Mira Montana Czarnowska - Jak Się Bronić Przed Indokrtynacją

7/25/2019 Mira Montana Czarnowska - Jak Się Bronić Przed Indokrtynacją

http://slidepdf.com/reader/full/mira-montana-czarnowska-jak-sie-bronic-przed-indokrtynacja 1/36

Mira Montana Czarnowska

Jak się bronić przed indoktrynacją

Sokrates

WstępW książeczce Współczesny sofista przedstawiłam Czytelnikom podstawowechwyty erystyczne czyli takie zachowania kt!re zastęp"jąc ar#"ment wdysk"sji prowadzą do pokonania przeciwnika niezależnie od posiadanej racji$

%ym razem chciałabym "odpornić &a'stwa na inne#o przeciwnikatr"dniejsze#o niż ten z kt!rym możemy mieć do czynienia w jakiejkolwiekdysk"sji$ Jest to przeciwnik niebezpieczny ponieważ niewidoczny$ (ie stanie z

%obą twarzą w twarz nie odpowie na %woje zarz"ty$ Wpływa na Ciebie poprzez prasę radio telewizję$ )czy co masz m!wić i jakie wydawać sądy$&odstępnie odbiera Ci wolno*ć bycia sobą$

+ n d o k t r y n a c j a$ &rzez ko#okolwiek nie byłaby stosowana , jest złemkt!rem" należy się zdecydowanie przeciwstawić$ -dbiera nam ona bowiemwewnętrzną niezależno*ć moc a"tonomiczne#o my*lenia$

.My*lę więc jestem/ powiedział kiedy* 0artezj"sz$ 1 pewno*cią niechodziło m" o powtarzanie c"dzych po#ląd!w ani przekazywanie c"dzych idei$

J2 S2M my*lę$ 2 im bardziej samodzielnie a"tonomicznie my*lę tym bardziej J3S%3M$ +m bardziej za* powtarzam c"dze opinie tym bardziej mnienie ma$

Czy zastanawiałe* się kiedy* nad tym w ten oto spos!b4 Czy my*lałe* jak bardzo człowiek rozprasza się na powtarzanie nie swoich opinii "zależnia sięod nich i przyjm"je je za własne4 W ko'c" za* po pewnym czasie sam niewie kim jest$ 2 po jeszcze dł"ższym czasie nie potrzeb"je j"ż te#o wiedzieć$Je#o "mysł nie stawia sobie zbędnych pyta' , tak bardzo przepełniony jest#otowymi odpowiedziami$

Ja osobi*cie nie l"bię żeby kto* inny my*lał za mnie żeby za mniedecydował i wydawał sądy$ W zasadzie nikt te#o nie l"bi$ 2 mimo to wszyscy"le#amy indoktrynacji$ (ie chroni nas przed tym ani wiek ani wykształcenie$1ar!wno człowiek do*wiadczony życiowo ten kt!ry .wiele widział. jak iczłowiek wykształcony kt!ry z niejedne#o "niwersytet" wiedzę spijał są jakkażdy inny nieodporni na indoktrynację$ Jej mechanizmy czerpią bowiem swąsiłę z samej istoty l"dzkiej nat"ry wykorzyst"ją zar!wno nasze najlepszestrony jak i najciemniejsze instynkty$

+ jeszcze jedna rzecz5 indoktrynacja jest sk"teczna w!wczas #dy nie

wiemy że je, ste*my indoktrynowani$ 1 przekonaniem wy#łaszamy pewne



sądy jako własne i jeste*my #otowi z całym po*więceniem bronić takie#owm!wione#o nam stanowiska$

2by zb"dować pancerz przeciw indoktrynacji potrzebna jest nie tylkoznajomo*ć stosowanych w niej technik i strate#ii$ &otrzebny jest #łęboki

*wiadomy w#ląd w siebie w charakter proces!w nasze#o my*lenia i 6r!deł je#o a"tonomii$ &otrzebne jest r!wnież rozpoznanie pewnych mechanizm!w językowych wpływających na nasz wewnętrzny proces wydawania sąd!w$7

+$

(2 C18M &-93:2 +(;-0%<8(2CJ2Słowo .indoktrynacj a. wiel" osobom z niczym się nie kojarzy inni mają

niejasne odcz"cie że chodzi o co* z całą pewno*cią niewła*ciwe#o jeszczeinni "ważają to słowo za przestarzałe odnoszące się przede wszystkim dominione#o okres" rząd!w tzw$ .kom"ny/$ (ie ł"d6my się= +ndoktrynacja byłastosowana zawsze i wszędzie tam #dzie istnieje podział społeczny na warstwyrządzące i rządzone$ (ie jest domeną .kom"ny.$ Jest narzędziem dokładniekażdej >ormacji politycznej czy reli#ijnej stojacej ?l"b zamierzającej stać@ "władzy.

-ddziaływanie #r"p rządzących na tych kt!rzy są rządzeni to z p"nkt"widzenia praw życia społeczne#o rzecz całkowicie normalna$ Czy ten typ

oddziaływania jest korzystny dla Ciebie jako odpowiedzialnej i niezależnej jednostki , to j"ż z"pełnie inne za#adnienie$ Jest to bowiem oddziaływanieszcze#!lne#o rodzaj"$ Ci kt!rzy rządzą ?l"b kt!rzy chcą rzą AA

dzić@ pra#ną narz"cić pozostałym sw!j spos!b my*lenia i sw!j spos!binterpretacji rzeczywisto*ci$ %y i inni l"dzie macie przyjąć #o jako własny poto by odpowiednie #r"py nacisk" mo#ły prowadzić założoną politykę$

W procesie indoktrynacji dochodzi zatem do starcia d w ! c h w o A i i

dw!ch interpretacji rzeczywisto*ci ?idei@$ Jaka* idea doktryna jakie*okre*lone widzenie i interpretacja *wiata mają być Ci w p o j o n e$ Co toznaczy4

1wr!ć "wa#ę że powiedzenie iż kto* ckce Ci wpoić pewną ideę zakłada5A@ kto* ma tę ideę dokładnie "*wiadomioną ?nie m!#łby przecież

.wpajać/ cze#o* cze#o nie zna@B@ !w kto* absol"tnie nie liczy się z %woim zdaniem na temat

przekazywanej Ci idei ?wpojenie kom"* cze#o* jest przeprowadzeniemwyłącznie woli , nazwijmy #o tak indoktrynera@B

D@ to czy Ty sam posiadasz jaką* ideę jest całkowicie nieistotne$



Człowiek indoktrynowany zostaje zatem z #!ry pozbawiony prawa dowłasnej woli i własne#o osąd" rzeczywisto*ci$ 1 #!ry też założona zostaje

je#o #otowo*ć do wyparcia się posiadanych przez nie#o idei na rzecz tych jakie mają być m" wm!wione$

&amiętaj że ostatecznym celem indoktrynacji jest sterowanie sposobem w jaki indywid"alny człowiek odbiera i ocenia otaczającą #o rzeczywisto*ćspołeczną$ Można skr!towo nazwać to .ideą/$ Można też patrząc z p"nkt"widzenia osoby indoktrynowanej nazwać to j ej podstawowymi przekonaniamiwierzeniami i po#lądami$ 2lbo z p"nkt" widzenia #r"py indoktryn"jącejdoktryną$ (azwy nie są t" najistotniejsze$ Ważne jest że indoktrynacja zawszedotyczyć będzie cało*ciowe#o system" %woich po#ląd!w i przekona'$

1wr!ć jednak "wa#ę że nikt nie może wm!wić mi m o i c h po#ląd!w i przekona'= W samym tym s>orm"łowani" kryje się podstępne "tożsamienie

indywid"alnych po#ląd!w człowieka z po#lądami m" w-indoktrynowanymi. Mo j e po#lądy można w procesie indoktrynacji zmienić przekształcić czy nawetwyr"#ować można je "czynić ich własnym przeciwie'stwem ale z całą

pewno*cią nie można mi moich po#ląd!w wm!wić$ Można natomiast za pomocą indoktrynacjisprawićbym pewne po#lądy przyjął jako własne$

(a tym wła*nie pole#a istota rzeczy i podstęp indoktrynacji$ ;ziękiodpowiednie#o typ" działaniom na pod*wiadomo*ć dziękiA

pewnym strate#iom językowym indoktryner wpływa na "mysł i osąd człowiekatak by o n s a m >orm"łował wy#odne dla indoktrynera po#lądy$ +ndoktrynacja jest więc *wiadomym działaniem , działaniem nie liczącym się z wewnętrznąwolno*cią człowieka$ +n#er"je w nasz wewnętrzny system warto*ci i

przekształca #o tak by*my interpretowali i oceniali rzeczywisto*ć społecznąz#odnie z czyim* z #!ry "stalonym planem$

1atem pods"m"jmy$ +ndoktrynacja jest to5 A$ Co4, wpajanie $ Cze#o4, po#ląd!w , idei

, podstawowych wierze' i przekona' doktrynD$ Jakich4, leżących w interesie rządzących #r"p społecznych

E$ W jaki spos!b4, poprzez *rodki masowe#o przekaz" szkolnictwo$

W konsekwencji działania człowieka zindoktrynowane#o stają się nie tylko przewidywywalne ale i sterowalne$ + wła*nie dlate#o żeindoktrynacja #odzi w wolno*ć i niezależno*ć sąd!w , a zatem w naj#łębszą#odno*ć człowieka , powinna być przez nas rozpoznawana i zdecydowanie

zwalczana$+E



++$J20 &-WS%2J3 2)%-(-M+C1(8 S+2;

1a każdym razem kiedy z %woich "st pada jaki* sąd czy opinia "ważaszoczywi*cie że jest to .%w!j własny. sąd$ 1ważmy jednak że istotaindoktrynacji pole#a wła*nie na tym żeby*my za nasze własne "znali sądy iopinie z #!ry przez ko#o* "stalone$ Wydawanie sąd" rzecz wydawałoby siętak oczywista wyma#a Fi zatem pewne#o zastanowienia$

Większo*ć in>ormacji o *wiecie dociera do nas za pomocą tak zwanych*rodk!w masowe#o przekaz"$ Czytam że zaraz po zwycięstwie w wyborach

prezydenckich kandydata G pewien ty#odnik o#łosił je#o prze#rane#okontrkandydata 8 człowiekiem rok"$ Je*li sympatyz"ję z G,em to my*lę

sobie5 .-czywi*cie w tym ty#odnik" są wyłącznie zwolennicy 8,a.$ Jeżelisympatyz"ję z 8,em mo#ę pomy*leć5 .(o ale ten ty#odnik jest naprawdęwyjątkowo obiektywny.$ 0ażdy z nas wydaje nie"stannie pewne opinie ikażdy M2 &<2W- do własnej opinii$

AH

(asze sądy będą się jednak od siebie r!żniły ponieważ każdy z nas manieco odmienną wizję rzeczywisto*ci$ +naczej m!wiąc każdy z nas oceniadostępne m" in>ormacje w oparci" o sw!j własny system warto*ci$ &oza tym

in>ormacje na podstawie kt!rych wydajemy sądy zazwyczaj nie pokrywaj ą sięw pełni$ Jeden wie więcej inny mniej z r!żnych też 6r!deł czerpiemyin>ormacje$

-biektywna in>ormacja i moja własna wewnętrzna wizj a rzeczywisto*cido kt!rej j ą odnoszę , to dwa niezbędne elementy stanowiące podstawęa"tonomiczne#o sąd"$ ;yspon"jąc +(I-<M2CJ2M o danym >akcie czyzjawisk" dokon"ję jej -C3(8 na podstawie Fosiadane#o przez siebieS8S%3M) W2<%-SC+$ M!j system warto*ci stanowi zatem pryzmat przezkt!ry o c e n i a m posiadaną akt"alnie in>ormację$

&odstawą a"tonomiczne#o sąd" są więc5 A@ obiektywna +(I-<M2CJ2@ wewnętrzny S8S%3M W2<%-C+D@ indywid"alna -C3(2 in>ormacji ?dokonana w oparci" o własny system

warto*ci@$Jednak przedstawiony t" obraz , wsp!łpraw nie owych trzech

czynnik!w , należy raczej "znać za pewien stan idealny o kt!re#o osią #nięcie winni*my *wiadomie zabie#ać$ Wydaje się oczywiste że m"szę

posiadać jaką* in>ormację kt!rą oceniam i jaki* system warto*ci z#odnie zkt!rym dokon"ję tej oceny$ Jednakże pamiętajmy , celem indoktryner!w jest

taka in#erencja w nasz proces my*lenia by*my nie mając te#o *wiadomo*ciwydawali sądy zgod nie z ich wolą$ +ndoktrynacja oddział"je na każdy z tych



element!w , manip"l"je przekazem in>ormacyjnym wpływa na naszwewnętrzny system warto*ci a jej wła*ciwym celem zawsze będzie wydawana

przez nas o c e n a zj awisk$<ozważmy po kolei jak można in#erować w s"biektywny proces

wydawania sąd!w tak by indoktrynowana osoba nic o tym nie wiedziała$A7

(ie powtarzaj c"dzej opinii jako własnej , twoja może być inna=+++$

&<-S%3 M3%-;8 M2(+&)9-W2(+2 +(I-<M2CJ2+n>ormacja , to pierwszy element proces" sądzenia$ Wydajemy sąd w oparci" otaką tylko informację, jaka jest nam akt"alnie dostępna$ Jeżeli chcemy żeby byłto nasz a"tentyczny prawdziwy sąd na dany temat in>ormacja ta powinna być

nie tylko obiektywna ale w miarę pełna oraz wła*ciwie zestawiona z innymi przekazami$ (i#dy tak nie jest , i być nie może , żeby*my sąd nasz wydali woparci" o jedną tylko in>ormację$ 1awsze będzie to ich zbi!r powiązanych zesobą w ten spos!b że war"nk"ją wzajemnie swoją ważno*ć i w konsekwencjikształt"ją nasz obraz rzeczywisto*ci$

&rzeprowad6my pewien my*lowy eksperyment$ Wyobra6my sobie że jakim* sposobem pracownicy >irmy <ena"lt przejęli potaj emnie wszystkie pisma samochodowe i w ten spos!b stali się panami .rzeczywisto*cisamochodowej.$ Są wprawdzie zobowiązani do re

prezentowania interes!w wszystkich >irm ale w istocie zależy im tylko na tymżeby czytelnicy "znali samochody <ena"lt za najlepsze$ Się#ają zatem dor!żnych sposob!w manip"lowania dostępną im in>ormacj ą$ <ozważmy kilkahipotetycznych syt"acji$

A$ &ojawia się na przykład taka po">na in>ormacj a5 łody na!kowiec z "reenwic# wykazał, $e stop meta%!, z którego z&!dowane są najnowsze si%niki samoc#odów 'o%kswagena, j!$ po przejec#ani! ( tys. km zaczyna wydzie%ać s!&stancję, ktora po osiągnięci! odpowiedniego stę$enia

mo$e !niemo$%iwić wy&!c# mieszanki pa%iwowej.+n>ormacja jest na poz!r abs"rdalna ale , my*li sobie czytelnik , kto wie

teraz przecież robi się cią#le takie r!żne eksperymenty$ W ko'c" czy wartoryzykować jest przecież tyle innych samochod!w podobnej klasy$

$ ;r"#a syt"acja5 &ewien samoch!d >irmy KolLo został "znany zanajbardziej bezpieczny samoch!d rok"$ -dbyła się h"czna "roczysto*ć nakt!rej był obecny sam prezydent i szere# ważnych osobisto*ci *wiata biznes"$W tym samym czasie księżniczka &ept"an" j edzie swoim rena"lt na wyspy%arabara$ Wszystkie pisma samochodowe podają na pierwszej stronie wielkimi

literami5 )*++C/)0 121T303 425/+2 *W6+ 6*67+*T8 <3



039T 0 W8*18 T0:070:0. 0 na trzeciej stronie na samym spodziedrobni"tkim "raczkiem widniej e ledwo czytelny napis5 3roczysto;ci w firmie.'o%'o naj&ezpieczniejszym samochodem rok!. -czywiste jest że czytelnikza"waży pierwszą in>ormację i mało prawdopodobne że zwr!ci "wa#ę na

dr"#ą$ W j e#o *wiadomo*ci pozostanie przede wszystkim >akt że znane i podziwiane osobisto*ci jeżdżą samochodem marki <ena"lt$D$ <"bryka .sensacje/ podaje5

<= W oko%icy at!yama samoc#ody *!z!ki i issan-com&i stanęły w płomieniac#. *płonęły doszczętnie razem z pasa$erami. 1rzyczyna po$ar!nieznana. >= 1o%icja nada% posz!k!je sprawców z!c#wałego napad! na konwójtrasport!jący wię?niowi przewo$onyc# do *ing-*ing!. imo !porczywego

po;cig! mikro&!s marki :ena!%t, w którym dokonano od&icia wię?niowi, znikł&ez ;%ad!.

-bie in>ormacje mo#ą być najz"pełniej prawdziwe$ Jednakże takie ichzestawienie sprawia że czytelnik zapamięta samochody S"z"ki i (issan,combi jako łatwopalne mało bezpieczne a zatem niepewne natomiast <ena"lt "tkwim" w pamięci j ako szybki mocny niezawodny nadzwyczaj sprawnysamoch!d$

E$ W naszej rzeczywisto*ci samochodowej odbył się konk"rs na najbardziejele#anckie opracowanie karoserii w kt!rym samoch!d 3 D

<ena"lt zajął pierwsze miejsce$ <!wnocze*nie onda dostała pierwsze miejsceza największą możliwą szybko*ć a Iord za największy "d6wi# w małychsamochodach$ %ymczasem w naszej prasie pojawia się następ"jąca in>ormacja5Wie%ki konk!rs samoc#odowy@ ajwy$sze wyró$nienie d%a :ena!%t za szykwdzięk i e%egancję karoserii@ Jest to z#odne z prawdą tyle że drastyczniewyselekcjonowane$ Czytelnik kt!ry nie zna przecież żadnej z nie podanychin>ormacji w spos!b oczywisty wycią#nie wniosek że tylko marka <ena"ltzostała wyr!żniona na konk"rsie samochodowym$

N$ W tym samym konk"rsie #aniono <ena"lt za małą wytrzymało*ć na

dł"#ich trasach oraz słabe zabezpieczenie podwozia$ Oadna z tych in>ormacjinie "kazała się w prasie$+ zn!w powiedziano prawdę o <ena"lt ale nie całą$ &rzekazana

.p!łprawda. podkre*la tylko to co pozytywne natomiast całkowicie pomijarzeczy ne#atywne niekorzystne$ )o#!lniając ją czytelnik wycią#a >ałszywyale z"pełnie nat"ralny wniosek że aspekt!w ne#atywnych po prost" nie ma$

W e>ekcie takie#o manip"lowania in>ormacją nasza rzeczywisto*ćsamochodowa "kazywać będzie tylko jedno swoje oblicze a czytelnik przejętej

przez <ena"lt prasy z całą pewno*cią zacznie wycią#ać wnioski narz"cone



przez sprytnych indoktryner!w$ -dniesie nieodparte wrażenie że w zasadziekażdej z innych marek .co* tam brak"je/ a najmniej zastrzeże' i najwięcej zalet

posiadać będzie oczywi*cie <ena"lt$1astosowane w naszej >ikcyjnej rzeczywisto*ci samochodowej sposoby

manip"lowania in>ormacją można łatwo odnie*ć do realnej rzeczywisto*cispołecznej$ Są to nazywając rzecz po imieni"5A$ 0P2MS%W-$ 2<Q+%<29(3 )S%292(+3 W2O(-C+ +(I-<M2CJ+D$ 2<Q+%<29(3 ;-Q+3<2(+3 0-(%30S%) +(I-<M2CJ+E$ S3930%8W(-R ?W8Q+<C1-R@ +(I-<M2CJ+N$ &P&<2W;2 ?&-;2W2(+3 (+3&3P(3J +(I-<M2CJ+@$

&rzyjrzyjmy się teraz "ważniej każdem" z tych sposob!w$

2d A$ 0łamstwo$Wyobra6my sobie że po o#łoszeni" w j ednym z czasopism in>ormacji oniesprawno*ci silnik!w Kolkswa#ena "kaz"je się w następnym n"merze na

przedostatniej stronie sprostowanie drobna notka5 5okładne &adania nie po

N 9

twierdziły !sta%eA młodego na!kowca z "reenwic#, o któryc# pisa%ismy w poprzednim n!merze. *i%niki Bo%kswagena na%e$ą do jednyc# z naj%epszyc# na

;wiecie. Jest d"że prawdopodobie'stwo że czytelnik w o#!le nie za"waży te#osprostowania$ 2 jeżeli za"waży to czy rzeczywi*cie zmieni to w spos!bznaczący je#o zdanie na temat Lolkswa#en!w4 &oprzednia wiadomo*ćwprowadziła j"ż w j e#o my*lenie n i e p e w n o * ć$ Jaka in>ormacja mo#łabymieć moc tak wielką by tę niepewno*ć "s"nąć4 , (a tym wła*nie pole#a

potężna siła zwykłe#o kłamstwa$ Oeby wydać prawdziwy sąd in>ormacj a woparci" o kt!rą #o wydajemy r!wnież m"si być prawdziwa$ C!ż więc

prostsze#o niż podanie in>ormacji nieprawdziwej4Wydawałoby się że .kłamstwo ma kr!tkie no#i/ i prędzej czy p!6niej

wychodzi na jaw$ W życi" prywatnym istotnie tak jest i kłamstwo "znaliby*myt" raczej za wątpliwą metodę wpływ" na dr"#ie#o człowieka$ Oycie społecznerządzi się jednak odrębnymi prawami$ Jeżeli kto* siedział w więzieni" i dopiero

po p!łtora rok" "porczywej walki "dowodnił swoją niewinno*ć *wiadomo*ćspołeczna pamięta przede wszystkim to że siedział$ %en człowiek nosi j"ż nasobie piętno wię6nia$

Czytelnik przeczytawszy sprostowanie w pi*mie samochodowym nie pozbędzie się swoich wątpliwo*ci$ .;lacze#o , my*li sobie , mieliby przedtem podawać złe

in>ormacj e4 2 moż3 to Kolkswa#en opłacił teraz wydr"kowani> te#o



sprostowania4 (ie jest też wykl"czone że nie wolno im było dr"kować takichin>ormacj i m"sieli teraz odwołać$$$.

S2M- <1)C3(+3 -S02<O3(+2 M2 W2:T -QC+2tO2J2zC2F$Mniej istotna jest praw dziwo*ć oskarżenia$ .Qył oskarżony. , to >akt Czy

mimo wszelkich wyja*nie' .naprawd> jest niewinny/ , pozostaje w s>erzewątpliwoF *ci$ 0łamstwo je*li nie myli z"pełnie to przy najmniej zasiewawątpliwo*ć$ Sprostowanie zaF zwyczaj nie ma wystarczaj ącej siły przekon"F

jącej by ją "s"nąć$ - ile bowiem jeste*my skłonni przyjąć nawet najbardziejabs"rdalni oskarżenie je*li zostało ono rz"cone p"bliczF nie o tyle wnajbardziej lo#icznym "sprawieF dliwieni" będziemy dosz"kiwać się podstęp"$

;late#o powinni*my być szcze#!lni> ostrożni5 )W2O2J (20P2MS%W-= (ie pod dawaj się je#o destr"kcyjnej sile$ Jeżeli in >ormacjakt!rą przyjąłe* za prawdziwą zo stała sprostowana przyjmij bez zastrzeże6

sprostowanie$ ;okonaj wery>ikacji swoje#o sąd"= Masz do czynienia z innąin>ormacji , i w #r"ncie rzeczy miałe* z nią do czy pienia przez cały czas$&oprzednia była pF prost" błędna$ &oza tym podchod6 ze szczeU

#!lną ostrożno*cią do wszelkich in>ormacji kt!re zdają się posiadać znamionaoszczerstwa$

2d $ 2rbitralne "stalanie ważno*ci in>ormacji$<z"ca się nam w oczy to co napisane jest d"żymi literami najlepiej na

pierwszej stronie$ %e#o co "mieszczone zostało w *rodk" drobnym dr"kiemmożemy nawet nie doczytać$ %o #ra>iczne rozmieszczenie in>ormacji kod"je sięw naszej *wiadomo*ci jako jej W2O(-R$ %o co napisane wyra6nie"znajemy za ważniejsze$ %ymczasem rzeczywista zależno*ć międzyrozmieszczeniem #ra>icznym a ważno*cią in>ormacji istnieje tylko w!wczas#dy będziemy rozpatrywali ją 8L kate#oriach indoktryner!w$ 1 jej obiektywnąważno*cią nie m"si mieć to wiele wsp!lne#o$ Co można na to poradzić4Czytając na przykład teksy prasowe staraj się nie s"#erować .#ra>icznąważno*cią/$ )staw w my*lach wszystkie in>ormacje na tym samym poziomie i

sam z#odnie z własną wizją rzeczywisto*ci oce' kt!rą z in>ormacji "ważaszza bardziej a kt!rą za mniej ważną$9"dzie "cz"leni na manip"lowanie in>ormacją i wprawni w czytani" #azet

potra>ią to robić$ (asz czytelnik prasy samochodowej powinien zestawić zesobą ?napisać w ten sam spos!b@ podane m" in>ormacje5?A@ .0siężniczka &ept"an" jedzie swoim osobistym rena"lt na wyspy%arabara.?@ .KolLo najbezpieczniejszym samochodem rok"$.+ ocenić kt!ra z nich jest , z je#o p"nkt" widzenia , ważniejsza$ Jeżeli zależy

m" na wła*ciwym rozpoznani" j ako*ci marek samochod!w spostrzeżew!wczas że pierwsza in>ormacja nie m!wi nic o samochodzie <ena"lt dr"#a



natomiast m!wi wiele o KolLoB pierwsza jest in>ormacją o księżniczce i jedyniespos!b jej podania s"#er"je nam dobrą jako*ć jej samochod" podczas #dydr"#a m!wi wprost o zaletach KolLo$

2d D$ 2rbitralne dobieranie kontekst" in>ormacji$

:dyby w pi*mie samochodowym "mieszczono in>ormację o spłonięci"dw!ch a"t j apo'skich w innym miej sc" l"b "s"nięto j ą jako >aktycznienieistotną in>ormacja dotycząca odbicia wię6ni!w "zyskałaby inny charakter$Czytelnik bardziej zwracałby "wa#ę na jej aspekt sensacyjny i mało kto m!#łbyzapamiętać że "cieczka odbyła się wła*nie samochodem <ena"lt$)mieszczenie tych in>ormacji t"ż obok siebie sprawia jednak żea"tomatycznie prawie nie*wiadomie dokon"jemy por!wna'$ %amtesamochody spłonęły ten "mknął$7 + V

+ r!wnie a"tomatycznie dokon"jemy oceny5 tamte są niepewne ten ,niezawodny$

+stotą m a n i p " A o w n i a in>ormacj ą nie jest proste kłamstwo chociażzastosowane spełni niezawodnie swoją rolę$ 2le dobrym manip"latorem jestten kto potra>i w taki spos!b podać prawdziwą in>ormację aby czytelnikwycią#nął z #!ry przewidziany i "stalony wniosek$

2d E$ Selektywno*ć in>ormacji$%em" samem" celowi sł"ży selektywny przekaz in>ormacji czyli

"wz#lędnianie jednych a pomij anie innych$ (ie j est oczywi*cie możliwe aby prasa "wz#lędniała wszystkie napływające in>ormacje$ Jednakże wyb!r kt!rywyra6nie zniekształca obraz rzeczywisto*ci jest po prost" manip"lacją$ Wnaszej >ikcyjnej rzeczywisto*ci samochodowej onda dostała wyr!żnienie zanajwiększą szybko*ć a Iord za największy "d6wi#$ &ominięcie tych >akt!w

przy r!wnoczesnym "wz#lędnieni" in>ormacji o rozstrzy#nięci" konk"rs" naele#ancję karoserii i te#o że wy#rał w nim <ena"lt jest *wiadomymza>ałszowaniem obraz"$ Czytelnik zakłada bowiem z#odnie z nat"ralną etykąże otrzym"je wszystkie in>ormacje ważne dla oceny dane#o wydarzenia$

;late#o wycią#nie wnioski że5?A@ konk"rs dotyczył wyłącznie poziom" ele#ancji karoserii?@ żaden inny samoch!d opr!cz <ena"lt nie został wyr!żniony$

Wnioski te wycią#nął samodzielnie ale >akt że je w o#!le wycią#nie i żewycią#nie wła*nie takie był z #!ry przewidziany i zaplanowany$

2d N$ &!łprawda , podawanie niepełnej in>ormacji$&ewną mody>ikacją selektywne#o dobor" in>ormacji jest podawanie tak

zwanej .p!łprawdy$ Czy p!łprawda jest kłamstwem4 Je*li #azeta podaje że<ena"lt dostał najwyższe wyr!żnienie za ele#ancję karoserii nie kłamie

przecież$ ;ostał$ ) k r y w a tylko dr"#ą czę*ć in>ormacji tę mianowicie że



został z#aniony za małą wytrzymało*ć na dł"#ich trasach oraz słabezabezpieczenie podwozia$ Człowiekowi pra#nącem" ocenić jako*ć

poszcze#!lnych marek brak tych in>ormacji "niemożliwia wydanie prawdziwe#o sąd" o samochodzie <ena"lt$ )krycie in>ormacji ma zatem takie

same sk"tki praktyczne jak jej za>ałszowanie , >ałsz"je nasz sąd$ 1 te#owz#lęd" wydaje się nam podobne do kłamstwa$ Sama p!łprawda kłamstwem jednak nie jest$ Jest jednym z rodzaj!w manip"lowania in>ormacją kt!ry tak jak pozostałeDX DA

sprytnie ster"je wycią#anym przez nas wnioskiem$M"simy sobie jasno powiedzieć że nie mamy żadne#o wpływ" na to czy

prasa kt!rą czytamy kłamie czy manip"l"je in>ormacją odpowiednio ją

selekcjon"jąc zestawiając okrajając i "stalając jej ważno*ć$ Możemy jednakchoćby czę*ciowo przy#otować się na czytanie #azet$ &rzeprowad6my w tymcel" kilka ćwicze'5

-;<-Q+(2 %<3(+(:) &-RW+C1 SWJ )M8SP=

A$ &owinni*my być nad wyraz ostrożni w rz"cani" oszczerstw$;ziennikarze to też l"dzie każdem" może zdarzyć się pomyłka$ &oza tym#azeta r!wnież może dostać błędne in>ormacje kt!re nieopatrznie wydr"k"je$1aobserw"j jednak czy w %wojej #azecie pojawiają się .sprostowania/$ Jeżeli

jest ich więcej niż jedno l"b dwa w rok" tc mamy prawo przyp"szczać że#azeta *wiadomie stos"je kłamstwo jako *rodek wpływ" na l"dzi$$ -d czas" do czas" przeprowad6 następ"jące ćwiczenie5 wypisz na kartce

in>ormacje z pierwszej i na przykład trzeciej strony #azety i por!wnaj je podwz#lędem ważno*ci$ 1aobserw"j w jaki spos!b #azeta odnosi się do ważnychwydarze' w kraj" i na *wiecie$ Spr!b"j odczytać z #azetowych .pre>erencjiważno*ci/ kier"nek jej indoktrynacji$

D$ 1aobserw"j spos!b "mieszczania in>ormacji obok siebie$ 1astan!w sięczy oddziałałyby na Ciebie tak samo #dyby były "mieszczone oddzielnie$

E$ (ajlepszą na"ką jest działanie$ ;obierz dwie in>ormacje tak aby ichobecno*ć obok siebie wpływała na ich interpretację$ (astępnie rozdziel je ikażdą z osobna zestaw z inną in>ormacją kt!ra zmieni jej roz"mienie$&owtarzając to ćwiczenie nabierzesz wprawy w oceniani" kontekst"in>ormacyjne#o dane#o czasopisma$DD

r N$ Wskaż syt"ację w kt!rej podanie niecałej prawdy wpłynęło na %woją

ocenę rzeczywisto*ci$ (a pewno były takie syt"acje spr!b"j tylko je sobie przypomnieć$



+K$Q31&-<3;(+ W&P8W (2 &-;W+2;-M-R

C189+ J20 &<130212R +(I-<M2CJ2 (+3 I-<M)P)J2zC J3J

Mało kto czytając jaki* tekst zastanawia się nad tym czy jest w nim "krytain>ormacja czy nie$ &o prost" , czytamy co* przyjm"jemy do wiadomo*ci ityle$ Cze#o nam więcej trzeba4 2 jednak= Język jest podstępnymmechanizmem$

1r!bmy eksperyment$ Jaką in>ormację odbierasz czytając zdanie5 )owa%ski przestał &rać łapówki

My*lisz sobie pewnie5 .(o co przestał$$$ ładnie z je#o strony$ (ad czym t"łamać sobie #łowę4.

Moi st"denci prawa na pytanie co by zrobili mając w sądzie podobnąsprawę do rozstrzy#nięcia odpowiedzieli5

- !sie%i&y;my wpierw posz!kać dowodów. - 5owodów a co- o, czy przestał &rać te łapówki, czy te$ nie.

DN

W ten spos!b sprawa nie pos"nie się ani o krok dalej$ 1r!bmy inaczej$1apisz sobie na kartce następ"jące zdania5

<=.*t!dent.$FtYZ/le imię$i$ nazwisko@$$$ przestał wydawać całe stypendi!mna dziewczynki i narkotyki. >= ieprawda, $e st!dent.$ #itY$/Fe$ F+ę$i$nazwisko@$$ przestał wydawać całe stypendi!m na dziewczynki i narkotyki.

2le może nie jeste* st"dentem zapisz co inne#o na przykład5<= 4a......................... przestałem !&iegać się o fote% prezydenta.>= ieprawda, $e ja......................... przestałem !&iegać się o fote% prezydenta.

&rawda że sprawa nabiera teraz innych barw4 &ierwszą naszą reakcją stajesię zazwyczaj okrzyk5 .&rzecież ja wcale nie pobieram stypendi"m=. l"b też.(i#dy nie "bie#ałem się o żaden >otel prezydenta=.

-krzykiem tym rea#"j emy na " k r y t y p r z e k a z i n > o r m a c j i$ Język potra>i bowiem przekazać in>ormację nie tylko w warstwie w kt!rej zdanie oczym* .m!wi. w warstwie tre*ci kt!rą odbieramy w spos!b *wiadomy aler!wnież w płaszczy6nie #łębiej położonej , w płaszczy6nie z a ł o ż e ' kt!r3 tkwią " podstaw zdania$ (azwijmy

je je#o s"pozycj ami$;la przykład"5 s"pozycją zdania .0owal ski przestał brać łap!wki. j est

twierdzenie .0o walski brał łap!wki.$ %akie samo twierdze nie tkwi " podstawdr"#ie#o zdania .(ie prawda że 0owalski przestał brać łap!wki. -ba te

zdania , choć jedno jest zaprzeczeniem dr"#ie#o , przekaz"j ą nam tę samą " kr y t i n > o r m a c j ę mianowicie taką że .0owalsk brał łap!wki.$



+n>ormacja ta może być przecież całkowi cie >ałszywa$ Qiedny 0owalskim!#ł ni#dy ni3 brać żadnych łap!wek$ Je*li tak to oba zdani dotyczące0owalskie#o , zar!wno twierdzące j ak i przeczące , będą > a ł s z y w e=

1azwyczaj nie za"ważysz takiej "krytej in >ormacji$ &rzyjmiesz ją po prost"

pod*FFiado mie i włączysz do swoje#o zasob" .wiedz o *wiecie/$ Jest ona.przemycona. przez języl , i dlate#o staje się niezwykle sk"teczną tech mikąindoktrynacji$

(awet nie wyobrażasz sobie Czytelnik" jak wiele zda' spotykanych wcodziennych sy t"acjach zawiera jaką* s"pozycję$ 1ałożeniem tkwiącym "

podstaw zdania .1abierz książk3 ze stoł"=. jest twierdzenie .0siążka leży nFDU

stole.$ 1danie .1amknij drzwi=. ma s"pozycję .;rzwi są otwarte/$ <ozpatrzmy

kilka innych zda' i zawartych w nich s"pozycji51 d a n i e5 )ierowca zg!&ił złotą papiero;nicę.

S " p o z y c j a5 )ierowca miał złotą papiero;nicę.1 d a n i e5 Trze&a z tym sko'czyć= ie &ędzie nas j!$ więcej okłamywał@S " p o z y c j a5 6n nas do tej pory okłamywał.1 d a n i e5 )a$da propozycja posła D to nowy stek &zd!r.S " p o z y c j a5 1oseł D wys!wa jakie; propozycje.1 d a n i e5 Czy )o;ciół m!si &yć &ez&ronny S " p o z y c j a5 ?A@ 0o*ci!ł jest&ez&ronny.

E>= )o;ciół jest atakowany.1 d a n i e5 Co czyni k!pno c%ntos#a opłaca%ną inwestycjąS " p o z y c j a5 )!pno c%ntos#a jest opłaca%ną inwestycją.1 d a n i e5 1an *ikorski nie &ył ostatnio na o&iedzie

! ministra.S " p o z y c j a5 ?A@ 1an *ikorski &ywa na o&iadac# ! ministra.

E>= 1an *ikorski zna ministra.1 d a n i e5 ie widziałem w zeszłym tygodni! prezydenta.S " p o z y c j a5 Wid!ję prezydenta.

S"pozycje nie zawsze m"szą być >ałszywe$ M o # ą j ednak być >ałszywe im"sisz być na to szcze#!lnie "cz"lony$ &owiniene* na"czyć się jak najlepiejrozpoznawać "kryte in>ormacje$ ;zięki tem" %woja .wiedza o *wiecie/ będzie

b"dowana przez Ciebie w spos!b *wiadomy$Jedziesz taks!wką$ Wysiadasz i kierowca m!wi5 "dzie; mi t! spadła moja

złota papiero*nica$ o$e mi pan pomóc sz!kać Sz"kasz razem z nim nic nieznajd"jecie$ Spieszysz się więc odchodzisz$ Je*li zostałby* potem wezwany wtej sprawie do sąd" potwierdziłby* pewnie że kierowca miał złotą

papiero*nicę$ %akie bowiem twierdzenie tkwiło , j ako s"pozycja , " podstaw

je#o pro*by$



Je*li j ednak "mysł %w!j wyćwiczony j est na tyle Fy nie przyjmowaćin>ormacji przekazywanych przez s"pozycje powiesz z#odnie z prawdą5 iewiem, nie widziałem ! niego takiej papiero;nicy.

Słyszysz5 Trze&a z tym skoAczyć@ 6n nie &ędzie nas j!$ dł!$ej okłamywał.

3mocjon"jesz się$ %akmy*lisz , trze&a z tym skoAczyć. ie mo$na pozwo%ić, $e&y wcią$ nas okłamywano. (ie chcesz byćD7 + DV

okłamywanym chcesz prawdy i tylko prawdy$ Człowiek kt!ry krzyczy Trze&a z tym skoAczyć@, wypowiada .twoje my*li.$ 0to się nie z#odzi że trzebasko'czyć z byciem okłamywanym4 1resztą ten kt!ry krzyczy ma widać j aką*metodę na to by z tym sko'czyć$ Metodę kt!rej %y nie potra>iłe* dotądznale6ć$ (ic dziwne#o że chętnie się przyłączysz$

2le przecież >akt że .on nas do tej pory okłamywał. tkwił wyłącznie powtarzam w ył ą c z n i e w s"pozycji wznoszone#o okrzyk"$ &rzejąłe* tęin>ormację a"tomatycznie i bezkrytycznie jako prawdziwą a przecież może ona

być >ałszywa$ Może ni#dy nie byłe* okłamywany4= Może to wła*nie tenczłowiek kt!ry teraz tak #ło*no krzyczy .okłam"je cię/ w specy>iczny spos!b4&rzyłączyłe* się do je#o emocji ale czy sprawdziłe* "przednio prawdziwo*ć"krytych in>ormacji4=

)a$da propozycja posła D to nowy stek &zd!r , czytasz w prasie$ Możeszzapomnieć o tej in>ormacji ale nie zdziwiłabym się #dyby* na jakim*

towarzyskim przyjęci" stwierdził z nonszalancją5 Ten poseł D znow! ws!wa w*ejmie jakie; d!rne propozycje. (ie do*ć że przyjąłe* czyją* ocenę ale przyjąłe* ją ponadto wraz z przekazaną w s"pozycji "krytą in>ormacją5 .posełG wys"wa jakie* propozycje.$ 2 przecież może być ona nieprawdziwa=

&odobna syt"acja występ"je w prowokacyjnym na#ł!wk" artyk"ł"5 Czy )o;ciół m!si &yć &ez&ronny <etoryczne pytanie .Czy m"si być bezbronny.4a"tomatycznie wywoł"je silnie emocjonalną odpowied65 .(ie nie m"si=.$ (iktz nas nie chce być bezbronny$ (ie chcemy żeby ci kt!rych kochamy iwarto*ci kt!re cenimy były .bezbronne.$ Qezbronno*ć oznacza słabo*ć a my

chcemy być silni$ Qezbronno*ć jest zawsze bezbronno*cią wobec ko#o* czycze#o* co nam za#raża a my nie chcemy by za#rażało nam cokolwiek$;late#o pytanie w rodzaj" .Czy G m"si być bezbronny4. wywoł"je okrzyk

protest"5 .(+3=.$<ea#"jąc emocjami nie jeste*my w stanie za"ważyć że "mysł nasz przyjął

bezkrytycznie przekazane m" w s"pozycji "kryte in>ormacje$ &ierwszą że0o*ci!ł jest bezbronny$ + wynikającą z niej dr"#ą że 0o*ci!ł jest atakowanyczy też , m!wiąc bardziej o#!lnie , jako* za#rożony$ +n>ormacji tej nie

poddajemy żadnej analizie$ ;otarła ona poza s>erą naszej *wiadomo*ci

bezpo*rednio do nasze#o indywid"alne#o niekwestionowane#o stan" wiedzy o*wiecie$ Stąd wła*nie bierze się niespotykana sk"teczno*ć omawianej techniki$



Jednak "mysł nie poddaj ący się indoktrynacji rea#"je na powyższe zdania zdystansem$

j EA

%echniki "kryte#o przekaz" in>orm a c y j n e # o występ"ją szcze#!lnieczęsto w dzisiejszej reklamie i handl" stając się chyba jedną z najbardziej podstawowych technik wpływ" na klienta$ 5%aczego k!pno c%ntos#a jestopłaca%ną inwestycją , wołają hasła rozsyłanych przez >irmę reklam!wek$ Wdalszej czę*ci wyja*niają nam p"nkt po p"nkcie dlacze#o$ Czytamy , i

przyjm"jemy to za dobrą monetę$ 2 przecie6 najistotniejsza in>ormacja została przekazana nam j"ż wcze*niej5 in>ormacj a że k"pno komp"ter!w tej >irmy j es t inwestycją opłacalną$ (a tej samej$zasadzie działają wyszkoleni handlowcy$Czy wo%i pan k!pić czerwony krawat, czy ten w &iałe słoniki , pyta

sprzedawca klienta kt!ry wszedł do sklep" chcąc schronić się przed deszczem$0lient pra#nąc wyj*ć jako* z opresji roz#ląda się po wystawionym towarze im!wi5 6c#, $aden z tyc#, gdy&y pan miał w ró$owe paraso%e, to mo$e. + otosprzedawca przynosi m" krawat w r!żowe parasole$ 0lient narzeka życzysobie jeszcze inny i j eszcze inny ale w ko'c" cz"j e się zm"szony dokonaćzak"p" , i k"p"je co* cze#o k"pić w o#!le nie zamierzał$ ;lacze#o4 &onieważzarea#ował na s"pozycję zdania$

&ytanie Czy c#ce pan k!pić to, czy tamto zawiera s"pozycję 1an c#ce co;k!pić. + nie jest dla sprzedawcy istotne że klient odm!wił k"pna

dw!ch początkowych wzor!w ale to że odpowiadając zarea#ował pozytywnie na s"pozycję 1an c#ce k!pić jaki; krawat. Wyszkolenihandlowcy kt!rzy chcą się "m!wić na spotkanie z klientem wiedzą że nienależy zadawać pytania5 Czy mógł&y się pan ze mną spotkać na rozmowę,ale5 Czy wo%ał&y pan, $e&y;my spotka%i się we wtorek, czy w piątek, albo5Czy wo%ał&y pan załatwić tę transakcję w tym miesiąc!, czy w czerwc!

(awet jeżeli klientowi nie będzie odpowiadał żaden z wymienionychtermin!w istnieje d"że prawdopodobie'stwo że zarea#"je pozytywnie nas"pozycję 1an c#ce się ze mną spotkać, i "stalenie wy#odne#o dla ob" stron

termin" nie będzie tr"dne$W minionym okresie &<9," kiedy działanie cenz"ry "niemożliwiało przekazywanie pewnych tre*ci redaktorzy nieraz starali się tak >orm"łowaćswoje wypowiedzi by w in>ormacjach przekazywanych przez s"pozycje zda'

powstawały osobne teksty$Czytelnik powinien w!wczas "mieć .czytać między wierszami/ co

stanowiło osobną "miejętno*ć$ ;zisiejsza prasa rzadziej posł"#"je się takwyra>inowanymi metodami$ Jeżeli jednak napotkasz zdanie typ" *ikorski nie&ył ostatnio na o&iedzie ! ministra, nie wysn"waj z nie#o żadnych

pochopnych wniosk!w na temat Sikorskie#o$ S"pozycją te#o zdania jestE ED



twierdzenie .Sikorski bywa na obiadach " ministra. i wynikające z nie#ozdanie .Sikorski zna ministra.$ 2le in>ormacje te należy poddać rzetelnem"sprawdzeni"$ Mo#ą przecież okazać się >ałszywe= Sikorski może nie mieć

dokładnie żadnych powiąza' z ministrem może #o nie znać i ni#dy nie być "nie#o na obiedzie$ jeżeli przyjąłe* nie*wiadomie przekazaną ci .wiedzę/ oSikorskim i podjąłe* na przykład jakie* kroki w kier"nk" nawiązania z nim

bliższej znajomo*ci to tylko twoja osobista sprawa$ (ie możesz nawet niko#ooskarżyć o przekazywanie >ałszywych in>ormacji$ (apisali*my powiedządziennikarze , że nie był ostatnio na obiedzie$ 2 co może był$$$4-;<-Q+(2 %<3(+(:) &-RW+C1 SWJ )M8SP=

A$ Jakie "kryte in>ormacje przekazane są w s"pozycjach zda' podane#otekst"5

To ja miał&ym rozpaczać, $e co najmniej dziesięć mi%ionów %!dzi nie c#ce podać ręki tym, co na swoic# rękac# mają krew To mnie miało&y &yć przykro, $e co najmniej dziesięć mi%ionów %!dzi zac#owało narodową godno;ć

$ Jaka s"pozycja zawarta jest w następ"jącym s>orm"łowani"5 inister zdradził się jednak, $e mo$e wydawać po%ecenia pod%egłym prok!ratorom.

D$ &odaj s"pozycję zdania5a= a wniosek władz miasta doniesieniem dyrektora 9e!t#metera zajęła się

prok!rat!ra.

&= areszcie, po pięci! miesiącac#, generał przerwał mi%czenie.E$ &odaj s"pozycję przytoczone#o zdania$ Czy zawiera ona in>ormacje że

rząd płaci za niekt!re leki i *rodki opatr"nkowe4 :ef!ndowanie przez paAstwo niektóryc# %eków i ;rodków opatr!nkowyc# oddawna &yło włączone w rządowe programy pomocy społecznej.

N$ Jaką "krytą in>ormację przekaz"je trener m!wiący do dr"żyny5- o, c#łopaki, nadszedł czas, $e&y wygrywać z mocnymi@

EN

Iakty są ne"tralne$;opiero %y nakładasz na nie swoją ocenę$

K$-Q9+C12 I20%)

C189+ J20 -;3Q<2R C1P-W+30-W+ 1;-9(-R S2M-;1+39(3J-C3(8Ważne jest aby* "*wiadomił sobie w spos!b absol"tnie wyra6ny5 wszelkie

I20%8 S2S (3)%<29(3$ Iakty nie są , same w sobie ani dobre ani złe$ &o prost" są$ Są ne"tralne$ ;opiero %y sam nakładasz na nie swoją ocenę$



&or!wn"jesz >akt z tym co sam "ważasz za dobre i złe i opini"j esz5 to j estdobre to j est złe to jest warto*ciowe to nie#odziwe$ -pinia należy do Ciebie iważne jest aby nie była wypowiadana przez niko#o inne#o$ Jeste* związany zeswoją opinią o *wiecie to czę*ć Ciebie same#o$ (ie pozw!l aby tym istotnym

aspektem %wojej osobowo*ci zawładnął ktokolwiek inny$ W jaki spos!bm!#łby to zrobić4A$ Jaki >akt kryje się za słowem4 )miejętno*ć odr!żniania in>ormacji od jej

oceny$ 0to* oddał port>el znaleziony na "licy$ Jest "czciwy czy naiwny inieprzystosowany do żyEH

cia4 Słowa ."czciwy/ .naiwny. .nieprzystosowany do życia. to słowa owyra6nym ład"nk" emocjonalnym$ Sł!w te#o rodzaj" "żywasz dla wyrażenia

własnej opinii l"b odbierasz je jako wyrażenie opinii ko#o* dr"#ie#o$1a każdym razem m"sisz wyra6nie oddzielić je od ne"tralne#o stan" rzeczy$Je*li zatem słyszysz5 4aki; !czciwy człowiek oddał portfe%, m"sisz odr!żnić>akt5 kto* oddał portfe%, od je#o oceny5 ten kto; jest, wedł!g mnie, !czciwy.

%o j akiej dokonasz oceny dane#o >akt" zależy bowiem tylko i wyłącznieod %woje#o własne#o system" warto*ci$ Może być on z"pełnie inny niż systemwarto*ci dr"#ie#o człowieka$

;ziewczyna kt!ra l"bi pokazywać swoje wdzięki dla jedne#o będzie bezwstydna dla dr"#ie#o bezpr"deryjna$ Człowieka dla kt!re#o własna

ojczyzna jest największym niepor!wnywalnym i absol"tnym dobrem jedennazwie patriotą inny nacjonalistą$ )cze' kt!ry dokładnie przy#otow"je się dokażdej lekcji to dla jednych k"jon dla innych po prost" kto* pracowity$Człowieka kt!ry niezwykle s"miennie dba o odkładanie rzeczy na miejsce

jeden postrze#a jako pedanta inny jako osobę l"biącą porządek$3mocj onalna siła sł!w sprawia że w j akim* sensie rzeczywisto*ć .jest.

dla nas taka jak słowa kt!re o niej m!wią$ 2 przecież nie jest wszystko jedno czynazwiemy jaką* postawę e%astyczno;cią czy konformizmem. (ie jest wszystko

jedno czy okre*limy ko#o* j ako wiernego swoim zasadom czy jakokonserwatystę, choć przecież oba te słowa oznaczać mo#ą dokładnie taki samspos!b postępowania$ M"sisz więc za wszelką cenę starać się oddzielićemocjonalną warto*ć słowa od czysto intelekt"alnej tre*ci j aka się za nim kryje$ &ow!d j est prosty5 może %y sam odbierając daną in>ormację oceniłby* j ąinaczej$

Spr!b"j na"czyć się oddzielać > a k t od o p i n i i$ Wyobra6 sobie na przykład człowieka kt!ry ta'czy na stole po*rodk" stoł!wki$ Można powiedzieć o nim5 .wariat. .niek"lt"ralny/ l"b inaczej5 .>acet na l"zie bez

kompleks!w/$ Sam >akt jest ne"tralny5 człowiek ta'czy na stole po*rodk"stoł!wki$ Słowa emocjonalnie aktywne przekaz"ją ocenę te#o >akt" opinie o



nim , ne#atywną5 .wariat. .niek"lt"ralny. l"b pozytywną5 .na l"zie/ .bezkompleks!w/$ Jeżeli potra>isz rozr!żnić te dwie sprawy obroniłe* j "ż swoj ąniezależno*ć$ :dy kto* Ci teraz powie5 *ł!c#aj, jaki; idiota rozra&ia w

stołówce, nie przyjmiesz j"ż te#o bezkrytycznie i nie polecisz tam z awant"rą

lecz %w!j "mysł wykona błyskawiczne oddzielenie sł!w emocj onalnie aktywE7 i EV

nych ?.idiota/ .rozrabia.@$ ;owiesz się jakie > a k t y kryj ą się za nimi botylko one Cię interes"j ą$

Spytasz na przykład5 - Co ro&i- 0c#, ta'czy na sto%e po;rodk! stołówki. - iczego nie demo%!je- *kąd, ty%ko ta'czy na tym sto%e. + to po;rodk! stołowki., Może jest szczę;%iwy - powiesz$ - To pewnie po prost! jaki; wesoły facet

na %!zie. (ie przyjąłe* zdania dr"#iej osoby$ -ddzieliłe* ją od in>ormacji o >aktach i por!wnałe* z własnym systemem warto*ci$ W %woim systemie warto*ci słowo.rozrabia. oznaczałoby co najmniej niszczenie jakich* przedmiot!w l"bza#rażanie l"dzkiem" zdrowi"$ Jeżeli >akty te nie miały miejsca nie jeste*skłonny nazywać tym słowem zaistniałej syt"acji$ ;la Ciebie człowiek ten nie

jest .idiotą/ ale jest na przykład tylko .wesoły.$+nna syt"acja$ Masz znajome#o kt!ry przy każdej najdrobniejszej

dole#liwo*ci a nawet #dy tylko przecz"wa jaką* dole#liwo*ć bie#nie do

lekarza$ %o >akt$ Można powiedzieć o nim .hipochondryk. albo .dbający oswoje zdrowie/ , to ocena$Iakt5 człowiek "daje się do lekarza z najmniejszą dole#liwo*cią$-cena5 .hipochondryk. l"b .dbający o swoj> zdrowie.$

&ewne#o dnia znajomy in>orm"je Cię5- 0da; znów jest ! %ekarza. Ten to naprawdF potrafi d&ać o swoje zdrowie@

Czy powt!rzysz potem do sąsiada zasłyszaną o 2dasi" opinię5 ten to potrafi d&ać o swoj2 zdrowie, czy też oddzielisz natychmiast s>orm"łowaniaemocjonalne analiz"jąc same >ak t8F

- Co to znaczy GznówG Czy &ył c#ory- C#ory to mo$e nie, a%e wiesz, zawsze co; m! do%ega.

- oim zdaniem, po prost! #ipoc#ondryk@M2S1 &<2W- ;- WP2S(3J -&+(++$ W każdej syt"acji bez wz#lęd"

na okoliczno*ci masz prawo do własnej opinii$ Ważne jest tylko aby* potra>iłnieomylnie i w każdej syt"acji oddzielać +(I-<M2CJ3 - I20%2C od

połączonej z nią -&+(++ kryjącej się w słowacl nacechowanych emocj onalnie$-pinia o danym >akcie ma być %woja i z#odna z %woirr systemem warto*ci$



W słownik" każde#o z nas istnieją pewn3 słowa .na pl"s/ słowa o pozytywnym ład"nki emocjonalnym i słowa .na min"s/ o ne#atyw nymład"nk"$ (at"ralne jest że na pierwsz3NX

rea#"jemy pozytywnie na dr"#ie , ne#atywnie$Słowa .na pl"s. Słowa na .min"s.$ wolno*ć$ zdrada$ demokracja [ kłamstwo$ prawda [ osz"stwo$ sprawiedliwo*ć$ bezradno*ć$ miło*ć$ naiwno*ć$ "czciwo*ć itd$$ e#oizm itd$

-patr"jąc pewien >akt danym okre*leniem , pozytywnym l"b ne#atywnym ,doprowadzamy do je#o akceptacji l"b odrz"cenia$ &onieważ za* emocjonalna

warto*ć słowa oddział"je na nas silniej niż je#o tre*ć akcept"jemy co* l"bodrz"camy często nie wiedząc nawet (2 C- naprawdę zarea#owali*my$

Wolno*ć to co* dobre#o i każdy z nas pra#nie wolno*ci ale czym wła*ciwie jest .wolno*ć/4 2 m!wiąc precyzyjnie co znaczy .wolno*ć. dla mnie t" i terazw tej okre*lonej syt"acji w jakiej się znajd"ję4

:dy mamy do czynienia ze słowami zabarwionymi emocjonalnie prędzejza"ważamy emocje kt!re nam one przekaz"ją niż >ak tyczny, ne"tralny stanrzeczy kt!ry opis"ją$ ;otarcie do te#o dr"#ie#o wyma#a nakierowane#ocelowe#o wysiłk" "mysł"$Y.

%ymczasem nie jest obojętne jakim słowem okre*limy dany stan rzeczy$Wyb!r emocjonal nie nacechowanych sł!w zależy przecież oc dokonanej-C3(8 czyli odniesienia in>orma cji do posiadane#o system" warto*ci$

*ą wydarzenia w naszyc# dziejac#, które zawszF &ędą się wymykać ocenom jednoznacznym. Czyn &yło powstanie styczniowe - sł!szną wa%ką o nie pod%egło;ć czy nieodpowiedzia%ną awant!rą wywo łaną przez młokosów )im&ył margra&ia Wie%ko po%ski /drajcą godnym powstaAczej sz!&ienicy czirzecznikiem rea%izm! i po%skiej racji stan!

%e dramatycznie stawiane pytania s$ w istocie pytaniem o jednolity zawszeobo wiąz"jący system warto*ci do kt!re#o mo #liby*my odnosić zaistniałewydarzenia$ &o wiedzmy sobie jasno , takie#o system" nie m$ i nie będzie$0ażdy okres historyczny niesie zF sobą odmienne warto*ciowanie i inaczej

będzie oceniał te same wydarzenia$ Jest to niezmienni prawo rozwoj"społeczne#o i nasze zadanie zadanie "mysł" broniące#o się przed jakąkol wiekindoktrynacją nie pole#a na nerwowyn sz"kani" jedne#o .obiektywne#o. i.wreszciF prawdziwe#o. system" warto*ci ale na "mie jętnym rozpoznani"

jaki system warto*ci kryj się za poszcze#!lnymi ocenami$ Jeżeli potra >irny #o

rozpoznać potra>imy r!wnież w spc



N

s!b *wiadomy odnie*ć #o do własne#o po#ląd" na rzeczywisto*ć$ +ndoktrynacja wykorzyst"je bowiem słabo*ć nasze#o "mysł" i siłę naszych emocji aby za

pomocą sł!w o okre*lonym ład"nk" emocjonalnym przekazać nam okre*lony z#!ry "stalony system warto*ci$ ;late#o zapamiętajmy5A$ +S%(+3J2F SP-W2 3M-CJ-(29(+3 20%8W(3$$ SP-W2 3M-CJ-(29(+3 20%8W(3 &<13(-S12F :PW(+3

3M-CJ3 (+3 %<3C+$D$ (2S +(%3<3S)J\ %<3C+ +(I-<M2CJ3$ -C3(2 3M-CJ-(29(2

M2 Q8R W8(+0+3M -;(+3S+3(+2 +(I-<M2CJ+ ;- WP2S(3:-S8S%3M) W2<%-C+$

E$ 1(20 -S%<13:2WC185 )W2:2 SP-W- 3M-CJ-(29(+3

20%8W(3= , -;<1)C+R 9)Q S&8%2R - %<3R$N$ (+3 &<18JM)J C);13J -C3(8 J20- WP2S(3J , %W-J2 M-O3Q8R +((2$

$ Wykorzystanie emocjonalne#o ład"nk" sł!w w indoktrynacji$a@ %echnika5 .co masz popierać a cze#o "nikać.$Sp!jrzmy na taki oto >ra#ment z artyk"ł" prasowe#o5f

0!torzy stan! wojennego zmarnowa%i szansę, której mądrym zwycięzcommarnować nie wo%no. D zna%azł oparcie w partyjnym &etonie i to go wcisnęło

na ki%ka %at w ;%epą !%iczkę.0to* ?kto4@[ zmarnował szansę ?słowa .na min"s/@ [ nie jest mądry[ oparł się na betonie[ to #o wcisnęło w *lepą "liczkę$

1ostali*my wręcz zarz"ceni słowami o ne#atywnym ład"nk"emocjonalnym$ -drz"camy chętnie wszystko razem z .a"torami stan"wojenne#o/5 oni przecież .zmarnowali szansę/ .oparli się na betonie/ dali się.wcisnąć w *lepą "liczkę/ nie są mądrzy bo mądrym oczywi*cie .marnować

szansy. nie wolno$ 1atem chętnie ich odrz"camy tak j ak odrz"camy wszystkiete ne#atywnie naładowane s>orm"łowania kt!re w tym momencie stają się dlanas etykietą sprawy$ Jakiej4 - to j"ż mniejsza$ %ak czy owak my nie

podpis"jemy się pod tymi kt!rzy marn"ją szansę i dają się wciskać w *lepą"liczkę$

+ndoktrynacja wykorzyst"je naszą nat"ralną potrzebę emocjonalne#odążenia k" tem" co dobre wła*ciwe pożądane i odrz"cania te#o co złeniesł"szne krzywdzące$ Manip"l"jąc odpowiednio ład"nkiem emocjonal

NN

r



nym indoktrynerzy pokaz"ją nam dokładnie co mamy odrz"cać a co popierać$2 oto inny przykład5

0o*ci!ł jest dyskryminowany - słyszeli*my w pewnym okresie - poniewa$nawet w ;rodkac# masowego przekaz! !$ywa się słów niew%a;ciwyc#. a

przykład, mówi się Ga&orcjaHI zamiast Gmordowanie $ycia poczętego G.W tym kr!tkim >ra#mencie występ"ją aż cztery okre*lenia emocjonalnieaktywne5[ dyskryminowany [ niewła*ciwy[ aborcj a[ mordowanie życia poczęte#o$

;wa pierwsze wyrażenia należą do sł!w typ" .na min"s/ czyli sł!w kt!resą naładowane silnie ne#atywnie i wzb"dzają w nas odr"chowy protest$Chcemy być wła*ciwi a nie niewła*ciwi doceniani a nie dyskryminowani$

&rzy takiej sile emocji sama t r e * ć przekaz" łatwo "le#a za#"bieni"$-dbieramy przede wszystkim silną emocj ę5 .(ie chcemy żeby tak było=.$ Jak4&or!wnane zostają dwa wyrażenia ne"tralne5 .aborcja/ i nacechowaneemocjonalnie5 .mordowanie życia poczęte#o/$ (ikt z nas nie chce byćmordercą$ %o straszne słowo znow" z #r"py sł!w .na min"s/$ %ym razem

jednak m!wi się nam że to silnie naładowane wyrażenie jest jedynymnormalnymi wła*ciwym "jęciem stan" rzeczy$ (akaz"je się nam przyjąć przedstawionewarto*ciowanie jako ne"tralne czyli nakaz"je się nam przyjąć tkwiący " je#o

podstaw system warto*ci jako obowiąz"jący$ W razie odmowy ?i ."pierania się/ przy ne"tralnym okre*leni" .aborcja/@ zostaj emy "znani za tych kt!rzydyskrymin"j ą innych$0olejny przykład5

<Han D wygrał nie ty%ko dzięki naj&ardziej profesjona%nej kampaniiwy&orczej, a%e przede wszystkim dzięki tem!, $e sł!sznie akcentował potrze&ęmy;%enia o przyszło;ci i podkre;%ał oczywisty fakt, $e 1o%ska jest jedna iwspó%na.

;zięki tem" >ra#mentowi .wiemy. że kampania była .pro>esjonalna.

potrzeba my*lenia o przyszło*ci akcentowana była .sł"sznie. a >akt że &olska jest jedna i wsp!lna jest .oczywisty.$ %e pozytywne s>orm"łowania nat"ralnienastawiają nas pozytywnie do sprawy i osoby G,a$

b@ %echnika5 .poz!r wybor"/$+ndoktrynacja nie m"si jednak pole#ać na prostym wskazywani" nam comamy popierać a co odrz"cać$ (iekiedy daje się nam p o z ! r w y b o r" jak w zawołani"5 Wo%icie chować się tc#órz%iwie za kieckami ko&iet,czy jak mę$czy?ni

NU j NH



r!szycie &ronić sł!sznej sprawy@ Sam wybierasz co wolisz$ Qyćzniewie*ciałym .tch!rzem/ czy .bronić sł"sznej sprawy.4

&rzeanaliz"jmy taki oto dł"ższy >ra#ment pewne#o artyk"ł" pod tyt"łem.+:(-<2(CJ2 C18 &<-W-02CJ24.

1an! /. przeszkadza zmiana w p!nkcie >. prawaJ G/!c# koc#a 7oga i 1o%skęHI &o - wed%e niego - dokonane zmiany !niemo$%iwiaja zło$enie przyrzeczenia #arcerskiego dzieciom wyc#owywanym w rodzinac#ateistycznyc#. K...L :zecznik dowodzi, i$ podstawowymi prawami p!&%icznymi

są zarówno prawo do wo%no;ci s!mienia i wyznania, jak równie$-gwarantowane konstyt!cyjnie- prawo zrzeszania się K...L. ając na !wadzewzg%ędy prawne, :zecznik zwraca się do najwy$szyc# wFadz /M1 o ponownerozwa$enie przyjętyc# na zje?dzie zmian.

Tymczasem - zasady r!c#! ska!towego, sform!łowane przez jego tworcę

7aden-1owe%%a, oparte są na trzec# podstawowyc# zasadac#J o&owiązk!wo&ec 7oga, wo&ec &%i?nic# i samego sie&ie. 1rzy czym pierwsza zasada -wed%e zało$eA postępowania #arcerskiego - po%ega na wierno;ci zasadomd!c#owym, %oja%no;ci wo&ec re%igii, która je wyra$a i akceptacji o&owiązków,które z niej wynikają. *tąd te$ 7aden-1owe%% zapytany, gdzie re%igia pojawia

się w ska"ting!, odpowiedział, i$ Gnie pojawia się wca%e, gdy$N7

zawsze tam &yłaG. :e%igia stanowi zatem f!ndament ska!ting!, nie mo$e &yćwięc ska!t niewierzący, &yło&y to niezgodne z zało$eniami twórcy ska!ting!.

1ozostaje zatem pytanie, czy opinia :zecznika 1raw 6&ywate%skic# jestwyrazem nieznajomo;ci r!c#! ska!towego, czy te$ niec#ęci wo&ec... nowła;nie - wo&ec czego

1aistniały >akt jest t" wyra6nie opisany$ <zecznik &raw -bywatelskichzwr!cił się do władz 1& z pro*bą o ponowne rozważenie sprawy p"nkt" A$

prawa harcerskie#o kt!ry brzmi5 .1"ch kocha Qo#a i &olskę/$ %yt"ł artyk"ł""stawia ten >akt w kate#oriach .i#norancja. l"b .prowokacja.$ ;wa słowa obao ne#atywnym ład"nk" emocjonalnym$ (ie mamy inne#o wybor" jak tylkotaki$ Wyb!r mniejsze#o zła$ 2lbo "znamy że rzecznik jest niekompetentny i

nie wiedział co czyni albo że wiedział ale w takim razie *wiadomie chciałsprowokować$$$ co4 (o wła*nie co4 (iedopowiedzenia zawieszenie pytania i pytania retoryczne są stałymi

elementami "z"pełniającymi techniki manip"lacji ład"nkiem emocj opalnym$W ostatecznym rach"nk" liczy się bowiem tylko ten ład"nek i nasza na nie#oreakcja$NV

T

c@ %echnika5 .m y robimy dobrze o n i 6le/$ (at"ralne j est dążenie człowiekado przynależno*ci do pewnej #r"py$ ;late#o każda indoktrynacja dzieli



społecze'stwo na .M8. i .-(+.$ %e same s>orm"łowania manip"lacjaidentycznymi słowami o pozytywnym l"b ne#atywnym ład"nk" stosowana jest

przez kra'cowo przeciwstawne obozy$ %rzeba o tym pamiętać bo identyczno*ćtechnik indoktrynacyjnych sprawia że tyrn tr"dniej nam dociec jaki realny

pro#ram jaki obraz rzeczywisto*ci i jakie oczekiwania wobec nas kryją się zahasłami te#o czy inne#o "#r"powania$ 1awsze bowiem5M8 -(+$ robimy narodowy$ "le#ają tendencji$$$

rach"nek s"mienia$ zapominają o$$$$ nasz$$$ jest konty,$ wręcz niewolniczo n"acją$$$ trzymają się >orm"ł$ potra>imydostrzec$$$ z okres"$$$$ nie daj emy się$ l"b"j ą się w$$$ omamić łatwymi itd$

hasłami [ stoimy na straży$$$ itd$E<= / przyczyn mora%nyc#, forma%nyc# i w imię szac!nk! d%a

:zeczypospo%itej nie mogę w tym !czestniczyć - oznajmił wczoraj Dmarszałkowi *ejm!, kiedy ten zapraszał go na !roczysto;ć zaprzysię$enianowego prezydenta.

E>= 5o&rze, $e D zmienił ton. 1owszec#nie krytykowany, nawet wewłasnym o&ozie, za &!tne, niema% aroganckie wypowiedzi, tym razem

zdo&ył się na słówko Gprzepraszam G.-to dwa cytaty kt!re dobrze il"str"ją taką postawę5

UX

-;<-Q+(2 %<3(+(:) &-RW+C1 SWJ )M8SP=

A$ Jakie odmiennie roz"miane tre*ci mo#ą kryć się za nazwą .inteli#entny/4Wymie' co najmniej pięć$

$ W dw!ch kol"mnach podane są słowa o pozytywnym i ne#atywnymład"nk" emocjonalnym kt!re jednak mo#ą oznaczać dokładnie ten sam stanrzeczy$ &rzy każdym p"nkcie zastan!w się nad wsp!lną syt"acją do jakiejmo#łyby się odnosić$ 0to m!#łby wydać taką a kto inną opinię4

a elastyczno*ć , kon>ormizm b wierno*ć zasadom , konserwatyzmc delikatny , przewrażliwionyd "czciwy , naiwnye l"biący przy#ody , ryzykant

> troskliwy , daje się wrabiać# dba o siebie , do#adza sobie

h l"bi dobrze zje*ć , obżart"chi rozrz"tny , szczodry

j oszczędny , skąpy



k rozmowny , #ad"łaA ma pocz"cie własnej , zadziera nosa

warćo*cił konsekwentnie dąży , idzie po tr"pach

do cel" ] m potra>i się zabawić , rozp"stnik i lekko,d"ch

nzawsze skłonny do , daję się wykorzysty, pomocy wac

D$ Jakie słowa emocjonalnie aktywne "żyte są w następ"jącychwyrażeniach5a= zainfekowanie się mistyką wo%norynkową,

&= zanied&anie f!ndamenta%nyc# kwestii nat!ry narodowej,c= trze&a zrekonstr!ować d!c#owe i po%ityczne f!ndamenty wspó%noty.-kre*l jakie#o typ" emocje przekaz"ją i jaką wywoł"ją reakcję$

E$ Jakie konkretne tre*ci mo#ą kryć się za wymienionymi w p"nkcie A$s>orm"łowaniami4

N$ W trzech r!żnych #azetach czytasz następ"jące komentarze do pewne#o>akt"5

a= partia D dą$y do zwiększenia opiek!Aczej ro%i paAstwa,&= c#cą nas !p!pić w socja%nym ciepełk!, c= stos!ją praktyki

protekcjonistyczne.-kre*l jakie#o rodzaj" "#r"powanie mo#ło s>orm"łować poszcze#!lne

zdania$ W jaki spos!b wpływają one na nasze emocje4

U$ &ani G postęp"je niez#odnie z założeniami swojej partii i w ko'c" jąop"szcza$ 0to może >akt ten okre*lić w spos!b podany w p"nkcie a@ a kto w

p"nkcie b@5a= pani D zdradziła wie%ką sprawę partii,&= pani D zac#owała !miar i rozsądek tam, gdzie inni go potraci%i.

H$ &rzejrzyj prasę odmiennych "#r"powa' politycznych i znajd6 wsp!lnene"tralne tre*ci oraz

r!żne wyrażenia emocjonalnie aktywne przedstawiające te tre*ci czytelnikom$7$ Jakie słowa emocjonalnie aktywne zawarte są w poniższej wypowiedzi4

W jaki spos!b oddział"ją na czytelnika4 :dzie jest t" zawarta in>ormacja toznaczy jaki ne"tralny stan rzeczy podle#a ocenie4

/wycięstwo D oznacza powrót 1o%ski do stat!s N!o ante, czy%i do syt!acji

sprzed Gokrągłego stoł!G. /wycięstwo 8 oznaczało&y kontyn!ację !mowy, namocy której kom!nistom wręczono GłapówkęG w postaci nieograniczonego



prawa do !w%aszczania się z narodowego. majątk! w zamian za trzymanie się zda%a od po%ityki. /e jednak nie dokonano ani %!stracji, ani dekom!nizacji, $e

zatem nie przetrącono kręgosł!pa gangowi kom!nistycznem! !mowa ta,oczywi;cie, przez kom!nistów dotrzymana &yć nie mogła. Teraz j!$ nie

potrze&!ją nawet sym&o%icznego cer&era. Cynizm czę;ci 3W - a naiwno;ćinnej jej czę;ci - spowodował, $e fetysz demokracji przesłonił jej zdo%no;ćrea%nej oceny syt!acji. To 3W ponosi g%ówną odpowiedzia%no;ć za powrót do

syt!acji sprzed Gokrągłego stoł!G - co zresztą zna%azło do&itny wyraz w głosowani! ponad OP procent jej e%ektorat! na D-a.

V$ S>orm"ł"j kilka następnych okre*le' opis"jących zachowanie dla .M8.i.-(+.$

AX$ (apisz dwa teksty w imieni" przeciwstawnych wz#lędem siebieoboz!w politycznych "żywając tych samych s>orm"łowa' dla .my i .oni/$

K+$ .&2%<+-%81M. .W-9(-R. .;3M-0<2CJ2.

C189+ J20 +(:3<-W2R

W +(;8W+;)29(8 S8S%3M W2<%-%w!j wewnętrzny słownik zawiera F dzo wiele pozytywnych sł!w$ Q"d"ją one%F indywid"alny system warto*ci$ <!żne mc być to słowa może masz wswoim słc pik" pojęcia takie jak .patriotyzm/ .wolno .demokracja/ albo.bo#obojno*ć/ .tradycj może znajdzie się tam .siła. .swoboda. .r zależno*ć/$-bok tych sł!w będą istniały inn takie kt!re zdecydowanie odrz"casz na prBkład5 .obł"da/ .kłamstwo/ .bezsilno*ć.$

%w!j system warto*ci charakteryz"je F tylko "kład tych sł!w ich wzajemneodnies nia i to kt!re z nich znajdą się w .sz">lac na pl"s/ a kt!re w .sz">ladcena min"s/ co jest dla Ciebie pozytywne nie m"si być tal dla dr"#ie#oczłowieka@$ (ajważniejsze jest że w twoim wewnętrznym słownik" słowa mająco* więcej niż sam ład"nek emocjonahUE

< o z " m i e s z j e w pewien wła*ciwy dla siebie spos!b to znaczy nadajeszim pewne znaczenie$ 2le czy zawsze jeste* te#o wystarczająco *wiadomy4-to czytasz tekst5 Co$ innego oznacza słowo GdemokracjaG, jak nie władzę

%!d! "dzie mieszka %!d - przy reprezentacyjnyc# !%icac# Warszawy, czy jak 1o%ska dł!ga i szeroka, po małyc# miasteczkac# i wsiac# ;o*ć j!$ w%adzywarszawki i samozwaAczyc# e%it@ 6ddajmy całą w%adzę w ręce po%skiego %!d!@

Jeżeli nie posiadasz w ł a s n e # o bardzo wyra6ne#o roz"mienia słowa.demokracja/ łatwo będzie indoktrynerom niepostrzeżenie wb"dować *ci*leokre*loną tre*ć w p"ste miejsca$ 1a pomocą odpowiednio skonstr"owanych

de>inicji perswazyjnych wytł"maczą Ci .co znaczy. patriotyzm wolno*ćdemokracja$ 2 nawet je*li jeste* *wiadomy znaczenia tych sł!w mo#ą je



przekształcić pokaz"jąc Ci co znaczy .prawdziwy patriotyzm. czy.prawdziwa wolno*ć/$ 1atrzymajmy się nad taką otorozmową5

- )to c#ce zdo&yć wo%no;ć, m!si stać się niewo%nikiem. 4est to war!nek

zdo&ycia wo%no;ci - prawdziwej wo%no;ci.- 1rawdziwa wo%no;ć@ - powtórzył 0ntoni parodi!jąc głos księdza. - 9!&iętakie dowodzenie@

..../apytaj skrajnego konserwatysty, czym jest konserwatyzm, odpowie ci, $eto prawdziwy socja%izm. 0 w zawodowyc# pismac# gorze%niczyc# pełno jestartyk!łów o pięknie prawdziwej wstrzemię?%iwo;ci. /wyczajnawstrzemię?%iwo;ć jest po prost! ordynarnym powstrzymywaniem się od

pijaAstwa, a%2 prawdziwa wstrzemię?%iwo;ć to co; znaczniewykwintniejszego... to &!te%ka wina przy ka$dym posiłk! i trzy d!$e kie%iszki

w#isky po o&iedzie. Co dc mnie jestem zwo%ennikiem prawdziwejwstrzemię?%iwo;ci, poniewa$ wstrzemię?%iwo;ci nie cierpię. 0+2 cenięwo%no;ć i d%atego nie c#cę mieć nic do czynienia z prawdziwą wo%no;cią.

- Co nie przeszkadza, $e prawdziwa wo%no;i istnieje - na%egał 7rian z!porem.

- Czym jest nazwa - ciagnął da%ej 0ntoni. - a%e$y odpowiedzieć, $e jestwła;ciwie wszystkim, je;%i do&rze &rzmi. Wo%no;ć to wspaniała nazwa id%atego człowiek pragnie gorąco !$ywać wo%no;ci. /daje c. się, $e je$e%ioc#rzcisz niewo%ę mianem prawdziwe wo%no;ci, przyciągniesz tym %!dzi do

więzienia. 0 cc gorsza, masz z!pełną sł!szno;ć ?2$ "^ley ie widomy w"#azie, tł"m$ M$ :odlewska cyt$ za %$ &awłowski 1ojęcia i metodywspółczesnej #!manistyki, Wrocław AVHH$ s$ AH@$

<ozmawiający z księdzem Qrianem 2nton miał pełną *wiadomo*ć swoje#owłasne#o sy stem" warto*ci$ Wiedział dokładnie czym jesUU

dla nie#o wstrzemię6liwo*ć wolno*ć i niewątpliwie wszelkie inne pojęciazawarte w je#o systemie$ ;zięki tem" opowie*ci Qriana o .prawdziwej

wolno*ci/ nie zrobiły na nim oczekiwane#o wrażenia$ M!#ł się im nie tylkoczynnie przeciwstawić powiedzieć5 - ie, wo%no;ć to nie jest to, co ty c#ceszmi wmówić, to jest z!pełnie co; innego. M!#ł ponadto pokazać mechanizmin#erencji w wewnętrzny system warto*ci człowieka$ azwa jest wszystkim,

je;%i do&rze &rzmi. Wo%no;ć jest wspaniałą nazwą, d%atego człowiek gorąco pragnie !$ywać wo%no;ci. +ndoktrynacja w spos!b bezwz#lędny wykorzyst"jenat"ralne dążenie człowieka k" tem" co dobre i "cieczkę od te#o co złe$ 2 co

jest dobre4 Co jest złe4 Mamy .dobre/ i .złe. nazwy wskaz"jące kier"nekemocjonalne#o r"ch" .k". l"b .od.$ Jeżeli nie napełnisz ich własną wyra6ną

tre*cią kto* inny wskaże Ci k" czem" masz zdążać i od cze#o stronić$ Qędzie



kształtował %woje postawy wpływał na %woje zachowania i nie spostrzeżesznawet kiedy zostaniesz bezwolnym narzędziem do realizacji czyich* cel!w$

/daje Ci się, $e je$e%i oc#rzcisz niewo%ę mianem wo%no;ci, przyciągniesztym %!dzi do więzienia. 0 co gorsza, masz z!pełną sł!szno;ć. Co to znaczy4 Siła

ład"nk" emocjonalne#o jest tak potężna że dop"szcza dowolne wręcz przeciwstawne tre*ci$ Można j ą por!wnać do droF #owskaz" kt!ry wskaz"j e namdro#ę m!w .+d6 tędy=. l"b .(ie id6 tędy=.$ Można "sta wić taki dro#owskaz

przy każdej dowolne5 drodze a l"dzie nią p!jdą bąd6 też zaF trzymają się wzależno*ci od te#o co znal wskaz"j e$

;late#o *wiadomo*ć swoje#o własne#o sy stem" warto*ci jest niesłychanieważna$ jesF to ostatecznie *wiadomo*ć same#o siebie &rzecież pryzmat przezkt!ry oceniasz rzeF czywisto*ć jest ostatecznym wyznacznikiem %woich

postaw i zachowa' war"nk"je podejF mowane przez Ciebie działania$ ;opiero

w!w czas #dy jest on pod %woją *wiadomą konF trolą możesz powiedzieć5.Jestem panem saF me#o siebie/$ ;o "mysł" w pełni *wiadoF me#o własne#osystem" warto*ci indoktry nacja nie ma dostęp"$ (ie p!jdziesz w!w czas dro#ą

prowadzącą prosto do przepa*ci na kt!rej kto* postawił dro#owskaz z napisem.wolno*ć/$

Syt"acja pełnej *wiadomo*ci konkretnycr tre*ci kt!re kryją się w"znawanych prze5 nas pojęciach jest jednak niezwykle rzadka 1azwyczaj*wiadomi jeste*my przede wszyst kim owe#o emocjonalne#o .r"ch" k". i .r"ch" od.$ &artie "#r"powania polityczne i re

w U7 UFl

li#ijne ci wszyscy kt!rym zależy na sterowani" %woimi postawami izachowaniami będą teraz walczyć o zawładnięcie stanem twoje#o "mysł"$;la zainteresowanych5 podstawowe techniki tworzenia de>inicji

perswazyjnych$%ade"sz &awłowski w swojej książce .&ojęcia i metody wsp!łczesnej

h"manistyki. z wielką precyzją wyodrębnił mechanizmy tworzenia de>inicji

perswazyjnych$ Mianem tym zostały nazwane te zabie#i językowe kt!rychcelem jest manip"lacja łąd"nkiem emocjonalnym słowa przekształcanie bąd6tre*ci bąd6 warto*ci emocjonalnej bąd6 tych ob" rzeczy naraz$ Wyr!żnimy zanim trzy zasadnicze techniki tworzenia de>inicji perswazyjnych5A$ 1miana zakres" słowa de>iniowane#o$$ 1miana ład"nk" emocjonalne#o słowa de>iniowane#o$D$ 1astąpienie "żywane#o termin" innym terminem o odmiennym ład"nk"

emocjonalnym$1il"str"jmy te techniki przykładem5



-to mamy pewne słowo obarczone silnym ład"nkiem emocjonalnym np$.parias/$ .&arias/ to w +ndiach straszne słowo$ -znacza l"dzi stojących nanajniższym stopni" dra

bin# społecznej żyjących w nędzy "pokorzeni" często "po*ledzonych$ &arias

to .niedotykalny. samo dotknięcie takie#o człowieka "waża się za kalające$&ostawa taka wynikła z reli#ii k"lt"ry i tradycji jest #łęboko zakorzeniona w*wiadomo*ci społecznej$ 9os" tych l"dzi nic nie zmieni$ M!wiąc inaczej niemożna podejmować nawet pr!b zmiany ich los" nie przekształcając "przedniospołeczne#o do nich stos"nk"$ (ie można podjąć działania nie zmieniaj ącstan" *wiadomo*ci społecznej$Metoda pierwsza5

&ierwsza z metod pole#a na zachowania brzmienia słowa zachowani"silnie ne#atyw ne#o ład"nk" emocjonalne#o ale przy jedno czesnym

wypełnieni" #o całkowicie odmienni tre*cią$ 1astosowaną metodę możemyopisaF następ"jąco5SP-W- -Q2<C1-(3 &3W(8M P2;)( 0+3M 3M-CJ-(29(8M1-S%2J3 293 (2 ;2J3M8 M) 1)&3P(+3 (-W20 %<3R 2 &<131%- 1M+3(+2M8 J3:- 120<3S$

&rzykładowa de>inicja pariasa mo#łabY brzmieć następ"jąco5 .&arias jest toczłowiek kt!ry daje się "nosić zło*cią pełen nienawi*ci obł"dny i zawistny/$HX

;e>inicja ta mo#łaby odnie*ć większy sk"tek w 3"ropie #dzie z pewnychwz#lęd!w skłonni byliby*my może nazwać człowieka złe#o pełne#onienawi*ci i obł"dne#o .pariasem.$ 2le nie w +ndiach #dzie słowo to zbytmocno tkwiło swoimi korzeniami w tradycji$ Metoda dr"#a5

+nnym sposobem na przekształcenie skojarze' emocjonalnych byłobynadanie tem" słow" tre*ci o zdecydownie poztywnym ład"nk" emocjonalnym$%a metoda da się okre*lić następ"jąco512C-W2(3 1-S%2J3 SP-W- -<21 J3:- 120<3S 293;-P\C12M8 ;- (+3:- &-1F/%8W(8 P2;)(30 3M-CJ-(29(8

C189+ SP-W) - )J3M(8M P2;)(0) 3M-CJ-(29(8M (2;2J3M8 P2;)(30 ;-;2%(+ + -;W<-%(+3$

%eraz przykładowa de>inicja pariasa mo#łaby mieć postać5 .&arias jest towybraniec Qo#a/$ 9ecz w konkretnie omawianej syt"acji r!wnież ta de>inicjanie miałaby większych szans$Metoda trzecia5

;opiero Mahatma :andhi doprowadził do pewne#o przełom" w stos"nkachkastowych



stos"jąc wła*nie technikę omawianą t" prze5 nas jako trzecią$ 1achowanyzostał wyłącz nie zakres termin" zmienione za* brzmienie nazwy i związany znim ład"nek emocjo nalny$1-S%2J3 %890- 120<3S 2 1M+3(+2MY Q<1M+3(+3 W<21 1

P2;)(0+3M 3M- CJ-(29(8M$ (a oznaczenie kasty niedotykalnych , pa rias!w , :andhi zaczął "żywaćnazwy .ha ridżan. znaczącej tyle co .l"dzie Qo#a/$ Mć wiąc o l"dziach z tejnajbardziej po#ardzaneB nędznej kasty o niedotykalnych nie m!wim j"ż.parias/ m!wimy .haridżan.$ + za każdyr razem #dy tak m!wimy m!wimy

przecie .l"dzie Qo#a/$ (asz stos"nek emocjonalny d tych samych l"dziniepostrzeżenie "le#a zmii nie$H

K++$ %<-CT &<20%80+ ;3I+(+CJ3 &3<SW218J(3 W )O8C+)&owt!rzę Ci Czytelnik" bo miałe* przecież prawo nie prze#lądać .odrobinyteorii/ z poprzednie#o rozdział"$ +ndoktrynacja wdziera się w %w!jindywid"alny system warto*ci za pomocą tak zwanych de>inicji i ar#"mentacji

perswazyjnych$ 1mieniają one %w!j własny .porządek *wiata.$ &okaz"ją że toco "ważałe* za dobre jest złe a to co "ważałe* za złe jest dobre$ 9"b też że

jest z"pełnie i n n e niż sądziłe*$;e>inicję perswazyjną możesz najłatwiej rozpoznać po tym że poprzedzona

jest częstc wyrażeniami .prawdziwy. .naprawdę/ .rzeczywisty.$ -to trzy przykłady5<= 1rawdziwy patriota to ten, kto gotów jest oddac $ycie za 6jczyznę.

>= :zeczywiste &ogactwo !zysk!je ten, kto gotó! jest wyrzec się wsze%kic# dó&rmateria%nyc#.

D@ %ak naprawdę miło;ć jest ty%ko nadzieją dwojąc %!dzi na wieczne stopienie się ic# ja?ni.

Sł!wka .prawdziwy. .tak naprawdę/ .rzeczywisty. i tym podobne możesz

traktować jako sy#nały ostrze#awcze5 "wa#a de>inicja perswazyjna=&odstępno*ć de>inicji perswazyjnych pole#a dodatkowo na tym że oper"jączęsto in>ormacją przekazywaną w s"pozycjach zda'$ M!wiąc5 .&rawdziwy

patriota to ten kto jest dobrym >achowcem/ przekaz"ję w s"pozycji in>ormację5.%en kto nie jest dobrym >achowcem nie jest patriotą/$

2le de>inicje perswazyjne rzadko występ"ją .same/$ 1azwyczaj będzieszmiał do czynienia z całymi tekstami kt!re ."czą. Cię j ak masz roz"miećwybrane pojęcie$ &rzyjrzyj się na przykład takim dw!m tekstom perswazyjnym5

iewo%nictwo nie jest przeciwieAstwem wo%no;ci w prawdziwym sensie tego

słowa. E...L Wprowadzenie niewo%nictwa d%a czarnyc# E...L oznacza wo%no;ć. iewo%nictwo !trzym!je się w interesie samyc# !rzynów, a%&owiem są oni z



nat!ry !prawnieni do takiego system! rządów, kontro%i i nadzor!, które, g%o&a%nie rzecz &iorąc, są d%a nic# naj%epsze. K...L 5%atego te$ niewo%nictwo zapewnia !rzynom korzystanie z ic# praw nat!ra%nyc# i o&darza ic# prawdziwą wo%no;cią w tym wymiarze,

w jakim zdo%ni są do jej wykorzystania. ?2r#"menF tacja pro>$ 2$ %$ Qledsoe/a)niwersytet Kir#iF nia dr"#a połowa G+G w$ cyt$ za %$ &awłowski dz$ cyt$ s$AEX$@

Czy powyższa ar#"mentacja mo#ła tra>i do przekonania M"rzynom jestraczej wąt pliwe$ 2le mo#ła przekonać wiel" .poważnycł intelekt"alist!w/$ C!żto jest wolno*ć czy nie wola4 %o tylko nazwy kt!re należy wła*ciwi3intrepretować$ (iewola kt!ra daje możliwo*F .wykorzystania prawnat"ralnych. kt!ra leży .w interesie/ samych M"rzyn!w i zapewnia it^.najlepszy/ dla nich system kontroli i nadzon , taka niewola jest prawdziwą

wolno*cią$ %ylko taką wolno*ć M"rzyni są w stanie .zroz"mie i tylko z takiejmo#ą .korzystać/$%y wiesz j "ż że s>orm"łowania takie j al .wykorzystanie praw

nat"ralnych. .interes/ .najlepszy/ są słowami z sz">ladki .na pl"s/ ;late#orea#"j emy na nie w spos!b a"toma tyczny pozytywnie$ Są j"ż włożone do sz">ladki więc nie zastanawiamy się jaka t r e * F kryje się za nimi w istocie$Sprytny indok tryner może nam pods"nąć naj#orsze tre*ci i w #r"ncie rzeczyobce naszem" systemow warto*ci , a my je przyjmiemy$$$ i nasze s" mienie

będzie spokojne$

HU

2 teraz dr"#i tekst5 1o pierwsze, m!simy nasz naród !wo%nić od &eznadziejnego mętniactwa

internacjona%izm!, wyc#ow!jąc go ;wiadomie i systematycznie w d!c#! fanatycznego nacjona%izm!. 1o dr!gie, m!simy nasz naród !wo%nić odnonsens! par%amentaryzm!, wdra$ając go do wa%ki z o&tędem demokracji i do!znania niez&ędno;ci a!torytet! i wodzostwa$ 1o trzecie, m!simy nasz naród!wo%nić od $ałosnej wiary w o&cą pomoc, to znaczy od wiary w pojednanie

narodów, w pokój ;wiatowy, w organizacje międzynarodowe imiędzynarodową so%idarno;ć, niszcząc w ten spos!b te ideeG E5er ationa%sozia%ism!s, 5ok!mente. Irank>"rt_Main AVNH s$ DH cyt$ za %$&awłowski dz$ cyt$ s$ AEX@$

.+nternacjonalizm. to słowo o zabarwieni" pozytywnym$ 2le zmieniład"nek emocjonalny #dy powiemy o .beznadziejnym mętniactwie.internacjonalizm" i być może zechcemy się w!wczas od nie#o ."wolnić.$S>orm"łowanie .>anatyczny nacjonalizm/ ma ne#atywny wyd6więk jednakzmienia #o #dy okaz"je się celem .*wiadome#o i systematyczne#o

wychowania/$ Jednym mocnym słowem .nonsens/ likwid"jemy sensowno*ć



parlamentaryzm" a jeszcze mocniej szym .obłęd. tł"mimy wszystkie pozytywne emocje i tre*ci jakie wiązać się mo#ą z .demokracją.$ .Wiar w sprawy tak pozytywne jak

pojednanie n$ rod!w pomoc międzynarodowa itd$ okaz" się teraz .żałosna/$

Człowiek kt!ry "znaw wszystkie wymienione warto*ci jak demokrB cjainternacjonalizm wiara wsp!lnota nary d!w może się pocz"ć za#"bionym#ł"pcer kt!ry do tej pory dziwnie dał się omamia (ie wiedział że je#o wiara

jest żałosna demF kracja obłędna internacjonalizm beznadziejn mętny$&rzytoczony tekst jest >ra#mentem prF #ram" niemieckich narodowych socj

alist!F (ie ma to jednak większe#o znaczeni %echniki perswazyjne są wkażdym czas i w każdych okoliczno*ciach takie same$ W jej nej z polskich#azet w artyk"le zatyt"łow nym ie&ezpieczeAstwo %i&era%izm!, czytamy t

przykład5

+deo%ogia %i&era%na atomiz!je społeczeAstw a wFadzy paAstwowej od&ierana%e$ny a!torytetI n g!je odrę&no;ć po%ityki od ekonomii, czy%i ją depo tyz!je. /daniem dr. 7artyze%a, do od&!dowania a torytet! paAstwa i a!tonomii w po%ityce nie wysta czy retoryka niskic# podatków i prywatyzacji, c# są to post!%aty sł!szne. ie wo%no godzić się na z w%Faszczenie s!werenno;ci paAstwa przez prawa p pyt! i poda$y.H7

Trze&a rekonstr!ować d!c#owe i po%ityczne f!ndamenty wspó%notyJ

patriotyzm, rację stan!, pocz!cie dziejowego posłannictwa, a%&owiem wmo$%iwej zawsze syt!acji krytycznej tr!dno &yło&y oczekiwać gotowo;ci doofiary krwi od o&ywate%a przekonanego, i$ jest ty%ko prod!centem %!&kons!mentem, !czestnikiem nie ty%ko samoreg!%!jącej się, a%e reg!%!jącejwszystko, gry rynkowej.

W tek*cie m!wi się sporo na temat liberalizm"$ .;owiad"jesz się/ żeliberalizm5 A@ depolityz"je @ odbiera należny a"torytet pa'stw" D@ atomiz"jespołecze'stwo$ Wszystkie te s>orm"łowania należą do sz">ladki .na min"s/ inatychmiast "stawiają czytelnika niechętnie wobec za#adnienia liberalizm" w

o#!le$1awarte są t" ponadto dwie ważne s"pozycje mianowicie że a"torytet pa'stwa "padł oraz że społecze'stwo powinno być zwarte$ %ekst ."czy cię/ żeniskie podatki i prywatyzacja to w !stac# %i&erała czysta retoryka i

p!stosłowieI $e prawa popyt! i poda$y zawtaszczają s!werenno*ć paAstwa itd$1a"waż dalej sprytne operowanie s"pozycją5 twierdzenie $e d!c#owe i

po%ityczne f!ndamenty wspó%noty trze&a rekonstr!ować zawiera s"pozycję żeowe f!ndamenty j!$ nie istnieją, !padły.

9"dzie nie wiedzą co to patriotyzm racja stan" pocz"cie dziejowe#o

posłannictwa



, trzeba ich zatem te#o .na"czyć/$ Wiesz j" oczywi*cie co to znaczy$ To znaczyJ trze&a w mienić odpowiednie karty w ic# sz!f%adkac# ! wnętrznyc#.1ostanie s>orm"łowana wyra6n wy#odna dla indoktrynera tre*ć sł!w .ptriotyzm. .racja stan". .pocz"cie dziejowej posłannictwa.$ Możesz się nawet

dowiedzie w jakim kier"nk" będzie szła owa nowa i5 doktrynowana tre*ć , wtakim aby przD m"jący ją człowiek stał się #ot!w do zł żenia o>iary krwi$S>orm"łowanie .być #ot wym/ jest r!wnież z naszej .pozytywnej szF >ladki.$Czytając więc że człowiek związai z mechanizmami rynk" czy to jako

prod"cer czy to jako kons"ment nie jest #ot!w do t kich zachowa' nastawiaszsię do nie#o ni chętnie$

&odany >ra#ment rna tylko jedno F cel"5 "kształtowanie %woj e#o obraz"*wiat W emocjonalnym r"ch" .od. masz odrz cić liberalizm prawa popyt" i

podaży praL rynk" niskie podatki i prywatyzację w zamiF masz zwr!cić się

k"5 a"torytetowi pa'stwa p triotyzmowi racji stan" pocz"ci" narodowe posłannictwa o>ierze krwi$Czy to "czynisz4 %o zależy od te#o jak d brze będziesz znał zawarto*ć

swojej .wewn trznej kartoteki.$7X

%eksty perswazyjne sprawiają tylko wrażenie że m ! w i ą o c z y m *$<zeczywistej in>ormacji w tych tekstach (+3 M2$ Stanowią one wyłącznie

pr!bę wymiany tre*ci %wojej .wewnętrznej kartoteki.$ Je*li zaczniesz zatem

powtarzać s>orm"łowania takie jak5 .liberalizm stanowi za#rożenie dlas"werenno*ci pa'stwa/ "znasz je z czasem za własny .obraz *wiata/$+ndoktrynacja spełniła w!wczas sw!j cel=

ie mo$na koc#ać 6jczyzny &ez 7oga, #łosi na#ł!wek inne#o artyk"ł" znaszej prasy$ Czytamy w nim5

6&ywate%i prawyc# nie prod!k!je się w fa&rykac#, a%e pod sercem matek, pod okiem prawdziwyc# wyc#owawców, którzy wzór do&rego na!czycie%a&iorą z 4ez!sa C#ryst!sa.

.-bywatel prawy. to taki kt!ry jest wychowany przez .prawdziwe#o

wychowawcę/$ &rawdziwy wychowawca za* to ten kt!ry bierze wz!r z Jez"saChryst"sa$ S"ponowany wniosek5 ten kt!ry nie bierze wzor" z Chryst"sa nie jest prawdziwym wychowawcą$

C#ryst!s ma &yć zwycięzcą w naszym $yci!, inaczej przegrywamy@ 7óg dałnam wie%ki drogowskaz - krzy$ - znak naszego z&awienia. 6n w 1o%sce madł!gą #istorię. asz naród &ył mocny mocą mądro;ci krzy$a. Czy mo$na o tymnie pamiętać wołał do nas 4an 1awe% +%.

Co to znaczy miłować 6jczyznę Czy &itwa o 1o%skę trwa ciąg%e w nas 1okój zdo&ywa się sta%e, nie!stannie. 7itwa o 1o%skę trwa, m!si trwać@

Wła;nie ten %istopad, ta obecna syt!acja po wy&orac# to potwierdza. 7itwa o 1o%skę trwa ciąg%e w nas. Cc w nas zwycię$a Czy ty%ko to, co ziemskie



nostki do posiadania własne#o *wiatopo#ląd" i prywatno*ci przy zachowani"wobec innych pełnej tolerancji i akceptacji ich odrębno*ci$ 0to* inny powie że

jest to wolno*ć wybor" za#warantowana przez prawo l"b "miejętno*ćroz"mienia inne#o człowieka poszanowanie je#o praw potrzeb i po#ląd!w$

0to* jeszcze inny okre*li demokrację jako system w kt!rym każdy jest wolnytak dł"#o jak dł"#o nie za#raża wolno*ci innych$ ;emokracja to rządy l"d"czy rządy najmądrzejszych4 2 je*li l"d"

7N 9

to jakie#o5 l"d" miast i wsi czy zjednoczone#o l"d" 3"ropy l"b *wiata4&2%<+-%81M Czym jest naprawdę dla Ciebie .patriotyzm/4 &atriotyzm to pocz"cie przynależno*ci do #r"py5 podw!rka miasta

narod" i co za tym idzie chęć dokonywania bezinteresownie wielkich i małychczyn!w podkre*lających tę przynależno*ć$ 2 może inaczej może jest to#otowo*ć do obrony interes!w swoje#o kraj" bez wz#lęd" na o>iary4 2lboobrona nawet wbrew własnym interesom "znanej przynależno*ci do pa'stwareli#ii itp4 Masz r!wnież peł'e prawo "ważać patriotyzm za zbędny ba#aż

przywiązania do pozornych warto*ci takich jak np$ tradycja l"b językkręp"jacych otwarcie się na *wiat i obiektywno*ć sąd"$;+29-: 2 .dialo#.4 Czy jest to tylko rozmowanastawiona na doprowadzenie do wsp!lnych wniosk!w4 2 może jest to

dysk"sja z r!żnych pozycji prowadzona bez emocji z "znaniem prawa doodmienno*ci nasze#o oponenta4 Czy co* więcej , poszanowanie postawy partnera nawet wtedy #dy j est ona nam obca l"b wręcz znienawidzona4

+m precyzyjniejsza bardziej przemy*lam i trwalsza będzie przyjęta przeznas tre*ć po jęć nacechowanych emocjonalnie tym bardzie "mysł nasz będzieodporny na r!żne zabie# perswazyjne kt!rych celem jest przekształce nienasze#o wewnętrzne#o obraz" *wiata$ &c wyborach prezydenckich wlistopadzie AVVN r pewna #azeta pisała5

/anim ten komentarz !ka$e się dr!kiem, zdą $ycie j!$ 1aAstwo naczytać się

do;ć powy&orczyci opinii, ref%eksji i ana%iz, zdą$ycie prze&o%eć k%ęsk pogodzić się z nią, a mo$e nawet zdziwić się, ja. mogło doj;ć do tej k%ęski, skoro mamya$ ty%! tai mądryc# komentatorów i krytyków. Wie%! z nici twierdzi, $e toniepojęte. ieprawda. Tak działa de mokracja. K...L W istocie demokracja mo$e!c#odzi za sensowną formę rządów jedynie po spetnienii pewnyc# war!nków.

5emokracja sprawdza się tam gdzie istnieje si%na, tradycyjna rodzina, gdzie %!dnie są wta;cicie%ami i odpowiadają sami za sie&i2 W społeczeAstwie

zdominowanym przez niewo%ni ków, gołotę, pracowników najemnyc#,!trzymankózF paAstwa opiek!Aczego, niezdo%nyc# oprzeć się pro pagandzie

demokracja mo$e dawać sk!tki straszne równie straszne jak w 1o%sce i 7iałor!si. K...L Win ponoszą ci, którzy &!dowanie demokracji w 1o%sc



ograniczy%i do wprowadzenia zasady głosowania a !niemo$%iwi%i powszec#ną prywatyzację i !trzy ma%i wszec#potęgę paAstwa oraz socja%ne ciepetkc7U

tłamszące po%skie rodziny i od&ierające 1o%akom odpowiedzia%no;ć za własny%os.

.Wiesz. j"ż że poniosłe* klęskę że jest ona straszna i że jest to wynikdziałania demokracji$ ;emokracji oczywi*cie 6le pojętej dającej siłę pa'stw"a l"dziom opiekę socjalną .tłamszącą polskie rodziny$ .Wiesz/ j"ż jak należyroz"mieć demokrację .prawdziwą demokrację. i że %woje dotychczasoweroz"mienie było niewła*ciwe$ -dpowiednie sterowanie ład"nkiememocjonalnym sprawia że wiesz j"ż co jest dobre a co złe$ Wszechpotę#a

pa'stwa socjalne ciepełko , to co* złe#o$ Społecze'stwo takie j aleim j est

teraz r!wnież j est złe j est bowiem zdominowane przez niewolnik!w #ołotę i pracownik!w najemnych$ %radycyjna rodzina to co* dobre#o$ (iestety jest onatłamszona i odebrano jej odpowiedzialno*ć za włas'y los$ %o wszystkooczywi*cie przez demokrację$ &rawda że tr"dno "znawać za warto*ć co* coodbiera polskiej rodzinie odpowiedzialno*ć za własny los4-;<-Q+(2 %<3(+(:) &-RW+C1 SWJ )M8SP=

A$ 1astan!w się #azeta jakie#o "#r"powania mo#ła zamie*cić cytowany powyżej tekst o demokracji$ Jaka to mo#ła być #azeta4

$ %rener dr"żyny >"tbolowej wzywa zawodnik!w przed decyd"jącym

meczem do walki słowami5 iektórzy mówią, $e $ycie nie koAczy się nawspółzawodnictwie. 0%e je$e%i ta tc#órz%iwa teoria jest prawdą, d%aczego 7ógnazwał nas %!d?mi

(a czym pole#a stosowana przez nie#o technika4D$ &rzeczytaj podany tekst$ Wyja*nij stosowane zasady perswazji$

4a, na przykład, nie piszę się do firmy GWspó%na 1o%skaHI gdy$ jestem ostro$nywo&ec spółki z n.n., z nieograniczoną nieodpowiedzia%no;cią. am swoją

1o%skę, a do tej Gmojej firmyG mogę przyjąć tyc#, któryc# nie &ędę się wstydził przyjmować w dom!. Własnym, a nie wspó%nym.

E$ &rzeprowad6 następ"jące ćwiczenie5 napisz na kartce w jakispos!b roz"miesz słowa .demokracja/ .patriotyzm/ .dialo#/$ (astępnies>orm"ł"j de>inicje preswazyjne tych sł!w z#odnie z założeniamikażde#o z podanych "#r"powa'$

a@ )#r"powanie skrajnie nacjonalistyczne$ ;ążycie do te#o żebywładzę przejął wasz w!dz i stanął na czele narod" jako dyktator$ &lan"jesię rozwiązanie parlament" kontrolę wszystkich dziedzin życiamilitaryzację narod"$

7V



b@ )#r"powanie kosmopolityczne$ Oadne interesy narodowe nie są ważne$Wszystkie sprawy należy rozwiązywać w *wietle nadrzędne#o interes"większe#o re#ion" 3"ropy kontynent" *wiata$ (awet kosztem interes"narodowe#o$

c@ )#r"powanie radykalno,katolickie$ ;ążycie do te#o żeby 0o*ci!ł przejął całkowitą władzę w &olsce i sprawował kontrolę nad wszystkimiważnymi dziedzinami życia #ospodarką wojskiem itd$

d@ )#r"powanie skrajnie chłopskie$ ;ąży do całkowite#o podporządkowania #ospodarki sprawom rolnictwa i wsi$

N$ &rzeanaliz"j tekst5Có$ innego oznacza słowo GdemokracjaHI jak nie wtadzę %!d! "dzie mieszka%!d - na reprezentacyjnyc# !%icac# Warszawy, czy jak 1o%ska dł!ga i szeroka,

po małyc# miasteczkac# i wsiac# 5o;ć j!$ władzy samozwaAczyc# e%it@

ajwy$szy czas, a&y przejęły ją ręce, które &ędą w stanie wła;ciwie jąwykorzystać - nie d%a prywaty wąskic# e%it, a%e d%a do&ra całego narod!.6ddajmy wreszcie władzę w ręce po%skiego %!d!@r K+++$&<13SP2(+3 ;8;20%8C1(3Sp!jrz na indoktrynację jak na pewne#o rF dzaj" swoistą #rę językową kt!ra

przez pF zytywne i ne#atywne skoj arzenia emocj onalr ster"j e %woimobrazem *wiata$ %ekst persw zyjny .wyja*nia. .co naprawdę znaczy/ dar

słowo a w tym wyja*nieni" kryją się tre*F kt!re masz "znać za swoje$ Q2F;`W+2;-M WP2S(3:- S8S%3M) W2<%-C+ a żadt indoktrynacja nie będzie w stanie na Cieb wpłynąć$ (ie powtarzaj c"dzych opinii$ 2 dziennikarzani nikt inny nie będzie my*l za Ciebie= Strate#ie indoktrynacyjne wykorz st"ją%woje najlepsze strony %woje dążen k" tem" co dobre potrzebę

przynależno*ci c #r"py$ %worzą przepa*ć między M8 a -r wykorzyst"ją %wojenapięcia a#resję aby "ki r"nkować j ą tam #dzie j est im to na rękę$ Sz kajądla Ciebie wro#a na kt!rym możesz w ładować swoją nienawi*ć sz"kająwinne#o wszystko to z cze#o możesz być niezadow lony$

+G$-S%2%(+3 <2;8Są to rady dla tych tylko kt!rzy bardzo wD ra6nie i zdecydowanie powiedzielisobie5 (+ CCT 2Q8 M-J3 M893(+3 2Q8 M-J$ -C3(2<13C18W+S%-C+ Q8P2 &<131 0C C-0-9W+30 S%3<-W2(2=

%akiej osobie powiem5Je*li nie chcesz żeby kto* my*lał za Ciebi więc$$$

A$ (a"cz się oddzielać to co jest i n > o m a c j ą od te#o co jest jej o c e n

ą$ &amięt , -C3(2 in>ormacji należy tylko do Ciebie=



$ (a"cz się za"ważać r!wnież te >in>o macje kt!re są "kryte kt!re są przekazywar Ci podstępnie w s"pozycjach zda'$ &amiętaj mo#ą być >ałszywe=

D$ (a"cz się oddzielać to co jest in>orm cją od te#o co jest tylko przekazem perswazN

nym sprytną techniką in#erencji w %w!j wewnętrzny system warto*ci$E$ &rzede wszystkim za* , ">aj bardziej swoj em" roz"mowi niż swoim

emocj om=%o powinno wystarczyć aby* był człowiekiem my*lącym samodzielnie$

Qąd6 *wiadomyWłasne#o system" warto*ci, w!wczas niktnie będzie miał do nie#o

dostęp"=

Mira Montana Czarnowska - Jak Się Bronić Przed Indokrtynacją

Documents

Transcript of Mira Montana Czarnowska - Jak Się Bronić Przed Indokrtynacją