozmiary handlu rosn do poziomu Q jest to wanie efekt kreacji. Jednoczenie najtaszy producent kraj C zostaje niejako wyrzucony z tego rynku i tj. efekt przesunicia, ktry jest efektem negatywnym z punktu widzenia teorii ekonomii, ktra mwi, e najkorzystniejsza sytuacja wystpuje wtedy, gdy na rynku utrzymuje si producent najtaszy (najbardziej efektywny).
3) Efekt produkcyjny
Efekt produkcyjny polega na tym, e kraj A przed powstaniem unii celnej prowadzi handel z krajem C, ale rwnie sam produkowa. Po powstaniu unii celnej zaczyna prowadzi handel z krajem B i zaprzestaje produkcji, gdy produkty wytwarzane w kraju B s tasze, a na rynku utrzyma si taszy producent.
Korzyci z integracji:
powstanie wikszego rynku zbytu, czyli korzyci ze skali produkcji i wolnego handlu; nacisk konkurencji (co chroni niesprawnych, nieefektywnych). Usunicie ca oznacza, e sprawni ekonomici maj wiksze szanse. Ronie konkurencja, co oznacza, e dla bardziej efektywnych ronie rynek zbytu (pole do dziaania si poszerza) i w zwizku z tym nastpuje alokacja rodkw. Nieefektywni bankrutuj w zwizku z tym rodki produkcji przepywaj do producentw bardziej efektywnych.
BILANS PATNICZY
Bilans patniczy: to zestawienie obrotw danego kraju za granic. Moe by sporzdzony na bazie miesicznej, procznej lub rocznej, ale ujcie roczne jest najlepsze.
Bilans patniczy skada si z nastpujcych elementw:
Bilans obrotw biecych (BoB): bilans handlowy, bilans usug, bilans procentw i dywidend, bilans transferw, obroty niespecyfikowane
Bilans obrotw kapitaowych (BoK): bilans obrotw dugoterminowych, bilans obrotw krotkoterminowych
Bilans transakcji oficjalnych (zmiana pienidzy i rezerw dewizowych banku centralnego)
Rwnania bilansu patniczego:
BP = O I
Jeeli chcemy by bilans patniczy by w rwnowadze to oszczdnoci krajowe musz rwna si inwestycjom.
rozwiniciem tego jest: BP = OP+ORZ-I moemy wic powiedzie, e jeeli mamy ujemny BP i chcemy doprowadzi bilans patniczy do stanu rwnowagi to albo zwikszamy oszczdnoci prywatne (co jest spraw bardzo trudn i dugofalow), albo zmniejszamy wydatki agend rzdowych, albo zwikszamy podatki, albo zmniejszamy inwestycje.
Bilans transakcji oficjalnych: jest miar deficytu nadwyki bilansu patniczego, tzn. jest to zmiana poziomu rezerw walutowych oficjalnego sektora walutowego, czyli w praktyce banku centralnego.
Zaleno jest nastpujca: BoB+BoK+BTO=0, BoB+BoK=-BTONajlepsz sprawdzaln i bardzo istotn ekonomiczne miara deficytu bd nadwyki bilansu patniczego jest zmiana stanu rezerw Banku Centralnego.
Zapisy w bilansie patniczym:
Dt: import dbr i usug, przekazy dla zagranicy, eksport kapitau za granic, zakup obligacji zagranicznych
Ct: eksport dbr i usug, przekazy otrzymywane z zagranicy, napyw kapitau z zagranicy
Rwnanie bilansu obrotw biecych:
Bilans Obrotw Biecych (BoB) jest uzaleniony od PKB danego kraju i tj. zaleno ujemna, od PKB zagranicy (PKB*) i to jest zaleno dodatnia i mona powiedzie, e jest rwnie uzaleniony od realnego kursu walutowego (KWrealny), z tym, e ten kurs waluty to tzw. wspczynnik R. Wspczynnik R jest to relacja cen krajowych do cen zagranicznych i jest to zaleno ujemna, tzn. jeeli ceny krajowe rosn szybciej ni ceny zagraniczne, to bilans obrotw biecych bdzie si pogarsza. Jeeli tutaj natomiast mamy kurs waluty to pogorszenie si kursu waluty z naszego punktu widzenia jest raczej korzystne.
Rwnanie bilansu obrotw kapitaowych:
Bilans obrotw kapitaowych (BoK) jest funkcj krajowej stopy procentowej (r) i jest to zaleno dodatnia, zagranicznej stopy procentowej (r*) i jest to zaleno ujemna i od kursu waluty (ale od oczekiwanego kursu waluty expected).
Oczekiwany kurs walutowy: to nie jest to samo co farword i futures. Kurs oczekiwany tj. taki kurs, ktry ja jako dysponent kapitau sdz e bdzie. To moje przypuszczenie jest oparte na tym jak si ksztatuj kursy terminowe, np.: kurs terminowy szeciomiesiczny wykazuje na deprecjacj danej waluty, a ja myl, e chyba tak dua deprecjacja nie bdzie i w zalenoci od tego co sdz tak postpuj.Przyjmuje si, e BP jest ujemny jeeli: 1) ronie zaduenie zagraniczne danego kraju, 2) bank centralny sprzedaje dewizy bankom komercyjnym
Bilans patniczy na og ulega pogorszeniu jeeli: ma miejsce wzrost inflacji
Przy nadwyce w bilansie patniczym i presji inflacyjnej korzystne jest: zwikszenie absorpcji i przeprowadzenie dewaluacji waluty
Jeeli wystpuje deficyt BP i presja inflacyjna to polityka gospodarcza: dy do zwikszenia oszczdnoci prywatnych i rzdowych
Zwikszenie poday pienidza doprowadzi z reguy do: pogorszenia sytuacji w bilansie patniczym
Nadwyka w BP: zwiksza presj inflacyjna
Bilans handlowy (patniczy) jest ujemny gdy: 1) eksport dbr i usug jest mniejszy od importu dbr i usug, 2) spada kurs waluty danego kraju, 3) ma miejsce zmniejszenie rezerw dewizowych sektora bankowego danego kraju
Jeeli BP jest ujemny naley: 1) podnie stop procentow, 2) zmniejszy inwestycje, 3) zmniejszy deficyt budetowy
Przy nadwyce w bilansie patniczym i presji inflacyjnej korzystne jest: przeprowadzenie dewaluacji
Jeeli wystpuje deficyt bilansu patniczego i inflacja, to waciwa polityka gospodarcza powinna polega na: zmniejszeniu absorpcji i deniu do stabilizacji kursu waluty
Przyjmuje si, e bilans patniczy jest ujemny jeeli: 1) malej rezerwy walutowe banku centralnego danego kraju, eksport dbr i usug jest mniejszy od importu, spada kurs waluty danego kraju
Bilans handlowy jest ujemny gdy: 1) eksport dbr i usug jest mniejszy od importu dbr i usug,
2) spada kurs waluty danego kraju
Dodatni bilans patniczy: zwiksza presj inflacyjn
Bilans patniczy na og ulega poprawie jeeli: ma miejsce wzrost oszczdnoci prywatnych
Deficyt bilansu patniczego oznacz, e 1) poda pienidza w kraju bdzie prawdopodobnie malaa
2) w zalenoci od przyjtego systemu kursowego, deficyt BP moe doprowadzi zarwno do wzrostu jak i do spadku poday pienidza
Jeeli wystpuje deficyt bilansu patniczego i presja inflacyjna, to naley: zmniejszy stop wzrostu gospodarczego podnoszc stop procentow i obniajc podatki, ale wskazana jest rewaluacja waluty
Dewaluacja poprawi BP kraju jeeli: 1) elastyczno cenowa popytu na import kraju dewaluujcego jest wysoka, 2) elastyczno cenowa poday eksportowej tego kraju jest wysoka, 3) elastyczno cenowa popytu zagranicy na eksport z kraju dewaluujcego jest wysoka
W przypadku salda ujemnego BP o silnej presji deflacyjne wskazane jest: zwikszenie absorpcji i aprecjacja
Przyjmuje si, e BP jest dodatni, jeeli: rosn rezerwy walutowe banku centralnego danego kraju
Wzrost oszczdnoci prywatnych na og: poprawia sytuacje w bilansie patniczym
W przypadku utrzymywania si nadwyki w BP i presji inflacyjnej korzystne jest: 1) obnienie stopy procentowej, 2) przeprowadzenie dewaluacji waluty krajowej, 3) zmniejszenie krajowej absorpcji
Zwikszenie poday pienidza doprowadzi z reguy do: pogorszenia sytuacji w BP
Nadwyka BP: zwiksza poda pienidza w kraju,
Jeeli wystpuje deficyt BP i presja inflacyjna to polityka gospodarcza: dy do zwikszenia oszczdnoci prywatnych i rzdowych
Przyjmuje si, e BP kraju jest ujemny, jeeli: 1) import dbr i usug jest wikszy od eksportu, 2) import towarw jest wikszy od eksportu, 3) kapita zagraniczny odpywa z danego kraju, 4) spada kurs waluty danego kraju
Nadwyka w bilansie: zmniejsza deficyt budetowy
BP jest dodatni, jeeli: rosn rezerwy dewizowe danego kraju
W przypadku wystpienia inflacji i deficytu BP dla przywrcenia rwnowagi w gospodarce naley: przeprowadzi realuacj waluty, zmniejszy wydatki budetowe i obniy stop procentow
_1042628366.unknown
_1042637350.unknown
_1041624829.unknown
_1041625419.unknown
