Mind your grammar,

grammar your mind Praktyczne ćwiczenia na rozwijanie kompetencji gramatycznej.

Antonina Sażyńska

Co pasuje?

Przygotuj karty z prawidłowymi i błędnymi odpowiedziami. Możesz

przygotować tylko jedną lub kilka prawidłowych odpowiedzi. Uczniowie

wybierają karty tworzące poprawne gramatycznie zdania. Uczniowie

powtarzają wykorzystane w zadaniu czasy i konstrukcje gramatyczne,

uzasadniając dlaczego nie pasują w danym zdaniu i układając przykładowe zdania.

Przykłady wykorzystania: czasowniki posiłkowe/ czasowniki modalne/ formy czasowników

Podwójne karty Przygotuj karty z różnymi odpowiedziami po dwóch stronach. Uczniowie

wybierają poprawną odpowiedź do podanego przez nauczyciela zdania z luką

lub pytania. Możesz zapisywać pytania lub zdania na tablicy, wyświetlać je lub

czytać.

Przykłady wykorzystania: czasy proste i ciągłe/odpowiedzi twierdzące i

przeczące/ czasowniki w pierwszej i trzeciej osobie (czas Present Simple)/ czas

Past Simple i Present Perfect

Błąd czy nie błąd?

Przygotuj zestaw zdań, poprawnych i niepoprawnych gramatycznie. Uczniowie

mają za zadanie odnaleźć i poprawić wszystkie błędy. Aby ułatwić uczniom

zadanie, możesz powiedzieć ile jest błędów. Ćwiczenie można wykorzystać jako

grę- uczniowie robią zakłady czy zdanie jest poprawne (gramy na zabawkowe

pieniądze, punkty, patyczki, cukierki, itp.).

Gramatyczne okienka

Przygotuj karty z wyciętym i zafoliowanym okienkiem (można

wykorzystać folię do laminowania lub koszulkę). Uczniowie wpisują

w okienko prawidłową odpowiedź, uzupełniając lukę w zdaniu.

Przykłady wykorzystania: liczba pojedyncza i mnoga/ formy

czasowników w czasie Present Simple/ odmiana ‘to be’

‘Grammtegories’

Przygotuj dwie, lub więcej, karty z różnymi formami czasownika oraz karteczki z początkami wyrażeń

pasującymi do czasowników. Dla utrudnienia możesz dodać wyrażenia niepasujące do żadnej kategorii.

Uczniowie przyporządkowują pasujące fragmenty i układają zdania, aby pokazać odpowiedni kontekst

danego zagadnienia gramatycznego.

Przykłady wykorzystania: bezokoliczniki- bezokolicznik z ‘to’-forma ciągła czasownika/ określanie ilości

rzeczowników policzalnych i niepoliczalnych/ formy czasowników posiłkowych

Takie same czy inne?

Uczniowie przyporządkowują formy czasowników do podmiotu, rozróżniając

liczbę pojedynczą i mnogą. Uczniowie zauważają, które formy gramatyczne

zmieniają się w zależności od osoby a które pozostają takie same, oraz układają

zdania wg powstałego wzoru.

Przykłady wykorzystania: liczba pojedyncza i mnoga/ czas teraźniejszy i

przeszły

Uporządkuj kategorie

Przygotuj kilka zdań z danego zagadnienia gramatycznego. Uczniowie muszą odnaleźć wyrażenia o

podobnej funkcji w zdaniu i pogrupować je. Następnie, uczniowie układają wyrażenia w poprawnej

kolejności oraz dopasowują wyrażenia z danej kategorii, aby tworzyły pary zgodnie z zasadami gramatycznymi.

Gramatyczne rodziny

Przygotuj karty ze zdaniami z różnych kategorii (np. teraźniejszość – przeszłość). Uczniowie czytają

zdania, przyporządkowując je do danej kategorii. Możesz wykorzystać pudełka z podpisami, papierowe

otwierane drzwi, sznurek do prania i klamerki. Zamiast zdań można również pracować na formułach

gramatycznych, np. ‘to be + ing’), gdzie uczniowie dodatkowo układają zdania.

Przykłady wykorzystania: teraźniejszość- przeszłość –przyszłość/ zwyczaje- czynności dziejące się w tej

chwili/ wydarzenia jednorazowe- czynności powtarzalne/ czynności- stany / przypuszczenia – stan

faktyczny

Gramatyczne rodziny 2

Kolejny przykład na kategoryzowanie, tym razem

ze względu na znaczenie. Uczniowie ćwiczą

praktyczne zastosowanie zagadnień

gramatycznych.

Co nie pasuje?

Przygotuj karty z wyrażeniami lub zagadnieniami gramatycznymi.

Uczniowie odgadują zasadę, według której wyrażenia zostały dobrane

oraz decydują, które wyrażenie nie pasuje do pozostałych.

Przykłady wykorzystania: formy czasownika/ czasowniki w 3 os.l.poj. w

czasie Present Simple/ czasowniki regularne i nieregularne.

Brakujący element

Przygotuj zdania wg pewnej sekwencji, np. twierdzenie 1 os.l.poj- przeczenie 1 os.l.poj- twierdzenie 3

os.l.poj.-przeczenie 3 os.l.poj. Uczniowie identyfikują wg jakiej zasady zdania następują po sobie, po czym

według tego samego wzoru uzupełniają kolejne rzędy.

Odszukaj takie same

Samodzielnie, w parach lub grupach, uczniowie dopasowują końcówki do czasowników, po czym

sprawdzają odpowiedzi. Planszę z dwiema formami czasowników można wykorzystać do ćwiczenia

struktur gramatycznych, np. wyboru formy czasownika w zdaniach z luką. Dobrze sprawdzają się

zalaminowane karty, na których uczniowie mogą dopisywać i ścierać końcówki.

Przykłady wykorzystania: czasowniki regularne i nieregularne/ czasowniki z –ing/ formy przeszłe

czasowników/ nieregularna liczba mnoga

I go to

school.

I don’t go

to school.

Jenny goes

to school.

Tom doesn’t go

to school.

I ride a bike. Jenny rides a

bike.

Tom doesn’t

like football.

Stop!

Przygotuj zdania z lukami oraz kartę z kilkoma odpowiedziami, wśród których

tylko jedna jest prawidłowa. Uczniowie mówią ‘Stop’, kiedy w okienku znajdzie

się poprawna odpowiedź. Dodatkowo, uczniowie tłumaczą dlaczego pozostałe

odpowiedzi są nieprawidłowe i podają przykłady zdań z ich zastosowaniem.

Przykłady modeli: rakieta z okienkiem/ laptop ze zdaniami na ekranie/ pociąg z

wymiennym wagonikiem

‘Word swap’

Przygotuj proste zdanie wyjściowe, złożone z podstawowych elementów, np. ‘I go to school’. Każdy

wyraz powinien znaleźć się na osobnym kartoniku. Przygotuj dodatkowe słówka i wyrażenia, które

uczniowie będą dodawać do podstawowego zdania lub zamieniać z poszczególnymi elementami (np.

przeczenie, inna osoba, przysłówki częstotliwości). Uczniowie losują dodatkowe wyrażenia i dokładają je

w prawidłowym miejscu w zdaniu. Jeśli wyrażenie zmienia formę czasownika, uczniowie dodatkowo

wymieniają element, aby zdanie cały czas zachowywało prawidłową formę.

Przykłady wykorzystania: zdania twierdzące i przeczące/ pytania/ zdania w czasie teraźniejszym i

przeszłym/ mowa zależna

Gramatyczna rozsypanka

Przygotuj karty z elementami zdania. Dla utrudnienia można

dodać wyrażenia niepasujące do zdania. Uczniowie w parach

lub grupach układają elementy w odpowiedniej kolejności, aby utworzyć

gramatycznie poprawne zdanie. Dodatkowo, można przygotować ‘pułapki

językowe’, czyli błędy w zdaniu, które uczniowie mają za zadanie odnaleźć i

poprawić.

‘Sentence builder’

Przygotuj planszę do układania zdań. Wyrazy mogą być ułożone wg funkcji w

zdaniu (plansza fioletowa) lub kolejność może być przypadkowa (plansza żółta).

Warto ułożyć poszczególne elementy w sposób skłaniający uczniów do

zastanowienia się nad poprawnym wyborem (np. formy czasownika obok

siebie).

Zastosowanie w zdaniach wszelkiego rodzaju. Układ jak na planszy fioletowej

warto wykorzystać przy ćwiczeniu struktur, gdzie forma czasownika zależy od osoby (np. czas Present Simple).

Piramida Przygotuj zdanie, dzieląc je na poszczególne wyrazy. Do bazowego wyrazu dodaj kolejny, który

uczniowie układają w odpowiednim miejscu w rzędzie poniżej. Wyrazy w kolejnych rzędach można

dowolnie zamieniać miejscami. Zadanie polega na tym, aby zachować poprawność gramatyczną wyrażeń

na poziomie rzędów. Forma zadania bardzo dobrze sprawdza się w ćwiczeniu stosowania inwersji oraz zachowania szyku wyrazów w zdaniu.

Silent Sentences

Przygotuj klocki z elementami zdań (można wykorzystać również zwykłe

kartoniki). Ważne, żeby elementy stosowane wymiennie, np. ‘is’/’are’ lub ‘have

got’/’has got’ znajdowały się na jednym klocku. Nauczyciel za pomocą symboli

przekazuje treść zdania, które uczniowie układają, zachowując prawidłową

kolejność wyrazów i poprawność gramatyczną. Ćwiczenie można również

zrobić w grupach lub parach-jedna grupa zadaje pytanie za pomocą klocków,

druga odpowiada.

Przykłady wykorzystania: określanie ilości rzeczowników policzalnych i niepoliczalnych/ pytania i zdania

dotyczące przynależności/ zdania twierdzące i przeczące w czasie Past Simple

Koło fortuny Uczniowie mają za zadanie odgadnąć zdanie, pytając o kategorie wyrazów występujących w nim. Można

wykorzystać pytania lub kategorie ze względu na funkcję wyrazów w zdaniu. Celem ćwiczenia jest

tworzenie w podświadomości uczniów schematów budowy systemu językowego- jakie elementy zawsze

występują w zdaniu, z czym się łączą, jaka jest kolejność wyrazów, itd.

Bingo

Popularna gra w wersji gramatycznej. Przygotuj plansze do gry, uzupełniając pola lub zlecając to zadanie

uczniom. Uczniowie wybierają poszczególne pola (liczba pól zależy od wersji gry). Warto zachęcić

uczniów do układania własnych zdań z formą czasownika, które zaznaczyli na swojej planszy, jako że

samodzielne wymyślanie zdań uaktywnia procesy myślowe.

✓ ✓