MKMK - Gandalf.com.pl · 2012. 11. 7. · MKMK MK MKMK redakcja Katarzyna Klafkowska-Waśniowska...

MKMK

MK

MKMK

redakcjaKatarzyna Klafkowska-Waśniowska

Maciej Mataczyński Rafał Sikorski

Marcin Sokołowski

Warszawa 2012

PROBLEMY POLSKIEGO I EUROPEJSKIEGO

PRAWA PRYWATNEGO

Księga pamiątkowa Profesora Mariana Kępińskiego

Publikacja dofi nansowana przez Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Wydawca: Magdalena Przek-Ślesicka

Redaktor prowadzący: Adam Choiński

Opracowanie redakcyjne: „Littera” Maria Beata Wawrzyńczak-Jędryka

Projekt okładki i układ typografi czny: Marta Baranowska

Fotografi a: Barbara Kołecka Herman, Foto Studio Kołecki

© Copyright by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2012

ISBN: 978-83-264-3769-4

Wydane przez:Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.

Redakcja Książek

01-231 Warszawa, ul. Płocka 5atel. 22 535 82 00, fax 22 535 81 35 e-mail: [email protected]

www.wolterskluwer.plksięgarnia internetowa www.profi nfo.pl

zdjecie-kempinski.indd 1 2012-09-16 21:28:04

5

W październiku 2013 r. minie 50 lat, od kiedy Profesor Marian Kę-piński został zatrudniony na Wydziale Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Niniejsza Księga Pamiątkowa ma być dla Profesora Mariana Kępiń-skiego nie tylko podziękowaniem za wiele lat owocnej pracy, ale przede wszystkim hołdem złożonym przez Jego wychowanków. To dzięki ich inicjatywie i staraniom niniejsza Księga mogła powstać.

Profesor Marian Kępiński jest powszechnie znany w kręgach aka-demickich. Przez 50 lat swojej pracy prawie każdy student kończący Wy-dział Prawa UAM zetknął się z Nim. Przez wielu studentów jest uwa-żany za osobę surową, ale sprawiedliwą. Cieszy się szacunkiem wśród współpracowników, uczniów i studentów. Dzięki Jego zaangażowaniu i pomocy wielu studentów zdecydowało się kontynuować naukę i dziś są doktorami habilitowanymi, doktorami i doktorantami. To oni wystawia-ją świadectwo Profesorowi Kępińskiemu i są żywym przykładem Jego 50-letniej, owocnej pracy naukowej.

Jako synowi Profesora Kępińskiego trudno mi obiektywnie podejść do Jego osoby. Dla mnie i dla moich braci jest przede wszystkim ojcem, a nie profesorem. Jednakże postaram się naświetlić Jego sylwetkę w spo-sób jak najbardziej bezstronny.

Marian Wiesław Kępiński urodził się 29 maja 1940 r. w Beskidzie Wyspowym, w niedużej miejscowości Dobra, położonej pomiędzy Li-manową a Mszaną Dolną. Jest synem Wiesława Kępińskiego i Stanisła-wy Kępińskiej z d. Węgrzynowicz. W Dobrej wraz z rodzicami mieszkał przez cały okres wojny. Po wojnie rodzina przeniosła się do Gdańska, gdzie Jego ojciec objął stanowisko sędziego – najpierw Sądu Wojewódz-kiego w Gdańsku, Izba Cywilna, a następnie pełnił obowiązki wicepreze-sa Odwoławczej Izby Morskiej przy Sądzie Okręgowym w Gdyni. Z kolei matka – Stanisława pracowała jako nauczycielka chemii.

Marian Kępiński w Gdańsku ukończył szkołę podstawową i liceum ogólnokształcące. W 1958 r. wyjechał na studia prawnicze do Poznania i – jak się później okazało – porzucił Gdańsk na stałe.

Sylwetka ProfeSora Mariana kęPińSkiego


6 7


Tak rozpoczęła się Jego przygoda z Wydziałem Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, z którym to miejscem jest związany po dziś dzień. W 1963 r. przedstawił pracę magisterską Ustalenie wysokości szkody majątko-wej napisaną pod kierunkiem Prof. dr. hab. Zbigniewa Radwańskiego, zdał egzamin magisterski i ukończył studia z oceną bardzo dobrą.

Po studiach, w roku 1963 został zatrudniony jako asystent na Wy-dziale Prawa w Katedrze Ekonomii, a następnie od 1964 r. w Katedrze Prawa Cywilnego.

W roku 1966 złożył egzamin sędziowski w Sądzie Wojewódzkim w Poznaniu.

Pracę doktorską Przeniesienie własności nieruchomości rolnych napi-saną pod kierunkiem Prof. dr. hab. Zbigniewa Radwańskiego ukończył i obronił w roku 1969. Została ona nagrodzona w 1971 r. przez Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego nagrodą indywidualną. W pracy przed-stawione zostały przede wszystkim kwestie umów o podwójnych skut-kach w odniesieniu do nieruchomości oraz ograniczenia w zbywaniu nieruchomości rolnych (dawny art. 163 k.c.).

W latach 1969–1980 Marian Kępiński był adiunktem na Wydziale Prawa w Katedrze Prawa Cywilnego. W roku 1975/1976 ukończył uzu-pełniające studia prawnicze na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku i otrzymał tytuł Master of Laws (LLM).

Stopień naukowy doktora habilitowanego uzyskał w 1979 r. na podstawie ogólnego dorobku naukowego i przedłożonej rozprawy habi-litacyjnej Rozporządzanie prawem z rejestracji znaku towarowego. Rozprawa dotyczy problematyki cesji i licencji praw do znaku towarowego, a tak-że nie pomija kwestii charakteru prawnego praw wyłącznych do znaku towarowego. Mimo iż została napisana ponad 30 lat temu (i dotyczy in-nego niż obecnie stanu prawnego), zawarte w niej rozważania zachowa-ły aktualność do dziś. Obecnie problematyka znaków towarowych jest bardziej powszechna niż w ustroju Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, a rozprawa Profesora Kępińskiego stanowi nadal fundament rozważań na tematy związane z rozporządzaniem prawem z rejestracji znaku to-warowego.

Rozprawa habilitacyjna została nagrodzona w 1980 r. nagrodą in-dywidualną przyznaną przez Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki.

W 1991 r. Marian Kępiński został mianowany profesorem nadzwy-czajnym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. W roku 2002 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Aleksander Kwaśniewski nadał Marianowi Kę-pińskiemu tytuł profesora nauk prawnych.

Marian Kępiński nie tylko pracował naukowo, pełnił też odpowie-dzialne funkcje na UAM. W latach 1983–1989 był kierownikiem Studium


6 7


Administracji, a także prodziekanem Wydziału Prawa. Od 1994 do 1998 r. był Kierownikiem Katedry Prawa Cywilnego, a następnie od 1998 r. jest kierownikiem Katedry Prawa Europejskiego. Był też kierownikiem Po-dyplomowego Studium Prawa Europejskiego. W latach 1991–2000 był członkiem Senatu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

W macierzystej Uczelni Profesor Marian Kępiński wykłada prawo cywilne, prawo własności intelektualnej, prawo konkurencji oraz prawo europejskie. Prowadzi też wykłady i seminaria w Collegium Polonicum, które jest formą współpracy transgranicznej pomiędzy UAM a Viadrina Universität w Frankfurcie nad Odrą w dziedzinie badań i dydaktyki.

Jubilat wypromował liczne grono doktorów. Był też recenzentem wielu prac doktorskich. Obecnie 13 osób napisało i obroniło pracę dok-torską pod jego okiem. Wielu z nich kontynuuje Jego dzieło i nadal ści-śle z Nim współpracuje. Ponadto dwóch doktorantów Profesora zostało doktorami habilitowanymi.

Rzesza wypromowanych magistrów jest olbrzymia. Podkreślenia wymaga jednakże fakt, że seminaria magisterskie na UAM prowadzi od roku 1980, a od 1995 r. także w Collegium Polonicum.

Marian Kępiński odbywał także naukowe staże zagraniczne. Naj-częściej wyjeżdżał do Niemiec do Instytutu Maxa Plancka w Monachium – był tam w latach 1977, 1982, 1983, 1989, 2000 i 2001. Był też we Francji – w latach 1970–1971 na Uniwersytecie w Grenoble oraz w roku 1994 na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Rennes. W roku 1978 był na stypen-dium w Instytucie Prawa Porównawczego w Belgradzie oraz w Hadze w Instytucie Assera (Asser College Europa), w którego radzie naukowej zasiadał przez wiele lat. Był w Wielkiej Brytanii w roku 1996 na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Aberystwyth. Dwukrotnie był w Stanach Zjedno-czonych Ameryki, po raz pierwszy w latach 1975–1976 na podyplomo-wych studiach na Columbia University w Nowym Jorku, po raz kolejny w roku 1989 w Nowym Jorku na stypendium przyznanym przez Funda-cję Kościuszkowską.

Profesor Marian Kępiński dzielił się swoją wiedzą, będąc przez wie-le lat w składzie Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów (1994–1998, 1998–2002, 2002–2006, 2006–2010). W toku prac Rady Legislacyjnej był autorem wielu opinii. Część z nich była publikowana w „Przeglądzie Legislacyjnym”.

W latach 1997–2001 był członkiem Komisji Kodyfikacyjnej Pra-wa Cywilnego przy Ministrze Sprawiedliwości. Od roku 2011 wchodzi w skład Komisji Prawa Autorskiego przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Profesor nie ogranicza się jedynie do pracy naukowej. Od roku 1986 jest arbitrem Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej, a od


8 9


2006 r. jest członkiem Rady Arbitrażowej tego Sądu. Czynny udział w pra-cach Sądu Arbitrażowego pozwala Mu na spojrzenie z szerszej perspek-tywy na problemy, które nurtują pracowników naukowych i praktyków.

Od roku 2000 wchodzi w skład komitetu redakcyjnego „Ruchu Prawniczego, Ekonomicznego i Socjologicznego”. Jest członkiem rady programowo-naukowej Zeszytów Naukowych Uniwersytetu Jagielloń-skiego PPIW, a także rady programowej czasopisma „Nowator XXI. Tech-nika, Innowacje, Przedsiębiorczość”. Był członkiem komitetu redakcyjne-go „Przeglądu Legislacyjnego”.

W roku 2003 Marian Kępiński został odznaczony Krzyżem Kawa-lerskim Orderu Odrodzenia Polski. W tym samym roku otrzymał też na-grodę zespołową Ministra Edukacji Narodowej i Sportu za współautor-stwo książki Prawo handlowe. Spółki handlowe. Umowy gospodarcze.

Jubilat jest autorem ponad stu publikacji: książek, artykułów, glos i recenzji, w szczególności z zakresu prawa cywilnego, prawa europej-skiego oraz szeroko rozumianego prawa własności intelektualnej. Jest też autorem wielu opinii prawniczych. Profesor publikował nie tylko w cza-sopismach polskich, ale także zagranicznych (niemieckich i angielskich).

Do najważniejszych, najnowszych osiągnięć Profesora należy obec-nie zaliczyć współautorstwo tomu 13 oraz tomu 14b Systemu prawa pry-watnego (red. Z. Radwański), Komentarza do ustawy o zwalczania nieuczciwej konkurencji (red. J. Szwaja), podręcznika Prawo Unii Europejskiej. Prawo ma-terialne i polityki (red. J. Barcz) oraz podręcznika Prawo spółek handlowych. Podręcznik akademicki (red. A. Koch i J. Napierała).

W Systemie prawa prywatnego Jubilat zajmuje się umowami prawa autorskiego (tom 13) oraz umowami dotyczącymi znaków towarowych (tom 14b). W obu przypadkach rozważa możliwości przeniesienia prawa i udzielania licencji. W odniesieniu do znaków towarowych nie ogranicza się do prawa polskiego, porusza też kwestie prawa unijnego, które mają olbrzymi wpływ na prawo krajowe. Jego przemyślenia są wnikliwe, aktu-alne i nie są jedynie rozważaniami naukowymi. Jubilat bowiem stara się, by miały one praktyczne odniesienie, co niewątpliwie stanowi o ich wartości.

W powszechnie znanym Komentarzu do ustawy o zwalczaniu nieuczci-wej konkurencji Profesor jest autorem części dotyczących szczególnych deliktów prawa nieuczciwej konkurencji. Komentuje delikty dotyczące oznaczania przedsiębiorstwa i produktu, ingerencji w stosunki umow-ne, podawania nieprawdziwych informacji oraz systemów sprzedaży lawinowej i nadmiernej sprzedaży marek właściciela. Komentarz ów stał się podstawą dla prawników w zakresie spraw z nieuczciwej konkuren-cji. Opinie Profesora są cytowane przez sądy powszechne, prawników i urzędy. Profesor pozostaje autorytetem z zakresu czynów nieuczciwej konkurencji i jest autorem wielu opinii z tej dziedziny.


8 9


W dwóch podręcznikach Prawo Unii Europejskiej oraz Prawo spół-ek handlowych Marian Kępiński stara się w sposób jasny, zrozumiały dla studentów, ale i zarazem wyczerpujący przedstawić instytucje prawa europejskiego i prawa handlowego. Rozważania z zakresu prawa unij-nego dotyczą szczegółowych regulacji rynku wewnętrznego związa-nych z problemami prawa własności intelektualnej. Profesor skupia się na przedstawieniu miejsca własności intelektualnej w prawie unijnym i zobowiązań Polski, które w tym zakresie wynikają. Rozważania dotyczą zarówno dóbr niematerialnych chronionych przepisami prawa autor-skiego, jak i przepisami prawa własności przemysłowej. W drugim z ko-lei podręczniku dotyczącym prawa spółek handlowych Jubilat wyjaśnia regulacje dotyczące ochrony i określania firmy. Te trudne, lecz mające istotne znaczenie regulacje Profesor opatrzył praktycznymi, życiowymi przykładami. Przez to są zrozumiałe i bez trudu studenci, aplikanci czy praktykujący prawnicy zrozumieją istotę prawa do firmy. Unikatowe są też uwagi dotyczące firmy – oznaczenia przedsiębiorstwa oraz firmy znakiem towarowym lub usługowym. Cechują się one dużą praktyczną doniosłością.

Praca naukowa Jubilata wywarła wpływ na wielu naukowców średniego i młodszego pokolenia. Zasięg oddziaływania intelektualnego Profesora wykracza poza grono Jego magistrantów, doktorantów i habi-litantów. Był On uczestnikiem wielu konferencji krajowych i międzyna-rodowych, gdzie prezentował swoje poglądy na tematy związane z pra-wem cywilnym, prawem europejskim i prawem własności intelektualnej. Dobra znajomość języka angielskiego, francuskiego i niemieckiego dawa-ła mu możliwość prezentacji swoich prac naukowych i poglądów poza granicami Polski. Dzięki temu Profesor Kępiński ma wielu bliskich znajo-mych w zagranicznych placówkach naukowych.

Fakt udziału w niniejszej Księdze Pamiątkowej tak wielu świetnych i wybitnych naukowców z kraju i z zagranicy świadczy o uznaniu, jakim Jubilat cieszy się wśród nich. Niestety, ze względu na ramy objętościowe niniejszej Księgi nie można było zaprosić do przedstawienia swoich po-glądów wszystkich chętnych, w szczególności najmłodszego pokolenia naukowców, którzy chcieli w ten sposób złożyć Profesorowi hołd. Lista takich osób jest długa, co tym bardziej podkreśla, że praca naukowa Pro-fesora nie poszła na marne. Jubilat niestrudzenie, dzięki swojej wytężo-nej pracy ukształtował kolejnych naukowców, którzy dalszą pracą będą uświetniać Jego dzieło.

Na sukces zawodowy Jubilata miały wpływ także Jego cechy cha-rakteru. Jest on bowiem osobą konsekwentną, która realizuje postawione sobie cele. Na pierwszym miejscu stawia zrozumienie i tolerancję wobec innych i ich poglądów. Cieszy się szacunkiem, choć czasem jest surowy


i wymagający. Na podkreślenie zasługuje także wszechstronność Jego za-interesowań naukowych, równie dobrze sobie porusza się wśród zagad-nień prawa cywilnego, prawa handlowego oraz prawa własności intelek-tualnej. Nie ucieka od praktyki, jest autorem wielu opinii prawniczych, a także rozstrzygał wiele sporów przed Sądem Arbitrażowym.

Marian Kępiński jest od 1974 r. w związku małżeńskim z Marią Smykała-Kępińską. Jego żona Maria, a moja mama jest z wykształcenia fizykiem. Była przez wiele lat pracownikiem Wydziału Fizyki UAM, a na-stępnie nauczycielem fizyki w liceum ogólnokształcącym.

Marian Kępiński jest też ojcem trzech synów: Marka, który jest ar-cheologiem, Jakuba, który jest prawnikiem, oraz Janka, który jest jeszcze studentem. Nasz Tata jest dla mnie i dla moich braci autorytetem i stano-wi wzór do naśladowania.

Mam nadzieję, że mój Tata Marian Kępiński jeszcze przez wiele lat będzie aktywnie uczestniczył w życiu Uniwersytetu i będzie służył wszystkim radą i pomocą.

Jakub Kępiński

11

2012

Jurysdykcja sądów wspólnotowych znaków towarowych i wzorów przemy-1. słowych a jurysdykcja sądów krajowych oraz powództwa równoległe w tych sprawach [wraz z J. Kępińskim] (w:) Proces cywilny. Nauka–Kodyfi-kacja–Praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Feliksowi Zedlerowi, red. P. Grzegorczyk, K. Knoppek, M. Walasik, Warszawa 2012, s. 929–943

Przejście prawa ochronnego na znak towarowy. Licencje znaków towaro-2. wych (w:) System prawa prywatnego, t. 14, Prawo własności przemysło-wej, red. R. Skubisz, Warszawa 2012, s. 983–1045

2010–2011

Civil Law3. (w:) Handbook of Polish Law, red A.J. Szwarc, P. Wiliński, W. Dajczak, Warszawa–Bielsko-Biała 2011, s. 403–420

Harmonizacja maksymalna – nowe wyzwania dla ustawodawcy4. (w:) Aktual ne tendencje w prawie konsumenckim, red. R. Stefanicki, Wrocław 2010, s. 33–62

Firma5. (w:) Prawo spółek handlowych, red. A. Koch, J. Napierała, War-szawa 2011, s. 121–150

Prawo autorskie a ochrona znaków towarowych. Granice ochrony6. (w:) Gra-nice prawa autorskiego, red. M. Kępiński, Warszawa 2010, s. 155–166

Projekt założeń do projektu ustawy – Prawo antykorupcyjne. Opinia Rady 7. Legislacyjnej [wraz z Z. Siwikiem, M. Seweryńskim], Przegląd Legi-slacyjny 2010, nr 2, s. 97–110

Wykaz publikacji ProfeSora Mariana kęPińSkiego

wykaz Publikacji ProfeSora Mariana kęPińSkiego

12 13


Zarys prawa własności intelektualnej8. [redaktor naukowy serii]: – t. I, Granice prawa autorskiego, Warszawa 2010 – t. II, Konkurencja a własność intelektualna, Warszawa 2011 – t. III, Prawa pokrewne, Warszawa 2011

2009

Opinia o projekcie ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupo-9. wym [wraz z E. Marszałkowską-Krześ], Przegląd Legislacyjny 2009, nr 3–4, s. 170–176

Opinia o projekcie ustawy o efektywności energetycznej10. [wraz z K. No-wackim], Przegląd Legislacyjny 2009, nr 3–4, 2009, s. 308–314

Opinia o projekcie ustawy o likwidacji Agencji Mienia Wojskowego oraz 11. o zmianie niektórych ustaw i opinia o projekcie ustawy o Agencji Uzbroje-nia, Przegląd Legislacyjny 2009, nr 1–2, s. 230–237

Opinia o projekcie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci szerokopasmo-12. wych w telekomunikacji, Przegląd Legislacyjny 2009, nr 3–4, s. 341–347

Opinia o projekcie ustawy o zasadach nadzoru właścicielskiego Skarbu Pań-13. stwa [wraz z E. Marszałkowską-Krześ, A. Hanusz], Przegląd Legisla-cyjny 2009, nr 3–4, s. 298–305

Opinia o projekcie ustawy – Prawo Antykorupcyjne14. [wraz z K. Nowackim, M. Seweryńskim] Przegląd Legislacyjny 2009, nr 3–4, s. 217–231

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicz-15. nych oraz niektórych innych ustaw, Przegląd Legislacyjny 2009, nr 3–4, s. 278–283

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach 16. pokrewnych, Przegląd Legislacyjny 2009, nr 1–2, s. 310–314

Tabele wynagrodzeń autorskich przedkładane przez organizacje zbiorowego 17. zarządu w prawie autorskim (w:) Prawo autorskie a prawo konkurencji, red. K. Lewandowski, Poznań 2009, s. 27–44

2008

Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego Izba Cywilna z 31 stycznia 2007 r., 18. II CSK 343/06, Orzecznictwo Sądów Polskich 2008, nr 9, poz. 95c


12 13


Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie 19. z 18 października 2004 r., 6 II SA 3199/03, Orzecznictwo Sądów Pol-skich 2008, nr 5, poz. 53a

Komentarz do art. 1 pkt 9, art. 6 quater, 7bis i 820. (w:) Konwencja Pary-ska o ochronie własności przemysłowej. Komentarz, red. A. Adamczak, A. Szewc, Warszawa 2008, s. 65–66, 222–229, 255–272

Opinia o projekcie ustawy prawo prywatne międzynarodowe21. , Przegląd Le-gislacyjny 2008, nr 3, s. 178–183

Problem finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków obowiązko-22. wego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych (w:) Aktualne problemy ubezpieczeń komunikacyjnych, red. A. Koch, Warszawa 2008, s. 11–22

Rada Legislacyjna przy Prezesie Rady Ministrów – zadania i organizacja23. [wraz z A. Lichorowiczem, Z. Siwikiem, M. Frączkiewiczem], Prze-gląd Legislacyjny 2008, nr 1, s. 203–214

2007

Angleichung des polnischen Rechts an die europäischen Verbraucherschut-24. zvorschriften (w:) Einkaufen in Polen – wie sind Verbraucher geschützt? Vortrage zum Symposium „Grenzüberschreitender Verbraucherschutz vor dem Hintergrund der europäischen Verbrauchschutzpolitik – deutsch–pol-nische Perspektive”, Shaker Verlag 2007, s. 37–53

Firma25. (w:) Prawo spółek handlowych, red. A. Koch, J. Napierała, wyd. 2, Warszawa 2007, s. 126–156

Kilka uwag o projekcie ustawy o zwalczaniu nieuczciwych praktyk handlo-26. wych (w:) Współczesne problemy prawa handlowego. Księga Jubileuszowa dedykowana prof. dr hab. Marii Poźniak-Niedzielskiej, red. A. Kidyba, R. Skubisz, Warszawa 2007, s. 133–140

O sytuacji prawnej zatwierdzonych przed 31 sierpnia 2006 r. tabel wynagro-27. dzeń autorskich (w:) Prawo własności intelektualnej wczoraj, dziś i jutro, red. J. Barta, A. Matlak, Prace Instytutu Prawa Własności Intelektual-nej UJ 2007, nr 100, s. 229–238

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy kodeks cywilny28. , Przegląd Le-gislacyjny 2007, nr 4, s. 85–88


14 15


Opinia o projekcie ustawy o zwalczaniu nieuczciwych praktyk handlowych29. , Przegląd Legislacyjny 2007, nr 2, s. 229–232

Umowy prawa autorskiego. Organizacje zbiorowego zarządzania prawa-30. mi autorskimi lub prawami pokrewnymi (w:) System prawa prywatnego, t. XIII, Prawo autorskie, red. J. Barta, wyd. 2, Warszawa 2007, s. 423–490, 575–626

Uwagi o karze umownej ze szczególnym uwzględnieniem praktyki sądów po-31. lubownych (w:) W kierunku europeizacji prawa prywatnego, red. A. Brzo-zowski, W. Kocot, K. Michałowska, Warszawa 2007, s. 439–450

Wpływ prawa europejskiego na kodeks cywilny a harmonizacja spontanicz-32. na, red. M. Seweryński, Studia Prawno-Europejskie, t. IX, Łódź 2007, s. 67–87

2006

Aktualne problemy polskiego i europejskiego prawa ochrony konkurencji33. , red. wraz z C. Banasińskim, B. Popowską i T. Rabską, Warszawa 2006, ss. 204

Der Internationale Softwarevertrag nach deutschem und ausländischem 34. recht. Kapitel 9: Polen [wraz z A. Nowicką, I. Nestorukiem] (w:) Schri-ftenreihe Komunnikation und Recht, Band 26, Verlag Recht und Wirtschaft, red. H. Ullrich, M. Lejeune, Frankfurt am Main 2006

Firma w przepisach kodeksu cywilnego35. (w:) Czterdzieści lat kodeksu cy-wilnego. Materiały z ogólnopolskiego zjazdu cywilistów w Rzeszowie (8–10.10.2004 r.), red. M. Sawczuk, Kraków 2006, s. 161–170

O wykładni art. 827 kodeksu cywilnego36. [wraz z M. Orlickim], PS 2006, nr 3, s. 3–12

Opinia o projekcie ustawy – Prawo prywatne międzynarodowe37. , Przegląd Legislacyjny 2006, nr 6, s. 181–183

Opinia o projekcie ustawy o drogowych spółkach specjalnego przeznaczenia38. , Przegląd Legislacyjny 2006, nr 5, s. 90–93

Opinia o projekcie ustawy o produkcji napojów spirytusowych oraz o reje-39. stracji i ochronie nazw pochodzenie geograficznego napojów spirytusowych, Przegląd Legislacyjny 2006, nr 4, s. 91–95


14 15


Opinia o projekcie ustawy o zapobieganiu i naprawie szkód w środowisku40. , Przegląd Legislacyjny 2006, nr 5, s. 111–113

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywil-41. nego oraz niektórych innych ustaw, dotyczący międzynarodowego postępo-wania cywilnego, Przegląd Legislacyjny 2006, nr 6, s. 149–150

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cy-42. wilnego oraz niektórych innych ustaw, Przegląd Legislacyjny 2006, nr 6, s. 101–104

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuń-43. czy, Kodeks postępowania cywilnego i Prawo o aktach stanu cywilnego, Przegląd Legislacyjny 2006, nr 5, s. 120–122

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne oraz 44. ustawy – Prawo własności przemysłowej, Przegląd Legislacyjny 2006, nr 2, s. 115–117

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe i na-45. prawcze i ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, Przegląd Legislacyjny 2006, nr 5, s. 98–102

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy o administrowaniu obrotem 46. z zagranicą usługami oraz o zmianie ustawy o administrowaniu obrotem towarowym z zagranicą, Przegląd Legislacyjny 2006, nr 2, s. 144–146

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, 47. mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego, Przegląd Legislacyjny 2006, nr 5, s. 102–104

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy o organizacji rynku mleka 48. i przetworów mlecznych, Przegląd Legislacyjny 2006, nr 5, s. 119–120

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach 49. pokrewnych, Przegląd Legislacyjny 2006, nr 6, s. 156–159

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej i ustawy 50. o dokonywaniu europejskich zgłoszeń patentowych, oraz o skutkach patentu europejskiego w RP [Opinia Rady Legislacyjnej], Przegląd Legislacyj-ny 2006, nr 4, s. 119–123

Rola kodyfikacji na przykładzie prawa prywatnego w procesie legislacyjnym51. [wraz z M. Seweryńskim, A. Zielińskim], Przegląd Legislacyjny 2006, nr 1, s. 95–107

Verwertungsgesselschaften und Staatsaufsicht – Das polnische Recht52. (w:) Schriften zum europäischen Urheberrecht, Band 1. Wahrnemungsrecht in


16 17


Polen, Deutschland und Europa – INTERGU – Tagung 2005, red. K Ri-senhuber, De Gruyter Recht, Berlin 2006, s. 9–33

Wpływ prawa wspólnotowego na prawo polskie w świetle doświadczeń Ra-53. dy Legislacyjnej, Przegląd Legislacyjny 2006, nr 1, s. 138–151

Wprowadzenie do rozdz. 2 oraz komentarz do art. 5–7, 12, 14, 17c–17d oraz 54. art. 10 [wraz z I. Wiszniewską] (w:) Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, red. J. Szwaja, wyd. 2, Warszawa 2006

Zbigniew Radwański. Redaktor naczelny „Ruchu Prawniczego, Ekonomicz-55. nego i Socjologicznego” w latach 1982–1990, Ruch Prawniczy, Ekono-miczny i Socjologiczny 2006, nr 2, s. 77–79

2005

Firma56. (w:) Prawo spółek handlowych, red. A. Koch, J. Napierała, Kra-ków 2005, s. 137–174

Glosa do wyroku SN z 17.02.2005 r., I CK 626/0457. , Orzecznictwo Sądów Polskich 2005, nr 12, poz. 148c

Konsekwencje wprowadzenia ustawy z 17 grudnia 2004 r. o rejestracji 58. i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych dla prawa własności przemysłowej i ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (w:) Wspólnotowe i krajowe regulacje prawne w dziedzinie ochrony własności przemysłowej. Urząd Patentowy, Warszawa 2005, s. 53–64

O interpretacji art. 417 k.c. w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyj-59. nego z 4.12.2005 r. (w:) Prawo prywatne czasu przemian. Księga pamiątko-wa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Sołtysińskiemu, red. A. Nowic-ka, Poznań 2005, s. 161–172

O projekcie ustawy o przekształceniu użytkowania wieczystego w prawo 60. własności nieruchomości, Przegląd Legislacyjny 2005, nr 2, s. 61–62

O projekcie ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rol-61. no-spożywczych, Przegląd Legislacyjny 2005, nr 1, s. 101–102

O projekcie ustawy zmieniającej ustawę o współpracy Rady Ministrów 62. z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkowstwem RP w Unii Europejskiej, Przegląd Legislacyjny 2005, nr 3–4, s. 146


16 17


O zakresie odpowiedzialności za produkt niebezpieczny63. (w:) Rozprawy praw-nicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, red. L. Ogie-gło, W. Popiołek, M. Szpunar, Kraków 2005, s. 1033–1043

Rynek wewnętrzny a własność intelektualna64. (w:) Prawo Unii Europejskiej. Prawo materialne i polityki, red. J. Barcz, Warszawa 2005, s. 257–311

2004

Glosa do wyroku NSA z dnia 14 grudnia 2001 r., II SA 3446/0165. , Orzecz-nictwo Sądów Polskich 2004, nr 1, poz. 11a

Glosa do wyroku SN – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Spo-66. łecznych z dnia 8 stycznia 2003 r., III RN 240/01, Orzecznictwo Sądów Polskich 2004, nr 10, poz. 129

Glosa do wyroku SN – Izba Cywilna z dnia 8 kwietnia 2003 r., IV CKN 67. 22/01, Orzecznictwo Sądów Polskich 2004, nr 5, poz. 61c

Glosa do wyroku SN – Izba Cywilna z dnia 9 maja 2003 r., V CK 219/0168. , Orzecznictwo Sądów Polskich 2004, nr 4, poz. 54c

Nazwa handlowa w świetle art. 8 konwencji paryskiej69. (w:) Księga pamiąt-kowa ku czci Profesora Janusza Szwai, red. E. Nowińska, M. du Vall, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalaz-czości i Ochrony Własności Intelektualnej 2004, nr 88, s. 95–112

Opinia o projekcie ustawy o administrowaniu obrotem z zagranicą towara-70. mi, Przegląd Legislacyjny 2004, nr 2, s. 143–145

Opinia o projekcie ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym71. , Przegląd Legislacyjny 2004, nr 5, s. 83–84



Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne74. , Prze-gląd Legislacyjny 2004, nr 2, s. 116–119

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach 75. pokrewnych, Przegląd Legislacyjny 2004, nr 1, s. 71–77


18 19


Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości 76. i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, Przegląd Legislacyjny 2004, nr 4, s. 97–100

Opinia o projekcie ustawy zmieniającej Kodeks spółek handlowych oraz usta-77. wę o Radzie Ministrów, Przegląd Legislacyjny 2004, nr 4, s. 131–134

Projekt ustawy o europejskim zgrupowaniu interesów i spółce europejskiej78. , Przegląd Legislacyjny 2004, nr 5, s. 97–101

Wpływ prawa wspólnotowego na prawo cywilne i prawo własności intelek-79. tualnej, Przegląd Legislacyjny 2004, nr 6, s. 67–70

2003

Geographical Designations under Polish Industrial Property Law80. , IIC nr 7, 2003, s. 751–771

Glosa do wyroku SN z 11 lipca 2002 r., I CKN 1319/0081. , Orzecznictwo Sądów Polskich 2003, nr 4, poz. 54c

Opinia o projekcie uchwały Rady Ministrów w sprawach ustalenia wzoru 82. znaku graficznego dla celów ogólnej promocji RP, Przegląd Legislacyjny 2003, nr 1, s. 177–178

Opinia o projekcie ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów83. , Przegląd Legislacyjny 2003, nr 3, s. 149–150

Opinia o projekcie ustawy o portach i przystaniach morskich84. , Przegląd Le-gislacyjny 2003, nr 6, s. 63–67

Opinia o projekcie ustawy o terminach zapłaty w obrocie gospodarczym85. , Przegląd Legislacyjny 2003, nr 2, s. 101–103

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych86. , Przegląd Legislacyjny 2003, nr 1, s. 116–118

Opinia o projekcie ustawy o zmianie o Polskiej Organizacji Turystycznej oraz 87. niektórych innych ustaw, Przegląd Legislacyjny 2003, nr 3, s. 140–142

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo przewozowe i ustawy 88. o żegludze śródlądowej, Przegląd Legislacyjny 2003, nr 4, s. 111–113

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, 89. mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego i niektórych innych ustaw, Przegląd Legislacyjny 2003, nr 4, s. 138–142


18 19


Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oceny zgodności90. , Przegląd Legislacyjny 2003, nr 3, s. 93–94

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo o publicznym obrocie 91. papierami wartościowymi, Przegląd Legislacyjny 2003, nr 5, s. 105–108

Opinia o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi 92. Skarbu Państwa oraz zmianie ustawy o zatrudnianiu i przeciwdziałaniu bezrobociu, Przegląd Legislacyjny 2003, nr 5, s. 70–72

Opinia w sprawie wykładni przepisów ustawy z dnia 30.08.1996 r. o komer-93. cjalizacji i prywatyzacji, Przegląd Legislacyjny 2003, nr 6, s. 134–136

Oznaczenia geograficzne w prawie własności przemysłowej i ustawie o zwal-94. czaniu nieuczciwej konkurencji (w:) Księga Pamiątkowa z okazji 85-lecia ochrony własności przemysłowej w Polsce. Urząd Patentowy, Warszawa 2003, s. 57–84

Schutz der geographischer Bezeichnungen in Polen95. , GRUR International Sonderdruck 2003, nr 1, s. 37–47

Umowy prawa autorskiego. Organizacje zbiorowego zarządzania96. (w:) Sys-tem prawa prywatnego, t. XIII, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2003, s. 521–557

2002

Firma97. (w:) Prawo handlowe. Spółki handlowe. Umowy gospodarcze, red. A. Koch, J. Napierała, Kraków 2002, s. 53–74

Glosa do wyroku SN z 11 października 2001 r., II CKN 578/9998. , Orzecznic-two Sądów Polskich 2002, nr 6, poz. 83c

Glosa do wyroku SN z 8 stycznia 2002 r., I CKN 581/9999. , Orzecznictwo Sądów Polskich 2002, nr 11, poz. 143c

Mit notorisch bekannten Wortzeichen identischen Warenzeichen – Eintrag-100. barkeit bei fehlender Warengleichartigkeit – Elle, GRUR International Sonderdruck 2002, nr 4, s. 353

Opinia o projekcie rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie do-101. konywania i rozpatrywania zgłoszeń oznaczeń geograficznych, Przegląd Legislacyjny 2002, nr 1, s. 110–111


20 21


Opinia o projekcie rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie reje-102. strów prowadzonych w Urzędzie Patentowym RP, Przegląd Legislacyjny 2002, nr 1, s. 87–88

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (projekt usta-103. wy ze stycznia 2002), Przegląd Legislacyjny 2002, nr 1, s. 78–87

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo geodezyjne i kartogra-104. ficzne, Przegląd Legislacyjny 2002, nr 4, s. 115–118

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości 105. przez cudzoziemców oraz ustawy o opłacie skarbowej, Przegląd Legislacyj-ny 2002, nr 4, s. 141–147

Opinia w sprawie ustalenia organu właściwego w sprawach dotyczących 106. spadków przypadających z ustawy Skarbowi Państwa, Przegląd Legisla-cyjny 2002, nr 1, s. 123–125

Oznaczenia geograficzne w prawie własności przemysłowej107. , PPH 2002, nr 12, s. 1–12

Oznaczenia odróżniające w świetle ustawy o nieuczciwej konkuren-108. cji i ustawy prawo własności przemysłowej (w:) Wynalazczość i ochrona własności intelektualnej, regulacje w dziedzinie własności przemysłowej, red. A. Adamczak, zeszyt 26, Cedzyna 2002, s. 53–63

Prozesslegitimation der Ververtungsgesselschaft ZAIKS bei verletzungsfäl-109. len nach frührem Recht – Stiftung Filmkunst, GRUR International Son-derdruck 2002, nr 3, s. 271–274

Report on contracts concluded away from business premises110. (w:) The eva-luation of the New Polish Legislation in the Matter of Consumer Protection from the European Perspective. Conference Proceedings, red. M. Kępiński, Poznań 2002, s. 179–186

2001

Anmerkung zum Urteil des Obersten Gerichts vom 8 Dezember 2000 111. (I CKN 97/98), GRUR International Sonderdruck 2001, nr 10

Glosa do wyroku SN z 2 lutego 2001 r., IV CKN 255/00112. , Orzecznictwo Sądów Polskich 2001, nr 11, poz. 162c

Komunikat Komisji Europejskiej w sprawie Europejskiego Prawa Zobo-113. wiązań Umownych. Uwagi Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego do


20 21


Komunikatu [wraz z Z. Radwańskim, J. Rajskim, S. Sołtysińskim], Przegląd Legislacyjny 2001, nr 4, s. 194–226

Nowe projektowane przepisy o firmie a prawo własności przemysłowej114. (w:) Księga pamiątkowa z okazji 80-lecia rzecznictwa patentowego w Polsce, Warszawa 2001, s. 141–150

Ocena stanu przepisów prawa cywilnego ujętych w kodeksie cywilnym po 115. roku 1997, Przegląd Legislacyjny 2001, nr 3, s. 150–172

Ocena stanu przepisów prawa cywilnego ujętych w kodeksie cywilnym po 116. roku 1997. Z prac Rady Legislacyjnej, Przegląd Legislacyjny 2001, nr 3, s. 15–173

Opinia (indywidualna) o zaliczeniu odsetek bankowych od funduszy prze-117. kazywanych samorządowi powiatowemu przez PFRON, Przegląd Legisla-cyjny 2001, nr 4, s. 147–150

Opinia o nadaniu osobowości prawnej komitetom wyborczym118. , Przegląd Legislacyjny 2001, nr 2, s. 160–163

Opinia o projekcie ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych119. [wraz z R. Mastalskim], Przegląd Legislacyjny 2001, nr 2, s. 129–137

Opinia o projekcie ustawy o kredycie konsumenckim120. , Przegląd Legislacyj-ny 2001, nr 2, s. 60–64

Opinia o projekcie ustawy o ochronie usług opartych lub polegających na 121. dostępie warunkowym, Przegląd Legislacyjny 2001, nr 4, s. 179–183

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo własności przemysło-122. wej, Przegląd Legislacyjny 2001, nr 4, s. 156–162

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo o aktach stanu cywilne-123. go (PASC), Przegląd Legislacyjny 2001, nr 4, s. 104–105

Opinia o zmianie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji124. , Przegląd Legislacyjny 2001, nr 3, s. 187–189

Opinia w sprawie projektu ustawy o ochronie baz danych125. , Przegląd Legi-slacyjny 2001, nr 4, s. 68–71

The Polish Law Against Monopolistic Practices126. [wraz z Ch. Harding], European Competition Law Review 2001, nr 5, s. 181–199


22 23


2000

Deliktowa ochrona stosunków umownych w przepisach ustawy o zwalcza-127. niu nieuczciwej konkurencji (art. 12) (w:) Studia z prawa cywilnego i go-spodarczego. Księga pamiątkowa dedykowana Czesławie Żuławskiej, Kra-ków 2000, s. 113–132

Glosa do wyroku SN z 14 maja 1999 r., I CKN 1152/97128. , Orzecznictwo Sądów Polskich 2000, nr 1, poz. 2c

Glosa do wyroku SN z 14 maja 1999 r., II CKN 904/97129. , Orzecznictwo Sądów Polskich 2000, nr 1, s. 7–8

O bezpośrednim stosowaniu art. 77 ust. 1 Konstytucji130. [wraz z R. Szczepa-niakiem], Państwo i Prawo 2000, z. 3, s. 79–84

Ochrona oznaczeń przedsiębiorstwa w świetle art. 5 u.z.n.k.131. (w:) Prace z prawa prywatnego. Księga pamiątkowa J. Pietrzykowskiego, Warszawa 2000, s. 123–146

Opinia co do stosowania Polskich Norm132. , Przegląd Legislacyjny 2000, nr 3, s. 105–107

Opinia o projekcie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych133. , Przegląd Legislacyjny 2000, nr 2, s. 160–162

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy o funduszach inwestycyjnych134. , Przegląd Legislacyjny 2000, nr 2, s. 81–85

Opinia o wykładni przepisów ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym135. , Przegląd Legislacyjny 2000, nr 3, s. 81–84

Opinia Rady Legislacyjnej o projekcie ustawy o kosmetykach136. , Przegląd Le-gislacyjny 2000, nr 4, s. 128–133

Opinia w sprawie ochrony autorskiej Polskich Norm (PN)137. , Przegląd Legi-slacyjny 2000, nr 3, s. 141–144

Stanowisko w sprawie zmian ustawodawczych w zakresie projektów ra-138. cjonalizatorskich w świetle informacji NIK ze stycznia 2000 r. o wynikach kontroli efektywności wdrażania projektów racjonalizatorskich, Przegląd Legislacyjny 2000, nr 1, s. 158–160

Wprowadzenie do rozdz. 2 oraz komentarz do art. 5–7, 12, 14, 17c–17d139. (w:) Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, red. J. Szwaja, Warszawa 2000, ss. 678


22 23


1999

Anmerkung zum Urteil des Obersten Gerichts vom 12 Dezember 1997140. , GRUR International Sonderdruck 1999, nr 2, s. 187

Glosa do uchwały składu 7 sędziów NSA z dnia 12 października 1998 r.141. , FPS 6/98 [wraz z A. Nowicką], Orzecznictwo Sądów Polskich 1999, nr 9, poz. 162a

Glosa do wyroku SN Izba Cywilna z 27 maja 1998 r., I CKN 702/97142. , Orzecznictwo Sądów Polskich 1999, nr 7–8, poz. 139c

Glosa do wyroku z 13 stycznia 1998 r., II CKN 517/97143. , Orzecznictwo Sądów Polskich 1999, nr 1, poz. 3c

Glosa do wyroku z 26 listopada 1998 r., II CKN 904/97144. , Orzecznictwo Sądów Polskich 1999, nr 5, poz. 91c

Opinia o projekcie ustawy – Kodeks morski oraz przepisy wprowadzające 145. Kodeks morski, Przegląd Legislacyjny 1999, nr 2, s. 138–143

Opinia o projekcie ustawy – Prawo spółek handlowych146. , Przegląd Legisla-cyjny 1999, nr 2, s. 147–154

Opinia o projekcie ustawy o kredycie konsumenckim147. , Przegląd Legislacyj-ny 1999, nr 1, s. 158–160

Opinia o projekcie ustawy o najmie lokali i ochronie lokatorów148. , Przegląd Legislacyjny 1999, nr 1, s. 139–141

Opinia o projekcie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów149. , Przegląd Legislacyjny 1999, nr 4, s. 123–129

Opinia o projekcie ustawy o ochronie lokatorów, mieszkaniowym zasobie 150. gminy i lokalach socjalnych, Przegląd Legislacyjny 1999, nr 3, s. 90–93

Opinia o projekcie ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów wraz z prze-151. pisami wykonawczymi, Przegląd Legislacyjny 1999, nr 1, s. 134–139

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, Kodeks po-152. stępowania administracyjnego i ustawy o NSA oraz ustawy ordynacja po-datkowa, Przegląd Legislacyjny 1999, nr 1, s. 98–99

Polish Legislation on Competition and it’s Harmonization with European 153. Union Competition Law [wraz z Ch. Hardingiem], Polish Contempo-rary Law Review 1999, nr 1–4, s. 61–77


24 25


1998

Glosa do wyroku SN IC z 13 listopada 1997 r., I CKN 710/97154. , Orzecznic-two Sądów Polskich 1998, z. 7–8, poz. 142c

Obowiązek zbliżania ustawodawstwa Polski do przepisów obowiązujących 155. w Unii Europejskiej w świetle Układu Europejskiego, Przegląd Legislacyj-ny 1998, nr 1–2, s. 11–19

Opinia o projekcie o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej156. , Prze-gląd Legislacyjny 1998, nr 3–4, s. 226–229

Opinia o projekcie ustawy o dodatkach mieszkaniowych157. , Przegląd Legisla-cyjny 1998, nr 3–4, s. 199

Opinia o projekcie ustawy o dopuszczalności monitorowania pomocy publicz-158. nej dla przedsiębiorców, Przegląd Legislacyjny 1998, nr 1–2, s. 214–126

Opinia o projekcie ustawy o uwłaszczeniu obywateli i Narodowym Fundu-159. szu Uwłaszczeniowym, Przegląd Legislacyjny 1998, nr 3–4, s. 290–291

Opinia o projekcie ustawy o warunkach dopuszczalności i monitorowa-160. niu pomocy publicznej dla przedsiębiorców, Przegląd Legislacyjny 1998, nr 3–4, s. 338–341

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy o najmie lokali mieszkalnych 161. i dodatkach mieszkaniowych, Przegląd Legislacyjny 1998, nr 3–4, s. 198

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popiera-162. nia budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych ustaw, o pro-jekcie rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad i trybu udzielania kredytów oraz pożyczek ze środków KFM oraz niektórych wymagań dotyczących projektowania mieszkań finansowanych przy udziale tych środków, a także w sprawie prac jakie mogą być finansowane za po-mocą kredytu remontowego oraz w sprawie warunków stosowania dopłat do oprocentowania tego kredytu [wraz z K. Pietrzykowskim], Przegląd Legislacyjny 1998, nr 3–4, s. 230–232

Opinia o projekcie zmiany ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach 163. mieszkaniowych, Przegląd Legislacyjny 1998, nr 1–2, s. 192–194


24 25


1997

Glosa do wyroku SN z 25 marca 1997 r., I CKN 710/97164. , Orzecznictwo Sądów Polskich 1997, z. 12, poz. 229c

Konstytucja a prawo cywilne165. [wraz z Z. Radwańskim, A. Mączyńskim], Przegląd Legislacyjny 1997, nr 3, 1997, s. 84–98.

Umowa o transmisję sportową166. (w:) Sport i media – problemy prawne, red. M. Kępiński, Poznań 1997, s. 50–63

1996

Nowa regulacja znaków towarowych w Unii Europejskiej167. , Państwo i Pra-wo 1996, z. 12, s. 105–106

Opinia dotycząca rozbieżności zgłoszonych do projektu ustawy o ochronie 168. danych osobowych w ramach uzgodnień międzyresortowych [współautor], Przegląd Legislacyjny 1996, nr 2, s. 163–166

Opinia o projekcie ustawy – Prawo własności przemysłowej169. [współautor], Przegląd Legislacyjny 1996, nr 2, s. 98–110

Opinia o projekcie ustawy – Prawo własności przemysłowej170. [współautor], Przegląd Legislacyjny 1996, nr 4, s. 83–88

1995

Deliktowa odpowiedzialność producenta za wady wyrobów w prawie eu-171. ropejskim ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedzialności za produkt, Przegląd Legislacyjny 1995, nr 5, s. 52–79

Softwareschutz und Softwareverträge in einzelnen Ländern – Kapitel 12 172. Polen [wraz z A. Nowicką] (w:) Der Internationale Softwarevertrag, red. H. Ulrich, E. Körner, Heidelberg 1995, s. 809–854

Komentarz do art. 4–5 bis, 6–7, 8 bis, 9bis–9 quater173. (w:) Porozumienie Ma-dryckie o Międzynarodowej Rejestracji Znaków [M. Kępiński, B. Rokicki], Warszawa 1995, s. 73–94, 97–108, 114–116, 122–134

Licencja znaków towarowych. Używanie znaku towarowego w świetle prze-174. pisów ustawy o znakach towarowych i ustawy o zwalczaniu nieuczciwej


26 27


konkurencji (w:) Wynalazczość i ochrona własności intelektualnej. Zagad-nienia znaków towarowych, red. A. Adamczak, Kielce 1995, s. 17–41 i 43–50

New Polish Unfair Competition Law Review175. [wraz z Ch. Hardingiem], European Competition Law Review 1995, nr 8, s. 487–491

Opinia dotycząca projektu i rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie 176. zasad działania Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych [wraz z A. Całusem, A. Mączyńskim, M. Zielińskim], Przegląd Legislacyjny 1995, nr 3, s. 105–114

Opinia dotycząca skutków rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie 177. szczegółowych warunków zawierania i wykonywania umów sprzedaży z udziałem konsumentów [wraz z Z. Radwańskim, R. Zelwiańskim, A. Całusem, J. Okolskim, M. Zielińskim], Przegląd Legislacyjny 1995, nr 4, s. 100–102

Opinia o projekcie ustawy o niektórych uprawnieniach konsumentów178. [wraz z Z. Radwańskim, A. Mączyńskim, L. Kubickim, R. Zelwiańskim], Przegląd Legislacyjny 1995, nr 6, s. 173–176

Opinia o projekcie ustawy o zasadach zawierania umów z udziałem konsu-179. mentów w sprzedaży bezpośredniej [wraz z Z. Radwańskim, R. Zelwiań-skim, A. Całusem, A. Mączyńskim], Przegląd Legislacyjny 1995, nr 3, s. 114–120

Opinia o projekcie ustawy o zastawie rejestrowym i o rejestrze zastawów 180. oraz projekcie rozporządzenia wykonawczego do tej ustawy [wraz z Z. Ra-dwańskim, J. Frąckowiakiem, K, Kruczalakiem, A. Mączyńskim], Przegląd Legislacyjny 1995, nr 4, s. 131–139

Opinia o projekcie ustawy Prawo o ochronie danych osobowych181. [wraz z Z. Radwańskim, M. Bednarkiewiczem, H. Izdebskim, L. Kubickim, A. Łopatką, J. Świątkiewiczem], Przegląd Legislacyjny 1995, nr 4, s. 97–100

Opinia o projekcie ustawy Prawo własności przemysłowej182. [wraz z C. Kosi-kowskim, H. Izdebskim, A. Jaroszyńskim, A. Szajkowskim], Przegląd Legislacyjny 1995, nr 3, s. 120–124

Opinia w sprawie stosowania zasady bezwzględnej zgodności norma-183. tywnych aktów prawnych z prawem Unii Europejskiej w nawiązaniu do projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks morski [wraz z A. Całusem, C. Kosikowskim, K. Kruczalakiem], Przegląd Legislacyjny 1995, nr 4, s. 78–83


26 27


Prawo autorskie i prawa pokrewne. Biała Księga Polska–UE nr 27184. [wraz z A. Nowicką], Warszawa 1995, s. 76

Reguły konkurencji a porozumienie kooperacyjne185. [wraz z A. Nowicką i E. Stawickim], Warszawa 1995, rozdz. II „Regulacje porozumień po-ziomych w polskiej ustawie o przeciwdziałaniu praktykom mono-polistycznym na tle prawa konkurencji Unii Europejskiej”, s. 32–39, rozdz. III pkt 2 „Kooperacyjne porozumienia o wspólnym przedsię-wzięciu”, s. 78–97, rozdz. VI „Propozycje wyjaśnień Urzędu Anty-monopolowego w sprawie kooperacji między przedsiębiorstwami”, s. 112–118, rozdz. V „Propozycje legislacyjne w zakresie porozumień poziomych”, s. 103–111

Stanowisko w przedmiocie charakteru prawnego opinii o projektach aktów 186. prawnych [wraz z Z. Radwańskim, R. Mastalskim, J. Żuławskim], Przegląd Legislacyjny 1995, nr 5, s. 108–109

Stanowisko w sprawie koncepcji regulacji ochrony konsumentów w Polsce 187. z uwzględnieniem ustawodawstwa konsumenckiego Unii Europejskiej [wraz z Z. Radwańskim i in.], Przegląd Legislacyjny 1995, nr 5, s. 80–86

Znaki towarowe a ochrona prawno-autorska188. (w:) Ochrona własności inte-lektualnej na podstawie prawa autorskiego, Poznań 1995, s. 118–127

1994

Komentarz do art. 5, art. 6, art. 7, art. 10, art. 14, art. 25 i art. 26. Ustawa 189. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, red. J. Szwaja, Warsza-wa 1994, s. 55–77, 86–96, 123–130, 188–191

Opinia na temat dokumentu pt. „Kierunki zmian w prawie cywilnym”190. [wraz z Z. Radwańskim, A. Bierciem, A. Całusem, A. Mączyńskim, R. Zelwiańskim], Przegląd Legislacyjny 1994, nr 2, s. 35–41

Opinia o projekcie ustawy o nasiennictwie i trzech projektach rozporzą-191. dzeń wykonawczych do tej ustawy [wraz z C. Kosikowskim, J. Szachu-łowiczem, A. Lichorowiczem], Przegląd Legislacyjny 1994, nr 1, s. 209–210

Opinia o projekcie ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach wła-192. snościowych w przemyśle cukrowym [wraz z C. Kosikowskim, R. Ze-lwiańskim, J. Szachułowiczem], Przegląd Legislacyjny 1994, nr 1, s. 211–214


28 29


Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny193. [wraz z Z. Rad-wańskim, J. Nowackim, A. Bierciem, A. Całusem, A. Mączyńskim, R. Zelwiańskim], Przegląd Legislacyjny 1994, nr 2, s. 32–34

Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks morski oraz czterech 194. projektach rozporządzeń Ministra transportu i gospodarki morskiej [wraz z C. Kosikowskim, K. Kruczalakiem, J. Żuławskim, W. Adamczakiem, J. Młynarczykiem], Przegląd Legislacyjny 1994, nr 1, s. 194–199

Opinia w sprawie projektu ustawy o świadczeniu usług turystycznych195. [wraz z A. Bierciem, H. Izbebskim, A. Jaroszyńskim, D. Kijowskim, M. Nestorowiczem], Przegląd Legislacyjny 1994, nr 2, s. 71–74

Opinia w sprawie ratyfikacji środkowoeuropejskiej umowy o wolnym han-196. dlu (CEFTA) [wraz z A. Wasilkowskim, A. Bierciem], Przegląd Legi-slacyjny 1994, nr 1, s. 176–179

Opinia w sprawie ratyfikacji umowy między RP i państwami EFTA oraz 197. sześciu dwustronnych umów o handlu artykułami rolnymi między RP i po-szczególnymi krajami EFTA [wraz z A. Wasilkowskim, A. Bierciem], Przegląd Legislacyjny 1994, nr 1, s. 180–182

Oznaczenie dla firmy. Nie wprowadzać klientów w błąd198. , Rzeczpospolita 1994, nr 208

Podrabianie oznaczeń i wyrobów199. , Nowości Państwa Prawa 1994, nr 9–10, s. 9–22

Problemy ogólne nowej ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji200. , Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1994, nr 2, s. 1–12

1993

Rozwój prawa nieuczciwej konkurencji w aspekcie prawnoporównawczym – 201. (zarys problematyki), Konkurencja a ochrona własności przemysłowej w go-spodarce rynkowej, red. Z. Ciupiński, Poznań 1993, s. 53–58

Ustawa o znakach towarowych a inne przepisy regulujące problematykę 202. ochrony znaków towarowych, Wynalazczość i Ochrona Własności Inte-lektualnej, Biuletyn nr 7, Cedzyna–Kielce 1993, s. 45–51

Zastosowanie norm prawa antymonopolowego do przypadków wykonywa-203. nia praw do znaków towarowych w EWG (w:) Konkurencja a ochrona wła-sności przemysłowej w gospodarce rynkowej, red. Z. Ciupiński, Poznań 1993, s. 127–144


28 29


1992

Current Trade Mark Problems in Poland204. , International Review of Indu-strial Property and Copyright Law 1992, nr 3, s. 364–376

Przewodnik po międzynarodowej rejestracji znaków205. [red. tłumaczenia wraz z S. Piotrowską, B. Rokickim], Warszawa 1992, s. 95

1991

Ausländische Unternehmen in Polen206. [wraz z S. von Lewinski], Jahrbuch für Ostrecht XXXII/1, red. F.Ch. Schroeder, M. Fincke, D. Pfaff, Bonn 1991, s. 59–79

Komentarz do wyroku NSA z 8 czerwca 1990 r., II SA 308/90207. , Orzecznic-two Gospodarcze 1991, nr 2, s. 21–25

Komentarz do wyroku SN z 25 października 1988 r., II CR 143/88208. , Orzecz-nictwo Gospodarcze 1991, nr 3, s. 34–39

Prawo do posiadania własności209. (w:) Prawa człowieka. Model prawny, red. R. Wieruszewski, Wrocław 1991, s. 423–437

Spółki z udziałem zagranicznym w Polsce210. , Ruch Prawniczy, Ekonomicz-ny i Socjologiczny 1991, nr 4, s. 1–27

1990

Acquisition of Immovables by a Joint Venture in Poland211. , Florida Interna-tional Law Journal 1990, Spring nr 2, s. 213–220

Anmerkung zum Urteil des Obersten Gerichts vom 14 Juli 1988212. , GRUR Int. 1990, nr 7, s. 542–543

Glosa do wyroku SN z 14 czerwca 1988 r., II CR 367/87213. , Orzecznictwo Sądów Polskich 1990, nr 9, poz. 328c, s. 705–707

Ograniczona odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa (art. 526 k.c.)214. (w:) Problemy kodyfikacji prawa cywilnego. Studia i rozprawy. Księga Pa-miątkowa ku czci Profesora Zbigniewa Radwańskiego, red. S. Sołtysiński, Poznań 1990, s. 385–392


30 31


Przystąpienie Stanów Zjednoczonych do Konwencji Berneńskiej215. , Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1990, nr 3–4, s. 53–69

1989

Probleme der Kodifizierung des nationalen Privatrechts am Beispiel des 216. polnischen Zivilgesetzbuch (w:) Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, red. D. Martiny, N. Witzleb, Schriftenreihe der Juri-stischen Fakultät der Europa-Universität Viadrina, Frankfurt (Oder) 1989, s. 87–94

1987

Glosa do wyroku NSA z 27 czerwca 1983 r., II SA 514/83217. [wraz z A. Zie-lińskim], Nowe Prawo 1987, nr 1, s.122–126

Glosa do wyroku SN z 27 marca 1986 r., II CR 409/85218. , Orzecznictwo Są-dów Polskich i Komisji Arbitrażowych 1987, z. 2, poz. 31c

Report in the Name of the Polish National Group Q92 A : Use of Requir-219. ments for the Acquisition and Maintenance of Registered Trademarks, An-nuaire AIPPI 1987, s. 249–256

Warenzeichengesetz 1985, 220. Der Neurer 1987, nr 1, cz. B, s. 11–12

Zbycie przedsiębiorstwa zagranicznego w drodze czynności prawnej221. (w:) Fi-nansowo-prawne aspekty zagadnienia funkcjonowania przedsiębiorstw za-granicznych w PRL, Poznań 1987, s. 27–37

1986

Glosa do wyroku SN z 3 października 1984 r., II ARN 5/84222. [wraz z A. Zie-lińskim], Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych 1986, poz. 115c

Glosa do wyroku SN z 13 lutego 1985 r., IV CR 17/85223. , Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych 1986, nr 3, poz. 53c, s. 122–125

Glosa do wyroku SN z 18 września 1984 r., III ARN 14/84224. [wraz z A. Zie-lińskim], Nowe Prawo 1986, nr 6, s. 88–92


30 31


Glosa do wyroku SN z 29 lutego 1984 r., I CR 357/84225. , Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych 1986, nr 9–10, poz. 183c, s. 401–403

New legal constructions in the Polish Trademarks Act of 31 January 1985226. , Archiwum Iuridicum Cracoviensis 1986, vol. XIX, s. 89–95

1985

Die wissenschaftlich-technischen Ergebnisse als Objekt des Austausches 227. [wraz z L. Zalewskim], Humbold Universität zu Berlin, Wissenscha-ftliche Beiträge 1985, z. 51, s. 87–98

Glosa do wyroku SN z 26 maja 1983 r., II CR 32/83228. , Nowe Prawo 1985, nr 2, s. 116–121

Podstawowe stosunki umowne przedsiębiorstw zagranicznych w dziedzinie 229. wynalazczości (w:) Współpraca i kooperacja przedsiębiorstw zagranicznych z jednostkami krajowymi, Poznań 1985, s. 49–63

Udostępnianie wyników prac naukowo-badawczych w aktualnym stanie 230. prawnym [wraz z L. Zalewskim], Przegląd Ustawodawstwa Gospo-darczego 1985, nr 8–9, s. 222–226

Znaki towarowe w eksporcie231. (w:) Wynalazczość i ochrona własności prze-mysłowej jako instrument intensyfikacji działalności eksportowej, Poznań 1985, s. 57–65

1984

Prawa własności intelektualnej w działalności przedsiębiorstw zagranicz-232. nych w Polsce (w:) Aktualne problemy prawno-ekonomiczne zagranicznych inwestycji w Polsce na tle rozwiązań w innych krajach – I Naukowe forum polonijnego ruchu gospodarczego, Poznań 1984, cz. II, s. 1–16

Rola oznaczeń odróżniających towar w obrocie krajowym o zagranicznym 233. w aktualnych warunkach (w:) Postęp techniczny w przedsiębiorstwie pań-stwowym – aspekty prawne i organizacyjne, Lublin 1984, s. 151–170

Wspólne znaki towarowe na rynku krajowym234. (w:) Ochrona prawna własno-ści intelektualnej, wzornictwo regionalne, rękodzieło ludowe, znak wspólny, Warszawa 1984, s. 41–57


32 33


1983

235. Die Einbringung von Immaterialgüterrechten in gemischte und ausländi-sche Unternehmen. Polnisches Recht mit rechtsvergleichenden Hinweisen [wraz z A. Kochem], GRUR International Sonderdruck 1983, nr 12, s. 926–930

Glosa do uchwały SN z 17 października 1981 r., III CZP 12/81236. , Orzecznic-two Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych 1983, poz. 53c

Licensing of Trademarks in Socialists Countries – The Polish Example237. , In-ternational Review of Industrial Property and Copyright Law 1983, nr 14, s. 596–623

Orzeczenia stwierdzające obowiązek złożenia oświadczenia woli w obrocie 238. nieruchomościami (art. 64 K.C. i 1047 K.P.C.), Ruch Prawniczy, Ekono-miczny i Socjologiczny 1983, nr 2, s. 59–74

Vedjegylicenc lengyelorszagban239. , Iparjogvedelmi Tajekoztato 1983, nr 4, s. 48–56

Wspólne znaki towarowe na rynku krajowym240. , Zeszyty Naukowe Uni-wersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własno-ści Intelektualnej 1983, z. 3, s. 23–34

Znaki wspólne w obrocie krajowym i zagranicznym z uwzględnieniem pro-241. blemu współpracy przedsiębiorstw krajów RWPG (w:) Ochrona własności przemysłowej w obrocie zagranicznym, red. S. Sołtysiński, Wrocław–Warszawa–Kraków 1983, s. 240–266

1982

Glosa do wyroku SN z 26 stycznia 1981 r., III CRN 283/80242. , Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych 1982, poz. 214c

Niebezpieczeństwo wprowadzania w błąd odbiorców co do źródła pochodze-243. nia towarów, w prawie znaków towarowych, Zeszyty Naukowe Uniwer-sytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej 1982, nr 2, s. 9

Zakazy rejestracji mylących znaków towarowych244. , Zeszyty Naukowe Uni-wersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własno-ści Intelektualnej 1982, nr 2, s. 45


32 33


Zur Ausbildung von Fachkadern des Erfindungs- und Neuererwesens in der 245. VR Polen (w:) VI Frankfurter Konferenz, Bereich Wissenschaftlich – tech-nischer Rechtschutz der Sektion Rechtswissenschaft 1982, Berlin, Band 1, s. 73–80

1981

Znaki wspólne w obrocie krajowym i zagranicznym z uwzględnieniem pro-246. blemu współpracy przedsiębiorstwa krajów RWPG (w:) Ochrona własno-ści przemysłowej w obrocie zagranicznym, red. S. Sołtysiński, Wrocław 1981, s. 240–266

1980

Les biens et les choses en droit. Archives de Philosophie du Droit, t. 24, Paris 247. 1979 [wraz z Z. Ziembińskim], Państwo i Prawo 1980, z. 4, s. 154–157

Les contrats de licence en droit socialiste. Paris 1978248. [wraz z S. Sołtysiń-skim], Państwo i Prawo 1980, z. 3, s. 150–153

Report in the Name of the Polish National Group Q 72 : Protection of Collec-249. tive and Certification Marks, Annuaire of the AIPPI nr II/1980 (Congres de Buenos Aires 16–21 Novembre 1980), s. 170–172

Wzory zdobnicze (przemysłowe) w świetle konwencji międzynarodowych250. , Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1980, nr 3, s. 33–48

Zasada swobody krążenia dóbr oznaczonych znakami towarowymi, w świe-251. tle decyzji organów EWG (w:) Problemy prawne handlu zagranicznego, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego 1980, nr 4, s. 28–49

1979

Rozporządzenie prawem z rejestracji znaku towarowego252. , Poznań 1979, ss. 219

Wspólne znaki towarowe na rynku krajowym253. , Temat Wynalazczość i Ra-cjonalizacja 1979, nr 24


34


Wzory zdobnicze w prawie polskim254. , materiały dydaktyczne dla Pody-plomowego Studium Ochrony Własności Przemysłowej przy WPiA UAM w Poznaniu. Wojewódzki Klub Techniki i Racjonalizacji, Po-znań 1979, ss. 129

1978

Prace nad opracowaniem przepisów o znaku europejskim255. , Problemy Praw-ne Handlu Zagranicznego 1978, t. 2, s. 30–49

Relationship Between the Norms of the Trademark Law and the Norm of the 256. Law Against Unfair Competition in Polish Law, International Protection of Industrial Property 1978, nr 1, s. 67–82

1977

Nowy system międzynarodowego zgłaszania znaków towarowych – Trade-257. mark Registration Treaty, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagielloń-skiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej 1977, nr 1, s. 181–201

Ochrona znaków towarowych w wybranych systemach prawnych258. , Poznań 1977, ss. 237

1976

La protection de marques de fabriques avant l’enregistrement, et condi-259. tions d’enregistrement de marques en pays socialiste de l’Europe, Zeszy-ty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej 1976, nr 2, s. 183–194

Znaki towarowe i inne oznaczenia pochodzenia w systemie prawa polskiego. 260. Nieuczciwa konkurencja, materiały dydaktyczne Studium Prawa Wła-sności Przemysłowej przy WPiA. UAM w Poznaniu, Poznań 1976


34


1975

Problemy legislacyjne w nowej ustawie o znakach towarowych261. , Wynalaz-czość i Racjonalizacja 1975, nr 15–16, s. 5

Znak towarowy a nazwa przedsiębiorstwa de lege lata i de lege ferenda262. , Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 1975, nr 10, s. 286–290

1974

Znak towarowy (funkcja, rodzaje znaków, oznaczenia stanowiące przedmiot 263. praw wyłącznych, rejestracja, zakres wyłączności), Studia Cywilistyczne 1974, t. XXII, s. 173–211

1970

Glosa do wyroku SN (7) z 7.01.1967 r., III CZP 32/66264. , Nowe Prawo 1970, nr 1, s. 107–114

Glosa do wyroku SN z 18.06.1968 r., III CZP 46/68265. [wraz z Z. Radwań-skim], Orzecznictwo Sądów Polskich 1970, nr 1, poz. 3

Przeniesienie własności nieruchomości rolnych266. , Poznań 1970, ss. 253

Sprawozdanie z sesji naukowej poświęconej prawu i kodyfikacjom w okresie 267. 25-lecia PRL [wraz z J. Trojankiem], Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1970, nr 3, s. 386–395

1969

Pozorność w umowach o przeniesienie własności nieruchomości268. , Nowe Prawo 1969, nr 9, s. 1373–1380

[Opracowanie: Jakub Kępiński, Katarzyna Klafkowska-Waśniowska]

Prawo cywilne, handlowe i prywatne międzynarodowe

39

Nie ulega wątpliwości, że w systemie prawnym ksiąg wieczystych1 istotny fragment regulacji stanowi ukształtowanie zasad funkcjonowania niezbędnej przecież2 instytucji rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczy-stych. Poświęcono jej więc dostateczną uwagę w dotychczasowej litera-turze3; bogate jest także orzecznictwo4.

Zatem najogólniej trzeba przypomnieć, że według generalnych zasad rękojmi w razie niezgodności między stanem prawnym nierucho-mości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem praw-nym, treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe (art. 5 ustawy o księgach wieczystych i hipotece). Oczywiście pamiętamy, że rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych nie chroni rozporządzeń nieodpłatnych albo dokonanych na rzecz nabywcy działa-jącego w złej wierze (art. 6 ust. 1).

Z myślą o pozytywnych skutkach rękojmi trzeba zauważyć, że umożliwia ona nabycie istniejącego prawa od nieuprawnionego do roz-porządzenia oraz nabycie prawa w szerszym zakresie niż przysługuje one uprawnionemu5. Dodajmy niezwłocznie, że dotyczy to wszelkich zbywalnych praw rzeczowych; z uwzględnieniem prawa użytkowania wieczystego.

Oczywiście, nie budzi zastrzeżeń funkcjonowanie rękojmi wia-ry publicznej ksiąg wieczystych w obrocie wtórnym, po skutecznym, pierwotnym ustanowieniu prawa użytkowania wieczystego. Istot-ne wątpliwości dotyczą zaś pierwotnego nabycia prawa użytkowania

1 Regulowanym ustawą z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 z późn. zm., dalej: u.k.w.h.

2 Por. E. Gniewek (w:) System prawa prywatnego, t. 4, Prawo rzeczowe, red. E. Gnie-wek, Warszawa 2007, s. 123–124.

3 Por. zwłaszcza B. Jelonek-Jarco, Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych, Warsza-wa 2011 i powołaną tam literaturę.

4 Do którego wypadnie sporadycznie powracać, w miarę potrzeby.5 Por. E. Gniewek (w:) System…, t. 4, red. E. Gniewek, s. 131–132; B. Jelonek-Jarco,

Rękojmia…, s. 494.

o wyłączeniu StoSowania rękojMi wiary Publicznej kSiąg wieczyStych w razie uStanowienia użytkowania

wieczyStego nieruchoMości nieStanowiących właSności Skarbu PańStwa lub jednoStek

SaMorządu terytorialnego Edward Gniewek

edward gniewek

40 41

o wyłączeniu StoSowania rękojMi wiary Publicznej…

wieczystego, z wykorzystaniem mechanizmu rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych, gdy ustanowienia użytkowania wieczystego doko-nuje Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego, rozporzą-dzając nieruchomością, która nie stanowi ich własności. Wątpliwości te rozciągają się poniekąd na dalsze czynności obrotu wtórnego, jeżeli wadliwością pierwotnej czynności ustanowienia użytkowania wieczy-stego, była właśnie ta okoliczność, że objęta rozporządzeniem nieru-chomość nie stanowiła przedmiotu własności skarbowej lub samorzą-dowe6.

Wskazany problem byt nieustannie dostrzegany, aczkolwiek roz-maicie rozstrzygany w literaturze i orzecznictwie7. Najpoważniejszych trudności interpretacyjnych nastręczało pogodzenie rękojmi wiary pu-blicznej ksiąg wieczystych8 z konstrukcyjnym ograniczeniem przedmio-towym stosunku prawnego użytkowania wieczystego9 do nieruchomości skarbowych i samorządowych. Pamiętamy wszak o tym, że użytkowa-niem wieczystym można objąć wyłącznie grunty stanowiące własność Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego lub ich związ-ków10 (art. 232 k.c.).

Na tym tle prezentowano przeważnie11 w literaturze i orzecznic-twie12, z odwołaniem się do powołanej normy art. 232 k.c., pogląd we-dług którego wykluczone jest zastosowanie mechanizmu rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych do czynności ustanowienia użytkowania wieczystego, jeżeli objęta takim rozporządzeniem nieruchomość nie sta-nowi przedmiotu własności Skarbu Państwa13. Rzadko zaś preferowano stosowanie rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych jako instytucji znajdującej generalne zastosowanie, z ominięciem regulacji art. 232 k.c.; z tą konsekwencją, że w wyniku działania rękojmi możliwe jest funkcjo-nowanie użytkowania wieczystego obejmującego nieruchomości, które

6 Zakładając, że wadliwość pierwotnej czynności prawnej ustanowienia użytko-wania wieczystego nie ulega konwalidacji na skutek działania rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych.

7 Skrupulatnego przeglądu stanowisk doktryny i orzecznictwa dokonał najpierw Z. Truszkiewicz, Użytkowanie wieczyste. Zagadnienia konstrukcyjne, Kraków 2006, s. 428–460; później zaś B. Jelonek-Jarco, Rękojmia…, s. 375–411.

8 Jej mechanizmu i skutków.9 I podmiotowego prawa użytkowania wieczystego.10 Pierwotnie, przed komunalizacją mienia państwowego, przedmiotem użytko-

wania wieczystego byty jedynie grunty Skarbu Państwa.11 Do pewnego czasu.12 Zob. przegląd dokonany przez B. Jelonek-Jarco, Rękojmia…, s. 390–408; także

Z. Truszkiewicz, Użytkowanie…, s. 428–454.13 Lub jednostek samorządu terytorialnego.

edward gniewek

40 41


nie stanowią przedmiotu własności Skarbu Państwa14 (lub jednostek sa-morządu terytorialnego).

Ostatnio wszakże zapanowała w szkole krakowskiej tendencja in-terpretacyjna sprzyjająca stosowaniu w rozważanej sytuacji mechanizmu rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych, przy równoczesnej sugestii, że wraz ze skutecznym ustanowieniem prawa użytkowania wieczystego następuje tutaj równoczesne nabycie przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego własności nieruchomości obciążanej użytko-waniem wieczystym15. Tą zatem drogą próbuje się unikać dysharmonii płynącej z równoczesnego stosowania płynących z art. 5–6 ustawy o księ-gach wieczystych i hipotece zasad rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczy-stych i bezwzględnie obowiązującej normy art. 232 k.c.16 wykluczającej przecież funkcjonowanie użytkowania wieczystego nieruchomości pry-watnych.

Wskazanym tropem poszedł również obecnie Sąd Najwyższy w swej uchwale17 wyrażającej tezę, że „rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczy-stych chroni nabywcę użytkowania wieczystego także w razie wadliwe-go wpisu w księdze wieczystej Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego jako właściciela nieruchomości”. Korzystał tu ewidentnie, chociaż w sposób spłycony, z dorobku wspomnianej szkoły krakowskiej, generalnie zaś przyjął – w ślad za twierdzeniami doktryny, że na skutek działania rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych następuje – przy rozporządzeniu przez Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorial-nego nieruchomościami niestanowiącymi ich własności – równoczesne nabycie przez rozporządzającego własności nieruchomości stanowiącej własność prywatną i nabycie użytkowania wieczystego przez kontrahen-ta Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.

Nie można wszakże pogodzić się z taką tendencją interpretacyj-ną, bez względu na forsowanie szczytnej zasady bezpieczeństwa obro-tu i ochrony zaufania osób działających w dobrej wierze do ujawnionej treści ksiąg wieczystych; nawet w połączeniu z przemawiającym do przekonania usprawiedliwieniem rozporządzenia dokonanego przez Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Trzeba przyznać, że z rozporządzeniem nieruchomością w rzeczywistości cudzą mamy

14 Por. J.S. Piątowski, Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 1968 r., III CRN 139/68, OSP 1971, nr 3, poz. 55, s. 119 i n.

15 Mowa o poglądach Z. Truszkiewicza, Użytkowanie…, s. 436 i n. oraz B. Jelo nek-Jarco, Rękojmia…, s. 401–402.

16 Potwierdza wręcz taki charakter powołanej normy B. Jelonek-Jarco, Rękojmia…, s. 397.

17 Uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 15 lutego 2011 r., III CZP 90/10, OSN 2011, nr 7–8, poz. 76.

edward gniewek

42 43


do czynienia raczej sporadycznie, przeważnie w zaufaniu do błędnych w istocie, a później18 uchylonych19 decyzji nacjonalizacyjnych, wywłasz-czeniowych, czy komunalizacyjnych20. Można tu usprawiedliwiać rozpo-rządzające czynności prawne Skarbu Państwa czy jednostek samorządu terytorialnego, a z perspektywy nabywcy prawa dostrzegać jego dobrą wiarę21, mimo wszystko trzeba jednak generalnie wykluczyć tutaj, z za-sadniczych przyczyn konstrukcyjnych, stosowanie mechanizmu rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych.

Wyrażając to najdosadniej, trzeba z całą mocą stwierdzić, że w żad-nym razie nie może nastąpić skuteczne ustanowienie prawa użytkowa-nia wieczystego według mechanizmu rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych, gdy przedmiotem takiego rozporządzenia jest nierucho-mość niestanowiąca własności Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. W żadnym razie nie można tutaj zlekceważyć tej istotnej okoliczności prawnej, że wyłącznie skarbowe lub samorządowe nieru-chomości gruntowe mogą być przedmiotem użytkowania wieczystego; nie neguje się zresztą współcześnie bezwzględnego charakteru normy art. 232 k.c.22 Nie można więc zgodzić się z niegdysiejszą tezą23 według której należałoby tutaj przyznać pierwszeństwo przepisom o rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych i tą drogą dopuścić w istocie użytko-wanie wieczyste nieruchomości prywatnych. Równocześnie zaś trzeba odrzucić współczesną, z pozoru porywającą, a w istocie chybioną tezę, jakoby rozporządzenie polegające na obciążeniu cudzej nieruchomości prywatnej prawem użytkowania wieczystego było ponadto, w warun-kach rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych24, zdarzeniem prawnym stanowiącym źródło nabycia własności tej nieruchomości przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego.

Przechodząc do szczegółów, trzeba ponownie odwołać się do przy-toczonych już pobieżnie przesłanek rękojmi wiary publicznej ksiąg wie-czystych. Z perspektywy pozytywnej zauważmy, że „w razie niezgod-ności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej, a rzeczywistym stanem prawnym treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe” (art. 5 u.k.w.h.). Natomiast z perspektywy negatywnej dodajmy, ze „rękojmia wiary

18 Po dalszym rozporządzeniu.19 Czy uznanych za sprzeczne z prawem.20 Trzeba tu pominąć wszelkie szczegóły proceduralne.21 Pomijając nawet domniemanie dobrej wiary.22 Por. ponownie B. Jelonek-Jarco, Rękojmia…, s. 397.23 Por. ponownie J.S. Piątowski, Glosa…, s. 119 i n.24 W warunkach rzekomych, o czym niżej.

edward gniewek

42 43


publicznej ksiąg wieczystych nie chroni rozporządzeń nieodpłatnych al-bo dokonanych na rzecz nabywcy działającego w złej wierze” (art. 6 ust. 1 u.k.w.h.). Generalnie zatem, we wskazanych warunkach, rękojmia chro-ni nabycie dokonywane przez czynność prawną, odpłatną, w dobrej wie-rze, w zaufaniu do treści księgi wieczystej, pomimo niezgodności stanu prawnego nieruchomości ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywi-stym stanem prawnym.

Bez wątpienia zatem pierwszorzędne znaczenie odgrywa tutaj spojrzenie na dokonaną czynność prawną, jej istotę i treść, a przede wszystkim jej ważność. Dopiero na tym tle wolno oceniać niezbędne przesłanki rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych. Tutaj zaś rozwa-żamy, z perspektywy rękojmi, czynność prawną25 ustanowienia przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiących własność prywatną. Takie zaś rozporządzenie w żadnym razie nie może korzystać z ochrony objętej rę-kojmią wiary publicznej ksiąg wieczystych. Nie chodzi tu bowiem jedynie o rozporządzenie dokonywane w warunkach zwykłej niezgodności mię-dzy stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym, lecz ponadto o wyraźną sprzeczność z bezwzględnym zakazem prawnym ustanawiania użytkowania wieczy-stego nieruchomości, które nie stanowią własności Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Wyklucza to skuteczność takiego rozporządzenia cudzą, prywatną nieruchomością, bez względu na dobrą wiarę nabywcy i bez względu na odpłatny charakter dokonanej czyn-ności prawnej. Dopowiedzmy bowiem, że ustanawianie użytkowania wieczystego nieruchomości prywatnej jest czynnością prawną nieważną z powodu naruszenia bezwzględnie obowiązującej normy art. 232 k.c. Nie chodzi zaś tylko (powtórzmy to jeszcze raz) o wadliwość polegającą na dokonaniu rozporządzenia przez osobę nieuprawnioną. Zbędne są zatem rozważania na temat ważności lub nieważności, czy też skutecz-ności lub bezskuteczności rozporządzającej czynności prawnej dokony-wanej przez osobę nieuprawnioną26. Przesądzająca jest jej nieważność z powodu tej sprzeczności z prawem, jaką jest ustanowienie27 użytkowa-nia wieczystego nieruchomości, która nie stanowi przedmiotu własności skarbowej lub samorządowej28.

By uniknąć przekłamań, trzeba wszakże podkreślić29, że według współczesnej tendencji interpretacyjnej możliwe jest, z zachowaniem

25 Ściśle biorąc – umowę.26 Snuje takie rozważania B. Jelonek-Jarco, Rękojmia..., s. 395–399.27 Próba ustanowienia.28 Z powodu sprzeczności z normą art. 232 k.c.29 A była już o tym wzmianka w toku niniejszych rozważań.

edward gniewek

44 45


przesłanek mechanizmu rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych, ustanowienie użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej do czasu takiego rozporządzenia przedmiot własności prywatnej, połączo-ne z równoczesnym nabyciem jej własności przez dokonujący takiego rozporządzenia Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego. Nie zlekceważono zatem tutaj znaczenia normy art. 232 k.c. Jednakże z perspektywy merytorycznej nie

MKMK - Gandalf.com.pl · 2012. 11. 7. · MKMK MK MKMK redakcja Katarzyna Klafkowska-Waśniowska...

Documents

Transcript of MKMK - Gandalf.com.pl · 2012. 11. 7. · MKMK MK MKMK redakcja Katarzyna Klafkowska-Waśniowska...