Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu

PROGRAM NAUCZANIA

TECHNIK USCUG FRYZJERSKICH 514[02]

Minister Edukacji Narodowej i Sportu

Warszawa 2004

Autorzy:

ini . Anna Dziewiecka

mgr Danuta Matuszewska

ini. Elibieta Tuszynska

Recenzenci:

mgr Mariola G o i d i

mgr ini. lzabela Suligowska

Opracowanie redakcyjne:

mgr Boiena Stadnicka - Grabos

Spis tresci

Plany nauczania

Programy nauczania przedmiotow zawodowych

Higiena

Materialy fryzjerskie

Technologia fryzjerstwa

Stylizacja

Podstawy psychologii

Podstawy pedagogiki

Podstawy dzialalnoSci uslugowej

Pracownia fryzjerska

Praktyka zawodowa

I. PLANY NAUCZANIA

PLAN NAUCZANIA

Technikum czteroletnie

Zawod: technik uslug fryzjerskich 514[02]

Podbudowa programowa: gimnazjum

Lp.

1. -- 2. 3. 4. 5. 6. 7.

8. 9.

Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

--

Przedmioty nauczania

. - Dla mlodziezy

Liczba godzin

tygodniowo w czteroletnim

okresie

. . -- .. . Dla dorosl cL..-

Liczba godzin Liczba godzin tygodniowo w czteroletnim

w czteroletnim okresie okresie nauczania

nauczania nauczania

H j i e n a

Semestry I-- I - V!., Klasy I - IV

-. 3 Materialy fryzjerskie Technologia fryzierstwa Stylizacja Podstawy psychologii Podstawy pedagogiki Podstawy dziatalnosci uslugowej Pracownia fryzjerska Specjalizacja

~ a z e m

Forma stacjonarna

2 2 1 26 6 -1 4 76 6 _ 4 3- 2 -- 2 26 .- 3 2 4o 1 1 12

23 .- 16 284 4 3

Forma zaoczna -

40

PLAN NAUCZNIA

Technikum uzupelniajqce

Zawod: technik ustug fryzjerskich 514[02]

Podbudowa programowa: zasadnicza szkota zawodowa

PLAN NAUCZNIA

Szkola policealna

Zawod: technik uslug fryzjerskich 514[02]

Podbudowa programowa: szkota dajqca wyksztatcenia srednie

-.

okresie w dwuletnim okresie nauczania

Przedmioty nauczania okresie nauczania nauczania 1 1

Semestr l IV Klasv I - II Forma -z%!

11. PROGRAMY NAUCZANIA PRZEDMIOTOW ZAWODOWYCH

Szczegofowe cele ksztatcenia

W wvniku wrocesu ksztalcenia uczefilstuchacz wowinien umiec: - okreslidznaczenie higieny w realizacji zadah zawodowych, - scharakteryzowac budowe i fizjologie wtosa, . . ~~

- okreslic wplyw czynnikow zewnqtrznych na wtosy, - scharakteryzowac choroby wlosow, - scharakteryzowac budowe i fizjologie skory, - scharakteryzowa6 choroby skory glowy, - okreslic uszkodzenia skory, - dobrac metody pielqgnacji wtosow i skory gtowy, - scharakteryzowac poszczegolne uklady organizmu cztowieka. - okreslic zasady zdrowego iywienia, - okreslic wplyw iywienia na stan skory i wtosow, - okreslic wymagania sanitarne obowiqzujqce w zaktadzie fryzjerskim, - zastosowac zasady bezpieczeristwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoiarowej oraz ochrony srodowiska obowiqzujqce w zakladzie fryzjerskim,

- zorganizowat stanowisko pracy fryzjera zgodnie z wyrnaganiami ergonomii,

- wyposazyc zaklad w bielizne ochronnq, - zastosowac zasady przechowywania odzieiy i bielizny ochronnej, - zastosowac metody i Srodki dezynfekcji i sterylizacji, - zastosowac zasady aseptyki i antyseptyki. - wyposaiyc apteczke w srodki pierwszej pomocy, - zastosowac procedury udzielania pierwszej pomocy w stanach

zagroienia zdrowia i zycia, - okreslic wplyw preparatow i zabiegow chemicznych na organizm

czlowieka, - scharakteryzowac choroby zawodowe fryzjera, - scharakteryzowac choroby narzqdu ruchu i ukladu krqienia zwiqzane

z wykonywanq pracq, - okreslic sposoby zapobiegania chorobom zawodowym.

Material nauczania

1. Wprowadzenie Higiena i jej aspekty. Procedury obowiqzujqce w salonach fryzjerskich. Higiena spoleczna. Higiena salonu, stanowiska pracy, osobista i uslug fryzjerskich.

Cwiczenia Definiowanie pojecia higiena. WyjaSnianie pojqcia procedura. OkreSlanie celu zabiegow higienicznych wykonywanych w salonie fryzjerskim.

2. Wlosy Budowa i fizjologia wlosa. Cykl wzrostu wlosa. Cechy wlosow. Bawa wfosow. Wtasciwosci fizyczne wlosa. Funkcje wlosow. Uszkodzenia wlosow - przyczyny, profilaktyka. Przyczyny egzogenne i endogenne wypadania wlosow. Choroby wlosow: grzybica, lupiez, tojotok skory glowy, nadmierne owlosienie, zmiany ropne i pasozytnicze. Zabieg~ ochronne oraz poprawiajqce strukture wlosow.

Cwiczenia Charakteryzowanie budowy i fizjologii wtosa na podstawie tablic poglqdowych Wykonywanie rysunku poprzecznego i podluznego przekroju wlosa. Rozpoznawanie chorob wtosow na podstawie fotografii, slajdow, filrnow. Dobieranie preparatow i Srodkow myjqcych do pielggnacji, ochrony i kondycjonowania wlosow.

3. Sk6ra Budowa i fizjologia skory. Cechy i funkcje skory. Bawniki i zaburzenia barwnikowe: przebarwienia, bielactwo. Zmiany naczyniowe. Znamiona i nowotwory. Choroby skory: ropne, wirusowe, alergiczne. Choroby grzybicze i pasozytnicze. tuszczyca. Rybia luska. Trqdzik pospolity i rozowaty. Uszkodzenia mechaniczne. Oparzenia termiczne i srodkami chemicznymi. Odmroienia. Uszkodzenia skory wywotane promieniami slonecznymi i nadfioletowymi.

~wiczen ia Charakteryzowanie budowy i fizjologii skory na podstawie tablic poglqdowych. Rozpoznawanie zmian skornych na podstawie fotografii, slajdow, filmow. Charakteryzowanie chorobowych zmian skornych.

4. Elementy anatomii i fizjologii czlowieka Uklad ruchu. Uklad krqzenia. Uklad oddechowy. Uklad pokarmowy. Uklad wydalniczy. Uklad nerwowy. Narzqdy zmyslow.

Cwiczenia Okreslanie kierunku przeplywu krwi na schemacie krwiobiegu ukladu krqienia. Rozroinianie czesci ukladu kostnego na planszy przedstawiajqcej szkielet czlowieka.

.' Okreslanie miejsc ukladu kostnego - krqgoslupa, naraionych na zmiany spowodowane wykonywaniem czynnosci zawodowych.

5. Podstawy iywienia Zasady zdrowego iywienia. Rola podstawowych skiadnikow odzywczych w organizmie cztowieka. Wplyw odiywiania na kondycje wlosow.

Cwiczenia Okreslanie zasad zdrowego odiywiania siq. Zaplanowanie jadlospisu dziennego dla wybranej grupy wiekowej zgodnie z zasadami racjonalnego iywienia. Analizowanie wplywu skladnikow pozywienia na kondycjq wlosow.

6. Higiena pracy Znaczenie higieny pracy w dziatalnosci zawodowej technika ustug fryzjerskich. Ergonomia pracy. Organizacja stanowiska pracy. Przepisy bezpieczelistwa i higieny pracy, ochrony przeciwpozarowej oraz ochrony srodowiska. Szczegolowe wymagania sanitarne, jakim powinny odpowiadat zaktady fryzjerskie. Zasady przechowywania preparatow i srodkow w zakiadach fryzjerskich. Pojecia: aseptyka, antyseptyka. Proces dezynfekcji i sterylizacji. Preparaty do dezynfekcji i sterylizacji. Procedury udzielania pierwszej pomocy. Badania okresowe.

cwiczenia Projektowanie stanowiska pracy fryzjera zgodnie z wymaganiami ergonomii. Analizowanie przepisow bezpieczelistwa, higieny pracy, ochrony przeciwpozarowej i ochrony srodowiska obowiqzujqcych w zaktadzie fryzjerskim. Okreslanie zasad aseptyki i antyseptyki obowiqzujqcych w zaktadzie fryzjerskim. Okreslanie zasad dezynfekcji i sterylizacji obowiqzujqcych w zakladzie fryzjerskim. Dobieranie preparatow do dezynfekcji. . Ocenianie skutecznosci dezynfekcji. Kornpletowanie wyposazenia apteczki pierwszej pomocy. . Wykonywanie sztucznego oddychania na fantomie zgodnie z procedurq. Wykonywanie masaiu serca na fantomie zgodnie z procedurq. Udzielanie pierwszej pomocy zgodnie z procedurq.

7. Zagroienia zwiqzane z pracq w zaktadzie fryzjerskirn Choroby zawodowe narzqdu ruchu i ukiadu krqzenia. Choroby zakaine: zespot nabytego uposledzenia odpornosci AIDS, zokaczka. Szkodliwe dziaianie preparatow fryzjerskich na organizm cztowieka i srodowisko. Proby uczuleniowe. Profilaktyka chorob zawodowych i zakainych.

cwiczenia Okreslanie zasad profilaktyki przeciwzylakowej. Okreslanie zasad higieny psychicznej. Okreslanie zasad profilaktyki przeciqzen narzqdu ruchu. Analizowanie przyczyn wystgpowania chorob zawodowych. Okreslanie drogi zakazenia wirusem iottaczki i wirusem HIV. Analizowanie wplywu preparatow fryzjerskich na skorg glowy i wtosy. Analizowanie wptywu preparatow fryzjerskich na organizm cztowieka. Wykonywanie i odczytywanie prob uczuleniowych.

~ r o d k i dydaktyczne

Tablice przedstawiajqce budowg skory i wtosa. Fotografie przedstawiajqce zmiany skorne, rodzaje wtosow. Plansze przedstawiajqce zasady zdrowego iywienia. Tabele wartosci odiywczych produktow spoiywczych. Plansze przedstawiajqce techniki udzielania pierwszej pomocy. Slajdy i filmy dydaktyczne. Probki wtosow. Narzgdzia i przybory fryzjerskie. Preparaty i srodki do pielggnacji wtosow, golenia i dezynfekcji. Apteczka pierwszej pomocy. Fantom do resuscytacji. Internet.

Uwagi o realizacji Material nauczania przedmiotu Higiena zostat podzielony na siedem

dzialow tematycznych obejmujqcych tresci z zakresu budowy wlosow i skory glowy, wybranych elementow anatomii i fizjologii cztowieka, podstaw iywienia, higieny pracy, zagrozeti zwiqzanych z pracq w zaktadzie fryzjerskim.

Celem realizacji programu przedmiotu jest wyposaienie uczniow w wiedzg dotyczqcq pojgc, zasad zapobiegania zakaieniom, dezynfekcji i sterylizacji.

Realizujqc program naleiy zwrocic uwagg na zagadnienia dotyczqce anatomii i fizjologii wlosow i skory, chorob wtosow i skory, chorob zawodowych i zakainych, zasad zapobiegania zakazeniom, zasad dezynfekcji i sterylizacji oraz organizacji stanowisk pracy. Zagadnienia te stanowiq podbudowg ksztalcenia w zawodzie technik uslug fryzjerskich.

Waine jest takie ksztattowanie cech niezbgdnych do wykonywania zawodu technika uslug fryzjerskich, jak: systematycznosc, dokiadnosc i odpowiedzialnosC za zdrowie wtasne i klienta, porozumiewanie sig i samodzielne podejmowanie decyzji. Umiejgtnosci te bgdq przydatne zarowno w iyciu codziennym, jak i w pracy zawodowej.

Nauczyciel powinien opracowac szczegotowy program nauczania, zgodny z potrzebami i moiliwosciami realizacji w warunkach szkoty.

Program stanowi powiqzanq ze sobq logicznq calosc, a zaproponowane w poszczegolnych dzialach cwiczenia nauczyciel powinien wykorzystac podczas zajgc. Wskazane jest przygotowanie i uzupetnienie programu innymi cwiczeniami.

Podczas realizacji tresci programowych szczegolnq uwage naleiy zwrocii: na umiej+tnoSC interpretacji przepisow, poprawne stosowanie slownictwa zawodowego oraz na ksztakowanie umiej~tnosci wykonywania czynnosci zgodnie z zasadami bezpieczenstwa i higieny pracy, ochrony przeciwpozarowej, ochrony srodowiska.

Program powinien by6 realizowany z zastosowaniem nastepujqcych metod nauczania: wykladu, pogadanki, inscenizacji, dyskusji dydaktycznej, pokazu z objasnieniem oraz cwiczen przedmiotowych.

Dla ulatwienia zrozumienia realizowanych tresci, wskazane jest prezentowanie filmow dydaktycznych oraz korzystanie z lnternetu.

Proponuje sie, aby zajecia odbywaly sig w pracowni przedmiotowej wyposaionej w Srodki dydaktyczne, z dostepem do lnternetu. Wyposaienie pracowni powinno zapewnic moiliwosC indywidualnej i grupowej pracy uczniow.

Proponuje sie nastepujqcy podzial godzin na realizacje poszczegolnych dzialow tematycznych:

""aLO""y L y V l l r i l ~ O ~

iigiena pracy 7 --.A +A*;.. -,., : ----- - -,-*- .., .,..r,#..~-;- < c,,? iercb;- ~n

Lp. 1. 2. 3. 4. 5, - 6. - 7 .

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiqgnigc edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiqgniei: uczniow powinno odbywaC sie w trakcie realizacji programu nauczania w sposob systematyczny na podstawie kryteriow przedstawionych na poczqtku z a j ~ c .

Wiadomosci teoretyczne niezbgdne do realizacji Cwiczen mogq byc sprawdzane za pomoca, testow osiqgniei: szkolnych oraz sprawdzianow ustnych i pisemnych. Zadania w tescie mogq byc otwarte lub zamkniete.

Umiejetnosci praktyczne proponuje sie sprawdzac poprzez obserwacje wykonywanych czynnosci przez ucznia w trakcie Cwiczen.

W procesie sprawdzania i oceniania, naleiy zwracac uwage na: - poprawna, interpretacje przepisow bezpieczenstwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpoiarowej oraz ochrony Srodowiska, - poprawna. interpretacje przepisow sanitarnych, - okreslanie przyczyn chorob zawodowych, - organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami ergonomii,

Razem / 102

Wprow,,,,, ,,, Wlosy Skora - Eiernenty anatornii i fizjologii czlowieka - -+j P"A"+" ,.,., ' .,,., '-";" ,7

1 ;ayi"~rl,,a L v v l q L a l I r L p a 3 u u -- LclrnauLlr , i y 3 " 1 D n l i I I , , "

- rozpoznawanie typow wlosow, chorob skory i wlosow, - dobor wlasciwych preparatow do zabiegow fryzjerskich, - dobor Srodkow do dezynfekcji, - stosowanie procedur udzielania pierwszej pomocy. Oceniajqc wypowiedzi uczniow nalezy zwracaC uwagg na: - rnerytorycznq jakoSc wypowiedzi, - operowanie wiedzq, - poprawne poslugiwanie sig terminologiq zawodowq, - wnioskowanie.

W ocenie koricowej naleiy uwzglgdniC wyniki sprawdzianow stosowanych przez nauczyciela.

Ocenianie osiagnigt uczniow powinno byc dokonywane zgodnie z obowiqzujqcq skalqocen.

Literatura ladziriski J.: Pielggnacja wlosow. Biuro Wydawnictw MHWiU, Warszawa 1973 Rudowska I.: Higiena pracy fryzjera. WSiP, Warszawa 1998 Sumirska 2.: Bezpieczeristwo i higiena pracy w zawodzie fryzjer. Podrgcznik dla zasadniczych szkot zawodowych. P.P.H.U. "SUZI", Warszawa 2002 Praca zbiorowa: Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi - podrgcznik do nauki zawodu. Wydawnictwo REA s. j., Warszawa 2000 Rozporzqdzenie Ministra Zdrowia z dn. 17.02.2004 r , okreslajqce szczegolowe wymagania sanitarne, jakim powinny odpowiadac zaklady fryzjerskie, kosmetyczne i tatuaiu. Dz.U.Nr. 31. poz.273 Zeszyt cwiczeri do nauki zawodu - Wlosy i ich pielggnacja. Wydawnictwo REA s, j., Warszawa 2000 Czasopisma: Swiat fryzjerstwa, Zdrowie, Samo zdrowie

Wykaz literatufy nalezy aktualizowaC w rniarp ukazywania sic nowych pozycji wydawniczych.

MATERIALY FRYZJERSKIE

Szczegolowe cele ksztatcenia

W wyniku procesu ksztatcenia uczeri/sluchacz powinien umiec: - okreslic sklad chemiczny i wla~ciwosci wtosa, - scharakteryzowac rodzaje preparatow fryzjerskich, - okreslik wptyw kwasow i zasad na wlosy, - okreslic sktad chemiczny wody, - okreslic wlasciwosci wody, - wyjasnic znaczenie napigcia powierzchniowego wody, - okreslik wptyw nadtlenku wodoru na wtosy, - okreslic wlasciwosci wody utlenionej, - rozroznic alkohole tluszczowe i wielowodorotlenowe. - scharakteryzowac aldehydy i ketony. - rozroznii: srodki rnyjqce, - wyjasnic dzialanie szamponow na wtosy, - wyjasnic rnechanizrn dziatania surfaktantow, - scharakteryzowac zwiqzki pochodzenia naturalnego i ich wplyw na

wtosy, - okreslic substancje pochodzenia naturalnego, - scharakteryzowac preparaty kosmetyczne zawierajqce witaminy, - scharakteryzowac rodzaje ziol stosowanych do pielegnacji wtosow, - scharakteryzowac srodki do pielegnacji wtosow, - wyjasnik rnechanizm utleniania barwnika we wtosie, - okreSli6 rodzaje i wla~ciwosci farb do wtos6w. - wyjasnic dziatanie farb utleniajqcych, - scharakteryzowac srodki do utleniania i odbarwiania wlosow, - okreslit rodzaje i wlasciwosci srodkow do trwatej ondulacji, - scharakteryzowac preparaty do modelowania i prostowania wtosow, - scharakteryzowac srodki do stylizacji i uttwalania wtosow.

Material nauczania

1. Budowa chemiczna wlosa Sktad chemiczny wtosa. Wtasciwosci wlosa. Barwniki wtosa

Cwiczenia . Wykrywanie biatka podczas reakcji ksantoproteinowej. Wykrywanie biatka podczas reakcji biuretowej. Badanie wytrzymalosci wtosa na zrywanie. Okreslanie potozenia mostkow siarkowych we wlosie.

2. Preparaty fryzjerskie Roztwory. Ernulsje. Zawiesiny. Piany. Zele. Kwasy i zasady w preparatach fryzjerskich. Wartosc pH preparatow fryzjerskich. Srodki powierzchniowo czynne, ich podzial i zastosowanie.

Cwiczenia Sporzqdzanie prostej ernulsji. . Okreslanie wartosci pH plynu do trwatej ondulacji. Okreslanie wartosci pH farby do wtosow. . Badanie dzialania kwasow na wiosy. Badanie dziatania zasad na wtosy.

3. Woda i jej zastosowanie we fryzjerstwie Sktad chemiczny wody. Rodzaje wod. Wtasciwosci fizyczne i chemiczne wody. Napigcie powierzchniowe wody. Twardosc wody. Usuwanie twardosci wody.

Cwiczenia Analizowanie budowy czqsteczki wody. Okreslanie twardosci wody przy uiyciu testera. Oznaczanie twardosci wody za pomocq mydta. Badanie napigcia powierzchniowego wody.

4. Woda utleniona - srodek utleniajqcy Budowa chemiczna nadtlenku wodoru. Wlasciwosci fizyczne i chemiczne nadtlenku wodoru. Rozklad nadtlenku wodoru. Katalizatory. Inhibitory. Roztwory nadtlenku wodoru i ich zastosowanie we fryzjerstwie. R.ozcienczanie nadtlenku wodoru. Reakcje utleniajqco - redukujqce.

Cwiczenia Wykrywanie nadtlenku wodoru przy pomocy siarczanu tytanu. Rozroinianie substancji przyspieszajqcych i hamujqcych wydzielanie tlenu z nadtlenku wodoru. Wykonywanie tabelarycznych zestawien wlasciwosci nadtlenku wodoru i jego zastosowania w praktyce. . Sporzqdzanie schematu reakcji utleniajqco - redukujqcych.

5. Wqglowodory Alkohole tluszczowe. Alkohole wielowodorotlenowe. Aldehydy i ketony. Kwasy organiczne. Tluszcze i substancje tluszczopodobne.

cwiczenia . Badanie rozpuszczalnosci tluszczow w wodzie i alkoholach. . Analizowanie budowy chemicznej alkoholi ttuszczowych. Analizowanie wlaSciwoSci formaldehydu. . Sporzqdzanie tabeli preparatow do pielggnacji wlosow z nazwami tluszczow i substancji tluszczopodobnych.

6. ~ r o d k i myjqce Skladniki szamponow. Surfaktanty. Zastosowanie szamponow specjalnych. Mydla. Zastosowanie detergentow.

Cwiczenia Oznaczanie wartosci pH detergentow. Okreslanie wartosci pH szamponow. . Okreslanie wartosci pH ptynow do kqpieli. Charakteryzowanie dodatkow stosowanych do produkcji mydla.

7. Substancje pochodzenia naturalnego w preparatach fryzjerskich Witaminy. Ziola. Barwniki roslinne. Ceramidy roslinne.

Cwiczenia Grupowanie witamin rozpuszczalnych w wodzie i w tluszczach. . Charakteryzowanie preparatow fryzjerskich zawierajqcych witaminy. Charakteryzowanie ziol stosowanych do pielggnacji wlosow.

8. Srodki do regeneracji i relaksacji wtosow Sklad i dziatanie preparatow do regeneracji i relaksacji wlosow. Preparaty nawiliajqce, wysuszajqce, odiywcze.

Cwiczenia . Charakteryzowanie preparatow nawiliajqcych, wysuszajqcych i odiywczych stosowanych do regeneracji i relaksacji wtosow. . Ustalanie sktadu balsamu do wtosow zniszczonych trwatq ondulacjq. . Sporzqdzanie odiywki do wtosow. . Sporzqdzanie i e lu do wtosow.

9. Preparaty do barwienia wiosow Barwniki. Rodzaje i wtasciwosci barwnikow. Zastosowanie barwnikow. Mechanizm utleniania barwnika we wlosie. Ptukanki powierzchniowe: lakiery, maskary. Ptukanki dziatajqce na kore wtosa: barwiqce, tonujqce.

Cwiczenia . Charakteryzowanie farb roslinnych stosowanych do barwienia wtos6w. . Wykrywanie barwnikow metalicznych we wlosach: Roinicowanie dzialania preparatow tonujqcych i farb do wtos6w.

10. Preparaty do rozjasniania i odbarwiania wios6w Sklad i wlasciwosci biatej henny. Rodzaje dekoloryzatorow. Sklad i wlasciwosci dekoloryzatorow. Procesy zachodzqce w strukturze wtosa podczas rozjasniania.

Cwiczenia Okreslanie wtasciwosci Srodkow rozjasniajqcych. . Analizowanie wtasciwoSci dekoloryzatorow. Przeprowadzanie reakcji otrzyrnywania wodorosoli . Sporzqdzanie schematu procesu utleniania.

11. Preparaty do trwatej ondulacji Rodzaje preparatow do trwakej ondulacji. Sktad i dziatanie na wlosy plynow do trwatej ondulacji. Rodzaje i dziatanie na wtosy utrwalaczy i neutralizatorow. Procesy zachodzqce wewnqtrz wtosa podczas trwatej ondulacji. Sklad, dziatanie i wlasciwosci preparatow do prostowania wlos6w.

Cwiczenia Analizowanie skladu ptynu do trwatej ondulacji. Okreslanie dzialania utrwalaczy i neutralizatorow. Badanie wptywu pH, stqienia kwasu tioglikolowego oraz kondycji wlosow na efekt trwatej ondulacji. Badanie wptywu tiozwiqzku i kondycji wlosow na efekt trwalej ondulacii. . Analizowanie sktadu preparatow do prostowania wlosow. . Sporzqdzanie schematu obrazujqcego procesy zmian w strukturach keratyny.

12. ~ r o d k i d o ondulowania wlosow Sktad i wtasciwosci Srodkow do czesania wtosow na mokro i sucho. Srodki do stylizacji i utrwalenia wlosow.

Cwiczenia . Ocenianie trwatosci skrgtu wlosa przy uiyciu preparatow do modelowania i uktadania wtosow. Porownywanie wlasciwoSci wybranych grup preparatow do modelowania i ukiadania wtosow.

~ r o d k i dydaktyczne Materialy fryzjerskie: woda utleniona, perhydrol. Kwasy: azotowy, siarkowy, stearynowy, mlekowy, cytrynowy, tioglikolowy. Wodorotlenek sodu i potasu. Sole: chlorek wapnia, wqglan sodu, nadsiarczan amonu. Alkohol etylowy, izopropanol, gliceryna. Olej roslinny, olej rycynowy. Stearyna. Mydio. Detergent. Farby do wlosow: roslinne, utleniajqce, metaliczne. Plyny do trwatej ondulacji. Krerny rozjasniajqce. Woda destylowana. Pokrzywa, rumianek. Olejek rozany, olejek sosnowy. Testery do badania twardosci wody. Papierki uniwersalne, oranz metylowy, fenoloftaleina. Sprzqt laboratoryjny. Probki wtosow.

Plansze, schematy, foliogramy, filmy przedstawiajqce zasady dzialania preparatow fryzjerskich. Internet.

Uwagi o realizacji Material nauczania przedmiotu Materialy fryzjerskie zostat podzielony

na dwanascie dzialow tematycznych obejmujqcych najwainiejsze zagadnienia dotyczqce skladu chemicznego wiosa, preparatow fryzjerskich, wody i jej zastosowania we fryzjerstwie, wody utlenionej, weglowodorow oraz substancji pochodzenia naturalnego w preparatach fryzjerskich, preparatow do regeneracji i relaksacji, bawienia, rozjasniania wlosow, preparatow do twalej ondulacji i srodkow do ondulowania wlosow. Uksztaltowane w procesie nauczania - uczenia sig umiejetnosci powinny byc wykorzystywane podczas realizacji przedmiotow zawodowych: technologia fryzjerstwa, stylizacja oraz praktyka zawodowa.

W procesie dydaktycznym proponuje sic stosowanie nastgpujqcych metod nauczania: wyktad, pogadanka, pokaz z objasnieniem, cwiczenia przedmiotowe, cwiczenia laboratoryjne.

Nauczyciel prowadzqcy zajecia powinien opracowac szczegolowy program nauczania, zgodny z potrzebami i moiliwosciami realizacji w warunkach szkoly.

Zajecia powinny odbywac sie w pracowni chemicznej wyposaionej w srodki dydaktyczne, w grupach dwuosobowych.

Ze wzgledu na roinorodnosc wystepujqcych na rynku preparatow, srodkow i materialow fryzjerskich, naleiy ksztaltowac umiejetnosci trafnego wyboru materialow z uwzglgdnieniem jakosci, ochrony zdrowia i srodowiska.

Program nauczania naleiy aktualizowac i uzupetniac wprowadzajqc wiadomosci o nowych, pojawiajqcych sie na rynku materialach fryzjerskich. Wskazane jest korzystanie z lnternetu do pozyskiwania informacji dotyczqcych materiatow fryzjerskich.

Naleiy zachgcac uczniow do korzystania z fachowej literatury, czasopism oraz brania udzialu w pokazach kosmetykow do pielggnacji wlos6w.

Proponuje sie nastepujqcy podziat godzin na realizacje poszczegolnych dzialow tematycznych:

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiqgniqk edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiagnigc uczniow powinno odbywac sig w trakcie realizacji programu nauczania w sposob systematyczny na podstawie kryteriow przedstawionych na poczqtku zajgC.

Wiadomosci teoretyczne niezbgdne do reaiizacji Cwiczen mogq byc sprawdzane za pomocq testow osiagnigc szkolnych oraz sprawdzianow ustnych i pisemnych.

Umiejgtnosci praktyczne proponuje sig sprawdzac poprzez obseiwacjg czynnosci wykonywanych przez ucznia podczas cwiczen.

W procesie sprawdzania i oceniania naleiy zwracac uwagg na merytorycznq jakosc wypowiedzi, poprawne postugiwanie siq terminologiq zawodowq, przestrzeganie zasad bezpieczenstwa i higieny pracy w trakcie wykonywania cwiczeli.

Ocena osiagnigt szkolnych powinna aktywizowac i mobilizowac do pracy ucznia jak i nauczyciela.

Proces oceniania powinien obejmowac: - diagnozg stanu wiedzy i umiejetnosci pod kqtem zatoionych celow

ksztatcenia, - identyfikowanie postgpow w trakcie realizacji programu nauczania

przedmiotu oraz rozpoznawanie trudnosci w osiqganiu zatoionych celow ksztatcenia,

- sprawdzanie wiadomosci i umiejgtnosci po zreaiizowaniu programu nauczania.

TECHNOLOGIA FRYZJERSTWA

Szczegotowe cele ksztalcenia

W wyniku procesu ksztatcenia uczenlstuchacz powinien umiec: - zorganizowac stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, - okreslic postawe ciala podczas wykonywania pracy, - scharakteryzowac narzedzia, przybory i aparaty fryzjerskie, - zastosowac zasady konserwacji i przechowywania aparatow

fryzjerskich, - ulozye narzedzia i przybory na stanowisku pracy

stosownie do wykonywanej ustugi. - zdefiniowac podstawowe pojecia technologiczne, - rozpoznac typy i stan wtosow, - przeprowadzie wywiad z klientem, - opracowac kart? diagnozy wtosow, - scharakteryzowac metody i Srodki do pielqgnacji roinych gatunkow

i rodzajow wtosow, - okresliC kolejnosc czynnosci zabiegu mycia gtowy, - scharakteryzowac metody i srodki do mycia gtowy, - umyC glow?, - dobrae i wykonac zabiegi pielegnacyjne skory gtowy i wlosow, - wykonac masai owtosionej skory gtowy, - scharakteryzowac rodzaje ondulacji wodnej, - sporzqdzic plan kosztow wykonania poszczegolnych rodzajow

ondulacji wodnej, - scharakteryzowac techniki wykonania ondulacji wodnej, - okreilik techniki i metody strzyzenia, - dobra6 narzedzia fryzjerskie, - wykonac strzyienie damskie wtosow krotkich i potdtugich zgodnie .

z aktualnq modq, - sporzqdzic plan wykonania okreslonej fryzury, - ~charakter~zowac rodzaje trwatej ondulacji, - scharakteryzowac techniki wykonania ondulacji, - okreilic roznice i podobienstwa pomigdzy wykonaniem trwalej

ondulacji a trwatym stylingiem, - okreslic przeciwskazania do wykonania zabiegu trwatej ondulacji, - okreslic dziatanie plynu do trwatej ondulacji na wtosy i skore gtowy, - scharakteryzowac zabieg prostowania wtosow, - okreslic przeciwwskazania do zabiegu prostowania wtosow, - sporzqdzic plan wykonania ondulacji chemicznej,

- sporzqdzic plan wykonania rozjasniania wtosow, - dokonac analizy procesu zachodzqcego podczas rozjasniania

wtosow, - okreslic metody, srodlti i aparaturg stosowanq w procesie farbowania

wlosow, - wykonac farbowanie wlosow zgodnie z aktualnq modg - dokonac kontroli procesu barwienia wlosow, - scharakteryzowac Srodki i aparaturg do utleniania i odbarwiania

wlosow, - sporzqdzit plan rozjasniania I dekoloryzacji wtosow, - zastosowat roine techniki dekoloryzacji wlosow, - scharakteryzowac metodg ukladania wlosow, - dobrac fryzurg stosownie do okolicznosci, - uloiyc wtosy zgodnie z aktualnq modq.

Material nauczania

1. Stanowisko pracy Zasady projektowania salonu fryzjerskiego. Organizacja stanowiska pracy. Narzgdzia podstawowe i pomocnicze. Narzgdzia tnqce. Przybory. Aparaty fryzjerskie. Konserwacja, przechowywanie i naprawa aparatow. Bielizna fryzjerska. Postawa podczas wykonywania pracy.

Cwiczenia Grupowanie narzqdzi zasadniczych, pomocniczych i przyborow fryzjerskich. . Rozroinianie narzgdzi: brzytwopodobnych, temper i no iy chiriskich. Rozroinianie elementow aparatow fryzjerskich. Dobieranie bielizny fryzjerskiej do poszczegolnych zabiegow. Okreslanie zasad postgpowania z bieliznqfryzjerskq. . Ukladanie narzgdzi i przyborow na stanowisku pracy stosownie do wykonywanej uslugi oraz zgodnie z wymaganiami ergonomii. Okreslanie prawidtowej postawy ciata podczas pracy. . Projektowanie salonu fryzjerskiego zgodnie z obowiqzujqcymi przepisami bezpieczenstwa i higieny pracy, ochrony przeciw- poiarowej oraz ochrony srodowiska

2. Podstawowe pojgcla technologiczne CzynnoSC. Zabieg. Metoda. Technika. Technologia. Proces technologiczny.

Cwiczenia Definiowanie podstawowych pojeC stosowanych w technologii fryzjerstwa.

3. Pielggnacja wlosow Diagnoza stanu wtos6w i skory glowy. Mycie wtosow i skory gtowy. Srodki do pielggnacji wtosow. Ochrona, regeneracja, kondycjonowanie wtosow. Rodzaje masaiu gtowy.

Cwiczenia . Rozpoznawanie typow i rodzajow wtosow. Opracowywanie karty diagnozy wtosow. Dobieranie srodk6w ochronnych, regenerujqcych i kondycjonujqcych do okreslonego rodzaju wtosow. Wykonywanie masaiu skory gtowy.

4. Ondulacja wodna Definicja ondulacji wodnej. Rodzaje ondulacji wodnej. Przybory i srodki do ondulacji wodnej. Przebieg ondulacji. Ondulacja ielazkowa. Obiiczanie kosztow wykonanej ustugi.

Cwiczenia Dobieranie nawijaczy i pasma wtosow do poiqdanego skrgtu. ~obieranie kqta nawijania wtosow. Rozpoznawanie technik i rodzaju ondulacji wodnej na podstawie przyktadowych fryzur z katalogow. Obliczanie kosztow wykonanej ustugi.

5. Strzyienie wlosow Czynnosci wstepne. Narzgdzia fryzjerskie. Techniki strzyienia. Podziat gtowy na sekcje do strzyienia. Strzyienie mgskie. Strzyzenie damskie do okreslonej linii uczesania.

Cwiczenia Dobieranie narzgdzi do techniki i metody strzyienia. Dobieranie techniki strzyienia do uktadu wtosow na gtowie. . Dobieratlie technik i metod strzyienia wtosow na podstawie okreblonych fryzur.

. Sporzqdzanie planu wykonania wybranej linii strzyzenia.

6. Ondulacja chemiczna Historia ondulacji trwatej. Definicja ondulacji trwatej (chemicznej). Rodzaje ondulacji chemicznej. Dziatanie ptynu do trwatej ondulacji na wtosy i skorg gtowy. Przeciwwskazania do wykonywania zabiegu. Techniki wykonywania ondulacji. Mycie i strzyienie po zabiegu. Neutralizacja wtosow. Btedy przy wykonywaniu trwatej ondulacji oraz sposoby ich korygowania. Prostowanie wtosow. Ustalanie ceny ustugi trwatej ondulacji.

Cwiczenia Wykonywanie proby uczuleniowej na preparaty. . Wykonywanie ondulacji trwatej na probkach wtosow naturalnych, koloryzowanych, rozjasnianych. . Dobieranie preparatow do ondulacji chemicznej z uwzglednieniem jakosci, czasu dzialania, reakcji i ceny.

r Sporzqdzanie planu wykonania petnego zabiegu ondulacji chemicznej. Wykonywanie zabiegu prostowania wtosow wybranq metodq. . Obliczanie ceny uslugi wykonania trwatej onduiacji.

7. Rozjasnianie wtosow Diagnoza wtosa przed zabiegiem rozjasniania. Przeciwwskazania do wykonania zabiegu. Techniki rozjasniania. Pojasnianie, podktad rozjasniajqcy. Uszkodzenia wtosow spowodowane zabiegiem rozjasniania. Farbowanie rozjasniajqce. Zabieg silnego rozjasniania. Tonowanie wtosow. Ustalanie ceny ustugi rozjasniania wtosow.

Cwiczenia Sporzqdzanie planu wykonania zabiegu rozjasniania wtosow. Sporzqdzanie wykazu narzgdzi, aparatury i preparatow niezbgdnych do prawidtowego wykonania zabiegu rozjasniania wtosow. Ustalanie czasu dzialania preparatu na probkach wlosow roznego koloru na podstawie stgienia wody utlenionej. . Dokonywanie podziatu wtosow na gtowie do zabiegu rozjasniania. Okreslanie koloru bazowego wtosow. Obliczanie ceny ustugi rozjasniania wlosow krotkich i dlugich.

8. Barwienie wtosow Procesy zachodzqce podczas farbowania wtosow. Rodzaje farb. Przeciwwskazania do farbowania. Przygotowanie wlosow do farbowania. Przygotowanie farby. Nakladanie farby. Czas i kontrola farbowania. Mycie i neutralizacja wtosow po farbowaniu. Farbowanie catego porostu i odrostow wtosow. Farbowanie wlosow siwych i szpakowatych. Pasemka, balejai. Farbowanie rozjasniajqce. Bawienie wtosow ptukankami. Tonowanie koloru. Rodzaje blgdow popetnianych podczas farbowania i koloryzowania wlosow. Ustalanie ceny ustugi bawienia wlosow.

Cwiczenia . Analizowanie palet farb roinych producentow. . Przeprowadzanie zabiegu farbowania wlosow po raz piewszy. Przeprowadzanie zabiegu farbowania odrostow wlosow. Nakladanie farb w odcieniach popielatych i naturalnych na probki wlosow. Nakladanie farb w modnych odcieniach na probki wlosow. Sporzqdzanie planu wykonania zabiegu bawienia wtosow z uwzgi9dnieniem roinych technik koloryzujqcych. Okreslanie koloru bazowego. Szacowanie ilosci wtosow siwych. Obliczanie ceny ustugi farbowania wlosow krotkich i dlugich.

9. Uktadanie wtosow Czesanie na mokro i na sucho. Ukladanie fryzury dziennej, wieczorowej i awangardowej. Ozdoby i akcesoria do dekorowania wlosow. Przedluianie i zageszczanie wtosow. Metody przedluiania i zageszczania wtosow: warkoczykowa, kauczukowa.

~wiczen ia . Rozpoznawanie roinych typow fryzur. . Charakteryzowanie fryzur z wlosow krotkich i dlugich. . Dobieranie elementow dekoracyjnych do fryzury. . Charakteryzowanie metod przedtuiania i zageszczania wlosow

~ r o d k i dydaktyczne

Projekty salonow fryzjerskich. Narzedzia i przybory fryzjerskie. Aparaty fryzjerskie. Aparaty do przedtuiania wlosow. Srodki do pielggnacji wlosow.

Bielizna fryzjerska. Opakowania farb roinych producentow. Palety farb. Opakowania plynow do trwajej ondulacji Probki wlosow. Glowki cwiczeniowe. Materiaty informacyjne producentow. Katalogi fryzur. Filmy dydaktyczne. Programy komputerowe. Internet.

Uwagi o realizacji Material nauczania przedmiotu Technologia fryzjerstwa zostal

podzielony na dziewiec dzialow programowych obejmujqcych podstawowq tematyke zawodowq.

Uczniowie poznajq zasady organizacji stanowisk pracy, podstawowe pojecia technologiczne oraz metody i techniki wykonywania zabiegow fryzjerskich.

Wiadomosci opanowane przez uczniow, zostanq wykorzystane podczas realizacji programu przedmiotu stylizacja oraz w ksztalceniu praktycznym.

Podczas realizacji cwiczeri ujetych w programie szczegolnq uwage naleiy zwrocic na wykonywanie zabiegow fryzjerskich zgodnie z ustalonym planem pracy.

W procesie nauczania przedmiotu naleiy odwotywac sig do wiedzy nabytej przez uczniow na lekcjach z przedmiotu higiena i materialy fryzjerskie.

Nauczyciel prowadzqcy zajecia powinien opracowad szczegolowy program nauczania z uwzglednieniem nowych trendow pojawiajqcych sie we fryzjerstwie.

Zajecia powinny odbywac sig w pracowni technologii fryzjerstwa wyposaionej w srodki dydaktyczne, z dostepem do lnternetu.

Podczas realizacji programu nauczania nalezy stosowac indywidualnq jak i grupowq forme pracy ucznia. Uczniowie powinni miec moiliwosC korzystania z roinych zrodel informacji ( Internet, materialy informacyjne producentow, programy komputerowe), w celu poznania nowych technologii i technik fryzjerskich.

Ksztaltowanie umiejetnosci wynikajqcych ze szczegotowych celow ksztalcenia wymaga od nauczyciela stosowania roinorodnych metod nauczania oraz doboru srodkow dydaktycznych.

Wskazane jest, aby program nauczania przedmiotu realizowany by1 z zastosowaniem nastepujqcych metod nauczania: wykladu, pogadanki. pokazu z objasnieniem, cwiczen przedmiotowych. Cwiczenia zaproponowane w programie nauczyciel moie uzupelnic lub zmienic zgodnie z potrzebami wynikajqcymi z aktualnych trendow rnody, wiedzy i wyposazenia.

Zajecia nalezy wzbogacat filmami z pokazow mody oraz filrnarni instruktaiowymi.

Proponuje sig nastgpujqcy podzial godzin na realizacje poszczegolnych dzialow tematycznych:

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiqgnigc edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiqgnigi: uczniow powinno odbywac sie w trakcie realizacji programu nauczania w sposob systematyczny na podstawie kryteriow przedstawionych na poczqtku zajqc.

Podczas oceniania naleiy sprawdzac umiejetnosci uczniow w operowaniu zdobytq wiedzq, zwracac uwage na merytorycznq jakosC: wypowiedzi, postugiwanie sig terminologiq zawodowg

Podczas realizacji programu nauczania naleiy oceniac uczniow w zakresie wyodrebnionych celow ksztatcenia, stosujqc sprawdziany ustne i pisemne oraz obserwacje czynnosci wykonywanych w trakcie Cwiczeli.

Obserwujqc czynnosci ucznia, nalezy zwracac uwage na: - poprawnq organizacje stanowiska pracy, - prawidtowe sporzqdzanie planow zabiegow fryzjerskich, - dobor wtasciwych preparatow do zabiegow.

Po zakonczeniu realizacji programu, proponuje sig zastosowanie testu dydaktycznego wielostopniowego. Zadania w tescie rnogq byc otwarte (krotkiej odpowiedzi, z lukq) lub zamknigte (wyboru wielokrotnego, na dobieranie, typu prawda - falsz).

Ocenianie osiqgnigc uczniow powinno byc dokonywane zgodnie z obowiqzujqcq skalq ocen.

Literatura Marek 2.: Fryzjerstwo. WSiP, Warszawa 1999 Sumirska 2.: Bezpieczeristwo i higiena pracy w zawodzie fryzjer. Podrgcznik dla zasadniczych szkol zawodowych. P.P.H.U. SUZI, Warszawa 2002 Praca zbiorowa: Fryzjerstwo wraz z poradami kosrnetycznyrni. Wydawnictwo REA s. j., Warszawa 2000 Techniki strzyienia, farbowania i modelowania wlosow. Wydawnictwo Zysk i s-ka, 2003 Czasopisma: Swiat fryzjerstwa, Laurent - fryzury, Kosmetyka i kosmetologia

Wykaz literafury naleiy aktualizowad w miarq ukazywania siq nowych pozycji wydaw~iiczych.

STY LlZAC JA

Szczegotowe cele ksztatcenia

W wyniku procesu ksztatcenia uczeti/sluchacz powinien umiec: - okreslic zwiqzek fryzjerstwa z pokrewnymi dziedzinami, - okreslic najwainiejsze organizacje fryzjerskie krajowe

i migdzynarodowe, - scharakteryzowac popularne style fryzur i formy zarostu minionych

epok, - dokonac analizy wyglqdu sylwetki kobiecej i mgskiej w roznych

epokach historycznych, - okreslic proporcje sylwetek dziecigcych, damskich i mgskich, - okreslic proporcje glowy i twarzy z uwzglgdnieniem wieku, - rozpoznac deformacje glowy i ksztalty twarzy, - naszkicowac gtowg w roinym utoieniu. - scharakteryzowac linie fryzury. - okreslic znaczenie kontrastow w ksztaitowaniu fryzury, - wykorzystat zludzenia optyczne w projektowaniu fryzur, - rozroznic rodzaje i grubosci linii rysunkowych, - zastosowac zasady skalowania fryzur i ich fragmentbw, - sporzqdzit rysunek ztozeniowy fryzury, - dokonac podzialu barw wykorzystywanych w fryzjerstwie, - zastosowac zasady doboru i wykorzystania koloru w stylizacji fryzur. - scharakteryzowac zjawisko wzglgdnosci barw, - scharakteryzowac kontrasty kolorystyczne fryzur, - zaprojektowat zestawienia kolorystyczne fryzur, - zaprojektowat rozne typy fryzur z uwzglgdnieniem ksztaltu gtowy

i twarzy, - scharakteryzowaC sposoby upigkszania fryzur, - dobrac fryzurg do typu urody i osobowosci, - scharakteryzowat srodki, preparaty i narzgdzia wykorzystywane do

stylizacji fryzur, - udzielic porady kolorystycznej w zaleinosci od typu urody, - dobrac makijai do urody, fryzury, ubioru i okolicznosci, - scharakteryzowat aktualne trendy mody fryzjerskiej.

Materiat nauczania

1. Wprowadzenie Tendencje rozwojowe fryzjerstwa. Zwiqzki fryzjerstwa z projektowaniem ubiorow, kosmetyk% reklamq, teatrem. Znaczenie stylizacji. Etapy stylizacji. Preparaty do stylingu i do ukladania kolicowego. Organizacje fryzjerskie w kraju i na swiecie. Najwainiejsze krajowe i Swiatowe imprezy fryzjerskie.

cwiczenia Okreslanie tendencji rozwojowych fryzjerstwa. Okreslanie zwiqzkow fryzjerstwa z projektowaniem ubiorow, makijazem, stylem iycia, reklamq, filmem, teatrem. Okreslanie znaczenia stylizacji w fryzjerstwie. Dernonstrowanie kolejnych etapow stylizacji. Rozpoznawanie preparatow do stylingu i do uktadania kolicowego fryzury. Charakteryzowanie najwainiejszych imprez fryzjerskich krajowych i miedzynarodowych.

2. Historia stylizacji Zmiany proporcji sylwetki cztowieka na przestrzeni wiekow. Historia fryzur, makijaiu i ubioru od staroiytnosci do czasow wspotczesnych. Style fryzur i formy zarostu w roinych epokach historycznych. Dekoracyjne fryzury z epoki. Najwainiejsze postacie w historii fryzjerstwa.

Cwiczenia Analizowanie zmian proporcji sylwetki czlowieka na podstawie irodet historycznych. Rozpoznawanie fryzur historycznych na podstawie dziet malarskich. Analizowanie wyglqdu sylwetki kobiecej i meskiej w roznych epokach historycznych.

+ Charakteryzowanie popularnych fryzur historycznych na podstawie ilustracji. Porownywanie form zarostu u meiczyzn w roinych epokach historycznych. Charakteryzowanie technik stylizacji fryzur z minionych epok. Charakteryzowanie sposobow upigkszania fryzur historycznych. Odwzorowywanie fryzur historycznych. ldentyfikowanie fryzur mistrza sztuki fryzjerskiej Antoniego Cierplikowskiego.

3. Proporcje sylwetki cztowieka Proporcje sylwetek. Proporcje glowy czlowieka. Ksztalty czaszki. Czgsci glowy i twarzy. Szkicowy rysunek glowy i twarzy. Najczgsciej spotykane deformacje glowy. Zroinicowanie profilu glowy. Analiza ksztaltow twarzy kobiet.

Cwiczenia Porownywanie proporcji sylwetek dziecigcych, damskich i mgskich. Analizowanie proporcji glowy i twarzy w roinym wieku. Wskazywanie czgsci glowy na schemacie. Rozpoznawanie deformacji glowy.

+ Charakteryzowanie okreslonego profilu glowy. Analizowanie ksztattow twarzy kobiet. Szkicowanie glowy w uioieniach -en face, profil, en trois quarts.

4. Ksztattowanie linii fryzury Geometryczne elementy stylizacji. Linie fryzur: proste, lukowe, lamane. Linie konturowe: kontur zewngtrzny i wewngtrzny fryzury. Proporcje fryzury. Kontrast ksztattu wlosow, kontrast kierunkow, kontrast dlugosci, kontrast wielkosci elementow fryzury. Symetria i asymetria fryzur. Elementy fryzury: fale, loki, pasma, warkocze. Rytm i swiatlocien. Ziudzenia optyczne wykorzystywane w projektowaniu fryzur. Korygowanie deformacji glowy. Optyczna zmiana ksztattu twarzy fryzurq.

Cwiczenia Okreslenie dziatania linii fryzury zaleinie od formy uczesania. Analizowanie rysunkow iurnalowych fryzur. Wyznaczanie linii konturowych na schematach fryzur. Rozroinianie fryzur symetrycznych i asymetrycznych. . Wykorzystywanie kontrastow w projektowaniu fryzury. Rysowanie elementow fryzury z uwzglgdnieniem swiatlocienia. Korygowanie nieprawidlowosci w budowie glowy poprzez wykorzystanie zludzen optycznych podczas projektowania fryzur. Korygowanie nieprawidlowosci w budowie twarzy poprzez wykorzystanie zludzen optycznych podczas projektowania fryzur.

5. Rysunek zawodowy Znaczenie rysunku w pracy technika ustug fryzjerskich. Linie rysunkowe. Znaczenie normalizacji w rysunku technicznym. Techniki kopiowania rysunku. Zloieniowy rysunek fryzury. Rysunki instruktaiowe. Czytanie rysunkow zloieniowych fryzury.

Cwiczenia Okreslanie roli rysunku w pracy fryzjera.

8' Rozroinianie linii rysunkowych stosowanych w dokumentacji fryzury. Poslugiwanie sig podziatkq rysunkowq, powigkszanie i zmniejszanie fragmentow i catego uczesania. Kopiowanie rysunku fryzury roznymi technikami. . Sporzqdzanie rysunkow zloieniowych fryzury. Odczytywanie symboli okreslajqcych zabiegi fryzjerskie w zloieniowym rysunku fryzury. . Sporzqdzanie instruktaiowych rysunkow fryzury.

6. Kolorystyka Podstawowe wiadomosci o barwach. Podzial barw. Barwy zasadnicze, pochodne, komplementarne. Koto barw. WtasciwoSci barw: temperatura, walor, nasycenie. Barwy ztamane i zgaszone. Barwy neutralne. Wzajemne oddzialywanie barw: harmonia i kontrast. Gamy barw. Relatywizm barw. Podstawowe pojqcia: kolor, barwnik, pigment. Skala odcieni wtosow i ich nazwy. Paleta kolorow Gtqbia i kierunek koloru. Kontrasty kolorystyczne. Warianty harmonizowania kolorow. Dobor koloru. Kolor a swiatlo. Kolor a przestrzeri.

Cwiczenia Wskazywanie barw podstawowych i pochodnych na wzornikach barw. . Rozpoznawanie barw komplementarnych. . Uzyskiwanie barw ztamanych i zgaszonych przez mieszanie barw. Charakteryzowanie barw neutralnych. Analizowanie zjawiska wzglgdnosci barw. Okreslanie pojqC: kolor, barwnik, pigment. Objasnianie gtgbi i kierunku koloru na podstawie palety fryzjerskiej. Rozroinianie wariantow zharmonizowania kolorow. Wskazywanie kontrastow kolorystycznych na fryzurach iurnalowych. Okreslanie zaleinosci migdzy kolorem a swiatlem we wlosach. Projektowanie zestawu kolorow fryzury.

7. Stylizacja fryzur Elementy ksztaltowania fryzury: forma, kolor, material. Typy fryzur. Modne linie fryzur. Zastosowanie programow komputerowych przy doborze fryzury. Kolorystyka typu urody. Dobor fryzury do typu urody. Dobor fryzury do osobowosci. Zharmonizowanie koloru wtosow z ubiorem i kolorytem twarzy. Metody stylizacji. Upiekszanie fryzur. Dodatki fryzjerskie. Srodki i preparaty wykorzystywane w stylizacji.

Zludzenia optyczne w koloryzacji fryzur. Aktualne trendy mody fryzjerskiej.

Cwiczenia Analizowanie elementow stylizacji fryzury: formy, koloru, materiatu. Projektowanie roinych typow fryzur. . Projektowanie fryzury do wybranego ksztattu twarzy i gtowy z uwzglr;dnieniem faktury i tekstury wlosa, linii i koloru. . Analizowanie kolorystycznych typow urody wedtug por roku. Projektowanie fryzury do typu urody z wykorzystaniem programow komputerowych Dobieranie fryzury do osobowoSci klienta. Okreslanie metod stylizacji. Udzielanie porady kolorystycznej w zaleinosci od typu urody. Upigkszanie fryzur elementami przestrzennymi wykonanymi z w10sow. . Projektowanie fryzur na specjalne okazje. Rozpoznawanie srodkow i preparatow do stylizacji. . Okreslanie trendow mody fryzjerskiej na podstawie konkursow i imprez fryzjerskich.

8. Elementy kosmetyki kolorowej Analiza kolorystyczna cery. Typy urody. Kolory w makijaiu, gamy barw zimnych i cieptych. Korygowanie ksztaltu twarzy, oczu i ust makijaiem. Dobor rnakijaiu do urody. Stylizacja twarzy fryzurq i makijazem. Dobor makijaiu do fryzury, ubioru i okolicznosci. Makijai na roine okazje. Dobor manicure do ubioru i okolicznosci Dobor kolorow w stylizacji sylwetki. Rola dodatkow w stylizacji sylwetki.

Cwiczenia . Rozpoznawanie kolorytu cery . Komponowanie gamy barn dla wybranego typu urody. Charakteryzowanie stylow makijaiu przedstawionych na fotografiach. . wykonywanie makijaiu dziennego do wybranego typu urody. . Dobieranie manicure do ubioru. Dobieranie makijaiu do urody, fryzury i ubioru. Harmonizowanie elementow fryzury, makijaiu, okularow i biiuterii w celu podkreslenia zalet oraz tuszowania wad wyglqdu.

~ r o d k i dydaktyczne

Schematy sylwetek ludzkich. Wzorniki b a w . Palety fryzjerskie. Akcesoria zdobnicze. Zestawy farb. Zestawy kosmetykow do makijazu. Peruki. Gldwki fryzjerskie. Preparaty do stylingu. Materialy i przybory do rysunku. llustracje fryzur historycznych. Alburny dziet malarskich. turnale. Fotografie fryzur. Filmy dydaktyczne, instruktaiowe, z pokazow fryzjerskich Czasopisma zawodowe. Internet.

Uwagi o realizacji Material nauczania przedmiotu Stylizacja zostal podzielony na osiem

dzialow tematycznych obejmujqcych tresci dotyczqce fryzur historycznych, proporcji sylwetki, ksztattowania linii i barwy fryzur, projektowania i stylizacji fryzur wspolczesnych oraz elementow kosmetyki kolorowej.

Celem realizacji programu jest wyposaienie uczniow w wiedzg dotyczqcq zasad ksztahowania formy i koloru fryzury, wykorzystywania zludzeri optycznych do projektowania fryzur, tuszowania wad oraz podkreslanie pigkna twarzy fryzurq.

Zdobyta przez uczniow wiedza bgdzie wykorzystana podczas wykonywania Cwiczeri w pracowni fryzjerskiej oraz w ksztalceniu praktycznym.

W trakcie realizacji tresci dotyczqcych historii stylizacji, zmian w wyglqdzie czlowieka, w stylach fryzur, naleiy ksztattowac poczucie piekna, estetyki, harmonii oraz kreowac wspolczesny obraz sylwetki cziowieka.

WiadomoSci dotyczqce proporcji sylwetki czlowieka oraz kompozycji przestrzennej, uczniowie powinni wykorzystac do projektowania fryzur.

Realizujqc kolejne dzialy programu naleiy ksztattowac u uczniow cechy niezbedne do wyltonywania zawodu teciinika usliig fi-yzjerskich, takie jak: wrailiwosc na kolory i ksziatty, wyobrainie przestrzennq oraz zdolnosc obserwacji.

Zagadnienia dotyczqce rozpoznawania i stosowania kolorow sq trudne, dlatego naleiy przeznaczyt wigcej czasu na ich realizacje.

Technik uslug fryzjerskich powinien doradzit i dobrac kolor wlosow oraz fryzure do sylwetki, twarzy, ubioru i makijaiu.

W procesie dydaktycznym wskazane jest stosowanie nastgpujqcych metod nauczania: wykladu, pogadanki, pokazu z objasnieniem, pokazu z instruktaiem, dyskusji dydaktycznej oraz cwiczen.

W celu zapewnienia prawidlowej realizacji programu nauczania. zajgcia powinny odbywae sic w pracowni rysunku oraz w pracowni fryzjerskiej. Wyposaienie pracowni powinno zapewnie moi l iwoS~ indywidualnej i grupowej pracy uczniow. Proponuje sie nastgpujqcy podzial godzin na realizacje poszczegolnych dzialow tematycznych:

Lp. 1. 2, 3. 4. . 5. 6. 7. 8.

d t e m a t y ~ ~ . - Liczba godzin %ro_wadzenie -. . Historia stylizacj . Proporcje sylwetki czlowieka Ksztahowanie linii fryzury

4 Rysunek zawodowy- Kolotystyka -- 40 Stylizacja fryzur ... 42 E&gy kosrnetyki kolorowej,, 24 - . .

Raze.? *"-A

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiqgnigc edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie postepow uczniow powinno odbywac sig w sposob ciqgty w trakcie realizacji programu nauczania na podstawie kryteriow przedstawionych na poczqtku zajec.

Wiadomosci teoretyczne niezbedne do realizacji cwiczen mogq byc sprawdzane za pomocq testow osiqnigc szkolnych oraz sprawdzianow ustnych i pisemnych. Zadania w tescie mogq bye otwafte (krotkiej odpowiedzi, z l uka lub zamknigte (wyboru wielokrotnego, typu prawda - falsz).

Umiejetnosci praktyczne proponuje siq sprawdzac poprzez obserwacjg czynnosci wykonywanych przez ucznia w trakcie kwiczeli.

Obserwujqc czynnosci ucznia naleiy zwracac uwage na: - dobor materiatow i przyborow, - kompozycje barwnqfryzur, - zachowanie proporcji sylwetki ciala i glowy, - estetyke wykonania rysunku fryzury. - kreatywnosc,

- stosowanie wtasciwych oznaczen i opisow rysunkow, - ksztaltowanie fryzur: dobor koloru, formy. Oceniajqc wypowiedzi uczniow naleiy zwracat uwage na: - merytorycznq jakost wypowiedzi, - operowanie wiedzq, - poprawne poslugiwanie sie terminologiq zawodowq, - wnioskowanie.

Ocena osiqgniqc szkolnych powinna aktywizowac i mobilizowac do pracy zarowno ucznia jak i nauczyciela.

Ocenianie osiqgnigc uczniow powinno bye dokonywane zgodnie z obowiqzujqcq skalq ocen.

Literatura Buscher Ch.: Znajdi swoj kolor. Wyd. MUZA S.A, Warszawa 1992 Kuss E., Sedlmaier S.: Sylizacja twarzy. Grupa Wydawnicza Bertelsman Media Diagenes, Warszawa 2001 Sheybal S.: Kompozycja plastyczna. PZWS, Warszawa 1964 Walde R.: Odkryj swoj sty1 i kolory. Grupa Wydawnicza Bertelsman Media Diogenes, Warszawa 2002 Praca zbiorowa: Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi - podrecznik do nauki zawodu. Wyd. REA s. j., Warszawa 2000 Praca zbiorowa zespolu: red. 255 nowych fryzur, Journal fur die Frau, Oficyna wydawnicza Kalliope, Warszawa 1996 Praca zbiorowa pod redakcjq Zuzanny Sumirskiej.: Stylizacja, P.P.H.U. "SUZI", Warszawa 2004 Opracowanie zbiorowe: Fryzjerstwo. Wyd. Kultura Zycia Codziennego WATRA, Warszawa 1969 Zeszyt cwiczen do nauki zawodu - Wiedza o stylach fryzjerskich i ksztattowaniu fryzur. Wyd. REA s. j., Warszawa 2000 Czasopisma: Paryska fryzura, Swiat fryzjerstwa, LAURENT - fryzury

Wykaz literatury nalezy aktualizowaC w miare ukazywania siq nowych pozycji wydawniczych

PODSTAWY PSYCHOLOGll

Szczeg&owe cele ksztatcenia

W wyniku procesu ksztaicenia uczeli/stuchacz powinien umieC: - okresliC cele i zadania psychologii, - posluzyC sig podstawowymi pojgciami z zakresu psychologii, - okreSliC rodzaje czynnosci cziowieka, - okreSliC procesy poznawcze, - rozpoznac mechanizmy regulujqce zachowanie cziowieka, - okreslic rodzaje pamigci, - scharakteryzowac proces myslenia, mowy i zapamigtpvania, - scharakteryzowac sposoby uczenia sig, - okreslic skladniki osobowo$ci, - rozroinic typy temperamentu, - okresliC wplyw czynnik6w dziedzicznych i srodowiskowych na

psychikg czlowieka, - scharakteryzowaC procesy emocjonalne i motywacyjne, - okreslic role empatii w kontaktach spotecznych, - scharakteryzowac rodzaje inteligencji, - scharakteryzowac umiejgtnoici spoteczne bgdqce przejawem

inteligencji emocjonalnej, - wyjasniC przyczyny i skutki stresu, - zastosowaC r6ine techniki radzenia sobie ze stresem, - scharakteryzowae proces komunikowania sig, - rozpoznac zakiocenia wystgpujqce na drodze przeptywu informacji, - scharakteryzowac style komunikowania sig, - okreslic bigdy i trudnosci w komunikowaniu sig, - okreslit roznice pomigdzy komunikacjq werbalnq a niewerbalnq - wskazaC sposoby radzenia w sytuacjach konfliktowych, - okreslic rola negocjacji w rozwi@zywaniu problem6w, - dobra6 style i techniki rozwiqzywania problem6w, - wyjasniC pojgcie asertywnosci, - scharakteryzowac prawa asertywne, - rozr6zniC zachowania agresywne, ulegie i asertywne, - zastosowaC techniki asertywne w okreslonych sytuacjach, - scharakteryzowaC postawy i cechy klienta, - zastosowac zasady etyki zawodu.

Material nauczania

1. Wprowadzenie do psychologii Cele i zadania psychologii. Psychoiogia - nauka o czynnosciach czlowieka. Czynnosci jako zachowanie celowe. Fizjologiczne mechanizmy regulacji zachowania. Odbior, przekazywanie i przetwarzanie informacji. Roine sposoby widzenia ludzkich zachowan (behawiorystyczny, poznawczy, psychoanalityczny, humanistyczny). Procesy poznawcze.

Cwiczenia Okreslanie celow i zadan psychologii. Charakteryzowanie czynnosci czlowieka. Analizowanie zachowan czlowieka w okreslonych sytuacjach. Rozpoznawanie mechanizmow regulacji zachowania czlowieka. ldentyfikowanie i analizowanie procesow sluiqcych poznawaniu otaczajqcej rzeczywistosci.

2. Pamigc i uczenie sig Pamigc - zapamigtywanie. Rodzaje pamigci. Sposoby uczenia sig. Samoksztalcenie. Proces myslenia. Mowa.

Cwiczenia Okreslanie warunkow skutecznego zapamigtywania. . Analizowanie rodzajow pamigci. Organizowanie procesu uczenia sig. Analizowanie funkcji mowy w procesie porozumiewania sig.

3. OsobowosC Procesy emocjonalne i motywacyjne. Regulacyjna rola procesow emocjonalnych i motywacyjnych. Pojgcie i koncepcja osobowosci. Skladniki osobowosci. Temperament. lnteligencja. Pomiar inteligencji. lnteligencja emocjonalna a skutecznosc dzialania.

Cwiczenia Analizowanie znaczenia uczuc we wzajemnych kontaktach ludzi. . Okreslanie wplywu uczut na sprawnosc i poziom dzialania. . Odroinianie dynamicznych koncepcji osobowosci od statycznych. Charakteryzowanie typow temperamentu: melancholik, sangwinik, flegmatyk, choleryk Okreslanie roli osobowosci w regulacji stosunkow czlowieka z otoczeniem.

Okreslanie wptywu czynnikow dziedzicznych, Srodowiskowych i innych na psychike czlowieka. Analizowanie umiejetnosci spotecznych takich jak: wyraianie uczuc, emocjonalne dostrajanie sie, efektywne obniianie wtasnego napiqcia i uspokajanie innych. Okreslanie roli empatii w kontaktach spolecznych. Wykorzystywanie roinego rodzaju ~nteligencji w dzialalnosci zawodowej. Charakteryzowanie umiejqtnosci spotecznych bgdqcych przejawem inteligencji emocjonalnej.

4. Stres Definicja stresu. Czynniki wywolujqce stres. Fizjologiczne i psychologiczne objawy stresu. Diagnoza poziomu stresu. Rozwiqzywanie sytuacji stresowych. Techniki relaksacyjne: akupresura, masai, trening Jacobson'a, chromoterapia, fototerapia, wizualizacja, muzykoterapia. Dieta antystresowa. Nieskuteczne sposoby walki ze stresem: palenie papierosow, picie alkoholu, zaiywanie narkotykow, uiywanie lekow przeciwbolowych i uspokajajqcych, agresja, negatywne myslenie.

Cwiczenia Przeprowadzanie testu wskazujqcego poziom stresu. Analizowanie fizjologicznych i psychologicznych objawow stresu na podstawie obejrzanego filmu edukacyjnego. Rozpoznawanie objawow stresu. Opracowywanie programu antystresowego stylu iyc ia i odiywiania. Demonstrowanie i stosowanie roznorodnych technik relaksacyjnych.

5. Proces porozumiewania sig Proces porozumiewania sie. Struktura procesu porozumiewania sie. ,

Umiejetnosci skutecznego porozumiewania sig. Aktywne stuchanie. Style komunikowania. Komunikacja werbalna i niewerbalna. Trudnosci i btedy w porozumiewaniu sic. Bariery komunikacyjne. Mowa ciala. Autoprezentacja.

Cwiczenia Analizowanie przebiegu procesu komunikowania sie. Okreslanie warunkow skutecznego komunikowania sig. Rozpoznawanie zaklocen wystgpuj~cych na drodze przeplywu inforrnacii. Rozroinianie parafrazy od interpretacji.

Wskazywanie roznic pomiedzy komunikacjq werbalnqa niewerbalnq. Stosowanie techniki ,,tak ale ..." w procesie porozumiewania sie. . Rozpoznawanie mysli, emocji i potrzeb rozmawiajqcych osob na podstawie mowy ciala. Odgrywanie scenek poszukiwania pracy.

6. Konflikty i sposoby ich rozwiqzywania Definicja konfliktu. Rodzaje i irodla konfliktow. Etapy rozwoju konfliktu. KorzySci wynikajqce z konfliktu. Style rozwiqzywania konfliktow. Teoria negocjacji. Style i techniki negocjacyjne. Cechy dobrego negocjatora.

Cwiczenia Definiowanie pojec: konflikt, negocjacje. . Analizowanie zjawiska konfliktu i jego irodel. Uzasadnianie korzysci wynikajqcych z konfliktu. . Charakteryzowanie podstawowych stylow rozwiqzywania konfliktow. Dobieranie stylow i technik do okreslonej sytuacji negocjacyjnej. Rozroznianie cech dobrego negocjatora.

7. Asertywnosc Pojecie asertywnosci. Zachowanie asertywne. Rodzaje zachowari i postaw nieasertywnych. Przyczyny i skutki zachowari agresywnych, uleglych i asertywnych. Techniki asertywne. Zasady i prawa asertywne.

~wiczenia Definiowanie pojecia asertywnosc. Okreslanie zasad i praw asertywnych. Rozroinianie zachowan agresywnych, uleglych i asertywnych Stosowanie technik asertywnych w roinych sytuacjach.

8. Elementy etyki zawodu Podstawowe pojgcia etyczne. Postawy i cechy konsumenta. Trudny klient. Dobro klienta. Tajernnica zawodowa i tajemnica powiernictwa.

Cwiczenia Definiowanie pojec: tajemnica zawodowa i tajemnica powiernictwa. Charakteryzowanie postaw klienta.

~ r o d k i dydaktyczne Schematy. Plansze. Fotografie. Foliogramy. Przeirocza. Testy psychologiczne. Filmy dydaktyczne. Aparat fotograficzny. Kamera wideo. Magnetofon

Uwagi o realizacji Material nauczania przedmiotu Podstawy psychologii zawiera tresci,

kt6re absolwent szkoly bedzie wykorzystywal w pracy zawodowej. W materiale nauczania wyodrqbniono osiem dziaiow tematycznych

obejmujqcych wybrane zagadnienia z psychologii. Uczen rozpoczyna naukg od poznania psychologii jako nauki

o czynnosciach i zachowaniach czlowieka. Kolejne dzialy programu poswiecone s q procesom poznawczym.

emocjonalnym, motywacyjnym oraz osobowosci. Nabyta przez uczniow wiedza powinna byc wykorzystywana podczas

realizacji materialu nauczania dotyczqcego stresu i technik radzenia ze stresem, procesu komunikowania, konfliktow i asertywnosci.

Umiej~tnosC: skutecznego komunikowania sic oraz prowadzenia negocjacji, technik usiug fryzjerskich powinien wykorzystywac w kontaktach z klientem.

lstotne jest takie przygotowanie ucznia do radzenia sobie ze stresem oraz do stosowania roinorodnych technik rozwiqzywania konfliktow.

W trakcie realizacji tresci z zakresu asertywnosci naleiy zwracac uwage na prawidiowe stosowanie technik zachowan asertywnych, przestrzegajqc reguly nieograniczania praw innych os6b.

Podstawowym celem nauczania przedmiotu jest uswiadomienie uczniom, i e znajomosC zjawisk o charakterze psychologicznym rnoie wplywac na jakost pracy, umiejgtnosi: radzenia sobie w sytuacjach trudnych, rozwiqzywania problemow, podejmowania wlasciwych decyzji. przewidywania, planowania, oraz kierowania zespolem.

Podczas realizacji programu nauczania nalezy stosowac indywidualnq i grupowq forme pracy uczniow. Wskazana jest praca w parach lub matych grupach.

Ksztakcwanie umiejetnosci wynikajqcych ze szczegoiowych celow ksztalcenia wymaga od nauczyciela stosowania rotnorodnych metod nauczania.

Zaleca sig, aby program przedmiotu realizowany byt z zastosowaniem metod podajqcych: wykladu, opisu, pogadanki, metod aktywizujqcych: sytuacyjnej, dyskusji dydaktycznej oraz metod praktycznych: pokazu z objasnieniem, cwiczen przedmiotowych.

Dla utatwienia zrozumienia realizowanego materialu nauczania wskazane jest prezentowanie filmow dydaktycznych.

Zajecia powinny byc realizowane w pracowni przedmiotowej, wyposazonej w niezbqdne srodki dydaktyczne.

Proponuje sie nastepujqcy podziat godzin na realizacje poszczegolnych dziatow tematycznych:

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiqgnigc edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie postgpow uczniow powinno odbywac sig w trakcie realizacji programu nauczania w sposob ciqgiy na podstawie kryteriow przedstawionych na poczqtku zajet.

Wiadomosci teoretyczne mogq byc sprawdzane za pomocq testow osiqgnigt szkolnych oraz sprawdzianow ustnych i pisemnych.

Umiejetnosci praktyczne proponuje sig sprawdzac poprzez obsetwacjg czynnosci wykonywanych przez ucznia w trakcie cwiczeti.

Obserwujqc czynnosci ucznia nalezy zwracac uwage na: - okreslanie procesow poznawczych, emocjonalnych

i motywacyjnych, - poslugiwanie sig pojgciami z zakresu psychologii, - stosowanie metod i technik rozwiqzywania konfliktow i radzenia

sobie ze stresem, - zachowania asertywne, - sposob komunikowania sig.

Ocena osiqgniec szkolnych powinna aktywizowat i mobilizowat do pracy zarowno ucznia jak i nauczyciela.

Oceniajqc wypowiedzi uczniow naleiy zwracak uwage na: - merytorycznq jakosc wypowiedzi, - operowanie wiedzq, - poprawne poslugiwanie sie terminologiq stosowanqw psychologii, - analizowanie, korygowanie i wnioskowanie. Ocenianie osiagniqc uczniow powinno byc dokonywane zgodnie

z obowiqzujqcq skalq ocen.

Literatura Berne E.: W co grajq ludzie. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000 Goleman D.: lnteligencja emocjonalna. Wydawnictwo Media Rodzina of Poznari, Poznari 1977 Hamer H., Wotoszyn J.: Wybrane zagadnienia z psychologii spotecznej. Wydawnictwo Psychologiczne, Gdansk 1999 Pease A,: Mowa ciala. Wydawnictwo Jednosc, Kielce 2003 Sarna E.: Uroda i iycie Wyd. eMPi2, Poznari 1995 Praca zbiorowa: Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi - podrecznik do nauki zawodu. Wyd. REA s. j.. Warszawa 2000

Wykaz literatury nalezy aktualizowad w miare ukazywania siq nowycl? pozycji wydawniczych.

PODSTAWY PEDAGOGlKl

Szczegotowe cele ksztalcenia

W wyniku procesu ksztatcenia uczerilsluchacz powinien umiet: - wyjasnic podstawowe pojgcia stosowane w pedagogice, - okreslic cele ksztatcenia w ujeciu tradycyjnym, - zamienic cel ogolny na cel operacyjny, - dokonat hierarchizacji celow, - okreslic kategorie celow praktycznych, - okreslic elementy materialu nauczania. - okreslid wymagania programowe, - sklasyfikowaC metody nauczania, - scharakteryzowac metody nauczania, - sklasyfikowat srodki dydaktyczne, - scharakteryzowac srodki dydaktyczne, - okreslic rodzaje oraz etapy kontroli i oceny, - okreslic funkcje oceny, - zastosowac tradycyjne metody sprawdzajqce, - wskazac metody pomiaru osiqgnigc edukacyjnych, - zorganizowac zajgcia praktyczne. - przygotowac szczegolowy rozklad materialu nauczania, - przygotowac plan i konspekt zajec praktycznych.

Material nauczania

1. Wprowadzenie Definicja pedagogiki. Podstawowe pojgcia uiywane w pedagogice: wychowanie, nauczania, uczenie sig, ksztalcenie. Technologia ksztatcenia.

ewiczenia . Definiowanie pojgc stosowanych w pedagogice.

2. Cele i tresci ksztalcenia Kryteria podzialu celow ksztalcenia. Cele ogolne i operacyjne. Operacjonalizacja celow ksztalcenia. Taksonomia celow ksztatcenia (poziomy i kategorie celow). Taksonomia celow praktycznych. Forrnulowanie celow. Podstawy programowe. Programy nauczania. Dobor i uklad materialu nauczania Zasady nauczania - uczenia sic przedmiotow zawodowych.

Cwiczenia Zamiana celu ogolnego na cel operacyjny. Okreslanie kategorii celow praktycznych. Charakteryzowanie trojwymiarowego modelu tresci ksztalcenia na schernacie prostopadtoScianu przedstawiajqcego cele, material i wymagania.

3. Metody nauczania Pojecie rnetody nauczania. Klasyfikowanie metod nauczania. Metody podajqce: wyktad, pogadanka, opis. Metody aktywizujqce: metoda przypadkow, sytuacyjna, dyskusja dydaktyczna. Metody praktyczne: pokaz z objasnieniem, pokaz z instruktazem, cwiczenia przedmiotowe, cwiczenia praktyczne.

Cwiczenia Charakteryzowanie struktury procesu ksztatcenia zawodowego. Dobieranie strategii i metod nauczania do jednostki metodycznej. Przeprowadzanie iekcji wybranq rnetodq. . Opracowanie tekstu instruktazu wstgpnego dotyczqcego zajgc praktycznych.

4. ~ r o d k i dydaktyczne Pojgcie ~ r o ~ k 6 w ~ d ~ d a k t ~ c z n ~ c h . Klasyfikacja srodkow dydaktycznych. Podziai srodkow dydaktycznych w ksztatceniu zawodowym.

Cwiczenia Kiasyfikowanie Srodkow dydaktycznych. Sporzqdzanie zestawu srodkow dydaktycznych do okreslonych zajeC.

5. Kontrola i ocena efektow ksztatcenia Funkcje kontroli i oceny w procesie nauczania - uczenia sig. Rodzaje kontroli i oceny. Tradycyjne metody kontroli i oceny wynikow ksztaicenia. Testy dydaktyczne. Kompetencje zawodowe.

Cwiczenia Charakteryzowanie funkcji kontrolnej, wychowawczej, ksztalcqcej i motywacyjnej oceny szkoinej. Opracowywanie kryteriow oceny. . Opracowywanie zadania testowego z uwzglgdnieniem wymagan programowych.

Opracowywanie umowy - kontraktu okreslajqcego zasady wspolpracy miqdzy nauczycielem a uczniem. Opracowywanie wykazu kompetencji zawodowych.

6. Organizacja procesu ksztatcenia praktycznego Foimy organizacyjne ksztalcenia zawodowego. Organizacja praktycznej nauki zawodu w szkole i zakladzie pracy. Etapy przygotowania nauczyciela do pracy dydaktycznej. Plan i konspekt do zajec praktycznych. Proces ksztalcenia praktycznego. Organizacja ksztalcenia w zawodzie w formach pozaszkolnych.

Cwiczenia . Planowanie instruktazu wstepnego do wykonania zadania. Przygotowywanie planu przeprowadzenia zajed praktycznych Przygotowywanie konspektu zajec praktycznych.

~ r o d k i dydaktyczne Plansze i schematy. Foliogramy. Filmy dydaktyczne. Sprzgt fryzjerski. lnstrukcje i poradniki z zakresu fryzjerstwa. Techniczne srodki ksztalcenia. Internet.

Uwagi o realizacji Material nauczania przedmiotu Podstawy pedagogikizostat podzielony

na szesc dzialow tematycznych obejmujqcych tresci z obszaru pedagogiki, dydaktyki ogolnej i zawodowej.

Podczas realizacji programu, uczen powinien poznac strukture i elementy procesu ksztalcenia.

Celem realizacji pierwszego dzialu programowego jest zapoznanie uczniow z pojeciami uzywanymi w pedagogice.

Kolejny dziat zostal poswigcony celom i tresci ksztalcenia. Zadaniem nauczyciela jest przygotowanie uczniow do formulowania celow oraz zmiany celow ogolnych w cele operacyjne. Nalezy wdrazac uczniow do samodzielnego dobierania srodkow dydaktycznych oraz stosowania metod nauczania.

Wiedza nabyta podczas realizacji tresci dotyczqcych kontroli i oceny, powinna bye wykorzystywana w dzialalnosci praktycznej technika uslug fryzjerskich.

Opr6cz umiejetnosci zawodowych nalezy rozwijac umiejetnosci pedagogiczne, niezbgdne do prowadzenia dziaialnosci szkoleniowej i wychowawczej.

Absolwent szkoly w przyszlosci pracownik lub pracodawca bedzie pelnii funkcje nauczyciela bqdz instruktora praktycznej nauki zawodu, dlatego tak waine s q uniiejetnoSci ponadzawodowe.

W zaleznosci od dzialow programowych i zawartych w nich ternatow, nauczyciel powinien stosowac roine metody nauczania: wyklad, pogadankg, pokaz, metode sytuacyjnq oraz cwiczenia przedmiotowe.

W wyniku realizacji Cwiczeri uczniowie opanujq umiejetnosci dotyczqce: formulowania celow, opracowywania konspektow, dobierania srodkow dydaktycznych i metod nauczania.

Zajecia naleiy prowadzic w pracowni dydaktycznej wyposaionej w techniczne srodki Itsztalcenia, materialy i pomoce dydaktyczne. Wskazana jest indywidualna praca ucznia.

Proponuje sie nastepujqcy podzial godzin na realizacje poszczegblnych dzialow tematycznych:

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiqgniqC edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie postepow uczniow powinno odbywac sig w trakcie realizacji programu nauczania w spos6b ciqgly na podstawie kryteriow przedstawionych na poczqtku zajee. Kryteria oceniania powinny dotyczyc poziomu oraz zakresu opanowania przez uczniow wiadomosci i umiejetnosci wynikajqcych ze szczeg6lowych celow ksztalcenia.

Podczas oceniania naleiy sprawdzac wiadomosci uczniow w operowaniu zdobyta wiedzq, zwracat uwage na merytoryczna jakosc wypowiedzi, wlasciwe stosowanie pojec pedagogicznych i dydaktycznych, poprawnosc wnioskowania.

Ocena osiqjnigC szkolnych powinna aktywizowac i mobilizowac do pracy zarowno ucznia jak i nauczyciela.

Proces oceniania ucznia powinien obejmowac: - diagnozg stanu wiedzy i umiejgtnosci pod kqtem zaloionych celow

ksztalcenia, - identyfikowanie postgpow w toku realizacji tresci ksztatcenia oraz

rozpoznawanie trudnosci w osiqganiu zaloionych celow ksztatcenia. - sprawdzanie wiadomosci i umiejetnosci po zrealizowaniu programu

nauczania. Podczas realizacji programu nauczania naleiy oceniac uczniow

w zakresie wyodrgbnionych celow ksztalcenia na podstawie: - sprawdzianow ustnych i pisemnych, - obserwacji ucznia podczas wykonywania cwiczen.

Po zakonczeniu realizacji programu proponuje sie zastosowanie testu dydaktycznego wielostopniowego. Zadania w tescie mogq bye otwarte (krotkiej odpowiedzi, z lukq) lub zamknigte (wyboru wielokrotnego, na dobieranie, typu prawda - falsz).

Ocenianie osiqgnigc uczniow powinno bye dokonywane zgodnie z obowiqzujqcq skalq ocen.

Literatura Baraniak %.(red.): Dobor tresci ksztalcenia zawodowego. IBE-ITE. Warszawa - Radom, 1997 Francuz W. M.: Dydaktyka przedmiotow zawodowych. Politechnika Krakowska. Krakow, 1993 Francuz W. M., Karpinski J.: Metodyka praktycznego nauczania zawodu. WSiP, Warszawa 1998 Goilinska E., Szlosek F.: Podrgczny slownik nauczyciela ksztalcenia zawodowego. ITE, Radom 1997 Janowski A.: Pedagogika praktyczna. Fraszka Edukacyjna, Warszawa 2002 Niemierko B.: Pomiar sprawdzajqcy w dydaktyce. PWN, Warszawa 1990 Okori W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogolnej. PWN. Warszawa 1997 Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITE, Radom 2000 Szlosek F.: Wstgp do dydaktyki przedmiotow zawodowych. ITE. Radom 1998 Czasopismo: Szkola Zawodowa. WSiP. Warszawa

Wykaz literafury naleiy aktualizowad w miare ukazywania sie nowych pozycji wydawniczych.

PODSTAWY DZIALALNOSCI USlUGOWEJ

Szczegotowe cele ksztafcenia

W wyniku procesu ksztalcenia uczerilsiuchacz powinien urniec: - okreslic funkcje uslug w gospodarce rynkowej, - scharakteryzowac cechy uslug, - sklasyfikowac i scharakteryzowac rodzaje uslug, - zastosowac obowiqzuja,ce przepisy kodeksu cywilnego, - zastosowac przepisy dotyczqce ochrony praw konsumenta, - wykonac czynnosci zwiqzane ze swiadczeniern uslugi, - zrealizowac uzasadnione roszczenia konsumenta zwiqzane ze

swiadczeniem uslugi, - wyjasnic podstawowe pojecia dotyczqce jakosci, - ocenic jakosc uslug wedlug okreslonych kryteriow, - zaplanowac dziaiania doskonalqce jakosc uslug, - okreslic podstawowe pojecia marketingowe, - zaplanowac dzialania marketingowe, - scharakteryzowac koncepcje marketingowe, - okreilic kryteria segmentacji rynku, - okreslic instrumenty marketingu mix, - wykorzystac instrumenty marketingu do wyboru promocji, - okreslit cel badan marketingowych. - dobrac metody badan marketingowych do promocji usiug, - okreSliC misje firmy, - okreslic strategic firmy, - okreslic potrzeby klienta, - porozumiec sig z klientem, - scharakteryzowac zasady prowadzenia negocjacji, - zastosowaC: argumentacje racjonalnq i emocjonalna, do okreslonej

sytuacji.

Material nauczania

1. Rynek usluy lstota i kiasyfikacja uslug. Charakterystyka uslug. Uslugi w gospodarce rynkowej. Podmioty rynku uslug.

Cwiczenia . Klasyfikowanie uslug. Okreslanie cech uslug.

r Analizowanie roli uslug w gospodarce rynkowej. . Rozpoznawanie podmiotow rynku uslug.

2. Stosowanie prawa w dziatalnosci ustuyowej Konsurnent. Ochrona konsumenta. Roszczenia. Przedawnienie roszczeri. OdpowiedzialnoSc cywilnoprawna.

Cwiczenia Dobieranie podstawy prawnej do okreslonej sytuacji lub probiemu Anaiizowanie przepisow dotyczqcych ochrony konsurnenta.

3. Ocena jakosci Swiadczonych ustuy Jakosc. Wyznaczniki jakosci. Kryteria oceny jakosci uslug. Procesy tworzenia jakosci. Koszty jakosci.

Cwiczenia . Ocenianie jakosci okreslonej uslugi. r Analizowanie kosztow jakosci.

4. Marketing uslug Podstawowe pojqcia rnarketingowe. Orientacje rnarketingowe. lnstrumenty marketingu mix. Badania marketingowe. Analiza marketingowa. Misja firmy. Segmentacja rynku. Planowanie dzialalnosci marketingowej.

Cwiczenia Okreslanie orientacji marketingowych dla wybranych podmiotow gospodarczych. Prezentowanie roznych rodzajow reklamy produktow i uslug. Opracowywanie misji przedsiqbiorstwa uslugowego.

5. Obstuga klienta Rola klienta jako podmiotu na rynku. Profil demograficzno-geograficzny klienta. Czynniki spoleczne i psychologiczne wptywajqce na relacje klient -uslugodawca. Metody budowania strategii lojalnosci klienta. Negocjacje. Techniki negocjacji.

Cwiczenia . Ustalanie profilu obstugiwanego klienta. . Analizowanie zachowan klienta na podstawie obserwacji. . Rozwiqzywanie sytuacji problemowych podczas obslugi klienta . Przekonywanie klienta do okreslonej oferty.

~ r o d k i dydaktyczne Kodeks cywilny. Ustawa z dnia 02.03.2000 r. o ochronie niektorych praw konsumentow. Katalogi produktow. Materialy reklamowe. Kwestionariusze ankiet. Probki produktow. Przybory i materialy rysunkowe. Plansze. Filmy. Internet.

Uwagi o realizacji Material nauczania przedmiotu Podstawy dziatalnosci uslugowej zostat

podzielony na pig6 dzialow tematycznych obejmujqcych tresci dotyczqce rynku ustug, stosowania prawa w dzialalnosci ustugowej, oceny jakosci uslug, marketingu ustug, obslugi klienta.

Podczas realizacji programu przedmiotu, uczniowie powinni zapoznat sig z organizacjq i obstugq prawnq rynku uslug.

Znajomosc zagadnieh cywilno - prawnych jest niezbgdna w pracy zawodowej technika uslug fryzjerskich.

Jednym z najwazniejszych warunkow efektywnej dzialalnosci uslugowej jest jakost uslug. Naleiy uswiadomit uczniom, ze system zapewniania jakosci prowadzi do petnego zaspokojenia wymagan klienta natomiast zarzqdzanie jakosciq, stanowi podstawowy sposob spelnienia oczekiwan klienta.

Poznanie i zrozumienie dzialalnosci marketingowej jest kluczowym elementem gospodarki rynkowej, zarowno w sferze produkcyjnej jak i uslugowej.

Szczegolnq uwage naleiy zwrocic na piqty element marketingu mix dotyczqcy pracownika w sektorze uslug.

Warunkiem efektywnej dzialainosci ustugowej sq wtasciwe relacje miedzy ustugodawcq a ustugobiorcq, dlatego konieczne jest ksztattowanie umiejetnosci nawiqzywania kontaktow w oparciu o rozpoznanie potrzeb i oczekiwan klienta.

Umiejetnosci opanowane w trakcie realizacji programu, uczniowie powinni wykorzystac w pracy zawodowej do tworzenia planu marketingowego.

Wskazane jest, aby nauczyciel opracowal szczegotowy program nauczania, zgodny z potrzebami i moiliwosciami realizacji w warunkach szkoly.

Cwiczenia zawarte w poszczegolnych dziatach programu sq propozycjq, z ktorej nauczyciel moie skorzystac lub uzupelnic nowymi Cwiczeniami.

Ksztattowanie umiejetnosci wynikajqcych ze szczeg6towych celow ksztatcenia wymaga od nauczyciela stosowania roinorodnych metod nauczania.

W procesie dydaktycznym wskazane jest stosowanie nastgpujqcych metod: wyktadu, pogadanki, metody inscenizacji, dyskusji dydaktycznej, burzy mozgow oraz cwiczen.

W celu zapewnienia prawidtowej organizacji zajec proponuje sie, aby zajecia odbywaly sig w pracowni przedmiotowej wyposaionej w srodki dydaktyczne, z moiliwosciq korzystania z lnternetu. Wskazana jest indywidualna i grupowa praca uczniow.

Proponuje sie nastepujqcy podziat godzin na realizacje poszczegolnych dziatow tematycznych:

Dzialy tematyczne ~

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiqgnigc edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie postgpow uczniow powinno odbywac sig przez caly czas realizacji programu nauczania w sposob systernatyczny na podstawie kryteriow przedstawionych na poczqtku zajec.

Sprawdzanie osiqgniei: uczniow powinno dostarczyc inforrnacji dotyczqcych zakresu i poziomu opanowanych umiejetnosci okreslonych w szczegolowych celach przedmiotu. W sprawdzaniu osiagniec szkolnych ucznia, proponuje sig stosowac sprawdziany ustne, pisemne, testy osiagnigt szkolnych oraz obserwacje cwiczeri.

Obserwujqc czynnosci wykonywane przez uczniow w trakcie cwiczeli. naleiy zwracac uwage na: - postugiwanie sig podstawowymi pojgciami dotyczqcymi dzialalnosci

uslugowej, - interpretacje podstawowych aktow prawnych dotyczqcych praw

konsumenta, - planowanie dzialalnosci marketingowej, - planowanie dzialah zmierzajqcych do poprawy uslug.

Ocenianie osiqgniec uczniow powinno byc dokonywane zgodnie z obowiqzujqcq skalq ocen.

Literatura Altkorn J.: Podstawy marketingu. lnstytut marketingu, Krak6w 2000 Bank J.: Zarzqdzanie przez jakost. FELEBERG SJA, Warszawa 1999 Bloos J.: Marketing praktyczny. BUYAR Marketing, Warszawa 2992 Chwalek J.: Obsluga klienta. WSiP, Warszawa 2003 Hague P.N., Jackson P.: Badania rynku zrob to Sam. SIGNUM, Krakow 1992 Kall J.: Reklama. PWN, Warszawa 1994 Kimball B.: Metody aktywnej sprzedaiy. PTE, Warszawa 1996 Kielan K., Pokora K.: Przygotowanie do dziatalnosci ustugowej. WSiP, '

Warszawa 2003 Kramer T.: Podstawy marketingu. PWN, Warszawa 1995 kodygowska E., Rajewska K.: Psychologia kontaktu z klientern. KAW, 2001 Necki Z.: Kornunikacja migdzyludzka. Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoly Biznesu, Krakow 1996 Musiatkiewicz J.: Marketing. Ekonomik, Warszawa 2000 Wisniewski A,: Marketing. WSiP, Warszawa 1995

Wykaz literafury naleiy akfualizowac w miare ukazywania siq nowych pozycji wydawniczych.

PRACOWNIA FRYZJERSKA

Szczeg6towe cele ksztalcenia

W wyniku procesu ksztatcenia uczerilstuchacz powinien umieC: - zorganizowat stanowisko pracy zgodnie z wyrnaganiarni ergonornii, - zastosowaC zasady bezpieczeristwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpozarowej oraz ochrony Srodowiska obowiqzujqce w zaktadach uslugowych,

- zastosowae przepisy sanitarne obowiqzujqce w zakladach ustugowych,

- przygotowat klienta do zabiegu, - okreSliC strukturg i stan wtosow, - rozpoznae zrniany chorobotworcze i uszkodzenia wtosow, - przeprowadzic wywiad z klientern oraz ustali6 rodzaj, formg i zakres

ustugi, - udzielic porady z zakresu piel9gnacji i stylizacji wlos6w, - umyi: gtowg i wykonac masai pielegnacyjny, - dobra6 narzgdzia i techniki do wykonania ondulacji wodnej, - wykonac ondulacjg wodnq, - wykonat strzyienie damskie wtosow krotkich i pbldtugich, zgodnie

z aktualnq modq, - wykonai: strzyienie meskie klasyczne i sportowe, - wykonaC strzyzenie i czesanie dzieci, - wykonat strzyienie brody i wqsow stosownie do ksztattu twarzy, - wykonac trwalq ondulacjg zgodnie z aktualnq mod% - wykonac rozjasnianie i dekoloryzacje wlosow z uwzglgdnieniem

zyczeri klienta, - wykonaC balejaz wybranq technikqw ustalonej garnie barw, - wykonaC farbowanie wlosow zgodnie z aktualnq mod% - przeprowadzit korektg koloru wtosow za pomocq nowoczesnych

Srodkow tonujqcych, - wykonat trwatq stylizacje fryzury, - wykonaC czesanie i rnodelowanie fryzury darnskiej dziennej,

awangardowej, wieczorowej, - wykonaC fryzurg mgskq zgodnie z aktualnq mod% - zastosowac roine techniki dekorowania wtos6w.

Material nauczania 1. Stanowisko pracy Przygotowanie i wyposaianie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. Przepisy bezpieczenstwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoiarowej oraz ochrony Srodowiska. Aparaty fryzjerskie - obstuga.

Cwiczenia Przygotowywanie stanowiska pracy z wyposaieniem do okreslonej ustugi. Obstugiwanie aparatow fryzjerskich. . Przeprowadzanie dezynfekcji stanowiska pracy i sprzgtu.

2. Pielggnacja wlosow Struktura i. stan wtosow. Mycie glowy. Masai relaksacyjny. Zabiegi pielegnacyjne dla roinych typow wlosow. Srodki do pielqgnacji i regeneracji wlosow.

ewiczenia . Rozpoznawanie struktury wtosa. Rozpoznawanie zrnian chorobotworczych i uszkodzen wtosow. . Przygotowywanie stanowiska do rnycia gtowy. . Przygotowywanie klienta do rnycia gtowy. Mycie g l o w z masaiem pielegnacyjnyrn. Dobieranie Srodkow pielegnacyjnych i regenerujqcych do rodzaju i stanu wlosow. Dobieranie zabiegow pielegnacyjnych do stanu wlosow i skory gtowy.

3. Ondulacja wodna Przygotowanie klienta i stanowiska pracy do zabiegu ondulacji wodnej. Techniki ondulacji wodnej: wyciskanie fal, loczkowanie wtosow, nawijanie wtosow na nawijacze, rnodelowanie wlosow, techniki rnieszane. Prostowanie i karbowanie wlosow. Ondulacja wlosow lokowka, elektrycznq. Bezpieczenstwo i higiena pracy oraz ochrona przeciwpoiarowa podczas obstugi urzadzen elektrycznych: fen, lokowka, karbownica.

Cwiczenia Uktadanie fa1 palcami i grzebieniem. Uktadanie loczkow ptaskich i spiralnych. Nawijanie wtosow na nawijacze do okreslonej linii uczesania

Wykonywanie ondulacji wodnej klasycznej i cegielkowej. Modelowanie wtosow krotkich i dlugich z wykorzystaniem ukladow symetrycznych i asymetrycznych w budowaniu fryzury. Stosowanie technik mieszanych w ondulacji wodnej. Wykonywanie karbowania wtosow. Wykonywanie fryzury przy pomocy prostowania wlosow. Dobieranie srodkow do stylingu podczas wykonywania zabiegu ondulacji wodnej. . Ondulowanie wtosow lokowkq elektrycznq.

4. Strzyienie wlosow Podzial wtosow na sekcje. Metody i techniki strzyienia. Strzyienie damskie do okreslonej linii uczesania. Strzyienie mgskie. Strzyienie wtosow dzieci. Strzyienie brody i wqsow. Ztudzenia optyczne uwzglqdniane podczas strzyienia wtosow. Konserwacja narzgdzi. Dezynfekcja narzgdzi.

Cwiczenia Przygotowywanie stanowiska pracy do strzyienia. Przygotowywanie klienta do strzyienia. Przeprowadzanie dezynfekcji narzqdzi fryzjerskich. Wykonywanie strzyzenia technikami: na tqpo, na pioro, w trojkqty. . Wykonywanie cieniowania i punktowania wtosow z wykorzystaniem ztudzeri optycznych podczas formowania fryzury. . Wykonywanie strzyienia rnaszynkq elektrycznq z uwzglgdnieniem ksztaltu gtowy. . Obstugiwanie i konserwowanie maszynki elektrycznej do strzyienia w10sow. Wykonywanie strzyzenia damskiego do modnej linii uczesania. Wykonywanie strzyzenia mgskiego klasycznego i sportowego. Wykonywanie strzyienia wtosow u dzieci. . Wykonywanie strzyzenia brody i wqsow z uwzglgdnieniem ksztaltu twarzy.

5. Trwala ondulacja Przygotowanie klienta i stanowiska pracy do ondulacji chemicznej. Diagnoza wlosa. Dobor preparatow do ondulacji na podstawie karty diagnozy. Rodzaje preparatow do trwalej ondulacji. Techniki i zasady nawijania wlosow na nawijacze do trwalej onduiacji. Czas i kontrola zabiegu. Neutralizacja wtosow. Strzyienie wlosow przy trwalej ondulacji.' Zasady bezpieczenstwa i higieny pracy podczas wykonywania zabiegu trwatej ondulacji.

7. Barwienie wtosow Przygotowanie klienta i stanowiska pracy do farbowania wtosow. Przygotowanie preparatow do zabiegu. Farbowanie wtosow po raz pierwszy, odrostow, pasemek. Techniki balejaiu. Farbowanie wtosow szpakowatych i siwych. Koloryzacja ton w ton. Korekta koloru. Kontroia jakosci wykonywanego barwienia.

Cwiczenia Planowanie wybranego zabiegu farbowania wtosow. Przygotowywanie srodka barwiqcego do zabiegu farbowania wtosow. Dobieranie steienia emulsji do poiqdanego koloru wtosow. Wykonywanie balejaiu roinymi technikami z zastosowaniem kontrastowych lub podobnych zestawien kolorystycznych. Wykonywanie barwienia wtos6w szpakowatych i siwych oraz kontrola jakosci zabiegu. Wykonywanie farbowania wtosow w modnych odcieniach. Przeprowadzanie korekty koloru wlosow za pomocq nowoczesnych srodkow tonujqcych i ptukanek. Szacowanie okreslonej ilosci preparatu do koloryzacji na podstawie dtugosci, grubosci, ggstosci i struktury wtosow. Szacowanie kosztow wykonania farbowania wtosow z uwzglednieniem kosztow materiatow.

8. Uktadanie wtosow Czesanie fryzur mgskich. Czesanie fryzur damskich: dziennych, awangardowych, wieczorowych i okolicznosciowych. Elementy dekoracyjne fryzur: warkocze, dopinki, treski, inne ozdoby. Ksztaltowanie formy i koloru fryzury.

~wiczenia Wykonywanie roinorodnych warkoczy. Wykonywanie fryzur awangardowych z wykorzystaniem warkoczy. Wykonywanie fryzur damskich wieczorowych z wtosow krotkich i dtugich z zastosowaniem roinorodnych elementow dekoracyjnych. Wykonywanie fryzur mgskich zgodnie z aktualnq rnodq i uktadem owtosienia gtowy. Wykonywanie fryzury mgskiej, klasyczna. szczotkq iebrowq Wykonywanie fryzury damskiej dziennej z zastosowaniem kontrastow kolorystycznych. Wykonywanie fryzury damskiej dopasowanej do ksztattu twarzy klientki.

Wykonywanie fryzur okolicznosciowych u dzieci z uwzglednieniem kontrastow linii i formy uczesania. . Wykonywanie fryzur Slubnych z zastosowaniem preparatow do stylingu i uktadania koncowego oraz elementami dekoracyjnymi.

9. Obsluga klienta Osobowosc i wyglqd fryzjera. Wywiad z klientem. Obserwacja cech indywidualnych klienta. Dobor fryzury do cech indywidualnych klienta. Dobor preparatow do zabiegow pielegnacyjnych i upigkszajqcych.

Cwiczenia . Przeprowadzanie wywiadu z klientem. . Analizowanie wyglqdu i zachowan klienta. Konsultowanie formy zabiegu z klientem. Proponowanie klientowi preparatow do zabiegow pielggnacyjnych, regenerujqcych i upigkszajqcych.

~ r o d k i dydaktyczne Stanowiska pracy z wyposaieniem. Zestaw narzedzi fryzjerskich. Profesjonalna aparatura fryzjerska. Kosmetyki i preparaty fryzjerskie. Bielizna ochronna. Preparaty i urzqdzenia do dezynfekcji i sterylizacji narzgdzi.

Uwagi o realizacji Podczas realizacji programu przedmiotu Pracownia fryzjerska naleiy

wykorzystywak wiedzg nabytq przez uczniow w czasie nauczania przedmiotow: technologia fryzjerstwa, higiena, materiaty fryzjerskie, stylizacja, podstawy dziatalnosci uslugowej, podstawy pedagogiki i podstawy psychologii.

Program nauczania przedmiotu umoiliwia integracje wiedzy z poszczegolnych przedmiotow zawodowych. Zajecia mogq byc realizowane w pracowniach fryzjerskich, warsztatach szkolnych lub zakiadach fryzjerskich.

Do wainych zadan realizowanych w pracowni fryzjerskiej naleiy uksztaltowanie prawidtowych nawykow postepowania z preparatami chemicznymi, aparaturqfryzjerskq a w szczegolnosci z klientem.

Dla osiqgniecia celow ksztatcenia wskazane jest przeprowadzenie przez nauczyciela instruktaiu wstgpnego, bieiqcego i koncowego.

Kaide zadanie powinno bye poprzedzone instruktaiem polqczonym z ookazem.

Nauczyciel przed przystqpieniem do wykonywania twiczen powinien objasnic sposob przygotowania stanowiska pracy, przygotowania klienta, materialow, pokazac technike wykonania zabiegu, udzielic wskazowek odnosnie przestrzegania zasad bezpieczenstwa i higieny pracy.

Podczas realizacji programu waine jest ksztaBowanie cech niezbednych w zawodzie technika usiug fryzjerskich jak: odpowiedzialnost, samodzielnosC, aktywnosc, kultura pracy (kultura jezyka, wyglqd zewngtrzny, zasady dobrego zachowania sie), komunikatywnost.

Realizuj4c material nauczania w technikum uzupelniajqcym, nauczyciel powinien zwrbcic uwagg na doskonalenie posiadanych przez uczniow umiejetnosci nabytych w szkole zawodowej, a takie wprowadzac nowe techniki strzyienia, koloryzacji i onduiacji chemicznej, z uiyciem najnowszych preparatow i aparatury specjalistycznej.

Zajecia powinny bye realizowane w pracowni z wydzielonymi stanowiskami fryzjerskimi, wyposaionymi w nowoczesny sprzgt i.aparature do wykonywania zabiegow fryzjerskich.

Cwiczenia naleiy wykonywac w zespolach dwuosobowych. Zespoly mogq wykonywac te same lub roine zadania w zaleinosci od decyzji prowadzqcego zajecia. Zalecanq formq pracy ucznia jest praca

. indywidualna. W programie naleiy przewidziec czas na powtarzanie cwiczeri, ktore

: przysparzaiq uczniom trudnosci. ' .Proponuje sig nastepujqcy podzial godzin na realizacje

poszczegolnych dzialow tematycznych:

~ i c z b a godzG 20 40 120 140 110 120 .I30 80 22 7R7

--

Lp. 1. 2. - 3. 4. 5. -. 6 . . - 7 . 8. 9.

- Dziaty tematyczne

~ t a n o w i $ o ~ r a c ~ m g n a c j a wiosow Ondulacja wodna Strzyienie wtos6w m a onduiacja RozlaSnianie i odbatwianie wlosow Barwienie wtosow Uktadanie wlosow Pbsiuga kiienta ....____-___-._-_._

Rlll*rn

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiqgniqc edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie pastepow uczniow powinno odbywac sig w trakcie realizacji programu nauczanla w sposob ciagty na podstawie kryteriow przedstawionych na poczqtku zajec.

Umiejqtnosci praktyczne naleiy sprawdzae poprzez obserwacje ucznia podczas wykonywania Cwiczeri.

Obserwujqc czynnosci ucznia i dokonujqc oceny jego pracy nalezy zwracaC uwage na: - przygotowanie stanowiska pracy, - czystosC narzgdzi, - sporzqdzanie planu czynnosci wykonywanego zadania, - dob6r materialow, - poprawnose i dokladnost wykonywanego zadania, - czas wykonywanego zadania, - prezentacje wykonanego zadania. Oceniajqc wypowiedzi uczniow naleiy zwracat uwage na: - merytorycznq jakosC wypowiedzi, - operowanie wiedz$ - poprawne poslugiwanie sic terminologiq zawodowq, - wnioskowanie.

Ocenianie osiqgnieC: uczniow powinno byc dokonywane zgodnie z obowiqzujqcq skalq ocen.

Literatura Marek Z.: Fryzjerstwo. WSiP, Warszawa 1999 Praca zbiorowa: Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi. Wydawnictwo REA s. j., Warszawa 2000 Praca zbiorowa pod redakcjq Zuzanny Sumirskiej, Stylizacja. P.P.H.U."SUZI", Warszawa 2004 Czasopisma: ~ w i a t fryzjerstwa, Laurent - fryzury, Paryska fryzura.

Wykaz literatury nalezy aktualizowad w miare ukazywania sic nowych pozycji wydawniczych.

PRAKTYKA ZAWODOWA

Szczegoiowe ceie ksztaicenia

W wyniku procesu ksztatcenia uczerilsluchacz powinien umiec: - zastosowac zasady bezpieczeiistwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoiarowej oraz ochrony srodowiska, podczas wykonywania zadan zawodowych,

- zorganizowac i wyposazyc stanowisko pracy zgodnie z wyrnaganiami ergonomii,

- wykonac dezynfekcje sprzgtu i stanowiska pracy, - dobrac Srodki ochrony osobistej. - zastosowac przepisy regulujqce prawa i obowiqzki pracodawcy

i pracownika, - udzielic pomocy w stanach zagroienia zdrowia i iycia, - przygotowac klienta do zabiegu, - przeprowadzic wywiad z klientem, - wykonac mycie gtowy, - wykonac masaz gtowy, - dobrat Srodki do pielegnacji i regeneracji wlosow, - wykonat ondulacje wodnq. - dobrac Srodki do stylingu, - obliczyc koszt wykonanej ondulacji, - uczesac wtosy, - wykonac strzyzenie damskie, - wykonai: strzyienie meskie, - wykonai: strzyienie dzieci, - wykonat strzyienie brody i wqsow, - dobrac preparaty do ondulacji chemicznej, - zdiagnozowac stan wtosow klienta, - wykonac trwatqondulacje, - dobra6 preparaty do rozjasniania wtosdw, - wykonat rozjasnianie i dekoloryzacje wlosow, - wykonac balejaz wybranq technika - wykonac farbowanie wlosow, - zastosowac ptukanki do koloryzacji wtosow, - przeprowadzic korektg koloru wtosow za pornocq nowoczesnych

srodkow tonujqcych, -- wykonac uktadanie i modelowanie fryzury darnskiej dziennej,

awangardowej, wieczorowej, - wykonac trwatq stylizacje,

- scharakteryzowai preparaty cherniczne do trwalej ondulacji, - wykonac fryzurq rngskq zgodnie z aktualnq mod% - zastosowak roine techniki dekorowania wtosow, - zorganizowac naukq zawodu w zaktadzie fryzjerskirn.

Mate r ia l nauczan ia

I. Organizowanie pracy w zakladzie fryzjerskim Przestrzeganie przepisow bezpieczenstwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoiarowej oraz ochrony srodowiska w zakladach fryzjerskich. Organizowanie i wyposaianie stanowiska pracy zgodnie z wyrnaganiarni ergonomii. Przeprowadzanie dezynfekcji stanowiska pracy i sprzgtu. Rozpoznawanie czynnikow szkodliwych, niebezpiecznych oraz zagroieri wystqpujqcych w procesie pracy. Dobieranie srodkow ochrony osobistej. Obsluga aparatow fryzjerskich. Gospodarowanie preparatarni fryzjerskimi. Przestrzeganie praw i obowiqzkow pracownika i pracodawcy. Przestrzeganie prawa pracy i przepisow podatkowych. Udzielanie pienvszej pornocy w stanach zagroienia zdrowia i iycia.

2. Pielggnowanie wlosow Diagnozowanie stanu wtosow i skory gtowy. Przygotowywanie stan0wiska.i klienta do rnycia wtosow i skory gtowy. Mycie wlosow i skory glowy. Wykonywanie masaiu pielggnacyjnego i relaksacyjnego. Dobieranie i stosowanie srodkow do pielggnacji i regeneracji wlosow. Stosowanie aparatury do zabiegow pielqgnacyjnych.

3. Ondulowanie wios6w Dobieranie technik ondulacji wodnej. Wyciskanie fal. Loczkowanie wlos6w. Nawijanie wlosow na nawijacze. Stosowanie technik mieszanych w ondulacji wodnej. Modelowanie wlosow krotkich i dlugich. Wykonywanie ondulacji wodnej klasycznej i cegielkowej. Terrniczne prostowanie wlosow. Dobieranie i stosowanie srodkow do stylingu. Przestrzeganie zasad bezpieczenstwa i higieny pracy podczas karbowania, prostowania, rnodelowania oraz ondulowania wtosow lokowkq elektrycznq. Dobieranie fryzur do ksztaltu gtowy i cech indywidualnych klienta. Obliczanie kosztow wykonanej uslugi.

4. Strzyienie wlosow Przygotowywanie stanowiska pracy do strzyienia wlosow. Przygotowywanie klienta do strzyienia wtosow. Przeprowadzanie dezynfekcji narzqdzi. Stosowanie zasad bezpieczenstwa i higieny pracy podczas strzyienia wlos6w klienta.

Wykonywanie strzyienia roinymi technikami i metodami. Wykonywanie strzyienia damskiego do linii uczesania. Wykonywanie strzyienia meskiego klasycznego i sportowego. Wykonywanie strzyienia wlosow dzieci. Formowanie brody i wqsow strzyieniem. Kontrolowanie jakosci pracy i usuwanie btgd6w. Utrzymywanie tadu i porzqdku na stanowisku pracy.

5. Wykonywanie trwalej ondulacji Stosowanie zasad bezpieczenstwa i higieny pracy podczas wykonywania trwalej ondulacji. Przygotowywanie klienta i stanowiska pracy do ondulacji chemicznej. Diagnozowanie wlosa. Dobieranie preparatow do ondulacji na podstawie karty diagnozy. Nawijanie wlosow na nawijacze do trwalej ondulacji roinymi technikami. Wykonywanie zabiegu trwalej ondulacji preparatami roinych firm zgodnie z zaleceniami producenta. Kontrolowanie zabiegu trwalej ondulacji. Strzyienie wlosow po zabiegu ondulacji. Szacowanie kosztow zwiqzanych z wykonaniem uslugi trwalej ondulacji.

6. Rozjasnianie i odbarwianie wtosow Udzielanie porad i konsultacji klientom. Sporzqdzanie karty diagnozy wlosow przed zabiegiem rozjasniania z uwzglednieniem ich struktury przy nasadzie, Srodku i koncach. Wykonywanie zabiegow: mycia rozjasniajqcego, pojasniania, rozjasniania wlasciwego, naktadania liodktadu rozjasniajqcego, farbowania rozjasniajqcego. Usuwanie. pigmentu naturalnego i syntetycznego z wtosow - dekoloryzacja wlos6w naturalnych i farbowanych. Wykonywanie rozjasniania czesciowego z zastosowaniem czepka foliowego lub silikonowego. Wykonywanie pasemek na calym poroscie naturalnym wtosow gtowy przy pomocy folii' aluminiowej. Mieszanie kolorow komplementarnych wykorzystywanych podczas korekty koloru wtosow. Wykonywanie balejaiu (z utyciem grzebienia) w tonacji blond. Stosowanie zasad bezpieczeristwa i higieny pracy podczas rozjasniania i odbarwiania wtosow.

7. Barwienie wtosow Przygotowywanie stanowiska pracy. Przygotowanie klienta do farbowania wlos6w. Przygotowywanie srodka barwiqcego. Dobieranie emulsji o odpowiednim stgieniu do uzyskania poiqdanego koloru wlosow. Wykonywanie farbowania wtosow po raz pierwszy, odrostow, pasemek. Wykonywanie balejazu. Farbowanie wlosow siwych i szpakowatych. Wykonywanie koloryzacji ton w ton. Przeprowadzanie korekty koloru za pomocq nowoczesnych srodkow tonujqcych i plukanek.

Szacowanie potrzebnej ilosci preparatu do koloryzacji, na podstawie dlugosci, grubosci, gestosci i struktury wlosow. Stosowanie zasad bezpieczenstwa i higieny pracy podczas ba~l ien ia wtosow.

8. Ukladanie wlosow Przygotowywanie stanowiska pracy. Przygotowanie klienta do zabiegu ukladania wlosow. Uktadanie fryzur meskich. Ukladanie fryzur damskich dziennych, awangardowych, wieczorowych i okolicznosciowych. Ukladnie fryzur damskich dziennych z zachowaniem kontrastu i ksztaltu. Stosowanie rotnorodnych elementow dekoracyjnych w stylizacji fryzur. Dopasowywanie fryzury do ksztaitu twarzy. Wykonywanie fryzur okolicznosciowych dzieciecych. Dobieranie preparatow do stylingu. Prezentowanie wykonanej fryzury.

9. abstuga klienta Przeprowadzanie wywiadu z klientem. Dobieranie fryzury do cech indywidualnych klienta. Proponowanie klientowi preparatow do zabiegow pie~egnacyjn~ch, regenerujqcych i upiqkszajqcych. Stosowanie zasad bezpieczetistwa i higieny pracy. Przestrzeganie zasad kultury pracy i etyki zawodu.

10. Prowadzenie szkolenia praktycznego w zakladzie fryzjerskim Stosowanie metod praktycznego ksztatcenia fryzjerow. Rozwijanie umiejetnosci porozumiewania sig. Wykonywanie zadan zawodowych. Mobilizowanie uczniow do samoksztatcenia. Ocenianie umiejetnosci praktycznych uczniow.

~ r o d k i dydaktyczne Stanowiska pracy z wyposaieniem. Zestaw narzedzi fryzjerskich. Profesjonalna aparatura fryzjerska. Kosmetyki i preparaty fryzjerskie. Bielizna ochronna. Preparaty i urzqdzenia do dezynfekcji i sterylizacji narzqdzi. Katalogi fryzur. Kodeks pracy. Regulaminy obowiqzujqce w zakladzie fryzjerskim. Przepisy bezpieczetistwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoiarowej oraz ochrony Srodowiska. Przepisy sanitarne. Czasopisma specjalistyczne.

Uwagi o realizacji Podczas realizacji programu Praktyka zawodowa naleiy

wykorzystywac wiedze zdobytq przez uczni6w na przedmiotach: technologia fryzjerstwa, higiena, materialy fryzjerskie, stylizacja. Wskazane jest, aby umiejetnosci ponadzawodowe, nabyte podczas realizacji programow przedmiotow: podstawy pedagogiki, psychologii, dzialalnosci ustugowej uczniowie wykorzystywali w kontaktach z klientami i pracodawcami.

Praktyki zawodowe odbywajq sig w zakladzie fryzjerskim, indywidualnie pod kierunkiem wykwalifikowanego pracownika posiadajqcego tytul mistrza w zawodzie oraz przygotowanie pedagogiczne.

Podczas realizacji praktyki zawodowej, niezbedna jest Scisla i systematyczna wspolpraca migdzy nauczycielami szkoty i pracownikami zakladow fryzjerskich odpowiedzialnymi za ksztalcenie praktyczne.

Podczas spotkan nauczycieli i pracownikow prowadzqcych praktykg zawodowrt naieiy okreslic: - zakres zadan wykonywanych przez uczniow, - metody sprawowania nadzoru, - kryteria i zasady oceniania uczniow, - sposob prowadzenia dokumentacji praktyki zawodowej.

W o s i ~ n i e c i u celow ksztalcenia, istotne jest przeprowadzenie przez opiekuna praktyk instruktaiu wstepnego, bieiqcego i koncowego.

Kaide zadanie powinno bye poprzedzone instruktaiem polqczonym z pokazem.

Opiekun praktyk podczas omawiania Cwiczenia, powinien objasnic sposob przygotowania preparatow fryzjerskich, pokazac technike wykonania zabiegu oraz udzielit wskazowek dotyczqcych przestrzegania przepisow bezpieczenstwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoiarowej

Przed przystqieniem do realizacji zadania, naleiy szczegolowo zapoznac ucznia z zasadami bezpieczenstwa i higieny pracy obowiqzujqcymi w zakladzie i uswiadomic ucznia o wystepujqcych zagroieniach.

Wskazane jest takie zapoznanie ucznia z prawami i obowiqzkami pracownika i pracodawcy oraz obowiqzujqcymi regulaminami.

W trakcie praktyki uczeri podejmuje samodzielnq pracg z klientem, podczas ktorej powinien wykorzystac umiejetnosci porozumiewania sie i podejmowania decyzji.

Waine jest ksztaltowanie cech niezbgdnych w zawodzie technika ustug fryzjerskich: odpowiedzialnosci, cierpliwosci oraz kultury osobistej i kultury pracy.

Praktyki powinny odbywat sig w salonach i w zakiadach fryzjerskich w warunkach sprzyjajqcych rozwojowi intelektualnemu i psychofizycznemu uczniow.

Przed rozpoczgciem praktyki zawodowej, uczen powinien otrzymac zakres zadan, k tey moie bye opracowany w formie karty praktyk z kryteriami oceniania. Naleiy takie poinformowac ucznia o sposobie prowadzenia dokumentacji praktyk.

Propozycje rnetod sprawdzania i oceny osiqgniec edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie postgpow uczniow powinno odbywac sig w trakcie realizacji praktyki zawodowej w sposob systematyczny na podstawie kryteribw oceniania przedstawionych na poczqtku zajgc.

Umiejgtnosci praktyczne naleiy sprawdzaC: poprzez obserwacjg czynnosci ucznia w trakcie wykonywania zadan.

Obserwujqc czynnosci ucznia i dokonujqc oceny jego pracy naleiy zwracac uwagg na: - przestrzeganie przepisow bezpieczenstwa i higieny pracy oraz

ochrony przeciwpoiarowej, - przygotowanie stanowiska pracy, - czystosC narzgdzi, - sporzqdzanie planu czynnosci wykonywanego zadania, - dob6r materialow i preparatow fryzjerskich, - poprawnose i dokiadnosc wykonywanego zadania, - czas wykonywanego zadania, - prezentacjg wykonanego zadania. Kryteria oceniania umiejgtnosci praktycznych powinny dotyczyc: - wykorzystywania wiadomosci teoretycznych potrzebnych do

wykonywania okreslonych zadari, - organizacji stanowiska pracy (przygotowanie i rozmieszczenie ,

narzgdzi i aparatow fryzjerskich, dezynfekcja stanowiska pracy i narzgdzi, dobor Srodkow ochrony osobistej),

- posiugiwania sig narzgdziami i aparatami (obsiuga aparatow, dokonywanie napraw i konserwacji narzgdzi i aparatow, sterylizacja narzgdzi i sprzgtu),

- wykonywania zadan (dobor metod i technik, dobor preparatow i Srodkow, jakosC i estetyka wykonania),

- postawy zawodowej (przestrzeganie przepisow, kultura osobista. kultura pracy, racjonalne gospodarowanie materialami i sprzgtem, porzqdek i lad na stanowisku pracy). Na zakonczenie praktyki zawodowej opiekun powinien przedstawic

uczniowi opinig o jego pracy oraz zapoznac z ocenq koncowq.

Literatura Marek Z.: Fryzjerstwo. WSiP, Warszawa 1999 Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITE, Radom 2000 Praca zbiorowa: Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi. Wydawnictwo REA s. j., Warszawa 2000 Rozporzqdzenie Ministra Zdrowia z dn. 17.02.2004 r. okreslajqce szczegotowe wymagania sanitarne, jakim powinny odpowiadaC zaktady fryzjerskie, kosmetyczne i tatuaiu. Dz.U.Nr. 31, poz.273

Wykaz literatuv naleiy aktualizowac w miarp ukazywania sic nowych pozycji wydawniczych.