Metodologia badań BADAŃ Przykładowe ustawienia stron w pracy promocyjnej dr Adam Salomon, AM...

Metodologia badań

(ĆWICZENIA 02)

©dr Adam SALOMON, AM w Gdyni

Treści programowe metodologii badań (ĆWICZENIA 02)

• Uwagi redakcyjne o treści pracy dyplomowej (pisanie w cudzysłowie; wypunktowanie treści; podkreślenia, pogrubienia, spacje, kursywa; umieszczanie tabel, rysunków, wykresów i wzorów; rola i rodzaje przypisów; stosowanie przypisów; miejsce przypisów; przykłady przypisów).

• Wykazy stosowane w pracy dyplomowej (spis tabel; spis rysunków; spis wykresów; bibliografia; spis załączników).

• Uwagi końcowe przy pisaniu pracy dyplomowej (oprawa i liczba kopii; znaki korektorskie; potencjalna rola internetu przy pisaniu pracy dyplomowej; uproszczony schemat pisania pracy promocyjnej).

Metodologia badań - ćwiczenia 02 dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

2

METODOLOGIA BADAŃ Przykładowe ustawienia stron w pracy promocyjnej


w Gdyni

3

Czcionka tekstu zasadniczego Times New Roman

Wielkość czcionki tekstu zasadniczego 12pkt

Czcionka przypisów dolnych Times New Roman

Wielkość czcionki przypisów dolnych 10 pkt

Odstępy między wierszami w tekście zasadniczym

(„Akapit”) 1,5 wiersza

Odstępy między znakami Normalne

Marginesy (górny, prawy i dolny) 2,5 cm

Margines (lewy) — na oprawę (dodatkowo) 1 cm razem: 3,5 cm

Źródło: Opracowanie własne.

Tabela 1. Przykładowe ustawienia stron w pracy promocyjnej

METODOLOGIA BADAŃ Kolejność stron i miejsce ich oznaczenia (1)

Metodologia badań - ćwiczenia 02

• Praca dyplomowa składa się z kilku zasadniczych części, a mianowicie (ważna kolejność!):

1. strony tytułowej; 2. spisu treści; 3. wstępu; 4. poszczególnych rozdziałów (merytorycznych); 5. wniosków (lub zakończenia); 6. spisu literatury; 7. spisu tabel; 8. spisu rysunków 9. oraz ewentualnie załączników.

• Wszystkie te strony są liczone, nie na wszystkich jednak pojawić powinna się liczba oznaczająca ich numer.

• Ewentualna twarda okładka oczywiście nie wlicza się do rachunku.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

4



• Strona tytułowa oznaczana jest tylko domyślnie, tzn., że pierwsza cyfra (2) teoretycznie powinna pojawić się na stronie ze spisem treści.

• Jeszcze do niedawna istniała pewna zasada, wg której unikało się opisywania stron, które otwierały rozdział.

• Oznaczało to, że strony, które rozpoczynały blok tekstu na wysokości rozdziału (rozdział, wstęp, zakończenie, spis treści itd.) nie posiadały oznaczenia liczbowego.

• Obecnie zasada ta zanikła.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

5



• Strony można numerować w jednym z sześciu miejsc: w nagłówku — z lewej strony, po środku, z prawej lub w stopce — z lewej strony, po środku, z prawej.

• Wydaje się, że z powodu występowania w tekstach naukowych przypisów, a takimi są również prace inżynierskie, najlepszym miejsce do umieszczenia numeru jest jej prawa strona – na dole.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

6



• Wybór miejsca umieszczenia numeru strony dają popularne edytory tekstowe.

• Wystarczy na pasku narzędzi wybrać polecenie Wstaw, a następnie Numery stron … i z pojawiającego się okna wybrać żądane opcje (położenie, wyrównanie oraz czy numer strony ma pojawić się na pierwszej stronie) (por. rys. 1. – Word 2003).

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

7



w Gdyni

8

Rysunek 1. Wstawianie numeru strony w pracy promocyjnej. Źródło: Opracowanie własne przy wykorzystaniu programu SnagIt 6.

METODOLOGIA BADAŃ „Twarda spacja” (1)


• „Twardą spacją” nazwiemy taką spację, która nie pozwala oddzielić się od siebie wyrazom pomiędzy którymi stoi.

• Uzyskuje się ją w Wordzie kombinacją klawiszy Shift+Ctrl+spacja (sprawdź jak ona wygląda — „Pokaż\ukryj ¶” na pasku zadań).

• „Twardej spacji” używa się zazwyczaj po to, aby na końcu wiersza nie pozostawiać samotnych znaków (np. i, z, w, że …) — powinny one być przeniesione do kolejnego wiersza.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

9

METODOLOGIA BADAŃ Konstruowanie spisu treści (1)


• Przy konstruowaniu spisu treści warto zastosować inną czcionkę, niż stosowaną zwykle do pisania treści całej pracy.

• Nie należy natomiast przesadzać ze zwiększaniem liczby zastosowanych w pracy czcionek (w sumie maksymalnie 3).

• Dobrze wygląda tu na przykład czcionka Arial wielkości 10 pkt, Verdana wielkości 10 pkt czy Times New Roman wielkości 13 pkt.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

10

METODOLOGIA BADAŃ Konstruowanie spisu treści (2)


• Dobrym sposobem na zbudowanie dobrze wyglądającego spisu treści jest zastosowanie w tytułach poszczególnych rozdziałów i podrozdziałów wbudowanych w edytor Word stylów nagłówków (Nagłówek 1, Nagłówek 2, Nagłówek 3 itd.), co umożliwi zbudowanie automatycznego spisu treści.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

11

METODOLOGIA BADAŃ Konstruowanie spisu treści (aktualizacja)


w Gdyni

12

METODOLOGIA BADAŃ Wstęp pracy dyplomowej powinien zawierać: (1/9)


• sprecyzowanie, jakiego tematu dotyczy praca, czym się w niej Autor zajmuje; trzeba pamiętać, aby cały czas trzymać się w ryzach — praca nie powinna zanadto odbiegać od głównego tematu!; dyscyplina, dyscyplina i jeszcze raz dyscyplina w pisaniu jest konieczna, gdyż praca rozrośnie się do ogromnych rozmiarów jeżeli za bardzo Autor wda się w szczegóły;

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

13



• wyjaśnienie celowości podjęcia tematu (bo na przykład na interesujący temat jest mało literatury, bo kwestie, które są poruszane w pracy, stały się ostatnio niezwykle aktualne, poruszające, ważne dla społeczeństwa, dla nauki, dla kraju …);

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

14



• tezę/tezy pracy — każda bardzo dobra praca licencjacka powinna stawiać tezę/tezy, których rozwinięcie (potwierdzenie lub obalenie) stanowi treść pracy, a którą w zakończeniu powtarza się stwierdzając, że tezę/tezy te potwierdzono/obalono lub częściowo potwierdzono (dlaczego?) swą pracą;

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

15



• określenie metody badawczej — należy napisać we wstępie, czy posługiwano się analizą dokumentów, czy metodą historyczną (analizą wydarzeń z przeszłości), czy może komparatystyczną (porównanie dwóch zjawisk, organizmów, instytucji …), albo też korzystano z własnego kwestionariusza, ankiety (dotyczy zwłaszcza nauk społecznych/ekonomicznych) i na tej podstawie opracowano dane statystyczne; przy czym należy wskazać główną metodę, którą się posłużono;

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

16



• ograniczniki — czyli stwierdzenia, które fragmenty pracy świadomie zostały zawężone; wiadomo przecież, że nie wszystkie sprawy dotyczące tematu muszą się zawierać w pracy, rzeczy oczywistych nie trzeba przecież opisywać dokładnie, wykraczając przy tym poza temat; jednak nie musi tego wiedzieć recenzent i do niego kierowane są głównie słowa: „wiem, że o tym i o tym można napisać więcej, ale z braku miejsca i z tego prostego powodu, że za bardzo wykracza to poza sedno i główne zagadnienia nas interesujące, ograniczam się jedynie do lekkiego zaznaczenia tego problemu, bez wdawania się w zbędne, moim zdaniem, szczegóły”;

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

17



• treść pracy — pokrótce przedstawiane są kolejne rozdziały, ich meritum, układ, także z niewielkim uzasadnieniem; można tu także zwrócić uwagę czytającego na co bardziej istotne fragmenty pracy, na przewodnie myśli i najważniejsze sprawy;

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

18



• wytłumaczenie znaczenia niekonwencjonalnych pojęć, które zostały użyte w pracy;

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

19



• źródła — we wstępie powinno się także przedstawić źródła, z jakich korzystano przy pisaniu pracy; nie chodzi tu oczywiście o bibliografię, ale o to, skąd wzięto informacje do pisania; czy głównie posługiwano się źródłami internetowymi, czy materiałami rządowymi (różnych instytucji i organizacji), czy korzystano z rozmaitych raportów i badań, oprócz tego — najważniejszych podręczników; nie trzeba wymieniać wszystkiego, wystarczy, że napisane zostanie, które źródła były najbardziej pomocne, które najmniej, a nawet można trochę ponarzekać, że materiałów dotyczących jakiegoś konkretnego rozwiązania brakuje (w związku z czym autor postanowił zapełnić tę luką swą pracą …);

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

20



• kilka jeszcze słów na zakończenie wstępu, dla spięcia go klamrą, aby nie urywał się w połowie akapitu; wstęp bowiem tworzy swoistą, do pewnego stopnia zamkniętą literacko całość i ładnie jest napisać zdanie — dwa „od siebie” (ale nie za bardzo osobiście!) w stylu „Mam nadzieję, że niniejsza praca przyczyni się do lepszego poznania zasad funkcjonowania ...” czegoś tam.

Ale uwaga: wstęp należy napisać dopiero wtedy, gdy cała praca będzie już gotowa.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

21

METODOLOGIA BADAŃ Zakończenie pracy dyplomowej (1)


• Zakończenie pracy promocyjnej stanowi jej podsumowanie — znajduje się tu stwierdzenie dotyczące tezy pracy wraz z silnym jego uzasadnieniem.

• Należy tu napisać, dlaczego udało się udowodnić/obalić zakładaną we wstępie tezę, dodawszy jednak przedtem swego rodzaju bilans pracy, wszelkie wnioski, które się nasunęły w trakcie pisania.

• Spina się tym sposobem całą pracę, swego rodzaju „klamrą”: wstęp — rozwinięcie — zakończenie, przy czym zakończenie przedstawia autorskie konkluzje wynikające z całej pracy.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

22

METODOLOGIA BADAŃ Zakończenie pracy dyplomowej (2)


• Dobrze jest też tu dorzucić kilka uwag „od siebie” dotyczących np. przyszłości omawianego tematu, opinii w kwestii dalszego rozwoju sytuacji, rokowań, nadziei, wątpliwości itp., które wywołują fakty opisane w pracy.

• Ma też tutaj Autor pole do popisania się swą erudycją, do przedstawienia przemyśleń płynących z wniosków zawartych w pracy.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

23

METODOLOGIA BADAŃ Arkusz oceny pracy dyplomowej


• Jeszcze w początkowym etapie pisania pracy promocyjnej warto poznać jakie elementy będą oceniane przez recenzentów (arkusz oceny pracy dyplomowej).

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

24

METODOLOGIA BADAŃ Pisanie w cudzysłowie (1)


• W zasadzie wszystkie sformułowania użyte z cudzych źródeł powinny być opisane w cudzysłowie.

• Nie można jednak całej pracy licencjackiej oprzeć wyłącznie na cytatach z obcych źródeł.

• Cytaty takie nie powinny w zasadzie przekraczać 2–3 zdań, potem powinien nastąpić „komentarz” Autora-studenta.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

25



• Teoretycznie praca może się składać niemal z samych cytatów, pod warunkiem jednak, że zostaną one odpowiednio zaznaczone i opisane.

• Proszę pamiętać, że jeżeli nie zostanie wyraźnie zaznaczone, że coś jest cytowane, a jest, może to zostać potraktowane jako plagiat.

• Przyjmuje się też (jest to raczej zwyczaj), że pojedynczy cytat nie powinien być dłuższy niż 14 wierszy.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

26



• Zazwyczaj też wystarczy, jeżeli cytowany fragment jest wzięty w cudzysłów a w przypisie znajduje się nazwisko jego autora i miejsce publikacji (podobnie jak w spisie literatury — dla przypomnienia: imię/imiona (lub skrót imienia/imion) i nazwisko, tytuł publikacji, wydawnictwo, miejsce (miejscowość) i data wydania) oraz, koniecznie!, strona z której cytowany fragment pochodzi.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

27

METODOLOGIA BADAŃ Wypunktowanie w treści pracy dyplomowej


• Jakie stosować wypunktowanie? • Najlepiej wykorzystując cyfry arabskie ze średnikami na

końcu linii, kropka na ostatniej pozycji, dzięki temu tekst będzie się czytało: po pierwsze, po drugie, po trzecie, itd..

• Jeśli jednak czasami źle by się czytało (że po pierwsze, ...), wówczas zastosujemy kropkowanie (i tylko kropkowanie – nic innego).

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

28

METODOLOGIA BADAŃ Automatyczne wypunktowanie treści


w Gdyni

29

• Główną zaletą zastosowania automatycznego wypunktowania treści jest wyrównanie wypunktowanej treści.

METODOLOGIA BADAŃ Wyróżnianie fragmentów tekstu (1)


w Gdyni

30

• Kwestia wyróżniania fragmentów tekstu wymaga właściwie tylko dwóch uwag: 1. nie należy nadużywać tego sposobu zaznaczania

fragmentów czy pojedynczych wyrazów; 2. należy być konsekwentnym w zastosowaniu wyróżnika.

METODOLOGIA BADAŃ Wyróżnianie fragmentów tekstu (2)


w Gdyni

31

• Jeżeli zdecydowano się zwracać uwagę czytelnika na szczególnie ważne wyrazy czy zdania poprzez ich podkreślanie, w całej pracy trzeba tak konsekwentnie czynić; jeżeli natomiast chcemy boldować (wytłuszczać) czy pisać kursywą — również wymagana jest przy tym konsekwencja.

• Nigdy jednak nie należy mieszać tych sposobów — wygląda to nieporządnie i nieładnie.

• Albo podkreślamy, albo wytłuszczamy, albo piszemy kursywą — nigdy wszystkimi sposobami na raz.

• Ale najlepszym sposobem wyróżniania fragmentów tekstu w pracy licencjackiej jest stosowanie pogrubienia (wytłuszczenia).

METODOLOGIA BADAŃ Zasady stosowania tabel tekstu (1/7)


w Gdyni

32

• tabele powinny być napisane w układzie podobnym do drukarskiego — pod każdą tabelą należy umieścić opis bibliograficzny źródła, na którym oparto zamieszczone w niej dane; w przypadku tabeli zawierającej wyniki badań autora dzieła można dodać odpowiednie sformułowanie, np. Opracowanie własne czy Obliczenia własne autora;



w Gdyni

33

• marginesy kartek wypełnionych tabelami powinny być nie mniejsze niż standardowe, tzn.: górny — 25 mm, dolny — 25 mm, prawy — 25 mm, lewy —25 mm oraz dodatkowo dla lewego marginesu — dodatkowo 10 mm na oprawę;



w Gdyni

34

• tytuły rubryk pionowych i poziomych powinny być napisane tak, jak tekst samej pracy, czyli bez wyróżnień;



w Gdyni

35

• teksty w poszczególnych częściach tabel powinny być redagowane w sposób maksymalnie zwięzły, powinny być rozmieszczone możliwie równomiernie i nie powinny przekraczać linii ograniczającej pole rubrykowe;



w Gdyni

36

• przypisy (notki, wyjaśnienie skrótów) dotyczące tabel należy pisać bezpośrednio pod tabelą;



w Gdyni

37

• liczby mające więcej niż 4 cyfry można (ale nie trzeba) dzielić odstępem na grupy po 3 cyfry, natomiast liczby 4-cyfrowe można dzielić na grupy w przypadku, gdy znajdują się w kolumnach liczb zawierających więcej niż 4 cyfry; w każdym jednak przypadku należy postępować konsekwentnie;



w Gdyni

38

• w tabelach nie należy pozostawiać pustych pól rubrykowych, a w przypadku braku danych należy stosować następujące znaki umowne:

• kreska (–) — zjawisko nie występuje; • kropka (.) — zupełny brak informacji lub brak informacji

wiarygodnych; • zero (0) — zjawisko istnieje, jednakże w ilościach mniejszych od

liczb, które mogły być wyrażone uwidocznionymi w tablicy znakami cyfrowymi, np. jeżeli produkcja wyrażona jest w tys. ton, to znak 0 oznacza, że produkcja w danym przypadku nie osiąga 0,5 tys. ton;

• znak x — wypełnienie rubryki jest niemożliwe lub niecelowe; • w tym — oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy.

METODOLOGIA BADAŃ Konstruowanie tabeli (1)


w Gdyni

39

Rodzaje samochodów

Kierunek rok 2009 rok 2010 rok 2011

Ogółem Import 38,508 35,449 40,123

Eksport 11,357 15,231 10,654

w tym:

samochody osobowe

Import 20,252 15,324 25,121

Eksport 10,234 8,732 7,921

w tym: marki Nissan

Import 10,000 . 10,231

Eksport – . 0

samochody ciężarowe

Import 18,256 20,125 15,002

Eksport 1,234 6,499 2,733

Tabela 4. Przeładunek samochodów w terminalu kontenerowym X w latach 2009–2011 (w tys. sztuk).


METODOLOGIA BADAŃ Konstruowanie tabeli (2)


Z tabeli wynika, np. że: 1. w roku 2009. było importowanych ogółem 38508 samochodów, w

tym 20252 samochody osobowe i 18256 samochodów ciężarowych;

2. w roku 2009. wyeksportowano 10234 samochody osobowe, w tym żadnego samochodu marki Nissan (dokładnie zero samochodów);

3. w roku 2010. wystąpił zupełny brak informacji lub brak informacji wiarygodnych w odniesieniu do wielkości importu i eksportu samochodów marki Nissan;

4. w roku 2011. samochodów marki Nissan było tak mało eksportowanych (w odniesieniu do zastosowanej jednostki — tysiące sztuk — np. maksymalnie 500 sztuk), że opisano ten fakt liczbą zero.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

40

METODOLOGIA BADAŃ Umieszczanie rysunków (1)


• Rysunek od tabeli różni się miejscem podpisu. • Przy tabeli jest najpierw numer i tytuł tabeli (z kropką na

końcu), potem — niżej — treść tabeli, a następnie pod tabelą — źródło (z kropką na końcu).

• Przy rysunku jest trochę inaczej: najpierw treść rysunku, niżej (pod rysunkiem) numer i tytuł rysunku (z kropką na końcu), potem — najniżej (pod numerem i tytułem) — źródło (z kropką na końcu).

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

41

METODOLOGIA BADAŃ Umieszczanie rysunków (2)


w Gdyni

42

Rysunek 10. Przykład rysunku wykonanego w edytorze tekstu.

Źródło: Hans Kloss, II wojna światowa w zarysie, PWE,

Warszawa 2012, s.55.

METODOLOGIA BADAŃ Umieszczanie wykresów (1)


• Bardzo ubogo wyglądałaby praca dyplomowa, szczególnie z dziedziny transportu, zarządzania czy ekonomii, w której nie umieszczono by wykresów.

• Wizualna prezentacja danych jest daleko bardziej efektywna i estetyczna, przy czym pozwala znacznie wyraźniej dostrzec sens danych, niż monotonne kolumny cyfr w tabeli.

• Dołączane do edytorów tekstu programy do tworzenia wykresów, pozwalają na szybkie tworzenie wykresów na podstawie danych tabelarycznych.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

43



w Gdyni

44



• W przypadku, gdy tabela zawiera kilka wierszy, traktowane są one jako niezależne zestawy danych, więc są one nanoszone na jeden wykres.

• Skala jest dobrana wspólnie i zdarza się, że jeden z nich jest zupełnie nieczytelny, jeśli zawiera wartości dużo mniejsze niż drugi.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

45



• Tak będzie w przypadku, gdy w jednej tabeli zebrane są dane np. na temat obrotu i zysku, który z reguły jest dużo mniejszy niż obrót.

• Wykreślona w tej samej skali, co obrót, linia zmian zysku będzie wtedy ledwie odróżnialna od osi.

• W takim przypadku należy wybrać złożony typ wykresu (spośród wykresów niestandardowych), by indywidualnie zadać sposób wykreślania dla każdego wiersza (lub kolumny) danych.

• Będzie można wtedy jeden zestaw danych wykreślić np. jako słupki, a drugi jako linię, przy czym skala będzie dobrana indywidualnie dla każdego zestawu danych (por.

kolejny slajd).

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

46



w Gdyni

47

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

2004 2005 2006 2007

350

360

370

380

390

400

410

420

430

440

Zysk w tys. PLN

Obrót w tys. PLN

Rysunek 13. Przykład wykresu liniowo-kolumnowego (2 osie).


METODOLOGIA BADAŃ Umieszczanie wzorów (1)


• Czasami występuje konieczność umieszczenia w pracy wzorów.

• Najwygodniej zrobić to automatycznie, wykorzystując do tego celu wbudowany w edytor tekstu edytor równań (np. Microsoft Equation 3.0).

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

48

35

fd

fedR

gdzie:

R – ................................. ;

d – .................................. ;

e – .................................. ;

f – ................................... .

METODOLOGIA BADAŃ – Umieszczanie wzorów (2)


w Gdyni

49

METODOLOGIA BADAŃ Rodzaje przypisów (1)


Ze względu na charakter przypisów dzieli się je na: 1. rzeczowe, tj. objaśniające i komentujące fragmenty

tekstu głównego, np. zwroty, terminy naukowe itp.; 2. słownikowe, tj. podające znaczenie terminów

fachowych, obcojęzycznych, staropolskich itp.; 3. bibliograficzne, tj. zawierające opisy dokumentów, z

których pochodzą informacje i cytaty zawarte w tekście głównym pracy.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

50

METODOLOGIA BADAŃ Rodzaje przypisów (2)


Z punktu widzenia treści – przypisy można podzielić na: 1. źródłowe, które ograniczają się do wskazania, skąd

pochodzi podana w treści głównej pracy informacja, pogląd lub cytat;

2. polemiczne, będące rozszerzonymi przypisami źródłowymi i stosowane wówczas, gdy podejmujemy polemikę z poglądami przytoczonymi lub omówionymi w tekście głównym pracy;

3. dygresyjne, które podają własne uwagi autora pracy dotyczące omawianego w niej zagadnienia;

4. odsyłające — stosowane, gdy nawiązujemy do omówionych już zagadnień lub które zamierzamy dokładnie omówić w dalszej części pracy.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

51

METODOLOGIA BADAŃ Stosowanie przypisów (1)


• Przypisy w pracach licencjackich należy umieszczać u dołu strony, do której tekstu się odnoszą, i oddzielać od tekstu głównego linią ciągłą około 10 znaków.

• Przypisy łączy się z tekstem za pomocą odnośników (odsyłaczy) cyfrowych.

• Oznaczenia cyfrowe odnośników mogą być: ciągłe w całej pracy (najlepsza wersja), ciągłe w obrębie każdego rozdziału lub ciągłe w ramach każdej strony.

• Odnośniki w tekście umieszcza się przed znakami przestankowymi, z wyjątkiem cudzysłowów, nawiasów i pytajników.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

52



• Numer odnośnika pisze się w tekście za pomocą indeksu górnego.

• W pracach zawierających wiele liczb wskazane jest ujmowanie odnośników cyfrowych w nawiasy, np. [3].

• Numer w przypisie pisze się zwykle z wcięciem, obejmującym np. 5 znaków (choć nie jest to konieczne – byle ujednolicone w całej pracy), również za pomocą indeksu górnego, a między wierszami stosuje się odstępy mniejsze niż w tekście głównym (tzn. tekst przypisów pisze się bez interlinii).

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

53



• W przypisach bibliograficznych powinny się znaleźć podstawowe elementy identyfikacyjne cytowanego dokumentu, uzupełnione wskazaniem właściwej strony.

• Elementy opisu należy wymieniać w określonej kolejności, zależnej od opisywanego dokumentu.

• Przypisy bibliograficzne do wydawnictw zwartych należy opracowywać na podstawie karty tytułowej, a w dalszej kolejności karty przedtytułowej, metryki, okładki.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

54

METODOLOGIA BADAŃ Miejsce przypisów (1)


• Teoretycznie do Autora należy decyzja, czy mają to być przypisy końcowe, czy dotyczące poszczególnych stronic.

• Najczęściej jednak Promotorzy wymagają, aby stosować przypisy dolne, a to z tego względu, że ułatwia to ich czytanie (i recenzowanie).

• Konieczność przewracania stron podczas czytania przerywa tok wywodów i rozkojarza czytającego za każdym razem, gdy pojawia się przypis.

• A tych — w pracy dyplomowej — powinno być jak najwięcej.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

55

METODOLOGIA BADAŃ Miejsce przypisów (2)


• Szczególnie, jeżeli przypisy te są istotne dla treści pracy, stanowią nierozerwalną część wypowiedzi, lepiej zastosować przypisy dolne.

• Numeracja przypisów — cyfrą arabską przez całą pracę rosnąco.

• Przypisy powinny się znaleźć na tej stronie, na której zostały przywołane, czasami jednak Word przenosi tak niezręcznie przypisy dolne, że na jednej stronie jest odwołanie w treści pracy, natomiast treść przypisu „przeskakuje” na następną stronę. Często w tych sytuacjach pomaga stanięcie kursorem na końcu treści wpisanego już przypisu dolnego (po kropce!) i wybranie klawisza ENTER.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

56

METODOLOGIA BADAŃ Przykłady przypisów (1)


• We wszystkich nowocześnie napisanych pracach promocyjnych (tj. licencjackich, inżynierskich, magisterskich i doktorskich) preferowany do przypisów bibliograficznych źródłowych jest zapis przecinkowy.

• Polega on — ogólnie rzecz ujmując — na oddzielaniu poszczególnych elementów opisu bibliograficznego (inicjał imienia i nazwisko autora, tytuł, miejsce i rok wydania) przecinkami.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

57

METODOLOGIA BADAŃ Elementy opisu bibliograficznego wydawnictwa zwartego nie

będącego pracą zbiorową (tzn. wydawnictwa mającego jednego lub kilku autorów, z

których żaden nie jest redaktorem całości i części pozostałych autorów nie są pisane pod jego kierunkiem)


1. inicjał imienia i nazwisko autora lub inicjały imion i nazwiska autorów oddzielone od siebie przecinkami;

2. tytuł dzieła i — jeżeli występuje — podtytuł oddzielony od tytułu kropką;

3. części wydawnicze podane cyframi arabskimi, np. t.2, cz.4; 4. nazwę wydawnictwa; 5. miejsce i rok wydania; 6. wykaz stron, wskazujący na umiejscowienie artykułu lub fragmentu

tekstu, poprzedzony skrótem odpowiednich określeń (np. s. = strona, strony; k. = kolumna, kolumny). Numery należy łączyć pauzą bez odstępów w celu oznaczenia kolejnych stron lub rozdzielić przecinkiem, jeżeli stronice nie następują po sobie.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

58

METODOLOGIA BADAŃ Elementy opisu bibliograficznego wydawnictwa zwartego nie

będącego pracą zbiorową (tzn. wydawnictwa mającego jednego lub kilku autorów, z

których żaden nie jest redaktorem całości i części pozostałych autorów nie są pisane pod jego kierunkiem) – PRZYKŁADY


w Gdyni

59

111 K. Misztal, S. Szwankowski, Organizacja i eksploatacja portów

morskich. Zarządzanie, organizacja, eksploatacja, Wydawnictwo

Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1999, s.110–115. 112 S. Szwankowski, Funkcjonowanie i rozwój portów morskich,

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2000, s.109,

125. 113 M. Wrzesiński, Zarządzanie firmową witryną internetową,

ODDK, Gdańsk 2002, s.78–79.

METODOLOGIA BADAŃ Elementy opisu bibliograficznego wydawnictwa zwartego będącego

pracą zbiorową (tzn. wydawnictwa mającego jednego lub kilku autorów, z których jeden

lub kilku jest redaktorem całości i części pozostałych autorów są pisane pod jego/ich kierunkiem)


1. tytuł dzieła i — jeżeli występuje — podtytuł oddzielony od tytułu kropką; 2. inicjał imienia i nazwisko redaktora naukowego/redaktorów naukowych,

poprzedzone sformułowaniem: „Praca zbiorowa pod redakcją”, „Praca zbior. pod redakcją” lub „Praca zbior. pod red.” (jednakowo w całej pracy);

3. części wydawnicze podane cyframi arabskimi, np. t.2, cz.4; 4. nazwę wydawnictwa; 5. miejsce i rok wydania; 6. wykaz stron, wskazujący na umiejscowienie artykułu lub fragmentu tekstu,

poprzedzony skrótem odpowiednich określeń (np. s. = strona, strony; k. = kolumna, kolumny). Numery należy łączyć pauzą bez odstępów w celu oznaczenia kolejnych stron lub rozdzielić przecinkiem, jeżeli stronice nie następują po sobie.

7. Brak miejsca wydania zaznacza się skrótem b. m., brak roku — skrótem b. r., brak miejsca i roku wydania — b. m. r.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

60

METODOLOGIA BADAŃ Elementy opisu bibliograficznego wydawnictwa zwartego będącego

pracą zbiorową (tzn. wydawnictwa mającego jednego lub kilku autorów, z których jeden

lub kilku jest redaktorem całości i części pozostałych autorów są pisane pod jego/ich kierunkiem) – PRZYKŁADY


w Gdyni

61

70 Ładunki okrętowe. Poradnik encyklopedyczny, Praca zbiorowa

pod redakcją J. Wizmur, PTT Oddział Morski w Sopocie,

Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, Sopot-

Gdynia 1997, s.448–450, 455.

METODOLOGIA BADAŃ Przykłady przypisów (cd)


• Tytuł opisywanego dokumentu należy podawać zgodnie z danym źródłem.

• Zbyt długie tytuły (powyżej 10 wyrazów), ale tylko starych druków, należy skracać przez pomijanie końcowych wyrazów, zaznaczając pominięcie trzykropkiem.

• Nawiasy użyte w tytule dokumentu oddaje się przez nawiasy okrągłe.

• Tytuł niejasny należy uzupełnić podaniem podtytułu lub objaśnienia ujętego w nawias prostokątny.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

62

METODOLOGIA BADAŃ Przykłady przypisów (cd 2)


• W tytulaturze należy stosować pisownię aktualnie obowiązującą bez względu na tę, jakiej użyto w tytulaturze dokumentu (np. piszemy Komisja zamiast Komisya), zachowując jednak dawne właściwości językowe (np. w Polszcze, a nie w Polsce).

• Pisząc na komputerze w edytorze Word — aby otrzymać trzykropek (a nie trzy kropki) należy wcisnąć jednocześnie przyciski: CONTROL, ALT i „kropkę”, tzn. CTRL + ALT + „.”.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

63

METODOLOGIA BADAŃ Elementy opisu bibliograficznego publikacji zamieszczonej

w wydawnictwie zwartym


1. inicjał imienia (imion) oraz nazwisko autora (autorów); 2. tytuł publikacji; 3. formułę ,,[w:]”; 4. tytuł wydawnictwa zwartego (ewentualny podtytuł — oddzielony

kropką od tytułu); 5. inicjał imienia i nazwisko redaktora naukowego (w Dopełniaczu)

poprzedzone sformułowaniem: praca zbiorowa pod redakcją, praca zbiorowa pod red., praca zbior. pod redakcją lub praca zbior. pod red. (jednakowo w całej pracy);

6. numer tomu i/lub numer części; 7. nazwę wydawnictwa; 8. miejsce i rok wydania publikacji zwartej; 9. pierwszą i ostatnią stronę cytowanej pozycji po skrócie s. (z kropką na

końcu całego opisu, nie tylko po literze s).

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

64

METODOLOGIA BADAŃ Elementy opisu bibliograficznego publikacji zamieszczonej

w wydawnictwie zwartym – PRZYKŁADY


w Gdyni

65

56 H. Figwer, Orientacja marketingowa szansą dla polskich portów

morskich, [w:] Strategia rozwoju transportu morskiego Polski.

Studia i materiały Instytutu Transportu i Handlu Morskiego

Uniwersytetu Gdańskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu

Gdańskiego, Gdańsk 1998, s.128–129.



• Nota bibliograficzna przywołująca pracę już poprzednio cytowaną powinna zawierać tylko inicjał imienia i nazwisko autora, tytuł pełny lub skrócony, sformułowanie „Op. cit.” oraz numer stron/strony (bez miejsca i roku wydania) z kropką na końcu.

• Jest to rozwiązanie stosowane wówczas, gdy w konkretnej pracy wielokrotnie przywołuje się dwie lub więcej publikacji danego Autora — mimo skrócenia opisu bibliograficznego czytelnik musi być zorientowany w każdym przypadku, którą z tych kilku publikacji przywołuje się w danym miejscu.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

66



• Skracanie stosuje się w sytuacji, gdy tytuł jest zbyt długi (np. powyżej pięciu wyrazów).

• Należy zachować jednak ujednolicenie w stosunku do całej pracy, tzn. tę samą pozycję „ucinać” zawsze w tym samym miejscu.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

67



• Ibidem (ibid., ib.) — „tamże”, piszemy, kiedy następujące po sobie przypisy odwołują się do tej samej publikacji (wtedy po ibidem piszemy numer strony — np.: Ibidem, s.25. — proszę zauważyć, że po przecinku jest pojedyncza spacja, następnie litera s. z kropką oznaczająca stronę (ale nie str.) i bez spacji numer strony z kropką na końcu);

• Op.cit. — „wcześniej cytowane”, piszemy, kiedy w przypisie odwołujemy się do publikacji, na którą powoływano się wcześniej, ale później nastąpił przypis dotyczący czego innego; jeżeli używają Państwo wiele „Op.cit.”`ów (a tak jest najczęściej), można zaznaczać po nich imię/imiona (lub skrót imienia/imion) i nazwisko autora oraz stronę; jeżeli cytujemy wiele pozycji tego samego autora, oprócz jego nazwiska musimy użyć też i tytułu (lub fragmentu tytułu, ale jednoznacznie identyfikowalnego) itd.

Przykład:

L. Kondratowicz, EDI w logistyce transportu, Op. cit., s.81–83.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

68



• W sytuacji, gdy cytowana jest tylko jedna publikacja autora, można postąpić tak, jak w przypadku poprzednim, lecz pomijając tytuł, tj. powtórzyć inicjał imienia i nazwisko, dodać sformułowanie „Op. cit.” oraz numer stron/strony z kropką na końcu.

• Numer stron/strony należy podawać w każdym przypadku, tzn. nawet wtedy, gdy kolejny przypis dotyczy tych samych stron/strony, które były przywoływane przy pierwszym (poprzednim) cytowaniu.

Przykład:

L. Kondratowicz, Op. cit., s.81–83.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

69



Przy cytowaniu pracy przytoczonej w bezpośrednio poprzedzającym przypisie podajemy formułkę „Ibid.”, z zaznaczeniem odpowiednich stron i kropką na końcu.

Przykład: 12 A. Salomon, Spedycja w handlu morskim. Procedury i dokumenty,

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003, s.200–210. 13 Ibid., s.141–145.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

70

METODOLOGIA BADAŃ Elementy opisu bibliograficznego pracy zamieszczonej w czasopiśmie


1. inicjał imienia (imion) i nazwisko autora (autorów); 2. pełny tytuł artykułu; 3. tytuł czasopisma ujęty w cudzysłów lub jego skrót (wówczas bez

cudzysłowu); 4. rok wydania; 5. numer czasopisma; 6. (ewentualnie) numer stron/strony z kropką na końcu.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

71

METODOLOGIA BADAŃ Elementy opisu bibliograficznego pracy zamieszczonej w czasopiśmie

– PRZYKŁADY


w Gdyni

72

16 T. Łodykowski, Boom na wycieczkowce?, „Namiary na Morze i Handel”, 1999, nr 16/521, s.9. 17 S. Nadkarni, Seeking global contracts. Cochin Shipyard achives amazing turnaround, „The MotorShip”, 2002, June, s.71–72. 18 J. Adamczyk, E-banking i płatności w internecie, „Magazyn Internet”, 2002, nr 12, s.3 (wkładka). 19 A. Salomon, EDI (Electronic Data Interchange) w polskich portach morskich, „Inżynieria Morska i Geotechnika”, 2002, nr 1, s.41–48.

METODOLOGIA BADAŃ Spis tabel


• Na końcu pracy licencjackiej powinien wystąpić spis tabel zastosowanych w pracy w takiej kolejności, w jakiej pojawiały się (nie alfabetycznie!).

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

73

METODOLOGIA BADAŃ Spis rysunków


Po spisie tabel powinien wystąpić spis rysunków zastosowanych w pracy w takiej kolejności, w jakiej pojawiały się w pracy (nie alfabetycznie!).

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

74

METODOLOGIA BADAŃ Spis wykresów


• Po spisie rysunków należy zastosować spis wykresów zastosowanych w pracy w takiej kolejności, w jakiej pojawiały się w pracy (nie alfabetycznie!).

• Gdy w pracy występuje niewiele wykresów, to nazywa się je także rysunkami i dodaje do spisu rysunków.

• W przeciwnym przypadku należy utworzyć (osobny) spis wykresów (gdy zastosowano etykietę: wykres).

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

75

METODOLOGIA BADAŃ Uproszczony schemat pisania pracy licencjackiej


1. Pisanie pracy promocyjnej rozpoczyna się od wyboru tematu oraz celu pracy.

2. Po tych czynnościach należy zbudować dyspozycje pracy (plan pracy), który w czasie czytania literatury i dalszego pisania pracy będzie modyfikowany przez studenta wspólnie z promotorem.

3. W ten sposób powstają kolejne rozdziały, będące wynikiem wielokrotnych i wielogodzinnych konsultacji studenta z promotorem.

4. Wszystkie te czynności prowadzą do uzgodnienia wersji ostatecznej, uzyskania zezwolenia na druk, oprawę i obronę gotowej pracy licencjackiej.

dr Adam Salomon, AM

w Gdyni

76

ME

TO

DO

LO

GIA

BA

DA

Ń

Schem

at pisan

ia pracy

dy

plo

mo

wej


w Gdyni

77

Wybór tematu

pracy

Cel pracy

Plan pracy

Pisać i czytać

Czytać i pisać

Rozdział 1

Dalsze rozdziały

Tabele, rysunki,

wykresy itp.

(opracowanie)

Pierwsza wersja

pracy

Konsultacje

Ostateczna

wersja pracy

Literatura: zwarta,

czasopiśmiennicza,

polska, zagraniczna

Empiria: sformu-

łowania jasne,

zwięzłe, zrozu-

miałe, na piśmie

Ograniczenia

Sposób

notowania fiszki

Preferencje autora,

czynniki motywu-

jące, uzasadnienie

podjęcia tematu

Cel ogólny i cele

cząstkowe

zakres czasowy,

zakres rzeczowy

Bibliografia: opraco-

wania, czasopisma,

zeszyty naukowe,

konferencje

Dyskusja semina-

ryjna

Konsultacje z

promotorem

Przypisy Konsultacje z

ewentualnymi

recenzentami

Spis literatury,

akty normatywne

Spis tabel, rysunków,

wykresów,

załączników

Dyskusje kame-

ralne

Zebranie

naukowe

Wymogi formalne

pracy

Poprawa stylu,

gramatyki,

interpunkcji itp.

Druk, oprawa

OBRONA

Dziękuję za uwagę ... ... i zapraszam na kolejne spotkania

Metodologia badań - ćwiczenia 02 78

Metodologia badań BADAŃ Przykładowe ustawienia stron w pracy promocyjnej dr Adam Salomon, AM...

Documents

Transcript of Metodologia badań BADAŃ Przykładowe ustawienia stron w pracy promocyjnej dr Adam Salomon, AM...