M,odhS f,i o;a; yd y~ ikaksfõokh iy iïm;a fnod .ekSui|yd o ... · -උවව් පඳෂ...
Transcript of M,odhS f,i o;a; yd y~ ikaksfõokh iy iïm;a fnod .ekSui|yd o ... · -උවව් පඳෂ...
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
37 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
mß.Kl cd, i|yd iei÷ï wdlD;shla f,i újD; moaO;s wka;¾ iïnkaO;d (OSI) ia;r
kshudj,s ks¾ñ;h (-
újD; moaO;s wka;¾ iïnkaO;d wdlD;sfhys ia;r y; my; oelafõ'
7' fhÿï ia;rh (Application Layer)
6' iu¾mK ia;rh (Presentation Layer)
5' ieis ia;rh (Session Layer)
4' m%jdyk ia;rh (Transport Layer)
3' cd, ia;rh (Network Layer)
2' o;a; ikaOdk ia;rh (Data Link Layer)
1' fN!;sl ia;rh (Physical Layer)
ikaksfõokfha § moaO;s folla w;r wka;යා iïnkaO;d we;s ia;r ;sfnk w;r iEu ia;rhlg u mjrk ,o úfYaIs; ld¾hhla iy j.lSula mjrd we;s w;r tys Ndú; lrk Wml%u lsysmhla o we;'
hjkakdf.a wka;h(Senders end)
hjkakl= úiska ,nkakl= yg o;a; heùfï § hjk wka;fha isg o;a; wjfrdayK l%uhg .uka lrhs' o;a; by< ia;rfha isg my< ia;rhg .uka lrhs' ^WodyrK y;ajk ia;rfha isg m<uqjk ia;rhg&
,nkakdf.a wka;a;h(Receivers end)
o;a; ,nkakdg ,efnk úg th wdfrdayK wdldrhg .uka lsÍula olakg ,efí' tkï my<ia;rfha isg by< ia;rhg o;a; .uka lrhs'
fhÿï ia;rh fyj;a y;ajk ia;rh
fuhOSIwdlD;sfhys by< u uÜgu jk w;r fhÿï uDÿldx." cd,h iu. wka;¾ iïnkaO;djolajk wdldrh fuu.ska fmkakqï lrhs'
fuys § fiajdfõ ;;a;ajh iy ikaksfõok iylrejka y÷kd .kakd w;r uDÿldx.j,g iymßYs,l l%shdj,Skag iyfhda.h olajhs' fuys§ mßYS,lhdf.a wkkH;dj fm!oa.,sl;ajh iyo;a; ;sìh hq;= wdldrh .ek i,ld n,k w;r fuu ia;rh fhÿï iqúfYaIS fõ'
8. M,odhS f,i o;a; yd y~ ikaksfõokh iy iïm;a fnod .ekSui|yd" o;a;
ikaksfõok yd mß.Kl cd, ;dlaIKsl l%ufõohkaNdú;h .fõIKh lrhs'
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
38 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
fiajdj" úoHq;a ;emE," o;a; mdol l<ukdlrKh iy wfkl=;a uDÿldx. fiajd fuu ia;rhgwe;=<;a fõ' Telnet iy FTP, DNS, HTTP, SMTP jeks kshudj,Ska fuu uÜgug wod< fõ'
iu¾mK ia;rh fyj;a yhjk ia;rh
o;a; kshñ;" bÈßm;a lsÍu" mßj¾;kh lsÍu iy fla;lrKh wdÈh lrkq ,nk wdldrh fuuia;rfha§ olajkq ,efí'
MIME (Multipurpose Internet Mail Extension), XDR (External Data Representation) jeks kshudj,s fuuia;rhg wod< fõ'
ieis ia;rh
fhÿï w;r iïnkaO;djla f.dv ke.Su" mj;ajdf.k hdu iy wjika lsÍu' fuh ia;rfhamiajk ia;rhhs' iEu wka;hl § u fhÿu w;r fonia" yqjudre lrñka tajd mj;ajdf.k f.diawjika lsÍu fuys § isÿflf¾'
fuys Ndú; jk kshudj,s folla f,i SIP (Session Initiation Protocol), RTP (Real Time
TransportProtocol) oelaúh yelsh'
m%jdyk ia;rh
fuh y;rjk ia;rh fõ' Odrlhla fyda ikaksfõok w.% w;r o;a; mQ¾K j yqjudrej isÿ lrhs'
TCP (Transmission Control Protocol) iy UDP (User Datagram Protocol) fuys Ndú; jk m%Odkkshudj,Ska folla fõ'
cd, ia;rh
fuh f;jk ia;rh fõ' ikaksfõok cd,hl iaúÑ lrKh (switching) iy ux ieliqu iy tlaikaksfõok ,laIHhl isg ;j;a ikaksfõok ,laIHhlg o;a; iïfm%aIKh fuys § úia;rlrhs' ux ieliqu iy o;a; bÈßhg heùu fuka u ,smsk ilia lsÍu" wjysrhka md,kh iy o;a;meleÜgq wkqms<fj<g ieliSu hk tajd o fuys § úia;r flf¾'
cd, ia;rfha kshudj,Ska lsysmhla f,i IP (Internet Protocol), RIP (Routing Information
Protocol),ICMP (Internet Control Message Protocol) oelaúh yel'
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
39 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
o;a; ikaOdk ia;rh
fuh fojk ia;rh jk w;r fuys § o;a; meleÜgq" ìgq njg fla;kh iy ìgq
o;a;j,gúfla;kh lsÍu oelafõ' fuu ia;rh udOH msúiqï md,k (MAC - Media Access
Control) ia;rhiy ;d¾lsl ikaOdk md,k ia;rh (LLC-Logical Link Control Layer) f,i
Wm ia;r follg fnodolajkq ,efí' cd,.; mß.Klh o;a;j,g m%fõY ùu iy th
iïfm%aIKhg wjir ,nd .ekSuMAC Wm ia;rfhka úia;r lrkq ,nk w;r fodaI ksudkh"
m%jdy md,kh" rduq iuld,SklrKh,LLC Wm ia;rfhka w¾: olajkq ,efí'
fuys§ PPP (Point to Point Protocol), PPTP (Point to Point Tunneling Protocol),
kshudj,s oToken ring,Ethertnet jeks ia;r úoHd o úia;r flf¾'
fN!;sl ia;rh
fuhOSIwdlD;sfhys my< u ia;rh fõ' fuys § iïfm%aIK udOHhla yryd o;a; heùu oelafõ'
tkï udOHh" o;a; fõ.h" iïfm%aIK j¾.h, w;=re uqyqK;alrKh iïfm%aIK udÈ,sh
(TransmissionMode) hk tajd fuys § w¾: olajhs'
uQ,sl kshudj,Ska –Protocols
kshudj,shla hkq mß.Kl cd,hl mß.Kl yd fjk;a cd, Wmdx. w;r ikaksfõokh
yiqrejk kS;s iuqodhls'
tfiau o;a; hjk yd ,nk wka; j, § hjkq ,nk rduq^frame& rduq jHQy^frame
structure& rduq wkqms<sfj,^frame order& ms<sn| fuys § tl.;djlg m;afõ'
* Ethernet * IEEE 802.3 (CSMA/CD)
* Token Ring- IEEE 802.5 * IP
* TCP * UDP
* ICMP * FTP
* SMTP * POP
* PPP * Telnet
Ethernet
úYd, f,i ia:dmkh lrk ,o ia:dkSh m%foaY cd, wdlD;shla fõ'
nia fyda ;re wdldrfha mß.Kl cd, i|yd myiqlï imhhs'
fndfyda úg coaxial cable fyda UTP ikaksfõok udOH f,iNdú;d lrhs Ethernet moaO;s
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
40 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
◦10BASE-T :10 Mbps l fõ.hla we;$nyq,j Ndú;d fõ'
◦100BASE-T :100 Mbps l fõ.hla we; $i¾jr i|yd
IEEE 802.3 m%ñ;shg mokula f,i Ethernet Ndú;d lrhs '
cd,fha tljr tk b,a,Sï yeisrùug mq¿,a f,i ls%hdjg kxjd we;s ia:dkSh m%foaY cd,
m%ñ;shla jk CSMA/CD m%fõY l%uh Ndú;d lrhs'
IEEE 802.3 (CSMA/CD -Carrier Sense Multiple Access/Collision Detection )
Wmdx. 2la tlu o;a; pek,h tlu fj,djl §
Ndú;d lsÍug ;e;a lrhs(collision) kï cd,
Wmdx.thg ksis m%;spdr ±laúh hq;=h'
ta iïnkaO kS;s ud,dj CSMA/CD f,i
yÿkajhs'iïu; B;¾fkÜ cd, CSMA/CD Ndú;d
lrhs
cd,hl we;s mrs.Kl follg fyda jeä .Kklg tljr o;a; heùug wjYH jQ úg collision tlla we;sfõ'
tneúka CSMA/CD u.ska o;a; heùug fmr fjk;a mß.Klhla jhrhg o;a; hjd we;aoehs ne,Sug Carrier signal tlla hjd B;¾fkÜ tlg weyqïlka Èh hq;=h '
Collision tlla wefya kï mß.Kl folu B;¾fkÜ yryd jam signal tlla hjhs'
tu signal tl u.ska Collision tlla we;s nj;a jh¾ tlg o;a; fkdtúh hq;= nj;a wfkla mß.Klj,g oekqï fohs '
.Kkh lrk ,o wyUq ld,hlg miqj kej; o;a; heùug W;aidy lrhs'
Token Ring- IEEE 802.5
fuh Ndú;d jkafka ;re fyda j<¨ wd;drfha ia:dkSh m%foaY
cd, ;=,h'
mß.Kl folla w;r o;a; yqjudrefõ § o;a;j, .egqula
we;s fkdù wdrCIdlr.ekSu i|yd fuu kshudj,sh mß.Kl
cd,j, nyq,j Ndú;d fõ
fuys§ isÿjkafka
-ksoyia fgdalka tlla ring tl mqrd .uka lrhs
-cd,h Ndú;hg wjYH mß.Klh úiska fuu ksoyia fgdalka tl ,ndf.k thg ;u o;a; yd
mKsúvh wka;¾.; l< hq;=h(IP ,smskh o we;=¨j&
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
41 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
IP-Internet Protocol
wka;¾cd, kshudj,s lÜg,fha(Internet Protocol Suit) ys we;s m%Odk kshudj,shls'
fuu.ska isÿ lrkqfha m%Njfha isg .ukdka;h olajd cd,h yryd o;a; melÜ j,g .ukdka;h
fidhd.; yels wdldrhg heùuhs'
kuq;a .ukdka;hg hejQ nj ;yjqre fkdlrhs' tksid úYajdiodhS^reliable& kshudj,shla f,i
yÿkajkafka ke; '
IP ,smskhka o fuu kshudj,sfhka bÈßm;alr we;‘ tneúka o;a; melÜ kshu ud¾.fha
wka;¾cd,hg .uka lrhs '
Connectionless fõ' o;a; heùfï § mß.Kl fol w;r iïnkaO;dj ilid .ekSug fmru
o;a; heùu isÿ lrhs'
jerÈ yd .e,Sï md,kh ke; '
TCP –Transmission Control Protocol
TCP u.ska hjk o;a;" melÜ j,g fjkalr" melÜ yÿkd.; yels wdldrhg wxl lr fjk
fjku IP fj; Ndr fohs vise vesa .
.ukdka;hg o;a; hejQnj TCP u.ska ;yjqre lrhs(reliable) tkï úYajdiodhSh' hjk iEu
o;a; melÜ tllgu th ,enqk njg mKsúvhl=;a (acknowledgement - ack) fkd,enqKq njg
mKsúvhl=;a (nack)heùug TCP lghq;= lrhs '
o;a; m%jdykh l< miq iïnkaO;dj wjika fõ'
o;a; heùfï § mß.Kl fol w;r iïnkaO;dj ilid .kakd ;=re o;a; m%jdykh lrkafka
ke;'
jerÈ yd .e,Sï md,kh lrhs'
m%udoùï isÿúh yel '
UDP-User Datagram Protocol
TCP fjkqjg wdfoaYlhls'
UDP u.ska hjk o;a;" melÜ j,g fjkalr" melÜ yÿkd.; yels wdldrhg wxl lr fjk
fjku IP fj; Ndr fokafka ke;'
m%udoùï isÿjkafka ke;'
Connectionless fõ '
kuq;a .ukdka;hg o;aa; melÜ hejQ nj ;yjqre fkdlrhs'
ICMP
IP u.ska o;a; melÜ .ukdka;hg hejQ nj ;yjqre fkdlrk ksid o;a; melÜ hjkakdg tu
o;a; melÜ tlg isÿjQ foa ±k .ekSug fkdyels fõ '
TCP+IP – úYajdiodhS
UDP+IP – úYajdiodhS fkdfõ
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
42 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
tneúka IP ys fldgila ùug ICMP g wjYH fõ'
ICMP u.ska je/oaola we;sjQ úg jerÈ mKsúvhla hjkq ,efí'
FTP –File Trasnsfer Protocol
TCP/IP mdol cd,hla jk wka;¾cd,h yryd f.dkq heùug fuu kshudj,sh Ndú;d fõ'
fjí i¾jrhlg f.dkq upload lsÍug yd fjí i¾jrhlska f.dkq nd.; lsÍug fuu
kshudj,sh nyq,j Ndú;d fõ'
SMTP-Small Mail Transfer Protocol
TCP/IP iys; cd,hla yryd E-Mail heùu i|yd SMTP Ndú;d fõ '
POP –Post Office Protocol
fuh Bfï,a ia¾jrhlska Bfï,a ,ndf.k Bfï,a client fj; fhduq flf¾'
PPP
mß.Kl cd,hl mß.Kl yryd iDcq iïnkaOhla f.dvke.Su i|yd fuh Ndú;d lrhs'
fuu kshudj,sh Authantication, Encryption Comparison ls%hd;aul l< yel'
ඵහුලරණ ප්ර්න
rEmjdysks ikaksfõokfha§ tal-m: ikaksfõok l%uh Ndú;d lrhs'
B- .=rejrfhl= ;u mdvug wod,j mka;sfha YsIHhskaf.ka m%Yak wihs'm%Yak weiSfuka miqj YsIHfhl= ke.sg ms<s;=re fohs'fuys w¾O oaúm: ikaksfõokhla isÿfõ'
C- mQ¾K oaùm: ikaksfõokhh iEu fudfyd;l§u ÈYd folgu isÿfõ'
ikaksfõokh ms<sn| by; m%ldYj,ska ksjerÈ jkafka"
1.AmuKs 2.B muKs 3.C muKs 4.A yd B muKs 5.A, B ,C ish,a,u
ලූශග ශා රචනා ප්රන් 01)
(a) ගිණුම් ශා භානල වම්ඳත් පව අං පදකක ඳන්ගණක 10 ඵැගින් ඇතුත් ලන ඳන්දි එකිපනක
පලන්වූ ජා 2ක් නියාභාණය කිරීභ අලය වී ඇත.පභභ අං පදපකිම ජා වශා IP ලිපින පිළිපලළින්
20.33.7.0 වශ 20.33.8.0 පේ.ජා 2ිම අන්තයාගත ඳන්ගණක එකක් අපනක ශා වන්නිපේදනය කිරීභ
අලය වී ඇත.
i) ඉශත ජාය වශා පයෝගය උඳජා ලවනයක් (Subnet Mask) පයෝජනා කරන්න.
ii) පභභ ජා පදක එකිපනක වන්නිපේදනය වශා වම්ඵන්ධ කිරීභ අලය උඳාංග (devices) නම්
කරන්න.
iii) ඉශත ජාය වශා ජා රඳ ව ශනක් ඇපභභ පදපකිම ඳලතින උඳරභ වශා ඳැලරීභ පයෝගය IP
ලිපින ලියා දක්ලන්න.
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
43 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
(b)
i) ආරක්ාල ඳදනම් කරපගන http ශා https නියභාලලි වන්වන්දනය කරන්න.
ii) වභ-වභ(peer-to-peer) වශ අනුග්රාශක (client-server)යන ආකෘති , ිදසිරුනු පයුකම් නියාභාත පේ.
පම්ලා අතර පලනව දක්ලන්න.
iii) ජායක ඳලතින නාභි (hub) ව්ිදච (switch)අතර පලනව්කම් බ්ව්තුගත කරන්න.
9. o;a; ld¾hlaIu f,i yd M,odhs f,i l<ukdlrKh lsÍu i|ydo;a; iuqodhmoaO;ska ie,iqïlr f.dv k.hs.
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
44 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
1) ඳාවකසිසුහු ක්රිකට්, පලොලිපඵෝල්,ජලන ශා පිටිය භ ක්රීඩා ,පම්ව ඳන්ුක ආී ිදිදධ ක්රීඩා වශා
වශබාගී පලති. ක්රීඩා වශා වශබාගී ලන සිසු සිසුිදයන්පේ ඇතුත් වීපම් අංකය ,ශිය නාභය, ලිපිනය,
ඳන්තිය ශා වශබාගී ලන ක්රීඩා ඇතුත් නාභ පල්්නයක් ඳලත්ලා පගන යාභ ක්රීඩා බාර ගුරුලරයා
අලයල ඇත. එක් සිසුලඩා එක් ක්රීඩාලක ලඩා වශබාගී ිදය ශැකිය. එක් නි්චිත ක්රීඩාලක් වශා එක්
සිසුලඩා ලඩා ලැඩි වං්යාලක් සිටිය ශැක. එක් එක් ශියයා කලින් නියභ කරන ඳැය ගණනක්
ක්රීඩාලක් වශා වශබාගී ිදය ශැකිය.
a) ඉශතවංසි්දධිය නිරුඳනය වශා ී ඇති දත්ත බාිදතා කරමින් E-R ව ශනක් අඳින්න.
b) ඉශතa පකො පවේ ී ශඳුනාගත් වම්ඵන්ධතාලපයිම/වම්ඵන්ධතාල cardinality 1:1,1:N පශෝM:N
ලන්පන්දැබ් පශේතු දක්ලමින් ලයාගීකරණය කරන්න.
Relationship Cardinality Reason
c) “E-Rව ශන් තු,වම්ඵන්ධතා භත උඳක්ණ ඳැලරීභ ඉඩ ප්ද “පභභ කියභන වතය පශෝ අවතය දැබ්
ප්රකා කරන්න.
d) දත්ත වමුදාය වැසුම්කරුපලක් දත්ත ඳ්දධතිය වශා ඳශත දැක්පලන වම්ඵන්දය පයෝජනා කපෂේය. පභභ වම්ඵන්ධපේ ඇති ුකයාලතා පදකක් දක්ලා ඒ වශා අලය පලනව්කිරීම් පයෝජනා කරන්න.
Index no Student name Address Class SportName
2) ඳශත පඳන්ලා ඇති වංසි්දධිය නිරුඳනය කිරීභ රඳ ව ශනක් අදින්න.
එක්තරා ඳාවක ඳලතින සිසුන්පේ පතොරතුරු වභග ඳාවපල් අතයලය පතොරතුරු අයත් ලන ඳන්දි දත්ත
ඳාදකයක් නියාභාණය කිරීභ ඳශත දක්ලා ඇති ිදව්තරය ඔඵ වඳයා ඇතැබ් සිතන්න.
ඳාවපල් සිසුන් ිදයන් කිිමඳයක් ඉපගන ගන්නා අතර එක් ිදයක් එක් සිසුපලඩා ලඩා පතොර ගනිබ්.
එක්එක් ශියයා අනනය පඩව්ක් එකක් ැපඵන ඳන්දි වෑභ සිසුපලඩා භ පඩව්ක් එකක් ඵා ී ඇත.
ඳාවපල් පගොඩනැගිලි කිිමඳයක් ඳලතින අතර එක් පගොඩනැගිල්ක ඳන්ති එකක් පශෝ කිිමඳයක්
ඳලතින අතර එක ඳන්තියක්එක පගොඩනැගිල්ක අයත්ලන ඳන්දි ව්ථානගත කර ඇත. එක් ඳන්තියක
සිසුන් පඵොපශොභයක් ඇති අතර එක් සිසුලඩා එක් ඳන්තියක අයත් පේ. ඳාවපල් නිලාවාන්තර ක්රීඩා
උපෂ ලායාෂිකල ඳලත්ලනු ඵන අතර එක් සිසුපලක් එක් නිලාවයක අයත් ලනඳන්දි නිලාව ල
පඵදා ඇත. එක්එක් නිලාවය අනනය ලන ඳන්දි ගුරුලරුන්ද නිලාව ල අනුයුක්ත කර ඇත.
එක්එක් ශියයා ිදබාගය ඵා ගන්නා ඩාණුද ඇතත් ිදය යුතුය.සිසුන්පේ IndexNo , Name ,NIC ද
ිදයන්ල SubjectId ,Titleද ගුරුලරුන්පේ TeacherId, Nameද නිලාවල HouseId , Title , Colorද
පඩව්ක් ල DeskId ද ඳන්තිල ClassId , Name ද පගොඩනැගිලිල BuildId,Name,Location ද ලන
පව අලභ ලපයන් දත්ත අන්තයාගත කර ගත කර ගත යුතුය.
IndexNo ,SubjectId, TeacherId , HouseId ,DeskId,ClassId වශ BuildIdපිලිපලලින් එක්එක් සිසුන්,
ිදයන්,ගුරුලරුන්, නිලාව,පඩව්ක්,ඳන්ති වශ පගොඩනැගිලි අනනයල ශුකන්ලනු ැපබ්.
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
45 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
ඳශත සි්දධීන් ව ශා භූතායාථ වම්ඵන්ධක ප්රව්තාර පගොඩනගන්න.
1. NdKav úl=Kqï wdh;khla jk wr,sh iud.u i;=j wf,ú ksfhdað;hska .Kkdjla isáhs' iEu wfhl=gu y÷kd .ekSfï wxlhla we;s w;r ku" ,smskh" Wmka Èkh yd ÿrl;k wxlh wdh;kh i;=j mj;S' wf,ú ksfhdað;fhl= úiska bkafjdhsishla ms<sfh< lrkq ,nk w;r Tyq úiska tjeks bkafjdhsis .Kkdjla ms<sfh, lrkq ,efí'bkafjdhsishlg wod,j bkafjdhsis wxlh" Èkh .eKqïlref.a wxlh yd tla NdKavhla fyda NdKav lsysmhla yd m%udKh we;=,;a fõ' tla .eKqïlrefjl=g tla bkafjdhsishla ,efnk w;r iEu .eKqïlrefjl=gu wxlhla ,ndfoa' .eKqïlref.a ku" ,smskh wdh;kh i;=fõ' iEu NdKavhla i|ydu fla;hla we;s w;r tys j¾Kh yd m%udKh ms<sn| jd¾;d mj;S' .eKqïlrejka lsysmfofkla fyda NdKav ñ,§ .ekSu isÿ lrhs'
2. iud.ul we;s fomd¾;fïka;= y÷kd.ekSu i|yd fomd¾;fïka;= wxlhla we;s w;r iEu fomd¾;fïka;=jlgu whjehlao we;' tla fomd¾;fïka;=jlg jHdmD;s .Kkdjla mj;ajd .; yels jqjo tla jHdmD;shla mj;ajd.kafka tla fomd¾;fïka;=jla úiskah' jHdmD;s y÷kd .ekSug wxlhla iy wdrïNl Èkhla mj;S' iEu jHdmD;shlgu tla fiajd,dNsfhl= fyda lsysm fofkla isáhs' iEu fiaj,dNsfhl=gu wxlhla we;s w;r ku yd ÿrl;k wxlho we;'
3. fj<| wdh;hhl fodaI igyka lsÍfï fmd;a we;s w;r fodaI wxlh" fodaIh isÿjQ Èkh yd fodaIfha úia;r tys igyka flf¾'iEu Wmdx.hlgu wxlhla we;s w;r tys j¾.h yd flá úia;rhla wka;¾.; fõ' tla Wmdx.hla .nvd lr we;af;a tla f.dvke.s,a,l jk w;r tla tla f.dvke.s,a, i|yd wkkH jQ kula yd ,smskhla mj;S'
4. wOHdmk wdh;khl "tla YsIHfhl=g úIhka lsysmhla yeoEßh yelsh'YsIH wxlh " ,smskh yd fm<m;a kduh YsIHhd i;= jk w;r iEu úIhlgu thg wkkH jQ úIh wxlhla yd úIh ms<sn|j úia;rhla mj;S'tla úIhla b.ekaùu i|yd tla .=rejrfhl= isák w;r .=rejrhd y÷kd.ekSug .=re wxlhla yd .=rejrhd ms<sn| úia;rhla we;'iEu YsIHfhl=gu tla mka;shla we;s w;r tla mka;shl isiqka .Kkdjla isá;s' iEu mka;s ldurhlgu wxlhla yd kula we;'
Cascading Style Sheet-CSS
10. nyq udOH ;dlaIKh Wmfhda.S lr .ksuska
fjí wvú ks¾udKh lrhs
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
46 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
පලබ් අඩිද නියාභාණය කිරීපම්ී පලබ් පිටුල අංකාරලත් ඵලක් එක් කිරීභ වදශා බාිදතා
කරබ්.පභිමී පලබ් පිටුලක වැකැව්භ (Layout) ශුකන්ලන්පන් style sheet පවය. පලබ් පිටු
ගණනාලක් එක වම්ඵන්ධ කරමින් ඒලා අංකාර කිරීභ සිුකකරන ඵැිදන් CSS පව ශුකන්ලබ්.
පභභ style sheet පලනභ ඳලතින අතර ඒලා තනිල බාිදතා කෂ පනොශැක.HTML පක්ත
වභග වම්ඵන්ධ කිරීභ ක යුතුය.
CSS syntax ලිවීභ
CSS selectors බාිදතය
element selector
අදා html tag ිම නභ බාිදතා පකො එලිභන් පතෝරා ගැනීභ සිුකකරබ්.
වම්පයාණ පල්්නපයිමභ ඇති <p> ශා <h1> ිම පලනව්කම් සිුක කිරීභ අලය වූ ිද
පභභ පක්ත ඳභණක් පතෝරා පගන පලනව්කම් ක ිද එය පයොදා පගන ඇති
සියල්ක්භ පලනව් පේ.
id selector
පභය බාිදතපේී # oneපව බාිදතා කරබ්.
පභිම one යනු එලිභන්ට් එකක් පනොලන නභකි. එඵැිදන් එය # පයොදා බාිදතා ක ිද id
ඇට්රිබියුට් පව ශුකනාගැපන්.
htmlපල්්නයක head පකො ව තු අන්තයාගත කරබ්.
class selector
id selector බාිදතා ක ආකාරය භ class attribute වභග බාිදතා කරබ්. පභය පයොදන
ිද .twoපව ලිිදය යුතුය.
{text-align:center; color:Blue;}
p{text-align:left; color:Blue;}
h1{color:red; text-align:center; }
<style>
#one
{
text-align:center;
color:Blue;
}
</style>
<style>
.two
{
text-align:center;
color:Green;
}
</style>
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
47 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
style sheet දලබ් පිටුල දයොදාග ශැකි ආකාර
ආකාර 3කි.
1.External Style Sheet
2.InternalStyle Sheet
3.Inline Style Sheet
1.External Style Sheet
පලනත් පගොනුලක් පව ඳලතින අතර HTML පිටුල වම්ඵන්ධ ක යුතුය.
note pad (Text Editor එකක් බාිදතාක යුතුය.) ිම වකවා ගන්නා CSS පගොනුල අදා පගොනු
නාභය. css පව ගඵඩා කරගත යුතුය.
ඳසුල එය HTML පලබ් පිටුල ශරශා වම්ඵන්ධක යුතුය.
ඒ වදශා HTML පිටුල තු ඳශත ඳන්දි වම්ඵන්ධකය පයදිය යුතුය.one.css පව පගොනුලක්
ඳැලතිය යුතුය.
පම් ආකාරය ඳැලති ිද අලය ඕනෑභ අලව්ථාලකී ඕනෑභ පලබ් පිටු ප්රභාණයක් වභග බාිදතා
ක ශැකිවීභ පභිම ලාසියකි.
උදා- note pad ිමපගොනුලක් ිදලෘත කර එිම ඳශත A පක්තය ඇතුත් කර one.css පව පගොනුලක්
නියාභාණය කරන්න.තලත් පගොනුලක B ිම දැක්පලන පක්තය ඇතුත් කර two.html පව ගඵඩා
කරන්න.
<head>
<link rel="stylesheet" type="text/css" href="one.css">
</head>
(A) p{
text-align:center;
color:Blue;
font-size=16px;
}
(B) <html>
<head>
<link rel="stylesheet" type="text/css" href="one.css">
</head>
<body>
<p> SB Herath National School</p>
</body>
</html>
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
48 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
2.Internal Style Sheet
එකභ HTML පිටුල තු අන්තයාගත කර අලය ව්ථානලී බාිදතා කරබ්.පලනභ පගොනු
පව පනොඳලතී.යම් පිටුලක ඳභණක් ක යුතු පලනව්කම් ඇතුත් කිරීභ පභය සුුකසු පේ.
3.Inline Style Sheet
HTML පිටුල තු බාිදතා කිරීභ අලය html tag තුභ අන්තයාගත කරබ්. tagලවා දැම ිද
ක්රියාත්භක වීභ නතර පේ.ව්ථානපේභ අන්තයාගත කරබ්. පිටුලක යම් පකො වක ඳභණක් css
ප්රකාන පයොදා ගන්නා ිද සුුකසු ලන්පන් පභභ රභයබ්.
බහුලරණ ප්ර්න
1) my; olajd we;s HTML fla;h fjí w;ßlaiqjlska ksjerÈj o¾Ykh jkafka l=uk jrKfhao@
<TABLE BORDER="1">
<TR><TH>NAME</TH>
<TH>HOME PH</TH>
<html>
<body>
<pstyle="text-align:center;color:brown;"> SB Herath
National School</p>
<p> Ganewatta,Nikadalupotha</p>
</body>
</html>
<html>
<head>
<style>
p{color:red;text-align:center;}
</style>
</head>
<body>
<p> SB Herath National School</p>
<p>Ganewatta,Nikadalupoth</p>
</body>
</html>
1.
NAME MOBILE PH HOME PH
HOME PH
SAMAN PERERA 074-5566561
037-2264086
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
49 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
<TH>MOBILE PH</TH>
</TR>
<TR><TD>SAMAN PERERA</TD>
<TD>037-2264086</TD>
<TD>074-5566561</TD>
</TR>
2) úúO ld¾hhka i|yd Ndú;d lrk ,o HTML fla; LKav my; oelafõ'
A - <a href ="F:\web\audio\SONG.mp3" >SONG</a>
B - <img src="D:\web\photo\schoo1.jpg"></img>
C- < href="D:\web\docs\GIT.docx"/>GIT </a>
D - <img src="D:\web\photo\schoo1.jpg"/>
fïjdhska ksjerÈj ls%hd;aul jk fla; jkafka"
1. A,Byd C 2. A,B yd D 3. B,C yd D
4. A,C yd D 5. A,B,C yd D
ලුශග ශා රචනා ප්රන්
1) 1. පලබ් පිටුලක අන්තයාගත වභශරHTML උසුනයන් වශා අලවන් කිරීපම් උසුනයන් පනොදක්ලබ්
.ඒලා ශඳුන්ලන නභ වශන් කර නිදසුනක් ඇසුපරන් එය ඳශදන්න.
2. <img src=”smiley.gif alt=”Smiley face” heigh=”42” width = “42”>යනHTML පක්ත පකො ව
වකන්න.
3. ඉශත දැක්පලන HTML පක්තය ඩාභන නභකින් ශැදින්ිදය ශැකිද?
4. එිම වශන් උසුනය /උසුන වශ උඳක්ණය/උඳක්ණ පලනපලනභ වශන් කරන්න.
2) (a) fjí w;ßlaiqjla u.ska o¾Ykh lrk ,o ,hsia;=jla my; oelafõ'
1. Input Devices
Key Board
NAME
MOBILE PH
HOME PH
HOME PH
HOME PH
SAMAN PERERA
074-5566561
037-2264086
3.
NAME
HOME PH
MOBILE PH
SAMAN PERERA
037-2264086
074-5566561
4.
NAME - SAMAN PERERA
MOBILE PH - 074-5566561
HOME PH - 037-2264086
HOME PH
HOME PH
5.
2.
NAME HOME PH
HOME PH
HOME PH
MOBILE PH
SAMAN PERERA 074-5566561
037-2264086
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
50 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
Used to input text & characters to the Computer
Mouse
Used as pointer device
2. Output devices
fuu ,hsia;=j ,nd .ekSu i|yd Ndú;d lrk ,o fla; LKavh iïmQ¾K lrkak'
<ol>
<……….> Input Devices <………………>
<………>
<…………..>Key Board<………………>
<…………..>Used input text & characters to the Computer
<…………>
<………..>
<………>
<…………..>Mouse <………………>
<…………..>Used as pointer device <…………>
<………..>
<……………> Output devices<………………>
</ol >
(b) my; oelafjk fla; fjí w;ßlaiqj u.ska o¾Ykh lrk wdldrh olajkak'
(i) < I > ICT </I> 1<sup> st</sup>Batch
………………………………………………………………………………………..
(ii) </u> ICT </u> 2015 A/L
……………………………………………………………………………………….
(c) wêikaOdkhla(Hyperlink) we;=,;a lrk ,o fla; fldgila 1ys oelafõ' fuu wê ikaOdkh
u; la,sla l, úg 2 ys oelafjk PdhdrEmh Èiafõ'
2ys oelafjk rEmh ,nd .ekSug Ndú;d l, hq;= fla; LKavh ,shd olajkak' ^ fuys i|yka
PdhdrEmh .nvd lr we;af;a D ys web ;=, "input.jpg" kñkah'&
<body>
1
2
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
51 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………
<ol>
ලුශග ශා රචනා ප්රන්
1) j¾;udkfha mj;sk wmrdO /,a, uevmeje;aùu i|yd f;dr;=re ;dCIKh u; mokï
jQ úi÷ula iqÿiq jkafka hehs wdrCIl nqoaê wxYj, by, ks,OdÍkaf.ka fhdaackdjla
tys f;dr;=re ;dCIK wxYfha m%OdkSka fj; ,eî we;'
i. fujeks ;;ajhl§ wmrdO isÿjQ wdldrh" wmrdOhg iïnkaO mqoa.,hska ms<sn|j ;SrK
.ekSu i|yd iqÿiq moaO;shla fhdackd lrkak' th f;dard .ekSug fya;=j l=ulao@
ii. fujeks moaO;shl wmrdOlrejka iïnkaOfhka mej;sh hq;=hhs Tn woyia lrk o;a;
2la kï lrkak'
iii. fuu moaO;shg fjk;a wdh;kj, moaO;so iïnkaO l, hq;=nj by< ks,OdÍka mjid
isáhs' tfia iïnkaO l, hq;=hhs Tn fhdackd lrk wdh;k 2la olajkak'
2)
i) ඳ්දධතියක් වදශා සුුකසු අයාථ දැක්වීභක් ඉදින්ඳත් කරන්න.
11. f;dr;=re moaO;shla ixj¾Okh lsrSfuys,d moaO;s ixl,am .fõIKh lr wdlD;s moaO;s úYaf,aIKh iy ks¾udK l%ufõoh Ndú; lrhs
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
52 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
ii) ඉශත එක පකො පවේ අයාථ දැක්වීභ පයොදා ගනිමින් ශීතකරණයක් යනු ඳ්දධතියක් ඵල
පඳන්ලා පදන්න.
iii) ශීතකරණයක් යනු වංලෘත ඳ්දධතියක් ද ිදලෘත ඳ්දධතියක් ද යන්න ප්රකා කරන්න
ඔපඵ පිළිතුර වාධාරණීකරනය කරන්න.
iv) ප්රධාන කායායා ක යුත වදශා ව්ලංක්රීය කායායා ඳ්දධතියක් ශුකන්ලාී භ අධයාඳන
අභාතයංය (Automotive office system) අදශව් කරබ්. කායායා ව්ලංක්රීය ඳ්දධතියක්
යන්පන්න් ඔඵ අදශව් කරන්පන් ඩාභක්ද?
v) කායායා ව්ලංක්රීය ඳ්දධතියක ලාසි ශා අලාසි දක්ලන්න.
3) ශ්රී ංකාපල ව්ථාපිත කර ඇති පඵදාශැරීමි පවේලා වභාගභක පඵදා ශැරීභ වදශා දිනක මිලියන
එකක ලඩා ලැඩි ඳායාවල් වං්යාලක් ැපබ්. ශ්රී ංකාපේ ිදිදධ ඳෂාත් ල යැවීභ වදශා පභභ
ඳායාවල් පතෝරා පලන් කර ඒලා අදාෂ ලෑන් රථ ල ඳැ ිදය යුතුය. පභභ ක්රියාලලිපේ ී ලැරදි
රථයක ඳායාවල් ඳැ වීපභ s ුකයාලතාලයක් ඳලතී දිනක් තු ැබුණ ඳායාවල් fඵදා ශැරීභ වදශා
අලභ ලපයන් දින තුනක්ලත් ගත වීභ පභභ ක්රියාලලිපේ ඇති තලත් ුකයාලතාලයකි. එඵැිදන්
පභභ ඳායාවල් පත්න් පභ ක්රියාලලිය තීරු පක්ත ඳ්දධතියක් (bar code reader) භගින්
ව්ලයංකරණය කිරීභ වාභානයාධිකාන්තුභා තීරණය කරබ් .ඳායාවපේ අලා ඇති තීරු පක්තපේ
ිම ඵන්නාපේ තැඳැල් පක්තය අඩංගුල ඇත පයෝජිත ඳන්ගණක ඳාදක ඳ්දධතිය භගින් තීරු
පක්තය කියලා ව්ලංක්රීලය ඳායාවල් පතෝරා පලන් කර ලාශක ඳටියක ආධාරපයන් නියමිත පඵදා
ශැරීපභ ලෑන් රථය තු ඵශාලීභ මිනිව් වමිඵන්ධයක් පනොභැතිල සිුක කිරීභය නියමිතය
ඳායාවල් පත්රීපම් ක්රියාලලිපේ ී දැන ඳලතින ගැ ලු ඳන්ගණක ගත කිරීපභිින් ඳසු භගශරලා
ගත ශැකි ඵල වාභානයාධිකාන්තුභා දැඩිල ිද්ලාව කරබ්.
(a) පයෝජිත ඳන්ගණක ඳාදක ඳ්දධතිපේ ඳලතින කායායඵ්දධ අලතයා පදකක් ශුකනා ගන්න.
ඔඵපේ පිළිතර තශවහරු කරන්න.
(b)ඳ්දධතිපේ ඳලතින කායායඵ්දධ පනොලන අලතයා පදකක් තශවහරැ කිරීමි වභග ඳැශැදිලි
කරන්න.
(c) ඳායාවල් ගත නිරීපභ ක්රියාලලිය ඳන්ගණක ගත කිරීභ වාභානයාධිකාන්තුභා ගත් තීරණය ශන්ද
ලැරදි ද යන්න පශේතු පදකක් පගන වාකචිජා කරන්න.
12. ;rÕldÍ fj<| fmd< iy jHdmdßl ixúOdkj,g f;dr;=re yd
ikaksfõok ;dlaIKh fhosh yels whqre .fõIKh lrhs
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
53 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
wxls; wd¾Ólh(Digital Economy)
wxls; wd¾Ólh hkq l=ulao@
mß.Kl" cd," uDÿldx. yd fjk;a f;dr;=re ;dCIK Ndú;hka wka;¾.; jQ wxls;
;dCIKhka u; mokï jQ wd¾Ólhls'
wka;¾cd, wd¾Ólh$ fjí wd¾Ólh^The Internet Economy/ The Web Economy) f,io
y÷kajhs'
wxls; wd¾Ólfha Ndú;d jk kj jdKscH l%u
.eKqïlre yd úl=Kqïlre uqK .efik idudkH fj<|fmd< wd¾Ól l%uhg
idfmaCIj wxls; wd¾Ólfha§ tu ixl,am fjkia ù we;'
o m%;s fjkafoais lsÍu(Reverse Auctions)
.eKqïlre úiska hï NdKavhla fyda fiajdjla b,a¨ï lrkq ,nk w;r
úl=Kqïlre$ úl=Kqïlrejka úiska ;u ,xiqj bÈßm;a lrkq ,nhs' wju w.h i|yka
,xiqj ch.kakd w;r .eKqïlre ñ,§ .kafka tu NdKavh fyda fiajdjhs'
Wod- www.ariba.com, www.hedgehog.com, www.sorcity.com, http://us.dubli.com
m%;s fjkafoaisfhys jdis (-
- idfmaCIj wvq ñ,g NdKav ,nd .;yels ùu
- ld,h b;sß ùu
- ñ, .Kka yd ;;ajh iei£ug myiq ùu
- f;aÍula lr iqÿiq ;;ajfha NdKav ,nd .ekSug myiq ùu
o lKavdhï f,i ñ,oS .ekSu(Group Purchasing)
tla mdßfNda.slfhl= ;u wjYH;djh u; NdKavhla$ fiajdjla b,a¨ï l< úg
tu wjYH;djhu we;s mdßfNda.slhska lsysm fofkla ;u weKjqu bÈßm;a l, úg
lKavdhula f,i Tjqka ish¨ fokdf.au wjYH;djh imqrd,Su fuys§ isÿfõ'
fuh úúO j¾.fha NdKav fyda fiajd jÜgï iys; wkqmd; j,g ñ,§ .ekSfï
wruqKska hï mqoa.,hka fyda jHdmdr tlg talrdYS ùfï ls%hdj,shls'
idudkH fjkafoais l%uh m%;s fjkafoais l%uh
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
54 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
- lKavdhula f,i ñ,§ .ekSfï§ idfmaCIj
ñ, wvq lr ,nd .;yels ùu'
http://www.etrana.com/
,http://usallc.com/USA/index.cfm/
o B-fj<| fmd<(e- Market Place)
idudkH fj<|fmd, ;;ajhka ;=, úl=Kqïlre yd .ekqïlre w;r isÿjk
ls%hdj,sh cd, yryd isÿjk wjia:djls' fndfyda úg wka;¾cd,h mokï ù kshu lr we;s
ñ,g isÿjk NdKav ñ,oS .ekSï B -fj<|fmd< ixl,amhg wh;a fõ'ud¾..; l%uhg
.kqfokq isÿfõ'
wka;¾cd,h fkdue;sj jqjo wka;(cd,hla yryd jqjo .kqfokq isÿl, yelsh'
Wod(-www.ebay.com, amazon.com
B-fj<|fmd, ixl,amfha uQ,sldx.
1. Front end:mdßfNda.slhd iu`. .kqfokq lsÍug wjYH w;=re uqyqK;hs' úl=Kqïlref.a
fiajd fj; we;s oajdr(sellers portal)" úoaHq;a ñ, o¾Yl (electronic catalogs) " fj<| mei
(shopping cart)" fijqï ia:dk (search engine) " f.ùï ljq¿(payment gateway) wdÈhg
msúiqï we;=,;a fõ'
2. Back end:úl=Kqïlreg úoaHq;a fj<|fmd, lghq;= l<ukdlrKh lsÍug wjYH
myiqlï ,nd fok ia:dkhhs' weKjqï ,nd .ekSu" weKjqï iïmQ¾K lsÍu" f;d.
md,kh" iemhqïlrejkaf.ka ñ,§ .ekSï lsÍu" uqo,a f.ùï ieliSu" weisÍu yd
fnodyeÍu wd§ ld¾hhka i|yd wjYH myiqlï imhhs'
fj<| ixúOdk j¾. $ jHdmdr wdlD;s
oud¾. wm.; ixúOdk(Pure Brick Organizations)
iDcq idïm%odhsl fj<| ixúOdk fuhg wh;a fõ' lsisÿ wdldrfha f;dr;=re ;dCIK
fh§ula Ndú;d fkdfõ' fN!;sl ksfhdað;hska u.ska fN!;slj .kqfokq isÿ lrkq ,nhs'
o ud¾..; fj<| ixúOdk(Pure Click Organizations)
.ekqïlre yd úl=Kqïlre w;r isÿjk ish¨u .kqfokq f;dr;=re ;dCIK fh§ï
Ndú;fhka wka;¾cd,h fyda fjk;a cd,hka yryd isÿjk ixúOdkhkah'
o ud¾. wm.; yd ud¾..; ixúOdk ( Brick and Click Organizations)
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
55 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
idïm%odhsl yd ud¾..; l%uh hk fohdldrfhkau fj<\ï lghq;= j, ksr; jk
ixúOdk fuhska woyia lrhs' weKjqï lsÍï ud¾..;j fukau wdh;khg meñKSfuka
hkd§ f,i jHdmdr lghq;= mj;ajdf.k hk wdh;k WodyrK f,i oelaúh yelsh'
jHdmdr l%shdldÍ;ajh iy f;dr;=re ;dlaIKfha N+ñldj
.sKqï ;eîu iy f;dr;=re ;dlaIKh -Accounting and IT
.sKQïlrKh ;=, f;dr;=re ;dCIKh fhfokafka tys úúO lghq;=
iïnkaOfhks'fuu lghq;= iïmdokh i|yd .sKqïlrK uDÿldx. Ndú;d l< hq;=h'
.kqfokq ksjerÈj igyka lsÍug wod, lghq;= i|yd" .sKqï ;eîfï fodaI
myiqfjka y÷kd .ekSug" ixúOdkfha uQ,H ls%hdldrlïj,g wod, f;dr;=re
mj;ajd.ekSu wdÈh .sKqïlrK uDÿldx. ^moaO;s& yryd ukd f,i bgqlr .; yelsh'
fmdÿ f,crh (GL) 'f.ùï czk,h yd ,eîï czk,h" jegqma f,aLk" ld¾h yd jHdmD;s
msßjehlrKh wd§ lghq;= i|yd fuu .sKqïlrK h wdYs%; mß.Kl fhÿï WmldÍ fõ'
l=vd mßudKfha isg uOH mßudKfha jHdmdr j,g wjYH f;d. md,kh"
ksIamdok l<ukdlrKh yd uQ,H jd¾;dlrKh wdÈ lghq;=o Tjqkaf.a mß.Kl.;
.sKqïlrK moaO;s iu`. taldnoaO ù we;'
jdis$m%;s,dN (-
.sKqïlrK ls%hdj,sh iajhxlS%h ùu'
tljr mqoa.,hka lsysmfofkl=g ^ nyq mßYS,l ld¾h yelshdj & uQ,H o;a; iu`. ld¾h
lsÍfï yelshdj'
.sKqïlrKfha§ isÿjk jerÈ wju lr .ekSu i|yd fyd¢ka ia:dmkh jQ l%ufõohla ùu'
ksIamdok ld¾hCIu;djh jeä ÈhqKq lsÍug bjy,a jk mqfrdal;k Ys,am l%uhla ùu
msßjeh u; mokï jQ ksujqï uÜgula ;SrKh ;=,ska ñ, jeä lsÍug yelsùu'
weKjqï "f;d. md,kh yd j;alï l<ukdlrKh jeäÈhqKq lr.; yelsùu'
mß.Kl.; .sKqïlrK moaO;s i|yd WodyrK
MYOB ,QuickBooks,Cigas, Accpac , SAGE
udkj iïm; iy f;dr;=re ;dlaIKh -Human Resource and IT
tla fmdÿ o;a; mdolhla yryd wdh;ksl iïm;a ie,iqï lsÍfï
uDÿldx.hla Ndú;d lrñka udkj iïm;a l<ukdlrkK lghq;= yd taldnoaO jQ lghq;=
yd f;dr;=re ;dCIKh tlajQ moaO;shls' udkj iïm;g wod, jegqma md,kh "Y%u
M,odhS;djh "iqN idOkh ^m%;s,dN l<ukdlrKh&wd§ úúO lghq;= taldnoaO lsÍu
fujeks udkj iïm;a f;dr;=re moaO;shla (Human Resource Information System)
Ndú;d lsÍfï wruqK fõ'
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
56 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
tfukau fm!oa.,sl f;dr;=re ixúOdkh lr.ekSu"fomd¾;fïka;= w;r
iïnkaëlrKhla f.dvke.Sug" Èkm;d meñKSu jd¾;d lsÍu"jegqma yd fõ;k iïnkaO
lghq;= "mqyqKqj yd ixj¾Okh"m%;s,dN ,nd§u"wd§ lghq;= i|ydo fujeks moaO;s WmldÍ
fõ'
udkjf;dr;=re moaO;s i|yd WodyrK
Talent Platform, Halogen Employee Performance and Talent Management Software
ls%hdldrlï -
ud¾..; l%uhg mqyqKq mdGud,d meje;aùu
wdh;k cd, yryd fiajlhka we.hSfï jevms,sfj, ls%hd;aul lsÍu
fiajlhka n|jd .ekSfï§ whÿïm;a le|ùu " n|jd .ekSu ud¾..;j$ wka;¾cd,h yryd
isoq lsrSu
ksIamdokh iy f;dr;=re ;dlaIKh-Prouduction and IT
ksIamdok ls%hdj,sfha úúO wÈhr i|yd uDÿldx. Ndú;h m%Odk fõ' my;
oelafjkafka tjeks wjia:d lsysmhls'
mß.Kl wdOdrl ie,iqï uDÿldx. – (Computer Aided Design Software) ks¾udKlrK l%shdj,sfha§ mß.Kl ;dCIK Ndú;d lsÍug wjYH myiqlï ,nd
fokakd jQ uDÿldx. fuhska woyia flf¾'
mß.Kl wdOdrl ksIamdok uDÿldx. – (Computer Aided Manufacturing Software)
l¾udka;Yd,dj, we;s fuj,ï" hka;% yd ksIamdokhg iïnkaO hka;% iQ;% wdÈh
md,kh lsÍu i|yd mß.Kl uDÿldx. Ndú;d lsÍu mß.Kl wdOdrl ksIamdokhhs'
iudlD;SlrK uDÿldx. –Simulation Software
i;H ksIamdÈ;hg iudk jk wldrfha wkqrejla iudlD;shla fõ'ls%shdj,s
fjkialsÍfï§ $jeäÈhqKQ lsÍfï§ úhoulska f;drju wjidk ksIamdos;hg iudk
wdldrfhka Wmdx. wdÈh ks¾udKh lsÍu i|yd nyq,ju Ndú;d jk uDÿldx. fuhska
woyia flf¾'
wf,úlrKh yd úl=Kqï iy f;dr;=re ;dlaIKh-Marketing and IT
mdrsfNda.slhd ;u NdKAv yd fiajd flfrys ms%h;djhla$,eÈhdjla we;s lsÍfï
ls%hdj,sh wf,úlrKhhs' fuysÈ f;dr;=re ;dCIKh fhdod .; yels wdldr úúO fõ'
wf,úlrK yd úl=Kqï ls%hdj,sfha§ fj<| oekaùu jeo.;a wx.hls'wd¾YKSh fj<|
oekaùï ks¾udKh i|yd fhdod .;yels uDÿldx. nyq,j mj;S'fuhg wu;rj wka;¾cd,h
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
57 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
yd úoaHq;a ;emE, u.Ska f,dalh mqrd ;u ksIamdÈ;h m%pdrKh lsÍug jHdmdr wdh;k
úiska lghq;= lsÍu wo iq,N ;;ajhls'
fj<| oekaùï ks¾udKh i|yd Ndú;d lrk uDÿldx. i|yd Wod(-
Ñ;%l uDÿldx. –Graphic Software, p,k uDÿldx.–Animation Software, o;a; mdol
uDÿldx.–Data base Software, Web site design/development software, Online
advertisement services, Email Advertisement Services
ñ,o S.ekqï yd úl=KQï ls%hdj,sfha§ "ñ,§ .ekSï yd úl=KQï j,g wod, o;a; ieliSu
$fufyhùu i|yd fndfyda jHdmdr wdh;k f;dr;=re ;dCIKh Ndú; lrkq ,efí'
NdKAv yd fiajd wf,úh i|yd wka;¾cd,h yd úoaHQ;a ;emE, Ndú;d lsÍuo iq,N
isoaëhls'
ud¾..; fj<|du i|ydu iqúfYaIS jQ fjí wvú fndfyda m%udKhla we;' Wod(-
www.ebay.comwww.amazon.com
tfukau NdKav yd fiajd ñ,§ .ekSug fukau úlsKSu i|yd Ndú;d lrkakd jQ úfYAI
Wmdx.o ^oDVdx.& mj;S'
Wod(-Bar Code Reader,Credit Card,Ink Chractor Reader,Magnetic Ink Chractor Reader
iemhqï odu l<ukdlrKh iy f;dr;=re ;dlaIKh-Supply Chain Management and IT
yels wju msßjehla hgf;a .kqfokqlreg by< ;Dma;shla ,nd§u i|yd iemhqï oduh
yryd øjH yd f;dr;=re l<ukdlrKh lsÍu iemhqï odu l<ukdlrKh f,i
ye¢kafõ'weKjqï bÈßm;alsÍug" weKjqï ,nd .ekSug yd weKjqï iïmQ¾K lsÍug
iemhqï odufha idudðlhka w;f¾ fmdÿ tl`.;djhla mej;Su wjYH fõ'
jHdmdr ikaksfõokh iy f;dr;=re ;dlaIKh-Business Communication and IT
ksIamdÈ;hla fiajdjla fyda wdh;khla ms<sn| m%j¾Ok lghq;= i|yd ¦ jHdmdrh ;=< f;dr;=re fnodyeÍu ¦ fyda kS;suh yd ta yd iudk wjia:dj,§ wjYH ls%hdud¾. .ekSug jHdmdr ikaksfõokh Ndú;d l, yelsh'
fuu lghq;= jvd fyd¢ka bgqlr .ekSug f;dr;=re ;dCIKh ukdj Ndú;d l< yelsh'
Wod(- Web based communication-fjí wvú wdYs%; ikaksfõok l%u
E-mail- úoaHq;a ;emE,
E-presentation- úoaHq;a bÈßm;alsÍï
Video-audio conference -Y%jH-oDYH ixjdo
B-jdKscH(e-Commerce) yd B-jHdmdr(e-Business)
B-jHdmdr
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
58 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
jHdmdrj, ish¨u lghq;= i|yd f;dr;=re yd ikaksfõok ;dCIKfh ( ICT) ys
iydh fyda Ndú;h isÿjk úg tajd tu jHdmdr úoaHq;a jHdmdr f,i w¾:l;kh l,
yelsh'fuh úoaHq;a jHdmdr eBusiness /e-buiness wd§ f,io fmdÿfõ y÷kajhs' fuh ;j;a
tla jHdmdr wdlD;shls' fï ;=,ska mdßfNda.slhdf.a jákdlu by< kexùu isÿ lrkq
,efí'
B-jdKscH
jHdmdr .kqfokq ^ñ,§ .ekSu yd úlsKSu wdÈh& yd f.ùï isÿ lsÍu i|yd f;dr;=re
;dCIKh yd fjí wvú Ndú;d lsÍu úoaHq;a jdKscH f,i ie,lsh yelsh'
B-jHdmdßl .Kqfokq j¾.
B2B - (Business to Business)
NdKAv yd fiajd " jHdmdr i|yd ñ,§ .ekSu yd úlsKSu tkï "jHdmdr w;f¾
fj<\u yd f;dr;=re yqjudrej wka;¾cd,h yryd isÿlrk jHdmdr .Kqfokqh'Wod(-
mß.Kl wf,úfha kshq;= wdh;khla ksIamdok jHdmdrhlg wjYH mß.Kl wf,ú
lsÍug wka;¾cd,h yryd weKjqï ,nd .ekSu" uqo,a f.ùu wdÈh
B2C - (Business to Consumer)
NdKAv yd fiajd wjidk mrsfNdackh msKSi úlsKSug wod, lghq;= is,a,r fj<\ug
wh;a jk w;r amzon.com fyda tjeks fjí wvú yryd is,a,r fj<| lghq;= j, ksr;j
isà'j¾;udkfha§ is,a,r fj<\fï kshq;= fjí wvú f,dj mqrd fndfyda ckms%h;ajhla
w;alr .ksñka isáhs'
óg wu;rj is,a,r fj<÷ka ¦ NdKAv wf,úhg muKla fkdj "ux.; nexl=lrKh
"ixpdrl fiajd "ud¾..; fjkafoais "fi!LHh fiajd ;u fiajd odhlhdg wf,úh i|ydo
fuu l%u fhdod .kS'
C2C - (Consumer to Consumer)
úúO mqoa.,hska w;f¾ wka;¾ ls%hdldÍ;ajh"fj<\u yd f;dr;=re yqjudrej i|yd u.
mdok eBay jeks fjí wvú yryd isÿjk .Kqfokq fuhg wh;a fõ'iudc cd, yd jHdmdr
cd, fjí wvú yryd fujeks .Kqfokq i|yd widudkH ckms%h;djhla ,nd foñka isà'
C2B - (Consumer to Business)
idudkH mqoa.,hska úiska iud.ï fj; NdKAv fyda fiajd wf,ú lsÍu yd iud.ï
úiska ta i|yd f.ùï lsÍuo we;=,;aj úoaHq;a jdKscHh wdY%fhka isÿjk jHdmdßl
.Kqfokq fuhska woyia fõ'fuh iïmQ¾Kfhkau idïm%odhsl .Kqfÿk rgdfjka ñÿk
;;ajhls'
B2E - (Business to Employee)
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
59 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
jHdmdr úiska ;u fiajlhskag ksIamdÈ; $fiajd iemhSu i|yd jHdmdr cd,h wdYs%j
isÿ lrk úoaHq;a jdKscH .Kqfokqh' iud.ï ;u fiajl iïnkaO;d taldnoaO;d ls%hdj,sh
iajhxl%Sh lsÍu i|yd fuu .Kqfokq fhdod .ekSu isÿlrhs'
G2C - (Government to Citizen)
rch yd tys mqrjeishka i|yd jQ ikaksfõok iïnkaO;djhla G2C ixl,amfhka
oelafõ'fmdÿ ck;dj yd rch yd rdcH wdh;k iu`. .kqfokq isÿlsÍug bvi,id we;s fjí
wvú fuhg wh;a fõ'^jd¾Isl wdodhï nÿ f.dkq lsÍu yd f.ùu wdoshg myiqlï iys; fjí
wvú& fndfyda úg ICT yd ikaksfõok lghq;= isÿlsÍug fukau iDcq ;emE, yd m%pdrK
jevigyka Èh;a lsÍugo G2C ixl,amh WmldÍ fõ'
B-jHdmdr j¾.
w;;H fj<| m%o¾Ykd.dr(Virtual Storefronts)
wka;¾cd,h yryd iDcqj NdKav úlsKSu fuys§ isÿfõ'wjYH NdKav ms<sn|j f;dr;=re
;u mß.Kl ;srh yryd oel.ekSug yd tajd mÍCIdlr n,d weKqjï lsÍug yelshdj we;'
NdKavh ms<sn|j ish¨u f;dr;=re we;=,;aùu"ta iu`. ,ndfok úfYAI §ukd wdÈh "weKjqï
bÈßm;a lsÍug wjYh ish¨ lghq;= mß.Klh yrydu isÿ lsÍug fuys myiqlï we;'
Wod(- www.amazon.com
www.compudata.com
www.ednow.com
www.ebay.com
f;dr;=re ;e/õlrejk a(Information Brokers)
fuh jHdmdrhla fyda mqoa.,fhla úhyels w;r fiajdodhlhskag fmdÿ o;a; nexl=j,ska
f;dr;=re fidhd fohs'fuhska fiajd oddhlhskag ld,h yd uqo,a b;sß fõ'ud¾..; o;a; tl;=
lrhs'jÜgï u; úlsKSu lrhs'fïjdfha oekaùï m%pdrKh we;'odhl;ajh ,nd .; yels w;r
B2B fyda B2C úh yelsh'
Wod(- fj<|fmd, m¾fhaIK
fmagkaÜ m¾fhaIK
ud¾..; fj<| fmd<(Online Marketplace)
úoaHq;a jdKScHh $úoaHq;a wf,úlrKh f,i y÷kajk fuh (e-commerce)wka;¾cd,h
$jHdmdr cd, jeks úoaHq;a l%u yryd NdKav fyda fiajd úlsKSu yd ñ,§ .ekSug wod, lghq;=
fuhg wka;¾.; fõ'
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
60 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
wka;¾.;h imhkakka(Content Provider)
úúO j¾.fha ud¾..; f;dr;=re iemhSfï ksr; fjí wvú fuhska woyia fõ' m%jD;a;s"
úfkdaod;aul f;dr;=re "ud¾. ;ono ms<sn+j" /lshd wenE¾;= wdÈh ksr;=reju hdj;ald,Sk
lrñka imhhs'
m<uq wka;¾.; imhkakd jQfha American online h'fiajd .dia;= ,nd.ksñka AOL
ls%hd;aul jqjo j¾;udkfha fndfyda wka;¾.; imhkakka fkdñf,a fyda wvq.dia;= hgf;a ;u
fiajd iemhSu isÿlrhs' úÿHq;a jdKscHfha§ fjí wvú iDcqju úlsKsu ;=<ska wdodhï cks;
lsÍug fm<Uqko fuys§ fjí wvúh ;=, fj<| oekaùï(Banner ads) jeks l%u yryd wdodhï
bmhSu isÿlrhs'iuyr wjia:dj,§ iDcqfõu iqúfYAIS wxY ms<Sn| f;dr;=re úúO udar. j,ska
ñ,§ .ksñka bÈßm;a lsÍuo olakg ,efí'
ud¾..; fiajd iemhqïlre(Online Service Provider)
ud¾..; fiajdjka ,nd fokakka fuhg wh;a fõ'wka;¾cd, fiajd imhkakka "úoaHq;a
;eme,a fiajd imhkaka (e-mail provider)"mqj;a imhkakka" (News provider-press)
"úfkdaodiajdoh imhkakka (entertainment provider,music,movies) "fijqï fiajdjka "ud¾..;
fj<| wvú" e-government site,Wikipedia,Usenet jeks fjí wvú fujeks ud¾..; fiajd
iemhSfï ksr;jkakka fõ'f.ùula lr mqoa.,sl mß.Kl cd,hla yryd úúO fiajdjka yd
f;dr;=re ,nd.ekSfï uQ,dY% jk bulleting boards,downloadable services jeks jdKsc
ikaksfõok fiajd iemhSu i|ydu muKla fhdod .ekSuo uq,a ld,fha§ fï yryd isÿ ù we;'
uq,a ld,Skj wka;¾cd, fiajd iemhSu i|yd Ndú; jQ dial-up l%uho ud¾..; fiajdjka f,i
y÷kajd we;'
oajdr(Portal)
wE÷kq fjí wvú$msgq iys; fjí wvú oajdr fyj;a wka;¾cd, ìysfodr f,i ye¢kafõ'
fï yryd woaú;Sh wdldrhlg f;dr;=re bÈßm;a lsÍu yd fiajd iemhSu isÿlrhs' f;dr;=re
fidhd§fï myiqlu yerKq úg e-mail,news,stock prices.information, database &
entertainment wd§ fiajdjkao fuhska imhkq ,efí' úúO tall tlaj we;s ksid wdh;khlg
wkkH jq m%;srZEmhla yd wkjir m%fõYùï j,ld,Su yd úúO fhÿï yd o;a;mdol i|yd
wjYH ls%hdud¾. ie,iSuo oajdr u,ska bvm%ia:d ,ndfoa'
w;;H m%cdj(Virtual Community)
N+f.da,Sh "foaYmd,ksl iSud udhsï yryd f.dvk`.d we;s iudc cd, j,g iïnkaO
mqoa.,hska fuhg wh;a fõ' fuu cd, j, ish¨ mqoa.,hska iudk ridiajdohlska fyda
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
61 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
wruqKqj,ska hq;= fõ'fndfyda úg fuys idudðlhska jkafka iudc cd, j,g ud¾..;j
iïnkaO ù isák msßiah'
B-jHdmdrj, jdis
fj<|fmd, mq¿,a ùu
wf,úlrKh yd m%j¾Okh wvq msßjehla hgf;a isÿ lr.; yels ùu.( Advertising techniques,
like pay per click advertising, ensure that the advertiser only pays for the advertisements that
are actually viewed)
.kqfokq msßjeh ie,lshhq;= uÜgulska wvq ùu ^ud¾..; .kqfokqj,§ w;rueÈhka fkdue;s
ùu ksid&
.B-jHdmdrj, wjdis iuyr jHdmdr lafIA;% fuu iajNdjfha .kqfokq i|yd iqÿiq fkdùu Wod(- wdydr mdk j¾.
ksIamdok lafIa;%h
úoaHq;a jHdmdr ixl,amhg udreùu i|yd úYd, msßjehla oeßh hq;= ùu Wod( mß.Kl moaO;sh
hdj;ald,Sk lsÍu" fiajlhska mqyqKq lrùu" fjí wvúh ;=, wjYH wx. we;=,;a l, hq;= ùu
wdrCIdj ms<sn|j .eg¨ we;súh yelsùu
ඔබට ලැදගත් ලන මුදල් හුලමාරු වමාගම් ල දලබ් අඩවි:
payza.com
paypal.com
skrill.com
perfectmoney.is
payoneer.com
neteller.com
wmtransfer.com
13'f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKfha kj keUqrej iy wkd.; ÈYdk;sh .fõIKh lrhs
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
62 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
13'1 mß.Kkfha kj keUqre;d iy wkd.; ÈYdk;sh .fõIKhlrhs'
onqoaêu;a iy yeÕ=ïnr mß.Kkh(Intelligent and Emotional Computing)
ñksidg fuka hï hï foa ms<ssn|j ye`.Sï j,g ixfõ§ njla olajk mß.Kl
ye`.=ïnr mß.Kl kï fõ' ye`.Sï .%yKh lr .ekSug ixfõ§ Wmdx. fuu mß.Kl i;=j
mj;S'
tf,i ye`.Sï .%yKh lr .ekSug yelshdj ,nd §fï ;dCIKh Affective
Technology kï fõ'
Affective Technology hkakg my; oE wh;afõ'
uqyqKq y÷kd.ekSu
wdrCIl moaO;s i|yd Ndú;d l, yelsh'
y`v y÷kd.ekSu
uqrmo jeks wdrCIdldÍ mshjr i|yd iq,Nj Ndú;d fõ'
nqoaêu;a mß.Kl -Intelligence Computing:
nqoaêh hkq l=ulao@
wjia:dkql+,j .eg¨j,g úi÷ï iemhSfï yelshdj nqoaêh f,i ir,j ks¾jpkh
l, yelsh'
ñksiqka fuka .eg¨ úi£u i|yd fya;= fidhd n,d tajd wOHhkh lrñka ta i|yd
wkq.; ùug iajhx l%ufõohla ilid .ekSug mß.Kl hka;%hg yelshdjla we;akï th
nqoaêu;a mß.Klhls'
olD;su nqoaêh(Artificial Intelligence)
ñksidg fuka ;ksj is;d u;d ;SrK .ekSfï yelshdj " ñksid i;= nqoaêuh
yelshdjka mß.Klhg ,nd§u lD;su nqoaêh ;=,§ isÿfõ' fuu yelshdj lD;su nqoaêh kï
fõ'iqúfYAIS AI;dCIKhka f,i úfYAI{ moaO;s (Expert Systems)" cdk ;dCIK
we,af.dß;u (Genetic Algorithm) , Neural Network oelaúh yelsh'
Neural Networks : i;ajhskaf.a iakdhq moaO;sfha ls%hdldÍ;ajhg iudk;ajhla olajk mß.Kk
wdlD;shlss' rgd y÷kd.ekSfï yelshdj(pattern recognition)" wdodkhka y÷kd.ekSfï§
kshqfrdak ls%hd;aul jk wdldrhg wkqj isÿùu fujeks moaO;shl isÿfõ'
Ndú;hka f,i Finger Print Recognition, Face Recognition, Patten
IdentificationwdÈh oelaúh yelsh'
cdk ;dCIK we,af.dß;u (Genetic Algorithm)
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
63 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
mßKdóh ls%hdj,sh u.ska fmd<Ujk ,o mß.KkSh wdlD;Ska ldKavh cdkuh
we,af.dß;u jYfhka ie,fla' j¾Kfoay wdldrfha o;a; jHqy weiqßka úfYAIs; .eg¨jlg
;sìh yels úi÷ula fla;kh (Encoding) flf¾' tfukau" fuu jHqyhkg m%;sixfhdað;
ls%hdhk fhoùu u.ska jeo.;a f;dr;=re wdrCId lsÍu isÿ flf¾' cdk we,af.dß;u" úYd,
mrdihl .eg¨ úi£u i|yd fhdod .kakd w;r" fndfyda úg .eg¨jla i|yd jvd;a iqÿiqu
úi÷u f;dard .ekSug Ndú; flf¾'
Genetic Algorithms (GAs) are adaptive heuristic search algorithm premised on the
evolutionary ideas of natural selection and genetic.
The basic concept of GAs is designed to simulate processes in natural system necessary for
evolution,
Specifically those that follow the principles first laid down by Charles Darwin of survival of
the fittest.
As such they represent an intelligent exploitation of a random search within a defined
search space to solve a problem.
Applications are circuit/car design (http://rednuht.org/genetic_cars_2/), traffic controlling,
path finding, etc.
úfYAI{ moaO;s (Expert Systems)
hï iqúfYAIS úIh m:hla ms<sn|j ñksid fuka is;d lghq;= lsÍug m%h;ak ork
uDÿldx.hla fyda moaO;shls'
úfYAI{ moaO;sshla fldgia 3lska iukaú; fõ'
- mßYS,l w;=reuqyqK;(A user interface)
úfYAI{ oekqfuka $ yelshdfjka f;dr mßYS,lhdg moaO;sfhka úuiqï lsÍu yd Wmfoia
,nd.ekSug u.mdohs'
- oekqï mdolh(A knowledge base)
lreKqj, tl;=jls'udkj úfYAI{hska úiska imhk f;dr;=re u; oekqï mdolh ks¾udKh
flf¾'
- An inference engine
fijqï hka;%hla wdldrfhka ls%hd;auljk w;r mßYS,lhdf.a wjYH;djh u; .e,fmk
f;dr;=re yd úi÷ï fiùug oekqï mdolh .fõYKh lsÍu isÿlrhs'
úfYAI{ moaO;sshl Ndú;hka (
Applications are Medical diagnosis
Financial advice
discover locations to drill for water
vacation advisor(http://www.exsys.com/demomain.html) etc.
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
64 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
lD;su nqoaêuh uDÿldx. (Artificial Intelligence Software) yd idudkH
uDÿldx.(Conventional Software) w;r fjki (
;d¾lsl mshjr iuqyhla wkq.ukh lrñka ksudj f;la ls%hdlsÍu idudkH uDÿldx.
j, isÿfõ'.eg¨j muKla ,ndfok w;r th úi£ug wjYH mshjr ,nd fkdfoa' rgd
.e,mSug yd fiùug wjYH jevigyka wdÈh Ndú;d lrñka ks¾udKh lr ;sfí'
AIys jdis (- ñksia yeisÍu yd ixcdkkh iudlD; lsÍfï (simulate)yelshdj (Intuition, Common sense,
Judgment, Creativity, Beliefs etc)
ñksid i;= m%ùk;djhka .%yKh lr .ekSug yd y÷kd .ekSug we;s yelshdj
m%;spdr oelaùu fõ.j;a ùu
úYd, m%udKfha o;a; b;d blaukska jgyd .ekSfï yelshdj
AI ys wjdis (- idudkH oekqu $ nqoaêh fkdue;s ùu
úIh lafIA;% lsysmhla hgf;a we;s oekqu iu`. myiqfjka ls%hdl, fkdyels ùu
ixj¾Okh lsÍug úYd, msßjehla wjYH ùu
kS;suh yd iodpdrd;aul lreKq mek ke.Su
olkafihs(Kansei) moaO;s(Kansei Engineering)
NdKav yd fiajd m%j¾Okh lsÍu mdßfNda.slhdf.a udkisl ye`.Sï b,lal lrñka isÿ
lsÍu fyda mdßfNda.sl ukig oefkk whqßka isÿ lsÍu fuys§ isÿfõ'
mdßfNda.slhdf.a ye`.Sï yd ixfõokhka iu`. .e,fmk whqßka" Tyqf.a ixialD;sh"
;rd;sru "jD;a;Sh wdÈhg iß,k wdldrfhka NdKav ksIamdokh yd fnodyeÍu isÿfõ'
Wod(-googlefijqï hka;%h úúO wjia:dj,§ ;u ,dxPkh fjkia lsÍu
oñksia-hka;% iyiïnkaO;djh(Man-machine coexistence)
w;S;fha isg fï olajd ñksid úiska úúO hka;% iQ;% ksmojd ;sfí' fï jk úg fuu
kùk hka;% iQ;% ñksid iu`. ls%hd;aul jk ;;ajhlg m;aj ;sfí' úfYAIfhkau frdafnda
;dCIKfha ÈhqKqj;a iu`.u úúO lafIA;%ys frdfnda hka;% ñksid iu`. lghq;= lsÍu isÿfõ'
ñksidg wmyiq ld¾hhka fukau <`.dùug wmyiq wka;rdodhl ia:dkj lghq;= i|yd o
frdafnda hka;% fhdod.efka'
tkï ñksid iu`. hka;% tlu ia:dkhl tlu fõ,djl§ tlaj Ôj;aj lghq;= lsÍu
ñksid yd hka;% w;r iyiïnkaO;djh f,i woyia fõ'
iqmsß fj<|i,a "l¾udka;Yd,d" .sKs l÷ yd uqyqÿ m;=, yd wNHjldY .fõYKh
jeks wjia:dj,§ frdfnda hka;% Ndú;d lrkq ,efí'
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
65 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
13'2 ksfhdacs; ;dlaIKfha uQ,O¾u yd fhojqï.fõIKh lrhs'
ouDÿldx. ksfhdacs;hka(Software Agent)
ksfhdað;fhla hkq"
lsishï wruqKla u; ls%hd;aul jk f,i ieliQ mß.Kl moaO;shls' fuu moaO;s
iqúfYAIS ksfhdað; uDÿldx.hla (Software Agent)u.ska wod, ld¾hh bgq lrkq ,nhs'
fuu uDÿldx.h idudkH uDÿldx.hlska fjkia jkafka"
- th mßirhg ixfõ§ ùu(Sensitive)
- iajhxlS%h nj(Autonomy)
- wruqKla flfrys fhduqj ;sîu(Goal Oriented)
- ksrka;rfhka tu ld¾hfhys ksr; ùu (Persistence)
wd§ iqúfYAIS ,laIK ksidh'
ksfhdað;hka j¾.
nqoaêu;a ksfhdað;hka (Intelligent Agent)
bf.kqu yd ;¾lkh jeks lD;su nqoaêhg wod, hï hï ld¾hhka bgq lsÍug ilia lr we;s
ksfhdað;hka
jHdma;ksfhdað;hka (Distributed Agent)
fN!;slj fjka fjkaj mj;akd mß.Kl u; ls%hd;aul jk ksfhdað;hka
nyq ksfhdacs; moaO;s (Multi- Agent Systems)
;ksj ls%hd;aul úh fkdyels fyhska tlsfkld w;r ikaksfõokh lr.kq ,nk jHdma;
ksfhdað;hka
cx.u ksfhdað;hkaksfhdað;hka (Mobile Agents)
úúO ilikhkaa u;g ;u ls%hdldÍ;ajh m%;sksYaphkh (Relocate)l,yels ksfhdað;hka
ksfhdað;hl=f.a ,laIK
mßYS,lhl= fyda fjk;a jevigykla fjkqfjka ls%hd;aul fõ' (Agent)
ñksidf.a iDcq ueÈy;aùfuka f;drj Tjqkaf.a wNHka;r ;;ajhka yd p¾hdjkag ixfõ§j
ls%hd;aul fõ'(Autonomy)
mßirfha isÿjk ndysr ls%hdng ixfõ§j ls%hd;aul fõ'
wjYH mßÈ ls%hd;au ùfï yelshdj
ksrka;rfhka ls%hd;aulj mj;S
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
66 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
onyq-ksfhdacs; moaO; s
lsishï mßirhla ;=, ls%hd;aul jk " wka;¾ ls%hdldÍ" nqoaêu;a ksfhdað;hka lsysm
fofkl=f.ka iukaú; mß.Kl.; nyq ksfhdað; moaO;shls' ;ks ksfhdað;hl=g úi£ug
wmyiq .eg¨ úi£u i|yd fuu moaO;s fhdod .efka'
ksfhdacs; moaO;sj, fhojqï
mß.Kl lS%vd jeks rEmuh fhojqï - mß.Kl lS%vdj, fhdod .efkk WmlrK fukï
wjia:d ks¾udKh i|yd ksfhdað;hka fhdod .efka'
Ñ;%mgj,- ñksiqka" i;=ka yd fjk;a WmlrK fjkqjg mß.Kl wdY%s; ks¾udK fhdod
.ekSu
iudfhdacs; wdrCIl moaO;s (Coordinated Defense System)
m%jdyKh yd iudfhdackh (Transportation and Logistics )
N+f.da,Sh f;dr;=re moaO;s (Geographical Information System)
cd, yd cx.u ;dCIKhka (Network and Mobile Technologies)-.;sl Ndr iu;=,s;h
(Dyanamic Load Balancing) " by< ksrjoH;djhka wjYh ia:dkj, yd iajhx WmYukH
(self Healing) cd,j,
idudkH tÈfkod lghq;=j,§ "
o frda.Ska yd jeäysá mqoa.,hkaf.a frda.S ;;ajhka kshdukh fldg wjYH m%;sldr yd mQ¾j
ks.ukhkg t<öu
o ksfjiaj, kejeishkaf.a ls%hdldÍ;ajh kshdukh fldg n,Yla;s ixrlaIKh mshjr .ekSu
o Cloud computing ys§ iïm;a fnodyeÍu
13'3 mßKdujdoS mß.Kkfha uQ,O¾u yd uyd mßudKfha fhojqï .fõIKh lrhs
omßKdujdoS mrs.Kkh(Evolutionary Computing)
iajdNdúl jrKh" cdkuh mßKduh jeks cSj úoHd;aul mrsKdufha uQ,O¾u mokï
fldg.;a mß.Klh wdYs%; .eg¨ úi|Sfï ls%ufõohka mrdih mßKdujd§ mß.Kkh f,I
ye|skafõ' fuu m%fudamdhka l¾udka;"jddaKsc lafIa;%hkaf.a m%dfhda.sl fhojqïj, isg m%uqL
wka;fha úOhd;aul mßfhaIK olajd jQ mq¨,a mrdihla ;=, fhdod .efka'
mßKdujd§ mß.Kkfha fh§ï
mßKdujd§ mß.Kkfha m%dfhda.sl ls%hdldrlï ;=< kùk m%.;sh ms<sn| i,ld ne,Su
fuys wruqK fõ' ta hgf;a my; oE jeo.;a fõ'
bxcsfkare ks¾udKh
nqoaêu;a moaO;s
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
67 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
/yeka rys; yd ixfõol cd,
Wmf,aLkh
mß.Kl oDIaáh yd m%;sìïn ieliqu
o;a;mdol ie,iqu yd l<ukdlrKh
nqoaêu;a m%jdyk moaO;s
;SrK wdOdrl moaO;s
md,k moaO;s
o;a; leKSu
ld¾ñl fhojqï j, isoaê wOHhkh
o Ôj úoHd;aul moaO;sj, mß.Kkh
iajdNdúl cSj úoHd;aul moaO;s wkqlrKh lrñka tajdfha ls%hdoduhka ksrEmkh
jk wkaofï moaO;s ks¾udKh fuu lafIA;%h ;=< mÍCIKg Ncdkh flf¾' tkï cSù moaO;s"
mß.Kl wdYs%; moaO;s u.ska wdlD;slrrKH fldg " lD;su cSjhla ks¾udKh lsÍfï
W;aidyhla fuu mÍCIK wdY%s;j isÿfõ'
iajdNdúl cSj úoHd;aul moaO;Ska ;=, olakg ,efnk ixlS¾K mlaIK " tlsfklg
iïnkaO ir, Wmdx. lsysmhl ls%hdldÍ;ajfha m%;sM,hls' cSj úoHd;aul moaO;s ms<sn|j
idïm%odhsl wOHhkfha§ " lsishï W;af;achlg idfmaCIj " ld,hg wkqj idkaøKh
fjkiaJSu jeks" ldKav.; o;a; /ialsÍfï wkql%ñl l%ufõohka wjYh fõ' fujka o;a;
úYaf,aIKh yd ksrEmkh i|yd mß.Klh b;d jeo.;a fõ' fuys wruqK mdßißl yd
wNHka;r W;af;achkg m%;spdr ±laúh yels ksrjoH" ;;ald,Sk wdlD;Ska f.dvke.Sk fõ'
Wod( ms,sld ffi,hl wdlD;shla ks¾udKh fldg tyd mKsjqv ud¾.hkayd ÿ¾j,;d
wjfndaOfldg .ekSu" hlv kd, wj;rKh wdlD;slrKh fldg" iamkaokh jeks yDofha
ls%hdldÍ;ajh flfrys tys n,mEï wOHhkh lsÍu' fï i|yd m%:ufhka wod, cSj úoHd;aul
moaO;Ska ;=< isÿjk ls%hdoduh wjfndaO lr.; hq;=h'
o cdk ;dlaIK we,af.drs;uj, uQ,O¾u (Fundamentals of Genetic Algorithms)
mßKdóh ls%hdj,sh u.ska fmd<Ujk ,o mß.KkSh wdlD;Ska ldKavh cdkuh
we,af.dß;uh jYfhka ie,fla' j¾Kfoay wdldrfha o;a; jHQy weiqßka úfYAIs; .eg¨jlg
;sìh yel úi÷ula fla;kh flf¾' tfukau " fuu jHqyhkg m%;sixfhdað; ls%hdhk
fhoùu u.ska jeo.;a f;dr;=re wdrCId lsÍu isÿflf¾' cdk we,af.dß;u" úYd, mrdihl
.eg¨ úi£u i|yd fhdod .efkk w;r " fndfydaúg .eg¨jla i|yd jvd;a iqÿiq u úi÷u
f;dard .ekSug Ndú;d flf¾'
fuh m%Odk mshjrhka lsysmhla hgf;a isÿfõ' úi÷ï .yKh f.dvke.Su wfmaCIs; úiªu iy .e,fmk úi÷u fidhd .ekSu cdkuh ls%hdj,sh ^fufyhqu& fhdod.ekSu
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
68 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
13'4 id¾j;sl% mß.Kk ixl,amh .fõIKh lrhs
o id¾j;sl% mß.Kkh (Ubiquitous Computing)
mß.Kkh tla WmlrKhlg fyda tla ia:dkhlg iSud fkdù iEu WmlrKhlu" iEu
;eklu yd iEu wdldrhlgu olakg ,eîu fuu id¾j;s%l mß.Kkh kï ixl,amfha
m%Odk woyihs'
Laptop, Tablet, telephone jeks ´kEu WmlrKhla yryd " mßYS,l mß.Kl yd iu`.
iïnkaO fõ' fuu WmlrK fndfyduhl " mß.Kl ;dCIKh Ndú;d jk wdldrh
mßYS,lg woDYHudkh'
i¾j;% mß.Kkfha§" jHdma; mß.Kkh (distributed computing) " cx.u
mß.Kkh(mobile computing)" ia:dkSh mß.Kkh (location computing) " cx.u cd,lrKh
(mobile networking) " ixO¾N idjOdk mß.Kkh (context-aware computing)" ixfõol
cd,(sensor networks) " udkj mß.Kl wka;¾ls%hdj (human- computer interaction) iy
lD;su nqoaêh (artificial intelligence) hk ixl,am Wmfhda.S lr .efka'
o id¾j;sl% mß.Kkh i|ydjk ;dlaIKhka
.=jka úÿ,s ;rx. y÷kd.ekSfï ;dCIKh (RFID)
wka;¾.;h okakd mß.Kl (Context Aware Computing)
me<¢h yels mß.Kl (Wearable Computing)
wdj¾ê; i;Hh(Augmented Reality)
iajhxlD; .%yKh yd m%fõYh(Automated Capture and Acess)
f,dal jHdma; ixfõol cd,h (Worldwide Sensor Networks)
yd;ami me;=reKq nqoaêh (Ambient Intelligence)
o id¾j;sl% mß.Kkfha fhojqï
wka;¾.;h okakd cx.u ÿrl;k
wjia:dkql+,j ÿrl:kh iajhxlS%hj ksy`v wjia:djg m;aùu
ms<s;=re Èh hq;= fkdjk weu;=ï y÷kd .ekSfï yelshdj
wdndê; mqoa.,hka i|yd u.fmkaùfï moaO;s
r:jdyk .ukd.ukh md,kh
iajhxlS%h wdf,dal moaO;s
ßhÿre iydhl moaO;s yryd ßhÿrka oekqj;a lsÍu
ksIamdok ls%hdj,sh
úuOH.; ksIamdok moaO;s - iajhxlS%h md,kh jk " jHqy.; yd ksoyia ksIAmdok moaO;s
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
69 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
hQ - jdKscHh (Ubiquitous commerce)
Smart business objects u.ska .kqfokq yd fiajd iajhxlS%hj isÿ lsÍu
mdßfNda.slhd " fjf<ka\ iy iajhxlS%h moaO;sh w;r iïnkaO;dj yryd ksr;a;r fiajdjka
iemhSu
Smart homes
ksfjia w,xlrKh " WIaK;aj md,kh" jd;kh yd ikaksfõok Smart WmlrK WmlrK
njg m;aùu u.ska iajhxlS%hj md,kh lsÍu
ffjoH ;dCIKh
nyqld¾h " laIqø" iajhxlS%h yd cd,.; ffjoH WmlrK Ndú;fhka frda.Skaf.a fi!LHh
;;ajh kshdukh lsÍu
13'5 mj;sk mß.Kk wdlD;s úYaf,aIKh lr kjf,djg .e,fmk wdlD;s
ofjdka-ksõudka mß.Klfhka Tíng
fuf;la Ndú; l< idïm%odhsl fjdka kshqudka wdlD;sh wNsnjd úúO ;dCIKsl
l%fudamdhka fhdod .ksñka mß.Kl wdlD;sh kj ÈYdk;Ska Tiafia ixj¾Okh fjñka mj;S'
oiajNdjO¾ufhka wdNdIh ,;a mß.Kkh (Nature inspired computing)
iïnkaOlrKh" iudc p¾hdj yd ks¾.ukh hk WmlafIA;% tlg ne£ iliaù we;s
lafIA;%hls' fuh fndfyda úg lD;su nqoaëh yd ióm iïnkaO;djla fmkajhs' fuh Ôj
úoHdj" mß.Kl úoHdj yd .Ks;h hk úIhka u; r\ mj;S' ke;fyd;a fuh ffcùh
ixisoaëka wdlD;slrKh i|yd mß.Kl Ndú;h f,i oelaúh yelsh'
olajkagï(Quantum)mß.Kkfha uQ,O¾u
lajkagï ;dCIKh Ndú;fhka ls%hd;au; jk Wmdx. fhdod .kq ,nk mß.Kkh
lajkagï mß.Kkhhs' w¾O ikakdhl Ndú;hg f.k ks¾udKh fldg we;s wxls;
mß.Klj,g jvd fjkia mß.Kl fuys§ ksmojd we;' fuu mß.Kl " wxls; mß.Kl
fuka ìgq u; mokï jQ o;a; Ndú;hg fkd.kS' ta fjkqjg fuu mß.Kl o;a; ksrEmkh
i|yd lajkagï ,laIK fhdod .kS' ^f,ai¾ ;dCIKfhka Ndú; jk photons)
oDNAmß.Kkh
mdrïmßl is,slka mdol mß.Kl fjkqjg " DNA, ffcj ridhk úoHdj (Bio
chemistry) yd mrudKql ridhkh (Molecular biology) wdY%fhka ksmojk mß.Kl Ndú;h'
ofhojqï
ld, uxcqid ;dCIKh (Black box Technology)
-උවව් පඳෂ පතොරතුරු ශා වන්නිපේදන තාක්ණ පභොඩියුය-
70 l,dm wOHdmk ld¾hd,h - bínd.uqj
mß.Klfha ls%hdj,sh mßYS,lf.ka i`.jd ;nd f.k Tyqf.a wjYH;d bgqlr§fï
;dCIKsl ixisoaêh fuhska woyia fõ'
wOHdmk ;dlaIKh(Education Technology)
fi!LH fiajd ;dlaIKh(Healthcare Technology)
21 jk ishjfia mß.Kkfha kj keUqre;d
mß.Kl Ñmhka " yojf;a isg nqoaêh olajd;a we÷ï me<÷ïj, isg fi,a,ï nvq olajd;a
jYfhka iEu ia:dkhlu oel.; yelsùu
´kEu ;ekl isg ´kEu fõ,djl wjYH mßÈ fhojqï /yeka rys;j nd.; lr .ekSfï
yelshdj
ukqIHhka yd wfkl=;a mß.Kl w;r iDcq iïnkaO;djhla we;s l< yels wkaofï " lgy`v
y÷kk" oelSug" .| iqj| oekSug yd weiSug yelshdjka iys; mß.Kl cd, ìysjkq we;'
ukqIH mßKduh yd mß.Kl mßKduh tlg uqK .efikq we;' lD;suj ksujk ,o nqoaêh
ó<`. mßïmrdfõ ukqIHhkaf.a ;;ajh Wiia lrkq we;'
nqoaêh w;ska " mß.Klh ñksid wNsnjd hdu fya;=fjka " kj wxls; m%cdjla yd ixialD;shla
wmg iudka;rj mßKduh jkq we;'
---නිභාල---