Monitoring - październik 2011 (10)

MONITORING MAKROEKONOMICZNY

No 10

Warszawa, 10 października 2011

Warszawa, 10 października 2011 Monitoring Makroekonomiczny

2

Numer: 10/2010

MONITORING MAKROEKONOMICZNY Opiekun Naukowy SKN FM: Redakcja: Prof. dr hab. Cezary Wójcik Katarzyna Domańska, Robert Kardaś, Michał Prajsner

àààà PRODUKT KRAJOWY BRUTTO

PKB, Kons um pc ja, Inw e s tyc je

85,090,095,0

100,0105,0110,0115,0120,0125,0

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

DY NA MIK A K ONS UMPCJ I RDR DY NA MIK A INWES TY CJ I RDR

PK B niew yrów nany s ez onow o

àààà PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA I PMI

Produkcja przemysłowa i PMI

0

20

40

60

80

100

120

140

I III VI IX XI I III VI IX XI I III VI IX XI I III VI IX XI I III VI IX XI I III VI IX XI I III VI

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

DYNAMIKA PRODUKCJI PRZEMYSŁOWEJ RDR POLAND PMI

àààà SPRZEDAŻ DETALICZNA

S prz e da ż de ta lic z na

8085

9095

100105

110115120

125130

I IIIVV IIIXX I I III VV IIIX XI I IIIVV IIIX X I I III VV IIIX XI I IIIVV IIIX X I I IIIVV IIIX XI I IIIVV II

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

S P R ZE D AŻ D E TAL IC Z NA

• PKB niewyrównany sezonowo (w cenach stałych średniorocznych roku poprzedniego) wzrósł realnie o 4,3% w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego.

• W II kwartale 2011 r. czynnikiem wzrostu PKB był popyt krajowy (wpływ na tempo wzrostu gospodarczego wyniósł 4,3 pkt. proc.). Wpływ spożycia ogółem wyniósł 1,9 pkt. proc. (w tym 2,2 pkt. proc.- wpływ spożycia indywidualnego oraz nieznaczny negatywny wpływ spożycia publicznego), a akumulacji 2,4 pkt. proc. (z tego 1,4 pkt. proc. - wpływ popytu inwestycyjnego i 1,0 pkt. proc. – wpływ zmiany zapasów). Wpływ popytu zagranicznego (eksportu netto) na wzrost PKB był neutralny.

• Według wstępnego szacunku produkt krajowy brutto (PKB) w II kwartale 2011 r. wzrósł realnie o 4,3% w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego.

• Produkcja przemysłowa w sierpniu znacząco wzrosła do poziomu. Wskaźnik dynamiki produkcji przemysłowej wyniósł 108,1 pkt.. Duży wpływ na ten wynik miało przetwórstwo przemysłowe oraz wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę.

• Wskaźnik PMI również wskazywał na poprawę nastrojów w przemyśle. Znacząco przekroczył on prognozy analityków i tym samym pozytywnie zaskoczył rynki finansowe.

• Sprzedaż detaliczna w sierpniu wzrosła o 6,9% rdr względem 4,2% miesiąc wcześniej.

• Wzrost sprzedaży odnotowano we wszystkich kategoriach, a największy wzrost zanotowano w sierpniu w przypadku niewyspecjalizowanych sklepów - o 28,9 proc. rdr, paliw - wzrost o 17,1 proc., farmaceutyków - zwyżka o 15,8 proc, odzieży i obuwia - wzrost o 9,6 proc.

• Po obniżeniu się tempa wzrostu sprzedaży detalicznej w lipcu do poziomu jednocyfrowego, spowodowanego w dużej mierze czynnikami pogodowymi, w sierpniu dynamika sprzedaży powróciła do poziomu dwucyfrowego. Do końca roku nie ma jednak już raczej większych szans na to, aby sprzedaż utrzymała dwucyfrowe tempo wzrostu.


3

àààà BEZROBOCIE

Bezrobocie i zatrudnienie w przemyśle

0,00

5,00

10,00

15,00

20,00

25,00

I V X I V X I V X I V X I V X I V X I V

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

42004400460048005000520054005600

Przeciętne zatrudnienie w przemyśle (w tys.) Stopa bezrobocia rejes trowanego

ààààINFLACJA

Inflacja

99,0

100,0

101,0

102,0

103,0

104,0

105,0

sty-05

m aj-05

w rz-05sty-

06m aj-0

6w rz-06

sty-07m aj-0

7w rz-07

sty-08m aj-0

8w rz-08

sty-09m aj-0

9w rz-09

sty-10m aj-1

0w rz-10

sty-11m aj-1

1

INFLACJA CPI PO WYŁĄCZENIU CEN ADMINISTROWANYCH

àààà STOPY PROCENTOWE

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

8,0

I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII

2006 2007 2008 2009 2010 2011

NBP referencyjna WIBOR 1M WIBOR 3M

Stopa referencyjna, WIBOR 1M, WIBOR 3M(NBP, Stooq.pl)

• Szacunkowa stopa bezrobocia rejestrowanego we wrześniu 2011 roku wyniosła 11,7 proc. i w porównaniu do miesiąca poprzedniego wzrosła o 0,1 punktu procentowego. We wrześniu 2010 roku omawiany wskaźnik kształtował się na poziomie 11,5 proc. i wzrósł, w porównaniu do sierpnia 2010 roku, także o 0,1 punktu procentowego.

• Po wakacyjnym ożywieniu na rynku pracy, wrzesień jest miesiącem, w którym rejestrowały się osoby powracające do bezrobocia przede wszystkim po zakończeniu prac sezonowych (np. w turystyce), jak również po zakończeniu udziału w aktywnych formach przeciwdziałania bezrobociu oraz po wygaśnięciu umów zawartych na czas określony.

• Ceny dóbr i usług konsumpcyjnych w sierpniu 2011 roku pozostały na poziomie odnotowanym w lipcu b.r. W porównaniu z sierpniem ubiegłego roku były zaś wyższe o 4,3 proc.

• W Polsce na razie nie widać efektu drugiej rundy, ponieważ występuje pozytywne zjawisko wzrostu aktywności zawodowej ludności, co hamuje wzrost płac.

• Inflacja bazowa, po wyłączeniu cen żywności i energii, w sierpniu 2011 r. wyniosła rdr 2,7 proc. wobec 2,4 proc. w lipcu. Analitycy oczekiwali inflacji bazowej w sierpniu 2011 roku na poziomie 2,4 proc. W ujęciu miesięcznym miara ta wyniosła 0,2 proc.

• We wrześniu 2011 r. roczny wskaźnik inflacji powinien wynieść 4,2 proc. - prognozuje Ministerstwo Gospodarki.

• RPP na posiedzeniu w maju br., podniosła stopy procentowe o 25 pb. do poziomu 4,25%. Do tej dość nieoczekiwanej decyzji skłonił RPP wzrost rocznej inflacji CPI powyżej 4% spowodowany głównie drożejącą ropą naftową i surowcami rolnymi oraz groźbą stopniowego wzrostu presji płacowej, będącej konsekwencją kontynuacji ożywienia gospodarczego w kraju.

• Średnie krótkoterminowe stopy WIBOR w kwietniu były niższe od tych w poprzednim miesiącu. Na koniec kwietnia stopa WIBOR 1M wyniosła 3,61 procent, a WIBOR 3M 3,92, co stanowi spadek o ok. 30 pb.

• Spadła nieznacznie rentowność 52-tyg. bonów skarbowych. Na ostatnim przetargu z 28 marca br. wyniosła 4,46% i była niższa o 5 pp. w porównaniu do poprzedniej aukcji.


4

àààà BILANS PŁATNICZY

-2 500

-2 000

-1 500

-1 000

-500

0

500

1 000

0

2 000

4 000

6 000

8 000

10 000

12 000

14 000

I IV VII X I IV VII X I IV VII X I IV VII X I IV VII X I IV

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Eksport, import, rachunek obrotów bieżących w mln EUR (NBP)

RoB (prawa oś) Import Eksport

ààààKURSY WALUTOWE

EUR/PLN I USD/PLN

2,0000

2,5000

3,0000

3,5000

4,0000

4,5000

5,0000

I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2,0000

2,5000

3,0000

3,5000

4,0000

4,5000

5,0000

USD/PLN EUR/PLN (LEWA OŚ)

EUR/USD

1,0000

1,1000

1,2000

1,3000

1,4000

1,5000

1,6000

I I I I V VIIIX XI I I I I V VIIIX XI I I I I V VIIIX XI I I I I V VII IX XI I I I I V VIIIX XI I I I I V VIIIX XI I I I I V VII

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

EUR/USD (PRAWA OŚ)

• Dane NBP ukazują, że w lutym eksport oraz import były wyższe o odpowiednio 10,7% i 10,6% w porównaniu z danymi za luty 2010 r. Eksport kumulowany za ostanie 12 miesięcy (marzec 2010 r. - luty 2011 r.) wzrósł o blisko 20%, a import o nieco ponad 22% w odniesieniu do analogicznego okresu rok wcześniej.

• Ujemne saldo obrotów towarowych, pogorszyło się o 5,8% w porównaniu do lutego 2010 i było także ponad dwukrotnie gorsze od salda handlowego za poprzedni miesiąc.

• Saldo rachunku bieżącego w lutym 2011 r. było ujemne i wyniosło 685 mln euro. Na ten wynik wpłynęły – ujemne salda dochodów i obrotów towarowych oraz dodatnie salda transferów bieżących. W analogicznym miesiącu 2010 r. saldo obrotów bieżących było dodatnie i wyniosło 512 mln euro.

• Po decyzji Banku Centralnego Szwajcarii o obronie kursu EUR/CHF na poziomie 1,2 na rynku zauważono znaczące umocnienie się polskiej waluty. Zamrożenie kursu franka szwajcarskiego było najważniejszym wydarzeniem minionego miesiąca. Ta decyzja uważana jest za jest kubeł zimnej wody wylany na głowy inwestorów, którzy uważali, że frank jest tak dobry jak złoto. Inwestorzy musieli uświadomić sobie, że ma on te same wady co każda waluta drukowana przez państwo, której kurs i wartość jest ustalana odgórnie.

• Na polskim rynku widoczne było natychmiastowe osłabienie kursu franka do około 3,60 zł po ogłoszeniu tej decyzji. Jednocześnie dokonała się aprecjacja głównych walut względem złotego. We wrześniu złotówka straciła do euro około 0,39 zł, co jest bardzo dużym wahaniem na tym rynku i rzadko spotykanym. Natomiast w stosunku do dolara amerykańskiego złotówka osłabiła się o 0,27 zł, co również jest rzadko spotykanym wahaniem miesięcznym na tym rynku.

• Poprzedni miesiąc na globalnych rynkach zdominowany został wzrostem awersji do ryzyka. Wpływ na to miały słabe dane z amerykańskiego rynku pracy oraz zbliżające się widmo bankructwa Grecji. Ryzyko zwiększały również obawy o dalsze losy pakietu oszczędnościowego we Włoszech.

• Wśród globalnych inwestorów rośnie przekonanie o nieuchronności bankructwa Hellady i konieczności restrukturyzacji ich długu o 50% procent. W dniu wypłaty odsetek od obligacji greckich rynki traciły z powodu obawy o to, że Grecy nie będą w stanie ich wypłacić. Po dokonaniu tej wypłaty na rynkach zapanowała euforia. Pokazuje to brak wiary inwestorów w możliwość sprawnego prosperowania przez Grecję.


5

ààààSUROWCE

Surowce

020406080

100120140160

I II I VI IXXI I II I VI IXXI II I I VI IXXI I II I VI IXXI I I I I VI IXXI I II I VI IXXI I II I VI IX

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

0,00

500,00

1000,00

1500,00

2000,00

ROPA USD/BARYŁKA (LEWA OŚ) ZŁOTO USD/UNCJA (PRAWA OŚ)

àààà NOTOWANIA GIEŁDOWE

Notowania indeksu WIG i WIG20(GPW)

0

10 000

20 000

30 000

40 000

50 000

60 000

70 000

80 000

I III VVIIIX XI I III VVIIIX XI I III VVIIIX XI I III VVIIIX XI I III VI IXX I III VI IX

2006 2007 2008 2009 2010 2011

050010001500200025003000350040004500

WIG WIG20

ààààINFLACJA W STREFIE EURO I USA

Inflacja w Strefie Euro i USA

97

98

99

100

101

102

103

104

105

106

107

sty-05

maj-05

wrz-05

sty-06

maj-06wrz-

06sty

-07

maj-07

wrz-07sty

-08

maj-08wrz-

08sty

-09

maj-09wrz-

09sty

-10

maj-10

wrz-10

sty-11

maj-11

HICP CPI

• Rosnący niepokój na rynkach finansowych związanych z zadłużeniem państw Eurolandu oraz USA, obniżki ratingów największych gospodarek, obawa przed spowolnieniem gospodarczym, ucieczka inwestorów od parkietów i inwestycji w akcji spowodowały odwrócenie uwagi od giełd papierów wartościowych i przeniesienie się na rynek od dawna uważany za bezpieczny i najbardziej stabilny- na rynek złota.

• Od marca do końca sierpnia cena złota wzrosła aż o 400 dolarów za uncję.

• We wrześniu na dniowym wykresie złota można było zauważyć formację podwójnego szczytu, która zapowiada odwrócenie trendu ze wzrostowego na spadkowy. Tak też się stało. Złoto straciło we wrześniu prawie 200 dolarów na uncję.

• We wrześniu WIG20 spadł o 10,7%, a indeks szerokiego rynku WIG spadł 7,34%. Wrzesień podobnie jak sierpień charakteryzował się ponadprzeciętną zmiennością. Ogromne kilkuprocentowe spadki przeplatały się z kilkuprocentowymi wzrostami. Nie sposób było przewidzieć jak zachowa się rynek. Jedna informacja negatywna mogła pociągnąć za sobą cały rynek szybko w dół i odwrotnie, jedna pozytywna informacja mogła wywołać euforię wynoszącą indeks wysoko w górę.

• Tak jak i na rynku walutowym na giełdzie polskiej prym wiódł we wrześniu temat Grecji. Cały czas na nowo odgrzebywano obawy o kondycję finansową Grecji, a politycy europejscy robili wszystko, aby uspokoić rynek.

• Duże emocje w inwestorach wywołało planowane zwiększenie EFSF. Większość krajów jest przeciwna temu pomysłowi, gdyż obniży to ich wiarygodność kredytową, a Grecji pomoże co najwyżej na kolejne 2 – 3 miesiące.

• Inflacja w Strefie Euro w sierpniu wyniosła 2,5% i była na takim samym poziomie jak w miesiącu poprzednim.

• Inflacja CPI w USA nieznacznie spadła do poziomu 1,4% z poziomu 1,5%.

• Powyższe dane wskazują na utrzymywanie się inflacji w tych strefach na stabilnym poziomie. Potwierdzają to decyzje banków centralnych poszczególnych stref odnośnie stóp procentowych.

Cut-off date: 10.10.2011 r.


6

Upadłość wielkich banków w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej w dobie kryzysu subprime

Michał Prajsner

Przyczyn ostatniego kryzysu należy szukać w latach 30. ubiegłego wieku, a dokładniej w okresie Wielkiego Kryzysu. Wtedy to właśnie z inicjatywy ówczesnego prezydenta USA, Franklina D. Roosvelta utworzono agencję Fannie Mae, która wspierała rzesze amerykanów marzących o posiadaniu własnego domu. Jej działalność polegała w znacznej mierze na skupowaniu od banków kredytów hipotecznych i korzystając z gwarancji udzielanych przez rząd Stanów Zjednoczonych tworzenia z nich obligacji, które były sprzedawane inwestorom. Dzięki swojej wiarygodności papiery te sprawiały, że refinansowanie okazywało się wyjątkowo tanie. Dodatkowo przy niskim oprocentowaniu kredyty te stały się dostępne dla wielu ludzi. System ten działał sprawnie przez następne 70 lat, ponieważ korzystały z niego osoby wysokiej wiarygodności kredytowej. Ponadto same banki bardzo ostrożnie oceniały ryzyko kredytowe. W roku 1999 Fannie Mae znacznie poluźniła swoje kryteria dotyczące skupowania kredytów. W ten sposób banki uzyskały możliwość udzielania kredytów osobom o złej kondycji finansowej. Nie jest tajemnicą, że urzędujący wtedy prezydent Demokratów Bill Clinton chciał zyskać w ten sposób poparcie mniejszości etnicznych, które głosowały w większości na jego obóz polityczny. Kolejnym powodem jest obniżenie stopy rezerwy federalnej w okresie od stycznia 2001 do czerwca 2003 z poziomu 6,5% do 1%. Tak znacznej obniżki stóp procentowych w tak krótkim okresie nie zanotowano od lat 70. XX wieku tj. od okresu nazywanym Wielkim Umiarkowaniem. Powodem tej decyzji była chęć ochrony Stanów Zjednoczonych przed recesją spowodowaną pęknięciem bańki mydlanej w branży internetowej. Pomimo opinii ekspertów mówiących o tym, że będzie to recesja krótkotrwała i łagodna, Rezerwa Federalna znacznie poluzowała swoją politykę monetarną, co spowodowało zalanie banków amerykańskich tanimi dolarami. Skutkiem tego był wzrost poziomu podaży pieniądza liczonym w M3 o 28%, osiągając tym samym poziom 9,3 miliarda dolarów lub jak szacowały agencje pozarządowe 13,6 miliarda dolarów. Zjawisko rosnących cen nieruchomości nie było traktowane na początku jako bańka spekulacyjna, a raczej jako wynik trwającej na rynku hossy. Rynek ten rozwijał się nieustannie od roku 1997. Rosnące ceny mieszkań oraz niskie stopy procentowe zachęcały do wzięcia kredytu. Popyt zaczął przewyższać podaż, dlatego też banki zaczęły udzielać kredytów osobom o złej lub żadnej zdolności kredytowej. Nie stanowiło to jednak żadnego problemu, ponieważ zabezpieczeniem miała być rosnąca wartość nieruchomości Ponadto oprócz banków pożyczek zaczęły udzielać także nowopowstałe instytucje finansowe, które nie podlegały pod nadzór Banku Centralnego. W takiej sytuacji, kiedy rosną ceny mieszkań, a kredyty są ogólnodostępne wiele osób chcąc się uchronić przed dalszym wzrostem cen mieszkań decydowało się na zakup nieruchomości. W roku 2007 zaczęły pojawiać się pierwsze oznaki załamania się rynku. W wyniku tego ludzie popadli z jednej skrajności w drugą - od braku jakiejkolwiek ostrożności do awersji do nawet najmniejszego ryzyka. Coraz mniej osób chciało kupować domy a banki wstrzymały swoje akcje kredytowe. Wielu kredytobiorców miało przyznane kredyt przewyższające wartość nieruchomości nawet o 100%. W wyniku spadającej wartości mieszkań banki, aby uchronić się przed stratami, wzywały swoich klientów do uzupełnienia brakującej wartości ubezpieczenia. Dla wielu osób, zwłaszcza tych gorzej zarabiających, było to po prostu niemożliwe. Kredyt w takiej sytuacji był stawiany w stan natychmiastowej wymagalności, co nierzadko kończyło się procedura egzekucyjną. Wzrost nieruchomości wystawionych na licytację w tak krótkim czasie tylko utrwalał spadkowy trend ich wartości.


7

Dla banków oznaczało to, że coraz więcej kredytów trzeba było uznać za niemożliwe do ściągnięcia.

Wiele instytucji nie poradziło sobie z tym faktem, co stało się pośrednią lub bezpośrednią przyczyną ich upadłości. W przypadku Bear Stearns problemy zaczęły pojawiać się, kiedy jeden z jego funduszy headgingowych, Bear Stearns Asset Managment zaangażowany w rynek subprime zaczął ponosić znaczne starty. Niesprzyjająca dla banku była decyzja agencji ratingowej Moody’s, która obniżyła rating kolejnej emisji obligacji. Dodatkowo nasilały się plotki, że jeden z banków na Wall Street ma kłopoty i będzie potrzebował niedługo pomocy. Potwierdziła je telewizja CNBC, wskazując właśnie na Bear Stearns, ponieważ to jego akcje straciły najwięcej w ostatnim czasie. Spowodowało to lawinową wyprzedaż akcji przedsiębiorstwa - do obrotu trafiło ich około 50 milionów. Mimo, że niedługo potem Rezerwa Federalna zainicjowała program pożyczek dla instytucji finansowych mających problemy, telewizja CNBC interpretowała ten krok jako chęć pomocy tylko jednej z nich - Bear Stearns. Pomimo poszukiwań inwestorów chętnych pomóc bankowi (mieli to być między innymi Royal Bank of Scotland czy też HSBC) oraz udzielenia pożyczki w wysokości miliarda dolarów przez Rezerwę Federalną nie udało się uratować banku. Został przejęty ostatecznie przez JP Morgan 20 marca 2008 roku za kwotę około miliarda dolarów.

Co było więc przyczyną upadku Bear Stearns? Wymienił bym tutaj po pierwsze niewystarczający poziom kapitału własnego, a także niewykorzystanie wielu okazji do jego powiększenia. Inny powodem był amerykański system wynagradzania pracowników. Różni się on od europejskiego tym, że zatrudniony za niską płacę podstawową pracownik za ma szanse uzyskania wysokich bonusów, uzależnionych od jego wyników. Wiąże się to jednak z ryzykiem i często nie zwraca się uwagi na długoterminowe skutki takich decyzji. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że do upadku takiego kolosa jak Bear Sterans przyczyniła się ludzka panika spowodowana plotką. Gra na giełdzie jest często gra emocji, dlatego też takie informacje powodują błędne lub pochopne decyzje, które mogą doprowadzić do katastrofy.

Inaczej wyglądał przebieg upadku Wachovii. Już w 2007 roku, po przejęciu Golden West Financial zaczęły pojawiać się pierwsze objawy kryzysu, lecz zostały przez ówczesne kierownictwo banku zbagatelizowane. Dopiero rok później okazało się jak bardzo Wachovia jest wyeksponowana na ryzykowne pożyczki. Bank, aby ratować sytuację zmieniał swoje kierownictwo, jednak bez większego rezultatu. 29 września 2008 roku oficjalnie ogłoszono początek wyprzedaży aktywów. Nie uruchomiono normalnego procesu upadłościowego, ponieważ bank ten otrzymał miano „zbyt ważnego dla gospodarki, aby upaść”. Operacje bankowe oraz wszystkie długi miał przejąć Citigroup. Dodatkowo planowana była emisja zupełnie nowych akcji o wartości 10 miliardów dolarów. Mimo to Wachovia oznajmiła, że 3 października zamierza mimo wszystko połączyć się z Wells Fargo, który miał być potencjalnym udziałowcem. Pomimo licznych protestów Citigroup oraz spraw sądowych doszło do połączenia obu banków 12 października 2008.

Podobny przebieg miał miejsce w przypadku Lehman Brothers. Tu także początkiem problemów był problemy z ryzykownymi pożyczkami. Jednak odmiennie niż w przypadku Wachovi zachowała się Rezerwa Federalna. Kiedy nasilały się symptomy kryzysu w banku i nie dało się ich już dłużej bagatelizować, liczono na ta że państwo udzieli pomocy. Tak się jednak nie stało. Brak takiego rodzaju zabezpieczenia odstraszyło potencjalnych kupców podczas rozmów. Doprowadziło to do ogłoszenia bankructwa oraz zastosowaniu Rozdziału 11, który według prawa amerykańskiego gwarantuje przedsiębiorstwom możliwość restrukturyzacji oraz powrotu na rynek.

Do przyczyn upadłości banku można z pewności zaliczyć zbyt duży poziom lewarowania. Używano dźwigni finansowej, która zakładała niski poziom kapitału początkowego (nawet kilkanaście procent), dzięki czemu możliwe było obracanie kontraktem opiewającym na znacznie większą kwotę. Takie rozwiązanie sprawdzało się w czasie dobrej koniunktury, jednak w momencie kryzysu doprowadziło Lehman Brothers do upadku w ciągu kilku tygodni. Kolejną przyczyną było złe zarządzanie majątkiem firmy. Potężne


8

wynagrodzenia (R.S. Fuld tylko w 2007 roku zarobił 28 milionów dolarów), własna flota powietrzna (12 samolotów, w tym jeden Boeing 767), czy też bogate wyposażenie biur oraz okazałe siedziby.

Skutkiem kryzysu było znaczne przetasowanie na rynku instytucji finansowych. Jedne banki zniknęły całkowicie, inne zmieniły właścicieli. Nielicznym udało się przetrwać a nawet wzbogacić. Spadło także samo zaufanie do instytucji finansowych, gdyż to głównie w nich upatruje się przyczyny problemów finansowych. Wiele instytucji finansowych poniosło znaczne straty. Szacuje się, że tylko w 2007 roku wyniosły one ogółem 150 miliardów dolarów.

Co tak naprawdę było przyczyną kryzysu finansowego? Tak jak zwykle zawiodło najsłabsze ogniwo całego łańcucha finansowego - człowiek. Niedostateczny nadzór, zbytni optymizm, irracjonalne działania oraz chęć nieustannego bogacenia się popychały wielu ludzi do działań często na krawędzi prawa lub całkowicie je łamiąc. W najlepszym wypadku były to tylko działania wątpliwie moralne.

Analiza kontraktu na WIG20 wygasającego w grudniu 2010 r. FW20Z10 za pomocą średnich kroczących.

Katarzyna Domańska Średnie kroczące używane są w analizie technicznej to wygładzenia trendu, uniknięciu w analizach przypadkowych zmian cen oraz do wyznaczenia najlepszego momentu wejścia na rynek. W zależności od instrumentu jaki ma być analizowany stosuje się średnie o różnej długości. Najpopularniejsze to:

1. Średnie długoterminowe( 200-stu sesyjna) 2. Średnia średnioterminowa (100- sesyjna) 3. Krótkoterminowa (4, 9, 18-to sesyjna).

Do analizy kontraktów terminowych korzysta się ze średnich ruchomych krótkoterminowych. Wynika to z krótkiego okresu notowań tych instrumentów, gdyż średnie długoterminowe nie pokazują nam ani trendu ani momentu do wejścia w inwestycję. Pokazuje to poniższy wykres:

Kurs zamknięcia FW20Z10 i średnie ruchome 100-sesyjna i 200-sesyjna

2200

2300

2400

2500

2600

2700

2800

09-12-21

10-01-04

10-01-18

10-02

-01

10-02-15

10-03-01

10-03-

15

10-03

-29

10-04-12

10-04-26

10-05-

10

10-05-24

10-06-07

10-06-

21

10-07

-05

10-07-19

10-08-02

10-08-

16

10-08-30

10-09-13

10-09-27

10-10

-11

10-10-25

10-11-08

10-11-

22

10-12

-06

Kurs zamkniecia 200 okr. śr. ruch. (Kurs zamkniecia) 100 okr. śr. ruch. (Kurs zamkniecia)

średnia 100-sesyjna

średnia 200-sesyjna

Wykres 1. Kurs zamknięcia FW20Z10 i średnie ruchome 100-sesyjna i 200-sesyjna.


9

Aby wskazać sygnały kupna i sprzedaży dla notowań FW20Z10 można posłużyć się analizą techniczną i jej prostymi wskaźnikami – średnimi kroczącymi z następujących okresów: 4 sesje, 9 sesji oraz 18 sesji. Sygnał kupna wyznacza nam średnia czteroseryjna, przecinająca najpierw średnią z 9 sesji, a następnie średnią z ostatnich 18 sesji od dołu. Natomiast sygnałem sprzedaży jest przecięcie średniej 9-cio sesyjnej oraz 18-sto sesyjnej przez średnią 4-ro sesyjną od góry. Teza: istnieje możliwość wygenerowania zysku z gry na kontrakcie terminowym FW20Z10 poprzez podążanie za sygnałami kupna oraz sprzedaży generowanymi przez średnie kroczące z 4, 9 i 18 sesji. Założenia:

1. Dokonujemy transakcji zgodnie z generowanymi sygnałami kupna i sprzedaży. 2. Od ostatniego wygenerowanego sygnału utrzymujemy otwartą pozycję aż do

momentu wygaśnięcia kontraktu. 3. Wchodzimy na rynek w momencie wygenerowania 1 sygnału przez średnie kroczące. 4. Otwieramy tylko 1 pozycję. 5. Gdy średnie pokazane na wykresie pokrywają się nie dokonujemy żadnych ruchów.

Kurs zamknięcia oraz średnie kroczące z 4, 9, 18 sesji

2200

2300

2400

2500

2600

2700

2800

09-12-21

10-01-04

10-01-18

10-02-01

10-02-15

10-03-01

10-03-15

10-03-29

10-04-12

10-04-26

10-05-10

10-05-24

10-06-07

10-06-21

10-07-05

10-07-19

10-08-02

10-08-16

10-08-30

10-09-13

10-09-27

10-10-11

10-10-25

10-11-08

10-11-22

10-12-06

Kurs zamkniecia 4 OKR 9 OKR 18 OKR

Wykres 2. ŚREDNIE KROCZĄCE 4, 9, 18-TO OKRESOWE.

Sygnały generowane przez średnie oraz możliwość uzyskania profitów z danych transakcji pokazuje Tabela 1.


10

Tabela 1. Analiza możliwości wygenerowania zysku przy zastosowaniu analizy średnimi kroczącymi.

Data Kurs zamknięcia

Sygnał Zmiana do kolejnego sygnału(w punktach)

Potencjalny zysk

20-01-10 2509 Sprzedaj 315 3150 25-02-10 2194 Kupuj 384 3840 16-04-10 2578 Sprzedaj 251 2510 09-06-10 2327 Kupuj 65 650 22-06-10 2392 Sprzedaj 41 410 07-07-10 2351 Kupuj 128 1280 11-08-10 2479 Sprzedaj 9 90 01-09-10 2470 Kupuj 220 2200 17-11-10 2690 Sprzedaj 10 100 01-12-10 2680 Kupuj 70 700 17-12-10 2750

Łącznie 1493 14930 Wnioski: Zysk możliwy do uzyskania z 1 kontraktu wygląda imponująco, jednakże należy pamiętać o zmienności instrumentu pochodnego pomiędzy generowanymi sygnałami i związanym z tym odpowiednim depozytem zabezpieczającym, który w przypadku ruchu w przeciwną stronę od prognozowanej należy uzupełnić.


11

OPIEKUN NAUKOWY SKN FM

Prof. dr hab. Cezary Wójcik

Adiunkt w SGH i PAN, od maja 2007 r. do października 2008 r. Dyrektor Biura ds. Integracji ze Strefą Euro w NBP. Ukończył SGH oraz Wydział Prawa UW. Absolwent Advanced Studies Program in International Economic Policy Research w Kilońskim Instytucie Gospodarki Światowej i International Faculty Development Program w IESE Business School. Autor kilkudziesięciu publikacji naukowych z zakresu polityki pieniężnej i kursowej. W 2004 r. powołany w skład Rady Makroekonomicznej przy Ministrze Finansów, w latach 2005-2006 Radca Ministra Finansów. W przeszłości pracował w Europejskim Banku Centralnym (2003–2004), Narodowym Banku Austrii i Wiedeńskim Instytucie Międzynarodowych Studiów Porównawczych (2000–2002). Stypendysta Fulbrighta, Komisji Europejskiej, Tygodnika „Polityka”, Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Włada językiem angielskim, niemieckim i hiszpańskim. Opiekun naukowy SKN FM oraz inicjator Monitoringu Makroekonomicznego.

OPRACOWALI:

Katarzyna Domańska (Redaktor) Studentka II roku studiów magisterskich na kierunku finanse i rachunkowość w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Absolwentka studiów licencjackich tejże uczelni. Jej zainteresowania badawcze to rynki finansowe (strategie inwestowania, efektywność rynków kapitałowych, psychologia inwestowania) oraz analizą efektywności systemów gospodarczych. Poza tym interesuje się polityką, psychologią rozwoju osobistego, coachingiem. Mówi po angielsku i niemiecku.

Robert Kardaś (Redaktor) Absolwent dwóch studiów licencjackich na Uniwersytecie Gdańskim. Obecnie student V roku SGH (Finanse i Rachunkowość). Interesuje się rynkiem kapitałowym, w szczególności publicznym rynkiem giełdowym oraz rynkiem instrumentów pochodnych. W wolnym czasie lubi uprawiać sport, czytać książki o tematyce polityczno-historycznej. Mówi biegle po angielsku.

Michał Prajsner (Redaktor) Student I roku studiów magisterskich SGH (Finanse i Rachunkowość). Interesuje się powiązaniami rachunkowością zarządczą i efektywnością jej metod do zarządzania sprzedażą. Dobrze włada językiem angielskim oraz niemieckim. Do jego pozanaukowych zainteresowań należą gotowanie wędrówki górskie.

Monitoring - październik 2011 (10)

Documents

Transcript of Monitoring - październik 2011 (10)