Metoda modelowania 2D/3D układów typu „ścianka berlińska ...

14
* Dr hab. inż. Aleksander Urbański, prof. PK, mgr inż. Agnieszka Łabuda (doktorantka), Instytut Geo- techniki, Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Krakowska. ALEKSANDER URBAŃSKI, AGNIESZKA ŁABUDA* METODA MODELOWANIA 2D/3D UKŁADÓW TYPU „ŚCIANKA BERLIŃSKA” ZABEZPIECZAJĄCYCH GŁĘBOKIE WYKOPY A MODELING METHOD 2D/3D OF A DEEP EXCAVATION SUPPORTED BYA SOLDIER PILE WALL Streszczenie W artykule przedstawiono metodę symulacji numerycznych MES nośności zabezpieczenia wy- kopu ścianką berlińską. Podstawowa analiza, przeprowadzana w płaskim stanie odkształcenia, jest wzbogacana wynikami pomocniczych zadań 3D. Pozwala to na odtworzenie istotnych cech trójwymiarowych w zachowaniu się układu. Metoda jest efektywnym narzędziem służącym do odtworzenia stanu przemieszczeń i naprężeń w elementach konstrukcyjnych oraz do oceny stateczności układu. Metodę zastosowano do analizy rzeczywistego przypadku. Słowa kluczowe: wykop, ścianka berlińska, MES Abstract In the paper a method of numerical simulations of an excavation supported by soldier pile wall is presented. Basic analysis, conducted in plane strain, is enriched with results of subsidiary 3D tasks. It allows to reconstruct some significant three-dimensional features of the system. The method is an effective tool used to model displacements and stresses in structural elements as well as to perform stability analysis. The method was used to analyze a practical case. Keywords: excavation, soldier pile wall, FEM

Transcript of Metoda modelowania 2D/3D układów typu „ścianka berlińska ...

Page 1: Metoda modelowania 2D/3D układów typu „ścianka berlińska ...

169

* Drhab.inż.AleksanderUrbański,prof.PK,mgrinż.AgnieszkaŁabuda(doktorantka),InstytutGeo-techniki,WydziałInżynieriiŚrodowiska,PolitechnikaKrakowska.

ALEKSANDERURBAŃSKI,AGNIESZKAŁABUDA*

METODAMODELOWANIA2D/3DUKŁADÓWTYPU„ŚCIANKABERLIŃSKA”ZABEZPIECZAJĄCYCH

GŁĘBOKIEWYKOPY

AMODELINGMETHOD2D/3DOFADEEPEXCAVATIONSUPPORTEDBYASOLDIERPILEWALL

S t r e s z c z e n i e

WartykuleprzedstawionometodęsymulacjinumerycznychMESnośnościzabezpieczeniawy-kopuściankąberlińską.Podstawowaanaliza,przeprowadzanawpłaskimstanieodkształcenia,jestwzbogacanawynikamipomocniczychzadań3D.Pozwalatonaodtworzenieistotnychcechtrójwymiarowychwzachowaniu sięukładu.Metoda jest efektywnymnarzędziemsłużącymdoodtworzeniastanuprzemieszczeńinaprężeńwelementachkonstrukcyjnychorazdoocenystatecznościukładu.Metodęzastosowanodoanalizyrzeczywistegoprzypadku.

Słowa kluczowe: wykop, ścianka berlińska, MES

A b s t r a c t

Inthepaperamethodofnumericalsimulationsofanexcavationsupportedbysoldierpilewallispresented.Basicanalysis,conductedinplanestrain,isenrichedwithresultsofsubsidiary3Dtasks. Itallowstoreconstructsomesignificantthree-dimensionalfeaturesofthesystem.Themethodisaneffectivetoolusedtomodeldisplacementsandstressesinstructuralelementsaswellastoperformstabilityanalysis.Themethodwasusedtoanalyzeapracticalcase.

Keywords: excavation, soldier pile wall, FEM

Page 2: Metoda modelowania 2D/3D układów typu „ścianka berlińska ...

170

1. Wstęp

Wartykule przedstawiono szczegółowo sposóbmodelowania ścianekberlińskich, po-kazanychnarys.1,nazwanyprzezautorów„metodą2D/3D”,tj.taki,wktórymzasadniczaanalizaukładujestprzeprowadzanawpłaskimstanieodkształcenia(PSO),aleuzupełnionajestprzezelementy łącznikowe,odzwierciedlające lokalnie trójwymiarowąpracęmasywugruntowegowotoczeniuperiodycznieusytuowanychpali. Identyfikacja cech sprężystychiwytrzymałościowych tych łącznikówwynika zpomocniczychzadań3D.Pozwala tonaodtworzenieistotnychzjawisktrójwymiarowychmającychkluczoweznaczeniedlaanalizystatycznejukładu.

WpracyA.UrbańskiegoiM.Grodeckiego[1]metodętęzastosowanodoanalizyrzeczy-wistegoprzypadkustanuawaryjnegopewnejkonstrukcjizabezpieczeniawykopówzapomo-cąściankiberlińskiej.Tamteż(wewstępie)przedstawionogłównezasadysymulacjicałegoukładuzawierającegościankę,takiejak:użytemodelekonstytutywne,etapowanie,kontrolo-waneodciążanie.Wniniejszymartykuleanalizujesiętensamobiekt,alewodróżnieniuodpracy[1],rozważasiędlaniegohipotetycznescenariuszewynikającezodmiennegosposobuwykonywaniarobótziemnych(zastosowanieprzypórziemnych).Celemartykułujest: – przedstawienie metody 2D/3D zastosowanej do obliczania układu periodycznego paliwspółpracującychzgruntem,

– wyjaśnienie,czywzaistniałejsytuacji(opisanejw[1]),możnabyłobezpieczniewykonaćściankęberlińskątylkodziękiwłaściwejkolejnościrobótziemnych.

2. Metoda obliczeń 2D/3D zastosowana do układu periodycznego pali

2.1.UwagiwstępneomodelowaniuukładówtrójwymiarowychperiodycznychzapomocąmodeluMES2Dwpłaskimstanieodkształcenia

PodstawowymproblememwmodelowaniuścianekberlińskichwsystemieZSoillubin-nympodobnymprogramieMESstosowanymwgeotechnicejestradzeniesobiezprzestrzen-ną(3D)iperiodycznąstrukturąpokazanąnarys.1,używającmodelu2Dpłaskiegostanuodkształcenia(PSO),nietracącistotnychcech3D.Ważnąkonstatacjąjeststwierdzenie,żedeformacjaistatecznośćukładuzależygłównieodnośności gruntu wokół paliobciążone-goznacznymisiłamipoziomymi.TymczasemefektkoncentracjijestcałkowiciepomijanyprzezanalizęPSO.Operujeonabowiemstałymi,uśrednionymiwkierunkuprzebieguścian-ki,wielkościamiprzemieszczeńinaprężeń.StądteżużyciemodeluPSObezżadnychmody-fikacji,poprawnenp.wanalizieścianoporowychzbetonuczyścianekszczelnychzgrodzicLarsena,wprzypadkuścianberlińskichjestzasadniczobłędne.Prowadzionodowynikówpostronieniebezpiecznej,znacznieprzeszacowującstatecznośćorazzaniżającwielkośćde-formacji.Notabenetakiepostępowaniebyłojednązprzyczynwystąpieniastanuawaryjnego,opisanegow[1].

Page 3: Metoda modelowania 2D/3D układów typu „ścianka berlińska ...

171

Rys.1.Ściankatypu„berlińskiego”.Etapywykonaniaischematpracywstaniekońcowym

Fig.1.Asoldierpilewall.Constructionstagesandfinalschema

Układpokazanynarys.1charakteryzujesiępowtarzalnością(periodycznością),atakżeistotnąprzestrzennością(3D).Oczywiście,analizatrójwymiarowegozadaniadlapowtarzal-nejsekcjirozważanegoukładuścianowegojestobecniewsystemieZSoilwpełniwykonal-na.Pojawiasięwięcpytanie,dlaczegoniepełnaanaliza3D?WtymjednakwypadkutrudnozalecićmodelowanieMES3Djakometodędopowszechnegostosowaniawprojektowaniu,atozewzględunawieleokolicznościwystępującychwpraktyce: – ograniczonyczas,którywpraktycemożnapoświęcićnamodelowanie3D.Jaktowynikazdoświadczeńautorów,przymodelowaniuw3Dpotrzebaok.3–10razywięcejczasunabudowęmodelu,przeprowadzenieobliczeńiprzetwarzaniewrazzanaliząwynikówniżprzymodelowaniuw2D,

– pomimo(pozornej)prostotyukładu,modelowanieMES3Dściankiberlińskiejwymagazaawansowanychopcjiobliczeniowych:etapowanie,kontakt,dużeprzemieszczenia,

– konieczność gęstej dyskretyzacji strefy w otoczeniu pali powoduje potrzebę znacznejmocyobliczeniowejizwiększeniaczasuobliczeń,

– wciążmaładostępnośćoprogramowaniazopcjąmodelowaniaMES3D, – zbytmałeśrodkifinansoweprzeznaczanenatęczęśćpracprojektowych(częstotraktowa-nąjakodrugorzędna).Stądteż,mającnauwadzegłównieefektywnośćprocesuprojektowaniaprzedmiotowych

konstrukcji,istniejepotrzebaopracowaniauproszczonego,alewiarygodnego,sposobumo-delowaniaw2D(lub1D),dającegooszacowaniasztywności inośnościgranicznejperio-dycznegoukładupali,oddającegonajważniejszezjawiskawynikającezpracy3D.Zdaniemautorówpostulatytespełniametodaprzedstawianaponiżej,zwanadalej„metodą2D/3D”.Wmetodzietejcałyukładwynikającyzdanegoprzekrojugeotechnicznegoanalizowanyjestprzy założeniu płaskiego stanu odkształceń (PSO), przy założeniumodelu sprężysto-pla-stycznego(np.Mohr-Coulomb).Wczęścizagłębionejpaltraktujesięjakoelementbelkizgi-nanej,alepołączonyzelementamicontinuumzapośrednictwemdodatkowych(fikcyjnych)prętów(łączników)sprężysto-plastycznychprzebiegającychpoziomo,symulującychefektytrójwymiarowewpracypali.Identyfikacjasztywnościiwytrzymałościtychłącznikówmożebyćprzeprowadzonawtokupomocniczychzadań3D,opisanychponiżej.

Page 4: Metoda modelowania 2D/3D układów typu „ścianka berlińska ...

172

2.2.Opismetody2D/3Dwanaliziesekcjipowtarzalnejukładuperiodycznegopali

ModeleMESstosowanewrozważanejmetodziepokazanonarys.2i3.

Rys.2.ModeleobliczenioweMESwmetodzie2D/3Dściankiberlińskiej

Fig.2.FEMmodelsinthemethod2D/3Dofsoldierpilewall

CechąszczególnąmodeluPSOjestfakt,żewęzłyelementówbelkowychmodelującychczęśćzagłębionąpalanie pokrywająsięzwęzłamikontinuum. Pomiędzynimiznajdująsięfikcyjneprętyocharakterystycesprężystoplastycznej.Wydłużenietychprętów∆Uodwzo-rowujeróżnicępomiędzyuśrednionymiprzemieszczeniami(wwęzłachkontinuum)aprze-mieszczeniamipoziomymiwwęzłachelementówreprezentującychpal.

Identyfikacjaichcharakterystykwymagarozwiązaniapomocniczychzadańtrójwymiaro-wych(3D)dlawycinkapoziomego(warstwy)połówkisekcjipowtarzalnej(np.oszerokościa/2=1/2·2,0m=1,0m,grubościdowolnej,np.t =0,1m),obciążonego: – pionowodziałającymciężaremgruntu(pY = –γhdlawykopu,pY = –γ(h0 + h) dlanaziomu), – narastającymwymuszonympoziomymprzemieszczeniemUX w węzłachpala.Kinematycznewarunkibrzegowesąnastępujące(rys.3):

– wpł.XY(zwarunkówsymetriiiperiodycznościukładu)UZ(x,y,z=½a)=UZ(x,y,z=0)=0; – wpł.XZ(naspodziemodelu)UY(x,y=0,z)=0; – wpł.YZ(wdostateczniedużejodległościlodrozpatrywanegozaburzeniajednorodnościpolaprzemieszczeń)UX(x=±l,y,z)=0.

Page 5: Metoda modelowania 2D/3D układów typu „ścianka berlińska ...

173

Zadanie to jest rozwiązywane jako sprężysto-plastyczne z warunkiem plastyczno-ści Mohra-Culomba, z parametrami odkształcalnościE, v i wytrzymałościowymi c’, φ’.UwzględnieniewmodelupomocniczymMESdlawarstwypoziomej(rys.3)obciążeńpio-nowych,pochodzącychodciężaruwłasnegogruntuznajdującegosiępowyżejdanejwarstwypoziomej,generującychwniejnaprężeniaściskającepionoweσYY,powodujekoniecznośćrozważaniawpowyższymzadaniutrójwymiarowegostanunaprężenia.Jest toistotne,po-nieważnaprężeniatewpływajązasadniczonaodpowiedźmateriału(gruntu)przezzmianęwarunkuprzejściawstanplastyczny.WsystemieZSoilmożnatouzyskać,generującjednąwarstwęelementówobjętościowychprostopadłościennych(B8),zachowującgeometrię2DwwarstwiewpłaszczyźnieXZ.

Rys.3.Zadaniepomocniczewwidoku3D

Fig.3.Subsidiaryproblemin3Dview

PodstawowymwynikiemjestzależnośćUX~RX, tj.przemieszczenie–reakcjawpunktachwymuszeniaprzemieszczeniami.Przykładtakiejzależnościpokazanonarys.3.

Pozwalaonaokreślićcharakterystykęprzemieszczenie–siła odporu bocznegopala,roz-mytąnaszerokości½aiwysokościwycinkat – q kN/m2.Tasilnienieliniowacharakterysty-ka,uzyskanawpomocniczymzadaniu3D,stanowipodstawędozbudowaniaprzybliżonejrelacji sprężysto-plastycznej (biliniowej) dla fikcyjnych poziomych łączników prętowychwprowadzonychdomodelu2D(PSO),mającychsymulowaćefektytrójwymiarowe, takiejakograniczoną zdolność przenoszenia sił poziomych przez pale zagłębione w ośrodku gruntowym.

Łącznikitenależyrozmieszczaćrównomiernie(wrozstawiee,wtedyichpowierzchnia powinnabyćrówna:A’ = e · g),pomiędzykażdymwęzłemelementubelkizginanej(pal+profil stalowy) a odpowiadającymmuwęzłemkontinuum.Długość łącznikaLmożebyćdowolna.Charakterystykętychłączników(modulYoungaEC,wytrzymałośćnarozciąganie/ściskanieft/fc)znajdujesięzwarunkurównoważnościsiłwmodelu2Di3D,wgnastępują-cegoalgorytmu.Mającdanązależność:

R R UX X= ( )∆ (1)

Page 6: Metoda modelowania 2D/3D układów typu „ścianka berlińska ...

174

możnauzyskaćuśrednione,fikcyjnenaprężenia(odpórgruntu)napowierzchni t · a:

q UR Ut aX∆

∆( ) = ⋅ ⋅ ( )⋅

2 2 (2)

Żądanie statycznej równoważności obumodeli (3D i PSO), tj.: siław łączniku o po-wierzchniA odpowiadasilenapowierzchniA’ = e · g,gdziegjestjednostkowągrubościąwmodeluPSO,(por.rys.4),prowadzidozwiązku:

σ ⋅ = ⋅ ⋅A q e g (3)Stądnaprężeniawłączniku:

σ ε ε( ) ( )=

⋅ ⋅=

⋅⋅ ⋅

⋅q e gA

e gt a A

R LX4

(4)

Rys.4.Statycznarównoważność(a).Przykładowerelacjeiichbiliniowaaproksymacja(b)

Fig.4.Staticequivalency(a).Exemplaryrelationsandtheirbilinearapproximation(b)

ZaproksymacjirelacjiRX(∆U)biliniowąfunkcją(jakdlazależnościσ(ε)wmodeluprę-tasprężysto-plastycznego)otrzymujesięwytrzymałościnarozciąganie/ściskanieftifc orazmodułYoungaECmateriałufikcyjnegołącznikaopowierzchniAidługościL:

ff t a

R e gA

t

c

=

⋅⋅

⋅ ⋅±4 MAX

(5)

E

t aR e g LA UC =

⋅⋅

⋅ ⋅ ⋅⋅

4 MAX

MAX∆ (6)

2.3.Przykładowaidentyfikacjacharakterystykłącznikówsprężysto-plastycznych

Obliczenia przeprowadzono dla układu opisanego w [1]. Warunki gruntowe możnauznać za przeciętne: jednorodnawarstwa iłu twardo-plastycznego o parametrachmodeluMohra-Coulombac =30kPa,φ =18º,ψ = 0, E =10MPa,ν =0,3.Wysokośćnaziomu: h0 =4,0m.Granicznewielkości odporu bocznego narastająwraz z głębokością, są róż-newzależnościodkierunkuruchudo(ozn.k+)lubod(ozn.k–)wykopu.Wrozważanym

Page 7: Metoda modelowania 2D/3D układów typu „ścianka berlińska ...

175

przykładziewyodrębniono3strefynagłębokościhmax =4,5mpala:0–1,0m(charaktery-stykawyznaczananagłębokościh1 =0,5m);1,0–2,0m,h2 =1,5m;>2,0m,h3 =2,5m.Wykonanopomocniczymodel3Dw3wariantachróżniącychsięobciążeniamipionowymi.Otrzymano3×2=6charakterystykdlakierunkówk– i k+pokazanychnarys.5.NakażdejznichodczytanowartośćreakcjimaksymalnejRMAXitowarzyszącegojejprzemieszczeniaUMAX.OdejmującodnichwartośćuśrednionychprzemieszczeńUC,otrzymanowydłużenie∆UMAX.Zewzorów(5)i(6)uzyskanoposzukiwanewartościcharakterystykłączników(tab.1).Przyjęto(dowolnie):powierzchnięłącznikaA=0,2m2,ichrozstawe = 0,2midługośćL =0,1m: – wytrzymałośćnarozciąganiełącznika(przykierunkuk+)ft wgtab.1; – wytrzymałośćnaściskaniełącznika(przykierunkuk–)fc,wgtab.1; – modułYoungałącznikaEC –przyjętowartośćśredniązkierunkówk+ik–:EC =85kPa.

Rys.5.FunkcjeRX(UX)dla3różnychgłębokościi2kierunków wymuszeniaprzemieszczeń

Fig.5.FunctionsRX(UX)for3differentdepthand2directionsofimposeddisplacements

Uzyskanecharakterystykisprężysto-plastycznychłącznikówprzedstawionowtab.1.

T a b e l a 1

Wartości charakterystyk fikcyjnych prętów łącznikowych

i hi[m]

∆UMAX[m]

RMAX[kN]

ft+/fc–[kPa] ε EC

[kPa]

k+

3 2,50 0,045 1,70 34,00 0,45 75,562 1,50 0,040 1,50 30,00 0,40 75,001 0,50 0,030 1,20 24,00 0,30 80,00

k–

3 2,50 0,050 2,30 46,00 0,50 92,002 1,50 0,045 2,15 43,00 0,45 95,501 0,50 0,040 2,00 40,00 0,40 100,0

Page 8: Metoda modelowania 2D/3D układów typu „ścianka berlińska ...

176

2.4.Odpórbocznydziałającynapale

Przedstawiasięwynikidotyczącerozkładuodporubocznegodziałającegonapaleprze-mieszczającysiępoziomo(przykładowodlaprzekrojuIwg[1]),wwarunkachwykonywaniawykopuzpozostawieniemprzypórziemnych(jakwrozdz.3.1).Wtymprzypadku,odmien-nieniżwprzypadkachopisanychw[1],gdziewystąpiłstangraniczny,istniejądużerezerwynośności.Reprezentująjenaprężeniawfikcyjnychprętachłącznikowych,danewzorem(4).Itak,wwarstwiegórnejfikcyjnenaprężenieosiągawartośćσmax= 3,3kPa,awartośćgra-nicznajestoszacowananaft=24kPa(tab.1).

Rys.6.Odpórbocznypala(naprężeniewłączniku)

Fig.6.Lateralpressureactingonapile(stressintheconnector)

3. Zastosowanie metody 2D/3D do analizy symulacyjnej rzeczywistych układów zabezpieczeń ściankami berlińskimi

Wpracy[1]przedstawionoanalizęstanuawaryjnegoukładuścianekberlińskich,wyko-nanązapomocąrozważanejmetody2D/3D.Wykazanotam,żejednązprzyczynzaistnia-łejawariibyłaniewłaściwasekwencjawykonywaniawykopu–dopuszczającanapewnymetapiepracęwspornikowąściankiberlińskiej,coprzy istniejącejgeometrii iobciążeniachprowadziłodoznacznegowytężeniastrefygruntu,wktórejzagłębionopaleCFAiwkonse-kwencjidoosiągnięciastanugranicznegoutratystatecznościcałegoukładu.

W niniejszym artykule przebanalizowano jeden (hipotetyczny) sposób prawidłowegozabezpieczenia wykopów polegający na częściowym zachowaniu przypór ziemnych.PrzeprowadzonosymulacjęMEStegosamegoukładupalowegowprogramieZSoil.AutorzywykonalianalizędwóchprzekrojówoznaczonychIiII(analogiczniedo[1]).

3.1.PrzekrójIwg[1]

Poniżej przedstawiono kolejne etapy symulacji alternatywnego rozwiązania problemuprzedstawionegowpracy[1].Symulacjęwykonanownastępującychetapach:1) stanpoczątkowyprzedwykonaniemwykopu,2) usunięciewarstwygruntunagłębokość–4,8mizastosowanieprzyporyziemnej,

Page 9: Metoda modelowania 2D/3D układów typu „ścianka berlińska ...

177

3) wykonanieżelbetowejpłytyfundamentowejogrubości0,7m,4) wstawienieelementówkonstrukcyjnych„ściankiberlińskiej”(palCFA+profilIPE360)

orazzastrzałówpodtrzymującychtękonstrukcję,5) usunięcieprzyporyziemnej.

Rys.7.PrzekrójI–stanpoczątkowy

Fig.7.SectionI–initialstate

Rys.8.PrzekrójI–ewolucjamodeluobliczeniowego

Fig.8.SectionI–evolutionofthecomputationalmodel

Page 10: Metoda modelowania 2D/3D układów typu „ścianka berlińska ...

178

Wetapiekońcowym(p.5)przeprowadzonejsymulacji,uzyskanonastępującewyniki:

Rys.9.PrzekrójI–deformacjaimomentyzginającewpaluwetapiekońcowym

Fig.9.SectionI–deformationandthebendingmomentinthepileinafinalstep

Rys.10.PrzekrójI–deformacjaimomentyzginającepaldlaukładuzparametramiwytrzymałościowymizredukowanymiczęściowymwspółczynnikiemmateriałowymγΜ = 1,25, wgEC7

Fig.10.SectionI–deformationandbendingmomentsinthepileforthesystemwithstrengthparametersreducedbyapartialfactorγΜ = 1.25, acc.toEC7

Page 11: Metoda modelowania 2D/3D układów typu „ścianka berlińska ...

179

PrzedstawionaanalizaalternatywnegorozwiązaniadlaprzekrojuIwykazuje,żepowsta-łeprzemieszczenieściankiberlińskiejjestnieznaczne,wporównaniuzprzemieszczeniamiuzyskanymiw[1] (uMAX=0,3m) iwynosizaledwieuMAX=0,0098m(rys.9).Pokazanorównieżwykresmomentuzginającegowpaluorazmaksymalnąsiłęosiowąwzastrzale(jakotzw.efektyoddziaływania)obliczanewstaniegranicznymSTR,podejścieobliczeniowe1,kombinacjaA2+M2+R2wgEurokodu7(rys.10).

3.2.PrzekrójIIwg[1]

Narysunku11przedstawionomodelukładuwstaniepoczątkowymprzedrozpoczęciemrobótziemnychwdrugimzrozważanychprzekrojów(por.[1]).Symulacjęwykonanowna-stępującychetapach:1)stanpoczątkowyprzedwykonaniemwykopu,2)częścioweodkopaniepalisady(ok.4,5modgórnejkrawędzi),3)usunięciewarstwygruntunagłębokość–4,8mizastosowanieprzyporyziemnej,4)wykonanieżelbetowejpłytyfundamentowejogrubości0,7m,5)wstawienieelementówkonstrukcyjnychściankiberlińskiejorazzastrzałówpodtrzymują-

cychtękonstrukcję,6)usunięcieprzyporyziemnej.

Rys.11.PrzekrójII–stanpoczątkowy

Fig.11.SectionII–initialstate

Page 12: Metoda modelowania 2D/3D układów typu „ścianka berlińska ...

180

Rys.12.PrzekrójII–ewolucjamodeluobliczeniowego

Fig.12.SectionII–evolutionofthecomputationalmodel

Uzyskanonastępującewyniki(pop.6symulacji):

Rys.13.PrzekrójII–deformacjaimomentyzginającewpaluwetapiekońcowym

Fig.13.SectionII–deformationandthebendingmomentinthepileinafinalstep

Page 13: Metoda modelowania 2D/3D układów typu „ścianka berlińska ...

181

Narysunku13przedstawionoprzemieszczeniazamodelowanejściankiberlińskiej,paliCFAorazmomentyisiłypowstałewprzekrojuściankiorazpaliCFA.Jakpokazanonarys.16,maksymalneprzesunięcieściankiberlińskiejwynosiuMAX=0,067m.Momentmaksy-malnypowstaływprzekrojupalaściankiberlińskiejrównyjestMMAX=92,8kNmwczęścinadziemnej,maksymalnasiłapowstaławzastrzalemawartośćN=210,8kN.

4. Modelowanie ścianki berlińskiej

Wniniejszymartykulezastosowanodwawariantymodelowaniaściankiberlińskiej,któremożnawykonaćwprogramieZSoil.Narys.14pokazanoobydwiealternatywy.

a)b)

Rys.14.Dwiealternatywymodelowaniastrefykontaktowejwgórnejczęściściankiberlińskiej

Fig.14.Twoalternativemodelsofthecontactzoneintheupperpartofthesoldierpilewall

Ściankaberlińskazostałazamodelowanazapomocąelementówbelkowych.Poniżejwy-kopu,wobuwariantach,zastosowanofikcyjnepoziomełącznikisprężysto-plastyczne,opi-sanewrozdz.2.2.Natomiastwobrębiewykopówzastosowanodwaróżnewariantymodelo-waniastykuściankiigruntu.Wpierwszymwariancie(rys.14a)użytoelementówbelkowychwrazzelementami kontaktowymi (typuinterface, por.[2])dopołączeniaichzelementamikontinuum.Drugiwariant(rys.14b)poleganawprowadzeniułączników prętowych sprę-żystych o bardzo dużej sztywności pomiędzyelementybelkoweaelementykontinuum.Obydwazaproponowanewariantyumożliwiająwzajemneprzemieszczaniesięwkierunkupionowymściankiimasywugruntowego,przyjednoczesnejzgodnościprzemieszczeńpo-ziomychitymsamymdobrzeopisująwspółpracęopinkiścianki(wykonanejnaogółwkon-strukcjidrewnianej)zgruntem,eliminującefekt„zawieszaniasię”,por.[3].

5. Wnioski

5.1.Wnioskiwynikającezzastosowaniametodydoanalizyzadaniapraktycznego

W artykule przedstawiono alternatywne wykonanie prac ziemnych z zastosowanieminnej technologiiwykopówniżw[1],polegającejnazachowaniuprzypórziemnych i ich

Page 14: Metoda modelowania 2D/3D układów typu „ścianka berlińska ...

182

likwidacji dopiero po wprowadzeniu zastrzałów.Wykazano, analizując rozważany układprzedstawianąmetodą2D/3D,żewoburozważanychprzypadkachrozwiązaniebyłobybez-piecznezewzględunazachowaniestateczności(wysokiewspółczynnikistateczności)orazznikomąwielkośćprzemieszczeń.Zaproponowanerozwiązanieniejestjednakbezwad,tj.wydłużenieczasurealizacjiinwestycji,podniesieniekosztówbudowy,utrudnieniawwyko-naniupracwpływającychniekorzystnienarentownośćinwestycji.Niemniejjednak,gdybyjepodjęto,pozwoliłobytouniknąćawarii.

5.2.Wnioskidotyczącemetody2D/3Ddoanalizystatycznejścianberlińskich

Przedstawionametodamodelowaniaścianek berlińskichuwzględnia,wsposóbprzy-bliżony,podstawowąichcechę,polegającąnaprzestrzennejpracystatycznejczęścizagłę-bionej, spowodowaną nieciągłym i skupionym oddziaływaniem pali na ośrodek grunto-wy.Metoda2D/3Dłączywsobieefektywnośćmodelowaniaw2D(PSO)zrealistycznymuwzględnieniemlokalnychstanów3Dwopisiedeformacjiinośnościukładu.Jaktopokaza-nowpracy[1],gdziewdwóchrozważanychprzekrojachosiągniętobardzodobrązgodnośćpomierzonych i symulowanych przemieszczeń, zaproponowanametodamieszana analizy2D/3Dukładówpalowychokazałasiębyćszybkimiwystarczającodokładnymnarzędziempozwalającymna: – wyjaśnienieobserwowanychzjawisk(trafnaidentyfikacjamechanizmuzniszczenia), – ocenęstatecznościsystemu(współczynnikibezpieczeństwa), – prognozowanieprzemieszczeńpoziomych(~5%dokładność), – wyznaczaniesiłwewnętrznychwukładziezawierającympale.Wniniejszymartykuleorazw[1]przedstawionojedyniepomysłmetody,wrazzjejjed-

nostkowąweryfikacją,napraktycznymprzypadku.Koniecznajestzatemjeszczeszerszawe-ryfikacjametodyobejmującastopieńzgodnościwynikówzpełnąanalizą3Dorazzwynika-mibadańnarzeczywistychlubbadawczychobiektach.Jeżelibędąonpozytywne,wówczasmasensprzeprowadzenieeksperymentunumerycznegoobejmującegozadaniapomocniczewgrozdz.2.2,przyróżnychparametrachgeometrycznychimateriałowych,iujęcieichwyni-kówwzamknięteformuły.Korzystaniezmetodybyłobywówczasułatwioneimogłobybyćprzydatnedlaszerokiegogronaprojektantów.

L i t e r a t u r a

[1] U r b a ń s k i A.,G r o d e c k i M.,Analiza stanu awaryjnego zabezpieczenia głębokich

wykopów ściankami berlińskimi,CzasopismoTechniczne,nrbieżący. [2] Z_Soil.PC,TheoreticalManual,ZACEServicesLtd.,Lozanna2007.[3] G r o d e c k i M.,Modelowanie numeryczne statyki ścianek szczelnych i szczelinowych,

pracadoktorska,PolitechnikaKrakowska,2007.